Vlaamse onderwaterrobot verkent nieuwe Antarctische zeebodem

Drie jonge onderzoekers zijn op 2 januari met de UGent-onderwaterrobot Genesis naar Antarctica vertrokken. Daar zullen ze in het kader van een grootschalig internationaal project de zeebodem onderzoeken in een gebied dat pas sinds 2002 bereikbaar geworden is als gevolg van het afbreken van de Larsen B-ijsplaat. De vorsers willen nagaan wat de gevolgen zijn van deze ingrijpende gebeurtenis voor de ecosystemen op de zeebodem.

Onderzoekers Lieven Naudts, Katrien Heirman en Dries Boone van het Renard Centre of Marine Geology - Vakgroep Geologie en Bodemkunde vertrekken voor 2 maanden naar Antarctica. Ze gaan in Punta Arenas (Chili) aan boord van de Amerikaanse onderzoeksijsbreker Nathaniel B. Palmer om deel te nemen aan wat één van de meest prestigieuze expedities van de laatste jaren lijkt te worden: het Larissaproject.

Larsen B

Het Larissaproject zal vanuit verschillende invalshoeken de snelle en indrukwekkende veranderingen bestuderen die zich in de voorbije jaren hebben voorgedaan in de regio van de Larsen-ijsplaat. De ijsplaat maakt deel uit van het Antarctische Schiereiland. In 2002 is een deel ervan in een tijdsspanne van amper 6 weken in duizenden stukken gebroken en totaal uiteengevallen.

Het gaat om de Larsen B-sector, met een oppervlakte van 3250 km² -iets groter dan de provincie West-Vlaanderen- en een dikte van gemiddeld 220 meter. Algemeen wordt aangenomen dat de desintegratie een rechtstreeks gevolg is van de opwarming van onze planeet, die zich versterkt doet voelen in dit deel van Antarctica. Vermoede¬lijk is dit nog maar het begin van de veranderingen die de Antarctische ijsplaten en ijskap de komende decennia zullen ondergaan.

Genesis

De desintegratie van de Larsen B-ijsplaat heeft een groot stuk ‘nieuwe’ zeebodem toegankelijk gemaakt voor onderzoek. De Gentse wetenschappers werden als enige niet-Amerikanen uitgenodigd voor de expeditie. Ze zullen de zeebodem bestuderen met de Genesis, de onderwaterrobot van de Universiteit Gent. De robot is een Remotely-Operated Vehicle (ROV) waarmee de zeebodem tot een waterdiepte van 1400 m in beeld en in kaart gebracht kan worden. Genesis kan verschillende soorten metingen verrichten en zelfs monsters nemen.

Het team zal onderzoeken hoe en hoe snel de ecosystemen op de zeebodem gereageerd hebben op de ingrijpende verandering in hun milieu. Ze zullen zich in het bijzonder toespitsen op de ecosystemen die voordien hun energie putten uit de chemische omzetting van methaan uit de zeebodem, in zogenaamde cold seeps. Toen de ijsplaat nog intact was, was de omgeving eronder zuurstofarm, terwijl de ecosystemen er nu geconfronteerd worden met de aanvoer van zuurstofrijk water.

Volg het team via blog en twitter

Om hun ervaringen op de ijsbreker Nathaniel B Palmer te delen hebben de jonge UGent-onderzoekers een website opgericht. Daar bloggen ze over het project, over hun werk en over de ervaringen van elke dag. Bezoekers kunnen vragen stellen over het onderzoek, het werk en het leven aan boord van een Amerikaanse onderzoeksijsbreker.

Hun belevenissen zullen ook op de voet te volgen zijn via Twitter.
De hele expeditie wordt ook gevolgd door de National Geographic Society.
Algemene informatie over het Larissa-project is te vinden op de projectwebsite.