TIENEN DRAAIT ROND Tienen - Tintelende stad -
Suikerstad -mijn stad -
25-07-2011
Romeins potje
Nederlandse archeoloog opent stinkend Romeins potje
Zowat alle huizen in de Romeinse tijd hadden minimaal een toilet, maar dat wil niet zeggen dat het er allemaal zo hygiënisch aan toe ging. Archeoloog Gemma Jansen van de Radboud Universiteit Nijmegen schreef samen met twee collega's een boek over Romeinse wc's.
"De meeste wc's stonden in de keuken; dat was wel zo praktisch. Zo konden de etensresten er bijvoorbeeld ook gewoon in gegooid worden en kon het water dat gebruikt was bij het koken ook gebruikt worden om door te spoelen", aldus Jansen.
Ze hadden echter geen stankslot, de zwanenhals zoals wij hem vandaag de dag kennen. "Alles liep rechtstreeks het riool in. Maar alles wat in het riool zat, kwam dus ook zo de keuken in. Ratten en vliegen bijvoorbeeld. En de stank natuurlijk."
"Geen vieze spons aan toga"
De wc's hadden een stenen basis met daarop een houten plank. In die plank zat een rond gat om op te zitten en daarvoor een sleuf. Daar haalden de Romeinen de spons door die ze gebruikten om zich schoon te maken na de toiletgang. Of iedere Romein een eigen spons bij zich droeg, heeft Jansen niet kunnen achterhalen. "Maar ik betwijfel het. Romeinen hechtten best veel waarde aan uiterlijk vertoon. Ik denk niet dat ze over straat liepen met een vieze spons aan hun mooie toga."
"Toverspreuken op de muur"
Ook al wisten ze nog niet wat bacteriën waren, toch waren ze zich wel bewust van de gezondheidsgevaren die aan het toiletbezoek hingen, denkt Jansen. "Dat zie je aan de amuletten die bij de wc's hingen en de muurschilderingen en beeldjes van goden. Ze schreven ook toverspreuken op de muur bij de wc. Wij gebruiken chloor om ons te beschermen tegen ziektes; zij deden het op die manier."
Jansen bestudeert al jaren de wc's uit het Romeinse rijk. Daarbij is ze aangewezen op de overblijfselen van de wc's zelf, omdat er over de toiletgang geen geschreven bronnen te vinden zijn. (belga/svm) hln
Tieners die vaker thuis eten, kampen minder met eetstoornissen en overgewicht. Uit zeventien onderzoeken bij ruim 182.000 kinderen en adolescenten blijkt dat thuis eten meer is dan een sociaal gebeuren. Dat schrijft het wetenschappelijk tijdschrift Pediatrics.
"Als ouders drie keer per week hun tieners thuis samen rond de tafel krijgen, dan heeft dat positieve gevolgen voor hun gezondheid," aldus professor Barbara Fiese (Universiteit van Illinois). "Tieners die minstens vijf maaltijden per week samen nuttigen, ontwikkelen 35 procent minder eetstoornissen."
Eetstoornissen opmerken en ingrijpen
Onder eetstoornissen om te vermageren wordt verstaan: dieetpillen nemen, braken, laxeermiddelen gebruiken, vasten, weinig eten, maaltijden overslaan of roken om gewicht te verliezen. Fiese wijst erop dat door regelmatig samen te eten, ouders eetstoornissen bij hun pubers makkelijker kunnen opmerken en tijdig kunnen ingrijpen.
Tieners die minstens drie keer per week samen met hun familie aten, bleken met 12 procent minder overgewicht te kampen. Bovendien eten ze een kwart gezonder of ontwikkelen ze gezondere eetgewoontes.
"Wat zou je doen met een miljoen?"
Daarnaast benadrukt Fiese het sociaal gebeuren van samen eten. "Vanaf de puberteit neemt eten als familiaal gebeuren af omdat de druk op tieners groter wordt door naschoolse activiteiten, studentenjobs en hun sociaal leven."
Toch blijkt dat tieners geïnteresseerd zijn in het familiegebeuren "als het niet geforceerd overkomt, ouders de gesprekken niet domineren en tieners vrijuit kunnen spreken". "Vraag tieners niet hoe het was op school, maar bijvoorbeeld wat ze zouden doen met een miljoen", raadt Fiese aan. (belga/adha) hln
Het aantal mannen dat met een eetstoornis - of 'manorexia' - in het ziekenhuis is opgenomen, is in de afgelopen tien jaar met 66 procent gestegen. Dat blijkt uit cijfers van de Britse Nationale Gezondheidsorganisatie NHS.
Experts wijten de enorme toename onder meer aan het feit dat ook mannen zich steeds meer spiegelen aan ideaalbeelden uit de modewereld. Ook mannen vergapen zich kennelijk aan de gespannen biceps en gespierde buiken van de modellen op de catwalk.
Tienermeisjes
Mannen geven minder gemakkelijk toe dat ze een eetstoornis hebben, aangezien het probleem tot op vandaag vooral aan tienermeisjes wordt gekoppeld.
De woordvoerder van een Britse hulporganisatie voor mensen met een eetstoornis verklaart dat ook mannen "worstelen met het idee dat ze een perfect lichaam willen". "Vooral training en oefening bekleden een centrale plaats in het leven van mannen met een eetstoornis".
In de gymzaal
De organisatie schat dat ongeveer 1,6 miljoen mensen in Groot-Brittannië tegen een eetstoornis vechten. Eén op de vijf daarvan zou een man zijn. "De mannen in kwestie zijn bezeten van het idee dat ze elke dag in de gym moeten trainen. Dat idee legt beslag op hun leven en vertaalt zich in sommige gevallen ook effectief in een eetstoornis", luidt het.
De druk op mannen om zich een perfect lichaam aan te meten is vergelijkbaar met de magerzucht die sommige meisjes vandaag ervaren, wanneer ze zich spiegelen aan de modellen die reclamecampagnes sieren. Het streven naar een perfect figuur kan de gezondheid van mannen bevorderen, maar wanneer de obsessie te extreem wordt kan dat tot problemen leiden. Tot de eetstoornissen die mannen treffen behoren zowel (m)anorexia en boulimie.
Taboe
Boulimie treft drie keer zoveel mensen als anorexia, maar is moeilijker te herkennen. Bovendien blijken mannen nog veel moeilijker over hun problemen met voedsel te praten dan vrouwen. "Er rust nog steeds een taboe op het probleem", zegt een expert. De Britse Gezondheidsorganisatie wil nu dan ook extra aandacht op het probleem vestigen. (id) hln
We moeten het nieuws misschien met een korreltje zout nemen, maar wetenschappers beweren dat zout even verslavend is als sigaretten en harddrugs.
De ontdekking zou kunnen verklaren waarom sommige mensen zout op hun voedsel maar moeilijk kunnen laten, ondanks alle waarschuwingen in verband met een mogelijk verhoogde bloeddruk en gevaarlijke hartkwalen.
Test met muizen
Australische en Amerikaanse wetenschappers voerden dierenproeven uit op muizen: sommige diertjes werden op een zoutarm dieet gezet, terwijl anderen systematisch zout kregen toegediend.
Bij een vergelijking van de hersenactiviteit bleken de hersencellen van de dieren die geen zout kregen toegediend een bijzondere soort proteïnen aan te maken. Deze proteïnen worden vaak gelinkt aan drugs als heroïne, cocaïne en nicotine. De aanmaak van deze stoffen verklaart de honger naar en zin in zout, die velen ongetwijfeld ook bij zichzelf (onbewust?) herkennen.
Oerinstinct
De onderzoekers menen dat het verlangen naar zout een "oerinstinct" is dat diep in onze hersenen is ingeworteld. Dat verklaart meteen waarom wij zout voedsel zo lekker vinden.
Toch toonden de experimenten ook aan dat wanneer muizen het plezier in het eten van zout werd afgenomen, het verlangen naar de specerij meteen ook werd afgeremd. Dokter Wolfgang Liedtke is één van de wetenschappers die bij het onderzoek betrokken was. "We waren aangenaam verrast te zien dat het afblokken van de verslavende proteïnen ook de zin in zout wegnam", zegt hij.
De gemiddelde Belg consumeert gemiddeld acht tot negen gram zout per dag. Dat is dus ver boven de aangeraden limiet van zes gram per dag. (id) nina
Jezus liep 2000 jaar geleden al over het Meer van Tiberias, staat in het Nieuwe Testament beschreven. Onlangs herhaalde de Poolse kitesurfer Maciek Kozierski dat kunstje.
Als één van de beste kitesurfers ter wereld had hij lang de droom om hetzelfde te doen als Jezus deed, maar dan zonder trucjes of technische middelen.
Samen met onder andere wakeboard-kampioen Lior Eliyahu uit Israël en de fotografen Predrag Vuckovic en Joerg Mitter spendeerde hij vier dagen op het water om de fotoserie 'Miracle' te schieten op het beroemde Meer van Tiberias. Met zijn kite maakte Kozierski snelheid, dan stapte hij van het board om vervolgens over het water te rennen. Na meer dan vijftig pogingen, waarbij de Pool vaak hard viel, slaagde hij toch in zijn opzet. (ypu) hln
De vangst van sprinkhanen is een lucratieve bezigheid in Oeganda, waar de insecten beschouwd worden als een delicatesse. Dat meldt CNN. Voedsel op basis van krekels en sprinkhanen kan een wapen zijn in de strijd tegen voedselschaarste en klimaatverandering. Tegen 2050 zal vlees immer een echt luxeproduct geworden zijn.
In Oeganda worden de dieren gevangen met een constructie die de insecten met lampen lokt, waarna ze tegen metalen platen vliegen en in een opvangbak belanden. Tijdens het hoogseizoen staan de stoepen vol met veelal vrouwelijke verkopers die de insecten aan de man proberen te brengen.
Gefrituurd of gebakken
Het gaat dan om sprinkhanen in hun geheel of ontdaan van poten, vleugels en voelsprieten. De beestjes worden gefrituurd of gebakken met ajuin en chili, en de verkopers verdienen er 1.000 Oegandese shilling (0,27 euro) mee voor een hoeveelheid van ongeveer vier theelepels. Jongetjes lopen met plastic emmers door de straten en in de bars, waar de sprinkhanen worden gegeten van een bananenblad met een frisse pint erbij.
Geld
Lawrence Mawanda (53), die tien jaar geleden begon met de vangst, verdient er ongeveer twee miljoen Oegandese shilling (543 euro) mee per seizoen, ongeveer het dubbele van het bbp per capita. Met het geld doet hij nu ook andere zaken, en kan hij al zijn kinderen naar school sturen.
De praktijken hebben wel een aanzienlijke impact op het gammele elektriciteitsnet, doordat de vangers vaak illegaal elektriciteit aftappen. Een harde aanpak is echter moeilijk, omdat zoveel mensen afhangen van de vangst.
Ook op ons bord?
In ontwikkelingslanden vormen wilde insecten vaak al een belangrijk onderdeel van het dieet. Uit een recente studie van de non-profitorganisatie Public Library of Science blijkt dat de grootschalige kweek van insecten veel minder schadelijk zou zijn voor het milieu dan de veeteelt.
Voor hetzelfde gewicht stoten insecten in vergelijking met vee tachtig maal minder methaan uit. Een varken produceert acht tot twaalf keer zoveel ammoniak per kilogram groei als krekels en tot wel vijftig keer zoveel als sprinkhanen. (sam) hln
Artsen Zonder Grenzen biedt extra hulp in Hoorn van Afrika
De aankondiging van één van de belangrijkste gewapende groeperingen in Somalië, al-Shabaab, dat hulporganisaties welkom zijn in door hen gecontroleerd gebied, doet de hoop opleven voor meer hulp in het land. Dat meldt hulporganisatie
Artsen Zonder Grenzen (AZG). "Artsen Zonder Grenzen heeft de laatste twintig jaar medische hulpprogramma's lopen in het land", zegt Joe Belliveau, operationeel manager van AZG. "We zijn erin geslaagd om onze programma's open te houden onder al-Shabaab, maar restricties op de bevoorrading en de inzet van internationale medewerkers heeft ons belet om onze programma's uit te breiden. We hopen dat de verklaring van al-Shabaab deze restricties nu opheft."
De teams van AZG werken verspreid over het hele land en helpen uitgeputte vluchtelingen die de Somalische grens met Ethiopië en Kenia oversteken. "De meeste van onze therapeutische voedselprogramma's in Somalië geraken uitgeput. Meer dan 3.400 kinderen worden momenteel opgevangen in onze voedingsprogramma's. De voorbije weken hebben we een een stijgend aantal gevallen van ondervoeding vastgesteld. Sommige mensen hebben honderden kilometers afgelegd om medische zorgen te krijgen voor hun ondervoede kinderen", zegt Belliveau.
De laatste jaren heeft de Hoorn van Afrika twee opeenvolgende droge regenseizoenen gekend met één van de droogste jaren van de voorbije decennia in de landelijke gebieden tot gevolg. (belga/adb) hln
De huidige droogte en hongersnood in Somalië is de "ergste humanitaire ramp in de wereld". Dat heeft de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen bij de VN, António Guterres, gezegd.
Vluchtelingen die van Somalië naar opvangkampen in Ethiopïe en Kenia trekken, zijn soms weken onderweg zonder voedsel. Dikwijls hebben ze ook nauwelijks te drinken. Veel mensen sterven onderweg.
De Hoorn van Afrika wordt getroffen door de ergste droogte in 60 jaar tijd. (rtr/adha) hln
Droogte brengt meer vis en garnalen naar Zeeschelde
Droogte brengt meer vis en garnalen naar Zeeschelde
Mariene onderzoekers hebben dit jaar meer vis en garnalen aangetroffen in de Zeeschelde in Steendorp en Doel en op plaatsen in Nederland. Volgens het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) was het zoutgehalte op de vangstplaatsen dit voorjaar hoger, door de aanhoudende oostenwind en de lage afvoer van zoet water door de droogte.
In mei werd simultaan met ankeruil (langgerekt trechtervormig net) en gepaarde schietfuiken gevist op verschillende plaatsen dicht bij elkaar op de Zeeschelde in Steendorp, Antwerpen (Kennedytunnel), het Paardenschor (Doel) en in Nederland.
"Met de ankeruil werden nabij Steendorp duizenden haringlarven en veel sprot en zeebaars gevangen", stellen de onderzoekers. "Ook met de fuiken vingen we daar meer mariene soorten zoals tong en zeebaars. In de Zeeschelde werden een groot aantal steurgarnalen gevangen." Opmerkelijk was een 85 centimeter grote zeeprik nabij de Kennedytunnel.
Oorzaak
"De eerste resultaten tonen dat door de aanhoudende oostenwind en lage afvoer van zoetwater door de aanhoudende droogte, de zoutinvloed op de meest inlands gelegen stations groter was dan vooraf verwacht. Mogelijks is de soortensamenstelling daardoor anders dan bij een hogere waterafvoer."
De garnaal doet het overigens al langer goed in de Zeeschelde. Waar in 2007 maandelijks maximaal 64 langsteurneusgarnalen op 24 uur gevangen werden, waren er dat in 2009 al ruim 26.000. Ook dit voorjaar werd uitzonderlijk grote aantallen gevangen, zelfs grijze garnalen die vanuit de Westerschelde tot het licht brakke deel van de Schelde doordrongen. (belga/sam)
De vervuiling in het Boliviaanse deel van het enorme Titicacameer is zo groot dat er geen oplossing voor is. Dat zeggen plaatselijke vissers. De VN noemen de vervuiling "gevaarlijk en zorgwekkend".
Titicaca is het hoogst gelegen bevaarbare meer ter wereld, 3810 meter boven de zeespiegel. Het heeft een oppervlakte van 8562 vierkante kilometer, waarvan 3790 vierkante kilometer in Bolivia liggen en 4772 in Peru. Ongeveer 400.000 mensen hangen van het meer af, vooral voor de visserij en de landbouw.
Fecaliën
In de regio Puno, in het zuidoosten van Peru, is de waterkwaliteit in het meer zorgwekkend. Zes goud- en uraniummijnen lozen er hun afval. Via de rivieren Ramis en Coata komen ook fecaliën in het meer terecht. Laboratoriumtests lieten een hoge concentratie van de bacterie Eschericha coli zien.
In mei blokkeerden boze Ayamara-indianen twee weken lang de internationale vaarroute op het meer waarlangs Boliviaanse producten naar de Stille Oceaan worden vervoerd. Ze protesteerden tegen de toekenning van nieuwe mijnconcessies.
"Het afvalwater wordt niet goed behandeld, en de zuiveringscapaciteit van de planten is al overschreden als gevolg van de bevolkingstoename", zegt Javier Bojorquez, die de waterkwaliteit controleert voor de niet-gouvernementele organisatie Suma Quta ("goed meer" in de Aymarataal).
Niet meer te zuiveren
Aan de Boliviaanse zijde van het meer, in de baai van Cohana, zeggen de vissers Roberto Villcacuti en Ricardo Chasqui, leiders van Ayamara-gemeenschappen in de provincies Camacho en Los Andes, dat het water niet meer te zuiveren valt. Het is "donker, geleiachtig, met resten van roest" en vormt een voortdurende bedreiging voor de vissen.
Het visbestand is dramatisch gedaald, zegt visser Valentín Calisaya (69), inwoner van Camacho. Dertig jaar geleden ving hij tot veertig kilogram op een nacht, nu vindt hij na twee nachten nauwelijks tien vissen in zijn netten.
Verdwenen vissoorten
Het VN-milieuprogramma (UNEP), dat een project heeft lopen voor het Titicacameer, heeft vastgesteld dat sommige vissoorten al verdwenen zijn en andere bedreigd. Als oorzaken worden de irrationele, selectieve bevissing, de introductie van vreemde soorten en de intense forelkwekerij genoemd.
UNEP stelt dat het ecosysteem van het Titicacameer al tientallen jaren bijzonder goed bestudeerd wordt. De VN-organisatie noemt de vervuiling "verontrustend en gevaarlijk", vooral in Wiñay Marka, het kleinste van de twee delen waaruit het meer bestaat. In Wiñay Marka ligt de Boliviaanse baai van Cohana.
Gebrek aan efficiënte
Velen wijzen op het gebrek aan efficiënte bij de ALT, de binationale instantie die het Titicacameer beheert. In oktober 2010 besloten de presidenten van beide landen, Alan García van Peru en Evo Morales van Bolivia, een commissie op te richten die in zes maanden de ALT nieuw leven moesten inblazen. Die zes maanden zijn in april afgelopen. "Door de recente electorale conjunctuur in Peru is dit werk niet binnen de geplande termijn afgewerkt", zegt Luis Felipe Isasi van het Peruaanse ministerie van Buitenlandse Betrekkingen. (ips/adb)
Op het Brusselse Paleizenplein vond vandaag, op de nationale feestdag, het traditionele defilé plaats. Die ging door in de gietende regen.
Lange tijd zag het ernaar uit dat het droog zou blijven, maar terwijl koning Albert vooraf in de Wetstraat de troepen aan het schouwen was, gingen de hemelsluizen dan toch open. De hele duur van het militair defilé bleef het regenen. Terwijl het opgekomen publiek beschutting kon zoeken onder paraplu's, moesten de deelnemende militairen karakter tonen en zonder specifieke bescherming de nattigheid trotseren.
Goedgeluimde vorst De voltallige koninklijke familie was op de afspraak, met uitzondering van prins Laurent. Die was niet uitgenodigd door het hof sinds de perikelen rond zijn Congoreis. De koning zag er trouwens goed geluimd uit. In zijn traditionele toespraak ter gelegenheid van de nationale feestdag gisteren was het nog een beteuterde vorst die de politici scherp had gewaarschuwd voor de risico's verbonden aan de aanhoudende politieke impasse.
Politici Er waren onder de aanwezigen tijdens het defilé ook heel wat politici , met op kop ontslagnemend minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) en minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open Vld). Namens de N-VA was alleen senaatsvoorzitter Danny Pieters aanwezig. Aan Franstalige kant vielen onder meer Laurette Onkelinx, Joëlle Milquet, Didier Reynders en Paul Magnette te spotten.
Luchtdefilé Grote thema's van het militair defilé waren de operationaliteit van het leger, de buitenlandse operaties in Afghanistan, Libanon en Libië en de samenwerking in Benelux-verband. Een van de spectaculaire momenten was het luchtdefilé, met een colonne vliegtuigen die eerst tot in West-Vlaanderen waren gevlogen om vervolgens een bocht te nemen en langs de E40 naar Brussel te vliegen.
Deelnemers In totaal namen iets meer dan 1.400 militairen, 88 wielvoertuigen, 30 vliegtuigen en 9 helikopters deel aan het militair defilé. Na het leger volgde de stoet van politie, brandweer, civiele bescherming en Rode Kruis.
Het defilé werd rond 17.15 uur afgesloten met het spelen van de nationale en de Europese hymne. (belga/adha) hln
