Neerlanden dankt zijn naam aan de stroomafwaartse ligging aan de Molenbeek ten opzichte van Landen. De wandeling start in de E. Istasstraat nabij de kerk. De Maria Magdalenakerk dateert uit het midden van de 17de eeuw. De bewoning is geconcentreerd in de beekvallei rondom de kerk. Al vlug wandelen we eerst tussen de fruitaanplantingen en nadien tussen de vruchtbare akkers. Boven op het plateau liep vroeger de Romeinse heirbaan van Tienen naar Tongeren. In de onmiddelijke omgeving werd een Romeinse villa blootgelegd. De naam Panbrugge komt vermoedelijk van een oude brug die destijds op deze baan moet gelegen hebben. Op een heuvelkam onder de linden ontdekken we de kapel van het Eikske. Deze kapel werd door pastoor Johannes von Brachell in 1713 gebouwd, als herdenking aan de Vrede van Utrecht die dat jaar een einde maakte aan de jarenlange Successieoorlog tussen Spanjaarden en Oostenrijkers. De eik is verdwenen, nu prijkt er een linde. We genieten van prachtige vergezichten en zien onder andere de witblauwe watertoren van landen in de verte. Op een klein stukje onverhard na kan deze route ook per fiets afgelegd worden.
Onze wandeling start aan dePaterskerk in de nabijheid van de suikerraffinaderij. Deze begijnhofkerk uit de 12de eeuw is wellicht de 2de oudste uit ons land. Op 22 september 1976 werd de kerk door een hevige brand bijna volledig vernield. Na restauratie dient deze stek nu als wandelpark. We wandelen naar deelgemeente Bost. Vanop het plateau genieten van prachtige vergezichten over de suikerstad. De skyline wordt beheerst door de koeltorens en de silo's van de Tiense Suikerraffinaderij. De geschiedenis start in 1836. In 1862 nam Vinckenbosch de fabriek over en voegde er een raffinaderij aan toe. Op weg naar Goetsenhoven kunnen we het kasteel van Ast bewonderen, in de 19de eeuw gebouwd in opdracht van de Tiense wijnhandelaar Gustaaf Van Den Schilde. De Onze Lieve Vrouw ten Steenkapel (foto inzet) werd ingewijd in 1331 en diende oorspronkelijk als lazerij voor de opvang van mannelijke melaatsen. Elk jaar wordt in de nacht van 16 op 17 januari dertienmaal de weg afgelegd tussen de kapel en de kerk van de Goddelijke Zaligmaker in het naburige Hakendover. Er wordt gebeden om verlost te worden van hoofdpijn en zenuwziekten. Via landelijke wegen dalen we terug af naar het Tiense stadscentrum.
Dit wandelnetwerk situeert zich in het oostelijk gedeelte van het Hageland langs de grens met de provincie Limburg. Het gebied vormt de overgang van de rijke bodems van Haspengouw in het zuiden naar de schralere gronden van de Kempen in het Noorden. Dat merk je tijdens de wandelingen aan het wisselende landschap : van eindeloze akkers en weiden afgeboord met populieren in de valleien tot de fruitaanplantingen bij de aanzet naar de Hagelandse heuvels.
De gemeentes die van deze regio deel uitmaken zijn :Linter(deelgemeentes Neerlinter, Drieslinter,Neerhespen,Orsmaal-Gussenhoven,Melkwezer,Overhespen en Wommersom),Geetbets (deelgemeentes Grazen en Rummen), Zoutleeuw (deelgemeentes Budingen, Helen-Bos, Dormaal en Halle - Booienhoven). Deze wandelingen sluiten als een netwerk prima op elkaar aan en kunnen in kombinatie met de fietsroutes afgelegd worden.
De 13 wandelingen in dit arrangement zijn :
* St.-Rochuswandeling te Geetbets (9 km) * Grootveldwandeling te Geetbets (8 km) * Arontshoek te Geetbets (9 km) * Oude Tramroute te Rummen (6 km) * Bokkerijderspad te Grazen (4km) * Rotemwandeling te Budingen (11 km) * Viskot - Terhagenwandeling te Zoutleeuw (12 km) * Linterse wandeling te Drieslinter (10,5 km) * Halewijnwandeling te Zoutleeuw (13 km) * Bethinawandeling te Zoutleeuw (8 km) * Kleine Getewandeling te Orsmaal (8,5 km) * Grote Getewandeling te Melkwezer (9,5 km) * Maltezerwandeling te Wommersom (10,5 km)
Voor het handige boekje (6 Euro) met routebeschrijving kun je terecht op : toerisme@vlaams.brabant.be Of rechtstreeks via de mediatheek
De wandeling vn Ast tot Bost heb ik vandaag moeten uitstellen. In Bost waren de pijltjes verdwenen en moest ik op m'n stappen terugkeren. Niet getreurd, eventjes naar het naburige Wommersom gereden en de Maltezer wandeling gedaan. Deze wandeling maakt deel uit van 13 wandelingen in de Getevallei. Hierover later meer.
Maltezer wandeling (10,5 km)
Vertrek aan de St.-Quintinuskerk te Wommersom. Wommersom is een deelgemeente van Linter en zoals in de meeste andere dorpjes in de streek is de kerk opgetrokken in baksteen afgewisseld met lagen natuursteen. De kerk dateert uit 1863. De kapel OLV van Gedurige Bijstand, in de volksmond gekend als 't Serclaeskapel maakte deel uit van het goed van het "Kasteel van Wommersom". Het huidige kasteel werd gebouwd in 1880 en is de derde op rij. De geschiedenis van het eerste kasteel houdt verband met de commanderij van Walsbergen van de ridders van Malta. Vandaar ook de naam die aan dit wandelpad werd gegeven. De Walsbergenhoeve was oorspronkelijk een klooster van de ridders van Malta waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1248. We wandelen hier door het natuurgebied Walsbergen, een biotoop voor allerlei amfibiën. Eventjes wat legenden : de oorspronkelijke "Kapellekensboom" was een populier tussen 120 en 180 jaar. De reus werd door brand geveld. De legende vertelt dat Anna, een eenvoudige boerin, hier haar schapen liet grazen en toen ze plots buikpijn kreeg bad ze hier tot Onze Lieve Vrouw en als bij mirakel kwam er een man met huifkar voorbij die haar hulp bood. Hier plantte Anna een populier en hing er een kapelletje aan. Even verder treffen we de Baanskapel aan. Deze veldkapel van OL-Vrouw van Goeden Bijstand dateert uit 1846. Boven het kruis van één stuk prijkt een wereldbol met ijzeren kruis, symbool voor zege en wereldrijke macht. De linde symboliseert liefde en vrede. Het Wissebos waarop we thans uitkijken was een bron van inspiratie voor dichteres Julia Tulkens. Dit pad is ook het begin van de Spoorwegzate, een vroegere spoorwegbedding tussen Tienen en Diest en thans een aangenaam fiets-en wandelpad. Lees maar eens op mijn blog"Fietsland"
Walsbets, Wezeren en Walshoutem zijn deelgemeentes vanLanden. De wandeling start aan de kerk te Walsbets in de Wezerenstraat. De St.- Jan de Doperskerk is opgetrokken in tufsteen, een geelachtige zandsteen die destijds in Lincent werd ontgonnen. Het oudste gedeelte, de toren, dateert uit de 13de eeuw. Zoals de naam van de wandeling reeds laat vermoeden is dit een brongebied. En het zijn er heus wel meer dan zeven, die allen te Walsbets de Molenbeek vervoegen. Tot aan de Bartombe gaat de weg tussen de eindeloze akkers omhoog. Vanop het plateau genieten we van prachtige vergezichten over de talloze dorpjes. De tombe is een tumulus uit de 2de eeuw. Bij archeologische opgravingen kwamen er rijke grafgiften aan de oppervlakte. Het St.-Amandskerkje van Wezeren uit de 13de eeuw en eveneens opgetrokken in tufsteen, vertoont zowel Romaanse als gotische bouwstijlen. In de vallei merken we de weilanden op. De Heilige Kruiskapel te Walshoutem uit 1899 werd gebouwd op het kruispunt van 5 wegen. De boeren kwamen hier onder andere bidden wanneer het vee door ziekte werd getroffen. Ze knoopten een stukje touw of een plukje haar van het zieke dier aan de tralies van de kapeldeur. Dat Hagelands-Haspengouw een rijke landbouwstreek is merken we ook hier weer aan de prachtige vierkantshoeven. Hoeve Coppejans en Janshoven dateren beide uit de 19de eeuw. Wanneer we over de akkers heen het kerkje van Walsbets zien opduiken zit onze wandeling er alweer op. Deze route is eveneens geschikt voor fietsers en voor kinderwagens zijn er geen obstakels.
Meldert en Hoksem zijn deelgemeentes vanHoegaarden gelegen in de vallei van de Mene en de Jordaan, twee zijbeken van de Grote Gete. De wandeling vertrekt aan de St. - Ermelindiskerk te Meldert. Ermelindis zou overleden zijn in het jaar 600. Zij was van adelijke afkomst. Haar ouders wilden haar uithuwelijken, maar zij verkoos een leven van godsvrucht en maagdelijkheid en vestigde zich in een kluis te Beauvechain. Vluchtend voor de mannen gaf een engel haar in zich te Meldert te vestigen. Ze bouwde een hut te Meldert. 50 jaar na haar dood vond een hoveling van Pepijn van Landen haar graf en bouwde er een kapel. De beenderen van Ermelindis werden opgegraven en in een schrijn geplaatst. Dit werd al vlug voorwerp van volksverering. Door de kerk werd Ermelindis uitgeroepen tot heilige. Ze word aanbeden tegen koorts, lamheid en oogpijn. Oorspronkelijk was de kerk uit de 12de eeuw van Romaanse stijl maar hiervan is enkel de toren overgebleven. In een hoek van het voormalige kerkhof staat de St.-Ermelindiskapel uit de 13de eeuw. Tot in Hoksem volgen we de zuidelijke helling van de Molenbeekvallei. De valleibodems zijn overwegend vochtig tot nat en lenen zich niet tot akkerbouw. Uit de graslanden onstonden spontaan kleurrijke ruigten met hoge forse kruiden zoals moersspirea, kale jonker, riet, zege, kattestaart, valeriaan ... vaak ook werden percelen beplant met canadapopulieren.
Het St.- Janskerkje van Hoksem dateert uit de 12de eeuw. Dit Romaanse kerkje heeft naast een haan op zijn torenspits ook een hen prijken; een unicum onder onze Vlaamse kerktorens. We passeren de watermolen op de Molenbeek en duiken weer de natuur in. In het gehuchtje Babelom ontdekken we de prachtige vierkantshoeve, de Carolushoeve, waarvan het poortgebouw met duiventil dateert uit 1760. We naderen weer het dorp en weten dat onze mooie wandeling er weer op zit. Moeilijk voor fietsers (tenzij moutainebike) en kinderwagens. Bij nat weer zijn goede laarzen zeker aangewezen.
Ezemaal is een deelgemeente vanLanden gelegen in de vallei van deKleine Gete Onze wandeling start aan het station in de Kraanbeekstraat en onmiddelijk duiken we een holle weg in om langsheen de Gete richting Laar te wandelen. De kapel van de "Drie Gezusters" dateert uit 1885 en is toegewijd aan Bertila, Eutropia en Genoveva. Deze 3 vrouwen waren geen verwanten, maar worden alle drie gevierd op 3 januari. Het standbeeldje juist voor de kerk is geplaatst ter ere van pastoor Nicolaas Josephus Loriers, onder andere initiatiefbouwer van de Sint - Trudokerk uit 1774. Het classisistische gebedshuis is toegewijd aan de heilige Trudo. Hij is de stichter vna het klooster (omstreeks 660) van het klooster waarrond de stad Sint-Truiden zich ontwikkelde. Weidse akkerlandschappen en holle wegen met hun typische fauna en flora (speenkruid, ereprijs, vingerhoedskruid, meiddorn, akkerwinde, vlier ...) wisselen elkaar af. Op deze akkers hebben zich nabij Neerwinden enkele grote veldslagen afgespeeld tussen Europese en Franse legers (hierover meer in een volgende wandeling)
In de "rue d'Aardevoor" wandelen we letterlijk op de taalgrens. Links ligt het Waals-Brabantse Hélècine en rechts het Vlaams-Brabantse Ezemaal. Het kapelletje van St.-Job opgetrokken in bak-en zandsteen dateert uit 1705. Nog een laatste holle weg in en we bereiken ons eindpunt. Niet geschikt voor fietsers of kinderwagens. Bij nat weer zijn goede laarzen zeker aangeraden.
Van Haspengouw ligt slechts een klein stukje in de provincie Vlaams-Brabant. Het omvat het gedeelte van de provincie, gelegen ten zuidoosten van de benedenloop van de Grote en Kleine Gete dat grenst aan de provincies Limburg en Waals-Brabant. Dit zachtglooiende gebied is vooral gekend om zijn vruchtbare landbouwgronden en statige vierkantshoeven, maar herbergt ook talrijke holle wegen, historische gebouwen en herinneringen aan gekende veldslagen. Al wandelend ontdek je deze regio : de rijkdom en oorlogsmisserie, de prachtige natuur en de vruchtbare akkers, de Merovingers en de Romeinen, de holle wegen en uitgestrekte valleien, de historische gebouwen en de industrie, de brouwers en de boeren, de bloesems en de bieten ...
Tienen, noemt zich "Tintelende stad", staat natuurlijk gekend voor zijn suikerklontjes. Een bezoekje aan het moderne suikermuseum mag dan ook zeker niet ontbreken. In de onmiddelijke omgeving van de Grote Markt kun je enkele gotische monumenten bewonderen. Hoegaarden is en zal gekend blijven voor zijn witbier. Een bezoek aan de Tuinen van Hoegaarden loont zeker de moeite. Landen wordt ook wel eens "Vier provinciënstad" genoemd. Een bezoek aan de molen van Rufferdinge en de archeologische site mogen in de Pepijnstad zeker niet ontbreken.
Hoegaarden kende een rijke geschiedenis. In 1735 telde dit Hagelands Haspengouws dorp niet minder dan 35 brouwerijen. Spijtig genoeg gaat nu ook de laatste brouwerij van het gekende witbier haar deuren sluiten. Getuige van deze rijke geschiedenis is zeker de St.-Gorgoniuskerk die majestueus over het dorp waakt. De kerk werd gebouwd tussen 1754 en 1759 en is gewijd aan Gorgonius, een Romeinse martelaar van wie de relieken in 765 vanuit Rome naar Hoegaarden werd gebracht. Op dit dorpsplein met kiosk en waterpomp start en eindigt onze wandeling. In de Doelstraat ontdekken we het zomerhuisje "De Gloriette" opgetrokken in Gobertangesteen. Het is van Luikse inspiratie omdat Hoegaarden destijds onder Luiks bewind stond. Verdere getuige van de rijke geschiedenis van de bierbrouwers is de vierkantshoeve "Cruysblockhoeve", daterend uit de 2de helft van de 18de eeuw. De hoeve diende tijdens de Franse revolutie als schuiloord en dat merk je aan het versterkt karakter van haar dikke muren en schietgaten in witte steen van Gobertange. De refugie van "de Elf duysent Maegden" is eveneens een impossante hoeve uit de 18de eeuw. In de inkomspoort vindt men een afbeelding van St-Ursula. De legende vertelt dat de Britse koningsdochter overzee vluchtte met 11.000 maagden en dit om aan een gedwongen huwelijk te ontsnappen. Waarschijnlijk gaat het om een verkeerde interpretatie en betreft het slechts 11 hofdames. De kapel O.L.Vrouw van Troost verscholen onder lindebomen dateert uit de 18de eeuw. Voor een bezoek aan de St.-Rochuskapel moeten we eventjes het park van Mariadal binnenstappen. We verlaten het dorp en wandelen een einde langs de Gete.
We verlaten nu het dorp en klimmen naar het plateau. Van hieruit hebben we prachtige vergezichten op het dorp en omliggende gehuchten. Hier bevindt zich ook de geosite "Goudberg" met blootgelegde overblijfselen van een subtropisch moerasbos van zo'n 55 miljoen jaar oud. Deze site is echter slechts op afspraak te bezoeken. De Marollenkapel uit 1835 moest een verkleind model worden van de baseliek van Scherpenheuvel. We wandelen verder naar de laat-gotische Sint-Katharinakapel (grotere foto). Sint-Katherina werd aanbeden voor de genezing van de huidziekte, het rad van Sint-Katherina dat zowel mens als vee kon treffen. In het gehucht Hauthem duiken we via een mooie holle weg weer naar het brouwersdorp. In het Kauterhof kun je genieten van een ware "Witte", voorlopig althans nog. We eindigen onze tocht aan het Kapittelhuis uit de 18de eeuw waar je tevens een bezoek kunt brengen aan de "Tuinen van Hoegaarden". De tocht kan ook per fiets afgelegd worden en is geschikt voor kinderwagens. Wel oppassen bij regenweer in de holle weg op het einde van de tocht. Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men kapelletjes tegen.
Oorbeek dorp werd in 1095 voor het eerst vermeld onder de naam "Orbecca" en vandaar de naam die aan deze wandeling werd gegeven. De wandeling start aan de Sint-Lambertuskerk te Ovelaar. Deze Romaanse kerk (9de - 10de eeuw) is opgetrokken in kalkzandsteen uit Gobertange en is wellicht de oudste kerk van Tienen. Na een flinke klim hebben we vanop het plateau een prachtig uitzicht over Oorbeek, Hoegaarden en Tienen. De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Troost dateert uit 1972 ter vervanging van een vervallen bedehuis uit 1855. In het dorp passeren we in de St-Jorisstraat de hoeve het Gebrand Hof of Meugens Pachthof, eveeens opgetrokkken in Gobertangesteen. De classicistische St.-Joriskerk is opgetrokken in bak-en zandsteen en dateert uit 1788. We duiken weer de velden in langsheen de Menebeek, passeren langs de achterzijde van het kasteel (zie verder). Het OnzeLieve Heerken is een kruisbeeld omringd door 3 linden en is een gift van de Tiense schoenhandelaar de heer Bovin. We klimmen nog eventjes terug naar het plateau om deze wandeling in schoonheid af te sluiten. De wandeling kan ook per fiets afgelegd worden en is toegangkelijk voor kinderwagens.
Dankzij Natuurpunt konden we een kijkje nemen in het park van het kasteel. Eeen laan van zomerlinden (zo'n 130 jaar oud) voert ons naar de parkvijver. Het is 6 hectare groot. Het adelijke goed werd in 1646 volledig verbouwd door de toenmalige heer van Oorbeek, Paul Van Ryckel. Dankzij verschillende restauraties is dit kasteel goed bewaard gebleven. In 1831 heeft koning Leopold I hier enkele dagen verbleven.
Overhespen en Neerhespen zijn deelgemeentes vanLinter en Wange is een deelgemeente vanLanden gelegen in de vallei van de Kleine Gete. De wandeling start aan de St.-Sulpitiuskerk te Overhespen. Tegen de buitenkant van het koor, onder een afdakje ontdek je een Christusbeeld en bijzonder hieraan is dat de armen omhoog staan en de voeten naast elkaar staan.We passeren het voormalig militair domein, waar nu een trainingscentrum voor politiehonden is ondergebracht. De Romeinse Steenweg is een stukje van een Romeinse heirbaan die Tienen met Tongeren verbond. Opgravingen hebben aangetoond dat er een paar tumuli (begraafplaatsen) moeten gestaan hebben. Van hier uit hebben we prachtige vergezichten over de dorpjes in de omgeving, zoals Eliksem. Hier en daar kleurt een boom tussen de akkers het landschap. Het kerkje van Wange is niet meer dan een kapel. De toren heeft geen klok. Terug in het dorp ontdekken we in de Brouwersstraat en iewat vervallen hoeve, wellicht 200 jaar oud en daarmee de oudste hoeve van Overhespen. De wandeling kan ook per fiets afgelegd worden en op een stukje onverhard na, ook toegangkelijk voor kinderwagens.
Outgaarden is een deelgemeente van Hoegaarden en ligt net op de taalgrens. Het is een typisch voorbeeld van een Haspengouws Hagelands hoogdorp : woningen en hoeven staan er dicht bij elkaar gegroepeerd in de dorpskern. Rond het dorp strekt zich een weids en golvend akkerlandschap uit. De wandeling start aan de 18de eeuwse Sint-Niklaaskerk met beschermd orgel. We passeren de Mariakapel verscholen onder een prachtige tamme kastanje. We duiken een holle weg in en de geuren van de meidoorn komen ons tegemoet. In deze holle wegen vinden we ook de vlier, sleedoorn, hondsroos, brandnetel en witte dovenetel terug. Eens op het plateau kunnen we genieten van weidse vergezichten over Hoegaarden, Tienen, Landen en de Waalse dorpjes (spijtig liet het weer me vandaag in de steek). Deze wandeling is ook per fiets mogelijk. Geschikt voor kinderwagens en rolstoelpatiënten.
Openingswandeling Hagelands Haspengouw - Bedevaarders wandelpad te Hakendover
Een niet te missen afspraak : de tocht is ongeveer 9 km lang. Vertrek aan de kerk van de Goddelijke Zaligmaker. Wijk even van het pad af om de Lievenherenbron te bezichtigen. Na dit tochtje door het dorp gaat het tussen velden en fruitaanplantingen naar de Bosschelhove, een prachtige vierkantshoeve met de allures van een kasteel. Verderop passeren we de Baanskapel, de Beenshoeve en de Kruisbeemdhoeve. Verder loopt de route tussen eindeloze akkers met mooie vergezichten op de talloze Hagelandse dorpjes. Deze tocht kan ook per fiets afgelegd worden. Ook geschikt voor kinderwagens.
Op paasmaandag 17 april werden er te Hakendover 12 nieuwe wandelingen voorgesteld in Hagelands Haspengouw. Als fervent wandelaar wil ik jullie graag in de komende weken met deze wandelingen laten kennis maken. Later zullen andere regio's in het Hageland aan bod komen.
Alvast veel wandelplezier.
De 12 wandelingen in dit arrangement zijn :
* Tienen : Ast - tot Bostwandeling (12 km) * Oorbeek : Orbeccawandeling (7 km) * Hakendover : Bedevaarderswandeling (9 km) * Hoegaarden : Dorps - en Kapellenwandeling (9 km) * Meldert : Mene- en Jordaanwandeling (9km) * Outgaarden : Outgaardenwandeling (6 km) * Ezemaal : Laarwandeling (12 km) * Neerlanden : Panbruggewandeling (10,5 km) * Landen : Pepijnwandeling (8,5 km) * Walsbets : Zevenbronnenwandeling (9,5 km) * Overhespen (Linter) : Hespensche wandeling (7km) * Neerhespen : Kempinnewandeling (11 km)
Voor het handige boekje (6 Euro) met routebeschrijving kun je terecht op : toerisme@vlaams.brabant.be Of rechtstreeks via de mediatheek
