'We moeten leren leven met insectenplagen' xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Mineermotten die de paardenkastanjes kaalvreten, junikevers die onze gazons om zeep helpen, het leger dat straks weer uitrukt om processierupsen te verdelgen... 'We moeten leren leven met insectenplagen', zegt ecoloog Dries Bonte van de Gentse universiteit. 'Nooit eerder veranderden onze fauna en flora zo snel.'
Het gemeentebestuur van Sint-Laureins gooit de handdoek in de ring: de 25 paardenkastanjes op het pittoreske dorpsplein van Watervliet zijn doodziek en worden daarom vervangen door parkbomen die minder gevoelig zijn voor insectenplagen. Ook het naburige Kaprijke overweegt zo'n drastische ingreep. Elders probeert men de bomen nog te redden met insectenvallen, lokstoffen en kleefbanden, maar zonder veel succes, want overal staan de paardenkastanjes elk jaar vroegtijdig in hun blootje.
Grote boosdoener is de mineermot, een nachtvlindertje van nauwelijk een halve centimeter groot, dat vijfentwintig jaar geleden vanuit Azië naar Macedonië overwaaide en sindsdien heel West-Europa veroverd heeft. Als een pletwals, want het is een ongelooflijk productief beestje, dat duizenden eitjes legt. Waaruit dan bijzonder vraatzuchtige larven komen die gangen vreten in de bladeren tot ze bruin kleuren en afvallen.
Het is niet de enige insectenplaag die ons land teistert. De tuincentra worden nu al weken overstelpt met vragen van tuinliefhebbers die een remedie zoeken tegen de junikever. Of liever: tegen de larven van dat beestje. Die wormpjes zijn zodanig verlekkerd op graswortels, dat ze hele gazons om zeep helpen. En ook sportvelden en weiden. Waarna merels en andere insecteneters op zoek naar lekkere beestjes kale plekken in het verdorde gazon plukken.
De plaag is zo wijdverspreid dat sommige gemeenten proberen om hele wijken ervan te overtuigen om samen te de junikever te bestrijden. Want als een van de buren niet meedoet, gebruiken de kevers zijn gazon als uitvalsbasis om in geen tijd opnieuw de hele buurt te veroveren.
En dan is er nog de processierups. Straks, als de eikenbomen frisse bladeren krijgen, is ze daar weer. Ook al overgewaaid uit het oosten, zij het al veel langer. Een venijnige groenvreter met lange, broze haren die een ondraaglijke jeuk veroorzaken als ze op fietsers en wandelaars waaien. Reden genoeg om elk jaar drastische middelen in de strijd te gooien. Zoals het leger, met vlammenwerpers nog wel. Waarbij de beestjes met hele klodden van de stammen vallen.
Meer naar hier gereisd '
Ik vrees dat we in de toekomst steeds vaker met dat soort plagen te maken krijgen. Want nooit eerder zagen we de fauna en flora zo snel veranderen', zegt ecoloog Dries Bonte van de Gentse universiteit. 'Een gevolg van de opwarming van de aarde en de toegenomen mobiliteit. Sommige insecten uit het zuiden gedijen steeds beter in het noorden. En als ze niet vanzelf oprukken, dan zorgt ons reisgedrag of de internationale handel wel voor een langzame verspreiding.'
'Voor de junikever zie ik het nog niet zo somber in, want dat is een inheems insect, dat hier niet alleen zijn natuurlijke voedingsbodem, maar ook zijn natuurlijke vijanden heeft. Zo'n inheemse insectensoort kan explosief toenemen, tot ze als het ware crasht en vanzelf weer op een normaal peil terugvalt. Dat is een cyclus die zich om de zoveel jaar herhaalt.
'Met de processierups en de mineermot heb je die cyclussen niet. Die insecten zijn hier terechtgekomen in een milieu met onvoorstelbaar veel voedsel, waardoor ze zich ongebreideld kunnen vermenigvuldigen.'
Alles omhakken '
Het afbranden van de processierupsen is slechts een lapmiddel, waarmee je alleen maar de tijdelijke hinder wegneemt. Idem voor het lokken van mineermotten en het verbranden van de dorre bladeren. Daar vang je enkel de overschotten mee af, niet de hele soort.
De enige efficiënte oplossing is het omhakken van alle waardplanten (plant die gastheer is voor parasieten, nvdr.), maar dat is natuurlijk geen optie. Ik vrees dat er echt niets anders op zit dan te leren leven met zulke plagen.'
|
