van der PAS, A., Handboek methodische ouderbegeleiding 2. Naar een psychologie van ouderschap. Rotterdam, Ad. Donker, 1996, 254 pp. – ISBN90 6100 423 3xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Ouderschap is de meest verbreide en universele, en vaak de langst durende ervaring van volwassenen. Toch is ouderschap als zodanig weinig bestudeerd.

In dit boek wordt een raamwerk gepresenteerd dat alle ouderfunctioneren omvat. Het raamwerk wil een verklaringsmodel zijn, en heeft als doel om zowel ouderlijke ontsporingen als de correctie daarvan denkbaar en bespreekbaar te maken.

Het boek schetst een psychologie van ‘gewoon’ ouderschap. Die is nodig om ook ‘ongewoon’ ouderschap te kunnen exploreren en begrijpen. Er wordt ingezoomd op de ouder achter het kind. Dit is natuurlijk een blikvernauwing, maar noodzakelijk voor een scherper beeld over ouderschap zelf.

Studie van het ouderschap gaat in tegen onze natuurlijke impuls om eerst het kind te helpen en dan pas de ouders. Het begrijpen en daardoor kunnen helpen van ouders is volgens van der PAS echter waardevoller voor kinderen dan welke andersoortige hulp ook. Zij gaat er ook van uit dat ouderschap een facet van de persoonlijkheid is dat afzonderlijke bestudering behoeft.

Het centraal uitgangspunt van de auteur gaat over verantwoordelijkheid. De essentie van ouderschap is een onvoorwaardelijk en tijdloos besef van verantwoordelijkheid. Voor de meeste ouders is dat ook het uitgangspunt van het omgaan met hun kinderen.

In een eerste deel beschrijft de auteur ouderschap zoals zich dat in de dagelijkse praktijk afspeelt. Ouderschap is niet iets wat je een keer leert, maar het is een groeiproces in het hanteren van basisvaardigheden. Deze moeten telkens opnieuw worden aangepast in afstemming op het kind. Het centrale thema is de geleidelijke overgang van ‘alles zelf doen’ naar ‘alles overlaten’, waarbij timen en doseren elkaar soepel afwisselen.

Het tweede deel gaat over de centrale determinanten van ouderschap. Dit zijn de pijlers die ouderschap dragen: een maatschappelijk/relationele pijler, een systemische en een intrapsychische pijler.

In een derde deel komen de vele omstandigheden die ouderschap beïnvloeden, op micro-, meso- en macroniveau aan de orde.

Het was boeiende lectuur, maar zeker niet gemakkelijk. De auteur doet ouders recht aan, omdat niet in de eerste plaats wordt uitgegaan van een externe beoordeling van ouders, maar van een positieve kijk op de intenties en capaciteiten van de ouders zelf. De visie van de auteur is origineel, zeer goed doordacht en helder uitgewerkt, en gesteund op een ruime ervaring en zeer verscheidene theoretische invalshoeken. Een aanrader!