Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
29-04-2017
Mutsaardstraat
MUTSAARDSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat gelegen is aan het Academie voor Schone Kunsten, tussen het Klapdorp en de Blindestraat.
- deze straat circa 1478 lijkt getrokken te zijn van het klooster der minderbroeders tot aan de voormalige Achterstraat (Lange Noordstraat) en verder doorgetrokken werd tot op het Klapdorp circa 1490.
- ze aanvankelijk zogenaamd "(Lange) Minderbroedersstraat" heette.
- de huidige benaming, daterend uit einde 18de eeuw, zou afkomstig zijn van "takkenbos" en later van de familie Mutsaert, door wier eigendom de straat liep.
- er aan de splitsing met Blinde -Ambtman en Minderbroedersstraat het Academie voor Schone Kunsten is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens van Frits Schetsken :
No. 13 MUSEUM NOTTEBOHM In 1811 komen vanuit het Westfaalse Bielefeld de broers Johann Abraham en Diederich Wilhelm Nottebohm naar Antwerpen en gaan in de Mutsaardstraat wonen. Ze krijgen een handelsopleiding in de Antwerpse vestiging van het Frans-Zwitserse bedrijf Parish, Agie & Co. Beide broers beginnen in 1817 voor zichzelf, samen met twee andere Duitse broers, Jean en Albert Insinger, wier vader Herman vanuit zijn firma in Amsterdam al contact had met Parish, Agie & Co. De nieuwe firma Nottebohm frères – Frans is in die dagen de handelstaal – gaat zich toeleggen op de koloniale handel in graan, rijst, koffie en leer. In 1852 wordt een eigen rijstpellerij in gebruik genomen en de Nottebohms zijn ook actief betrokken bij transatlantische pakketbootdiensten.
Wanneer Johann Abraham in 1866 overlijdt, erft Wilhelm diens kunstcollectie en laat hij architect Joseph Antoine Hompus daarvoor een apart gebouw neerzetten in neoclassicistische stijl op de hoek met de Lange Noordstraat, pal naast het broederlijk woonhuis. Dit Museum Nottebohm met boven de ingang het familiewapen – uiteraard een notenboom – is niet openbaar toegankelijk, maar Wilhelm leidt er zijn uitgebreide vrienden- en kennissenkring uit Antwerpens grote Duitse kolonie rond.
De firma Nottebohm frères wordt in 1882 overgenomen door Albert von Bary, zelf afkomstig uit het Rijnland. Maar de naam Nottebohm zal dankzij latere generaties tot op vandaag in Antwerpen een bekende klank blijven hebben, dankzij Brabo, de Nottebohmzaal en het Woonzorgcentrum Nottebohm.
- deze straat gelegen is in de wijk "Schoonbroek", aan de Twee Kronenstraat.
- de naam van de straat verwijst naar de kreisfreie stad Münster" in het noordelijk deel van Noordrijn-Westfalen, Duitsland.
- het de hoofdstad is van de Regierungsbezirk Münster.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
Titel: MUNSTERSTRAAT Op 15 mei 1648 wordt het Verdrag van Munster gesloten tussen Spanje en de Republiek der Verenigde Nederlanden. Dat verdrag maakt een einde aan de Tachtigjarige Oorlog, die begonnen was in 1568 onder de Spaanse koning Filips II en het regiem van de hertog van Alva over onze streken. De Vrede van Munster betekende tevens de definitieve scheiding van de Nederlanden in een noordelijk deel - het latere Nederland - en een zuidelijk, waaruit in 1830 België zou voortkomen.
In de Ekerse wijk Schoonbroek zijn veel straten genoemd naar politieke gebeurtenissen uit de 16de en 17de eeuw.
- dit plein gelegen is op de Linkeroever van Antwerpen, tussen de Jules Persynsstraat en de Prosper Van Langendonckstraat.
zicht op het Multatuliplein (foto van Alfons Van Camp)
- het plein genoemd werd naar de Nederlandse schrijver
Eduard Douwes Dekker (foto van Wikipedia)
- hij geborenwerd te Amsterdam, op 2.3.1820 en stierf te Ingelheim am Rhein, op 19.2.1887.
- hij bestuursambtenaar was, die vooral bekend is geworden vanwege zijn roman " Max Havelaar, of De Koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij" die in 1860 verscheen onder het pseudoniem "Multatuli" (Latijn : voor 'ik' heb veel (leed- gedragen) (=multa tuli) .
-hij ook toneelstukken, pamfletten, soms in briefvorm, en aforismen schreef.
P.S. : meer informatie ivm Eduard Douwes Dekker (Bron : Frits Schetsken)
MAX HAVELAAR GEBOREN IN BRUSSEL Wanneer Eduard Douwes Dekker zich aan het schrijven zet van zijn beroemde boek ‘Max Havelaar’ – beschouwd als een van de topwerken uit de Nederlandse literatuur – gebeurt dat in Brussel. Als een berooid man, die op 29 maart 1856 zelf ontslag heeft genomen uit zijn bestuursfunctie als assistent-resident in het gebied Lebak op het eiland Java, toen nog Nederlands-Indië, nu Indonesië, is hij na zijn terugkeer in Europa in 1659 in het goedkope hotelletje Au Prince Belge beland, aan de Bergstraat 52 in de Belgische hoofdstad. Daar pent hij op een zolderkamer tussen 16 september en 13 oktober zijn aanklacht tegen de toestanden in het Nederlands-Indië van de 19de eeuw neer. De eerste druk van het boek verschijnt bij uitgeverij De Ruijter in Amsterdam op 14 mei 1860 en veroorzaakt heel wat ophef in de Nederlandse samenleving. Onder het pseudoniem Multatuli richt de schrijver zich tot de Nederlandse koning Willem III om hem te vragen de koloniale politiek te wijzigen. De inheemse bevo lking lijdt namelijk onder uitbuiting door zowel de eigen inlandse vorsten als de Nederlandse ambtenaren die de kolonie besturen. Koning Willem I heeft in 1830 het cultuurstelsel laten invoeren, waarbij de inheemse boeren 20 procent van hun grond moeten beplanten met gewassen als koffie, thee, suiker en indigo, die op de Europese markt veel geld opbrengen voor de Nederlandse Handelsmaatschappij, die de producten opkoopt, waarbij vooral de Amsterdamse Koffieveilingen grote zaken doen. Maar het betekent ook, dat de lokale bevolking in Nederlands-Indië honger lijdt, omdat er niet voldoende eigen voedingswaren zoals vooral rijst worden verbouwd. En dan is er nog de regel dat wie niet voldoende geschikte eigen grond bezit, ter vervanging 66 dagen per jaar voor het gouvernement moet werken, de zogeheten herendienst. Erger nog is de regeling waarbij inlandse vorsten en Europese ambtenaren een commissie krijgen op de opbrengst van die cultuurgoederen, hetgeen tot corruptie op allerlei niveaus leidt. Mede dankzij Douwes Dekkers boek wordt in 1870 dat cultuurstelsel afgeschaft. Een van de bekendste passages uit de Max Havelaar is het lied van Saïdjah en Adinda, waarbij als inspiratie voor het meisje Adinda het Brusselse zangeresje Estelle zou hebben gediend, dat Eduard in een café-chantant nabij zijn hotel zou hebben gezien. Buiten de Max Havelaar heeft Eduard Douwes Dekker nog heel wat andere pennenvruchten nagelaten, die veel minder bekend zijn gebleven. Rijk is hij er nooit van geworden, want in die tijd was het gebruikelijk dat de auteur zijn copyright afstond aan de uitgever, zodat Eduard geen geld ontving van de vele herdrukken van zijn Max Havelaar. Gelukkig werd hij evenmin, want de hoop op eerherstel bleek loos en ook de reacties van zijn lezers stelden hem teleur, omdat zijn verwachtingen zeer hoog gespannen waren. In 1866 vertrekt hij daarom naar Duitsland, waar hij op 19 februari 1887 tijdens een astma-aanval overlijdt in zijn huis in Ingelheim am Rhein, 67 jaar oud. Na crematie in Duitsland wordt de urn overgebracht naar Amsterdam, waar de as in een op 6 maart 1948 onthuld monument op de Westerveldbegraafplaats in Driehuis (gemeente Velsen) is verwerkt, terwijl de urn zelf tot de collectie van het Multatuli Museum behoort, dat in 1957 geopend is in de Amsterdamse Korsjespoortsteeg 20 , Multatuli’s geboortehuis. Op de Torensluis aan de Singel in Amsterdam staat sinds 1987 zijn borstbeeld en in de Bergstraat in Brussel is ook een gedenkplaat aangebracht. En dan is er koffie, heel toepasselijk dus en sinds 1988 met het keurmerk Max Havelaar voor eerlijk verhandelde bonen.
- deze straten gelegen zijn aan de Wolstraat, tussen de Korte Koepoortstraat en de Hoofdkerkstraat.
- in 1549 de Spaanse koopman don Diego de Sainct Jehan de "Moriaan" kocht samen met een aanpalende woning en twee huizen in de Wijngaardstraat en hij ook nog twee huizen bezat in de Wolstraat.
- hij op deze eigendommen hij twee straten opende : de Moriaanstraat en de Onze-Lieve-Vrouwstraat (zie Hoofdkerkstraat) .
- in 1552 hij de verbinding aan met de Wolstraat legde, juist tegenover de Oude Waag: en dat deze doorgang het Moriaanstraatje werd genoemd.
- er op de gevel van het hoekpand met Wolstraat een prachtige muurtekening, voorstellende Hendrik Conscience te bekijken valt.
- deze straat zich bevindt in het havengebied, tussen de Rijnkaai en het Kattendijkdok-Westkaai.
- de naam van de straat verwijst naar de hoofdstad Montevideo van Uruguay.
- aan het nr 2 de Red Star Line-gebouwen deel uitmaken van het magazijnencomplex
opgericht door de legendarische scheepvaartmaatschappij Red Star Line.
- deze maatschappij tussen het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw bijna drie miljoen passagiers vervoerde naar de Verenigde Staten en Canada.
- de gebouwen aan de Rijnkaai fungeerden als één van de belangrijkste vertrekpunten van deze grote emigratiebeweging.
- het Red Star Line 1-gebouw opgericht werd in 1894 ter vervanging van een ouder gebouw uit 1873.
- het Red Star Line 2-gebouw werd opgericht in 1902, het Red Star Line 3-gebouw in 1922.
- na een restauratie in 2013 het nieuwe Red Star Line Museum zich vestigde in het complex.
- Historiek Red Star Line Company
Gedurende de 19de eeuw ontwikkelde de haven van Antwerpen zich tot één van de belangrijkste Europese vertrekpunten van emigranten. De uitbouw van de IJzeren Rijn ten behoeve van de havenactiviteiten zorgde voor een verbinding met een ruim achterland, waardoor uit dat achterland potentiële emigranten vanuit alle delen van Europa hun weg vonden naar Antwerpen.
De Red Star Line Company werd opgericht in 1872.
Vanaf dat ogenblik tot 1934, wanneer ze haar activiteiten stopte, opereerde ze vanaf de Rijnkaai. Aanvankelijk beschikte ze slechts over wat losse infrastructuur verspreid in het gebied van het Eilandje en de stad.
De Red Star Line was de belangrijkste maatschappij in het vervoer van emigranten van Europa naar Amerika. Ze ontstond door de fusie van de International Navigation Company opgericht in Philadelphia in 1871 en de Companie Sociètè Anonyme de Navigation Belgo-Americaine opgericht in Antwerpen in 1872. Vanaf 1873 vaarden ze onder de gemeenschappelijke vlag Red Star Line.
Het eerste schip 'de Vaderland', oorspronkelijk gebouwd om petroleum te vervoeren, werd omgebouwd tot cargo en passagiersschip. Spoedig daarna kwamen ook 'de Nederland' en 'de Zwitserland' in dienst. Het meest bekende schip uit hun vloot, door zijn zeven wereldcruises, was 'de Belgenland II' (1914-1936). Door de uitbreiding van de activiteiten kon de compagnie Amerikaanse en Engelse maatschappijen opkopen waardoor ze op het hoogtepunt van haar activiteit, voor de Eerste Wereldoorlog, 133 schepen in dienst had en ongeveer 85 000 passagiers per jaar kon overbrengen.
- deze straat zich bevindt tussen de Mechelsesteenweg en de Molenstraat.
- ze in 1850 geopend werd als steeg, doorgetrokken tot aan Molenstraat in 1852 en bebouwd vanaf 1853.
- de straatnaam verwijst naar het naburige fort Montebello, opgericht in 1806-1810 op de plaats van het vroegere Luizenfort.
- het fort van Montebello gevestigd was te Lier, een deel van de Antwerpse defensiegordel. Hij gebouwd werd als ondersteuning van de citadel en de Begijnenpoort bewaakte.
- deze straat ghelegen is tussen de Mechelsesteenweg en de Sanderusstraat.
- ze in 1490 reeds vermeld werd als Meulestraatje en in 1846 gewettigd als Molenstraat.
- de straatnaam ontleend is aan de windmolens genaamd "De Oranjeboom" en "Coolhaes" die ter hoogte van huidige Molenstraat aan de Mechelse Steenweg stonden.
- deze rui gelegen is tussen de Sint-Katelijnevest en de Sint-Maulusstraat.
- ze ook "Vlemincvest", "Vlamincxroye" of "Vlamincstrate" genoemd werd voor het westelijke deel, "Voldersvest" voor het oosten.
- de huidige naam, dateert van 1661 en, herinnert aan het voormalig klooster der minderbroeders, gelegen over de rui (huidige Academie voor Schone kunsten in Blinden- en Mutsaertstraten).
- ze tot het einde 19de eeuw het smalle deel der rui palende aan het Kipdorp "Engte van Gibraltar" genoemd werd en dit opgeruimd werd in 1852-54.
- de Minderbroedersvliet of -rui deel uit maakte van de eerste versterkte vesting (12de eeuw) en liep in het midden van de huidige straat. In 1661 werd de overwelving aanbevolen.
- er bezijden de rui, aan de Engelse beurs, zich het standbeeld ter ere van Paul Ostaeyen
bevindt.
(foto van Alfons Van Camp)
-o-o-o-O-o-o-o-
MINDERBROEDERSSTRAAT
Wist U dat ...?
- deze straat gelegen is tussen de Mutsaardstraat en der Minderbroedersrui.
- ze vroeger ook "Broerkesstraat" genoemd werd.
- ze geopend werd kort nadat de minderbroeders zich gevestigd hadden (1450) op de plaats van de huidige Academie voor Schone Kunsten.
- er in deze straat het Letterkundemuseum is gelegen.
- deze laan zich bevindt aan het Nachtegaalpark, tussen de Beukenlaan en de Floraliënlaan.
- deze laan vroeger Wilrijkse Hofdreef heette
- ze sedert 1912 bij Antwerpen gevoegd werd en Middelheimlaan genoemd werd naar het goed "Middelheim" of "Wilrijkse Hof", dat reeds in de 14de eeuw vermeld wordt.
- er het openluchtmuseum voor beeldhouwkunst ,op het Hoog ligt en het zogenaamde Middelheim-Laag aansluit bij Vogelzang
(foto van Alfons Van Camp)
Standbeeld van burgemeester Craeybeckx aan de ingang van het museum
- er naast het museum op de achterzijde van de gevel van de bibliotheek de volgende tekst is te lezen : "Wind en de Wilgen" van de conceptuele kunstenaar Lawrence Weiner (New York 1940).
- deze tekst werd ingehuldigd op 25.5.1996 Bron : Antwerpse stadsbeelden Anno 2001 van Antoon van Ruyssevelt.
(foto van Alfons Van Camp)
- er ten noordoosten van het park de gebouwen van Middelheimziekenhuis, aan de Lindendreef, met voor de oprit van het ziekenhuis het standbeeld van "Samson", gelegen zijn
zicht op het Middelheimziekenhuis (foto van Alfons Van Camp)
(foto van Alfons Van Camp)
standbeeld van Samson
- er naast de Lindendreef, de vroegere Koloniale Hogeschool is gelegen, waar in de tuinen verschillende standbeelden te bezichten zijn, o.a . van de "Saveur" juist voor het gebouw.
zicht op de Koloniale Hogeschool (foto van Kris Vandevorst - Vlaamse Gemeenschap)
Le Saveur (foto van Alfons Van Camp)
- er op het uiterste punt in de voortuin voor het gebouw, aan de Floraliëlaan, deze gedenkplaats is te zien "Patriae liberandae proprignatoribus".
- dit een hardstenen monument is ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers van de Koloniale Hogeschool. .
- deze straat zich bevindt op de Luchtbal, tussen de Noorderlaan, richting tweede havendok.
- de naam van de straat verwijst naarde straat Michigan die zowel in de Grote Merenregio als in het middenwesten van deVerenigde Staten van Amerika ligt.
- de naam Michigan de Franstalige vorm is van het Ojibwe woordhigan mishigamaa, dat "groot water" of "groot meer" betekent.
- Michigan de tiende meest bevolkte staat van de vijftig Amerikaanse staten is en staat op de elfde plaats op het vlak van oppervlakte (de grootste ten oosten van de Mississippi.
- Lansing de hoofdstad is, terwijl Detroit de grootste stad is.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.