Als we ontwaken vaart het schip de haven van de Finse hoofdstad Helsinki binnen. Een troep meeuwen volgt het schip. De grote vogels zijn niet schuw. Met ferm gekrijs komen ze stukjes koek uit onze hand pikken. Het is een kille morgen in Helsinki. Een fluo gele overzetboot van de Tallinnline contrasteert fel tegen de grijze havenkade. Wel tot zes keer per dag verzorgt deze rederij de slechts twee uur durende overtocht tussen Helsinki en de Estse hoofdstad Tallinn. De Finnen gaan graag op uitstap naar Tallinn. Vele producten, zeker alcoholische dranken, zijn in Estland een stuk goedkoper dan in de Scandinavische landen. Met een shuttle bus raken we snel in de historische binnenstad. De zon laat zich niet zien, de terrassen blijven leeg. Op ontdekking in de stad vinden we gauw het stadhuis met vlakbij het presidentieel paleis. In Finland is Mevrouw Tarja Halonen al sinds het jaar 2000 president. Heel in 't oog springend is zeker de Russisch-Orthodoxe Uspenski kathedraal.Buiten valt de diepbruine kleur van de gevel op, binnen het rijk versierde interieur met mooie muurschilderingen en ikonen. Als vanzelf komen we op het senaatsplein, het centrale plein van de stad met de grote Lutherse Domkerk als blikvanger. Het is een witte kathedraal bekroond met vijf groene koepels met daarop talloze blinkende sterren. Het interieur is bedroevend kaal en weinig versiert. In de kleine reisgids die we meehebben beschrijft men het theater en het centrale treinstation als bijzondere gebouwen. Ook de rotskerk mag op ons bezoek aan de Finse hoofdstad niet ontbreken. De rotskerk werd in 1969 gebouwd door in een rotsheuvel met explosieven een gat te blazen waarna de opening aan de bovenkant werd afgedekt met een koepel van glas en koper. De merkwaardige kerk wordt, dankzij zijn goede akoestiek, veel gebruikt voor concerten en trouwerijen. Met een koffie en gebak in het drukbezochte 'café Engel' sluiten we ons bezoek aan Helsinki af.
Om acht uur deze ochtend beginnen we al aan onze begeleide wandeling door Sint Petersburg. De bus en de gids met bordje 22 nonchalant onder de arm staan ons op te wachten aan de havenkade. We rijden weer naar het centrum van de stad. We beginnen de weg al stilaan te kennen; voorbij de grauwe woonkazernes tot aan de Neva rivier, links, en over de tweede brug rechts de stad in. De Russisch-Orthodoxe St. Isaac kathedraal, die we gisteren bezochten, is het beginpunt van de wandeling. We wandelen langs het gebouw van de senaat op het senaatsplein, staan even stil bij het ruitermonument voor Peter De Grote, 'De Bronzen Ruiter' genoemd en bewonderen de 72 meter hoge spits van de Admiraliteit, een monument voor de Russische vloot. Wandelend langs de hermitage, de nieuwe hermitage en de wintergracht herkennen we in de verte de kerk van de verlosser op het bloed. Prachtig hoe de kleurrijke koepels, allen verschillend, blinken in de zon. Vlakbij de kerk, op een bruggetje over een kanaal, wijst de gids op de vele hangsloten die aan de brugleuning bevestigd zijn. Trouwkoppels klikken deze sloten, waarop hun namen en trouwdatum staan, aan de brugleuning vast als blijk van hun eeuwige(?) trouw. Souvenirskramen mogen, aan deze veelbezochte kerk, niet ontbreken. Het hebbeding dat je in alle kraampjes kan kopen zijn de 'Matroesjka's', de Russische poppetjes. Je hebt ze in alle afmetingen, van eenvoudig tot zeer fijn beschilderd. Voor de kleinkinderen kopen we er drie, we kunnen nog afbieden en zelfs in euro betalen. Aan de Rostrazuilen, vanwaar we nog een mooi zicht hebben over de Neva rivier, de hermitage, de Petrus en Paulus vesting en het Etnografisch museum, eindigt deze leerrijke wandeling door de stad. Een trouwkoppel toast met vrienden op hun prille geluk. Een fotograaf maakt mooie foto's van het gebeuren. Als de bruidegom merkt dat ook wij hun fotograferen, poseren ze maar al te graag ook voor onze lens.
In de namiddag maken we nog een vierde begeleide uitstap. Een bezoek aan 'Peterhof', de zomerresidentie van Tsaar Peter De Grote, mag in geen enkele Sint Petersburg reis ontbreken. Peterhof, een schitterend geheel van gebouwen en parken uit de 18de en 19de eeuw ligt aan de Finse Golf op ongeveer 36 kilometer ten zuidwesten van de stad. Tsaar Peter De Grote werkte zelf mee aan het ontwerp van dit paleizen complex dat het kasteel van Versailles naar de kroon moest steken. In 1723 werd Peterhof als Keizerlijke residentie in gebruik genomen. Vooral de prachtige parken en tuinen met vele grote fonteinen maken van Peterhof een lust voor het oog. Met een hydrofoil, een draagvleugelboot, varen, of beter gezegd, scheuren we tegen hoge snelheid, de neus van de boot uit het water getild, over de Finse Golf naar Sint Petersburg. Een klein half uur later legt de hydrofoil aan op loopafstand van de Celebrity Constellation die weldra vertrekt naar onze volgende bestemming.
Vanmorgen zijn we aangemeerd in Sint Petersburg, de tweede grootste stad van Rusland. Sint-Petersburg dat vroeger Leningrad en nog veel vroeger Petrograd heette is hét hoogtepunt van deze Baltische cruise. Na het ontbijt verzamelen we in het theater van het schip. We hebben een geleid bezoek geboekt aan de Hermitage. We zetten voor het eerst voet op Russische bodem en dat zullen we geweten hebben. In de andere hoofdsteden die we tot nu toe bezochten verlaat je het schip en loop je, op je dooie gemak naar de wachtende shuttle bus of nog beter recht de stad in. Hier in Rusland moeten we één na één met onze reispas én ticket voor een geleide excursie geduldig aanschuiven naar de balie van de douane beamten. Onze reispas wordt grondig nagekeken en afgestempeld door strenge, onvriendelijke, zelfs een beetje argwanende vrouwelijke bedienden. Van achter hun computer, in hun hokje met millimeters dik glas keuren ze ons als zijn we indringers. Een moderne autobus staat klaar en rijdt ons naar het centrum van Sint Petersburg. De nieuwe cruiseterminal staat in schril contrast met de grauwe woonkazernes langs waar we rijden. De Hermitage, het grootste museum ter wereld, ligt aan de oever van de Neva rivier. Het statige gebouw met zijn opvallende groen-witte gevel is een streling voor het oog. In het museum is het erg druk. We worden rondgeleid door een (alweer) strenge dame die van wanten weet. Zelfverzekerd, met een fikse tred en zonder dralen brengt zij ons in verschillende zalen die voor ons, Belgen, het meest boeiend zijn. We bewonderen meesterwerken van o.a. Rubens, Antoon Van Dijck, Jacob Jordaens maar ook van Picasso, Michelangelo, Monet, Matisse..... echt overweldigend. Over hoe groot en waardevol de kunstcollectie in het museum wel is gaat de volgende stelling: als je elk kunstwerk in de Hermitage 1 minuut zou bewonderen dan zou je bijna 10 jaar nodig hebben om alles te zien. Buiten op de stoep, met mooi uitzicht op de Neva rivier en de Petrus en Paulusvesting, wachten we op de bus die ons terugbrengt naar het schip. In de grote cruiseterminal hebben we even tijd om een koffie te drinken. We worden nauwlettend in 't oog gehouden door twee agenten? in strak uniform en met een veel te grote kepie op het hoofd. We zijn dan ook de enige die niet terug aan boord gaan. We hebben deze namiddag nog een excursie geboekt naar 3 belangrijke kathedralen in de stad.
Opnieuw rijden we van de haven naar de stad. Al van ver zien we de grote gouden koepel van de Sint-Isaac kathedraal. De kathedraal is de grootste in Sint Petersburg en één van de grootste koepelkerken ter wereld. De kathedraal bouwen duurde 40 jaar. (1818-1858) Tijdens de tweede wereldoorlog werd de gouden koepel grijs geschilderd. Zo trok de majestueuze kerk minder de aandacht van de vijandelijke vliegtuigen. De mooie Sint Nikolaaskathedraal met zijn lichtblauwe en witte gevel is bekroond met 5 vergulde koepels. De kers op de taart is ongetwijfeld de 'kerk van de verlosser op het bloed'. Reeds van ver trekt ze onze volle aandacht. De kerk is met zijn drukke, kleurrijke decoratie en ui-vormige koepels één van de opvallendste gebouwen in Sint Petersburg. Binnen zijn het plafond en alle wanden bedekt met fijn mozaiëkwerk. De kerk lijkt op de Basiliuskathedraal op het Rode plein in Moskou.
Na het avondmaal treed in het theater een folkloristische groep uit Sint Petersburg op met zang en dans uit deze regio in Rusland. Het wordt een fantastische voorstelling.
Als er nu één plek is aan boord van dit luxueuse cruiseschip waar we niet lang willen vertoeven is het wel het casino, helemaal in onvervalste Las Vegasstijl. Blijkbaar zijn er vele andere (Amerikaanse?) toeristen die onze mening niet delen. Ze hebben zich knus voor één van de ratelende en geldverslindende gokautomaten genesteld met een beker jetons in de ene en een grote beker cola in de andere hand. In de rustige piano bar drinken we nog een drankje voor het slapengaan. Maar wie gaat er nu slapen als buiten de zon nog schijnt! Het is einde juni, de langste dagen van het jaar. In Sint Petersburg wordt deze periode de 'witte nachten' genoemd. Het wordt deze weken amper donker in Sint Petersburg. Na elf uur 's avonds lezen we op het terras, zonder licht te maken, het Celebrity krantje met daarin alle activiteiten voor de volgende dag. Als proef op de som zijn we, in een vlaag van opperste fitheid, om 3 uur in de ochtend even opgestaan om ons ervan te gewissen dat het inderdaad terug klaarlicht is. De zon komt zelfs al op, wij kruipen nog voor enkele uren terug onder de wol.
Gestaag vaart de blauw-witte Celebrity Constellation de haven van Tallinn binnen en legt zich zachtjes tegen de kademuur. Aan de kade ernaast is juist voor ons de Costa Luminosa aangemeerd. De zon is van de partij en de historische binnenstad ligt vlakbij. Uit de buik van beide schepen stappen horden toeristen aan wal. Een plannetje van de stad hebben we nog niet nodig, we hoeven gewoon maar de mensenstroom te volgen. Onder een oude stadspoort stappen we de historische stad binnen. Tallinn, wie van ons had 15 jaar geleden al van Estland en haar hoofdstad gehoord? Estonia, ja, daarvan wisten we dat het een land was dat ook aan het eurovisie songfestival deelnam. Estland is het noordelijkste en kleinste van de drie Baltische Staten. Het is lid van de eurozone. Het historische centrum van Tallinn is opgenomen in de werelderfgoedlijst van UNESCO en culturele hoofdstad in 2011. En het loont de moeite! We staan in één van de hoofdstraten van de oude stad. Mooie huizen in frêle pasteltinten, de Sint Olafkerk.... We wandelen kris kras door propere straten, kleine steegjes en komen als vanzelf op het Raadhuisplein. Met open mond bewonderen we het fraaie plein en het stadhuis waarop fier de zwart-blauw-witte Estonische vlag wappert. Een meisje in klederdracht jongleert met drie stoffen ballen, wat verder zit een schilder die het plein in aquarelverf op doek zet. Mensen genieten op terrassen en bankjes van de zon. Op een heuvel boven de stad staat de Alexander Nevski kathedraal, één van de bijzonderste gebouwen in Tallinn. Het is druk in en rond de kathedraal. Een man, verkleed als groene hulk, ziet er wel afschrikwekkend uit maar wil graag met kinderen op de foto. We kuieren verder en genieten nog van de vele prachtige gebouwen en pleintjes die de relatief kleine hoofdstad rijk is. Een beetje met tegenzin moeten we terug naar de Constellation, de afvaart staat gepland om 17 uur en het schip wacht niet! Terwijl we in onze kajuit de super mooie dag overschouwen bekruipt ons toch de volgende gedachte. In alle aanleghavens die we tot hiertoe bezochten wordt er zeer hard gewerkt om in de toekomst nog meer en nog grotere cruise schepen te kunnen ontvangen. Maar gaat een eerder kleine stad als Tallinn die stroom mensen kunnen blijven bolwerken?
Langs vele groene eilandjes varen we Stockholm, hoofdstad van Zweden, binnen. De loodzware hemel boven de stad kleurt donkergrijs. We zijn wel op een beetje regen voorzien met een waterdichte KW en een regenscherm. We dalen af naar de onderste regionen van het schip en steken onze sea pass in een computer. 'Piep' zegt dat ding en we zijn geregistreerd als aan wal gaande passagiers. Vluchtend voor de regen bezoeken we de rijk gedecoreerde zalen in het koninklijk paleis. In de pletsende regen ogen het statige parlementsgebouw, de grote markt, het stadhuis, de grafkerk van de Zweedse vorsten en de mooie Bisschopskerk minder aantrekkelijk. Het ziet er naar uit dat er vandaag geen weersverbetering inzit. Toch mengen we ons tussen een massa volk om de aflossing van de wacht te zien. Waarschijnlijk is dat op zonnige dagen een kleurrijk en statig gebeuren. Nu lijken de muziekkorpsen en de aan en af marcherende militairen meer op een troep doorweekte honden. Wij zijn ondertussen ook doornat en krijgen het koud. De shuttle bus rijdt ons in luttele minuten naar het schip. Na een warme douche,droge kleren en een koffie met gebak zijn we deze kletsnatte dag snel vergeten.
Het is vandaag een vrije dag op zee. Stockholm, onze volgende aanleghaven ligt nog 475 zeemijl ver. Het is brunch aan boord. Een brunch om U tegen te zeggen. Het is een huzarenstukje om zulk een feestmaal voor te schotelen aan meer dan 2000! gasten. 150 chef-koks, bijgestaan door een veelvoud aan keukenpersoneel toveren elke dag de meest verrukkelijke lunches en diners op ons bord. De Amerikaanse toeristen, het talrijkst aan boord, vallen op door hun gebrek aan eetcultuur. Speciaal voor hen schrijf ik deze eenvoudige richtlijnen: Beste, Brusselse wafels, pannenkoeken en flensjes smaken zoveel lekkerder zonder die kwak ketchup, in wijn doe je géén ijsblokjes, mosselen en oesters eet je niet met mes en vork, als je je bord minder vol schept voorkom je dat je onderweg naar je tafel een deel verliest, nagerecht en ijsjes eet je het laatst, het past echt niet bij spek en eieren.
Actrice Alice Toen, 87 jaar jong, reist ook mee in onze groep. Bob heeft haar gevraagd of ze op een vrije dag als deze een stukje wil brengen uit haar monoloog 'Charlotte'. Alice treed deze namiddag op in één van de conferentie zaaltjes op het schip. Bob zorgt voor de champagne en knabbels, Alice voor een kort, onderhoudend en gezellig fragment uit haar toneelstuk. Een onverwacht extraatje en dat maakt van deze dag op volle zee een 'feest'dag.
Op weg naar onze eerste aanlegplaats in Noord Duitsland zijn we onder de 'Grote Belt' brug gevaren. Deze brug is 17 kilometer lang en is hiermee de derde langste hangbrug ter wereld. Ze verbindt west en oost Denemarken met elkaar. De overspanning hangt 65 meter boven het wateroppervlak en ons cruiseschip kan er maar net onderdoor. Bob heeft zowaar op deck 3 een desk weten te bemachtigen met schrijfbord en 'blikken man'. Daar houdt hij dagelijks zijn vragenuurtje voor onze groep. Op het bord noteert hij in 't blauw en in 't rood de activiteiten van de dag. Iedereen komt eens langs zijn bureautje met een vraag, een anekdote of om van de heerlijke chocolade zeevruchten te snoepen ( zijn die nu nog niet op ?! ) Vanavond is het 'formele' avond aan boord. 'Formeel' betekend dat iedereen zich opdirkt, de dames in hun mooiste kleedje, de heren in kostuum, hemd en das of een smoking. Kortom, een 'chique' bedoening. Je kan de Griekse kapitein, ook op zijn paasbest, groeten en de hand schudden, terwijl een fotograaf dit gebeuren digitaal vastlegt. Ons doet dit nummertje teveel aan sinterklaas denken en we schuiven met z'n twaalven aan aan een mooi versierde ovale tafel. Fotografen met professionele camera's maken deze avond duizenden foto's. Iedereen die er zin in heeft poseert in hun mooiste outfit. 's Anderendaags kan je de foto's bewonderen in de fotostudio. Ze zijn erg mooi, erg groot, erg blinkend maar vooral erg duur! We zullen ons maar tevreden stellen met foto's van eigen maak, misschien minder mooi maar ook minder geposeerd.
De volgende morgen varen we Warnemunde binnen, een weinig bekende vissersstad en badplaats in het noorden van Duitsland. Warnemunde ligt aan de Oostzeekust in de deelstaat Meckelenburg-Voor-Pommeren. Van hieruit kan je via de rederij een uitstap maken naar Berlijn. Maar het is 3 uur rijden met de bus en nog eens 3 uur terug. De vele Amerikaanse toeristen aan boord laten zich hierdoor niet afschrikken en vertrekken, fototoestel in aanslag, naar het toch wel verre Berlijn. Wij ontdekken liever de gezellige stad Warnemunde met zijn typische vuurtoren, wandelpromenade en huizen die een beetje Hollands aandoen. De Constellation ligt vlakbij aangemeerd, dus lunchen we deze middag aan boord. In de namiddag rijden we met de trein naar Rostock, een verrassend mooie Hanzestad. We dwalen er een beetje rond en bewonderen de grote markt met opvallend roze stadhuis, het universiteitsplein met mooie fontein, enkele goed bewaarde stadstorens........ Een terrasje in de milde zomerzon doet deugd.
Om kwart voor negen staan we met z'n veertienen ( twaalf reizigers en twee uitwuivers ) op de stoep van de Sint Bavo straat in Wilrijk te wachten op de bus. Maar de bus is te laat. Busje komt zo! Reisleider Bob De Wachter laat het niet aan zijn hart komen en tovert chocolade chips en dito zeevruchten uit zijn omvangrijke valies. Terwijl we staan te snoepen van de chocolaatjes draait de paarse ADS bus het hoekje om. Een bijna twee uur durende bustocht brengt ons tot bij de cruise terminal aan de Piet Hein kade in Amsterdam. Even voor Amsterdam pakken donkere wolken zich samen en begint het te regenen, nee, te gieten! De buschauffeur weet een droog plekje in de grote terminal. Vriendelijke hostessen wijzen ons de weg naar de incheckbalies. Het verwondert ons hoe vlot en efficiënt de inscheping gebeurt. Zo'n 2000 passagiers zullen de volgende uren hier aanschuiven om in te checken. Onze grote valiezen zijn we al kwijt. Persoonlijke gegevens worden gecontroleerd en onze sea pass klaargemaakt. Dat pasje, gelijkend op een identiteitskaart, is een heel nuttig ding. Het is je kajuitsleutel, je betaalkaart aan boord en je registratiekaart die je telkens toont bij het verlaten en binnenkomen van het schip. We komen aan boord van de Celebrity Constellation en direct staan er al fotografen klaar om onze entree op harde schijf vast te leggen. Op deck 10 staat er een uitgebreid lunchbuffet opgesteld. Later zoeken we op deck 7 onze kajuit op, een ruime buitenkajuit met klein balkon. Kort voor het afvaren van het schip is er de 'drill', de voor alle opvarenden verplichte reddingsoefening. Iedereen komt naar een aangeduide plaats op het schip waar stewards de procedure overlopen mocht het schip in moeilijkheden komen. Gelukkig hebben we over een bijna rimpelloze zee gecruisd. Onvoelbaar heeft het grote schip zich losgemaakt van de Piet Hein kade en vaart het Baltische avontuur tegemoed. Bob heeft op deck 11 in de nu nog rustige Reflections bar de champagne laten koud zetten. Hij wil ons welkom heten op de cruise en overloopt het programma voor de komende dagen. De champagne vloeit rijkelijk en daar zijn de chocolade chips en zeevruchten weer! Het avondmaal in het prachtige San Marco restaurant op deck 4 is een feest. Bob heeft een tafel voor twaalf gereserveerd. Elina uit Oekraïne en José uit Honduras zullen ons aan tafel bedienen gedurende gans de cruise. Het eten is delicieus, de wijnen van een uitzonderlijke kwaliteit. Bob vertelt ons één van zijn sterke verhalen uit z'n 40! jarige reisleider carrière en Hortence, een vrolijke dame uit Hofstade, zet iedereen aan het lachen met een vertelling over haar kattin die verkeerdelijk de jongensnaam Richard meekreeg. De toon was gezet voor een amusante en mooie cruise!
In dit laatste hoofdstuk vertel ik graag hoe ik door de jaren de post van Lier zag evolueren en veranderen. Oude postbodes gingen op pensioen, nieuwe, 'frisse' mensen kwamen de Lierse postfamilie versterken. Ik denk hierbij aan Jef Andries en Jan Van Dessel. Jan miste, met zijn erg lange haren, zijn entree zeker niet. Jan zijn kapsel was ook postmeester De Cuyper niet ontgaan en talloze keren maande hij Jan aan: "Mijnheer Van Dessel, wanneer gaat ge uw haar laten snijden!?" Bij Jan ging dat in dovemansoren en vandaag draagt hij zijn haren nog altijd lang. Ook de Mon, Annie en Patrick zijn in die dagen de postrangen komen vervoegen. Mon dronk al eens een pintje te veel en de woede uitbarstingen van Patrick zijn mij en menig ander personeelslid altijd bijgebleven. Wat kon Patrick furieus kwaad worden als er iets niet naar zijn goesting was. Zaken die dan dicht in zijn buurt lagen werden opeens gevaarlijke projectielen. Zo zie ik nog de beker hete koffie de lucht ingaan en op zijn belangrijke documenten terechtkomen. En dat toetsenbord van zijn computer zag er ook heel anders uit nadat hij het met zijn twee vuisten had bewerkt. Patrick had zich echt niet onder controle met alle gevolgen van dien. En dan waren er nog de Ronny, de Koen, Ludo, Luc, Walter, Marleen, Viviane, Liliane... te veel om op te noemen maar allemaal fijne collega's waarmee het prettig samenwerken was. Ook postmeester De Cuyper ging op pensioen. In de volgende jaren werd de post van Lier geleid door tal van postmeesters, strenge, puntuele, rechtvaardige, soepele, menselijke.... In die laatste categorie zou ik zeker postmeester Roger Reekmans willen plaatsen.
De post van Lier breidde gestaag uit. Ik herinner me nog goed de opening van de bijkantoren: Lier 2 gelegen aan het Leopoldplein, later op de Antwerpsesteenweg, Lier 3 in de Berlarij en Lier 4 op de Lispersteenweg. Het werden onmisbare postkantoortjes, dichtbij de mensen. Maar nog niet zo lang geleden werden ze allen terug gesloten en vervangen door postpunten in buurtwinkels en grootwarenhuizen.
In 1982 werd het kantoor in de Florent Van Cauwenbergstraat echt te klein. Een verhuis was op til. We namen onze intrek in een gloednieuw, modern kantoor in de Kruisbogenhofstraat, daar waar het postkantoor thans nog altijd gevestigd is. We hadden opeens plaats in overvloed. De werkposten van de facteurs en de sorteerkasten werden expres ver uit elkaar geplaatst om de grote ruimte op te vullen. Het bureel van de chef-facteur werd zelfs op een verhoog geplaatst van waarop hij een goed overzicht had op zijn postmannen en -vrouwen. Jan Borremans uit Duffel was toen chef-facteur, naar mijn gevoel de beste chef die we ooit hadden. Hij was blijgezind, recht door zee en steeds in de weer voor zijn personeel. Jan is helaas ernstig ziek geworden en veel te vroeg overleden.
De post van Lier breidde nog verder uit. De late ploeg, tot dan een twee mans ploegje van niks, werd versterkt. Marleen Mariën, overgekomen van het kantoor van Koningshooikt, kwam mee sorteren in de namiddagploeg. Rudy Persyn werd chauffeur in de late. Zijn werk was ook mee sorteren en verschillende buslichtingen. Vrij dikwijls moest hij ook al postpakjes bij verschillende firma's gaan ophalen. Het was het prille begin van wat weinige tijd later een geheel nieuwe, rendabele dienst zou worden, de taxipost dienst. Verschillende chauffeurs haalden pakjes op en leverden taxipost zendingen af bij vele firma's in en buiten Lier, twee bedienden deden het bureel werk, één in de vroege en één in de late dienst, én een man in het station in Lier waar toen alle zendingen toekwamen en vertrokken. In de late ploeg was het toen prettig werken, een vriendenclubje ondereen. Er werd heel wat (handmatig) af gesorteerd in die tijd. Ik herinner me nog duidelijk dat het toen heel normaal, bijna gebruikelijk was, dat verschillende firma's hun post persoonlijk kwamen afleveren achteraan in het postkantoor. Zo denk ik terug aan mijnheer Van Rooy, hoofdredacteur van het stadskrantje 'Ons Lier', die steevast elke donderdagnamiddag zijn krantjes naar de post bracht. In elke hand had hij een flinke stapel krantjes, stevig met een sterk touw bijeengebonden. Eén bundeltje bevatten de abonnementen voor Lier zelf, de andere stapel voor gemeenten buiten Lier. Na een kort praatje met Mr. Van Rooy waren we weer op de hoogte van de belangrijkste gebeurtenissen in de Pallieterstad. De stadskrant 'Ons Lier' hield in 2006 op te bestaan. Ook die mevrouw van de firma 'Partek Ergon' kwam bijna dagelijks langs om de briefwisseling af te geven. En hoe zou het zijn met die man van 'De Duivenkrant'? Ook hij kwam de krantjes voor de duivenliefhebbers altijd persoonlijk afgeven en wou zich er dan van gewissen dat zijn krantjes direct zouden behandeld worden. Dat leidde al eens tot een pittige discussie tussen de man en de sorteerders.
Ik heb de nachtsortering weten komen. Tot dan moesten de postbodes 's morgensvroeg eerst de sortering per ronde doen. Met de invoering van de nachtdiensten konden de postbodes direct hun eigen ronde beginnen klaarmaken. Jantje, de Guy en de Ronny waren 'de mannen van de nacht'.
De komst van een grote codeermachine leidde weer een nieuw posthoofdstuk in. Tot dan toe werd enkel de post van Lier en deelgemeente Koningshooikt in Lier verwerkt. Vanaf dan werd ook alle post van Boechout, Hove, Kontich, Nijlen, Putte, Ranst en Berlaar naar Lier gebracht om klaar te maken voor verzending. Vooral in de vooravond was het voor alle sorteerders en codeerders een drukte van jewelste. Hoeveel duizenden brieven, waarvan de postnummers moesten ingetikt worden, zouden er op de desk van Marleen, Viviane en Katleen gepasseerd zijn? Het leek bijna op een wedstrijd hoe razendsnel hun vingers over het kleine toetsenbord gingen. Maar ook die toendertijd onmisbare machine, waar we eigenlijk een beetje fier op waren, heeft het moderne posttijdperk niet overleefd. De codering gebeurt thans, nog veel grootschaliger, in het nieuwe sorteercentrum in Antwerpen.
De laatste jaren van mijn loopbaan, nu ook al bijna 8 jaar geleden, klaagden de postbodes alsmaar vaker dat ze alle dagen zoveel reklamedrukwerk moesten ronddragen, bovenop de aanzienlijke berg post. Ik heb nog geweten dat de postbodes van het centrum en zelfs een deel daarbuiten daarvan ontlast werden. Er was wel reklamedrukwerk, maar lang niet zoveel en niet dagelijks zoals het vandaag wel het geval is. Als er dan een 'huis aan huis' ( reklame dat in alle brievenbussen moest bezorgd worden ) toekwam werden snel een drietal diensten bijgemaakt die enkel die drukwerkjes zonder adres moesten ronddragen. Beginnende postbodes, nog zonder vaste ronde, werden hiervoor ingeschakeld. Dat was in die tijd weer een kolfje naar mijn hand. Het was tevens een goeie manier om snel te leren post ronddragen. Samen met de andere postbodes kwam ik voor dag en dauw toe in het postkantoor en weinige tijd later reeds op de baan. Aan huis aan huis dragen was amper voorbereidend werk. De stapels folders lagen klaar samen met een geplastificeerd blaadje met daarop alle straten die je moest bestellen, je vulde je ransel ( zo heet een postbode tas ) propvol en weg was je. Door den donker, door sneeuw en ijs maar ook met de opkomende zon in je aangezicht gingen die folders zéér vlot in de brievenbussen. ( toen waren er ook nog geen brievenbussen met klevers op die geen reklame wensten ) Later zijn die huis aan huis diensten terug afgeschaft en moesten de postbodes die zware reklamefolders zelf meezeulen.
De tweede uitreiking in de namiddag is nog zoiets dat, althans in Lier, al jaren verdwenen is. In Lier had je in de jaren zestig 23 rondes, 8 stadsrondes en 15 buitendiensten. De buitendiensten deden hun ronde meestal per fiets en ze bestelden de buiten de stadskom gelegen gebieden. Ze reden elke dag vele kilometers tot aan de meest afgelegen boerderijen en landhuizen. Acht postrondes bestelden het ruime stadscentrum. De buitendiensten deden hun ronde 1 maal per dag, de stadspostbodes hadden nog een tweede namiddaguitreiking. Een 4 tal postbodes kwam in het station van Lier bijeen want omstreeks 13.30h kwam daar een trein uit Antwerpen toe. In de pakwagen lag er een stapel postzakken voor Lier klaar. De hoeveelheid postzakken verschilde uiteraard keer op keer. Dat kon goed meevallen maar ook danig tegenslagen als de overijverige sorteerders in Antwerpen de zware catalogussen van het postorderbedrijf 'Unigro' of '3 Suisses' hadden meegestuurd. Een postman wipte op de trein en kieperde snel de postzakken op het perron want de trein stond uiteraard maar enkele minuten stil. De postzakken werden op een te kleine, gele stationskar geladen. Het weggetje naast de treinsporen was hobbelig en smal en de kar dikwijls te zwaar en te hoog geladen. Je kan het je al voorstellen dat we onderweg naar de postauto dikwijls heel onze lading postzakken verloren tot grote ergernis van de Marcel en de Freddy. Ik hoor ze nog tieren en vloeken tegen elkaar. "Gij kunt nie met een kar rijden!" "Stapel verdorie die zakken niet zo hoog!" waren de meest gehoorde verwijten naar mekaar. Ik denk dat de reizigers dikwijls hebben gelachen met onze capriolen op het Lierse treinperron. Later kregen we een grote, knalrode postkar, maar tegen die tijd kwam er geen brievenpost meer aan per trein. Met een beetje vertraging kwamen de postzakken toe in het kantoor en werd de post netjes gesorteerd per ronde, juist zoals 's morgens. Nadat de acht postbodes hun ronde hadden klaargemaakt vertrokken ze voor de tweede maal op ronde. De gele en rode kar staan nog steeds werkloos in het station van Lier, de verf is al jaren afgebladderd en de banden staan plat. Wat hebben we daar veel post mee vervoerd.
Nog een waar gebeurd verhaaltje uit de oude doos. Het moet ook weer 40 jaar geleden zijn dat een postzegelclub ( of clubs) in Lier een nationale postzegeltentoonstelling hielden in de Dungelhoefkazerne ( toen koninklijke kadettenschool - nu politiediensten ) aan de Baron Opsomerlaan. En op de post hadden ze een vrijwilliger nodig die van vrijdag op zaterdag, van zaterdag op zondag en van zondag op maandag op die postzegels zou waken. En bij wie dacht je dat ze kwamen aankloppen...? Met een thermos koffie en een gevulde boterhammendoos melde ik me aan bij de soldaat op wacht aan de grote poort van de kazerne. Het wachthokje is er nog steeds, maar staat er tegenwoordig totaal doelloos bij. In een zaal stonden grote tafels met zware glazen bladen waaronder wellicht dure postzegels lagen. En die heb ik drie nachten op rij bewaakt. Ik heb geen dieven geklist, enkele keren in slaap gevallen en tegen het ochtendgloren zat mijn originele postdienst er weer op.
In de jaren zestig vormden welgeteld 1 postman en 1 bediende de late ploeg. Door de jaren heen is die ploeg aanzienlijk aangegroeid tot een volwaardige dienst met meerdere sorteerders, codeerders en buslichters. Eind jaren zestig, begin jaren zeventig stond ik regelmatig met de late, graag zelfs, daar ik een hekel had aan vroeg opstaan. Terwijl de postbodes al naar huis waren of volop van hun ronde binnenkwamen begon onze dienst. Niet zelden bestond mijn eerste taak erin postbodes die tijdens hun ronde te diep in het glas hadden gekeken te gaan depanneren. Het postkantoor werd opgebeld door mensen die melden dat hun postbode echt niet meer in staat was om zijn ronde verder te zetten en dat we hem best kwamen halen. De postman die in een café of bij mensen thuis was gestrand werd mét fiets en onbestelde post in de postauto geladen en naar het postkantoor gebracht. De grote kunst bestond erin de onbestelde post op het kantoor te verbergen tot 's anderendaags en de postman vlug naar huis te brengen. Een confrontatie tussen een lallende facteur en postmeester De Cuyper moest zeker vermeden worden. Het meerserieuze postwerk in de late dienst waren meerdere buslichtingsrondes en het klaarmaken van de vele poststukken voor sortering. Op het postkantoor van Lier had men in die tijd 1 postauto, een Bedford met schuifdeuren. In de zomermaanden kon je die deuren openzetten en reed ik met mijn toen nog langere haren wapperend in de wind door de Lierse straten. De vele brievenbussen moesten op een vastgestelde ronde stipt op tijd geledigd worden. Elke brievenbus had een verschillende sleutel en zo vertrok ik met een aanzienlijke bos sleutels, grote en kleine, witblinkende en bijna verroeste exemplaren op ronde. In het begin was dat bijna een onoverzichtelijke opdracht maar na enige tijd wist je precies welke sleutel op welke brievenbus paste. Na enkele jaren was er toch een verlichte geest die ervoor heeft gezorgd dat er nog slechts één sleutel nodig was die op alle brievenbussen van Lier paste. De opbrengst van zo een buslichting was vooral in de vooravond, nadat de meeste bedrijven gesloten waren, aanzienlijk. Terug op het kantoor kon het scheiden van de grote en kleine brieven beginnen. Een oude zwarte stempelmachine, die nu naar 't schijnt ergens in een postmuseum staat, vergemakkelijkte en versnelde het afstempelen van de aanzienlijke rij brieven. Ene Jef, wiens achternaam ik me niet meer herinner, Hubert van den Bosch en Jos Mariën sorteerden al die brieven met de hand volgens provincie en grote steden. In 1969 deden de postnummers hun intrede wat de sortering een stuk minder moeilijk maakte. Brieven werden gebundeld, in postzakken gestoken en die zakken werden gesloten met rode of witte etiketten. De zak met het rode etiket, die waardepapieren en aangetekende stukken bevatte werd gelood. Een echt stukje lood werd aan de knoop van het touwtje bevestigd en met een loodtang dichtgeknepen. Blijkbaar moest dat kleine loodje ervoor zorgen dat die postzak extra beveiligd was. Toen onze dienst er bijna opzat kwamen ze de postzakken ophalen met een camion vanuit Antwerpen. Enkele jaren later moesten de zakken dan weer op de trein naar Antwerpen gezet worden en ik heb ze ook met onze postauto, die ondertussen vervangen was door een Citroën, merk Geitje, naar het sorteercentrum van Antwerpen gebracht. Dat sorteercentrum was toen gevestigd in de catacomben van het centraal station in de Pelikaanstraat.
Het moet einde jaren zestig geweest zijn dat Jules Wijns, de personeelschef, mij bedacht met 'Dienst Kolen'. Zouden er nog postmannen en postvrouwen zijn die vandaag kunnen vermoeden wat die kolendienst inhield? Een gure winterdag einde jaren zestig. In het goederenstation van Lier was er een wagon met steenkool toegekomen. Die steenkool was bedoeld voor meerdere scholen in Lier en omstreken. Kolenleverancier 'Van Rickstal' vanop de Antwerpsesteenweg in Lier was aangeduid om die wagon te lossen en in de desbetreffende scholen te leveren. Een postbode moest gans dat gebeuren controleren en toekijken of er geen onregelmatigheden gebeurden. De firma 'Van Rickstal' waren vroege vogels en om zes uur 's ochtends stonden zij in de bijtende koude kolen in zakken te scheppen. En ikke, ik stond erbij en keek ernaar. Meestal zat ik wel in de cabine van hun camion waar de koude wind en het kolenstof doorheen blies. Na uren hard labeur voor Van Rickstal en lang gewacht voor mij was een eerste lading klaar. We reden met de camion de de zakken kolen naar een weegbrug op de Lispersteenweg. ( die weegbrug is reeds jaren uit het Lierse stadsbeeld verdwenen. ) Een eenvoudige rekensom later ( tarra,bruto, netto ) wisten we hoeveel kilogram kolen we bij hadden. Die steenkool werd in de kelder van de school 'geschud'. Ik herinner me nog heel duidelijk een school in Kessel. En zo ging het gans de tijd door tot de wagon leeg was. Ik zie nog de lachende maar tegelijk bezorgde blikken van thuis als ik zwart, alsof ik had meegeschupt, thuiskwam.
Om vijf uur in de morgen, naar mijn gevoel midden in de nacht, moesten de meeste postbodes beginnen. Maria, de poetsvrouw, zorgde ervoor dat drie grote kolenkachels in de winter warm werden gestookt. Een postcamion uit het sorteercentrum van Antwerpen ( toen gelegen onder het centraal station ) kwam aanrijden in de Florent van Cauwenbergstraat. Vele grijsbeige postzakken werden door de postbodes door de lokettenzaal naar de achterliggende facteursruimte gesleurd. Zakken werden geopend, de poststukken gescheiden, kranten en allerlei abonnementen verdeeld, de postmannen namen plaats aan de sorteerkasten. Daar werd alle brievenpost gesorteerd volgens ronde, een werk dat, al naargelang de hoeveelheid post vlug 1 tot 2 uur duurde. Als goeie sorteerder kende je alle straten van Lier uit het hoofd en wist je precies welke straten tot welke ronde behoorden. Aan zijn eigen werkplaats maakte de postbode zijn ronde klaar volgens straat en nummer. Aangetekende stukken en ouderdomspensioenen waren de belangrijkste stukken die de postbode bij zich had. Een dagelijks terugkerend onderdeel in het voorbereidende werk was 'den afroep'. ( zou dat in 2011 nog gebeuren, ik twijfel.) Bijna onleesbare poststukken, brieven zonder straatnummer, zonder straat of zonder achternaam werden door de chef-facteur in de groep afgeroepen. Dikwijls zijn qua onbestelbare brieven toch nog kunnen gepost worden door de opmerkzame postbode die de mensen op zijn ronde stuk voor stuk kende.
Dagen, weken en maanden gingen voorbij en stilaan leerde ik mijn postcollega's kennen.
- De Wollants: goed in het vel zittende postbode, toen al aftellend op zijn pensionering. - Chareltje De Swert: een kleine man met een hese stem en een droge lever. 's Morgens vroeg was hij nog aan te spreken, doch na zijn ronde dikwijls volledig in de wind door de vele borrels en pintjes die hij kreeg bij o.a. brouwerij Cuyckens. Hij had één van de zwaarste rondes in Lier, de Mechelsesteenweg helemaal tot aan de grens met Duffel, de Lintsesteenweg tot in Lint. - Frans 'Sooi' Vervloet: een echte postbode, steeds in de weer voor zijn klanten, die toen al in de nieuwjaarsperiode zijn eigen gestencilde kaartjes op zijn ronde in de brievenbussen stak. Ik herinner me nog goed de eerste woorden van zijn nieuwjaarswens:" Ik drentel door de sneeuw...." - Bob Hermans: zonder twijfel de vlugste postbode van toen. Lang voor de anderen was hij gereed met het klaarmaken van zijn ronde, hij had zijn postronde gedaan nog voor sommige beginnende postbodes moesten vertrekken. - Jos Schoofs: had volgens mij een auto ronde om jaloers op te zijn. Buslichtingen en het wegbrengen van de overlasten, zakken post die naar een bepaald adres werden gebracht waar de postbode kon gaan bijladen. Maar Jos ergerde zich elke morgen danig aan postbodes die naar zijn gevoel te traag waren met het klaarmaken van hun overlastzak.Bijna elke morgen opnieuw was er wel een postbode waarop hij vloekte en tierde dat het een lieve lust was. Totaal over zijn toeren en rood van woede vertrok hij met zijn postauto. - Frans Elst: verdeelde zeer plichtsgetrouw de post op de Antwerpsesteenweg en de tuinwijk Zevenbergen. Hij had een grote wasmand vooraan op zijn postfiets gemonteerd en zwaarbeladen maar steeds goedgemutst vertrok hij op ronde. Bij regenweer was steevast zijn uitspraak:" regen voor acht uren blijft niet duren". Als het dan toch eens een ganse voormiddag had blijven regenen waren de andere postbodes op Frans slecht gezind. - Jules Wijns: de personeelschef, klein van gestalte, goed van inborst. Steeds in een grijze stofjas gekleed, potlood en gom binnen handbereik om de personeelslijsten bij te werken. - Gommaar Vermylen: loketbediende met veel jaren dienst. Kende de post door en door en had daardoor tijdens zijn dienst nog genoeg tijd om meer met zijn zeer omvangrijke postzegelverzameling bezig te zijn dan met zijn postwerk.
Het zijn maar enkelen van de vele postmensen van toen die ik me nog zeer levendig voor de geest kan halen. Als ik er zo over terug peins zouden ze zo kunnen weggelopen zijn uit 'De Collega's'
Het was in 1964 dat nonkel Bernard me vertelde dat er een examen werd uitgeschreven van wat toen het 'Bestuur der Belgische Posterijen' noemde. Later werd dat moderner 'De Post' en vandaag op zijn Engels 'Bpost' genoemd. Toen, meer dan 47! jaar geleden, was een 'staatsplaats' en daarna een 'vaste benoeming' een gegeerd iets. Zo gebeurde dat ik op sinterklaasdag, grieperig en helemaal niet gemotiveerd de trein nam naar Brussel waar in een grote zaal het examen werd afgenomen. Enkele weken later kreeg ik een brief dat ik geslaagd was en nog enkele maanden later kreeg ik een aangetekende brief dat ik op het postkantoor van Lier mocht beginnen als hulpkracht-besteller, in mensentaal heet dat een beginnende postbode.
Op een mooie zomerdag moest ik me om negen uur aanmelden in het imposante postkantoor in de Florent van Cauwenbergstraat in Lier. In het gebouw hebben zich al jaren andere diensten gevestigd, enkel de geklasseerde voorgevel met grote brievenbussen is nog in de oorspronkelijke staat en herinnert aan het postgebouw van toen. Ook Gommaar van de Velde, een jongeman uit Emblem, moest zich die morgen aanmelden. Een kleine, wat oudere man in een iets te lange grijze stofjas kwam naar ons toe en heette ons welkom. "Dat is zeker de postmeester" zo dachten we verkeerd, dàt was Jules Wijns, de personeelschef. De postmeester, stijf in kostuum met een gezicht als een donderwolk en een dikke sigaar in zijn mond kwam tevoorschijn tussen de hoge ladenkasten. Streng maar rechtvaardig, zoals een postmeester past, las hij op een gebiedende toon de post reglementen. We moesten ook een post eed zweren maar wat wij in die jaren stillekes hebben gezworen weet ik echt niet meer. Aan het gezicht van de postmeester te zien was het wel heel erg serieus. In een walm van sigarenrook verdween de postmeester en Jules Wijns gaf ons elk een grote schrift met lege etiketjes. Met een naamstempel van het kantoor moesten we op die etiketjes LIER stempelen, mooi recht in 't midden, gans die schrift vol. Maar hoe gaat dat bij jongemannen van juist achttien, op de eerste bladzijden zagen die stempels er mooi, recht en goed leesbaar uit. Doch tegen ons stempelwerk ten einde was, stonden die stempeltjes schots en scheef en was dit echt niet meer mooi om te zien. En dan kwam de postmeester himself ons werk keuren en zag dat het niet goed was. Een eerste strenge vermaning zat eraan te komen. Mijnheer Dom, Mijnheer Van de Velde, zò werken wij hier niet hé!! Ik heb postmeester De Cuyper in al de jaren dat hij postoverste was nooit een postbode bij zijn voornaam weten noemen, het klonk altijd mijnheer hier en mijnheer daar. En zo kenden we ineens het humeurige karakter van mijnheer Jules De Cuyper, postmeester van Lier. Daar viel niet mee te lachen.
Ik ben Jos Dom, en gebruik soms ook wel de schuilnaam jodo.
Ik ben een man en woon in Edegem (Belgie) en mijn beroep is gepensioneerd.
Ik ben geboren op 14/04/1948 en ben nu dus 76 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Reizen.
Gastenboek
Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
Cruise
De late ploeg
Ik ben Jos Dom, en gebruik soms ook wel de schuilnaam jodo.
