Vandaag las ik in een tijdschrift bij ons ma ( we brengen haar abonnement mee maar is eerder voor de bezoekers bedoeld) over het boek dat de dochter van Margaret Thatcher over haar dementerende moeder schreef. nl A Swim-On Part in the Goldfish Bowl: A Memoir' De eens zo beruchte en controversele lady lijkt in niets meer op de oude aftakelende dame die ze nu is. Omdat ze een icoon is in de wereldpolitiek is het zoveel gemakkelijker om " taboes" rond haar bespreekbaar te maken . Dat was ook wat met Ronald Reagan gebeurde toen die dement werd. Plots werd dementie een algemeen bespreekbaar onderwerp Misschien moet euthanasie ook eens rond zo'n persoonlijkheid bespreekbaar gemaakt worden? Voor mij is ma onze icoon van de familie en al wat nu rond haar gebeurt maakt me kritisch en sceptisch en laat me achter met veel vragen. Zo'n 4j terug was ma bij ons om te revalideren na een serieuze ingreep. Op dat moment lag de opa van de schoonzoon in coma en aan machines maandenlang te wachten op het verlossende moment. "Laat mij dat nooit overkomen ", vroeg ons ma toen. Ik maakte haar duidelijk dat het niet zo simpel is als ze dacht. " Je kan toch vragen dat ze daar een eind aan maken", was haar antwoord. Ik probeerde haar uit te leggen dat wat ze daar vroeg wel heel ver ging en dat ik het er moeilijk mee zou hebben. Vanaf dan stond haar besluit vast, ze zou toestemming geven voor euthanasie. Ik heb de aanvraag lang uitgesteld maar op haar aandringen uiteindelijk toch gedaan. Sinds zo'n 3j ligt zo'n wilsbeschikking officieel klaar. Toen ma zo'n 3 weken terug vernam dat ze terminale kanker heeft, vroeg ze onmiddellijk aan de dokter om met haar wens rekening te houden als ze er als een plant bij lag. . Ze stelde daarbij nog heel duidelijk dat ze dat "nog volledig bij haar zinnen" gevraagd had. De reactie van de specialist liet al vermoeden dat het niet zo eenvoudig zou zijn! Nu drie weken verder en veel ellende later ligt ma er nog. In het begin van de week was haar toestand zo dat ze pre comateus was en alle contact met ons weg was. Ik had bij mijn recente onderzoeken nog met mijn arts over de situatie gesproken en als antwoord gekregen: " Het zal heel moeilijk zijn om in West Vlaanderen een dokter te vinden die daarop ingaat, zeker in een katholieke kliniek. Op een bepaald moment zal je zelf je verantwoordelijkheid moeten nemen en rekening houden met je ma's wens en de nodige stappen ondernemen op zoek naar een dokter.".. Dus dat wat ik absoluut niet wilde zou als een boemerang toch terugkeren!! Ik besprak maandag met de arts en de hoofdverpleegster de toestand van ons ma en herinnerde hen aan ma's wens. Ik werd bekeken alsof ik uit een andere wereld kwam.... en voelde mij bijna schuldig dat ik dat had durven vermelden. Dachten ze nu echt dat ik dat voor de lol vroeg!!!!! "Maar dat is nu toch niet nodig, ma heeft alle comfort en ze heeft geen pijn".... was hun antwoord en daarmee moest ik het stellen. Zo laten ze je letterlijk met het hoofd tegen een muur botsen. Daarnaast zijn we ook met 4 kinderen wat de zaak al moeilijker maakt. Ma heeft blijkbaar enkel met ons ( T en ik) heel bewust haar keuze besproken. De anderen weten van haar wilsbeschikking, ze heeft het hen gezegd maar niet met de intensiteit waarmee ze er met ons over sprak. Als ik nu kijk hoe ma er vandaag bij ligt en hoe ongelooflijk het verschil is met vorige week, dan weet ik het ook niet meer. Ze is stukken beter dan een week terug, heel helder en zich weer heel bewust van haar omgeving en haar toestand. Ze herinnert zich weer waarom ze hier nu zo ligt en wat er aan de hand is. Ze is zich weer ten volle bewust dat ze niet meer kan stappen of uit bed kan komen, dat eten tot een minimum herleid is, dat ze leeft op pijnstillers, gesondeerd wordt, dat naar haar huis gaan er niet meer inzit enz....en vooral dat ze " wacht" op het einde. Ze heeft weer vragen en bedenkingen zoals waarom ze daar zo ligt, hoe lang dat nog kan duren....? Daarbij kijkt ze mij aan alsof ze wil zeggen:" je weet toch nog wat ik wil?".... Gisteren betrapten we haar erop dat ze medicamenten wegsteekt. " Het heeft toch allemaal geen zin meer ", was haar reactie. Ze werd als een klein kind op de vingers getikt..... en nu zullen ze haar beter in het oog houden, toch zolang ze zelf kan handelen. Ik voel mij als op een hellend vlak. Enerzijds klamp ik me vast aan dit moment en probeer ervan te genieten en ben ik blij dat de ultieme stap nog niet gezet is anderzijds weet ik dat ma zal afglijden naar nog meer ellende en miserie waaraan ze uiteindelijk niet kan ontsnappen. Een herstel is een " fata morgana", haar nog eventjes langer bij ons hebben een onverhoopte optie. Gans die situatie heeft mij ertoe laten besluiten om de nodige stappen te zetten om voor mezelf een euthanasie wilsbeschikking aan te vragen. Ik wil ons kinderen niet opzadelen met die moeilijke beslissing mocht het ooit nodig zijn want het is een hartverscheurende verantwoordelijkheid... alleen... wat is de zin van zo'n toestemming als er geen rekening mee gehouden wordt en vooral wanneer moet je dat toepassen??? Had ma verleden week euthanasie gekregen dan was ze er nu niet meer en hadden we die momenten van vandaag en gisteren niet beleefd. Maar wat mag ze nog verwachten van dit leven? Wat als haar toestand weer erger wordt en ze opnieuw de ellende van vorig weekend moet doorstaan? Het ergste is dat je er zo moeilijk met iemand kan over praten. Euthanasie ligt nog teveel in de taboesfeer. Het is inderdaad een heel ethisch geladen probleem maar wat doe je ermee als je ermee geconfronteerd wordt? Toen Hugo Claus euthanasie toestond was ma's eerste reactie: " Zie je, ze doen het toch als je het vraagt"... Nu zoveel weken later ligt datzelfde dilemma in ons kamp. En het is verdomd niet eenvoudig ....Ik hoop maar dat in ma's geval de natuur " barmhartig " is zodat we niet te lang bij elk telefoontje moeten opspringen...of die moeilijke beslissing moeten nemen. Dragen we nu de tol van de medische evolutie?? Wellicht wel . Ik heb nooit gedacht dat een " afscheid" zo ingrijpend zou zijn, had altijd gehoopt dat het in alle sereniteit kon gebeuren. Ma is 88j heeft een lang goed leven achter de rug en dat we haar eens zouden moeten afstaan, is logisch maar de manier waarop ze nu aftakelt, stemt tot lang nadenken. Ik vermoed dat niet iedereen akkoord gaat met wat ik hier geschreven heb en we kunnen er nog veel over redetwisten. Het is een heel delicaat onderwerp maar ons hoofd blijven in het zand steken heeft ook geen zin. ..En als jullie nu denken dat ik hier heel lichtjes over die wilsbeschikking van ma stap dan kan ik jullie verzekeren dat ik er al heel veel mee bezig geweest ben. Je wil de uren niet tellen!! Heb ik iemand voor het hoofd gestoten of geshockeerd... spijtig. Als we als mensheid dan toch steeds verder gaan in onze evolutie moeten we ook consequent blijven. Daarenboven lokt elke daad die ingaat tegen wat we als " normaal" zien controverse uit zie maar naar het experiment rond die deeltjesversnelling in Zwitserland. Ik weet het, dat heeft er hier niets mee te maken hoewel ... onrechtstreeks zou het hier ook over leven en dood kunnen gaan... Ik dacht altijd dat, zolang je leeft, je leven van jezelf is en je zelf beslist wat je ermee doet... Dat heb ik altijd gedacht en gehoopt..........
PS Nog even ter info. Mochten jullie ooit in de mailbox een bericht krijgen dat "je vliegtuigticket ter beschikking ligt" en je bent zeker dat je niets geboekt hebt.. NIET OPENEN ( is virus) of je pc is naar de ....
Reacties op bericht (11)
16-09-2008
Tja
Een moeilijke keuze... vrienden van ons hebben de nodige documenten laten opstellen en wij hebben getekend als getuigen... ze hebben ons ook die formuliertjes gegeven maar we aarzelen steeds om ze in te vullen... en beslissen om je ouders te laten inslapen is een hel... daarbij komt nog dat zelfs mèt de nodige papieren de dokters zèlf beslissen wat er gedaan of niet gedaan zal worden... dus waartoe dient het... Ik leef mee met je Natoken... mijn moeder is momenteel nog goed maar op haar leeftijd kan het me ook overkomen... Sterkte kind!!!
16-09-2008 om 22:23
geschreven door Myette
15-09-2008
Een heel moeilijk onderwerp, maar zeker niet geschokt hoor !
15-09-2008 om 20:27
geschreven door Mandy
..... Comfort en pijn..., wie zal het zeggen?
.....Dit zijn heel moeilijke momenten wanneer men met zo een moeilijke keuzes geconfronteerd wordt.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Ik kan me dus ook best indenken dat je dit al uren bezig heeft gehouden.
Men kan wel middelen toedienen om pijn te verzachten, maar indien de persoon in kwestie niet meer bij macht is om te spreken, wie kan de pijn bepalen? Dokters volgen wel een dosis, maar wanneer de patiënt zegt, ik heb nog pijn, dan is geen dokter bij machte dit effectief ook tegen te spreken. En dokters zeggen dikwijls ook niet rechtstreeks: de patiënt ziet veel af..(dat is ook iets die men veelvuldig hoort)
Het zou denk ik veel oplossen als ziekenhuizen een team hadden dat over de eventuele wenselijkheid van euthanasie met de familie kon praten.
Jij hoeft je alleszins niet verveeld te voelen bij de vraag of bemerking, heb ik iemand geshockeerd ? Mij alvast niet, ik heb alle begrip voor jullie situatie en vooral bij het gebrek misschien aan een degelijke begeleiding. Op dit gebied zijn vele dokters niet echt opgeleid en een deel ook die hierop niet willen ingaan
Wie steekt er dan zijn kop in het zand? Veel sterkte Natoken.
15-09-2008 om 18:29
geschreven door Amor Fati
ja...
ik heb het met mijn moeder ook meegemaakt in de kliniek , daarom heb ik nu reeds alle papieren én op het stadhuis én bij de dokter (niet alle dr 's staan er voor open ) én aan mijn kinderen gegeven . daarop staat onder welke voorwaarden het niet meer hoeft voor mij ---maar ...gaan ze het doen ? bij mijn vriendin (herseninfarct en hersendood sedert 3 maand ) hebben ze wel alles stil gezet en een dag later was alles voorbij ... ik wil net als jou mama zelf kunnen beslissen ! maar de wereld is er nog niet klaar voor .... met alle begrip voor jullie aallemaal en een warme knuffel voor jou
15-09-2008 om 18:24
geschreven door ani
..
Mijn vrouw en ik hebben zelf zo een papier opgesteld en laten ondertekenen door onze beste vrienden. Hebben het ook aan onze huisdokter overhandigd. Het is evenveel waard als die vodden die je op het gemeente huis krijgt. Normaal is het, dat niet lichtvaardig met een mensenleven omgesprongen wordt. Maar wanneer spreekt je over "mensen leven" als er geen menselijk leven meer is. Ik ben niet bang om te sterven, wel bang dat men me gaat laten leven als ik reeds gestorven ben. Ik voel met je mee en begrijp je volkomen. Groetjes.
15-09-2008 om 14:37
geschreven door Ludovikus
allesbehalve geshockeerd, maar vol medeleven...
...kan ik Michelly's woorden helemaal bijtreden, lieve Natoken. Als praten een heel klein beetje kan helpen, wil ik dichtbij zijn. Een warme knuffel van over 't haagje.
15-09-2008 om 10:55
geschreven door paz
Mij hebt je ook niet geschokeerd hoor
Wij hebben in het zelfde schuitje gezeten,tot ik op een gegeven moment tegen de dokter zei een dier is beter af.Zelf loop ik met een papiertje in men portenonee dat ik op het gemeente huis gaan halen ben
KnuffJeske
15-09-2008 om 05:42
geschreven door Jeske
Het erge hieraan is,
vind ik, dat wel de mogelijkheid bestaat, maar dat ze je die dan weigeren en zij dus beslissen over jouw leven of dood. Op je blijven experimenteren, dat vinden ze normaal, maar menswaardig sterven is dat in hun ogen blijkbaar niet. Dit maakt me erg boos.En ik denk dat jij daar uren van wakker ligt en heel veel verdriet hebt. Niemand geeft graag een geliefde af en de beslissing om in haar wens mee te gaan is al moeilijk genoeg zonder dat ze je dan ook nog een schuldgevoel moeten bezorgen. Inderdaad, mijn leven is van mij, maar als het erop aan komt is het dus van de dokters! Dat is is mijn ogen moderne slavernij. Warme knuffel. Michelly
15-09-2008 om 00:12
geschreven door Michelly
14-09-2008
..
Dr. Wim Distelmans is een vooraanstaande arts op het vlak van euthanasie. Ik geef je hierbij één link, maar er zijn er nog veel op het net. Je tikt gewoon zijn naam in. Misschien vind je ergens een antwoord, of misschien kan je met de dokter zelf in kontakt komen om hem te vragen hoe hoe verder moet. Ik heb destijds zijn naam genoteerd, ook omdat ik dacht dat ik het ooit misschien wel eens nodig zou kunnen hebben. Sterkte lieve Natoken. http://www.tlichtpuntje.be/verslagen/VerslagWimDistelmans.pdf
14-09-2008 om 15:53
geschreven door bojako
...
Het is inderdaad een moeilijk onderwerp,maar ik vind ook dat het moet kunnen,je doet zoiets toch nooit ondoordacht,bij mij zou het ook mogen als ik in zo'n stadium zou staan,wat heb je dan nog voor leven..Dikke dikke kus Natoken,kan alleen maar zeggen dat je een verstandige ,weldoordachte vrouw bent ,chapeau!
Lipske wenst jullie een fijn begin van de week met een dikke kus en knuffel!
Veel is schoner in de maneschijn der herinnering,
dan in het zonlicht der werkelijkheid.
(Sirius)
14-09-2008 om 11:40
geschreven door hotlips
Hallo
Mij heb je niet geschokeerd...ik vind dat iedereen het recht moet hebben op euthanasie wanneer hij zijn leven wil beeindigen....dikke knuffel....
)
