Een typisch Amerikaans verschijnsel is de spelling bee, een spelling-wedstrijd waar deelnemers geacht worden moeilijke Engelse woorden te spellen. Het zijn veelal kinderen die meedoen aan de wedstrijden die op lokaal en regionaal niveau gehouden worden. De belangrijkste wedstrijd in Amerika is de jaarlijkse Scripps National Spelling Bee, die live op tv uitgezonden wordt.

Balthazar est un blog graphique et de bandes dessinées...pour le plaisir des yeux et le régal de l'esprit.

Une vitrine de mon travail en illus et bd.

Peking 's nachts (klik)

De vroege fotografie deed de schilderkunst na. Het spel van licht en donker is door de fotograaf H. Osti (1826-1914) heel knap gespeeld. De lichtvlekken van het hoofd, van de manchet, van het boek en van het decoratieve randje van het salontafeltje - dat is alles. De rest is duisternis, al blijft de zwarte omtrek van het lichaam van de lezer flauw zichtbaar tegen de iets lichtere zwarte achtergrond. De man met zijn haast monastieke kruin is wel een zeer eenzame lezer al zit hij aan een cafétafel. Daarom mag hij de laatste zijn, want lezen is een eenzame bezigheid. Alle afbeeldingen in dit boekje zijn dan ook blijken van onbescheidenheid. Ook het oog kan storen.

De man is het definitieve voorbeeld van de tafellezer, bij wie doorgaans het hele lichaam meeleest. Hoe voorovergebogen zit hij; hoofd en boek naderen elkaar zo dicht dat zijn geest en die van het boek in elkaar overgaan. Wat bij alle intensief lezen het geval is. Daardoor is hij exemplarisch voor hier afgebeelde lezers en lezeressen.

Hij is ook de laatste lezer van de negentiende eeuw, die tot 1914 duurde. En daarmee de laatste van eeuwen leescultuur. In de twintigste wordt de lezer anders afgebeeld, soms niet zonder ironie. Maar in de meeste gevallen poseert hij voor zijn boekenkast, een enkeling met een boek in de hand, duidelijk quasi-lezend.

Haar groene kleed is overdadig, ook in de plooien ervan. Het valt aan alle kanten om haar heen, want zij zit op de grond, tegen een kastje. Ze draagt een heel lichte witte sluier. In haar handen houdt ze een boek, een getijdenboek, denk ik.

Haar hoofd buigt zij iets naar voren en naar rechts, want zij leest de tekst op de linkerbladzijde onderaan. Die getijden moet ze kennen, maar haar gezicht heeft de blankheid van de eerste lezing. Ze lijkt nieuwsgierig naar het vervolg van het vertrouwde. Elke tekst van waarde blijft nieuw. Een doekje beschermt het boek als de sluier haar hoofd. Boek en hoofd gaan op elkaar lijken; ze geven elkaar en nemen van elkaar. Zij is de mooiste lezer die ik ken. Naast haar op de grond staat de balsemfles. Zij is Maria Magdalena, geschilderd door Rogier van der Weyden. Ze zit daar al bijna zes eeuwen. Het is een dag. Zo mooi is lezen.

Hij kijkt iets langs het boek heen dat op zijn schoot ligt. Zijn linkerhand raakt net de onderzijde van de linkerbladzijde, twee vingers van de rechterhand spelen in gedachten langs zijn kin. Hij lijkt in zijn ruime koormantel te zitten. Uit de kap steekt het gekruinde jongenshoofd, de ogen neerwaarts. Naar het boek? Naar binnen. Hij leest niet, hij is iets verder: hij denkt over het net gelezene na. Wat in het boek staat, neemt hij heel langzaam in zich op. Hij is de mooiste lezer die ik ken. Fra Angelico schilderde hem: de stichter van zijn orde. Dominicus. Direct valt het boek in de goed zichtbare slootjes. De ene helft helt al naar de andere. Het heeft dan niet zijn werk gedaan. Het begint dan pas. Hier is dat meditatieve hoofd, dat ook de consequenties overdenkt van het gelezene. En die zijn duidelijk zwaar.

Ineens waaide die toevallige letter L bij mij naar binnen, even onontkoombaar als rood haar of mijn geboortejaar 1933. De L, met wie ik mijn leven lang min of meer intiem omga in zijn meervoudige vorm van kleine letter, opdringerige cursieveling met haast, wijdbenige Griekse labda en hoofdletter die tegelijkertijd een getal wil zijn, ging in zijn gedaante van hoofdletter tegenover mij zitten. U ziet het voor zich, hij is daarvoor geschapen, en ik heb tamelijk rechte Spaanse boerenstoelen. Bij het binnenkomen stond hij even in de deuropening in zijn rechtlijnige eenvoud die wij ten onrechte kleine letter noemen, maar zittend kreeg hij de waardigheid van de nadruk, waardoor ons eerste onderhoud iets plechtigs kreeg, maar ook iets van een examen. Daarbij was hij gekleed in de strenge Hollandse Elsevier, wat hem een haast calvinistische allure gaf. Letters, zoals u weet, spreken alle talen, en zo sprak ook deze L een vlekkeloos Nederlands, een beetje zoals onze koningin het uitspreekt, en ik neem aan dat u van mij wilt geloven dat het haast niet mooier kan.

De illustratie is van Jan Vanriet