Het meisje van Pskov van Nikolaj Rimski-Korsakov op zondag 19 april 's avonds via radio WDR 3 vanuit Sint Petersburg
Veeltaligheid? De Russische opera Псковитянка Het meisje van Pskov
van Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) wordt op zondag 19 april 's
avonds tussen 20:05 uur en 23:05 uur door de Duitse zender WDR 3 in
het programma Bühne: Radio
uitgezonden vanuit het Mariinski Theater in Sint Petersburg, waar de
vaste spullenbaas, Valery Gergiev, de scepter zwaait voor koor, orkest
en solisten. In programmagidsen wordt het muziekdrama met de Franse
titel aangekondigd: La fille de Pskov.
Je zou het kunnen beschouwen als een ietwat kosmopolitisch gebeuren:
een Nederlands periodiek kondigt een Russische compositie aan met een
Franse titel via een Duitse zendgemachtigde. Het lijkt mij in ieder
geval verstandiger dat men ervan uitgaat dat in genoemd theater dit
muziekdrama in het Russisch zal worden gezongen.
Achtergronden De
componist schreef zelf het libretto, op basis van het gelijknamige
drama uit 1860 van Lev Mej (1822-1862). Rimski werkte in de jaren
1868-1872 aan deze opera, waarna het stuk op 13 januari 1873 in
hetzelfde theater maar dan anders, want 136 jaar eerder dan nu te
Sint Petersburg voor de eerste keer werd gepresenteerd. Bijna twee
decennia later, in 1891/92, realiseerde de componist een tweede versie,
met een andere titel, maar deze is nooit gespeeld. In 1895 maakte hij
een derde versie, die op 18 april van dat jaar, opnieuw in Sint
Petersburg, maar in een andere entourage in première is gegaan. In 1898
voegde Rimski daar nog een proloog aan toe, en in die vorm werd het
stuk op 23 oktober 1901 aan het publiek voorgesteld in het Moskouse
Bolsjoj Theater. Acht jaar later werd deze versie, op instigatie van
Sergej Djagilev (1872-1929) die in 1909 zijn eerste van twintig
balletseizoenen in Parijs zou leiden in de Franse hoofdstad op de
planken gebracht onder de titel Ivan de Verschrikkelijke. In
1924 werd er een Duitse versie gepresenteerd in Krefeld. Pas na de
Tweede Wereldoorlog kwam het tot hernieuwde uitvoeringen, te beginnen
in 1959 te Palermo. Echt repertoire gehouden heeft deze opera weliswaar
niet, doch aangezien Rimski-Korsakov geniale muziek heeft gecomponeerd,
is het zeker de moeite waard er eens naar te luisteren, en in de
huidige context hoeft u er niet alleen het huis niet voor uit, u hoeft evenmin entree te betalen.
Synopsis Als
Tsaar Ivan de stad Pskov belegert, blijkt hij plots bereid te zijn deze
met inwoners en al te sparen, aangezien hij in de persoon van Olga
Tokmakova zijn dochter herkent. Haar geliefde trekt echter tegen de
tsaar te velde, waarbij hij, samen met Olga, door de schoten van de
Strelitsen wordt geveld. ____________ Afbeeldingen 1. Componist Nikolaj Rimski-Korsakov, geschilderd door Valentin Serov (1865-1911). 2. Dirigent Valery Gergiev in 2007. 3.
Sergej Pavlovitsj Djagilev, geschilderd door Valentin Aleksandrovitsj
Serov. Zich als kenners presenterende lieden zijn het er niet over eens
of Serov dit portret in 1904 dan wel in 1909 heeft geschilderd.
Cultuurspectrum
