Jacob in gesprek met Edward III van Engeland.

Noch Filips van Valois, noch de graaf echter meenden het ernstig met de Vlamingen en wachten slechts op een gunstige gelegenheid om Vlaanderen in hun macht te krijgen. De graaf saboteerde het gezag van de drie steden. In Scheldelbeke moest het kasteel belegerd worden door de witte kaproenen. De Bruggelingen, o.l.v. Gillis van Coudenbrouc namen het stadje Diksmuide in en verjoegen de graaf naar St. Omaars. Lodewijk toonde zijn ware gelaat. Alles wat hij had beloofd aan de Vlamingen werd nietig verklaard.
Ondanks de nutraliteit van Vlaanderen bleef de economische depressie voortwoekeren. Alvoerens definitief met Frankrijk te breken, wilde van Artevelde echter sterk staan. Hij zocht bondgenoten en vondt die, met name Brabant en Henegouwen die ook reeds op oorlogsvoet waren met Frankrijk. De vrije handel tussen de drie vorstendommen werd op die manier in de hand gewerkt, maar ook de militaire steun aan elkaar werd besproken. Er werd ook geen rekening gehouden met de brieven van paus benedictus XII, die op aandringen van de Franse koning op 8 maart 1340 schreef welke zware geestelijke straffen de Gentenaars zich bij rebellie op de hals zouden halen (typisch voor het geloof om de rijken te steunen).
Op vraag van van Artevelde en met toestemming van al de bondgenoten, kwam koning Edward van Engeland naar Vlaanderen om hem te huldigen. In gezelschap van zijn zwangere vrouw Filippa, de graven van Suffolk en Salisbury en de bisschop van Lincoln reise hij naar Gent en logeerde in de Sint Baafsabdij. Daar ontmoette hij Jacob en zijn bondgenoten.
Op 26 januari 1340 begaf de koninklijke stoet zich naar de vrijdagmark. Daar werd Edward III uitgeroepen tot koning van Vlaanderen door de schepenen van Gent, Brugge en Ieper. De hoofdman van Gent nam het woord:

Sire,
Namens de grote en de kleine steden van Vlaanderen, namens de hoofdmannen en schepenen en inwoners van Gent, heb ik de eer U en hare majesteit koningin Filippa welkom te heten. Het verheugt ons, Sire, U hier in het midden van Gent, de hoofdstad van Vlaanderen te mogen ontvangen.

Edward, beloofde Vlaanderen te beschermen tegen aanvallen van buitenaf en zijn nieuwe onderdanen te eerbiedigen, vooral daar zijn vrouw zijn derde zoon baarde te Gent met name "Jan van Gent".