Gautama Boeddha was een spirituele leider die leefde van 566 v. Chr. tot 486 v. Chr. in India Gautama Boeddha bereikte complete en volledige verlichting (het Boeddhaschap). De correcte Nederlandse uitspraak van (het sanskriet woord) Gautama is Gotama.
Gautama Boeddha wordt ook wel de Sakyamuni Boeddha genoemd en werd geboren als Siddhartha Gautama. De naam Siddhartha betekent: hij, wiens doel is volbracht of van wie elke wens vervuld is. Vaak wordt hij kortweg "de Boeddha" of "Boeddha" genoemd. Gautama Boeddha is de meest recente Boeddha in een reeks van minimaal 28 Boeddhas De titel Boeddha behoord toe aan iemand die op eigen kracht, zonder leraar, de Dhamma ontdekt heeft en verlichting heeft bereikt.
Het levensverhaal van de Boeddha is in het boeddhisme een voorbeeld en inspiratiebron voor het bereiken van verlichting. Siddharta Gautama werd geboren te Lumbini, tegenwoordig in het zuiden van Nepal. Zijn geboorteland was het land van de Sakya's. De naam Sakyamuni is een verwijzing naar de Sakya's: letterlijk betekend het de wijze van de Sakya's.
Volgens traditie was Siddhartha Gautama een prins, zijn ouders hadden van diverse wijzen te horen hadden gekregen dat hun kind óf een onovertrefferlijk grote heerser zou worden, óf alle aardse goederen zou verwerpen en het Boeddhaschap zou bereiken. Aangezien zijn vader de eerste voorspelling prefereerde werd hij omringd met de beste spullen die er op aarde waren, zodat hij in zijn leven geen ontevredenheid of nare dingen zou ervaren. Hij zou dan geen afstand hoeven te doen van zijn aardse bezittingen. Zijn vader bouwde 3 paleizen en Siddhartha Gautama bracht al zijn tijd door binnen de hoge muren van het paleis. Zo gingen de eerste 29 jaar van zijn leven voorbij.
Na 29 jaar ging hij echter diep nadenken over het leven en wilde zien hoe het 'echte' leven buiten het paleis was. Stiekem ging hij 's-nachts de stad in, samen met zijn bediende. Tot zijn grote schok zag hij een oude man, een zieke man en een dode man. Omdat hij door zijn beschermde opvoeding nog nooit een oude, zieke of dode man had gezien, vroeg hij zijn bediende om uitleg. Hij kreeg te horen dat alle mensen oud worden, ziektes oplopen en doodgaan. Dat dit een normaal iets is. Ook zag Siddhartha Gautama een kalme en beheerste monnik voorbijlopen. Hij vroeg zijn bediende wat dit voor man was, en kreeg te horen dat het een monnik was, die vrijwillig zijn bezittingen heeft opgegeven en een leven van eenvoud leidt, gericht op spirituele ontwikkeling. Kort daarna verliet Siddhartha het paleis en familie en ging leven als een monnik in de bossen van India.
In Benarès studeerde hij met twee zeer bekende en gerespecteerde meesters, en bekwaamde zich snel in hun leer. Hij vond echter dat hun leer geen oplossing was voor het lijden dat hij nog steeds ervoer. Daarna ging hij zijn eigen weg en begon een 6 jaar lange periode van zelfkastijding en zelfpijniging. Hij leefde ver van de samenleving, alleen in de bossen en at zeer weinig voedsel en werd zo mager dat hij bijna overleed.
Na 6 jaar kwam hij tot het inzicht dat zelf-pijniging niet naar verlichting en het einde aan het lijden lijdt. Hij vond een middenweg tussen het streven naar sensueel plezier en de zelfkastijding en besloot te mediteren onder een Bodhi boom in Bodhgaya totdat hij volledige verlichting zou bereiken óf zou sterven. De volgende ochtend rond zondsopgang bereikte hij de verlichting. Vanaf toen was hij Siddhartha Gautama, de Boeddha. Hij was toen 35 jaar.
Hij begon zijn nieuw gevonden inzicht aan anderen te onderwijzen. Gedurende 45 jaar reisde hij door de toenmalige staten van Noord-India. Hij werd een zeer hoog gerespecteerde sprirituele leider, en de koningen van de twee grootste staten (Kosala en Magadha) werden zijn discipel, samen met vele andere mensen uit alle lagen van de bevolking. Veel mensen besloten monnik (bhikkhu) of non (bhikkhuni)te worden in de monastische orde (de Sangha) van de Boeddha. Op 80-jarige leeftijd overleed hij in de plaats Kushinagar. Zijn toespraken en leringen werden onthouden en zijn later neergeschreven in de Pali Canon.
Tao-Te King is na de Bijbel het meest vertaalde boek ter wereld en alleen al om die reden is dit werk een nader onderzoek waard. Het boek is met slechts 5000 woorden weliswaar zeer klein, maar veel ontoegankelijker dan de Bijbel. Wie de Chinese taal niet beheerst, kan daarom het beste verschillende vertalingen lezen en zelf vergelijkenderwijs vaststellen welke interpretatie als geheel het best voldoet.
Het Tao-Te King - of in een andere schrijfwijze het Boek van Dau en De - is ontstaan na een sociale evolutie, waarin de auteur Lao-Tse een aantal zwakheden in onze samenleving vaststelt. Lao-Tse beschrijft de oorspronkelijk paradijselijke samenleving, de oorzaken en gevolgen van de evolutie en een passende remedie voor de opgetreden problemen.
Het Tao (uitgesproken als Tau) is in feite het evangelische 'Woord', de Logos, dat zowel God als goddelijke Wet of Macht betekent. Om redenen, die wij pas later begrijpen, is het Tao naamloos. Het Tao schept een vrouwelijk Yin en een mannelijk Yang in alle dingen.
Het Te is de in ons wonende kracht, die de schepping voortstuwt, te vergelijken met de kiemkracht van een zaadje. Het Te is de zichtbare manifestatie van het onzichtbare en oneindige Tao.
Lao-Tse onderscheidt twee soorten leiders: heersers en wijzen.
De heerser ontleent zijn overwicht over andere mensen aan fysiek geweld, aan een superieure feitenkennis of aan zijn retorische kwaliteiten. Wij herkennen daarin de dictators, de schriftgeleerden en de praatjesmakers. Daartegenover staat de wijze, die het Tao en Te begrijpt en daarnaar leeft.
De zondeval
In het Tao-Te King beschrijft Lao-Tse hoe de mens in de paradijselijke tijd "met het hoogste Te" in evenwicht met de natuur heeft geleefd. De onwetende mens en het dier leefden destijds in onschuld en samen vormden zij tot de zondeval één grote stam. Deze zondeval vindt in meerdere etappes plaats: schriftgeleerden beginnen met de definitie van goed en kwaad. Zij geven alle begrippen een naam of een titel. Met deze titels en namen gaat echter de oorspronkelijke samenhang en de eenheid van de stam verloren. De mensen worden onderscheiden in leiders en onwetenden. De titels gaan vervolgens een eigen leven leiden. Er ontstaan onenigheid, haat en nijd. Geweld regeert vanaf dat tijdstip onze samenleving. De steden worden het centrum van materiële en geestelijke macht en daarmee ook van list en bedrog. In de overvloed van het stedelijke leven houden de mensen zich met overbodige onzin bezig. Overdaad schaadt en schept verwarring. De mensen worden ongelukkig...
Lao-Tse beschrijft de remedie, die ons terug kan leiden naar de oorspronkelijke, paradijselijke toestand. Daartoe schaffen wij eerst de titels en namen af. Teruggetrokken wijzen leiden het volk onopvallend en zonder winstbejag. De bevolking verlaat de steden en keert terug tot de kinderlijke onschuld van het dorpsleven, waarin geen overdaad de mens van zijn aangeboren sociale gedrag kan afbrengen. Dan verdwijnt ook het verschil tussen goed en kwaad, arm en rijk. Zo wordt de terugkeer naar het Tao voltooid.
De zondeval in Tao-Te King is vergelijkbaar met de zondeval van Adam en Eva. Ook de aanbeveling van wijze leiders vinden wij elders terug: Plato stelt immers voor, de ideale staat door filosofen te laten besturen. De oostelijke en westelijke filosofen zijn het op dat gebied met elkaar eens.
De twintigste eeuw
Wij weten echter 2500 jaar later, in de twintigste eeuw, dat de terugkeer naar de paradijselijke maatschappij zonder steden, zonder hiërarchie en zonder overdaad niet mogelijk is. De evolutie gaat een eenmaal ingeslagen weg niet terug, maar uitsluitend naar voren. En ook dit is tao. Alleen steden kunnen onze snel groeiende bevolking herbergen. De explosieve groei van de bevolking vereist een daadkrachtig bestuur, dat snel de juiste beslissingen kan nemen. Dat is alleen mogelijk onder een hiërarchische leiding, zoals wij deze uit militaire organisaties kennen. De willekeur van de heersers hebben wij met behulp van de democratie met redelijk succes aan banden gelegd. Het efficiënte, hiërarchische systeem van de politiek en defensie wordt in middels ook in de handel en industrie toegepast, maar op dit gebied is de willekeur van de vrije markt nog onbegrensd. Er heerst weliswaar een grote en groeiende kloof tussen arm en rijk, maar onze samenleving profiteert ook van de inspanning, die aan de welvaart voorafgaat. De sociale wetgeving compenseert een gedeelte van het onrecht en de onrust, die de ongelijke verdeling van de rijkdom teweegbrengt. Het is een rit op de rug van een tijger, dat is waar, maar wij kunnen die rug niet eenvoudig verlaten.
De Tao-Te King heeft voor de moderne mens een paar verbluffende raadgevingen in petto. Ons onderwijssysteem concentreert zich volgens Lao-Tse op de opleiding van heersers en verwaarloost de wijzen. Omdat deze twee naar tegenstrijdige doelen leiden, moeten wij voor één van beiden kiezen. De universiteiten en scholen in het westen met hun cijferlijsten en examens vormen ons tot heersers. Om vroeg of laat toch een wijze te worden moeten wij volgens Lao-Tse de ballast van deze overbodige opleiding of opvoeding, afleren en afwerpen . De wijze doorziet daarnaast, dat titels en cijfers de balans van onze samenleving en de vrede verstoren. Titels en cijfers scheppen onrust en verwarring. Wie op jonge leeftijd intuïtief een wijze wil worden, is om deze redenen voor ons onderwijssysteem en in onze ondernemingen ongeschikt en loopt in onze westerse maatschappij een grote kans een misfit te worden en als outcast te eindigen. De meeste outcasts worden kunstenaar of zwerver.
Zelfkennis en zelfbeheersing
Volgens Lao-Tse is het belangrijk, niet in de waan van de alwetendheid te vervallen.
Niet alleen is onze kennis en bovenal onze kennis over het weten begrensd. Ook teveel kennis is schadelijk. Wie meer dan nodig weet of doet, doet overbodige dingen. Ook hier geldt: overdaad schaadt. Zelfkennis en zelfbeheersing zijn de belangrijkste deugden:
Wie anderen kent, is slim. Wie zichzelf kent, heeft inzicht.
Wie anderen bedwingt, is sterk.
Wie zichzelf beheerst, is oppermachtig.
Wie weet, wat genoeg is, is rijk.
Wie volhoudt, weet, waarheen hij wil:
wie zijn ziel niet verliest, blijft lang behouden,
en wie sterft zonder te vergaan, leeft eeuwig voort.
Uiteraard is ook het vergaren van rijkdom en bezit voor de ware wijze een ballast, die ons van het Tao en Te verwijdert. Overdaad schaadt.
Opvallend is ook de houding ten opzichte van vijanden. De wijze concentreert zich op samenwerking en zal geweld zo lang mogelijk vermijden. Het geweld van de overwinning draagt de kiem van de terugslag reeds in zich: wie trots is op zijn overwinning, heeft de eerste tegenslag al te pakken. De wijze gebruikt wapenen en geweld alleen in noodweer en is bij een overwinning even treurig als de overwonnene.
Het Tao-Te King lijkt in een aantal opzichten op de leer van Confucius, die eveneens enkele eeuwen voor Christus is ontstaan. Er zijn echter ook belangrijke verschillen. Waar Confucius gelooft in de hiërarchie in de hemel en op aarde, wijst Lao-Tse elke hiërarchie als ondeugdelijk af. Het onpersoonlijke en oneindige Tao verleent geen gunsten, kent geen straffen en geen genade. Straffen zijn een automatisch gevolg van het eigen, ondeugdelijke handelen.
Het Tao-Te King oefent in het Verre Oosten nog steeds een grote invloed uit. De echte wijsheid wordt (naast de moderne wetenschappen) in het Verre Oosten nog steeds geleerd. In het Westen behoren de meeste, professionele filosofen niet tot de categorie der wijzen, die Lao-Tse beschrijft. De werkelijke wijzen werken in oost en west op de achtergrond.
In het Verre Oosten is de samenwerking en het gemeenschappelijke doel van elementair belang voor de samenleving. In het Westen vinden wij de individuele prestatie en de concurrentie op de eerste plaats.
Leiders, niet alleen directeuren en presidenten, maar ook kunstenaars en popsterren treden in het Oosten minder op de voorgrond dan in het Westen. China noemt zichzelf in onze samenleving bewust een derde-wereldland, omdat Tao-Te King ons adviseert, nederig te zijn.
In onze ogen is de westerse samenleving superieur, omdat wij hier de grootste materiële welvaart registreren. Dit is echter een oppervlakkig oordeel. De westerse welvaart berust op een labiel systeem en de kern van de ondergang is in een snel groeiend systeem reeds gelegd. De kracht van het Oosten ligt in de stabiliteit op lange duur, omdat het Oosten de drie deugden van het Tao nog steeds respecteert: medelijden, matigheid en de angst, om voorop te moeten lopen.
Laozi (ook gespeld als Lao Tzu, Lao Tse en vele andere varianten) was een Chinese filosoof uit de 6e eeuw voor Christus en is naar men zegt de stichter van het taoïsme. Het is onzeker dat Laozi [vertaalt uit het chinees-oude meester ofwel meester Lao] een historisch figuur was. Zijn biografie in De Verslagen van een Historicus (eerste eeuw voor Christus) stelt dat hij een tijdgenoot was van Confucius en diende als curator van de dynastieke archieven tot hij zich terugtrok in het Kunlun-gebergte.
Het verhaal vertelt dat Laozi enige tijd als filosoof rondtrok, maar dat niemand naar zijn waarheden wilde luisteren. Uiteindelijk gaf hij het op de mensen goede raad te geven en besloot de beschaafde wereld, in dit geval China, te verlaten. Aan de westgrens kwam Laozi echter een poortwachter tegen, die hem wist over te halen zijn ideeën in elk geval op te schrijven, omdat het toch zonde zou zijn als die helemaal verloren zouden gaan. Laozi schreef hierop de Tao Te Ching. Het aan Laozi toegeschreven werk, de Tao Te Ching (Boek van Weg en Deugd), is een verzameling van 81 korte Chinese teksten. Het is echter waarschijnlijk dat de Tao Te Ching niet door één auteur geschreven is, maar dat het een verzameling wijsheden is. Geleerden dateren het werk uit de tweede eeuw voor Christus.
Deze Chinese wijsgeer was een vroom en religieus mens, die zich ervan weerhield om theologische meningen uiteen te zetten. Onder de algemene term 'hemel' vatte hij samen de geestelijke en oorzakelijke factoren, die de materiële schepsels bezielen en leiden. Voor hem waren de bevelen van de hemel absoluut en onveranderlijk. Alle dingen blijven voortbestaan in overeenstemming met de verordeningen van de hemel. Verder dan dit riskeerde hij zelden iets en liet metafysische (bovenzinnelijke) beschouwingen over aan mensen, die meer geneigd waren tot het abstracte. De centrale gedachte van het Confucianisme kan worden samengevat in de eenvoudige stelling; dat de wijsheid van het verleden de deugdzaamheid van het heden ondersteunt, en dat de deugd van het heden het welzijn van de toekomst verzekert.
Kong Fu-zi werd geboren 551 voor Christus (in 1999 was dat 2550 jaar geleden) in Qufu (Lu, de huidige provincie Shandong). Hij overleed in 479 voor Christus. Zijn vader stierf toen hij drie was, maar ondanks de armoede die hiervan het gevolg was, genoot Kong een verzorgde opvoeding. Hij huwde toen hij 19 was en werd leraar na de dood van zijn moeder. Ruim 20 % van bevolking in Qufu (spreek uit: Chü-fu) heet nog Kong. Er is recentelijk door de Post-Mao communisten een pretpark gebouwd, een soort Disney Kong, met een Confuciusparcours, Confuciuspostzegels, souvenirs, kalenders en zelfs een Confucius-karaoke. Het lokte het eerste jaar al drie miljoen bezoekers. In de jaren zestig en zeventig hadden de maoïsten het confucianisme nochtans bestreden, mede om dat "het gezin" één van de vaste waarden is.
Het confucianisme is geen godsdienst, maar eerder een levenshouding en een filosofie. Er zijn geen kerken of priesters, wel tempels voor ceremoniëlen.
Confucius en zijn opvolger Meng-zi (Mencius; 371-288 voor Christus) legden de nadruk op een humaan bestuur boven een gezagshandhaving door geweld. Zij legden de grondslag van de nog altijd bestaande Chinese traditie dat de heersers zich ten aanzien van het volk, dat aan hun zorgen is toevertrouwd, moeten gedragen als 'vader en moeder'. Hun argument was, doe anderen niet aan, wat je zelf niet wenst te ondergaan.
Een stelregel was dat het vermogen van de mens onbeperkt is en dat men promotie moet maken op grond van zijn bekwaamheid en niet op basis van zijn afkomst. Alle loopbanen stonden dus open voor alle talenten. Zeer snel ging men ambtenaren benoemen na vergelijkende examens, of 'confuciaanse examens', een Chinese eigenheid die veel eeuwen de Chinese turbulenties overleefde. Deze examens duurden negen dagen en werden om de drie jaren ingericht.
Kong's theorie wou ook dat de heerser zijn macht ontleende aan 'Het Hemels Mandaat'. Hij verloor dit als hij zich schuldig maakte aan onkoninklijk gedrag.
Op deze manier was een opstand tegen een slechte vorst of het omver werpen van een corrupte dynastie gerechtvaardigd.
Sleutelwoord van het confucianisme is jen, dat tegelijk liefde, goedheid en menselijkheid betekent. Vaste waarden waren deugden als; piëteit (shu), trouw (chung), betrouwbaarheid en respect voor de ouders (vooral de vader). Wie al deze waarden verenigde mog zich een chün-tzu noemen, een perfecte gentleman.
Morele beginselen hadden vooral tot doel de openbare orde te bewaren en waren geen godsgeboden.
Kong legt bijvoorbeeld de nadruk op rituelen en ceremoniëlen, maar dit was alleen bedoeld om de gewone beleefdheid in de samenleving te handhaven.
Een harmonische samenleving kon alleen bestaan wanneer op alle vlakken zeden en gewoonten van overleveringen en tradities gekend waren en dat men die nauwkeurig bestudeerde en ook in acht nam. Confucius stelde zijn leer niet te boek. Dat deden enkele discipelen. Eén van de meest betrouwbare bronnen over zijn leven en zijn gedachtengoed is Lun Yü.
Zijn ideeën en die van zijn discipelen is ook geboekt in Shi Shu (de Vier Boeken), de confuciaanse lectuur voor vele generaties
Bodhidharma 482 - 539 was een boeddhistisch leermeester, ook bekend als Daruma Daishi in Sanskriet en Pu Tai Ta Mo in Japans.
Bodhidharma werd geboren als prins in de Saadili familie in Zuid-India. Hij gaf echter zijn positie op om in de voetsporen van de Boeddha te treden en werd de leerling van Prajnatara.
Hij trok over de Himalaya naar Tibet en vandaar naar het Chinese hof waar hij keizer Wu Ti, zelf boeddhist, zijn doctrine voorlegde. Deze moest echter niets van zijn gedachten hebben. Hij begreep Bodhidharma's cryptische uitspraken ook niet. Op de vraag, wat voor beloning de keizer zou krijgen in het hiernamaals voor het verspreiden van het boeddhisme en het bouwen van tempels, antwoordde Bodhidharma: "Niets".
Bodhidharma vertrok daarop -waarschijnlijk in 526- naar de Berg van het Berenoor in het Sung gebergte, waar de Shaolin tempel gevestigd was. Hij trof de monniken van dit klooster in fysiek slechte staat aan. Zij deden weinig anders dan mediteren en waren daardoor fysiek niet erg fit. Bodhidharma maakte daar een einde aan door een vechtkunst te introduceren als middel om beter aan de fysieke eisen van het mediteren te kunnen voldoen. Er wordt beweerd dat Bodhidharma was getraind in de vechtkunst die kalaripayattu heet, en dat hieruit de Wushu- de vechtkunst in China is ontwikkeld. Bodhidharma benadrukte echter dat deze kunst alleen voor zelfverdediging tegen bijvoorbeeld de bandieten van dit afgelegen oord gebruikt mocht worden. Een van de oudste gezegden van Shaolin is daarom dat 'iemand die een gevecht begint al onmiddellijk verloren heeft'.
De geschiedenis van deze vechtsporten is zeer vaag. Er zijn ook bronnen die beweren dat Chinese vechtsporten veel ouder zijn, van vóór de tijd van Bodhidharma.
In de oude tijden toen de Gele Keizer werd geboren was hij begiftigd met bovennatuurlijke talenten; tijdens zijn vroege jeugd kon hij al spreken; toen hij nog heel jong was, was hij snel van begrip en scherpzinnig; als volwassene was hij oprecht en vol begrip; toen hij zich volledig ontwikkeld had steeg hij op naar de hemel. De Gele Keizer stichtte als eerste Qin, wat nu eigenlijk China is.
Om zijn rijk te beschermen maakte hij het begin van de bouw van de Grote Muur (221 v Chr). Hij verenigde de koningrijken, vaak onder dwang, om zo de 1e keizerlijke dynastie te vormen. Deze staat werd sterk gemilitairiseerd.. dwangarbeid en slavernij werden gewoon, verklikkers en spionnen werden beloond.
Aan het hof waren veel magiërs en leraren in dienst die het levenselixer uit moesten vinden. Als grondleggers van de traditionele Chinese gezondheidsleer hebben zij een grote rol gespeeld.
De radicale hervormingen van de legalisten, maakten van Qin een gevreesde en sterk georganiseerde staat, die bovendien zijn geografische ligging kon uitbuiten. De bergengten waardoor de Wei stroomde, waren gemakkelijk te beschermen en een kanaal met een irrigatiereservoir maakten de gronden extra vruchtbaar.
Zijn eengemaakte rijk werd in 36 militaire provincies ingedeeld, de stadsmuren van de veroverde steden werden afgebroken en wapenbezit werd onwettig verklaard.
Maten, gewichten en wielassen werden eenvormig gemaakt, alle kanalen werden met elkaar verbonden en alle wegen kregen drie vakken.
De middenstrook was voorbehouden voor de keizer.
Boeren moesten niet alleen het land bewerken. Ze kregen ook keizerlijke diensten opgelegd, zoals de aanleg van wegen, en een militaire dienstplicht. Edelen en boeren werden gedeporteerd. Wie iets te zeggen wilde hebben, moest in de hoofdstad komen wonen, en boeren moesten veroverde gebieden gaan bevolken. Boerenopstanden zouden het rijk van Qin na Shi's dood vernietigen.
De door Qin's legalisten verguisde confucianisten waren uiteraard belangrijke tegenstanders. Ze trokken zijn koninklijke afkomst in twijfel en hekelden het feit dat hij zich als een godheid uitgaf. Uiteraard werden ze vervolgd. Alle confucianistische boeken werden verbrand.
De gele keizer is de man die het terracottaleger liet begraven bij zijn hoofdstad Xian . Barbaarse stammen bedreigden indertijd zijn rijk. De nomadische Xung-Iu, voorouders van Hunnen (en Turken), leefden van plunderingen. Zij kwamen uit Midden-Azië en veroorzaakten massale volksverhuizingen, die uiteindelijk het ook het Romeinse Rijk ten val hebben gebracht.
Qin besloot in de bergen de noordelijke Grote Muur op te trekken. In feite versterkte hij alleen delen die noordelijke staten eerder in de valleien hadden gebouwd. Onder zijn bewind kreeg de Grote Muur een lengte van 2.400 kilometer.
De muur zou later verbouwd en voltooid worden door de Ming-dynastie. Qin overleefde de realisatie van zijn bouwwerk slechts enkele jaren.
Het thema van deze allegorie is op een klassieke wijze op een rol geschilderd. Deze afbeelding is in heel China bekend. Je ziet drie mannen rond een vat azijn staan. Ze hebben elk hun vinger in een vat azijn gedoopt. Uit de gezichtsuitdrukking van ieder blijkt hun individuele reactie. Dit zijn geen gewone azijnproevers, maar vertegenwoordigers van de drie geestelijke stromingen in China. De azijn die ze proeven staat voor de essentie van het leven. De drie meesters zijn K'oeng Foe-tse (Confucius), Boeddha en Laozi (auteur van het oudste bestaande boek over het Taoïsme; de Tao Tse Tsjing).
K'oeng Foe-tse kijkt zuur. Voor hem deed het leven nogal zuur aan. Hij geloofde dat het heden niet in de pas liep met het verleden en dat het menselijk bestuur op aarde niet in harmonie was met het Universum (de Hemelse Weg) Hij hechtte veel waarde aan eerbied voor zowel de voorouders als oude rituelen en ceremoniën. Volgens hem was de keizer een tussenpersoon tussen de grenzeloze hemel en de begrensde aarde. Alles was nogal strikt en volgens voorgeschreven regels. Het Confucianisme bestaat uit een buitengewoon ingewikkeld stelsel van rituelen die elk op een bepaald tijdstip een bepaald doel dienden. Dit werd zeer ver doorgevoerd.
Voor Boeddha, de tweede figuur op de voorstelling, was het leven op aarde bitter, hij kijkt ook bitter, vervuld van gehechtheid en begeerten wat het lijden voortbracht. De wereld werd beschouwd als een illusie, een rondwentelend wiel van pijn voor alle schepselen. Om vrede te bereiken, moesten de Boeddhisten boven 'de wereld van het stoffelijke' uit stijgen. Door de optimistische houding van de Chinezen werd het Boeddhisme aanzienlijk veranderd. Maar de vrome boeddhist zag zijn weg naar het Nirwana vaak belemmerd door de bittere wind van het bestaan.
De derde man, Lao-tse (Laozi), glimlacht als hij de azijn proeft. Volgens Lao-tse kon de natuurlijke harmonie die vanaf het eerste begin bestond tussen hemel en aarde door iedereen worden gevonden, op ieder willekeurig tijdstip, maar niet door de regels van het Confucianisme te volgen. De aarde was een afspiegeling van de hemel en werd geregeerd door dezelfde wetten, maar niet door de wetten van de mensen. Lao-tse was van mening; hoe meer de mens ingreep in het natuurlijk evenwicht van de universele natuurlijke wetten, hoe meer de harmonie verdween. Hoe meer de mens forceerde, hoe meer moeilijkheden. Zwaar of licht, nat of droog, snel of langzaam, licht of donker, snel of langzaam, alles droeg zijn eigen aard in zich (het ying-yang principe). Wanneer men de aard der dingen geweld aan doet zou dit vele problemen veroorzaken. De wereld was voor Lao-tse een leermeester die waardevolle lessen leerde. Als de lessen werden geleerd en de natuurlijke wetten werden nagevolgd dan zou alles goed gaan. De werkzame kracht die hij zag achter alles in hemel en aarde noemde hij Tao, 'de weg'.
Lao-tse glimlacht op deze afbeelding terwijl de azijn toch vies moet smaken. Door in harmonie te werken met de levensomstandigheden verandert de Taoïstische opvatting datgene wat anderen misschien als negatief ervaren in iets positiefs. Zuurheid en verbittering komen voort uit de geest, die verstorend werkt en geen waardering kent. Het leven zelf is zoet, wanneer dit wordt begrepen.
Door de eeuwen heen ontwikkelde Lao-tse's klassieke leer zich in verschillende vormen; de filosofie, het kloosterleven en de volkreligie. Deze kunnen worden samengevat als het Taoïsme. De eenvoudige manier van werken met alles wat er in het leven gebeurt, het te waarderen en ervan te leren. Geluk is het natuurlijke resultaat van deze harmonieuze levenswijze. Blijmoedige sereniteit en een subtiel gevoel voor humor zijn de meest opvallende kenmerken van een taoïstische persoonlijkheid.
Het is moeilijk om het begrip Qi (spreek uit als chi) in en paar woorden te verduidelijken. In Chinese woordenboeken worden voor het karakter 'Qi" meer dan 20 verschillende betekenissen gegeven. Als je ervan bewust bent dat Qi niet enkel en alleen een begrip is, maar bij uitstek de Chinese manier van denken vertegenwoordigt. In de westerse literatuur wordt Qi gelijkgesteld met 'energie'. Dit is de meest eenvoudige manier waarbij je op z'n minst 'iets' voor kunt stellen.
Het symbool bestaat uit 2 delen, namelijk uit het begrip rook en het begrip rijst bundel.
Rijst is in China het belangrijkste voedingsmiddel en de rijstbundel symboliseert het materiële, voedende aspect van Qi. Het is de energie die door de ademhaling en voeding wordt gevormd en die ons lichaam in leven houdt. Het 2e deel wordt met 'gas', 'damp' of rook vertaald en symboliseert ons geestelijk aspect. Rook stijgt omhoog, is vormloos en vluchtig. Qi heeft dus ook betekenis als energie van het bewustzijn, het bewegende principe van de geest. Qi vloeit, stroomt en doordringt voortdurend. In ons lichaam circuleert het door de meridianen met de accupunctuur en accupressuurpunten. Deze punten kun je bezien als kleine energiegaatjes, ons lichaam is dus eigenlijk een vergiet.
Belangrijk uitgangspunt is dat de Qi de gedachten volgt, en dat deze fijnstoffelijke en lichamelijke energie door de kracht van onze gedachten wordt beïnvloed. Alle energie-oefeningen (Qigong) en vechtkunstvormen zijn op deze taoïstische traditie gebaseerd.
Als het hart (voorstellingsvermogen) er is, volgen de gedachten; als de gedachten zijn aangekomen, volgt de Qi, als de Qi is aangekomen, volgt het bloed en de kracht.
Tai-Chi is een eeuwenoude bewegingsleer die tot op de dag van vandaag wordt beoefend in de parken van China. Tai-chi is gebaseerd op de ontspanning van lichaam en geest. De rustige en ingetogen manier waarop de oefeningen worden gedaan hebben een goede invloed op het voorkomen van stress en de gevolgen daarvan. Andere voordelen zijn: een betere bloedcirculatie, houding, spijsvertering, sterker immuunsysteem en soepelere spieren. De les is speels en flexibel van opzet, instappen is altijd mogelijk. Er is aandacht voor ontspanning, ademhaling, coördinatie, lichaamshouding en visualisatie. Er is geen competitie, iedereen beweegt op zijn eigen niveau. In de Tai-Chi-Tao-lessen wordt aandacht besteed aan de 5 elementen (water, hout, aarde, vuur, metaal) en de bijbehorende organen volgens de taoïstische filosofie. De oefeningen bestaan uit korte vormpjes en series, die je op een ontspannen wijze jezelf eigen kunt maken.Tevens leer je meridiaanmassage (dao-in), mudra's (handqigong), meditatie en de oefeningen van de Gele Keizer. Tai-Chi-Tao kent geen vaste vorm en is niet gebonden aan een stijl. Het is vooral gericht op ontspanning en gezondheid. In deze lessen is er persoonlijke aandacht voor allerlei lichamelijke klachten en iedereen oefent op zijn eigen niveau, zonnodig op een stoel.
De basis van Tai-chi-tao is Qi-gong. Qi-gong betekent letterlijk: innerlijke energie oefening.
De energie (Chi of Qi) van het menselijk lichaam is de basis van onze gezondheid.
Door stress en ziekten wordt deze basis aangetast. Door middel van Qi-Gong oefeningen kan deze energie worden gecultiveerd en in balans worden gebracht. Dit komt het algeheel welbevinden ten goede. De ogenschijnlijk simpele bewegingen worden staand, lopend (of zittend) langzaam en kalm herhaald. Bij sommige oefeningen is er helemaal geen sprake van beweging!
Qi-Gong werkt preventief, en geeft rust en ontspanning.
Tai chi vinden mensen mooi om te zien. Je ziet beoefenaars op een langzame manier sierlijke bewegingen uitvoeren die onderdeel uitmaken van een vaste vorm. Je doet er lang over om zo'n vorm te leren.
Dat is niet het geval met Tai Chi Tao. In Nederland wordt al lange tijd Tai Chi Tao beoefend. Het is in 1978 ontwikkeld door Jan Kraak uit Hardenberg. Er bestaat een groot verschil tussen Tai Chi Tao en Tai Chi Chuan. Als iemand aan Tai Chi doet dan heeft dat meestal betrekking op Tai Chi Chuan en een bepaalde stijl. Als je zegt "ik doe Tai Chi", dan wordt vaak gevraagd 'welke stijl beoefen je?' Er wordt altijd in termen van een stijl gedacht. Maar in Tai Chi Tao wordt niet in termen van een stijl gedacht, maar in termen van Tai Chi.
Tai Chi is immers gebaseerd op natuurlijke principes. Niets in de natuur is absoluut onbewegelijk. Het enige constante in de natuur, de kosmos is de verandering. Er is steeds sprake van een scheppend proces.
Tai Chi Tao is gemakkelijk te leren. Iedereen kan meteen meedoen en vloeit mee in de bewegingen. Tai Chi komt voort uit Tao Yin, de oudste vorm van Qi Gong.
Qi gong is zeer uitgebreid en bestaat onder andere uit zachte technieken voor ademhaling, meridianen, drukpunten, sierlijke bewegingen, meditatie, zelfmassages en andere manieren om met energie te werken. Uit die technieken is Tai Chi ontstaan. En dus niet uit een vechtsport. Dat is slechts een tak van de stamboom, een tak die een eigen leven is gaan leiden. Eigenlijk is men vergeten dat de andere takken ook bij Tai Chi horen.
Jan Kraak heeft Tai chi tao ontwikkelt, het bestaat uit oefeningen en vormpjes, gebaseerd op de vijf elementen-energieën en heeft Qi Gong daaraan toegevoegd. Het is een scheppend proces. Het is een kwestie van terug gaan naar de bron.
De nadruk ligt op Tao. En niet zomaar als een loze kreet. Tai chi is een taoïstische methode. Het gaat om Tao. Het taoïstische yin en yang-symbool wordt niet voor niets het tai chi-teken genoemd. Dit teken wordt gebruikt maar de taoïstische filosofie en benadering erachter is bij velen onbekend. Tai Chi Tao is uit Qi Gong is voortgekomen.
Tai Chi Tao kan ook aangepast worden aan mensen met reuma, fibromyalgie, ME, MS, rugklachten, RSI, ouderen, kinderen, allerlei klachten, bedrijfsleven, kortom, Tai Chi Tao is er voor iedereen, niemand uitgezonderd.
In Tai Chi Tao hoeft de deelnemer zich niet aan de leraar aan te passen, de docent past zich aan de cursist of aan de groep aan. Er worden steeds praktische tips en technieken gegeven. De docenten die zijn aangesloten bij de Oostelijke Groep Taichitao leraren blijven bijscholen en zichzelf ontwikkelen.
oral gericht op ontspanning en gezondheid. In deze lessen is er persoonlijke aandacht voor allerlei lichamelijke klachten en iedereen oefent op zijn eigen niveau, zonnodig op een stoel.
Qi-gong (Chi Kung) spreek uit als sjie-kong. Qi betekent energie, gong betekent "werken met" of "oefening".
Harmonieuze lichaamsbewegingen in geconcentreerde rust. Als je zelf deze subtiele manier van bewegen beoefend, voel je dat er in je lichaam warmte ontstaat, een gevoel van vitaliteit en tegelijkertijd rust en ontspanning, maar
ook ondernemingslust en blijdschap.
In China gaat men er al duizenden jaren vanuit dat qi (=levenskracht) gestimuleerd en versterkt wordt door gong (= het met regelmaat en aandacht oefenen).
Qi-gong is een onlosmakelijk onderdeel van de chinese geneeskunde. Deze chinese cultuurschat bestaat uit tal van bewegingen, voedingsleer, massages, filosofie en andere energetische behandelingen zoals moxa-branden, tuina en accupressuur. Qi-gong vormt de basis voor Tai Chi en tal van andere vecht- en verdedigingssporten zoals bijvoorbeeld aikido. Dit erfgoed is nog zo springlevend dat in China en andere Oosterse landen duizenden en duizenden mensen iedere ochtend massaal qi-gong beoefenen.
De eenvoudige oefeningen hebben een groot effect, omdat ademhaling, beweging en geestelijke concentratie harmonieus gaan samenwerken. Qigong werkt als een subtiele transformatiekracht.
De genezende uitwerking van deze oeroude energieleer heeft de wetenschappers ertoe gebracht qi-gong systematisch te gaan onderzoeken. Zij ontdekten dat deze 'geheimzinnige bewegingen', die zowel in China en in het Westen als mysterieus worden beschouwd, aantoonbaar effect hebben op meetbare functies zoals o.a. bloedwaarden, hartritme en ademvolume.
Qi-gong werkt preventief en kan door iedereen beoefend worden, zowel staand, zittend of liggend. Ondanks dat veel westerlingen hier sceptisch tegenover staan, begint deze methode hier langzaam terrein te winnen.
Soorten qigong
Er zijn honderden, zo niet duizenden, qigong systemen. Taiji qigong is er één van. Andere bekende voorbeelden zijn de baduan jin (de acht kostbaarheden), wuqin xi (het vijf dieren spel), yi jin jing (pezen transformerende oefeningen) en Chi-neng
Ook voor andere qigong oefenseries wordt het woord 'taiji' wordt gebruikt.
Alsof de verwarring nog niet groot genoeg is: er is ten minste nog twee andere oefenseries die de naam taiji qigong dragen. De ene werd vroeger onderwezen in combinatie met de Yang-stijl taijiquan, de andere werd ontwikkeld door Yang Jwing Ming.
Belangrijker dan welke oefenserie je precies doet, zijn de principes die je volgt terwijl je er mee bezig bent. Het is het navolgen van deze principes waarin de heilzame effecten besloten liggen. Voorbeelden van principes zijn bijvoorbeeld: zinken; openen van de gewrichten, meridianen en Energiecentra; centreren, stroming; adem in harmonie brengen met de beweging; etc.
Voordat de oefenserie gestart wordt, probeer je eerst tot verstilling en concentratie te komen in een staande houding. Deze beginhouding noemt men ook wel de wuji houding. Wuji verwijst naar een open en lege toestand van de geest en een natuurlijke houding. In de Chinese kosmologie is wuji de toestand voordat de 'dingen' ontstonden, voor dat yin en yang onderscheidbaar werden. Je zou kunnen zeggen dat je even alle gevoelens en gedachten op laat lossen in de ruimte van je bewustzijn. Zo kom je terug bij wat je bent voordat je van alles doet, denkt en voelt. De Energie die dan manifest is noemt men in het Chinees de yuan qi of 'oorspronkelijke energie'.
Het ying-yang concept is de kern van de taoistische energie leer en het fundament van de Chinese geneeskunde. Tao bestaat uit de werking van 2 krachten:
Energie = yang
Substantie is ying
Al het leven is op deze beide factoren gebaseerd. Is één van beide onvoldoende of overmatig aanwezig, dan ontstaat er disbalans, oftewel ziekte. Als de energie zich van de substantie losmaakt betekent dit de dood.
Leven en sterven, groei en verval, gezondheid en ziekte, alle fenomenen zijn een wisselspel van deze krachten.
Ying en Yang lijken tegenspelers, maar ze hebben elkaar wederkerig nodig en vullen elkaar aan. Het een gaat niet zonder het ander en beiden vormen ze de eenheid van het universum. Je hebt geen hoog zondar laag, geen vol zonder leeg.
Yang is activiteit Ying is rust
Yang zet in gang Ying groeit
Yang vernietigd Ying behoud
Yang is energie Ying is vorm
Yang is mannelijk Ying is vrouwelijk
Ying staat voor koude, vochtige, aarde, de nacht, het passieve, de uitputting.
Yang is juist het tegenovergestelde. Ying en Yang staan niet voor een vaststaande verdeling (een veel voorkomend misverstand) Het zijn vloeiende overgangen van krachtsverhoudingen. Neem water, dit is in zijn primitieve kwaliteit ying. Vuur is het maximale yang. Wordt het water in een pan aan de kook gebracht dan is de stoom de maximale yang kwaliteit van water. Wordt water bevroren dan is dit de maximale ying kwaliteit van water.
Dit principe van vloeiende verandering is van belang bij een ziekteproces in het lichaam. Als men koorts heeft, voelt men heet aan, er is hitte in het lichaam, de huid gloeit en men voelt zich onrustig. Wordt de koorts nog hoger dan gaat men transpireren (= yang). Door transpiratie daalt de temperatuur, men voelt zich zwak en uitgeput, het yang is teruggekeerd naar ying.
Dit voorbeeld maakt zichtbaar dat het hoogtepunt van de ene toestand al het begin van het andere in zich draagt. Als het ying op z'n sterkst is begint het yin op te komen en omgekeerd. De eigen kracht bevat telkens het zaad van de ander. In de winter (ying) is een zonnige middag een klein beetje yang (warmte), Een vrucht is voor het grootste deel yin (vocht en zoet) maar de kern ervan is yang.
Als yin en yang in een uitgebalanceerde verhouding tot elkaar staan spreken we van harmonie. In de natuur is dit de ochtend of avond schemering. De zachtheid en stilte van de nacht is nog aanwezig maar tegelijkertijd ook de opkomende kracht en dynamiek van de dag. Daarom geldt in alle spirituele tradities, het uur van de schemering, als het beste tijdstip voor meditatie en gebed omdat de krachten van de hemel (yang) en van de aarde (yin) met elkaar overeenstemmen en een harmoniserende invloed op het energiesysteem van de mens hebben.
Al meer dan 700 honderd jaar beoefenen de Chineze Tai chi.
Tai Chi is een ontspannende vorm van lichaamsbeweging, een systeem van vloeiende bewegingen om lichaam en geest te oefenen en te ontwikkelen op een ontspannende manier.De basis ervan ligt in een filosofie die is afgeleid van de principes van de natuur. Tai Chi brengt de lichamelijke en geestelijke behoeften in harmonie, en gaat er niet tegenin zoals vele andere vormen van lichaamsbeweging.
Op een geleidelijke en constante manier leer je het lichaam te oefenen, te ontspannen en je geest op te frissen en stress te verminderen. De stress in je fysieke lichaam vermindert door de vloeiende bewegingen, je geest ontspant, en de lichamelijke gevolgen van de stress zelf zullen afnemen.
De drie belangrijkste onderdelen van Tai Chi zijn meditatie, beweging en ademhaling.
Het woord meditatie brengt menigeen in verwarring, maar het is eigenlijk een hele normale en vertrouwde activiteit. Denk eens aan de momenten waarop je voelt dat je ontspannen bent, wanneer je in het gras ligt en naar de wolken kijkt, of op het strand zit, kijkend naar de golven en luisterend naar de rollende golven, de zon verwarmt je huid en dit alles geeft een behaaglijk gevoel van binnen. Dit zijn voorbeelden van meditatieve stemmingen, momenten van innerlijke stilte, vitaal voor je geestelijke en lichamelijke welzijn. Door de vloeiende bewegingen en de visualisaties van de Tai Chi oefeningen wordt een plezierige vorm van meditatie opgewekt.
Wanneer je geest tot rust is gebracht kun je gaan ontspannen. Je gedachten en handelingen breng je in een beeld samen en je brengt lichaam en geest zonder conflicten in harmonie. De voortdurende kalme en zachte bewegingen van Tai chi zorgen eerst voor continuïteit en dan voor kalmte en ontspanning. Door de traagheid van de bewegingen onstaat er evenwicht in beheersing en coördinatie van spieren en heb je de tijd elke beweging bewust te maken en voorkom je schade aan je spierweefsel. De bewegingen kalmeren vermoeide en overprikkelde zenuwen en halen de spanning uit de spieren. Elke beweging kost innerlijke kracht en beheersing.
Het derde onderdeel de ademhaling volgt de beweging. Door stress wordt je ademhaling beïnvloedt. Denk maar eens aan een vecht- of vluchtreactie je ademhaling gaat sneller. Bij aanhoudende stress wordt je ademhaling oppervlakkig, je lichaam krijgt onvoldoende zuurstof en dit beperkt je energie. De juiste ademhaling is de buik-ademhalingdoor je middenrif te gebruiken en niet alleen je borstkas. Deze buikademhaling geeft je meer profijt van de Taichioefeningen.
Chang-tze is samen met Lao-tze de belangrijkste schrijver van de vijfentwintighonderd jaar oude Tao- Te- Tsjing. Deze geschriften vormen de basis van het Taoïsme. Ook toen al was bekend dat stress en haast nergens toe leidde.
Er was eens een man die zijn eigen voetafdrukken en schaduw niet wilde zien. Hij besloot ze te ontvluchten en liep weg.
Maar terwijk hij voortrende, verschenen er meer voetafdrukken en zijn schaduw hield hem zonder moeite bij.
Denkende dat hij te langzaam liep, ging hij steeds harder en harder rennen, zonder te stoppen, tot hij ten slotte van uitputting
in elkaar zakte en stierf.
Had hij stil gestaan, dan waren er geen voetafdrukken geweest. Had hij zitten rusten in de schaduw, dan zou zijn schaduw zijn verdwenen.
De energie (Chi of Qi) van het menselijk lichaam is de basis van onze gezondheid.
Door stress, ziekten e.d. wordt deze basis aangetast. Door middel van qi-gong oefeningen kan deze energie gecultiveerd en in balans gebracht worden wat het algeheel welbevinden ten goede komt. Qi-gong-oefeningen worden uitgevoerd volgens een eeuwenoude traditie en filosofie. Je leert je bewust te worden van je eigen chi stroom.
De ogenschijnlijke simpele bewegingen worden staand, lopend (of zittend) langzaam en kalm herhaalde malen uitgevoerd. Bij sommige oefeningen is er helemaal geen sprake van beweging!
Qi-gong omvat tevens oefeningen voor ademhaling, coördinatie, balans, voorstellingsvermogen, zelfmassage en acupressuur.
Qi-gong werkt preventief en geeft rust en ontspanning. Qigong vormt de basis voor Tai Chi en voor vele andere Chinese verdedigingskunsten zoals Kungfu, Aikido, Karate enz. maar behelst echter veel meer.
