Thema 1    Groepsdynamica                                 

Groepsdynamica is gericht op een procesmatige benadering van groepen. Het was lastig om over dit onderwerp informatie te vinden die betrekking heeft op algemene groepen. Over groepswerk en werken met groepen patienten in de psychiatrie kon ik wel informatie vinden. Omdat ik dacht dat voor de cursus bedoeld werd werken in ‘normale’ groepen, heb ik alleen de volgende informatie gevonden. Het gaat over een cursus groepsdynamica.

Voorfase:

Het ontwerp van een groep:

-          sociale omgeving van de groep;

Eerste hoofdfase:

-          hoofdaandacht voor de taak, doelstelling en werkwijzen van de groep,

-          positiebepaling ten aanzien van de externe krachten,

-          inhoudsniveau en procedureniveau centraal;

Tweede hoofdfase:

-          hoofdaandacht voor de onderlinge relaties in de groep,

-          stellingname ten opzichte van elkaar,

-          interactieniveau staat centraal;

Derde hoofdfase:

-          hoofdaandacht voor de groepsleden zelf,

-          standpuntbepaling met betrekking tot het eigen zelf in de groep,

-          bestaansniveau staat centraal.

In de les

De bijeenkomst werd begonnen met een spelletje, waarbij iedereen een papier voor zich kreeg. We kregen 5 minuten de tijd om achter elke beschrijving een naam te schrijven en elke naam mocht maar 1 keer voorkomen op het lijstje. Dit was een soort test om te kijken hoe goed we elkaar kenden.

Vind iemand in het lokaal die….

1)       lid is                                                                                       Suzanne

2)       meer dan 5 keer is verhuisd                                                      Romy

3)       enig kind is                                                                             Karina

4)       iets doet aan internationale vrouwendag                                     Fasila

5)       jaar EK voetbal in de kroeg volgde                                             Emma

6)       in een studentenhuis woont                                                      Nicolien

7)       een teamsport doet                                                                  Renee

8)       verliefd is                                                                                 Sarah

Ook hebben we ons bezig gehouden met intervisie met de incidentiemethode. De incident methode is een manier om een situatie of een gebeurtenis (incident) op een efficiënte en productieve manier te bespreken en ervan te leren. Stel een voorzitter aan die de tijd en de procedure bewaakt en een notulist die aantekeningen maakt tijdens het gesprek. De methode bestaat uit 7 stappen en mocht 30 minuten duren.

1)       Vertellen                      (5 min.)

2)       Vragen bedenken          (2 min.)

3)       Vragenstellen               (5 min.)

4)       Analyse                       (5 min.)

5)       Reactie                        (3 min.)

6)       Discussie                     (5 min.)

7)       Conclusie                     (5. min)

Het lijkt mij wel een goede manier om een gebeurtenis te bespreken, alleen is de tijd die ervoor staat best wel kort. Ook kregen we een stencil met informatie over groepsdynamica. Van deze les heb ik geleerd dat groepsdynamica de studie is van het gedrag van mensen in kleine groepen. Veel menselijk gedrag kan beter begrepen worden door aandacht voor de groepen waarin dat gedrag plaatsvindt. De professional in de gezondheidszorg werkt in, met en voor groepen. Deze groepen beïnvloeden het gedrag van de professional en beïnvloeden haar/ zijn (professionele) ontwikkeling. Groepen vormen de brugfunctie tussen individu en maatschappij en bepalen daarmee de wijze waarop de professional zijn beroep kan uitoefenen.

Tijdens mijn stage heb ik een groep patiënten begeleid bij het volgen van hun therapieprogramma. Als voorbereiding op het begeleiden van deze groep patiënten heb ik eerst informatie gezocht over groepsdynamica. Ik merkte dat het belangrijk is dat de groep je vertrouwd en als leider ziet. Wanneer je veel ruimte over laat krijgen deze patiënten het idee dat je geen leiding geeft en volgen ze je instructies niet meer op omdat zij het gevoel hebben niet naar je te hoeven luisteren. In mijn 3e begeleidingstraject geef ik meer toelichting op het begeleiden van een groep.

09-02-2006 om 00:00 geschreven door Ingrid

Leerroute

Uit het Self-Assessment kwamen de volgende punten naar voren als zijnde ‘nog niet duidelijk aanwezig’ in de choachingsvaardigheden van de student. Per punt zal een toelichting worden gegeven hoe deze vaardigheid in de leerroute verder ontwikkeld kan worden.

- (slecht ontwikkeld):

Leerproces begeleiden

- Gaat uit van het zelfsturende vermogen van de ander door daarop consequent een beroep te doen, kent daarin de beperkingen en geeft ondersteuning waar nodig.

• Het zelfsturend vermogen kan ik meer tot uiting laten komen bij mensen. Ik ben vaak geneigd om hen bepaalde suggesties of adviezen op te leggen, maar het is beter als ze het zelf bedenken en uitvoeren. Dit leerdoel ga ik realiseren door tijdens de diverse begleidingstrajecten de deelnemer in zijn gedrag te observeren en hierbij specifiek te letten op het zelfsturend vermogen van deze persoon.

Probleemoplossend vermogen

- Kan een probleemoplossend gesprek voeren en spreekt het probleemoplossende vermogen van de ander voldoende aan.

- Stuurt aan op het vertalen van conclusies en doelen in mogelijke acties en resultaten.

- Beoordeelt met de gecoachte acties op effectieviteit en haalbaarheid.

• Ik ben van mening dat ik wel een probleemoplossend gesprek kan voeren, maar dat ik onvoldoende het probleemoplossende vermogen van de ander aanspreek hierbij. Vaak geef ik meer adviezen dan dat ik iemand zelf actief laat meedenken, dit kan beter ontwikkelt worden.
• Het aansturen op het omzetten van conclusies en doelen in acties en resultaten kan ik nog concretiseren.
• Over het beoordelen van gekozen acties op de effectiviteit en haalbaarheid denk ik vaak pas na op een later moment. Het beoordelen zelf is iets wat ik wel goed kan doen, het moment moet ik alleen verbeteren.

Overtuigingskracht

- Durft duidelijke grenzen te stellen en daaraan vast te houden.

• Hier moet ik wel aan werken, voor mijzelf heb ik wel duidelijke grenzen daar ligt het probleem niet. Maar bij het stellen van grenzen in situaties waarin in geen persoonlijke betrekking heb ben ik vaak te laks. Ik stel dan niet van te voren grenzen op en ga er vanuit dat alles wel in orde zal komen. Het probleem is dat je dan vaak achteraf dingen moet oplossen. Dus het moet zegmaar eerst misgaan voordat ik er wat aan ga doen, omdat ik vooraf denk dat mensen zulke dingen toch niet zullen doen en er daarom ook niet verder bij nadenk. In een coachingstraject is het wel van belang om vooraf grenzen op te stellen en daar ook aan vast te houden. Zo weten alle partijen waar ze aan toe zijn en in welke richting er gewerkt kan worden.

Planmatig werken en resultaatgerichtheid

- Komt afspraken na, komt op tijd.

- Controleert regelmatig de voortgang.

• Helaas moet ik zeggen dat het op tijd komen niet mijn sterkste kant is, ik hecht er denk ik onvoldoende waarde aan. Wel moet ik zeggen dat dit eigenlijk alleen betrekking heeft op het al dan niet op tijd komen op school. Op mijn werk heb ik er nog nooit moeite mee gehad, terwijl ik toch om 07.00u moet beginnen. Meestal ben ik op mijn werk zelfs iets eerder dan de begintijd. Het nakomen van afspraken is afhankelijk van de soort afspraak. Als het een echte afspraak is met een persoon, dan kom ik hem na. Als het een afspraak is over het inleveren van een bepaald document dan gebeurt het mij regelmatig dat ik hier pas erg laat aan ga werken en het dan vaak net op tijd af heb, of iets te laat inlever. In het kader van begeleidingstrajecten is het uitermater belangrijk dat ik mij goed aan afspraken zal houden en de tijden dat dat is afgesproken zal arriveren. Zelf vind ik het immers ook niet prettig als iemand zijn afspraken niet na komt.
• Het regelmatig controleren van de voortgang verzuim ik wel eens te doen. Misschien komt dit omdat ik niet wil zien dat ik eigenlijk achter loop met bepaalde opdrachten en dus harder zou moeten gaan werken, cq er uberhaubt mee beginnen. Deze kan ik waarschijnlijk relatief eenvoudig verbeteren, ik merk bij mijzelf dat, wanneer ik er maar op tijd aan denk, ik mij prima aan bepaalde tijden kan houden, op tijd begin en de voortgang controleren kan.

+/- (matig ontwikkeld):

Integriteit

- Praat met respect over studenten (wel) of de organisatie (twijfel).

- Komt afspraken na, beloofd niet meer dan hij/zij kan.

• Dit punt vind ik nogal discutabel. In principe zal ik nooit slecht spreken over een persoon en zal ik juist respect uiten. Ik ben ook in staat om dit respect te blijven behouden ook wanneer andere mensen hier een duidelijke tegengestelde mening over hebben. Zelfs wanneer iemand zich zelf nogal respectloos gedraagt kan ik deze persoon wel met respect blijven behandelen. Bij een organisatie is het echter een geheel andere situatie. Met organisaties heb ik de ervaring dat ze vaak nogal wispelturig kunnen zijn en over het algemeen meer in financieel belang denken dan in menselijk belang. Uiteraard kan ik daar niet in alle gevallen respect voor opbrengen. Ik kan wel van iedere situatie de twee kanten bekijken en daar ook begrip voor hebben. Maar ik vind niet dat ik het altijd met iedereen eens hoef te zijn. Ook niet als dit de organisatie betreft waarvan ik zelf deel uit maak. Ik vind dat feedback altijd gegeven moet kunnen worden en hou er niet van als mij de mond wordt gesnoerd, en zeker niet als het belang van mensen hierbij in de verdrukking komt.
• Afspraken nakomen met mensen gaat mij meestal wel goed af. Niet meer beloven dan dat ik kan, daar werk ik aan. Het gebeurd mij wel eens dat ik in dingen toestem die eigenlijk te veel voor mij blijken te zijn. Hier moet ik tijdig iets van zeggen want dit draagt bij aan het kunnen nakomen van beloften.

Sensiviteit

- Scheidt personen en gedrag, vraagt naar motieven achter gedrag, velt geen oordelen.

• In eerste instantie doe ik dit niet, scheidt ik personen en gedrag niet echt, over de motieven denk ik niet direct na en er komt al spoedig een oordeel. Dit is echter maar een eerste denkfase en geschiedt in een nanoseconde. Ik zie het geheel ook niet als iets wat zeker klopt en zal niet denken dat het direct bij het goede eind heb, ik sta open voor andere denkwijzen. Meestal ga ik na zo’n eerste indruk ook beter naar de persoon kijken, en dan kijk ik wel naar een scheiding tussen persoon en gedrag, kijk ik naar motieven . Een oordeel laat ik in het midden, iemand kan altijd nog veranderen of je kunt iets anders hebben opgevat dan dat het bedoeld was.

Probleemanalyse en oordeelsvorming

- Geeft de gecoachte inzicht in belangen van derden.

• Als de ‘derde’ een organisatie is, moet het belang van deze organisatie wel heel speciaal zijn wil ik speciaal voor de organisatie dingen veranderen die de patiënt niet direct ten goede komen. In andere gevallen kan ik wel begrijpen dat er soms ook even aan het belang van de organisatie moet worden gedacht. Dit is nog niet mijn specialiteit, dus zal ik er aan werken.

Planmatig werken en resultaatgerichtheid

- Werkt planmatig, heeft een goed overzicht van wie, wat, wanneer moet doen.

• Uiteindelijk komt het altijd allemaal wel af maar met name bij het indelen van huiswerk opdrachten maak ik absoluut geen planning. Op mijn werk daarintegen maak ik altijd in mijn hoofd een overzicht van wat er moet gebeuren en wie wat gaat doen. Vaak wordt deze planning ook uitgesproken. In sommige situaties kan ik deze planmatigheid nog wel optimaliseren.

Reflecteren

- Kijkt methodisch, dat wil zeggen: bewust, systematisch, procesmatig en doelgericht op eigen handelen terug.

- Hanteert verschillende methoden voor reflectie.

• Ik kijk wel terug op mijn eigen handelen maar doe dit niet zozeer op een metodische manier. Wel kijk ik vaak naar hoe ik ben begonnen, wat ik toen deed, hoe ik het afsloot en wat er beter zou kunnen gaan. Misschien kan ik dit nog wat optimaliseren.

02-02-2006 om 00:00 geschreven door Ingrid

Start Assessment

Leerproces begeleiden

+ (goed ontwikkeld)

• Stelt samen met de gecoachte de beginsituatie vast.
• Laat de gecoachte persoonlijke doelstellingen bepalen.
• Bedenkt met de gecoachte een individueel leer- of ontwikkeltraject.
• Geeft ontwikkelingsgerichte feedback, geeft aandacht aan kwaliteiten en successen.
• Evalueert het leerproces.
• Herkent (in) effectief (leer)gedrag, confronteert de ander daarmee en beid alternatieven.
• Stimuleert de gecoachte tot reflectie en ondersteunt het verwerven van reflectievaardigheden.

• Bedenkt leersituaties en kiest activerende werkvormen.

- (slecht ontwikkeld)

• Gaat uit van het zelfsturende vermogen van de ander door daarop consequent een beroep te doen, kent daarin de beperkingen en geeft ondersteuning waar nodig.

Sensitiviteit

+

• Reageert op anderen met begrip voor hun positie of motieven, ook als hij/zij het er niet mee eens is.
• Luistert actief: geeft aandacht, stelt open vragen, stimuleert, checkt, vraagt door, registreert non-verbale boodschappen, gebruikt gevoelsreflecties, parafraseert, vat de kern samen.
• Vormt zich een betrouwbaar beeld van wat anderen bedoelen (te zeggen), bezit inlevingsvermogen.
• Herkent normen en waarden van de gecoachte, de organisatie en van zichzelf.
• Blijft ook bij een conflict of verschil van mening luisteren.
• Houdt rekening met het effect van eigen gedrag op anderen en de organisatie, vraagt om feedback

+/-

• Scheidt personen en gedrag, vraagt naar motieven achter gedrag, velt geen oordelen.

Integriteit

+

• Is open over zijn/haar mogelijkheden en beperkingen.
• Geeft zelf het goede voorbeeld “practice what you preach”.
• Is bereid openlijk opvattingen te herzien.
• Gaat zorgvuldig om met persoonlijke en vertrouwelijke informatie.

+/- (matig ontwikkeld)

• Praat met respect over studenten (wel) of de organisatie (twijfel).
• Komt afspraken na, beloofd niet meer dan hij/zij kan.

Probleemanalyse en oordeelsvorming

+

• Vergaart relevante informatie, luistert actief, vraagt door op problemen.
• Splitst complexe problemen op in hanteerbare deelproblemen.
• Scheidt feiten van meningen.

• Houdt de hoofdlijnen in de gaten, kan de kern van een probleem benoemen.
• Beziet problemen/situaties vanuit verschillende invalshoeken, legt relaties tussen problemen.

• Gaat op zoek naar oorzaken van problemen, komt niet te snel met een oplossing.

+/-

• Geeft de gecoachte inzicht in belangen van derden.

Probleemoplossend vermogen

+

• Blijft niet te lang in het probleem hangen, stimuleert het verkennen van verschillende oplossingsmogelijkheden.
• Kan adequaat en op tijd verwijzen.
• Maakt concrete resultaatafspraken en komt daarop terug.

-

• Kan een probleemoplossend gesprek voeren en spreekt het probleemoplossende vermogen van de ander voldoende aan.
• Stuurt aan op het vertalen van conclusies en doelen in mogelijke acties en resultaten.
• Beoordeelt met de gecoachte acties op effectieviteit en haalbaarheid.

Overtuigingskracht

+

• Sluit met voorstellen aan bij de behoefte van een ander.
• Onderhandelt.
• Is flexibel in de aanpak van een probleem.
• Is flexibel in de communicatie: schakelt makkelijk over op metacommunicatie.
• Formuleert helder, past zonodig taalgebruik aan dat van de ander aan.
• Gebruikt concrete feiten en voorbeelden.
• Gebruikt humor, kan relativeren.

-

• Durft duidelijke grenzen te stellen en daaraan vast te houden.

Planmatig werken en resultaatgerichtheid

+

• Kan meetbare en haalbare doelen formuleren, kan prioriteiten stellen.
• Maakt duidelijke afspraken over resultaten, werkwijze en deadlines.

+/-

• Werkt planmatig, heeft een goed overzicht van wie, wat, wanneer moet doen.

-

• Komt afspraken na, komt op tijd.
• Controleert regelmatig de voortgang.

Reflecteren

+

• Kan het eigen handelen als vertrekpunt voor leren nemen.
• Kan naar aanleiding van reflectie eigen handelen verantwoorden en indien gewenst aanpassen.
• Is zich bewust van eigen referentiekaders, kwaliteiten en beperkingen.

+/-

• Kijkt methodisch, dat wil zeggen: bewust, systematisch, procesmatig en doelgericht op eigen handelen terug.
• Hanteert verschillende methoden voor reflectie.

01-02-2006 om 00:00 geschreven door Ingrid