De verjaardag is de dag waarop men viert dat men een jaar ouder is geworden. Dit heeft betrekking op mensen, maar het vieren van een verjaardag kan ook betrekking hebben op bijvoorbeeld een bedrijf of een vereniging. Men spreekt dan vaak van een jubileum of een lustrum. Er zijn mensen die de verjaardag van hun huisdier vieren.
In veel landen, waaronder Nederland en België, komt de verjaardag overeen met de geboortedag. Wie ooit op 10 juli geboren is viert zijn of haar verjaardag dit jaar op 10 juli 2009.
Mensen die op 29 februari geboren zijn vieren dit meestal op 28 februari of 1 maart.
In sommige landen of culturen viert men niet het een jaar ouder worden op de datum van de geboortedag, maar viert men het op de naamdag, de dag van de heilige waarnaar men vernoemd is.
Verjaardagstradities
Verjaardagen gaan gepaard met het krijgen van cadeaus van familie en vrienden en het trakteren op school of op het werk. Ook is het gebruikelijk dat men bij de jarige op bezoek gaat.
Bij kinderen is het gebruikelijk dat de woonkamer wordt versierd met slingers. Verder is het gebruikelijk dat er die dag voor de jarige wordt gezongen. Ook kan er een kinderfeest worden gehouden.
Op de basisschool zijn vaak speciale verjaardagsrituelen zoals:
- verjaardagsliedjes zingen, vaak begeleid met muziekinstrumenten
- trakteren
- klassen rond gaan met of zonder verjaardagskaart
- verjaardag muts/kroon
- taart met kaarsjes uitblazen
- slingers
Ook kan je iemand een verjaardagskaart sturen om hem/haar te feliciteren en een prettige dag toe te wensen.
In Midden-Amerikaanse landen zoals Mexico wordt een piñata (een soort pop gevuld met snoep) gemaakt en stuk geslagen.
Ook wordt een verjaardag wel gevierd met een maaltijd in een restaurant.
Bekende verjaardagsliedjes
Speciale verjaardagen
Zogenoemde kroonjaren als achttien, twintig, dertig, veertig, vijftig, zestig, vijfenzestig, zeventig, tachtig, negentig en natuurlijk honderd worden vaak uitgebreider gevierd of zijn aanleiding voor een feest(je).
Een aantal kroonjaren heeft een speciale naam gekregen; alle aan de bijbel ontleend:
- 50 jaar: Abraham of Sara
- 60 jaar: Isaak of Elisabeth
- 70 jaar: Jacob of Anna
- 80 jaar: Jozef of Debora
- 90 jaar: Antonius of Ruth
- 100 jaar: Methusalem of Judith
Wanneer iemand 50 jaar is geweest, wordt vaak gezegd dat hij Abraham heeft gezien. Dit berust op een verkeerde interpretatie van Johannes 8:57: Gij zijt nog geen vijftig en ge hebt Abraham gezien?. Voor een 50-jarige vrouw wordt meestal Sara genoemd. De jarige wordt vaak uitgebeeld met een pop en daarbij een treffende leuze over de jarige. Ook kan een Abraham of Sara als koek geschonken worden aan de jarige. Na deze leeftijd weet men waar Abraham de mosterd vandaan haalde.
Wanneer in Nederland iemand honderd jaar wordt, krijgt hij/zij ook vaak felicitaties vanuit de gemeente waar men woont. Het is tot nu toe min of meer de traditie dat de koningin een persoonlijke brief stuurt. Ook komt de burgemeester wel eens op bezoek om zijn felicitaties mede te delen.