Het Regionaal Landschap Kempen en Maasland omvat het (voornaamste deel van) het Kempens Plateau met zijn typische Kempense beekdalen, het Kempen-Broek en de Maasvallei.

Het Kempens Plateau, de grindrijke puinkegel van de Maas, is net als de rest van de Kempen afgedekt met door de wind aangevoerd zand. Hier bevinden zich de grootste heide-, stuifzand- en naaldboscomplexen van Vlaanderen (samen naar schatting meer dan 20 000 ha). In het kerngebied wordt de oprichting van het Nationaal Park Hoge Kempen (5000 ha) voorbereid.

Vanaf dit plateau ontspringen een 14-tal Kempense beekdalen in alle windrichtingen, zoals de Dommel, Abeek, Itterbeek, Bosbeek, Stiemer,..Ze behoren tot de meest intacte beekdalsystemen van de Benelux, met elzenbroekbossen, dotterbloemgraslanden en, door het sterke verval, tientallen watermolens.

In het noord-oosten zakte een deel van het Kempens Plateau langs de duidelijk in het landschap herkenbare ‘Feldbiss-breuk’ 20 m lager, wat resulteerde in een moeilijk te ontwateren, zeer nat gebied, het Kempen-Broek. Rond een centrale as van broekbossen, rietlanden en vijvers, het grensgebied met Nederland, bevindt zich een landbouwgebied met belangrijke landschappelijke waarden.

In het oosten heeft de Maas zich opnieuw in verschillende etappes een vallei uitgeschuurd en vruchtbare rivierklei afgezet. Dit leidde tot een bruuske afkalving van het Kempens Plateau (stijlrand) en opeenvolgende Maas-terassen. Het Maasland bevat de enige vrij afstromende rivier in Vlaanderen (Grensmaas) met een zomer- en een winterbed om de sterk wisselende debieten op te vangen. De vruchtbare bodem, de strategische ligging en de belangrijke handelsroutes door het gebied leidden tot cultuur-historisch belangrijke dorpen en steden (Maaseik, Stokkem, Rekem,..) en kasteelparken (Pietersheim, Ommerstein, Villain XIIII,…)

Een onderscheidende factor voor de belevingswaarde van het landschap zijn ongetwijfeld de voormalige steenkoolmijnen van Zwartberg, Winterslag, Waterschei en Eisden van het Kempense steenkoolbekken. De mijnsteenbergen ontwikkelen tot nieuwe, vreemdsoortige natuur, terwijl het industriëel-archeologisch patrimonium en de kleurrijke multiculturele tuinwijken zeker een toegevoegde waarde hebben.

Voor meer informatie:Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw
Winterslagstraat 87
3600 Genk
tel. 089-322810 -fax 089-322819
e-mail: info@rlkm.be - website: www.rlkm.be