AANKLACHT

Overigens niet gehinderd door enige gewetensnood over het feit dat hij bij zijn consultatieronde meer dan een miljoen kiezers (Vlaams Belang, N-VA, Vlaams Progressieven) buitenspel meende te kunnen laten staan, heeft de man van Laken pour les besoins de la cause drie Franstalige heren op pad gestuurd. De aanstelling van de drie Franssprekende bemiddelaars is gewoon belachelijk. Drie bedaagde heren, het is waar. Maar voor de rest ligt het er vingerdik bovenop. Door dit manoeuvre wil men de CD&V de indruk laten dat zoals gevraagd nu de Franstaligen hun verantwoordelijkheid gaan nemen, terwijl door de keuze zelf van de betreffende namen die nu vallen duidelijk wordt gemaakt dat het zeker geen ernstige poging zal worden. Wel geeft Laken aan dat zowel de Duitse als de Brusselse connectie vertegenwoordigd zullen moeten zijn als de CD&V Leterme wil heropstarten via een Dialoog-frigo. Van een tweeledig confederalisme zal geen sprake zijn. De Franstaligen beslissen. Ook het feit dat het ontslag van de regering niet wordt aanvaard en we nu een onbepaalde periode van institutionele onzekerheid tegemoet gaan, is sollen met de Grondwet. Het parlement staat buiten spel. De Franstaligen beslissen. Desnoods ook via hun koning.
Waar zijn overigens al die Vlaamse partijen die bij zoveel gelegenheden dure eden zwoeren over het reduceren van de rol van Laken tot een protocollaire functie, maar die nu braafjes staan aan te schuiven om Laken te bevestigen in zijn absolute politieke sleutelrol?

***

Het respect dat de partijgenoten van Yves Leterme uitspreken voor het feit dat hij ontslag heeft genomen, kan ik in grote mate bijtreden en met mij vele Vlamingen, denk ik. Ik zeg dit overigens los van mijn al evenzeer aanwezige overtuiging dat Leterme op het laatst wel erg ver gegaan is om zijn ambt te redden. Dat is meteen de hamvraag, namelijk: hoe ver zullen Leterme en zijn partij (opnieuw) willen gaan om (opnieuw) in het ambt van eerste minister te duiken, zonder een deftige staatshervorming, zodat ook dit laatste ontslag nutteloos zal zijn geweest? Zal stapje voor stapje de CD&V in het oude schema vervallen: eerste minister mogen zijn en verder niks ?

Het is wat Mark Eyskens nu al enkele dagen aanbeveelt, in steeds geringere mate ernstig genomen, maar nog altijd beluisterd door media die niet de moeite nemen om naar invloedrijke stemmen op zoek te gaan en die genoegen nemen met geluidsopnamen van zijn geruis dat zich gratis en ongevraagd aandient. Ik heb zeer genoten van het beeld dat de CD&V-jongerenvoorzitter De Brabandere creëerde door zich tussen een onthutste Eyskens en de opnemende cameras en microfoons te wringen om er met deze geste fysiek de voltrekking van de gewisselde christen democratische generaties te symboliseren. Hoe dan ook: zeker is Leterme naar mijn oordeel in de hele situatie waarin het koninkrijk zich momenteel politiek bevindt, eerder slachtoffer dan dader. Leterme is onaanvaardbaar (gemaakt) voor Franstalig België. Daar in het zuiden wordt alleen nog een premier aanvaard die volledig, totaal en onvoorwaardelijk manipuleerbaar is. Verhofstadt heeft hen daar verslaafd gemaakt aan dat model. Zij willen niks anders meer. Zelfs niet een relatief brave CVP-er.

***

Men mag geredelijk aannemen dat de kern van de moeilijkheden niet in de zogenaamde Vlaamse eisen zit (die ten andere nooit echt zwaar, laat staan duidelijk uit de verf kwamen), maar veeleer uit het feit dat Franstalig België in de eerste en enige plaats zijn eigen problemen probeert op te lossen. Die problemen zijn de kern. Het gaat meerbepaald om de totaal verrotte politieke verhoudingen sinds Di Rupo in 2004 de MR regionaal aan de deur zette en vooral sinds Reynders in 2007 wraak voor die vernedering kon nemen door groter te worden dan de gehate PS. Di Rupo (met zijn appendix Milquet) en Reynders zijn het ten gronde slechts over één ding eens. De Vlamingen kunnen op hun kop gaan staan: eerst willen zij in 2009 hun onderling robbertje uitvechten en pas daarna kan er sprake zijn van een akkoord met de Vlamingen. Voordien nada. Njet. Niks. Non.

De Vlamingen moeten zich daar maar aan aanpassen. En dat is nu de kwestie. Gaat Vlaanderen zoals altijd voorheen de politieke agenda aanpassen aan de politieke desiderata van de personen die in dit land de taal van Molière spreken? Gaan de naïeve Vlamingen dit doen, ook al weten ze dat keer op keer een groot stuk van de Vlaamse politieke elite daar electoraal en sinds kort ook letterlijk aan kapot gaat?

Wat een cynisme : Leterme moet aanblijven, want hij is nog niet genoeg vermalen.

***

Wat een hatelijke toestanden zijn dit toch geweest het laatste anderhalf jaar?

Dat Franstalig politiek België de afgelopen jaren steeds verder was afgegleden en dat Vlamingen veel meer de Franstalige pers en opiniemakers zouden moeten beluisteren dan ze gewoonlijk doen, is iets wat ik hier op deze plaats reeds meerdere malen heb aanbevolen. Als Vlamingen dat wat meer zouden doen, dan zouden ze veel radicaler worden. Na de verkiezingen van 2007 zijn de meeste CD&V-ers in allerijl begonnen aan een spoedcursus Frans of minstens met de lezing van de Franstalige pers, omdat ze bereid waren en genoodzaakt waren om een beetje hoogte te krijgen van de CDH-evenknieën waarmee ze het federale land moesten gaan regeren. Ik kan u met zekerheid bevestigen dat zij - zeker wat de jongere generatie betreft achterover van hun stoel gevallen zijn toen zij ontdekten dat Vlamingen door de politieke en journalistieke elite aan de overzijde van de taalgrens op een zelfs ietwat primaire, zeg maar vulgaire manier worden gehaat. Er is nauwelijks notie in Vlaanderen van wat of van hoe de inlandse zuiderburen denken, voelen, menen. Een groot deel van de perceptie die Vlamingen over de Franstaligen hebben, wordt dan nog (ten gunste) vertekend doordat veel Vlamingen daarbij denken aan de vlijtige en sympathieke Ardennen die meer gemeen hebben met het Groothertogdom dan met de verrotte boel in Charleroi en Brussel.

Het onbegrip of veeleer de onwetendheid is groot. En het is wederzijds.

In omgekeerde richting is het nog groter. Er is daar niet alleen de desinteresse, maar natuurlijk ook de taalhandicap. Franstaligen begrijpen niet wat er in Vlaanderen gebeurt. Ze begrepen ook niet waarom Leterme ontslag nam, zij gaan uit van de oude categorieën: eens zon boerke eerste minister is, kan je er alles mee doen. Je kan hem dwingen tot akkoorden. Als hij iets wil, laat je hem daar duur voor betalen. Dat hoor je ze ook steeds weer zeggen, Milquet zowel als Di Rupo en Reynders. Un accord doit être équilibré. Dat wil zeggen, net zoals vroeger: bevoegdheidsoverdrachten die per definitie tweezijdig, maar die alleen door Vlaanderen gevraagd zijn, moeten worden afgekocht met eenzijdige Vlaamse toegevingen. Lees: Brussel uitbreiden in ruil voor (een stukje) arbeidsmarkt.

De CD&V vraagt garanties, maar ze zit in een dodelijke wurggreep. Ze kan geen garanties krijgen. Niet inzake de timing en niet inzake zelfs nog maar het menu. De fout zit hem in de eerste toegeving. Zij ging naar de kiezer met de strategische stelling dat een staatshervorming en splitsing BHV slechts kon bij en in ruil voor het toetreden tot de federale regering. Die stelling had ze ontwikkeld toen ze in 2005 van voor en van achter bedrogen werd door een VLD die tegen die tijd al was weggezakt in een dodelijk cynisme ingevolge te langdurige federale regeringsdeelname. Terecht zei Leterme: eerst klare afspraken voor wij in een federale regering gaan. Hij kwam terug op die stelling. Hij ging in een federale regering zonder klare afspraken. Die zouden onderweg wel gemaakt worden. Hij vergat zijn eigen bittere lessen uit het verleden. De fout zat hem in die fatale eerste toegeving.

Hij geraakt daar nooit meer uit. Tenzij hij de Vaclaw Havel van Vlaanderen wordt. Maar dan moet hij eerst van zijn paard vallen. Saulus moet dan eerst Paulus worden.

Gerolf Annemans