Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
19-01-2017
Boterhamstraat
BOTERHAMSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat zicht bevindt tussen de Paardenmarkt en de Falconrui.
- ze oorspronkelijke leidde vanaf de Paardenmarkt/Klapdorp naar één van de bruggen over de Falconrui.
- de brug en het straatje in 1495 al bekend waren als Nieuwebrug en Nieuwstraatje.
- er aan het nr 1 zich het huis Mortelmans bevindt.
- het een privaat museum is op nauwelijks 20 meter van het ouderlijk woonhuis op het Klapdorp, waar verscheidene Mortelmansen zijn opgegroeid. (zie foto)
- de Boogkeers, voorheen (Bokeers(ke), gelegen is in de vroegere 3°wijk, tussen het Vleminckveld en de Lange Gasthuisstraat.
- de huidige naam verwijst naar de verbastering van "Bokers" en "Bokèrs" (op zijn Frans) tot 'Bokeers' en 'Boogkeers'.
- de verwantschap tussen Bokers en Boogkeers zo frapant is, dat het openen van dit straatje op het erf van Jan Bokers in de gasthuysstrate, ons waarschijnlijk naar de naam Boogkeers leidt.
- hier vroeger een huizenblok
(foto Henk Bruers 1974)
stond, gelegen tussen het Vleminckvled, Boogkeers en Lange Gasthuisstraat.
- deze straat gelegen is tussen de Amerikalei en de Paleisstraat.
- de naam van de straat verwijst naar een bolwerk (bouwwerk), wat een uitbouw is in een verdedigingsmuur of -wal van waaruit flankerend vuur kon worden gegeven.
- er op de hoek met de Paleisstraat de gebouwen van het Sint-Norbertusinstituut gelegen zijn
- dit gebouw een ontwerp is van architect Jos Willems van 1950.
- dit autoluwe plein gelegen is in de wijk zuid-museum, tussen de Brusselstraat en de Jan Van Gentstraat.
- het genoemd werd naar de vrijheidstrijder Simon José Antonio de la Santisima Trinidad Bolivar y Palacios, of kortweg
Simon Balthazar(foto van wsp.presidencia.gov.co)
( ° Caracas 24.7.1783 - Santa Maria 17.12.1830).
- er zich het "Vlinderpaleis" bevindt en onder de trappen 2 perrons zijn aangelegd voor de eindhalte van tram 12 en tram 4 richting Hoboken.
zicht op het "Vlinderpaleis" (foto van Alfons Van Camp)
- er onder het plein de "Amam" (aansluiting met Amerikalei) of Bolivartunnel die als autoweg A112 aansluit op de Ring rond Antwerpen, de A12 (naar Brussel) en de E16 (naar Gent).
- er op het plein het standbeeld van de crimineel "De Lichte" staat.
zicht op het standbeeld van Jan de Lichte (foto van Alfons Van Camp)
- Jan de Lichte (° Velzeke, gedoopt 7 april 1723 en gestorven te Aalst op 14 november 1748) een Vlaams (Zuid-Nederlands) crimineel en bendeleider was.
- hij gedreven door armoede en gebrek tegen de achtergrond van de Oostenrijkse Successieoorlog hij samen met kameraden over ging tot diefstallen, overvallen en uiteindelijk noord.
- hij na een klopjacht door de Franse bezettingsmacht werd gearresteerd en terechtgesteld door radbraken.
- hij vooral bekend is door Louis Paul Boons' literaire interpretatie in zijn "De bende van Jan de Lichte".
- er op de Luchtbal, sedert 5 mei 1976, een monument ter ere van Simon Balthazar werd geplaatst.
- deze straat gelegen is tussen de Aalmoezenierstraat en de Sint-Antoniusstraat.
- de naam vermoedelijk verwijst naar begijnen en begaarden (ook wel bogaarden en begarden genoemd).
- deze respectievelijk vrouwen en mannen waren die leefden als alleenstaanden en deel uitmaakten van een soort vrije lekengemeenschap binnen de Rooms-katholieke Kerk en meestal in een begijnhof verbleven.
- het deze betekenis wel eens zou kunnen zijn, gezien de Begijnenstraat,( reeds besproken ) in de onmiddellijke omgeving ligt.
- anderzijds de naam ook ook bongerd, boomgaard, hof, hoving betekent.
- er aan het nr 58 vroeger de Politie Mobiele Brigade was gevestigd.
- er zich ter hoogte van de panden 10-18 de "Leliepoort", een dienstencentrum voor bejaarden, bevindt. -
- er sedert 2011, ter hoogte van de Sint-Antoniusstraat,aan het
BOGAARDEPLEIN,
de jeugdherberg "Pulcinella" gevestigd is.
- er op de hoek van de Schoytestraat het Mariabeeldje "Moeder Zaligmakers ",
(foto : inventaris bouwkundig erfgoed)
van Walter Pompe, uit de 18e eeuw zich bevindt.
- de naam van het plein verwijst naar de boomgaard van schepen Arnold Schoyte.
- deze straat gelegen is aan het Stuivenbergziekenhuis, tussen de Pesthofstraat en de Maatstraat.
- de naam vermoedelijk afkomstig is van
Herman Boerhaave
(foto van Wikipedia - www.rijksmuseum.nl)
Boerhaave (67jaar) geschilderd door Cornelis Troost)
geboren te Voorhout op 31.12.1668 en gestorven te Leiden op 23.9.1739.
- hij een Nederlands arts, anatoom, botanicus, scheikundige en onderzoeker was en gekend is van het syndroom van Boerhaave.
- de betekenis hiervan is dat er een scheur in de slokdarm is met daarbij een ontsteking van de ruimte in de borstkas tussen de longen in (mediastinum).
- dit vooral optreedt bij of na het braken
- Herman Boerhaave als arts in Leiden is gezien bij de groten der aarde.
- in 1715 de Russische tsaar Peter de Grote om vijf uur 's morgens zijn boot in de gracht aanmeerde voor Boerhaave's huis om hem te raadplegen.
- de patriarch van Constantinopel hem per brief. consulteert, en ooit wordt er een brief bij hem bezorgd met als adres enkel 'Boerhaave Europa'.
- als hoogleraar aan de Leidse universiteit hij klinische les geeft aan het bed van de patiënt, wat in die dagen nog niet veel wordt gedaan.
- er sinds 1991 er een museum is in Leiden aan Boerhaave gewijd.
- deze straat zich bevindt in de omgeving van O.L.V-kathedraal, en de hoofdingang van de kathedraal bervindt met de Groenplaats.
- er voor deze straat andere benamingen zijn,zoals "Molengat", "Appelmansstraat", " Rioolstraat" (sedert de 18de eeuw).
- de naam Jan Blomstraat zeer recent is (1968) en herinnert aan de architect die in 1798 belette datde kathedraal en de toren werden afgebroken om als nationaal goed door de Fransen te worden verkocht.
- er op de Zuidertoren van de kathedraal op de hoek met de Handschoenmarkt een beeldengroep" de steenkappers" ter ere van de architect en steenkapper Pieter Appelmans werd aangebracht.
- Pieter Appelmans geboren werd te Antwerpen in 1373 en overleed er op 25.5.1434.
- in 1968 de straat Jan Blomstraat werd genoemd, naar de van Duitsland afkomstige stadsbouwmeester.
- ter gelegenheid van het bezoek van koning Leopold III en koningin Astrid aan Antwerpen, de gedenkplaat op 12.5.1935 plechtig werd onthuld samen met het Appelmans monument "de steenkappers"..
- deze straat gelegen is tussen de Provinciestraat en de Montensstraat te Borgerhout.
- ze geopend werd in 1839 en verlengd ca 1935, lopende door de vallei van de Vuilbeek en het domein van Sertinge, waar in 1800 een bloeide garenblekerij was gevestigd.
- vandaar de naam Beelkhof vermoedelijk afkomstig is.
- dit plein gelegen is tussen de Frankrijklei en de Oude Vaartplaats.
(foto uit eigen beheer)
- de naam afkomstig is van de middeleeuwse
"Blauwe toren"
(fotovan het internet)
die deel uitmaakte van de 15de eeuwse omwalling.
- deze toren gebruikt werd als arsenaal, sluizencomplex, dissectieruimte, kruit -en poedermagazijn, en uiteindelijk een opslagplaats voor hout en puin.
- De toren zijn kreeg kreeg door de blauwe leien op het dak.
- is gelegen tussen de Mutsaertstraat en de Venusstraat.
- ze in de 15de en de 16de eeuw ten noorden begrensd werd door de blinde afsluitingsmuur van het minderbroederklooster, en ten zuiden door de tuinmuren van de Keizerstraat.
- vandaar de naam "Blindestraat" kreeg, in de Franse tijd verbasterd tot "Blindenstraat" (rue des Aveugles).
- de 2 belangrijkste gebouwen in de straat het "Bureel van Weldadigheid"
zicht op de gevel van het gebouw (foto van Alfons Van Camp)
en het "Gesticht Van Den Nest" zijn.
zicht op het gebouw Gesticht Van Den Nest (foto van Alfons Van Camp)
- het bureel opgericht werd in 1796 en in 1887-88 vervangen werd door het huidige gebouw naar een opdracht van bouwmeester Victor Durlet.
- het gesticht een instelling was ter bestrijding van de tuberculose.
- het gebouwd werd in 1907 naar een opdracht van de architecten Ferdinand Dermond en Edmond J. Tyck.
- deze straat gelegen is tussen de Carnotstraat en de Constitutiestraat.
- de naam verwijst naar een bisschop (in het Grieks : epi-skopos, wat letterlijk "opzichter"betekend.
- hij een geestelijke is in de hiërarchie van de Katholieke Kerk, de Orthodoxe Kerk, de Anglicaanse Kerk, de Vrij-katholieke Kerk, de oudekatholieke Kerk, de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Dagen of de Lutherse Kerk die veelal aan het hoofd staat van een bisdom.
- dit straatje gelegen is tussen de Brouwersvliet en de Adriaan Brouwerstraat.
- achter de betekenis van de naam niet gezocht dient te worden, gezien deze spreekt voor zichzelf, met het Waterhuis in de Adriaan Brouwerstraat achter de hoek.
- deze straat gelegen is tussen de Karel Oomsstraat en de Generaal Lemanstraat
- ze in 1875 geopend werd op gronden van de familie Somers-Biart vandar de naamgeving.
- ze oorspronkelijk gelegen was op het grondgebied van de gemeente Berchem.
-in 1912 de straat werd overgeheveld naar de stad Antwerpen.
- in de straat het Nottebohm Medisch Centrum gelegen is aan het nr 2
- Op 6 maart 1774 wordt in Estrée-les-Crécy, een dorp in het Franse Somme-departement Jean François Biart geboren. Amper 20 jaar later komt hij naar Antwerpen in het zog van het Revolutionaire Franse leger als inspecteur van het krijgsvervoer. In 1797 krijgt hij het beheer van de gemeentelijke administratie van kanton Lier en kort daarop zet hij zijn ambtelijke carrière verder bij de préfectuur van het departement van de Twee Neten onder prefect markies Charles d’Herbouville. Jean François gaat zich verrijken met de aankoop van in beslag genomen bezittingen, die de Franse overheid op de Antwerpse Vrijdagmarkt tegen spotprijzen laat verkopen bij opbod. Zo verwerft hij een patrimonium dat huizen, gronden, boerderijen, bossen en een jachtpaviljoen omvat, maar ook een aantal grondstukken aan de stadsrand nabij de steenweg naar Wilrijk – nu Karel Oomsstraat – waarop een oud buitenverblijf staat dat ooit nog in bezit is geweest van Jerome della Faille. In 1797 trouwt Jean François met Marie Françoise De Marteau, dochter van een Antwerpse arts en het nieuwe paar gaat inwonen bij de ouders van zijn vrouw in hun herenhuis aan de Lange Gasthuisstraat. Het buitenverblijf aan de dan nog landelijke stadsrand wordt als zomerverblijf gebruikt en krijgt nu de naam Hof van Biart, een L-vormig landhuis met een grote lap grond en tuinen. Zo’n zes jaar na de dood van Jean François Biart, op 13 maart 1840, komt dat Hof in bezit van zijn oudste dochter Marie Françoise Biart, intussen weduwe van de heer Somers. Haar erfgenamen trekken door de tuinen van hun Hof twee straten, de Biartstraat en de Somersstraat, voor de namen hebben ze het niet ver moeten zoeken. Maar in 1912 wordt de laatste straat herdoopt in Bronstraat en zo heet die vandaag nog steeds. (Bron : Frits Schetken)
- er aan het nr Nr.2 WOONZORGCENTRUM EN MEDISCH CENTRUM NOTTEBOHM is gelegen. In de tweede helft van de 19de eeuw kent Antwerpen een grote kolonie van uit Duitsland afkomstige handelaars, industriëlen en bankiers. Als een der eerste arriveert de familie Nottebohm al in 1811 vanuit het Westfaalse Bielefeld in Antwerpen. Het zijn de broers Dietrich – zeg maar Thierry - en Johann-Abraham – noem hem Jean – die hier onder meer een rijstpellerij zullen beginnen. Aan Thierry wordt de erfelijke titel van baron verleend in 1861, het jaar waarin zijn 48-jarige zoon André trouwt met Linda van Laer, net 25 jaar. Na een huwelijk van 27 jaar en acht kinderen overlijdt André en wordt Linda meteen douairière ofwel adellijke weduwe, want Thierry’s oudste zoon Eduard is al twee jaar dood en zo is de barontitel overgegaan op de jongste zoon André. Nu is liefdadigheid een van de kenmerkende eigenschappen van de leden van deze Duitse kolonie en dat is bij de Nottebohms niet anders. Linda ziet dat er geen behoorlijke behandeling bestaat voor mensen met lupus. Dat is een huidziekte die in zijn onschuldigste vorm rode littekens achterlaat, maar ook kan evolueren tot allerhande andere kwalen: kaalheid, dode vingers, ontsteking van gewrichten en bloedvaten, hartproblemen … kortom, een ernstige aandoening. In 1899 financiert zij daarom de oprichting van een Hôpital Dermatologique Nottebohm, waarvoor ze architect Jos Bascourt aantrekt voor het ontwerp van een groot ziekenhuis aan de Biartstraat en de Antwerpse Gasthuiszusters-Augustinessen binnenhaalt voor de ziekenzorg. Het gebouw wordt ingehuldigd op 20 oktober 1901 en vertoont een samenspel van neotraditoneel met neorenaissance en een vleugje art nouveau. Bascourt is specialist in al die stijlen en weet te mixen. Dit project is wel zijn enige opdracht voor een groot openbaar gebouw. Achter de 80 meter lange straatgevel met vier torens gaan gescheiden afdelingen voor mannen en vrouwen schuil, een neogotische kapel, een dokterskabinet, een refter en cellen voor de zusters, een strijkatelier, keukens, kamers voor het lekenpersoneel en het directiekantoor. Allemaal heel modern opgevat voor die dagen, de uitrusting is van een hoger niveau dan in de andere Antwerpse ziekenhuizen. Met aan het hoofd Linda Nottebohm-Van Laer. Als Linda in 1907 overlijdt op haar 71ste neemt dochter Augusta de leiding van de kliniek over. Die wordt tussen 1928 en 1930 uitgebreid met een vleugel naar ontwerp van Jef Huygh, ditmaal in art decostijl, ook weer de specialiteit van de architect. Hier komen drie spreekkamers voor de artsen, een apotheek, vier behandelkamers voor röntgenstralen en ultravioletbestraling en er is nu ook een lift. In 1950-1952 voert architect Gustaaf Van Meel verbouwingen uit. Hij is bekend met de zusters augustinessen als ontwerper van hun Sint-Augustinusziekenhuis in Wilrijk. Gustaaf zorgt voor een nieuwe kloostervleugel, vergroot de kapel en integreert een extra verdieping binnen het bestaande gebouw. De kliniek wordt in 1976 ook revalidatiecentrum en daar komt in 1980 een rusthuis bij, dat in 1995 uitgebouwd wordt tot woonzorgcentrum, waarin dan in 2006 vijf serviceflats worden geopend, die in 2013 gezelschap krijgen van nog eens vier van zulke flats, terwijl er in 2011 nog een nieuwbouw aan het Nottebohmcentrum wordt toegevoegd. Maar dat alles heeft Augusta Nottebohm niet meer mogen meemaken. Zij overleed in 1950, maar nog altijd zitten er in het bestuur van het Nottebohmcentrum leden van deze familie. (Bron : Frits Schetsken)
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
was gevestigd.
