Qi-gong (Chi Kung) spreek uit als sjie-kong. Qi betekent energie, gong betekent "werken met" of "oefening".
Harmonieuze lichaamsbewegingen in geconcentreerde rust. Als je zelf deze subtiele manier van bewegen beoefend, voel je dat er in je lichaam warmte ontstaat, een gevoel van vitaliteit en tegelijkertijd rust en ontspanning, maar
ook ondernemingslust en blijdschap.
In China gaat men er al duizenden jaren vanuit dat qi (=levenskracht) gestimuleerd en versterkt wordt door gong (= het met regelmaat en aandacht oefenen).
Qi-gong is een onlosmakelijk onderdeel van de chinese geneeskunde. Deze chinese cultuurschat bestaat uit tal van bewegingen, voedingsleer, massages, filosofie en andere energetische behandelingen zoals moxa-branden, tuina en accupressuur. Qi-gong vormt de basis voor Tai Chi en tal van andere vecht- en verdedigingssporten zoals bijvoorbeeld aikido. Dit erfgoed is nog zo springlevend dat in China en andere Oosterse landen duizenden en duizenden mensen iedere ochtend massaal qi-gong beoefenen.
De eenvoudige oefeningen hebben een groot effect, omdat ademhaling, beweging en geestelijke concentratie harmonieus gaan samenwerken. Qigong werkt als een subtiele transformatiekracht.
De genezende uitwerking van deze oeroude energieleer heeft de wetenschappers ertoe gebracht qi-gong systematisch te gaan onderzoeken. Zij ontdekten dat deze 'geheimzinnige bewegingen', die zowel in China en in het Westen als mysterieus worden beschouwd, aantoonbaar effect hebben op meetbare functies zoals o.a. bloedwaarden, hartritme en ademvolume.
Qi-gong werkt preventief en kan door iedereen beoefend worden, zowel staand, zittend of liggend. Ondanks dat veel westerlingen hier sceptisch tegenover staan, begint deze methode hier langzaam terrein te winnen.
Soorten qigong
Er zijn honderden, zo niet duizenden, qigong systemen. Taiji qigong is er één van. Andere bekende voorbeelden zijn de baduan jin (de acht kostbaarheden), wuqin xi (het vijf dieren spel), yi jin jing (pezen transformerende oefeningen) en Chi-neng
Ook voor andere qigong oefenseries wordt het woord 'taiji' wordt gebruikt.
Alsof de verwarring nog niet groot genoeg is: er is ten minste nog twee andere oefenseries die de naam taiji qigong dragen. De ene werd vroeger onderwezen in combinatie met de Yang-stijl taijiquan, de andere werd ontwikkeld door Yang Jwing Ming.
Belangrijker dan welke oefenserie je precies doet, zijn de principes die je volgt terwijl je er mee bezig bent. Het is het navolgen van deze principes waarin de heilzame effecten besloten liggen. Voorbeelden van principes zijn bijvoorbeeld: zinken; openen van de gewrichten, meridianen en Energiecentra; centreren, stroming; adem in harmonie brengen met de beweging; etc.
Voordat de oefenserie gestart wordt, probeer je eerst tot verstilling en concentratie te komen in een staande houding. Deze beginhouding noemt men ook wel de wuji houding. Wuji verwijst naar een open en lege toestand van de geest en een natuurlijke houding. In de Chinese kosmologie is wuji de toestand voordat de 'dingen' ontstonden, voor dat yin en yang onderscheidbaar werden. Je zou kunnen zeggen dat je even alle gevoelens en gedachten op laat lossen in de ruimte van je bewustzijn. Zo kom je terug bij wat je bent voordat je van alles doet, denkt en voelt. De Energie die dan manifest is noemt men in het Chinees de yuan qi of 'oorspronkelijke energie'.
Het ying-yang concept is de kern van de taoistische energie leer en het fundament van de Chinese geneeskunde. Tao bestaat uit de werking van 2 krachten:
Energie = yang
Substantie is ying
Al het leven is op deze beide factoren gebaseerd. Is één van beide onvoldoende of overmatig aanwezig, dan ontstaat er disbalans, oftewel ziekte. Als de energie zich van de substantie losmaakt betekent dit de dood.
Leven en sterven, groei en verval, gezondheid en ziekte, alle fenomenen zijn een wisselspel van deze krachten.
Ying en Yang lijken tegenspelers, maar ze hebben elkaar wederkerig nodig en vullen elkaar aan. Het een gaat niet zonder het ander en beiden vormen ze de eenheid van het universum. Je hebt geen hoog zondar laag, geen vol zonder leeg.
Yang is activiteit Ying is rust
Yang zet in gang Ying groeit
Yang vernietigd Ying behoud
Yang is energie Ying is vorm
Yang is mannelijk Ying is vrouwelijk
Ying staat voor koude, vochtige, aarde, de nacht, het passieve, de uitputting.
Yang is juist het tegenovergestelde. Ying en Yang staan niet voor een vaststaande verdeling (een veel voorkomend misverstand) Het zijn vloeiende overgangen van krachtsverhoudingen. Neem water, dit is in zijn primitieve kwaliteit ying. Vuur is het maximale yang. Wordt het water in een pan aan de kook gebracht dan is de stoom de maximale yang kwaliteit van water. Wordt water bevroren dan is dit de maximale ying kwaliteit van water.
Dit principe van vloeiende verandering is van belang bij een ziekteproces in het lichaam. Als men koorts heeft, voelt men heet aan, er is hitte in het lichaam, de huid gloeit en men voelt zich onrustig. Wordt de koorts nog hoger dan gaat men transpireren (= yang). Door transpiratie daalt de temperatuur, men voelt zich zwak en uitgeput, het yang is teruggekeerd naar ying.
Dit voorbeeld maakt zichtbaar dat het hoogtepunt van de ene toestand al het begin van het andere in zich draagt. Als het ying op z'n sterkst is begint het yin op te komen en omgekeerd. De eigen kracht bevat telkens het zaad van de ander. In de winter (ying) is een zonnige middag een klein beetje yang (warmte), Een vrucht is voor het grootste deel yin (vocht en zoet) maar de kern ervan is yang.
Als yin en yang in een uitgebalanceerde verhouding tot elkaar staan spreken we van harmonie. In de natuur is dit de ochtend of avond schemering. De zachtheid en stilte van de nacht is nog aanwezig maar tegelijkertijd ook de opkomende kracht en dynamiek van de dag. Daarom geldt in alle spirituele tradities, het uur van de schemering, als het beste tijdstip voor meditatie en gebed omdat de krachten van de hemel (yang) en van de aarde (yin) met elkaar overeenstemmen en een harmoniserende invloed op het energiesysteem van de mens hebben.
Al meer dan 700 honderd jaar beoefenen de Chineze Tai chi.
Tai Chi is een ontspannende vorm van lichaamsbeweging, een systeem van vloeiende bewegingen om lichaam en geest te oefenen en te ontwikkelen op een ontspannende manier.De basis ervan ligt in een filosofie die is afgeleid van de principes van de natuur. Tai Chi brengt de lichamelijke en geestelijke behoeften in harmonie, en gaat er niet tegenin zoals vele andere vormen van lichaamsbeweging.
Op een geleidelijke en constante manier leer je het lichaam te oefenen, te ontspannen en je geest op te frissen en stress te verminderen. De stress in je fysieke lichaam vermindert door de vloeiende bewegingen, je geest ontspant, en de lichamelijke gevolgen van de stress zelf zullen afnemen.
De drie belangrijkste onderdelen van Tai Chi zijn meditatie, beweging en ademhaling.
Het woord meditatie brengt menigeen in verwarring, maar het is eigenlijk een hele normale en vertrouwde activiteit. Denk eens aan de momenten waarop je voelt dat je ontspannen bent, wanneer je in het gras ligt en naar de wolken kijkt, of op het strand zit, kijkend naar de golven en luisterend naar de rollende golven, de zon verwarmt je huid en dit alles geeft een behaaglijk gevoel van binnen. Dit zijn voorbeelden van meditatieve stemmingen, momenten van innerlijke stilte, vitaal voor je geestelijke en lichamelijke welzijn. Door de vloeiende bewegingen en de visualisaties van de Tai Chi oefeningen wordt een plezierige vorm van meditatie opgewekt.
Wanneer je geest tot rust is gebracht kun je gaan ontspannen. Je gedachten en handelingen breng je in een beeld samen en je brengt lichaam en geest zonder conflicten in harmonie. De voortdurende kalme en zachte bewegingen van Tai chi zorgen eerst voor continuïteit en dan voor kalmte en ontspanning. Door de traagheid van de bewegingen onstaat er evenwicht in beheersing en coördinatie van spieren en heb je de tijd elke beweging bewust te maken en voorkom je schade aan je spierweefsel. De bewegingen kalmeren vermoeide en overprikkelde zenuwen en halen de spanning uit de spieren. Elke beweging kost innerlijke kracht en beheersing.
Het derde onderdeel de ademhaling volgt de beweging. Door stress wordt je ademhaling beïnvloedt. Denk maar eens aan een vecht- of vluchtreactie je ademhaling gaat sneller. Bij aanhoudende stress wordt je ademhaling oppervlakkig, je lichaam krijgt onvoldoende zuurstof en dit beperkt je energie. De juiste ademhaling is de buik-ademhalingdoor je middenrif te gebruiken en niet alleen je borstkas. Deze buikademhaling geeft je meer profijt van de Taichioefeningen.
Chang-tze is samen met Lao-tze de belangrijkste schrijver van de vijfentwintighonderd jaar oude Tao- Te- Tsjing. Deze geschriften vormen de basis van het Taoïsme. Ook toen al was bekend dat stress en haast nergens toe leidde.
Er was eens een man die zijn eigen voetafdrukken en schaduw niet wilde zien. Hij besloot ze te ontvluchten en liep weg.
Maar terwijk hij voortrende, verschenen er meer voetafdrukken en zijn schaduw hield hem zonder moeite bij.
Denkende dat hij te langzaam liep, ging hij steeds harder en harder rennen, zonder te stoppen, tot hij ten slotte van uitputting
in elkaar zakte en stierf.
Had hij stil gestaan, dan waren er geen voetafdrukken geweest. Had hij zitten rusten in de schaduw, dan zou zijn schaduw zijn verdwenen.
De energie (Chi of Qi) van het menselijk lichaam is de basis van onze gezondheid.
Door stress, ziekten e.d. wordt deze basis aangetast. Door middel van qi-gong oefeningen kan deze energie gecultiveerd en in balans gebracht worden wat het algeheel welbevinden ten goede komt. Qi-gong-oefeningen worden uitgevoerd volgens een eeuwenoude traditie en filosofie. Je leert je bewust te worden van je eigen chi stroom.
De ogenschijnlijke simpele bewegingen worden staand, lopend (of zittend) langzaam en kalm herhaalde malen uitgevoerd. Bij sommige oefeningen is er helemaal geen sprake van beweging!
Qi-gong omvat tevens oefeningen voor ademhaling, coördinatie, balans, voorstellingsvermogen, zelfmassage en acupressuur.
Qi-gong werkt preventief en geeft rust en ontspanning. Qigong vormt de basis voor Tai Chi en voor vele andere Chinese verdedigingskunsten zoals Kungfu, Aikido, Karate enz. maar behelst echter veel meer.
