1e - 2e - 3e - 4e en nu ook 5e Wereld op komst!

Armoede en Vijfde Wereld.

"Meer dan de helft van de allochtonen in Vlaanderen leeft onder de armoedegrens.
De vrouwen zijn de grootste slachtoffers van armoede, in het bijzonder die van Marokkaanse en Turkse afkomst. De allochtonen, in het bijzonder de vrouwen, hebben de laagste inkomens."
Dat zijn de meest saillante conclusies van het onderzoek van Bea Van Robaeys en Nathalie Perrin in opdracht van de Koning Boudewijnstichting.
De resultaten van het laatste onderzoek vormen opnieuw een stevige bevestiging van wat men 16 jaar geleden reeds met zeer deskundige onderzoekers heeft vastgesteld. De les is dat men onderzoeken financiert, de conclusies beluistert, men belooft ook, maar uiteindelijk gebeurt er niets, noch op nationaal, noch op gewestelijk, noch op stedelijk niveau.

Interessant aan deze conclusies is dat de wetenschappers een nieuwe benadering hebben gehanteerd, nl. vanuit de armoedegrenzen. Misschien zullen de politieke wereld, de hulpverleningsdiensten, de welzijnsorganisaties, de scholen en in het bijzonder de werkgevers, steden en gemeenten nu wakker geschud worden.

Wetenschappers zoeken immers de oorzaken in sleutelfactoren als studieniveau, studierichting, taalkennis, discriminatie, etnische origine, enz. Anderen, vooral uit de politieke wereld, zoeken de toevlucht in de onderdrukking van zowel de Marokkaanse als de Turkse vrouw door hun gemeenschappen. Sommige politieke partijen proberen daarenboven de cultuur en godsdienst te betrekken bij de verklarende factoren, maar ze vergeten meestal dat zijzelf wel eens aan de basis van deze situatie zouden kunnen liggen.

Na 50 jaar migrantenbeleid volgt nog meer dan 50 procent van de migrantenleerlingen het beroeps- en technisch onderwijs, meestal in studierichtingen met beperkte tewerkstellingsmogelijkheden. Slechts 2 procent van de migrantenjongeren van de tweede en derde generatie, voltooit hoger onderwijs (buiten en binnen de universiteit).
De werkloosheidscijfers onder migrantenjongeren die hier geboren zijn en in Vlaamse scholen werden gevormd, liggen bijna viermaal hoger dan bij hun Vlaamse leeftijdsgenoten.

Dit heeft niets te maken met de onderdrukking van de vrouw door haar gemeenschap of de islam, maar is wel een bewijs van ongelijke maatschappelijke behandeling en in het bijzonder van het falen van het migrantenbeleid.
Er wordt ook geopperd dat het aanleren van het Nederlands zou helpen bij het vinden van een job. Het verwerven van het Nederlands biedt echter weinig kans op werk, vooral voor diegenen die geen hoog diploma hebben behaald.

Discriminatie is gewicht aan het been!

Discriminatie, zowel op scholen als op de werkvloer, is meestal een zwaar gewicht aan het been. Voeg daarbij dat, na de toepassing van het inburgeringsdecreet op het einde van de jaren negentig, het integratiebeleid naar de provinciale en stedelijke niveaus werd overgeheveld. Dit leidde tot de afschaffing van alle integratiecentra en van hun integrale werking.
Zo ontstonden hoge drempels, ook voor de cursussen Nederlandse taal en maatschappelijke oriëntatie. Velen haken af omwille van praktische moeilijkheden, zoals bijvoorbeeld de afstand tussen woonplaats en cursusplek.
Daarenboven beperkt de werking van integratiediensten en OCMW’s van vele steden zich tot het opmaken van mooie rapporten om subsidies binnen te rijven.
Bovendien bestaat er angst om een actief integratiebeleid te voeren omwille van de vrees voor verlies van stemmen.
Dus eigen belang eerst.

De nieuwkomers worden daarbij meestal geconfronteerd met een lesgever of een begeleider die niets weet over hun migratietraject, hun cultuur, hun taal of de drama’s waarmee ze geconfronteerd werden. Vandaar ook de inefficiëntie van het beleid.

Ja, Vlaanderen en België hebben veel geïnvesteerd om diegenen die tot de Vierde Wereld behoren uit de klauwen van (kans)armoede te bevrijden, maar door de inefficiëntie van het beleid is er een Vijfde Wereld op komst. Deze zal uitsluitend bevolkt zijn door kinderen, gezinnen, mannen en vrouwen uit de immigratie, in het bijzonder van moslimse en Afrikaanse origine.

Youssef Ben Abdeljelil, historicus en geograaf (oud-onderzoeker OASeS) te Aalst.
(Ingekort artikel uit Mondiaal Magazine van 11.11.11.)

Trappen.

Toenmalig Europees parlementslid Willy Kuypers, beleefde angstige ogenblikken, als hij geblinddoekt
aan de arm van een blinde, een roltrap afdaalde in Antwerpen 1986, tijdens een actie van het Olympiakomitee.

Trappen.

Een trap – al dan niet beweegbaar; uit- en intrekbaar – is een constructie om een hoger of lager niveau te bereiken.
Het simpelste is een vaste of loshangende ladder, maar daar wil ik het niet over hebben.
Wél ook over die éne trede op het voetpad, die er teveel aan is voor rolstoelgebruikers, als ze een trottoir willen op- of afrijden. Men kan die stoephoogte natuurlijk op een goede manier afschuinen (voor de overgrote meerderheid van de garages doet men dat automatisch) maar dat is voor mensen in een rolstoel niet zo gemakkelijk te verwezenlijken, al weten de bevoegde autoriteiten deze noodzaak al vele jaren. En nog al te dikwijls staat de rolstoeler na een goeie afrit van een stoep voor een onmogelijke oprit vast te midden van de gevaarlijke straat die, heden ten dage onnatuurlijk overal, alleen voor auto’s beschikbaar is.

Maar tevens worden rolstoelers gewoon en gemakshalve vergeten als volwaardige mensen. Zo heeft men nog in 2006, bij het heraanleggen van de markt in Wenduine – een deelgemeente van De Haan – geen afschuining gemaakt van de trappen voor de openbare bibliotheek, die daar op de markt gelegen is. Voor die gemeentebestuurders hoeven mensen die niet kunnen gaan ook niet te lezen blijkbaar.

Trams en autobussen.

Trappen kunnen ook gewoon een levensgevaarlijke val-strik zijn. Denk maar aan de dalende trappen – al dan niet automatisch – van metro’s en dergelijke. Als daarvoor geen door blinden en slechtzienden met de voeten voelbare waarschuwing aangebracht ligt, dan riskeren deze visueel gehandicapten ook nog een diepe val met ernstige kwetsuren als gevolg. Na enkele acties van het toenmalig Olympiakomitee uit Antwerpen in 1985 en 1986, heeft men aldaar dan toch, in meerdere stations verende tegels of waarschuwingsnoppen aangelegd. Maar voor rolstoelers zijn er, nu nog steeds, slechts in een beperkt aantal tramstations liften beschikbaar in de premetro van Antwerpen.

Nochtans reeds in begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, bracht een actiegroep een rolstoelpatiënt in de Antwerpse premetro naar beneden, om aandacht te vragen voor rolstoelgebruikers. De man, een vrijwilliger, heel zwaar gehandicapt, kon niet anders dan vastgebonden in zijn zware, door batterijen aangedreven rolstoel deelnemen aan de actie. Tussen haakjes: nooit heb ik tijdens een actie een gelukkiger mens gezien. Dan werd de politie en de directie van de trammaatschappij ingelicht dat er een zwaar gehandicapte in de katakomben van de metro zat en er alleen nooit uitkon.
Er waren vier personen voor nodig om hem via de roltrap trap voor trap terug naar boven te brengen!

Ook in Brussel ondervinden rolstoelgebruikers (volgens de ‘Toeristische Gids voor gehandicapten’) grote moeilijkheden om zich met het openbaar vervoer te verplaatsen. Er zijn slechts een tiental metrostations toegankelijk. De ruimte echter tussen het perron en het metrostel blijft nog een belangrijk obstakel (en dat is niet alleen waar voor Brussel).
Wel zijn er op vele plaatsen plannen om veel meer metrostations, trams en bussen toegankelijk te maken. Maar men spreekt in die plannen dat het toch nog tot 2010-2012 zal duren …

Voor Vlaanderen komt er in mei 2007 een proefproject voor aangepast vervoer voor rolstoelgebruikers in twee gebieden: één in de Kempen en één in Limburg. Minister Kathleen Van Brempt benadrukt dat ook mensen in een rolstoel recht hebben op basismobiliteit.
Bussen en halteplaatsen worden trouwens wel reeds hier en daar aangepast aan deze specifieke noden. Toch is er nog veel speciaal vervoer nodig om mensen met een rolstoel ook hun recht op verplaatsen te gunnen. En zulk vervoer moet dan op voorhand aangevraagd worden en kent ook de nodige financiële problemen.

Treinen.

De treinen dan, zijn die vlot bereikbaar voor rolstoelgebruikers?

Voor heel veel stationperrons geldt dat de opstaphoogte niet aangepast is aan de noden van oudere mensen, of aan personen die wat moeilijker kunnen gaan.

In nauwelijks 1/6 van het totaal aantal treinstations kunnen rolstoelers terecht (Bron: Helga Stevens, Vlaams Parlementslid N-VA op 13 maart 2006).

Op 16 maart 2006 kreeg Greet Van Gool, volksvertegenwoordiger voor SP.A, een antwoord op haar vraag in de plenaire vergadering van de staatssecretaris voor Overheidsbedrijven. Van Gool vroeg o.m.: Hoe zit het met het vroeger aangegane engagement van de regering om 93 stations toegankelijk te maken?
“Tegen eind 2008 zullen 24 stations volledig aangepast zijn voor mensen met beperkte mobiliteit”, antwoordde staatssecretaris Bruno Tuybens. “24 treinstations gaan we tegen eind 2008 volledig toegankelijk maken door alle perrons uit te rusten met liften, hellingen of gelijkwaardige inrichtingen, door de toegang tot het station en alle perrons aan te passen en door geschikte sanitaire voorzieningen te maken...”
- “De 24 zijn uiteraard een begin. De uitvoering van de integrale toegankelijkheid kost veel geld. In de 93 stations waar u naar verwijst, blijft de service voor minder mobiele mensen gelden. Ook in andere stations zorgen hulpvaardige personeelsleden vaak voor de minder mobiele mensen, wat ook waardering verdient.” Aldus Bruno Tuybens.

Natuurlijk zijn er voor de toegankelijkheid van de treinstations vele acties gevoerd, ook en vooral door de gehandicapten zelf en dit in meerdere stations.
Toch geldt heden nog in de overgrote meerderheid van de stations dat, wanneer een rolstoeler al tot op het perron geraakt, ze dan een onhandig gevaarte (men noemt dit lompe toestel zeer ongepast een ‘perronvlinder’), dat overal in de weg staat, met één of meerdere personeelsleden moeten aanrollen tot tegen de opstap van de trein. Daarmee wordt dan de helling gemaakt waarop de rolstoelgebruiker de trein wordt ingerold.
Eigenlijk zou een aangepaste heftruck hier zeer handig zijn, met als voordeel dat men dit toestel ook voor veel andere zaken kan gebruiken.

En terwijl ik toch bezig ben met voorstellen: waarom bouwt men in de nieuw aan te leggen treinstations geen roltrappen – eigenlijk royale glijdende trottoirs - genre Macro in Deurne? Daarop kunnen met groot comfort zowel reizigers met valiezen als rolstoelers en kinderwagens van de ene verdieping naar de andere gebracht worden. Men heeft daarvoor dikwijls plaats zat, zoals bijvoorbeeld in het nieuwe treinpaleis in Antwerpen-Centraal, waar men deze kans weer gemist heeft. En in Brugge zijn ze aan het vernieuwen en Gent zal volgen en nog vele andere. Waar zitten die vernuftelingen van ingenieurs in deze? Zijn de managers helemaal benomen door hun gage? Of mankeert het bij de politiekers weer aan visie?

Van trappen gesproken. In Antwerpen-Zuid zijn er vijftig trappen te beklimmen, om van het spoorniveau tot het straatniveau te raken.
In de jaren tachtig vorige eeuw, is daar langs weerkanten van beide sporen een heuse roltrap aangelegd. Ze deden wat roltrappen horen te doen, maar spijtig genoeg niet lang. Meer dan enkele maanden hebben die niet gewerkt.
Men heeft ze dan in een houten bekleding gestopt en als dusdanig kan men die ook vandaag nog op Antwerpen-Zuid bekijken als een volwassen blunder van de NMBS.
De reizigers die Antwerpen-Zuid aandoen, blijven ook die vijftig trappen doen. Ze moeten wel, er is niets anders.

Om te sluiten nog een triestigheidje. In Brugge, ik zei het al, zijn ze al een paar jaar bezig met het station te vernieuwen. Daarvoor leggen ze noodtrappen vooraleer de definitieve er komen. Dat is normaal, alleen zijn er sommige noodtrappen waarvan de treden te hoog uit elkaar zijn en dus moeilijker te betreden. De meeste leuningen, die vooral gebruikt worden door mensen die moeilijker kunnen gaan, zijn van hout, sommigen zelfs van ongeschaafd hout gemaakt, waar de splinters uitpieken. Gezien die verbouwingen nog een twee jaar zullen duren had men daar toch gewone gladde en handige kunststofleuningen voor kunnen gebruiken?
Eigenlijk geeft de NMBS hier blijk van bitter weinig achting voor haar cliënten.
Mensen die moeilijk te been zijn kunnen het station Brugge beter nog wat vermijden.

Jef Vergif

Nieuwe armen.

Hoe doeltreffend is de inkomensverdeling door de sociale zekerheid in de bestrijding van de armoede?
Tien jaar geleden behoorde België nog tot de wereldtop als het op sociale bescherming aankwam. Vandaag niet meer.
Pensioenen en werkloosheidsuitkeringen houden geen gelijke tred meer met de welvaart. De hoge werkloosheid leidt tot armoede en tegelijk legt de lage werkgelegenheidsgraad een sterke druk op de sociale zekerheid.
De gegevens zijn afkomstig van de Europese Commissie: officiëler kan niet.
Als de komende verkiezingen al ergens over moeten gaan, dan wel over de dwingende keuzes die dienen gemaakt om de economische en sociale verdeeldheid in de Belgische samenleving weg te werken.

Die verdeeldheid laat zich lezen in het rapport van de Europese Commissie. In België groeit meer dan één kind op acht, of 13,5 procent, op in een gezin waar niemand werkt.
Met dat cijfer presteren we net iets beter dan de Bulgaren. Zelfs Roemenië, niet meteen een Europese koploper, doet beter.
14,7 procent van de Belgen – dat zijn ruim 1,5 miljoen mensen – leeft in armoede.
In de loop van de jaren 1990 waren we al diep geschokt door de eerste rapporten van de Koning Boudewijnstichting, waarin het armoedepercentage tussen de 6 en de 7 procent werd geraamd.
Komen we er nu in Vlaanderen nog met een armoedepercentage van 11 procent af, dan zit Wallonië met 18 procent en Brussel zelfs met maar even 27 procent opgescheept.

Nu mogen de Europese criteria stringenter zijn dan de Belgische, toch blijven de cijfers ontluisterend en verontrustend.
Bij de oudere Belgen loopt de armoede op tot 21 procent. Nu al zit de Belgische gepensioneerde met een inkomen dat nog maar net 73 procent van het inkomen van de werkende Belg bedraagt, een pak onder het Europees gemiddelde van 85 procent. Onder de werklozen steeg het armoedepercentage de voorbije jaren tot 28 procent en bij eenoudergezinnen – veelal alleenstaande moeders – tot een desastreuze 36 procent.
Onze sociale uitkeringen zijn de voorbije jaren afgegleden naar de laagste in Europa.
De gevolgen daarvan komen hard aan voor Vlaanderen; voor Wallonië en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn ze verwoestend.

Een kopstuk van de SP.A gaf onlangs toe: “We hebben hier met Paars gefaald.” Alleen Vlaams minister Frank Vandenbroucke was bereid zich publiekelijk op de borst te kloppen: “Wij hebben de eerste schuchtere passen (op het stuk van de activering) pas in 2003 gezet. Omdat er geen beleid was om werklozen aan de slag te helpen, zit België nu met veel langdurige werklozen die extra gehandicapt zijn.”
Het moet zijn dat de nieuwe armen niet voorkomen in de focusgroepen die de met overheidsgeld vorstelijk betaalde communicatiespecialisten hanteren om het beleid te begeleiden, want premier Guy Verhofstadt heeft de afgelopen jaren met zijn paarse meerderheid alle knipperlichten genegeerd.
Dat de welvaartstaat, zoals professor Herman Deleeck graag herhaalde, een maatschappelijk project is met duidelijke ethische onderbouw, is ze daar in de Wetstraat even ontgaan.
Vandaag krijgt Paars zelfs de armoede, die ze de voorbije acht jaar mee hielp aanrichten, niet meer georganiseerd.
Armoede is geen schande voor wie ze ondergaat, wel voor hen die ze door non-beleid veroorzaken.

Uit: Van de redactie. KNACK 28 februari 2007. Rik Van Cauwelaert.

Werkgelegenheid, oplossing voor alles?

Ik zeg niet dat volledige werkgelegenheid alle misdaad zal voorkomen. Je zult altijd een politiemacht en gevangenissen nodig hebben. Maar laten we ophouden om een fundamenteel sociaal probleem van werkloosheid op te lossen door de strafstaat uit te rollen.
Een probleem dat in essentie te maken heeft met werkloosheid, los je op door in jobs te voorzien. Degelijke jobs.
Onze maatschappij is rijk genoeg om daarvoor te zorgen.
En de nood is hoog: kinderopvang, onderwijs, gehandicaptenzorg, de zorg voor ouderen…
Ik pleit in Frankrijk voor de creatie van een miljoen jobs in ’s lands grootste probleemwijken. En ik beweer dat tachtig procent van alle actuele problemen daarmee opgelost zal zijn.

Pleidooi voor een soort basisinkomen voor iedereen?

Mensen denken soms dat iedereen in zijn luie zetel zou blijven liggen als zo’n basisinkomen werd ingevoerd. Maar dat klopt niet: werk is niet alleen een bron van inkomsten, het is ook een manier om jezelf te ontplooien, om sociale contacten te hebben.
We hebben werk en inkomen trouwens al lang van elkaar losgekoppeld: wat zijn dividenden anders? Mensen spelen op de beurs en verdienen geld zonder dat ze daar iets voor hoeven te doen.
De top 40 van de Franse bedrijven heeft vorig jaar meer dan 30 miljard euro winst uitgekeerd aan zijn aandeelhouders. Als dat geen loskoppeling is van werk en inkomen, dan weet ik het ook niet meer. En waarom zou dat alleen mogen voor de top van de samenleving, en niet voor de mensen aan de onderkant?

Globalisering. Kan Europa zich economisch isoleren van de rest van de wereld? Minder markt en meer staat, blijven we dan nog concurrentieel?

Ook door dat argument mogen we ons niet laten verblinden.
De Europese landen maken vooral deel uit van de Europese economie: ze exporteren voor 80% binnen de eurozone. Kapitaal en goederen stromen voor 90% tussen Europa, Japan en de Verenigde Staten.
Als mensen het over globalisering hebben, denkt iedereen aan onderbetaalde Chinese arbeiders tegen wie wij niet kunnen concurreren. Als ik het heb over jobs die door de overheid gecreëerd kunnen worden, heb ik het over jobs die geen concurrentie hoeven te vrezen: kinderopvang en gehandicaptenzorg kun je bezwaarlijk delocaliseren naar China.

Wat zegt u tegen politici die u voor gek verklaren?

Dat ze zich moeten afvragen wat ze willen. Willen ze de armoede blijven organiseren, zodat mensen in de criminaliteit geduwd worden en we steeds meer politie en gevangenissen nodig hebben? Of wil men de uitzonderlijke rijkdom die we hebben op een andere manier verdelen, zodat de staat echt de veruitwendiging wordt van ons allemaal?
We kunnen de staat vormgeven zoals wij dat willen, hoor. Dat zijn we vergeten.
We hebben gevangen gezeten in het idee dat alles een kwestie is van markt versus staat. Terwijl markt een schepping is van de staat. Zonder staat geen markt, al was het maar omdat staat eigendomsrecht moet garanderen.
Dat zijn allemaal politieke beslissingen. Het enige wat we nodig hebben is de politieke wil!

Uit een interview van KNACK 28 februari 2007 met Loïc Wacquant.