Losse afleveringen en alle achtereen
In de week van maandag 2 augustus tot en met vrijdag 6 augustus komt het fenomeen Tijd in vier verschillende afleveringen aan bod in de programmering van het digitale kanaal Holland Doc 24. Voor de twee eerste afleveringen kan men op maandagavond terecht: tussen 20:10 uur en vervolgens tussen 22:54 en 23:44 uur. De afleveringen worden vrij snel daarop herhaald en daarop volgen eveneens snel de beide laatste afleveringen. Een herhaling van aflevering 1 zal daarbij ongetwijfeld moeten worden gezocht via elektronische gegevens met betrekking tot de zender in kwestie, aangezien de meeste gedrukte programmagidsen slechts het gebeuren tussen ongeveer 17:00 uur en middernacht opnemen.
Voor degenen, die graag zeker zijn dat zij het geheel daadwerkelijk kunnen bekijken, is er een oplossing die de zender biedt: op vrijdag 6 augustus worden al de vier afleveringen achtereen uitgezonden: tussen 16:18 uur en 19:38 uur, vier keer vijftig minuten, ingevuld door wetenschapper Michio Kaku [1].

Wetenschap en romanciers
Elk van die vier delen heeft van de maker van die serie een eigen deel-thema gekregen, die successievelijk de titels dragen: Daytime, Lifetime, Earth time, Cosmic time.
Tal van wetenschappers hebben zich al eeuwen beziggehouden met de raadselen van ruimte en tijd. Romanschrijvers hebben zich op een geheel andere manier ontfermd over het gegeven: zij hebben handig gebruik gemaakt door verhaallijnen ineen te laten vloeien en het, in ons dagelijks bestaan dominerende, lineair voortschrijdende fenomeen op tal van manieren in te voegen en aan te passen aan de eisen van het werk in kwestie, waartoe de algemeen geldende wetmatigheid nog wel eens 'geweld' wordt aangedaan en er sprake blijkt van omgekeerde evenredigheid dan wel — in het kader van de verhaallijn vereiste — synchroniciteit.

Dichters en componisten
Niet alleen wetenschappers en romanschrijvers hebben zich actief beziggehouden met het fenomeen Tijd— de ene groepering zich nuchter en rationeel houdend aan, bewijsbare, feiten volgens vaststaande regels, het andere gilde het fenomeen gebruikend voor de eigen doeleinden — maar meer nog hebben componisten en dichters dat gedaan, elk in dienst van de eigen stiel.
In de eerste categorie vinden we onder meer de Nederlander Daan Manneke (geb. 1939), die er in zijn stuk Plenum uit 1989 getuigt van stilstaande tijd, teruggaande en dan weer voortschrijdende tijd. Bij de dichters lezen we bij M. Vasalis (1909-1998) in haar gedicht Eb, opgenomen in de bundel Vergezichten en gezichten (1963), een korte maar krachtige impressie van Tijd in woorden, die samen één regel vereisen:

Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?

Vier hoofdlijnen
Daytime: Voor de meeste mensen is het fenomeen Tijd binnen het kader van een dagelijks verlop wel duidelij: nacht, ochtend, middag avond, mede ingegeven door de aanwezigheid, respectevelijk afwezigheid, van de zon.
Lifetime: Het subjectieve element van het verschijnsel Tijd komt niet alleen, maar vooral aan de orde als men ouder wordt, aangezien het dan niet zelden voorkomt dat de indruk ontstaat dat de tijd sneller gaat, al ligt het voor de hand dat dit objectief niet juist kan zijn. De vraag die zich dan opdringt, is: wat precies is veroudering en kan dat proces worden stopgezet?
Earth time: Het derde onderdeel — Earth Time — gaat over de bijkans onbevattelijke ouderdom van onze planeet, helemaal in verhouding tot de relatief korte periode waarin de mens zich op dit ondermaanse (voort)beweegt.
Cosmic time: De laatste aflevering van het vierluik staat in het teken van de vraag Wat is tijd? Hoe kan de werking ervan worden verklaard? Is daaraan een begin en eventueel een einde?
 __________
[1] Michio Kaku (geboren 1947), is een Amerikaans wetenschapper: theoretisch fysicus, gespecialiseerd in de snaartheorie, en met nadruk op de zogeheten string field theory; voorts is hij futuroloog.
__________
Afbeelding: De Amerikaanse geleerde Michio Kaku.