De LightSpeed Scanner, een primeur voor Europa

Campus AZ St.-Jan

Sinds 12 oktober 1998 werd er in ons ziekenhuis een nieuw type “scanner” geïnstalleerd. Dit toestel is een CT-scan (Computer Tomografische scanner) en werkt dus met Röntgenstralen. Net zoals andere CT-scans worden er beelden van dwarse doorsneden door het lichaam gemaakt. Het specifieke aan dit nieuwe toestel is dat het meerdere sneden tegelijk neemt (4 sneden per omwenteling van de Röntgenbuis). 

Het nemen van 4 doorsneden tegelijk is een revolutie in de CT-technologie, hiervoor was er een intensieve technische ontwikkeling nodig. Bovendien blijft het aantal sneden per omwenteling (voorlopig) beperkt tot 4 omdat de computers niet kunnen volgen. De hoeveelheid gegevens die per seconde moet verwerkt worden door de computer is zo groot dat zij op dit ogenblik niet meer dan 4 sneden gelijktijdig aankunnen. Gezien de computerindustrie ook niet stil staat en er voortdurend snellere processoren op de markt komen, zal het in de toekomst mogelijk zijn om meer dan 4 sneden tegelijk te maken met de CT-scan.

Is het maken van 4 doorsneden tegelijk dan zo belangrijk? In de eerste plaats is het belangrijk voor de patiënt. Het toestel is tot 6 maal sneller dan een gewone spiraal CT. Dit betekent dat een CT-onderzoek van de buik of de longen of beide samen, in minder dan 30 seconden uitgevoerd kan worden. Voor ernstig zieke patiënten is een kortere onderzoeksduur wel degelijk belangrijk. De snelheid van de scanner is nog belangrijk om een andere reden. Om bloedvaten of tumoren goed te zien op een CT-onderzoek, wordt er een contraststof via intraveneuze weg toegediend. Deze contraststoffen zorgen ervoor dat de bloedvaten en goed bevloeide tumoren “wit aankleuren” op de CT beelden. Zo zijn deze bloedvaten en tumoren veel beter zichtbaar. De contraststof die in een armvene wordt ingespoten bevat Iodium. Dit laatste kan slechts in een beperkte hoeveelheid toegediend worden. Door de beperkte toediening en doordat de contraststof al snel na het i.v. injecteren door de nieren wordt weggewassen, is de tijdspanne van goede “aankleuring” van bloedvaten en tumoren zeer beperkt (ongeveer 30 seconden). U begrijpt dat met een snelle scanner alle bloedvaten in het lichaam afgebeeld kunnen worden in de optimale aankleuringsfase en dat dit niet mogelijk is met een tragere scanner. De nieuwe scanner profiteert dus beter van de geïnjecteerde contraststof. Doordat de nieuwe CT scan meerdere sneden tegelijk neemt, is het alsof hij al onmiddellijk stukjes “volume” van de patiënt opneemt. Dit betekent automatisch dat de naverwerking van de beelden veel makkelijker wordt en van een hogere kwaliteit is dan met andere scanners. Beeldnaverwerking zoals het maken van driedimensionale modellen is van een nooit geziene kwaliteit. Het wordt ons nu mogelijk om samen met de beelden van dwarse doorsneden doorheen de patiënt ook 3-D beelden mee te geven naar de verwijzende arts. De 3-D beelden geven een beter anatomisch inzicht en een beter begrip van het onderzochte gebied. Naast 3-D modellen kan er ook aan virtuele endoscopie gedaan worden. Dit betekent dat we met de computer in de darmen, bloedvaten of luchtwegen kunnen gaan kijken zonder een katheter of een buis in deze organen te plaatsen. Het moet evenwel duidelijk zijn dat deze virtuele endoscopie de klassieke endoscopie niet vervangt.

De endoscopische CT beelden zijn niet instaat om kleine poliepen, kleine zweertjes of verkleuringen van de wand op te sporen. Ook kan men met virtuele endoscopie geen biopsies nemen. Het voordeel dat de virtuele endoscopie heeft t.o.v. de klassieke endoscopie is dat de CT beelden niet alleen de binnenkant van de darmen, de luchtwegen of de bloedvaten tonen (zoals de klassieke endoscopie doet) doch dat ook de wand zelf kan aangetoond worden en alles wat rond de wand ligt. Zo zal de CT-scan bijvoorbeeld een tumor in het colon kunnen aantonen d.m.v. virtuele endoscopiebeelden, doch ook kunnen nagaan of deze tumor doorheen de colonwand zelf groeit, of hij al dan niet vergroeid is met de aanliggende organen, of er vergrote lymfeklieren zijn omheen de darmwand (of verder in de buik) en of er al dan niet uitzaaiingen zijn in de lever. Dit alles kan bekeken worden met één enkel onderzoek. Dat ons ziekenhuis het eerste is in Europa (zelfs in de wereld met uitzondering van de U.S.) om dit nieuw type CT-toestel te plaatsen mag toch even onderstreept worden. Dit berust niet op een toevalligheid maar op de continue inspanning om te streven naar de beste kwaliteit voor de patiënt. Inderdaad deze laatste profiteert van de best mogelijke diagnostische technieken en betaalt hiervoor geen frank meer. Of een patiënt nu onderzocht wordt door het allermodernste CT-toestel of een toestel dat 10 jaar oud is, de onderzoekingen op beide toestellen worden op identieke manier gehonoreerd. Het is het ziekenhuis en het departement radiologie die investeren in deze moderne technologie. We hebben zeker het eindpunt van de mogelijkheden van de medische beeldvorming nog niet bereikt. Onze dienst zal zich blijven inspannen om op een hoogkwalitatieve manier de voortdurende technische innovaties te blijven volgen.

Sinds december 2002 werd een tweede multislice CT-scanner geïnstalleerd die 16 sneden gelijktijdig maakt. De beeldkwalitiet en de snelheid van het CT-ondezoek werd hierdoor opnieuw sterk verbeterd. Er kunnen nu systematisch zeer fijne sneden (0,6 - 1,25 mm) gemaakt worden van de totaliteit van het onderzochte deel van het lichaam (bijvoorbeeld de longstreek of de buikstreek).  Hierdoor wordt het mogelijkheid om zeer fijne afwijkingen (millimeter groot) op te sporen. Deze scanner kan zelfs beelden maken van de kransslagaders van het hart (coronairen), zodat verkalkingen of vernauwingen van de kransslagaders op een niet invasieve (zonder gebruik te maken van catheters die via een slagader in de lies worden opgeschoven naar het hart) manier worden gebruikt