- G -

- ga’leg : 1) galg  2) houten constructie die men op de kar plaats om hooi of schoven graan te vervoeren

- ga’let : rond ijskoekje  vey maa ie’e’ne in en ga’let

- ga’raasj : garage

- ga’rie’jel : gareel

- gaa : 1) gij 2) gauw

- gaa’ve : gouden  ne gaa’ven tant

- gaa’zen’taar : zwarte teerverfstof voor onder aan de muren in de stallen

- gaas : gas

- gaas’kau’le : cokes

- gaat : 1) geit  2) goud  3) ook gebruikt om een domme vrouw te typeren

- gæl’le : julie

- gæn’sters : vonken  ver’kie’e’re da de gæn’sters der af’sprin’ge

- gær’re’noat : garnaal

- gæs : gras

- gæs’dooy’kel : hondendrol in het gras

- gæst : gerst

- gal’jaar : kerel ga zaa ne gal’jaar se

- gangk : 1) manier van gaan  2) gang in het huis

- gar’de : veldwachter

- gat : gat, opening meervoud : goa’te  gezegde: 1) haa wént in a ver’lau’re gat = hij woont ver achterin  2) haa es in ze gat ge’bey’te = hij is slecht gezind 3) haa es nie oep se gat ge'djépt = hij is zeker niet achterlijk

- gat’boe’re’ke : kleine boer met weinig land en beesten

- gat’læk’ker : flemer

- gaut : goot

- ge’baa : gebouw

- ge’bak’ke : gezegde : tes ge’bak’ke = ’t is in orde

- ge’bie’re : buren

- ge’die’est : stilhouden aa ge’die’est haa’ve

- ge’djépt : gedoopt, wordt ook gezegd van iemand die is nat geworden door een bui

- ge’don :fietsstuur

- ge’hof’fe : geheven

- ge’kæt’telt : gekarteld als de rand van vele munten

- ge’kapt = gehakt

- ge’laaik : gelijk, effen

- ge’læt’teg : glad    gaa zaa ook ne ge’læt’te’ge = je bent een gluiperd

- ge’ley’je : geleden, afgezien

- ge’lie’e’ve : geloven

- ge’lit : gewricht  trékt die’je vin’ger es trig int gelit

- ge’loei’eg: gloeiend

- ge’maan : slecht, onbetrouwbaar  gemaan stof – ne ge’maa’ne kéé’rel

- ge’mak : toilet

- ge’mét : oppervlaktemaat gebruikt door de boeren van een klein half hectare

- ge’ræmt : gerijmd   thés goe ge’ræmt al’les zie wit

- ge’rankt :    ge’rank’te pe’toa’te

- ge’rie’jet : gereed  est ey’te noch ni ge’rie’jet

- ge’schést : 1) geschorst  haa és vey zes wéé’ke ge’schést  2) in de menopauze  zaa waaf és oe’ek al ge’schést

- ge’trok’ke : gefotografeerd

- ge’wænt : teelbed

- ge’wén’te : gewoonte

- ge’win : teelt

- ge’woe’en : gewoon

- ge’zaaik : overdreven gezaag

- géb’be’le : braken

- géé’re : gaarne, graag

- gééf : gaaf, schoon

- géél : gezegde : 1) haa héé het géél = hij lijdt aan een leverkwaal  2) haa stoa doa te géél oe’e’ge = hij staat daar te giezen

- gés : gist

- gét : vuil water, slijk

- gét’te : beenlappen (leger)

- gey’ve : geven : ik geyf, gaa géft, haa héé gegeyve, haa haa gegauve

- geys : geuze   geys oa’et groe’e’te flæs’se

- geyt : geut, scheut

- gi’és’sel’dop : tol om te gie’e’se’le = aandrijven met een koord

- gie’jen : geen

- gie’jep : geep, soort vis

- gie’jest : geest  gezegde : haa héé doa zaa’ne gie’jest ge’loa’te = hij is daar gestorven

- gie’ze : verlangend kijken

- gis’ting : goesting

- goa’pe : gapen

- goa’re : garen

- goan : gaan

- goap’ban’ke : bankjes in de kerk aan de zijkant waarvoor men geen stoelgeld moest betalen

- goar : gaar

- goei’vraa : vroedvrouw

- goei’ze : gonzen

- gooi’e’koe’ep : goedkoop

- gra’di’jaul : gladiool

- gra’woe’el : greppel in laaggelegen bossen, zoals in de Puttebossen

- graa’pe : grijpen

- graa’ve’lek : gruwelijk, verschrikkelijk

- graaf : straf  das graaf

- graas : grijs

- graat : bruin-grijs, grauw  graat pa’pier

- græk : spul, produkt

- grauf : 1) grof grauf broe’wet = grof brood, bruin brood  grau’ven deyn = grove den 2) zwaar das grauf = dat is zwaar ; bv. werk

- grél’leg : verschrikkelijk, grillig

- gréng’el : grendel

- grien : groen

- grik’sel : werktuig om het hooi te keren, rijf

- groa’e’ze’le’mén’te : in scherven

- groas : gruis ne groas’wech

- grok’taat : beroete

- grop : handvol

- gros’kés : grote trommel 

- H - 

- ha’ne’kes’nest : wanorde

- haa : 1) heide  2) hij  3) Pijpelheide  die van de Haa

- haa’bel : kleine ruzie  doa was doa zoo’e wa haa’bel mey de Zjok’ke

- haa’leg : heilig  gezegde : das oe’ek gie’je’nen haa’le’ge = Hij is ook niet echt te vertrouwen

- haa’roak : akkerhaak welke aan de ploeg werd gehaakt om de ploegsnede te egaliseren  den haa’roak haa’ve

- haa’ve : houden  ik haaf én gaa hot

- haai’ge : hijgen

- haai’kes : heideplantjes

- haak : had ik  haak da ge’wey’te

- haas : handvat van emmers en grote ketels

- haat : hout  gezegde: 1) das nen haa’te = hij is houterig, stijf  2) khém nen haa’te kop = ik heb een kater

- hæns : handspel (voetbal)

- hæs’se’ne : hersenen  kop mey hæs’se’saas

- Hæs’selt : Herselt

- hæs’te : roosteren  ne ge’hæs’ten bau’ter’ham

- hæt : hart : hard  gezegde : das nen hæt’te = die weent niet snel

- hæt’te’ne : harten = kaartsoort ook hæt’ten hoas

- hak : hark

- hal : overdekte speelplaats  on’der de hal spey’le

- Hal’der : Hallaar

- hal’le’ve’goa’re : gek, zot

- hal’le’ver : half (uur)  hal’le’ver twie’e = half twee, hal'le'ver wéé'ge = halfweg

- hal’lef : half gezegde : 1) hal’lef’én’hal’lef = onvolledig  2) hal’lef’se’gat = onvoldoende 3) hal’lef’jost = 15 augustus  4) maa’nen hal’le’ven traa’boek = echtgenoot (e)  5) zen klak stoa oep hal’le’ver’zey’ve = zijn pet staat scheef, meestal een teken van dronkenschap  6) ik zæn moa nen hal’le’ve = zich slapjes voelen na ziekte

- hal’lef’acht’noen : 16 uur

- hal’lef’bak : middenvelder (voetbal)

- hal’lef’moan : borstel om tussen de plafondbalken te kuisen

- han’ne : handen  gezegde : haa kan zen han’ne nie thoa’es haa’ve = een handtastelijk mannetje

- han’te’klaa : kluns

- han’ten’tas’ter : iemand met losse handjes

- hang’er’ke : juweeltje aan een kettinkje

- hant’hééf : handvat

- hau’re : hoorn  en koei mey hau’res  en hau’re’ke = ijskoekje

- hau’ren’dul : gek  ik wér doa hau’ren’dul van = ik wordt daar gek van

- hau’ræt’teg : opgewonden  aa’ven hont és hau’ræt’teg séch

- hau’ze : aflopen  die’jen haust wat’af zel’le = rond’hau’zer

- haus : gezegde : tés en haus = ’t gaat niet door

- hauw : 1)stop !, 2) hak = soort spade

- hé : wat zegt u?

- hé’ze’le : onrustig gedrag

- hécht : oud paard

- hééf : zuurdeeg

- hèèr : 1) om het paard links te sturen  2) houding

- hélp : kruiwagenriem

- hém : hemd

- hém’me : hebben ik hém  gaa hét  haa héé

- hen’ne : heen  hen’ne én trich

- hés’ke : toilet, komt van huizeke , het toilet stond vroeger los van het huis.

- hés’teg : haastig

- hey’ning : honig

- hey’veg : heftig

- hie : hier

- hier : huur

- hie’e’ke : jeuken  jékt da? hie’e’ke da ta doe !

- hie’e’le’gans : helemaal

- hie’e’ze : dræs’sen = mey woa’ter hie’e’ze

- hie’el : heel

- hie’er : heer

- hie’néf’fe : hiernaast

- hik’ke : gehurkt  ha zit oep zen hik’ke

- hil’le : steenkolen

- hil’le’bis : kolenemmer

- hin : hen gezegde : wa moe’te hém’me ? tself’ste ! das en hin’ne’gat !

- his’te : hoesten

- hit : 1) hut  2) om het paard rechts te sturen  gezegde : van hit noa hèèr = van hier naar daar

- hit’se’le : hutselen, opschudden

- hoa’ef’kaar : huifkar

- hoa’es : huis

- hoa’es’haa’ve : gezin  haa es mey zen hoa’es’haa’ve oep kon’zjey

- hoa’es’haat’skool : huishoudschool

- hoa’es’plot : persoon die bijna nooit uitgaat

- hoa’ge’mis’ke : heggemus

- hoa’gel : hagel

- hoa’le : halen  ik hoal  gaa hélt  haa héé ge’hélt

- hoa’mer : hamer  hoa’mer skéér of més = kinderspel

- hoa’ne’kroa’we : sport met kraaiende hanen

- hoa’ne’poe’e’te : lelijk geschrift

- hoa’re : 1) haren  2) een zeis scherpen met een hamer

- hoa’ver : haver

- hoa’ze’poe’per : man die snel klaarkomt

- hoa’ze’slo’pe’ke : korte siësta

- hoa’zel’noy’ke : hazelnootje

- hoach : haag  gezegde : hoach’skaul haa’ve = spijbelen

- hoach’weyf : ongehuwde moeder

- hoaf’koe’ep’dag : verkoop van bezittingen

- hoak : haak  gezegde : da hangt mey hoa’ken en oe’e’gen oan’ie’en = is maar in elkaar geflanst

- hoar : haar  gezegde : hoar doen = vals spelen (in de omgang = coifferen)

- hoar’kroa’e : haarspit, ijzeren pin met klein aambeeldje in een houten blok

- hoar’zak : valsspeler

- hoas : 1) haas  khém nen hoas ge’strépt : 2) aas in het kaartspel  kloa’ve’ren hoas

- hob’bel’de’sob’bel : wanordelijk  da bét és hob’bel’de’sob’bel oep’ge’mokt

- hoe’chel : schaamhaar  ze lépt mey héé’ren hoe’chel bloe’et

- hoe’e : hooi of hooien

- hoe’e’mes : hoogmis

- hoe’e’ve’jær’reg : hovaardig, ijdel

- hoe’eg : hoog

- hoe’eg’zoal : doksaal

- hoe’mel : hommel "en hoe’mel mey e vos’se’gat "

- hoe’ter’de’koe’ter : hals over kop

- hoecht : heester, struik

- hoep : zangvogel

- hok’ke’naut : okkernoot

- hoks : haaks, loodrecht

- hoks’kes : 1) nietjes  doet die hoks’kes in de voa’el’bak 2) leestekens

- hol’der’de’bol’der : hals over kop

- hon’ne’stiel : triestig beroep

- hos’klos : slecht, wanordelijk gemaakt  das hos’klos in’ie’jen ge’smey’te

- hot : rug, schouder  haa pakt die’je zak oep zen hot 

- I - 

- i’vaur : ivoor

- ie’je’ke’nis’se : lies

- ie’je’mer : emmer

- ie’ve’rans : ergens

- ie’ver : ijver

- iet : iets

- im’pær’mé’a’bel : regenjas

- in’doe’fe’le : induffelen

- in’hém’me : inhebben, lang duren  da héé no’gal wat in = dat duurt nogal

- in’ie’en’flan’se : knoeierig samenstellen

- in’jons : ineens, plots

- in’key’ve : inkorven (duivenspel)

- in’læs’te : inlijsten

- in’ney’me : innemen  gezegde : haa és goe van in’ney’me = hij leert snel

- in’pas’sant : te gelijker tijd

- in’pi’ke : uitrusten, van het nodige voorzien  haa és goe in’ge’pikt = hij is goed uitgerust

- in’poem’pe : aan zijn verstand brengen  ik hém het er moe’te in’poem’pe

- in’sloa’ge : 1) indraaien  oan den bak’ker in’sloa’ge  2) in elkaar zakken  maa’ne bis’kwi és in’ge’sloa’ge

- in’sméé’re : 1) insmeren  2) pak rammel geven  ze hém’me ten es goe in’ge’sméérd

- in’stét’te : instorten

- in’stop’pe : met draad en stopnaald een gat dichten  ons moe héé maan kaa’se in’ge’stopt

- in’tæts : op tijd

- in’voa’ze : invasie  indraaien

- in’zie’e’pe : inzepen van een baard 

- J - 

- jak’beys : aardbei

- jam’men’kloe’e’te : een strekenventje, stoefer  gaa zaa nen æch’te jam’men’kloe’e’te

- jan’ne’woa’re : januari

- jau’ke’re : een bepaald kaartspel

- jau’ker : joker  ne jau’ker meych’de au’ve’ral oan’lé’ge

- jéch’te : hoogte  oep wél’le’ke jéch’te moet da stoan

- jèèr : grond

- jèèr’dol’le’ke : veldmuis

- jèèr’klot : grondkluit

- jék’sel : jeuk

- jést :  eerst  ik zæn jést

- Jét : Koningshooikt   zaa és van Jét af’kom’stech

- jét’je : gezegde : die gey’ve ser’jeys van jet’je : die gaan serieus van bil

- joa : ja  gezegde : haa es moa ne joa’knik’ker = hij is maar een gemeenteraadslid

- joa’en : ajuin

- joa’ge : jagen

- joag’zak’ke : hevig hijgen

- joar’ge’taa : jaargetijde

- joar’ling’e : één jaar oude duiven in de duivensport

- joar’mæt : jaarmarkt

- joe’kel : zeer groot  da was ne joe’kel van nen bult

- joeng : kinderen  gezegde : joeng moe’te hém’me = er is wel altijd iets

- joeng’e : 1) jonge  das noch ne joen’ge gast  2) jongen werpen  ons kat héé ge’joenkt

- joeng’man : ongehuwde man  Sooi, das nen aa’ve joeng’man

- joeng’skes : jonge dieren : on’zen hond héé joeng’skes

- joenk : jong  haa és noch joenk gezegde : haa héé oe’ek al e joenk = hij heeft ook al een kind

- joenk’haat : jeugd  ge moet de joenk’haat loa’te doen

- jok : bij het kaartspel ‘præs’sen’ is de boer de hoogste kaart

- jol’lek : lelijk

- jon’de’léék : vreselijk uitziend  die was jon’de’léék ge’stélt se. Het zach er jen’de’lek oat!

- jon’der : eender, gelijk  ik hém veyl jon’der bey’le’kes

- jong’es’zot : meisje dat gek is van jongens

- jop’pe’ling : peluw, langwerpig kussen onder de hoofdkussens   ge moet die’e jop’pe’ling es te’goei oep’schid’de

- jos’te’re : roesten  die’en hooi’e’kie’er’der stoa doa te jos’te’re

- jost : 1) eerste  haa was de jos’te  2) oogst  de jost és bin’ne

- jot’te : 1) hitte  wat en jot’te  2) noemt = heet  hoe jot’te gaa?

- ju’fraa : juffrouw, onderwijzeres 

-K- 

- ka’bar’does’ke : bordeel

- ka’bas : winkeltas, boekentas

- ka’dau : geschenk  ik kraaich géé’re ka’dau’kes

- ka’dey : kereltje

- ka’dul’droa’e : = zot’droa’e = als de vijsdraad het niet meer doet

- ka’lan’die’se : cliënteel

- ka’me’lot : brol, slechte waren  was da vey ka’me’lot

- ka’paut : 1) motorkap  2) condoom  3) zware winterjas

- ka’rot’ten’trék’ker : plantrekker die vlucht in de ziekte

- ka’toen : gezegde : van ka’toen gey’ve = met veel inzet iets doen

- ka’zak’ken’droa’er : overloper, iemand die met de andere partij samenwerkt

- kaa : kou  khém kaa = ik heb het koud  tés kaat : het is koud

- kaa’re’kot : loods voor karren

- kaa’se : kousen gezegde: ge voel’tem oep zen kaa’se oan’kau’me = hij heeft iets tekort

- kaa’zer : keizer  gezegde : we zél’le die flæs es kaa’zer moake = we gaan die fles uitdrinken

- kaai’kes : 1) bloem duizendschoon  2) keien

- kaar : kar gezegde : haa héé tey’ge maan kaar ge’rey’e = hij heeft mij gekrengt

- kaar’lie’es : uitgereden karrespoor  gezegde : haa héé in de kaar’lie’es ge’pist = hij heeft een oogontsteking

- kab’be’le : schiften, stremmen

- kab’bi’ne’kes : kleedkamers bij het voetbalveld  Jean van de pin stamp’te de dey van de kab’bi’ne’kes in

- kæ’ze’le : schiften, stremmen

- kæmp : hennep, kemp

- kæn : pit  das nen ap’pel’sien mey veyl kæn’ne

- kæs : biggetje

- kæs’kes’pis’ser : misdienaar

- kæt’se : paren bij dieren  die’jen doa’e’ver héé’se zjust ge’kætst se  gezegde : die zoak és af’ge’kætst = die zaak is afgesprongen, mislukt

- kæt’te’le : gezegde  ze zit’te ach’ter maan kæt’te’le = ze jagen mij op

- kaf’fe : koffie

- kaf’fe’bés : 1) linnen koffiebeurs  2) iemand die veel koffie drinkt

- kak : gezegde : mey veyl kak én zwier = met veel pracht en praal

- kak’ka’jau : cacao, chocomelk  vey maa ne wær’me kak’ka’jau

- kak’ma’dam : hoovaardige dame

- kak’stoel : speciale hoge stoel voor kleine kinderen om hen bij aan de tafel te plaatsen

- kal : (slit)pen, ijzeren staafje

- kal’key’re : natekenen met ‘kalkpapier’

- kal’lot’te’ke : kapsel als Mireille Mathieu

- kalfs’poe’et : arondskelk (bloem)

- kalk’pa’pier : een matig doorschijnend papier

- kant : 1) houtwal  2) kant

- kap’blok : gezegde : haa léé mey saa’ne kop oep de kap’blok = hij heeft niet lang meer te leven

- kap’pe’ke : een doorschijnend plastiek hoofddeksel tegen de regen

- kar’dan : aandrijfas

- kar’toes : jachtgeweerpatroon  haa héé zen lés’te kar’toes ver’schau’te = hij geeft het op

- kas : 1) kas  2) kast  gezegde : haa héé doa zen kas oep’ge’frét = hij heeft zich daar verveeld

- kas’saa : kasseisteen

- kas’se’rol : kookpot

- kas’taar : sterke durfal  doa moe’te ne kas’taar vey zaan

- kasj’ot : cel in een legerkazerne

- kasj’pau : sierbloempot

- kat’sjoe : rubber

- kat’te’ge’spin : gezegde : klaan ge’win és kat’te’ge’spin = kleine winst

- kat’te’kis’se’mes : voorbereiding op de plechtige kommunie noa de kat’te’kis’se’mes goan

- kat’te’pis : gezegde : das gie’e’ne kat’te’pis = dat is iets waardevol

- kau’per : kopermetaal

- kau’re’poa’ter : pater van een bedelorde welke jaarlijks bij de boeren om wat graan of aardappelen kwamen bedelen

- kaur : koord

- ke’min’ne : communie  haa héé gis’te’re zen ke’min’ne ge’doan

- ke’reyr : renner

- ke’réz’ze : moed  die’je héé noch veyl ke’réz’ze

- ke’tier : kwartier (tijd) a ke’tier vey draa ie’re  (vierdedeel van een beest)  ze droe’ge de ke’tier’re doa bin’ne

- kéé’ze’mie’ke : koolmees

- kéép : schoudermantel

- kéér’bés’tel : straatveger

- kéés : kaas

- kéés’kop : Nederlander

- keis : kaars

- kél’le’koa’mer : kelderkamer

- ker’die’el : leisel bij de paarden

- ker’jeys : nieuwsgierig  gaa zaa noch’al ker’jeys

- ker’mæl : karamel

- ker’naan : konijn  herre gaa noch ker’naa’ne?

- ker’nis : kroonlijst van de dakgoot

- kér’re’boek : kerkboek

- kér’re’mes : kermis  gezegde : tés kér’re’mes in dhél : regenen als de zon schijnt

- kér’re’woa’ge : kruiwagen

- kérf : korf

- kés : kers

- kés’se : kuisen

- kés’se’mes : kerstmis

- kes’tæn : kastanje

- kés’vraa : kuisvrouw

- kés’ze’stie’en : kersepit

- kést : korst  de kés’te oe’ek oep’ey’te

- két : kort

- két’baa : dichtbij

- két’jes’knip’per : kaartjesknipper

- kéts : koorts  die’e klaa’ne héé veyl kéts

- key’mels’vet : kamelenvet tegen de gesprongen handen

- key’re : keuren

- key’te’le : kittelen

- key’te’re : koteren, met een kachelpook = key’ter’hoak de kachel aanporren

- key’ting : ketting

- keyf : duivenkorf

- keys : 1) keuze  2) verkiezingen

- ki’me’nau’maa’ve : zonder mouwen

- kid’de : kudde

- Kie’e’berg : Keerbergen

- kie’e’re : 1) keer, keren  2) omgooien  hoe’e kie’e’re = hooi keren

- kie’ke’frét’ter : Brusselaar

- kie’ke’pél’der : lattenwerk waarop kippen slapen

- kie’ke’vlie’es : kippevel

- kin’ne: kunnen

- kin’ne’kes’kak : doopsuiker

- kip’per : 1) doelman  2) kipwagen

- kir’re : 1) big  en zoech mey kir’res  2) jonge biggen werpen  die zoeg héé te’nacht ge’kirt

- kirk’drie’eg : kurkdroog

- kis’se : kussen  gezegde : ge kint ze kis’se = ge kint er oan’hang’e = gij kunt het vergeten

- kjép’dag : koopdag

- kjép’man : koopman

- kla’wie’re : ongecontroleerde bewegingen van kleine kinderen  die’je klaa’ne léé doa te kla’wie’re in zaan wieg

- klaa’gelt : kleingeld

- klaan : klein

- klæf’fe’re : klauteren

- klæt’ter’mey’le : klappermolen wie kent deze nog?

- klæts : 1) slag  2) een beetje  vey maa nog a klæts’ke  3) helemaal  ik zæn da klæts ver’gey’te 4) praten  haa klætst noch’al wat af zel’le

- klam’per : roofvogel

- klamp’læs’ter : grote lijster

- klap’hau’re : oude grammofoon

- klaun : clown, wordt ook gezegd van iemand die wat stoms doet

- kléé’reg : woedend

- kléér : klaar

- kley’te’re : knutselen

- klik’ke’én’klak’ke : gezegde : ze hém’men hém mey klik’ke’én’klak’ke boa’e’te ge’smey’te = ze hebben hem onverwijld buitengegooid

- kling’ke : 1) drinken  we zél’le der es oep kling’ke 2) kantelen  die kroan goa kling’ke

- klink : 1) deurkruk  2) helemaal  ik ben da klink ver’gey’te

- klip’per : knuppel

- klis’oe’er : deel van een baksteen

- klis’sen’haat : zoethout

- kloa’e’ze’néér : kluizenaar

- klod’der’vos : een onverzorgd iemand

- kloe’e’te : 1) knoeien  2) bedriegen lét aa nie kloa’e’te  3) teelballen  gezegde : haa és gie’e’ne stamp tey’ge zen kloa’e’te weit = hij is niets waard, je kan er niets mee aanvangen

- kloef’kaf’fer : pummel

- knaat : 1) kauwt  ik knaa gaa knaat wæl’le knaa’ve 2) niets  ik kén doa gie’en knaat van

- knæb’bers : bonensoort in duivenvoer

- knæp : kin

- knæt’ser : 1) drukknoop  2) insekt, kniptor

- kney’kel : kneukel

- kneyt : vittende vrouw

- knie’ep : knoop

- knoa’e’ter : zangvogel

- knoe’sel : 1) enkel  2) stekelbes

- knop’pe : 1) knopen  2) gezegde : tés noa de knop’pe = het is om zeep

- koa’ep : kuip

- koa’ke’nest’je : een zich minder ontwikkelend jong dier (of kind), een achterblijvertje

- koa’mer : kamer  gezegde : haa héé’get in zen boa’ve’koa’mer = hij heeft ze niet alle vijf

- koat : kaart

- koe’che’le : hoesten

- koe’e’le : kolen   wit’te, roe’e en se’voe’e koe’e’le

- koe’e’pe : kopen  ik koe’ep haa kjépt

- koe’e’ze : 1) klagen  2) jammeren

- koe’er ; koor

- koe’ke’ne : ruiten in het kaartspel

- koe’ken’bak : gezegde : tés koe’ken’bak = ’t is in orde

- koe’we : een vlucht vogels  en koe’we bos’doa’e’ve

- koef’fe’le : veelvuldig hoesten

- koem : kom, schaal  en koem aa’re

- koeng’kel’foe’ze : heimelijk bedisselen

- koerp : bocht

- koks’bie’en : kaaksbeen

- kol : 1) boord   2) lijm

- kom’af : afkomst

- kom’es’vey : grote borsten van een vrouw  das ie’en mey ne sé’ri’ey’se kom’es’vey

- kom’mis’se : boodschap  ik moet noch en poar kom’mis’kes doen  on’zen hond moet zen kom’mis’se noch doen

- kom’pas’se : medelijden mey da veng’ke moet’te gie’en kom’pas’se hém’me

- kon’se’teyr : klok om de duivenaankomst te registreren

- kon’sèèr : toneel, concert

- kon’zjéé : verlof

- kont : achterste

- koo : kwaad  kéd’der = meer kwaad

- koo’e’kes : restant van het uitgebakken varkensvet dat bij in de pensen werd gedraaid

- kooi : koe

- kor’ner : hoekschop

- kor’sey : korset

- kor’vey : zwaar werk

- kos’sem : dubbel kin

- kot’se : braken

- koz’ze : ko’zaan : kozijn, neef

- kra’mik’kel : niet stevig, wankel  das moa kra’mik’kel in’ie’en ge’stau’ke

- kraa’ge : krijgen  ik kraach haa krægt ik hém ge’krey’ge

- kraat : krijt

- krab’be’le : stuntelen  wa lig’ge ze doa naa te krab’be’le vey die gaul, krab’bers zænt

- kræ’ze’le : het gevoel in de mond van zand bij het eten  die mos’sel kræ’zelt

- kræs’se : krijsen

- krak : ergens heel goed in zijn  das ne krak int tie’e’ke’ne, moa oe’ek int pin’te dring’ke

- kram’me : gezegde : on’ze voa és doa oe’et zen kram’me ge’schau’te : mijn vader is daar uitgevlogen

- krap : 1) rijf  2) krap, niet ruim

- kré’mels : kruimels

- kre’poel : slechte, onbetrouwbare mensen

- kre’wél’leg : hevig  haa ging doa noch’al kre’wél’leg te kie’er

- kréé’me’rie : ijssalon

- kréé’te : plagen, pesten, druk maken

- kréém : ijsroom  ne groe’e’te kréém mey kréém’frésj = ijs met slagroom

- kréft : 1) kreeft  2) deugniet  gaa zaa nen æch’te kréft

- krép’pa’pier : papier waaruit men rozekes maakte

- krey’ve’le : kriebelen

- kri’zan’téém : chrysant (bloem)

- krik’kel : vlug geërgerd  das e krik’kel man’ne’ke, en æch’te krik’kel’bés

- krip : voederbak, voorste deel van de stal waar de dieren gevoederd werden gezegde : das nen æch’te krip’baa’ter = vitter,

- kris’ta’le’zey : kristalsuiker  kris’ta’le’zey of klok’kes’ soa’e’ker

- kro’che : 1) persen bij een moeilijke stoelgang  krocht noch es goe!  2) kreunen bij zwaar tilwerk  da was doa kro’che en daa’ve

- kro’két : zegwijze : hal’lau kro’ket = halloo zeg!

- kro’sjét : zangwedstrijd

- kroa’e : 1) kraai  2) kraaien

- kroa’e’naut : kruidnagel

- kroa’ep’pin : zeer klein huisje  haa wént in ne kroa’ep’pin

- kroa’es : kruis  gezegde : a krés’ke moake = een kruisteken slaan

- kroa’es’jas’se : kaartspel

- krocht : oud vervallen huis  haa wén’de doa in en æch’te krocht

- krod’der : sportman die slecht presteert  die’e krod’der kon ni vol’le’ge in de koers

- kroei’e : draaien, duwen, trekken, sleuren om iets los of vrij te krijgen

- kroes : 1) drinkbeker  2) eendekroos (klein waterplantje)  de béék léé vol kroes

- krok : onkruid in graanvelden

- kros : 1) cross  2) roetaanslag op potten en pannen

- kwaat : kwijt, verloren  haa ést kwaat

- kwæ’de’le : 1) ruzie  ik wil hie gie’en kwæ’de’le  2) brol, slecht materiaal  mey wa vey kwæ’de’le ræd’de gaa?

- kwæt : vulling van de bloedpens

- kwats : gezwel of zwelling na kwetsuur  on’der oan zen knæp hing en hie’el kwats

- kwats’ke : minder dan een halve zak (bv aardappelen)

- kwatsj : onzin, zever  das kwatsj, das dik’ke zie’e’ver

- kwéék : mond  hot aa kwéék es toe

- kwei’ker : keep (vogel)

- kwék’ke ; kwartje = 25 centiemen

- kwiet : snul  gaa se kwiet

- kwik’ke : wegen door even op te tillen   lét maa dat es kwik’ke

- kwing’kwank : schommel 

-L- 

- la’ve’lier : laurier

- laa : 1) lei  schraa’ve op en laa 2) lag  haa laa noch in ze bet  3) lauw  maa’ne kaf’fe és laa

- laa’der : leider

- laa’ter’vænt : vogelschrik

- laaf : lichaam

- laai’ke : 1) een lijk afleggen, opbaren  2) smal straatje  haa wén’de int laai’ke oan de pas’te’raa

- laaik : lijk

- laaik’bid’der : begrafenisondernemer

- laan : 1) lijn  2) vislijn

- læf’ke : onderhemd

- læk’ske : het likken

- læk’stok : snoep op een stokje

- lækt : gelijkt  gaa lækt zjust oep aa voa’der

- læs’ter : lijster

- læst : lijst  gezegde : haa stoa oep de læst = hij is kandidaat bij de verkiezingen

- laf : 1) drukkend  laf weyr  2) vals  das laf van aa

- laf’foot : lafaard

- lak : 1) gelijk  haa héé dat oe’ek zjust lak zaa 2) lakverf  3) haarlak

- lam’mey’re : lang blijven praten  die héé den hie’e’le vér’noen ge’lam’meyrt

- lam’pe’déér : staanlamp

- lam’pét’te : drinken  haa és gis’te’ren oa’vent wey goan lam’pét’te

- lan’gen’oa’sem : kauwgom

- lan’sey : werphengel   mey ne lan’sey kin’de waat vis’se

- lan’téé’re : lantaren  gezegde : en groe’e’te lan’téé’re moa e klaan licht’je = een grote mond maar weinig verstand

- lank : lang  ik hém dat al lank ge’zéé

- last : langs  ge ræt bést last de Haa

- lau’re’jas : iemand waaraan men zich ergert

- lau’te’re : heen en weer bewegen  ge moet e bék’ke mey die’en tant lau’te’re

- lau’ter’dop : onbevrucht ei dat na het broeden overblijft, ook een slecht geworden ei

- le’waat : lawaai  gaa mey aa le’waat

- léb’be : doodbrave simpele man  die héé ne léb’be van ne vænt

- léé’per : lepel

- lééch’loe’e’per : een band die stilaan lucht verliest

- lék : siroop  das goei’e péé’re’lék = perensiroop

- lék’neis : druipneus

- lél’le : lelie

- léng’sel : op lengte gesneden behangpapier

- lés’te’re : luisteren, gehoorzamen  klaan man’ne moe’te lés’te’re

- lést : laatst ik hém em lest noch ge’zien  haa es de lés’te

- lét : 1) laat  2) schakel van een ketting  mey vaaf lét’te kon’ne wæl’le bik’ke’le

- lét’te : gezegde : oep de doa’e’ve lét’te =de duiven opwachten na een vlucht

- lét’ters : gezegde : die’jen héé veyl lét’ters gey’te = die heeft lang gestudeerd

- ley : 1) scharnier  2) lende, zij  das ie’en mey a faan ley’ke

- léz’ze : horloge

- licht : longen van geslachte dieren  haa gaf de licht oan de kat’te

- lie’e’ne : lenen  ik lie’en haa lént haa héé gelént

- lie’e’peg : paardrift bij vrouwelijke dieren  die koei stoa lie’e’peg = die koe is tochtig

- lie’e’re : leren

- lie’e’wærk : leeuwerik

- lie’eg : laag  gezegde : das ne lie’eg’vlie’ger = iemand die veel te snel rijdt

- lie’em : leem  gezegde : khém lie’e’me bie’e’ne = ik heb zwaar benen

- lie’ep : leep

- lie’er : ladder  gezegde : mey de lie’er oa’et’goan = stelen

- lie’ke : lied  da was a schoe’e lie’ke

- lie’vraa’ke : 1) lieveheersbeestje  da zat vol lie’vraa’kes  2) O.L.Vrouw

- lig’ge : liggen  ik lich gaa licht haa léé haa héé ge’ley’ge  gezegde : ik lich baa Mart in de bau’ves’ste schoa’ef = Mart heeft het voor mij, heeft mij graag

- lik’ke : lukken   da goa lik’ke

- lil’le’put’ter : mens met dwerggroei

- lits : lus  oan maan zip stoa gie’en lits ne’mie’e

- loa’e : laden

- loa’e’ze’poa’ter : iemand met veel luizen

- loa’ke : laken

- loa’te : 1) laten  ik loat, haa lét  2) de late ploeg  ik stén mey de loa’te

- loa’ze’rus : lazarus, iemand met vreselijke huiduitslag

- lod’ders : lompen  ik haa doa ne zak lod’ders stoan

- loe’bas : groot en struis en rustig (dier of mens)  aa’ven hont és nen æch’te loe’bas

- loe’e’kes’ge’wéér : luchtbuks zoals op het schietkraam

- loe’e’per : loper, een kind dat pas kan lopen  die hey’re klæn’ste és al ne loe’e’per

- Loe’e’zen’hoek : Lozenhoek onder Keerbergen

- loe’es : 1) op een geheime plaats  ik zal dat es loe’es wech’stey’ke  2) zonder vrucht  das en loe’e’ze hok’ke’naut

- loe’ke’beer : gefantaseerde afschrikker voor kinderen  pas oep want de loe’ke’beer komt

- loe’ter : afgeroomde melk, diende vroeger tot voer van kleine kalveren

- loecht : 1) lucht  de loecht zach zwét van de sprie’e’we 2) niet zwaar  oo das e loecht paks’ke

- loei’e : 1) luiden het loeit vey de mis  2) lui  dat és ne loei’e vænt

- loei’e’rik : luierik

- loei’waa’ve’soep : pakjes of dozensoep

- loem’mer : lommer, schaduw  de bjés’te gén in de loem’mer stoan

- loen’ke : gluren, loeren

- loet : eigenaardige karaktertrekken  die van ons héé wey en loet hé

- loik’ke : lotje   vey maa draa loik’kes van de lau’te’raa

- lot’se : zuigen 

- lots : oud zuigdoekje met honig voor kleine kinderen, later tutter 

wordt vervolgd