BIJDRAGEN TOT DE KENNIS DER GESCHIEDENIS VAN DE GEMEENTE SCHRIEK.
door Jan De Belser
Deel 2
BEMEUBELING DER KERK.
De kerk bezit geen kunstschatten. Een gotisch Kruisbeeld van 2.30 met. Hoogte en een zeer oude stool schijnen van waarde. Twee gebeeldhouwde biechtstoelen met zinnebeelden van de “ Verloren Zoon en St.Pieter – St.Paulus en St.Jan de Evangelist” alsmede de predikstoel, wwaronder het Doopsel van Jezus door Joannes Baptista, patroon der parochie is afgebeeld, verdienen vermelding. (Men zie verder ruw plan en inwendige van de kerk.)
KLOKKEN. – In de toren hangen drie klokken : I. Sint Jansklok :
Gewicht 1391 kg Hoogte zonder oor 1,05 m Hoogte met oor 1,27 m Afmetingen langs onder 1,30 m Afmetingen langs boven 0,82 m Dikte van de wand 0,10 m Toon
Langs boven rondom op de mantel staan 12 reliëfbeelden (12 apostelen ?) Langs onder rondom op de mantel in gotische letters : “Severinus Van Aerschodt sumptibus ecclesiae me fudit Junii 1866. Car. Vermylen pastore et M. Vermylen burgim. Patrinus Comis A. Van Der Stegen de Schriek loco Philippe Van Der Stegen patris Matrina Comitissa Alb. Van Der Stegen nata Odil. De Pret Roose de Calesberg.”
II. Mariaklok :
Gewicht 926 kg Hoogte zonder oor 0,95 m Hoogte met oor 1,15 m Afmetingen langs onder 1,10 m Afmetingen langs boven 0,65 m Dikte van de wand 0,08 m Toon
Langs boven op de mantel drie bandjes , + , met het opschrift : “ + Anno Domini MCMIII R° D° E.L.Truyts par. me refundit M. Michiels et beatoe Mariae Virgini consderavit + Adm.rdus Ds. D.P.J.Van Roey DDC Heysten D° Joanne Silverio Medardo Vermylen Patrino et Da Maria Petronella Luyckx. + Vidua d.i Melchioris Vermylen MATRINA. » (Langs onder 2 beeltenissen in reliëf.)
III. Sint Antoniusklok
Gewicht 616 kg Hoogte zonder oor 0,75 m Hoogte met oor 0,95 m Afmetingen langs onder 0,97 m Afmetingen langs boven 0,60 m Dikte van de wand 0,08 m Toon
Langs boven op de mantel : 12 reliëfbeeltenissen, als op I Langs onder op de mantel : in gotische letters ’t volgend opschrift : “Severinus Van Aerschodt sumptibus ecclesiae me fudit Junii 1866 Car. Vermylen et M. Vermylen burgim. Patrinus Eug. Goossens – Matrina Cath. Rymenants »
In de eiken houten klokkestoel is ingebeiteld : 1538. In de eiken houten stoel van ’t torenuurwerk : 1718.
GRAFZERKEN EN GEDENKSTENEN. – Vele priesters en notabelen werden te Schriek, evenals elders, eertijds in de kerk begraven onder een zerk of grafsteen. Bij bevel van Jozef II, gedagtekend 26.06.1784, werd dit verboden, -en door een decreet van het Franse staatsbestuur gedateerd 23 prairial XII (= 12 Juni 1804) – werd daaraan voor goed een einde gesteld. Een veertien tal zerken liggen in de vloer der kerk. Zonder twijfel bedekken zij niet meer het graf van de overledene, maar worden bij de vergroting der kerk en bij latere herbevloering op geschikte plaatsen ingewerkt.
De Ligplaats dezer zerken (in 1940) is aangeduid en genummerd (1 tot 16) op ’t grondplan der kerk hiernaast. Op de nrs 1 en 2 is langs boven een kelk, langs onder een doodshoofd afgebeeld. N° 8 - 2,20 m lang en 1,25 m breed – draagt aan de bovenkant het wapenschild der familie Roussel. N° 11 – 2,55 x 1,40 m) draagt dit der familie de Brouchoven met 16 kleine blazoenen. Het onderste deel dezer zerk, buiten de deur der doopvont, is door voetstappen uitgewist. De overige grafstenen hebben kleinere afmetingen. OPSCHRIFTEN VAN DEZE ZERKEN :
1 D O M Memorie van den eerweerdigen Heere Judocus Mertens 53 jaer pastoor dezer gemeynte waerachtigen vaeder der armen, trooster der siecken onderwyser der ongeleerden Weldoender van kercke en armen die onvermoeyt in het woord Godts te verkondigen 50 jaeren en keeren gepredikt heeft de passie Stierf oudt synde 80 jaer anno 1708 op den dagh van Sinte Michiel, dat ruste in peys bij Godt syne ziele D O M
2 Hier leyde begraven den eerw. Heere Gerardus Bogaerts Pastoor van Schrieck En Grootloo Gestorven den 7e Xber 1721 Bid voor de ziele
3 Hier leyt begraven den eersaemen Adriaen Van Broeck Kerckmeester deser kercke die stierf den 12 February 1681 ende Cathelyne Hoylaerts syne ……huysvrouw Bidt voor de zielen
4 Hier leyt begraven … Van den Broeck Bid voor de ziele
8 Hier leyt Jufvrouw Anna Moreels weduwe van Jonckheer Andries Roussel heere van Hovel ende stierf den 28 Meirt 1647 ende Jonckheer Marcus Roussel Heere van Hovel hunne sone Stierf den 21 October 1650
9 Hier leyt begraven Jan Somers proviseur van ’t broederschap van Sint Antonius geweest in zijn leven ende oudt schepene van Schrieck ende Grootloo die gestorven is op den 9 Meert 1670 ende Catharina Serneels syne wettige die gestorven is den 16 Meert… D O M
10 Monumentum Perillustris Domini Joannis Baptistae de Brouckhoven toparcha de Schrieck
11 Hier ligtht begraven den eerw.;digen heere
5 Memoratus R.D.Caroli Lardinoy 40 anni Pastoris in SCHRIECK Qui ……..pauperum. Obiit 8 Dec.1770
6 Scpulture van Judocus Vincx stierf den 4 Januari 1780 en van Joanna Docx syn huysvrouwe 1789.
De opschriften van de nrs 7, 12; 13, 14, 15, 16 zijn door voetstappen uitgesleten. Boven tegen de westelijke muur der doopvont hangen vijf obiitten van de grafelijke familie van der Stegen. Op het oude kerkhof (rond de kerk) zijn ingemetseld : in de muur der zuider zijbeuk 2 zerken nabij ’t venster der doopvont, en een nabij ’t volgend venster ; in de westermuur der zuiderkruisbeuk een gedenksteen van de vergroting der kerk in 1844, en een zerk naast het poortje in de scheimuur tussen de pastorij en het Z. kerkhof. Op de eerste zerk is langs boven een kelk tussen twee ampullen en langs onder een doodshoofd afgebeeld. Op nr 3 is langs boven het wapenschild van M(arcus) Roussel. OPSCHRIFTEN : 1. D.O.M. Hier lydt begraven den Eerw.Heer Adrianus Snoeckx gewesen pastoor deser parochie ten tijde van 2 jaeren sterft den 8 Mei 1791 oud 53 Jaeren. Bidt voor de siele. R.I.P. 2. + D.O.M. Hier ligt begraven Isabella Wyns geboren te Schrieck deze 11 November 1780, die er sterft den 15 Augustus 1839 dochter van Adrianus Wyns en van Maria Van der Auwera die hier ook rusten ten grave egtgenoote van Jan Norbert Vermylen, geboren te Keerbergen den 13 Meert 1778, overleden te Schrieck den 18 Januari 1851 alwaar hij 42 jaren het ambt van Burgemeester heeft bekleed en hun dochter Regina Vermylen gebooren te Schrieck den 9 September 1819 en er overleden den 21 Maart 1854 . Jan Norbert Vermylen Burgemeester (1) zoon van Adriaan Frans en Petronel Beullens, die hier ook rusten ten grave. R.I.P. 3. MEL POST FEL. 1650 M.ROUSSEL. (2) 4. Kerk vergroot in 1844. L.Pauwels Past. , J.N.Vermylen Burgemeester, - E. Berkmans Arch. 5. D.O.M. Hier rusten in hoope van verrysenisse Joan. Franc. Raeymaeckers, Roomsch Priester, Pastor van Schrieck ten tyde van 15 jaeren sterft den 1 Mey 1806 en Maria Elis. Raeymaeckers syne suster die sterft 20 mey 1799. Sy versoeken ul gebeden voor saligheyt hunner sielen. R.I.P.
(1) De voornaamste ingezetene van het dorp en man van groot vermogen : Uit den Kadastrale legger (matrice cadastrale) van de gemeente Schriek blijkt dat zijn vier kinderen (van welke wij er drie gekend hebben) samen meer dan 100 ha onroerende goederen bezaten, (bijna 1/10 der gehele oppervlakte der gemeente die 1108 ha beslaat), buiten de goederen in de aanpalende gemeenten. (2) M.Roussel nabestaande van Andreas Rousselle, schout van Heist rond het midden der 17e eeuw.
ALTAREN.- A. HOOFDALTAAR. – Achter en boven ’t tabernakel : “ Jezus aan ’t kruis hangend “ ; aan de voet van hetzelve Maria en Joannes. In de nis van ’t Fronton “ beeld van Sint Jan Baptist “, patroon der parochie. Rechts en links op het aftaarvoetstuk, de beelden van Maria en Elisabeth met hun beider kindjes. B. ALTAAR VAN SINT BARBARA. C. ALTAAR VAN ONZE LIEVE VROUW. D. ALTAAR VAN SINT JOZEF. E. ALTAAR VAN SINT ANTONIUS.
HEILIGBEELDEN : A. – H. Elisabeth, - F. – Sint Bernardus.
EVANGELISTEN : G. – Joannes (met arend), - H. – Marcus (leeuw), - I. – Matheüs (kind), - J.- Lucas (os).
GEBEELDHOUWDE PREDIKSTOEL, met dubbele trap (leuningen in volutenband). Op de voor-, linker- en rechterzijde der kuip, in ovaalvormige lijst, reliëfbeelden van “Petrus”, van de “goeden Herder” en van “Maria Magdalena”. Onder de kuip: “Doopsel van Jezus” (beelden van Jezus en Joannes in levensgrootte.) Op het klankbord, in ovaalvormig half verheven beeldhouwwerk : “de Boodschap des engels”, - “Maria bezoekt Elisabeth”, - “de Hemelvaart van Maria” en (naar ons inzien) “de bruiloft van Cana”. Boven deze afbeeldingen “de Wettafelen van Mozes”.
GEBEELDHOUWDE BIECHTSTOEL (II) : Aan de voet beelden van “Sint Paulus” en “Sint Jan de Evangelist”. Boven in bas-reliëf : “Petrus verloochent Jezus” (kraaiende haan). GEBEELDHOUWDE BIECHTSTOEL (III) : Aan de voet beelden van “Petrus” en van “de verloren zoon”. Boven in Bas-reliëf “ Het laatste oordeel”.
GEBEELDHOUWDE COMMUNIEBANK. – Op de voorzijde, tussen volutenornament, voorafbeeldingen of zinnebeelden in bas-reliëf van : “het H.Sacrament”, “Ark des Verbonds”, “een Pelikaan”(zelfopofferende liefde van Jezus), “het Hoogwaardig” (monstrans met H.Hostie), “het Agnus Dei”(Jezus als zoenoffer), “de tafel met 12 toonbroden”. Naam onder elke afbeelding in het latijn.
KRUISWEG. – (reeds vermeld)
GEDENKSTEEN DER OORLOGSSLACHTOFFERS 1914 – 1918. Namen van parochianen : 8 gesneuvelden, - 3 burgers.
VENSTERRAMEN IN KATHEDRAALGLAS. In ’t N. Koorvenster : “Marteldood van joannes Baptista”. In ’t Z. Koorvenster : “Joannes doopt Jezus” In ’t rondboogvenster boven biechtstoel II : “Beeltenis van O.L.Vrouw Onbevlekte Ontvangenis” In ’t rondboogvenster boven biechtstoel III : “Beeltenis van Sint Jozef”.
ORGEL. Opschrift in orgelkast : “…………..”
ARCHIEVEN. – De kerk van Schriek bezit een rijke verzameling archieven, die, mochten ze geraadpleegd worden, een klaar licht zouden werpen op hetgeen hier voorheen gebeurd is, op feiten en toestanden vooral uit de 18e eeuw. Een “GEORDEND INVENTARIS DER PAROCHIEREGISTERS EN OORKONDEN OPGEMAAKT IN ’T JAAR 1898 DOOR DEN EERW.HEER TRUYTS, PASTOOR (met medewerking van den E.H. Fr. Vermeerbergen, onderpastoor) naar een omzendbrief van Z.E. Kardinaal Goossens (12.04.1898)” bevindt zich bij die archieven. Kopie van de daarin voorkomende stukken, die ons het meest aanbelangen, laten we hier volgen Nr Datum Inhoud der stukken 13 1303 Litteroe fondationis Ecclesioe Parochialis de Schrieck (Transcriptoe fuerunt ex authentias conservatis in archivis Ecclesioe parochiales de Aertselaer.
Meeste stukken betreffende goederen die aan de kerk toebehoren : 14 1661 Verzoekschrift van den E.H. Mertens, pastoor, om 4 roeden grond van ’t kerkhof te mogen verkopen (3 stukken). 15 Transport van den driehoek aan den pastoreelen hof. 16 20 mei 1713 De E.H. Bogaerts, pastoor, vraagt toelating om een schuur te bouwen. 17 21 juli 1744 Staat der goederen : land, meersen, bosch, beemd als renten competeerende de pastorij van Schrieck en Grootloo. 86 bis 1564 Rekeningenboek der kerk. 18 24 jan 1775 Opbouw van een nieuw pastoreel huis. 20 2 juli 1776 Idem : rente van 4400 gulden ten bate van het College te Leuven. 21 2 oct 1776 Idem : rekeningen. 24 13 nov 1779 Uitgeving van het Draaiboombosch. 31 5 brum VI Beslagneming der pastorij door de commissie van de uitvoerende macht van het Kanton Kathelijne Waver. 32 7 therm XI Arrêté betreffende de niet vervreemde kerkelijke goederen en renten. 32 bis 19 flor XII Staat der goederen aan de kerk weergegeven. 37 4 maart 1834 Gevonden perceelgrond in bezit gesteld van de kerk. Fondatiën ten laste der kerk : 42 5 jan 1879 Testament van den E.H.Vermylen, pastoor. 46 1709 Goedenisse in de Koudhalzen. 47 11 febr 1721 Fondatie Barbara Vertommen ( Verteunen ? ) 48 5 nov 1726 Fondatie Frans Blockx. 49 21 nov 1745 Testament Frans Nys. 50 23 oct 1748 Testament Elisabeth Somers. 51 7 april 1784 Fondatie Egied De Reyck. 52 18 maart 1788 Fondatie Elisabeth Van Roey. 53 5 april 1806 Testament J.B. Van den Bossche. 54 20 oct 1855 Fondatie Filip Claes. 55 12 oct 1858 Fondatie graaf Filip van der Stegen. 56 8 aug 1898 Fondatie gravin Julia van der Stegen. Fondatiën ten laste der gemeente : 57 16 juni 1677 Godfried Ullens en familie, erfgenamen van juffrouw Catharina de Cleyn schelden een schuld kwijt van 35000 gulden. 58 28 sept 1814 Fondatie Peter Verlinden, Elisabeth Verlinden, An. Van Calster. 58 19 juli 1860 Fondatie Joseph Kiebooms. Fondatiën ten laste van ’t armbestuur : 59 2 oct 1770 Testament van den E.H. Lardinoy, pastoor. 60 1 juli 1839 Fondatie van den E.H. Kerselaers. 61 1 juli 1847 Fondatie van Catharina Rymenants. 62 5 jan 1879 Testament van den E.H. Vermylen, Pastoor. Jaargetijden : 63 9 oct 1657 tot tot Jaargetijden op goederen of renten door 25 verschillende personen. 86 14 aug 1863 Stukken betreffende tienden en 20sten penning (Verkopen, verpachten, vervreemden, terugeisen van tienden, XXn penning, enz…) 87– 90 – 93 – 98 – 111 – 114 – 115 – 116 – 117 – 118 – 119 – 122 – 123 – 127 – 129 – 134 – 135 – 151 – 154 – 155 – 156 – 157 – 160 – 166 – 172 – 177 – 181 – 193 – 197 – 201 – 204 – 207 – 208 – 209 – 211 – 216 – 221 – 224 – 259 – 260 – 264 – 285 Stukken betreffende de kosterije (en de school) : 96 1655 E.H.Mertens, pastoor, tegen den dorpsheer. 97 1655 E.H.Mertens, pastoor, tegen de gemeente. 100 1659 E.H.Mertens, pastoor, tegen Jan Van Broeckhoven. 103 1662 E.H.Mertens, pastoor, tegen de gemeente. 104 1662 E.H.Mertens, pastoor, tegen drossaert, meyer, borgem., kerkmeesters. 105 1662 Idem. 131 26 maart 1699 Dorpsheer – schepene. 136 1701 Dorpsheer – verscheidene. 137 1701 Hendrik De Ka – E.H.Mertens. 138 13 jan 1701 Bezitneming van school en kosterije door Peeter Van Hoof. 139 27 jan 1701 Advies van hr.Landdeken gevraagd – Hendrik De Ka. 140 29 jan 1701 Verbod aan hr De Ka door hr.Landdeken. 141 3 febr 1702 Zaak De Ka. 142 10 febr 1702 Swiggers – Mertens – Van Broeckhoven. 143 2 maart 1702 Mertens – Van Broeckhoven. 144 28 april 1702 Adriaan Mangelschots : Verkoop der kosterije. 145 13 mei 1701 Mertens – De Ka en dorpsheer. 159 24 oct 1713 Ferdinand Van Hove. 168 30 oct 1736 Geestelijk hof – Ferd. Van Hove en gemeente. 265 16 nov 1801 Koster Guil.Schools afgezet, - Joseph De Meutter benoemd. 301 13 nov 1801 Conditiën over kosterije en school. Allerlei : 102 1662 Verhuring van het Kapellegoed van Grootloo. 121 1675 Octroy op ieder ton bier tot 12 stuivers en van 100 Halfhout (mutsaard) één voor de kerk. 149 1705 … Grootloo. 158 24 oct 1713 Reglement van ’t Vicariaat van Mechelen over den processieweg op Sint Jansdag. 165 31 juli 1733 Vonnis van het Geestelijk hof tegen Piet Van den Broeck maalder. 174 31 maart 1741 Vonnis betreffende de klok van Schrieck. 178 29 dec 1741 Contract betreffende de klok van Schrieck. 172 – 173 – 175 – 179 – 182 – 210 E.H.Lardinoy. 183 30 maart 1743 Verklaring van Hr.Helsen, vicaris in Bael over 5 huizen onder Bael, - nu geestelijk onder Schrieck. 189 17 mei 1743 Versiering der kerk, witten dezelve. 191 20 nov 1745 Overeenkomst tussen de E.H.Lardinoy en de gemeente over de onderpastorije. 198 14 maart 1749 Vonnis tegen Joanna De Ridder voor het “overlezen”. 203 9 mei 1750 Decreet van den bisscop tegen paarden en theaterkleederen in de processie. 206 8 juli 1751 Decreet over het afschaffen van heiligdagen. 232 19 febr 1777 Brief van den bisschop over de armen van Antwerpen elders besteed. 235 6 aug 1778 Decreet der keizerin rakende geboorte-, huwelijks- en overlijdensregisters. 247 – 248 – 249 – 268 : Bemoeiïng van Jozef II en Frans II met de kerk. 251 28 sept 1789 Verhuring van een driekantig hoeksken erf “ den Altenaer “ toebehorende aan de kapel van Grootloo. 270 27 nov 1793 Besluit van de volksrepresentanten aan het leger van het Noorden. 271 Register der kerkgoederen. 272 8 febr 1794 Proclamatie van de municipaliteit van Antwerpen. 277 3 aug 1794 Lening van 70 gulden te Schrieck voor den Kardinaal Aartsbisschop. 278 1794 Littera Archiepisc. Tempore belli scripta. 279 1794 Inventorium mibilium, auri, argenti ex ecclesiae Schrieck. 280 1794 Overdracht der pastoreele inkomens gedaan ter gelegenheid der contributiën geslagen op de geestelijkheid der kwartieren van Antwerpen. 283 20 febr 1795 Geldheffing van 1.200.000 g.Br. op pastoors. 284 26 mei 1795 Octrooi van ’t Vicariaat tot het lichten van 1025 g. 287 8 april 1796 Bevel van op zekeren dag de klokken te luiden. 288 20 fruct 1796 Bevel van de namen der overledenen op te geven. 290 12 mei 1797 Brief van den commissaire du pouvoir exécutif aan den koordeken van Antwerpen en dezes antwoord. 291 14 dec 1797 Mandement du Rév.M.Borgrave pour le serment exigé des ministres du culte. 292 20 maart 1798 Brief van den commissaire du pouvoir exécutif over het sluiten der kerken. 307 1804 Kwijtingen van verhuring van aangeslagen kerkegoed. 308 18 pluv 1805 De bisschop van Mechelen aan de pastoors. 310 5 frim XIII Exped. Van verhuring wegens de kerk van Schrieck. 311 4 niv XIII Le prefet du département des Deux-Nethes aux curés. 312 28 mess XIII Extrait des minutes de la secretairerie d’état touchant les biens des confrères. 315 1 frim XIV Circul. du ministre des cultes touchant les traitements ecclesiastiques. 316 16 sept 1807 Rekening der kapel van Sint Bernardus. 326 1829 Inventaris der vaste goederen, cijnzen en meubelen der kerk. 333 1833 Begroting en rekening over onderhoud der kapel van Grootloo. 337 5 juli 1836 Missie en oprichting van den Kruisweg.
ONDERPASTORIJE. Zoals we reeds zagen, had de heer Pastoor van Schrieck en Grootloo reeds van in 't begin der 18e eeuw, een helper, een onderpastoor. Deze werd bezoldigd met bijzondere giften en toelagen, die waatrschijnlijk nogal wisselvallig en ontoereikend waren. Om aan de bediening een billijk en verzekerd bestaan te geven, werd tussen den E.H.Pastoor en het gemeentebestuur een overeenkomst getroffen. Wij laten hier kopie van de akte dier overeenkomst volgen :
ACCOORT EN DECRETEMENT NOPENS EEN TRANSACTIE VAN D’HEER LARDINOY MET DE GEMEENTE OVER DE ONDERPASTORIJE DE ANIS 1744 (25 NOV) EN 1745.
Extract uit de verbaelen gehouden voor heeren commissarissen van den Soeverijnen Raede van Brabant. Tusschen Die Burgemeesters, Schepenen, Kerckmeesters ende H.Geestmeesters, gegoeyde ende gemeyntenaeren van Schrieck ende Grootloo, met hun gevoegt den heere der zelve jurisdictiën impetranten ter eene Den Eerweerdighen heere Prelaet van Perck, Den Cannoninck Ingelgrave, Den Pastoor van Schrieck ende Grootloo voorschrevene als respectieve thiendeheffers ter andere zijde Den 12 Oct. 1744 Donroy voor d’impetranten met d’heer Abraham Frederick Golphus, drossaert van Schrieck ende Grootloo, Petrus van den Broeck meyer, Rombaut de Hont president schepene, Jan Van Herle gegoeyde, de welke alle protesteeren van hunne expresse comparitie uit Schrieck voorschreve, binnen deze stadt gedaen, geassisteert van den advocaet Fackels senior ende de welcke verclaere alhier te compareeren ten eynde als by den appointement van de voorgaende daege van den Eede hiertoe gedaeght per Ronveroy met leveringe van copye van den voorschreven appointemente ut constat. Adjdem van den Eede met den heere Pastoor van Schrieck ende Grootloo in persoon geassisteert van den advocaet Pantecras, Donroy hiertoe insgelycx gedaeght per Van Den Bruggen ut constat. Partyen aanhoort hebbende de middelen van accommodement voor ons eersten Commissaris hun geproponeert syn geconvinieert in de maniere naer volgende : Dat er voor de parochie van Schrieck ende Grootloo sal syn eenen onderpastoor, den welken voor syne competentie sal genieten het incomen van de hoeve ende van de annexe landen ende andere toebehoorten geleghen te Schrieck voors. Ende voordere emolumenten van de fondatie gemaekt by testament van wylen de Douariere Zethy, ten processi geexhibeert totter tyde dat de selve hoeve ende landen sullen worden vercocht, hetwelk sal moeten geschieden binnen s’jaers met den vrydom van de publieque lasten, ende penninghen daervan te provenieren sullen worden aangeleyt ter rente op goede ende suffisante panden ten behoeve van de voors.Onderpastorye op den last in het voors.testament ende fondatie uytgedruckt. Dat hy voorders jaerelyx sal trecken vyfthien guldens uyt het incomen van de fabrycke ende vyf guldens van den armen van Schrieck ende Grootloo voorschreven. Dat hy ook genieten sal de hellicht van den offer van St.Antonius autaer binnen de voors.parochiale Kercke. Dat hy alsnoch van den Pastoor van deselve kercke uyt syne tiende jaerelycx sal trekken de somme van honderdt twintch guldens. Dat hy ook sal moghen genieten den offer met de voordere accidenten van de capelle van Grootloo voorschreven mits deselve onderhoudende in behoorelycke staet. Dat bovendien de gemeynte der voors.parochie jaerelycx aan den Onderpastoor sal betaelen een somme van dertigh guldens. Dat ter consideratie van dien den Onderpastoor gehouden sal syn alle sondaegen ende heyligdaegen de vroegmisse te lesen ende andere dienste te doen voor de commoditeyt van de parochiaenen als voorafgaendelyck. Alles onder agreatie van beyde de overheyt, degene van syne Eminentie den Aertsbisschop van Mechelen te besorgen door den Pastoor voors. Binnen eene maendt date deser, mede onder aggreatie van den heere gegoeyde ende gemeynte van Schrieck ende Grootloo voors. Insgelycx te besorgen binnen eene maendt. Waermede dit proces tusschen de transigenten ten desen comt te cesseeren met compensatie van costen den voors.Pastoor geheel teghens d’andere thiendeheffers tot idemniteit ofte contributie van de voors.competentie. Versoekende partye op den voorschreven voet hiervan decretement ende acte. (get) F.Hoff aggreerende de bovenstaande transactie deselve ende verleent partyen daervan acte. (get) J.B. Pauwens. Den 25 9ber 1744. Donroy voor de impetranten eght over de aggreatie van de transactie aengegaen met d’heer Pastoor van Schrieck ende Grootloo mits by deselve worde voorders gevoeght dat den vrydomme der thiende van de hoeve ende andere landen ende andere toebehoorten breeder vermelt in de voors.transactie sal volgen, ingevolge de vorige transactie daervan synde gepasseert voor den notaris Jacobs, mede dat de voorschreven pastoor beneffens den heere gegoeyde ende gemeyntenaeren van Schrieck ende Grootloo geheel blyven teghens de andere thiendeheffers tot idemniteit ofte contributie van de competentie breeder by het voorschreven accoordt gevoert versoekende andermael op dien voet daervan decretement en acte. Van den Eede voor d’heer Lardinoy pastoor van Schrieck ende Grootloo zeght over d’aggreatie van den selven onder de twee conditiën breeder vermelt by de bovenstaende geverbaliseerde ende ad marginem van de overgelegde transactie aangeteelent versoekende op dien voet insgelycx decretement en acte. Idem van den Eede zeght over d’aggreatie van Syne Eminentie hierboven vermelt versoekende als voren. Ghesien de acten van aggreatie der voors.transactie met de byvoegsels door Donroy beroepen F.Hoff accordeert op dien voet andermael aen partyen daervan decretement ende acte, Actum 12 Jannuary 1743. (get) J.B. Pauwens. Hier onder voghen de aggreatiën by den voorenstaende accoorden beroepen. Thomas Philippus door Godts Bermhertigheit der H.Roomsche kerck, Priester Cardinael d’Alface de Bouffu Aertsbisschop van Mechelen, Primaet der Nederlanden, etc… Ghesien ende geexamineert de bovenstaende transactie ende daerover gehadt het advies van den seer Eerw. Heer onsen landtdeken van het district van Mechelen ten Westen, wy hebben deselve geagreëert ende geapprobeert gelyck dese door onse ordinarische macht ende authoriteyt aggreert ende approbeert by desen in alle syne pointen ende clausulen. Actum Mechelen den 9 January 1745, onderteekent TH.Cardinaal Aertsbisschop van Mechelen ende gecacheteerd, leeger stont Ter ordonnantie van Syne Eminentie, onderteekent : L. Dendon Secret. Den onderschreven accepteert dese transactie beneffens de twee renvoyen hierboven ad marginem. Was onderteekent: C.Lardinoy pastoor van Schrieck.
Wy onderschreven Heere van Schrieck ende Grootloo, gegoeyde ende ingesetenen van aldaer, verklaeren de bovenstaende transactie te aggreere ende te approbeeren. Actum desen 21 Octobris 1744. Was onderteekent : Ch.van der Stegen, Baron van Putte, etc…,Abraham Golfus, Rombaudt de Hondt, Joannes Baptista Verhaest, Joannes Mylemans, Joannes Van Heerle, Joos Weyns, Cornelius Vercalstere, Gillis Van Hove, Servaes Geeraerts, Jan Hertsens, Jan Van Oosterwyck, Jan De Bie, -onderteekent by forme van een cruys waer by stont : dit is het merck van Jan Claes, by forme van een cruys waer by stont : dit is het merck van Peeter Hollemans, alsnoch by forme van een cruys waerby stont : dit is het handtmerck van Pieter Geens, alsnoch by forme van een cruys waer by stont : dit is het handtmerck van Jan Cobe, Peeter Storms, Adriaen Vinq, Peeter Melus, alsnoch onderteekent by forme van een cruys waer by stont : dit is het handtmerck van Jan Puttemans, Adriaen Geens, Jacobus Wyns, Peeter Docx, Jan Van Hove, Peeter Van den Broeck Meyer, Adriaen Op de Beeck kerckmeesters ende J.B.Reydams secret. (get) J.B.Pauwens.
KOSTERYE. Te Schrieck, evenals op menige andere plaats, werd over een eeuw en vroeger – ook nog later – de bediening van koster en onderwijzer door denzelfden persoon waargenomen. Dit gebeurde gewoonlijk door overeenkomst tussen geestelijke en burgerlijke overheid, en wel omdat de vereniging van deze twee bedieningen de nodige hulpmiddelen opleverde tot onderhoud van een huisgezin. Dit ambt was niet gemakkelijk : dagelijks 6 – 7 uren klas houden, in de kerkelijke diensten aanwezig zijn en dikwijls als helper gevraagd worden bij ander parochiaal werk. Niet te verwonderen dat er dan meermaals moeilijkheden, klachten en geschil oprezen tussen ondergeschikten en overheden, niet zelden tussen deze laatsten. Zo laten de stukken betreffende “ De kosterye school “, vermeld in de inventaris van 1898, vermoeden dat het er destijds soms moet “ gespannen “ hebben en dat die benoemingen veel stof opgejaagd hebben tussen dorpsheer en pastoor. PASTORIJ. De heden nog bestaande pastorij werd in ’t jaar 1775 gebouwd door de E.H.Pastoor Snoeckx. Deze had voor de voltrekking van het werk van den E.H.Sebastiaan Snoeckx, regent van pedagogie in ’t Centrum Coll. Te Leuven en ten voordele van dit gesticht een som van 4400 gulden in leen gekregen, van welke som hij en zijn opvolgers jaarlijks de intrest moesten betalen en 75 gulden ’s jaars afleggen. Het was (voor die tijd) een prachtig gebouw, dat buiten de inwendige versiering onveranderd is gebleven. De hoofdbaluster van de nog bestaande trap is versierd met een gebeeldhouwde “ snoek “. De zolderingen der benedenplaatsen waren eertijds allen geschilderd ; een dezer stelde het luchtruim voor waarin engelen met bloemkransen zweefden. Op de muren zag men overblijfselen van geschilderde portretten met lauwerkransen omgeven. Later is dit alles met kalk overwit. Bij een schildering met lijnverf in 1840, verschenen weder versieringen in de zaal, onder welke een zicht op een oud kasteel met bevallige omgeving. Wellicht was het bekleden der wanden met behangpapier toen nog niet veel in de mode.
NAAMLIJST DER GEKENDE E.E.H.H.PASTOORS
Jan parochiaan van Schriek 1315 Reynkens Gregorius 1562 Geerts Gregorius …… Bellemans Hendricus 1604 Rythovius Martinus 1605 Peetermans Godfridus 1607 Adriaensens Petrus 1613 Mertens Judocus 1655 Bogaerts Gerardus 1708 Blockx Franciscus 1724 Wendele Georgius 1727 Lardinoy Carolus 1731 Snoeckx Adrianus 1771 Raeymaeckers Joannes Franciscus 1791 Van Elst Petrus 1806 Op de Beeck Petrus 1831 Pauwels Ludovicus 1836 Vermylen Carolus 1865 Truyts Evaristus 1878 Van Hoof Hubert 1908 De Wachter Petrus 1932 Van Cuyck Jozef 1951 Van Bergen Jan, L.,Th. 1970 Vanlommel Alois 1993
E.E.H.H.ONDERPASTOORS
Bogaerts Gerardus 1705 Wils Jan Baptist 1714 Huypens Hendricus 1722 Van Orshagen Joannes Baptist 1726 Prevost Joannes Baptist 1727 Vranckx Petrus 1728 Marchant Nicolaus 1731 Pantecras Anthonius 1732 Vloeberghs Petrus 1744 Helsen Amandus Bruno 1756 Broeckx Petrus Franciscus 1766 Luytens Jan Baptist 1771 Segers Petrus 1777 Wauters Joannes Franciscus 1780 Arnauts Ludovicus Antonius 1785 Luyten Jan Baptist 1790 Dellemans Petrus 1791 Van Elst Petrus 1791 Van Egeren Petrus 1811 Boomans K 1814 Gelens K 1824 Op de Beeck Petrus 1827 Kerselaers Carolus 1835 Van Gorp Joannes Franciscus 1839 Franck Hieronimus Petr. Norb. 1863 Van Ourshaegen J.A. 1865 Ruts Andr. Lud. 1868 Van Pelt Hendricus 1879 De Laet Ernest 1897 Vermeerbergen Frans 1897 Heymans Leopold 1907 Beyens Jacobus 1918 Roosen Albertus 1919 Van Brempt Augustinus 1922 Verbruggen Joannes 1933 Van Santvoort Frans 1937 Van Riet Em 1944 Dries Petrus 1946 Beuger Herman 1948 Broeckx Alfons 1963
wordt vervolgd
|