Je overgrootmoeder in bits en bytes

Digitaliseer je herinneringen

Wat doe je in dit digitale tijdperk met die stapel oude foto's? Hoop op een paar weken regen, zodat je lekker thuis kan blijven om de hele collectie voor eens en altijd om te zetten naar computerbestanden.

Foto's inscannen

Je kan oude foto’s gewoon fotograferen. Zijn de kiekjes stevig vastgeplakt in een dik album, dan is dat doorgaans zelfs de enige optie. Gebruik dan een statief, zacht licht en eventueel zwart karton om ongewenste reflecties plaatselijk weg te werken.

Een gewone vlakbedscanner werkt echter veel makkelijker. Je moet alleen geduld hebben. Bij instellingen geef je aan of het beeld in kleuren of zwart-wit moet worden vastgelegd. Je scant zwart-witfoto’s beter in de kleurmodes in, want een zwart-witafbeelding kan maar 256 grijsnuances registreren. Bovendien zijn oude zwart-witplaatjes meestal een beetje verkleurd en wil je die verkleuring ook bewaren op je digitale exemplaar.

Dia’s digitaliseren

Dia’s kan je met een echte dia/filmscanner behoorlijk inscannen, maar filmnegatiefjes leveren doorgaans een teleurstellend resultaat op. Het grootste probleem is dat je op een ingescand negatiefje ieder krasje te zien krijgt. Die krasjes zijn ontstaan in de camera of tijdens het ontwikkelen. Bij de analoge vergrotingen zijn ze echter niet zichtbaar. Dat heeft te maken met het soort licht en de condensor van het vergrotingsapparaat. Om dia’s goedkoop in te scannen, zijn er de gewone vlakbedscanners met ingebouwde lichtbron. Wie geen toegevingen wil doen op gebied van kwaliteit, kijkt beter uit naar een (semi)professioneel toestel.

Kleur en belichting optimaliseren

Ga je foto per foto scannen, dan snijd je eerst de rand van de foto weg met het gereedschap Uitsnijden. Hou je van een maagdelijk witte boord, dan kan je die beter achteraf toevoegen. Om de belichting en de kleur drastisch te verbeteren, bestaat er een wondermiddel: de Niveaus.

Je kan in Photoshop Elements ook Verbeteren, Belichting aanpassen, Niveaus kiezen, terwijl je in Photoshop Afbeelding, Aanpassingen, Niveaus selecteert. Werk je met Paint Shop Pro, dan kies je Aanpassen, Helderheid en Contrast, Histogram aanpassen. Met deze Niveaus-correctie spreid je de mogelijke helderheidswaarden netjes over de gehele afbeelding.

In mensentaal betekent dit dat je alle beschikbare kleuren verdeelt, in plaats van dat er een bepaalde kleurtoon overheerst. Het histogram is een grafische weergave van de helderheidswaarden van een ongecorrigeerde afbeelding. Deze grafiek vergelijken we gemakshalve met een gebergte. Door het linker- en rechterdriehoekje naar de linker en rechtervoet van het gebergte te slepen, zal de helderheid gevoelig verbeteren. Of maak het jezelf gemakkelijk en probeer de knop Automatisch. Het programma zal dan zelf een correctie voorstellen.

Korrel, stof en krassen

Typisch voor veel oude foto’s is de zichtbare korrel, die we te behouden. In Photoshop (Elements) zit de filter Stof & Krassen in de filtergroep Ruis. Maak met het Rechthoekig selectiegereedschap een selectie over de zone met een kras en kies dan Filter, Ruis, Stof & Krassen. Verschuif de Straal- regelaar naar rechts, tot de kras in het previewvenster helemaal verdwenen is. Vanaf dan beschik je over een eigen tool om alle overige krassen en onvolmaaktheden te verwijderen. Selecteer met het rechthoekig gereedschap of met de lasso de volgende kras en gebruik de toetscombinatie CTRL+F. Daarmee wordt de laatste filter telkens herhaald.

Grotere onregelmatigheden pak je aan met het gereedschap Snel retoucheerpenseel. Ga hiermee over de scheur of de kras en je zal zien dat deze tool rekening houdt met de structuur, helderheid en kleur van de omliggende pixels. Voor de laatste afwerking reken je op de vertrouwde Kloonstempel. Bepaal eerst de juiste penseelgrootte en kies voor een penseelpunt met zachte rand. Houd de ALT-toets ingedrukt en selecteer een referentiezone. Daarna klik je op de kras die weggewerkt moet worden.
 
Meer weten?

Meer tips over fotografie, vindt u in de workshop Fotografie (Ctrl toets indrukken en klikken) van de collega's van Clickx.                                                                              Erik Derycke