Het einde van optische schijfjes

TDK heeft onlangs een Blu-ray Disc met tien lagen gemaakt, waardoor het schijfje tot 320 gigabyte kan opslaan. Toch lijkt deze innovatie voor niets, want optische opslag komt stilaan aan zijn einde.

De reden schuilt in meerdere factoren: betrouwbaarheid, capaciteit, prestatie, dichtheid en kosten. Allemaal zaken waarbij optische opslag, zelfs ter grootte van 320 GB, op een of andere manier het onderspit moet delven.

Het lot van optische schijven lijkt op dat van andere datadragers. Begin jaren zeventig werden papieren tapes vervangen door floppy's van acht inch met een capaciteit van 240 kilobyte. Zij werden later vervangen door de 3,5 inch-diskette, die op zijn beurt werd opgevolgd door de zipdrive van honderd megabyte.

Die laatste verscheen voor het eerst in 1994. Helaas was het formaat in 1999 al lang achterhaald. Zipdrives evolueerden nog wel naar 250 en 750 megabyte, maar konden toen al niet meer concurreren met goedkope cd-r-schijfjes van 700 MB.

Flash

Vandaag wordt magnetische opslag (zoals diskettes) nog steeds vervangen door cd's, maar in praktijk heeft flashopslag de bovenhand. Vooral door het gebruiksgemak van een usb-stick verdwijnt de herschrijfbare cd.

Verwijderbare opslag heeft vandaag vooral twee doeleinden: data back-uppen en verplaatsen. Voor back-ups in bedrijven blijft tape populair, hoewel ook hier wordt geconcurreerd met grote harde schijven.

Voor kleinere dataoverdracht, vooral bij consumenten, zijn er vandaag externe harde schijven van een terabyte op 2,5 inch-formaat. Zelfs een Blu-ray Disc van 320 gigabyte kan hier in termen van snelheid of capaciteit niet tegenop.

Waarom heeft de Blu-ray-schijf geen kans?

Er zijn meerdere redenen waarom een schijfje van 320 gigabyte niet kan concurreren met andere digitale mediadragers.

Capaciteit: Succesvolle formaten hebben altijd kunnen concurreren met harde schijven. Zo was er de cd-rom begin jaren '90 en dvd-r begin 2000. Dit terwijl Blu-ray maar een fractie van hedendaagse opslag in een computer evenaart.

Prestatie: Een 24X Blu-ray is maar half zo snel als een gewone harde schijf. En terwijl laatstgenoemde blijft verbeteren, ligt de limiet voor Blu-ray op 48X.

Betrouwbaarheid: De eerste zelfgebrande Blu-ray Discs werkten niet altijd op doorsnee spelers. Dit probleem werd na een tijdje opgelost, maar ook multilayer-schijfjes krijgen hetzelfde probleem.

Dichtheid: één stuk media (zoals een harde schijf) is eenvoudiger te beheren dan zes of tien schijfjes. Om die reden is een harde schijf veel praktischer als grote opslagplaats.

Kosten: Blu-ray-spelers in pc's zijn geen verkoophit en Blu-ray-branders zijn momenteel nog vrij duur, net zoals de schijfjes zelf. Daar tegenover staat een externe harde schijf op USB of Firewire die je al voor minder dan honderd euro kunt kopen. Bovendien is laatstgenoemde veel sneller en groter.

Dan blijft er nog de vraag waar we schijfjes van 320 gigabyte zien opduiken. HD-films in 3D passen op een gewone Blu-ray Disc. Enkel wanneer je pakweg hetzelfde wil doen met hele televisiereeksen, dan zou het formaat enigszins nuttig zijn.

Dit wil echter niet zeggen dat dvd's en cd's morgen uitsterven. Wel valt op dat de focus verschuift naar online opslag en lokale harde schijven. Hoewel de doorsnee gebruiker vandaag nog geen terabytes aan opslag heeft, is die dag minder veraf dan we denken.

Op dat moment downloaden we HD-films in 3D, zoals we dat nu al met films via digitale televisie doen. En als het huis afbrandt of overstroomt, dan downloaden we ze gewoon opnieuw. Al valt te hopen dat de Belgische providers tegen die tijd iets vrijgeviger zijn met de downloadlimieten.

Robin Harris