Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
25-11-2007
Vandaag is het de feestdag van Sinte-Katrien !
Zoals ik gisteren al zei, blijf ik ook vandaag nog even stil staan bij de feestdag van Sinte-Katrien. Volgens de overlevering moet op deze dag de eerste sneeuw vallen en de weerspreuken verwoorden dit als volgt :
" Sinte-Katrien, heeft haar witte mantel aan. "
OF.......
" Sinte-Katrien, komt in 't wit gekleed. "
Ook nog mooi vind ik dit :
" Sinte-Katrien heeft heur wit mutsken opgezet. "
Hetzelfde weer als dit van vandaag, zullen we ook hebben op 't einde van januari of in februari :
" Zoals de dag van Sint-Katrijn zal de laatste januari zijn. "
OF......
" Gelijk het weer is met Sinte-Katrien, zal 't men in februari zien. "
En tot slot voor vandaag :
" Met Sinte-Katrijn moeten de koeien aan de lijn. "
Hopelijk weten alle boeren dit ook ! ! ! Morgen kijken we uit naar de komst van Sint-Acharius, die overmorgen bij ons langs komt. Ik zal er zijn, u ook ?
Hoe was het vroeger jaren op de dag van Sinte-Katrien ?
Vroeger, en dat is nu al een hele tijd geleden dan vierde de jonge meisjes en schoolkinderen op een eigenaardige wijze de feestdag van de H. Catharina. Bij de begoede mensen werden op deze dag geschenken gegeven aan de jonge dochters des huize. In talrijke onderwijsgestichten hadden er gezellige feestjes plaats, gekoppeld aan een avondmaal. Sinte Catharina was voor de meisjes wat Sint Gregorius was voor de jongens. Op school en in de buurt was het feest. Men zag de schooliersters bij de buren rondgaan om geld in te zamelen. Ze waren doorgaans in t wit gekleed, met een witte sluier op hun hoofd, ook had er eentje een kroon op haar hoofd als teken van de waardigheid. Zij zongen een lied ter ere van de heilige, waarvoor ze, naast geld, ook bloem, boter en eieren ontvingen om s avonds pannenkoeken en wafels te kunnen bakken. Het liedje dat ze toen zongen ging als volgt :
Wij komen al rond om Sinte Catriene
Wij hadden zoo geerne wat boekweitbloem,
Wij zullen ze luisterlijk vieren
Al op een zalige maniere.
Gelijk zij verleen jaar hebben gedaan,
Huis voor huis afgegaan,
Ter eere van Sinte Katrien
Geeft wat
Houdt wat
Tegen t jaar nog wat.
Zij gingen bij de bakker om twee koeken met appelen te laten gereed maken om die dan als geschenk aan de meesteres te geven. Deze kwam dan met twee akers bier, en met het rondgehaalde geld werd er smout gekocht en de smulpartij kon beginnen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 November 2006 was een bewolkte dag met enkele buien, eigen aan november zegt maar. De maximum temperatuur was om 11u38 een piek van, jawel 18,6° ! ! ! - Om 19u11 werd die dag de minimum temperatuur opgetekend en die bedoeg 12,5° De warmste 25ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1992 met 14,4° - De koudste 25ste november ooit kwam in 1998 voor met min 6,9° ! Voor alle duidelijkheid toch nog eens zeggen dat u een maximum of minimum temperatuur niet mag vergelijken met een maximum of minimum dagtemperatuur ! De temperaturen in Ukkel waargenomen, zijn gemiddelde temperaturen over een ganse dag !
Sinte-Katrien die ons morgen een bezoek brengt is een volksheilige waarover u ietsje lager in een apart hoofdstukje wat meer kan lezen. Morgen is het ook een lotsdag want vriest of sneeuwt het morgen, dan zitten we daar zeven weken mee opgeschept ! Zo evenwichtig van karakter als Sinte-Katrien in haar geloof was, zo ook zorgt ze voor standvastig weder. Ik laat enkele weerspreuken aan 't woord :
" Sint-Katrien in 't wit gekleed : zeven weken sneeuw ons leed. "
OF.......
" Doet Sint-Katrien heur witte mantel aan, ze blijft er zeven weken rond mee gaan. "
Door velen wordt aangenomen dat op Sint-Katrien de winter aanvangt. Zo zegt men bijvoorbeeld in Limburg :
" Sint-Katrien wörpt de koude stein in de Rien. "
In Brabant zegt men dan weer dit :
" Als 't vriest op Sinte-Katrien, vrouwke haal uw kolen uit de hof. "
En in Vlaanderen beweert men :
" Op Sinte-Katrien sterkt de winter. "
Mooie vooruitzichten zijn anders, helaas moeten we aanvaarden wat ons aangeboden wordt. Morgen blijf ik nog een dag stil staan bij Sinte-Katrien want de weerspreuken rond deze Dame zijn weer schering en inslag ! Ook vertel ik u dan hoe het er vroeger jaren aan toe ging, wees dus morgen op post zou ik zeggen ! ! !
In Vlaanderen werd de H. Catharina door heel wat neringen als beschermheilige gekozen. De wagenmakers bijvoorbeeld, kozen haar tot patrones omwille van de wijze waarop ze haar marteldood stierf. Haar lichaam werd doorscheurd met een wiel met scherpe messen bestoken. De pelsmakers, grauw- en lammerwerkers herdachten dan weer de legende die vertelt, dat bij haar onthoofding het gestold bloed van de 18-jarige martelares in melk veranderde en rond haar hals een sneeuwwitte pels vormde. Om haar hemelse geleerdheid en welsprekendheid werd de maagd van Alexandrië door verschillende rederijkerskamers, onder andere deze van Aalst, Eeklo en Leuven, tot beschermelinge gekozen. Ook de wijsgeren namen haar tot patrones. Om de maagdelijke zuiverheid die Catharina bewaarde en met de dood bestierf, hadden ook de jonge dochters haar tot patrones genomen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 November 2006 was een bewolkte dag waar men tot 19u45 moest wachten alvorens men de maximum temperatuur van die dag kon noteren en die liet toen 13,5° opschrijven. 's Morgens om 5u03 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 8,9°. De warmste 24ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2003 met 15,7° ! - De koudste 24ste november ooit kwam in 1858 voor met min 8,3° !
Rond deze tijd van 't jaar moge we ons aan zowat alle weertypes verwachten en zo ben ik op zoek gegaan naar een weerspreuk die ons kan vertellen wat grauwe nevels te betekenen hebben :
" Grauwe nevels is gebleken, zijn van koude een zeker teken. "
Met deze weet hou ik het voor vandaag voor bekeken. Morgen ben ik er weer en dan heb ik het net als overmorgen trouwens over Sinte-Katarina want die heeft ons weer heel veel te vertellen, of beter de vele weerspreuken rond haar naam. Ik zal op de afspraak zijn, u toch ook ? Zoals gisteren beloofd kan u ietsje lager wat vinden over de "borteldagen" !!!
Drie dagen vóór en drie dagen na Sint Catriendag ( 25 november) zijn het de borteldagen, en of het volk daar vroeger jaren schrik van had !!! Er werd toen beweerd wanneer je die dagen zaaide, het verken slachten, of de pens kookte, dan zou het graan uit de grond borrelen, het spek zou uit de pan springen, en de bowling uit de ketel. Zaaide men het koren op de borteldag, en gebruikte men t jaar daarop dit zaad om weer op een borteldag te zaaien, het zou uit de grond opborrelen ook al had men het een voet diep in de akker gezaaid. Geef toe dat ze vroeger jaren veel sterkere verhalen hadden dan heden ten dagen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 November 2006 was een zwaar bewolkte regendag met om 12u14 een maximum temperatuur van 14,7°. - Om iets na middernacht werd de minimum temperatuur waargenomen en die liet 9,5° noteren. De warmste 23ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1984 met 15,9° ! - De koudste 23ste november ooit kwam in 1858 voor met maar liefst min 11° !!!
Het is algemeen geweten dat er ieder jaar rond Sint-Klemensdag een hevige storm woedt, seffens daar nog een ietsje meer over. Laat ons eerst eens kijken wat de weerspreuken voor vandaag ons te vertellen hebben :
" Na Klemens' feest de winter vreest, maar allermeest de helse geest. "
Het was trouwens op Sint-Klemensdag in het jaar 1334 dat met de hevige storm aan de Belgische kust, het voormalige Scarphout, nu Blankenberge, verdween in de golven. Is het koud op deze dag, dan verwachten we een open lente :
" Wintert 't op Sint-Klemens fel, wordt de lente klaar en hel. "
Laat komen die koude zeker ? Morgen vertel u iets over de borteldagen die vandaag begonnen zijn, wie kent die nog ? Tot dan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 November 2006 was een dag met tamelijk veel zonnige periodes en met een maximum temperatuur van 9,5° die om 13u52 waargenomen werd. - 's Nachts om 1u43 werd de minimum temperatuur van die dag genoteerd en die bedroeg toen 4,8° ! De warmste 22ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1964 met 16,2° ! - De koudste 22ste november ooit kwam in 1902 voor met min 7,5° !
Morgen is het Sint-Cecilia en zo'n weer het morgen is, zo is het verder ook. Met andere woorden Sinte-Cecilia is toonaangevend voor de volgende dagen. Bij velen is het de dag vóór Sint-Cecilia, dus Maria's opdracht (vandaag) welke maataangevend is. Ook vandaag komt er ons weer een weerspreuk voorspellen hoe de komende winter zou kunnen zijn ;
" De dag aan Sinte-Cecilia gewijd, is de maatstaf van de wintertijd. "
Aan de hand van het weer dat we vandaag, en ook morgen voorgeschotelt krijgen, zouden we dus moeten kunnen uitmaken hoe de winter zal zijn !!! Ietsje lager kan u weer wat meer lezen over Sinte-Cecilia en de gebruiken op deze dag in lang vervlogen jaren. Morgen heb ik het over Sint-Klemens die op ons overmorgen een bezoek brengt. Bedankt voor u bezoek van heden, en tot morgen dan ?
Sint Cecilia is de patrones van de muzikanten en die vieren op vele plaatsen nog altijd feest, met name hun jaarlijks teerfeest ! Vroeger jaren, in een parochie waar een fanfare bestond, en in welke parochie bestond die niet ? gingen de muzikanten bij de bestuursleden en de bijzonderste ingezetenen van de parochie een serenade geven. Natuurlijk om eens duchtig te kunnen smeren en teren. Er was doorgaans bij de herbergier voor hun al een vaatje bier besteld. De zangers van de grote kerken werden dan ook uitgenodigd bij den deken of bij de pastoor van de parochie waar ze nen souper kregen. In Brugge bijvoorbeeld noemde men dat appelmoes eten.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 November 2006 was een tamelijk zonnige dag zegt maar. Vreemd genoeg werd de maximum temperatuur 's nacht om 1u49 waargenomen en die bedroeg 11,4°. - 's Avonds om 18u51 noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet 4° opschrijven. De warmste 21ste novemeber sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1947 met 16,1°. - De koudste 21ste november ooit kwam in 1902 voor met min 8,8° !
Morgen is het Opdracht van Maria en die dag is zeker niet onbelangrijk voor wat de komende winter betreft ! 20 en 21 november zijn bekend als behorende tot de koudste dagen ! En deze tijd van 't jaar staat de soort van de winter nog altijd in het brandpunt van de voorspellingen, zo ook, en zoals al gezegd de dag van morgen, leest u maar wat de weerspreuk ons komt vertellen :
" Maria's opdracht klaar en hel, maakt de winter streng en fel. "
Krijgen we morgen een heldere dag, dan weten we wat ons te wachten staat ! Ietsje lager en in een apart hoofdstukje kan u nog wat meer vernemen over Maria's opdracht, scrol misschien eens ietsje naar omlaag ! Ik ben er morgen weer, en dan heb ik het over Sint-Cecilia die op 22 november aan de beurt is. Mag ik u morgen ook weer welkom heten ?
In Sint-Denijs Westrem dat is in Oost-Vlaanderen viert of vierde men want vandaag moeten we daar altijd voorzichtig mee zijn, Beeldekensdag ! In de kerk vereert men een houten O.L.Vrouwbeeld van de 15de eeuw, waarvan men vertelt, dat toen de geuzen van de 16de eeuw al de geroofde kerkornementen en beelden op de vrijdagmarkt te Gent verbranden, er ook een beeldje bij was dat tot de kerk van Sint-Denijs toebehoorde. Het toeval wou echter dat dit beeldje onder een bank gerold was en zo buiten het bereik van het vuur bleef. Een geus, die dit bemerkte wilde het echter ook in de vlammen werpen. Maar nauwelijks had het beeldje de vlammen nog maar geraakt of het sprong al terug op de borst van die heiligschenner. De man was er zodanig door getroffen dat hij al zijn dwalingen afzwoer en tot de Roomse Kerk terug keerde. Het beeldje, na enige tijd bewaard te zijn gebleven in de Sint Veerlekerk te Gent, werd naar Sint Denijs teruggebracht, en bleef er steeds door de gelovigen vereerd, bijzonderlijk op 21 november.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gelden ?
20 November 2006 was een zwaar bewolkte dag met regen. Het kwik moest tot 18u59 werken om zijn hoogste punt te kunnen bereiken en dat bedroeg 10,4° ! - 's Nachts om 1u31 schreef men toen 6,1° op als minimum temperatuur. De warmste 20ste november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1981 met 16,8° ! - De koudste 20ste november ooit kwam in 1914 voor met min 6,9° !
Gisteren vertelde ons een weerspreuk welke de gevolgen zouden zijn wanneer deze dagen sneeuw zou volgen op regen. Vandaag laat ik nog twee weerspreuken aan 't woord en die komen ons dan weer wat anders vertellen :
" In november hard begin, in de winter zoet gewin. "
En omgekeerd zegt een andere weerspreuk ons dan weer dit :
" November warm en fijn, 't zal een harde winter zijn. "
Tot vandaag was het geen van beide zou ik zeggen, helaas vind ik geen derde weerspreuk die ons kan zeggen wat de gevolgen van dit huidig weertype zijn ! Ik ga mijn 70 kaarsjes uitblazen en hoop er morgen weer te zijn om u te vertellen welke boodschap de " Opdracht van Maria " voor ons in petto heeft. Ben u er morgen ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 November 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 8,7° en die werd om 14u09 waargenomen. - 's Nachts om 0u23 werd die dag de minimum temperatuur opgeschreven en die bedroeg 4° ! De warmste 19de november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1926 met 16,8° ! - De koudste 19de november ooit kwam ion 1902 voor met min 7,6° !
