In hoog tempo werden in Accra wegen aangelegd, bestaande wegen verbreed en kruispunten gereconstrueerd om de aanzwellende stroom auto’s te kunnen verwerken. Maar net als in Europa werd steeds achter de feiten aangehold. Op elk moment van de dag zat het verkeer in de stad muurvast.

Ook buiten Accra werd hard gewerkt aan verbetering van de infrastructuur. De grotere steden door het hele land waren goed bereikbaar zijn. De villages moesten het met minder doen, hoewel er meestal wel één verharde weg doorheen liep als ze enige omvang hadden.

Op het moment dat ik er was waren de reconstructiewerkzaamheden aan de weg van Accra naar Cape Coast in volle gang. Over de hele lengte werd van de oorspronkelijke tweebaans-, een vierbaansweg gemaakt, een project dat enkele jaren in beslag nam en dat ook op weerstand stuitte, omdat er huizen voor moesten worden afgebroken.

Vanaf deze weg, die op korte afstand van de zee naar het westen liep, kon je op een aantal plaatsen af slaan, om via geasfalteerde wegen door kleine dorpjes de kust te bereiken. Het onderhoud van deze wegen gebeurde grotendeels op basis van particulier initiatief. Op plekken met diepe kuilen stonden mannen, soms oude mannen met witte baarden gehuld in oude vodden, zwaaiend met een takkenbos naast een hoop stenen. Automobilisten werden geacht hun door het raampje van de auto wat geld toe te gooien als dank voor het dichten van de kuil.

De dorpelingen deden hun uiterste best hun geiten, kippen en kindertjes te beschermen tegen snelheidmaniakken. Op talloze plaatsen hadden ze verkeersdrempels aangelegd. Niet van die drempels waarbij je vaart moest minderen en er dan overheen kon glijden. Nee, dit waren bijna lage, brede muurtjes die op de weg waren gemetseld. Het waren drempels waarvoor een personenauto helemaal moest stoppen om er dan heel voorzichtig over heen te kruipen, waarbij het chassis over de stenen schuurde.

Naast deze weg pal langs de kust, op zo’n vijf kilometer buiten Accra, begon zich een toeristisch strandleven te ontwikkelen. Tussen de lemen hutjes met daken van stro of houten huisjes met golfplaten van de oorspronkelijke bevolking, verrezen grote hotels, vaak eigendom van Europeanen of rijk geworden Ghanezen, die er voor de nabije toekomst wel brood in zagen. In hun kielzog bouwden minder gefortuneerde buitenlanders, onder wie veel Russen, op het strand houten huisjes die als logement werden verhuurd aan toeristen, met daarbij simpele restaurantjes, waar je vis met frites, salades en vooral langoustine kon eten. Op de stranden zag je blanke mensen op ligbedden die in de zon lagen te bruinen en zwarte verkopers die verse vis, slakken, groente, fruit, sieraden, slippers en kleding te koop aanboden.

In the slipstream en om een graantje mee te pikken, hadden enkele autochtonen, met minimale middelen, hun huisjes met golfplaten langs de weg omgevormd tot restaurant. Meestal werd er alleen maar fufu of banku geserveerd, zodat je als gast eigenlijk met de huiselijke pot mee at. Talloze borden verwezen naar resorts, die de naam niet echt verdienden; je kreeg er een stoel op het strand en je kon er een cola of een fanta bestellen. Op zondag stonden op deze plek jongens langs de kant van de weg, die op elke naderende auto af renden en met hun hand nadrukkelijke kringen beschreven. Het was een teken voor de bestuurder om vooral hier van de weg af te draaien naar de ingang van het dáár gelegen resort.

Iets verder naar het westen was het afgelopen met dit strandleven. Het centrum van eenvoudige vissersdorpjes werd gedomineerd door grote kerken met hoge torenspitsen. Voor de rest speelde het leven zich eraf, zoals het zich op die plek al eeuwenlang had afgespeeld en de vis die er gedurende de nacht in zee werd gevangen vormde er de ruggengraat van de plaatselijke micro-economie.

Op het strand werden houten boten gehouwen uit dikke boomstammen. Geen luierende, bruinende blanken, maar flink gespierde, zwarte kerels, die in de gloeiende hitte met een zwaar houweel wekenlang in het hout stonden te kappen tot er een boot was ontstaan. De boten werden geverfd in felle kleuren. Op het gele zand onder hoge kokospalmen, staken ze fel af tegen het grijzige wit van de bruisende branding en de blauwe lucht.

’s Morgens staken de mannen van het dorp het strand over, recht naar de vloedlijn. Vervolgens wandelden ze pal langs de kust naar de vissersboten, die met hun volle netten aan een touw uit het water moesten worden getrokken. Als de vangst van die nacht aan wal was gebracht werd die gesorteerd naar vissoort. Vooral sardientjes werden veel gevangen. Op het strand, dat er voor de rest geel, heet en verlaten bij lag, schitterden de grote, friemelende hopen in de zon.

Op dat moment kwam geleidelijk aan vanuit het dorp een stroom met vrouwen op gang. Met grote, lege aluminium bakken op hun hoofd liepen ze dicht langs de zee. Daartussen voegden zich de vrouwen die de gelegenheid te baat namen hun etenswaren te verkopen. Het zonlicht spetterde tegen de lange rij zilverkleurige bakken, soms volgestapeld met sinaasappels en brood, die zich langzaam voortbewoog langs de brekende golven.

Bij de hopen vis begon de handel op gang te komen. De kluwen vrouwen die er zich verzamelde werd steeds groter. Soms werd de vis gewogen en werd er een prijs per gewicht bepaald. Soms werd er een prijs per bak afgesproken. De bakken werden helemaal vol geladen en door twee vrouwen op het hoofd van een vrouw getild. Ondertussen zaten de vrouwen met de bakken brood, sinaasappels en houten kistjes met oliebolletjes toe te kijken, de benen wijdbeens vanwege de warmte.

Langzaamaan verdwenen de hopen vis op het strand. De distributieketen, met op het hoofd glimmende bakken vol sardientjes waar de vonken afspatten, gleed nu langs de bulderende branding de andere kant op, terug naar het dorp.

In de nacht van maandag op dinsdag werd er niet gevist. Op dinsdag was er geen verse vis te krijgen. De dorpelingen hielden zich bezig met het onderhoud van hun boten en het boeten van de netten. Vissen op dinsdag zou ongeluk brengen.

27-12-2005 om 00:00 geschreven door rieky