Goede vrienden en vriendinnen van t Bolleke
Binnenkort is het weer zover: algemene mobilisatie op zaterdag 17 mei voor een bezoek aan
Den Botanieken Hof: een groene oase in hartje Antwerpen.
Achter een arduinen balustrade met daarop prachtige gietijzeren straatlantaarns uit de 19de eeuw ligt aan de Leopoldstraat in Antwerpen een kruidtuin. Op nauwelijks enkele tientallen meters van de Meir en vlak bij de Bourlaschouwburg is 'Den Botanieken Hof' een zeldzame groene oase in het door auto's geteisterde stadscentrum.
De oorsprong van de Antwerpse Plantentuin gaat terug op het Franse Bewind aan het einde van de 18de eeuw toen de Fransen beslisten om in elke departementshoofdplaats een 'Ecole Centrale' op te richten. In 1802 werd de Ecole Centrale opgedoekt, maar de tuin bleef bestaan als plantentuin ten behoeve van de apotheek van het St Elizabethgasthuis dat er vlak naast ligt.
De beheerders van het ziekenhuis waren niet echt begaan met hun kruidtuin die dan ook in verval raakte. Maar gelukkig stonden er geregeld medewerkers van het ziekenhuis op die zich het lot van de tuin aantrokken en hem zo goed en zo kwaad als het ging in stand hielden en zelfs uitbreidden.
De huidige tuin werd in januari 1950 als landschap geklasseerd. Spijtig genoeg was de Orangerie die er oorspronkelijk bijhoorde, op dat ogenblik al gescheiden van de Plantentuin. Het gebouw staat er nog wel, maar alleen de borstbeelden van Linnaeus en de Jussieu en de namen van De L'Escluse, De L'Obel, Van Sterbeeck, Dodoens en Dumortier op de gevel herinneren nog aan de vroegere bestemming ervan. Gelukkig bezit de Kruidtuin nog enkele serres waar tropische en subtropische planten worden gekweekt en waar een uitgelezen cactusverzameling wordt gekoesterd.
Alhoewel de tuin relatief klein is - minder dan 1 hectare - werd er toch een interessante verzameling van meer dan 2.000 verschillende planten samengebracht, waaronder een aantal zeldzame bomen. De nadruk ligt toch op de vaste planten - waarvan vele door de argeloze bezoeker misschien als onkruiden zullen worden beschouwd - en de bolgewassen. Aan de rand van de vijver groeien enorme exemplaren van de Gunnera en bamboes.
Sinds 1996 beschikt de tuin ook over een aparte varenhoek waarin alle inheemse varensoorten werden samengebracht..
Lang voor de oprichting van de Plantentuin waren er in Antwerpen al een aantal beroemde verzameltuinen, zoals die van de drukker Plantijn, maar vooral van apotheker-botanicus Pieter Van Coudenberghe. Van Coudenberghe had in de 16de eeuw in Antwerpen een smaakmakende tuin die algemeen beschouwd wordt als de eerste privé-botanische tuin van Europa. I
Van Coudenberghe streefde ernaar om in zijn tuin alle inlandse planten samen te brengen, plus alle nieuwigheden die in die tijd vanuit de nieuw ontdekte streken toestroomden in Antwerpen. Naast de toen pas bekende aardappel, tomaat en de tabaksplant uit Noord- en Zuid-Amerika, groeiden er tientallen zeldzame planten uit Zuid-Europa en Afrika, zoals de Granaatboom, Judasboom, Agave, Drakenbloedboom, enzovoorts.Alleen een standbeeld in de Antwerpse Kruidtuin herinnert nog aan deze B.A. (Belangrijke Antwerpenaar).
Een deskundige gids zal ons rondleiden in de kruidentuin en de serres. Afspraak om 14 uur in de Leopoldstraat ! Vanaf 16 uur doorspoelen van de opgedane informatie in een drankgelegenheid op de Leopoldplaats. Gelieve mij te verwittigen van uw komst ! Stuur uw e-mail naar peetersenthomaes@scarlet.be
07-05-2008, 11:31
Geschreven door 't Bolleke
|