|
door René Lambrechts
Wat is een altaarsteen?
Dit viel hierover te lezen in religieuse geschriften :
Een altaarsteen is een in het altaarblad opgenomen steen dan wel een geheel stenen altaarblad, waarin of waaronder de bij het altaar behorende relieken rusten.
De steen waaronder of waarin zich een reliekengraf bevindt, wordt altaarsteen genoemd. Het is bij voor de eredienst bestemde altaren inmiddels dwingend voorschrift dat een relikwie in of onder een altaarsteen wordt aangebracht (CIC, can. 1237, §2).
Bij afbraak van de kerk en ontmanteling van het altaar wordt de altaarsteen uit het altaarblad verwijderd en overgedragen aan het bisdom.
De altaarsteen heeft meestal de grootte van een plavuis en is voorzien van vijf wijdingskruisjes (deze herinneren aan de vijf kruiswonden van Christus). Oorspronkelijke was het een hardstenen altaarblad, dat de grootte had van een grafzerk, waarin een reliekengraf was uitgehouwen voor een reliek van de heilige of martelaar aan wie het altaar was toegewijd en waar ook een kerk werd rond gebouwd. Daar er meer kerken werden gebouwd dan er graven waren van heiligen of martelaren werd de altaarsteen ingevoerd.
Grote kerken als kathedralen, domkerken en ook wel abdijkerken hadden altaarstenen even groot als het altaarblad. Kleinere landelijke kerken kregen een altaarsteen van ongeveer 30 x 30 cm voor elk gewijd altaar in de kerk zoals op de onderstaande foto. In deze steen was een relikwie van de heilige ingewerkt waar het altaar was aan toegewijd.
 |
Wat vinden we nu in Schriek terug?
Op het hoogaltaar toegewijd aan St-Jan de Doper vinden we een altaarsteen zo groot als het altaarblad. Dit is voor een landelijke kerk al heel uitzonderlijk, maar tot mijn grote verbazing vond ik een document waarin het volgende te lezen was :
De kerk van Schrieck is vergroodt in t jaer 1844.
Zij is geconsacreert geworden int jaer 1849 17 September door den Aartsbisschop Engelbertus Sterkx Cardinael boven den hoogen Authaer stont dit Cronicum ût surrexi in Ventre filio Dei sic Gaudio vitû Cardinalis
Den hoogen Authaer is toegeheiligt aen den Heyligen Joannes Baptista Patroon deezer kerke wiens Reliqui berust in den steen van den hoogen authaer als ook de Reliqui van Bernardus, van den H. Anthonius a Padua, van de H. Barbara en van Rumoldis
Getekend : L. Pauwels Pastoor
 |
Met andere woorden : Deze altaarbladsteen bevat 5 relieken van 5 verschillende heiligen.
Sint Jan de Doper = patroonheilige van de parochie en van het hoogaltaar.
H.Bernardus = Schriek bezit een eeuwenoude kapel toegewijd aan Sint Bernardus, er was in die tijd ook nog een grote devotie tot deze heilige.
H. Antonius van Padua = heeft sinds het begin van de 18e eeuw een eigen zijaltaar en er was ook een groot Vennootschap opgericht in de kerk van Schriek door Mevr. Zety
H. Barbara = heeft van oudsher een zijaltaar aan haar toegewijd.
H. Rumoldus = patroon van de aartsbisschoppelijke kerk te Mechelen. De verbondenheid van Schriek met Mechelen zowel kerkelijk als wereldlijk is pas verbroken bij de heroprichting van het bisdom Antwerpen in 1961. Deze relikwie moet een symbool geweest zijn van deze verbondenheid want bij mijn weten is er nooit enige verering van deze heilige in Schriek genoteerd.
Foto 1 : Kleine altaarsteen uit het archief der kerk (foto Erik Ceuppens)
Foto 2 : Altaarsteen met centraal onderaan de plaats waar de relieken zijn ingebouwd. (foto Fons Goovaerts)
Foto 3 : Detailfoto van deze plaats. Het valt op dat er nog restanten van de rode zegellak zijn waar te nemen. (foto Fons Goovaerts)
|
