De St Jansstraat 32 – Bij “Louistje den Dekker” en “In de Cadum”.

Rond 1900 opende de zaak onder de naam “Louistje den dekker”, opengehouden door de dakdekker Louis François Vandenbroucke en zijn echtgenote Emerence Dessein. Hij was de eerste van drie generaties pannendekkers. Het gebouw was een eenlaagshuis met achter het ene venster een tapkast en vier tafels en achter het andere venster een kruidenierswinkel. Links van het gebouw een poort naar het magazijn van Louis. De slaapgelegenheden lagen onder het dak. In 1917 werd de zaak overgenomen door een fietsmaker die de herberg herdoopte  “In de Cadum” omdat de uitbaatster zich ’s morgens waste met de Franse zeep van het merk Cadum. Het huis werd omstreeks 1950 afgebroken om er een garage te zetten voor de brouwerij Lust.

Bron : Eigen data en E. Van Hoonacker.

In de Lage Landen, en met name in Vlaanderen, wordt "Cadum" ook gebruikt als een spreekwoordelijke uitdrukking om iemand te beschrijven die onervaren of onhandig is. De uitdrukking "een onverbeterlijke Cadum" verwijst naar iemand die net als een baby nog veel moet leren en soms struikelt of fouten maakt. De oorsprong van deze figuurlijke betekenis is niet helemaal duidelijk, maar het is mogelijk dat het verband houdt met de onschuldige en kwetsbare uitstraling van de Cadum-baby.

Oudenaardsesteenweg – De Ware Kortrijkzanen - 1937.

Groep die meedeed aan de zomercavalcade en andere feestelijkheden dit gevormd door bewoners van de straat. Gekleed in rood-witte pakjes en met een choreografie van de danslerares van Bolsius, kenden ze succes. Ze hadden ook hun eigen vlag.

1936 – De Kortrijkse Politie krijgt een nieuw uniform. Op de foto de jonge agent Frans Rabaut, die in 1967 commissaris was in het korps (inzet).

St Anna - De gebouwen van het vroegere krankzinnigengesticht werden in 1928 door de zusters van Don Bosco voor het geven van onderwijs weer in gebruik genomen. Er kwam een college, het zogenaamde Don Boscocollege, dat zijn eerste schooljaar begon op 3 september 1929. Het was aanvankelijk een huis voor priester- en missionarisroepingen, maar liet stilaan ook gewone humaniorastudenten toe. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de school een tijdje een vluchtelingenoord en een veldhospitaal van het Duitse leger.

In de jaren 1960 was er de Novalux een metaalverwerkend bedrijf, na een leegstand kwam er de Bioplanet van de Colruyt, inmiddels zijn er werken bezig om er de moskee Atakwa in te vestigen.

De naam "Atakwa" is afkomstig van het Arabische woord "at-taqwa", wat "godsvrucht" of "devotie" betekent.

Wie een idee wil hoe het er zal uitzien kan een impressie opdoen via : https://www.youtube.com/watch?v=ThklVr4-xcM

Van de Grote Hallen bestaan veel afbeeldingen van de voorgevel en de linker zijkant. Deze van de rechterzijde, kant Schouwburg zijn minder gekend.

Eén mei – Feest van de arbeid.

In de kijker : Marie Desmet-Delrue (Kortrijk 1898 - 1982) een Belgisch senator uit Kortrijk - Maria Desmetplein in Kortrijk.

Haar moeder baatte het café De Maenevlieger uit in de arbeiderswijk rond slachthuis en veemarkt. Deze wijk was de bakermat van het Kortrijkse socialisme. Ze werd door haar vader vertrouwd gemaakt met het socialisme. Maria werd lid van de Socialistische Volkskinderen en werd lid van de socialistische toneelvereniging Kunst Veredelt. Vanaf 1910 werd ze thuiswerkster als borduurster. Op haar 14 jaar werd ze textielarbeidster in een spinnerij. Ze werd er een verdedigster van de arbeidsters. In 1913, tijdens een werkstaking, gaf ze een klap aan een rijkswachter en werd korte tijd gearresteerd. Na de Eerste Wereldoorlog zetelde ze in het bestuur van de Kortrijkse BWP en was actief in de oprichting van de vrouwenbeweging, waar ze in 1921 voorzitster werd. In juli 1920 trouwde ze met Alfons Delrue en ze werden huisbewaarders voor de socialistische coöperatie. In 1923, na de geboorte van een dochter Cecilia, verhuisden ze naar het socialistisch Volkshuis in de Slachthuisstraat. De uitbating omvatte een café, een feestzaal, een bioscoop, een bakkerij en paardenstallen. Het echtpaar hield het acht jaar uit, maar toen was Maria uitgeput. Ze werd huisvrouw, terwijl haar man ging werken in het pettenatelier van zijn schoonbroer. In 1933 kreeg het koppel nog een zoon. Maria Desmet stond in 1928 aan de wieg van het Werk voor Kindervakanties binnen de Kortrijkse Socialistische Vooruitziende Vrouwen (SVV). Ze werd plaatselijk voorzitster van de SVV en was ook dertig jaar provinciaal voorzitster, zowel van de SVV als van het vakantiedomein Kindervreugde. In 1946 werd ze voorzitster van de Kortrijkse coöperatie Volksrecht. Haar politieke activiteiten begonnen met haar kandidatuur voor de Kortrijkse gemeenteraad in 1926. Bij de verkiezingen in oktober 1932 werd ze verkozen en bleef raadslid tot einde 1964. Vanaf 1936 zetelde ze ook in het OCMW en dit tot in 1971. Zij zette zich in voor het lot van verlaten kinderen en van psychiatrische patiënten. In juni 1936 volgde ze de tot senator verkozen socialist Joseph Clays op als provincieraadslid. Begin februari 1961 nam ze ontslag om de overleden senator Detaevernier op te volgen. Dat mandaat was van heel korte duur. Nog geen maand later viel de regering en werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Maria Desmet werd niet meer voorgedragen. In 1965 verliet ze de gemeentepolitiek. Maria Desmet is de overgrootmoeder van huidig sp.a-voorzitter Conner Rousseau.

Naar haar werd het Maria Desmetplein langs de Brugsesteenweg genoemd. 

Meersstraat – La Couronne.

De Meersstraat noemde vroeger Meerschstraat of Rue de la Prairie. Op het nr. 12 was van 1914 tot 1970 de firma La Couronne van Albert Carlier gevestigd waar de fietsen en de bakfietsen La Couronne vervaardigd werden.

Carlier was geen producent doch invoerder van geciteerd voertuig. Het was van de Britse Reliant Motor Company. Op 1 januari 1935 voltooiden ze een driewielig bedrijfsvoertuig, aangedreven door een 600cc eencilinder JAP-motorfietsmotor. In werkelijkheid lijkt dit vreemde ding meer op een motorfiets die is versmolten met de achterkant van een auto. Reliant stopte begin 1940 met de productie van voertuigen en stortte zich vervolgens op de oorlogsinspanningen. Er bestaan op internet echter ook brochures van het voertuig van de jaren 1950 tot 1953.

Oude spreuken – Compere de dood – Onze Lieve Vrouwekerk.

Astridpark – 2e WO.

Duitse soldaten poseren in het Astridpark, Aan het “Brugske”, rechts van het standbeeld van Koningin Astrid en aan het pleintje voor het Waaihof. Blijkbaar een “Obergefreiter” en twee gewone soldaten.

Relikwie van het Heilig haar.

Filips van den Elzas, graaf van Vlaanderen, bemachtigde het Heilig Haar tijdens zijn kruistocht in het Heilig Land. Na zijn thuiskomst in 1177 borg men de reliek nauwgezet op in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk.

Konijnenmarkt in 1910

De konijnenmarkt of de vellenmarkt vond plaats recht over het stadhuis. Ieder aspect van de maandagmarkt had zijn eigen specifieke plaats. Deze was al sinds de Middeleeuwen in gebruik en was gewijd aan de verkoop van konijnen, maar ook van andere kleine dieren zoals kippen, eenden en duiven. Naast levende dieren werden er ook huiden, vellen en andere dierlijke producten verkocht. De markt was niet altijd op dezelfde plaats gevestigd. In de loop der eeuwen heeft de markt op verschillende locaties in de stad plaatsgevonden. Was een populaire attractie voor toeristen. De markt was een van de drukste en levendigste plekken in de stad. De markt verdween in de 19e eeuw, toen de stad zich uitbreidde en de Grote Markt werd heringericht.

Op 4 juni 1892 lag waar ooit de Innovation was nog een herenhuis met tuin en vijver. Toen eigendom van Madame Beck de Salmon. Ingang huis was gelegen Doorniksestraat n°30, achterkant tuin kwam uit in de Grote Hallenstraat, nu Schouwburgplein. 

Kant Doorniksestraat kwam in 1939 het warenhuis Teco (NV Textile Corporation) . In 1951 kwam richting Schouwburgplein (tuin) een nieuwe ingang voor het warenhuis : het volledige perceel was nu volgebouwd 😔. In 1954 nam Innovation Teco over. Het sloot definitief in 1984 om vervangen te worden door nieuwbouw. In feite liep men in de Centrum Galerij door het voormalig huis van Madam Beck de Salmon. Nu het blok van het hotel Ibis tot aan de KBC bank. 

(Elvina Desalmon was de echtgenote van Victor Beck)

(Bron Ann Ganseman)

De Broelbrug en de Broelkaai, destijds de Gentkaai tot aan de Broeltorens.

Astridpark – 2e WO.

Duitse soldaten poseren in het Astridpark, Aan het “Brugske”, rechts van het standbeeld van Koningin Astrid en aan het pleintje voor het Waaihof. Blijkbaar een “Obergefreiter” en twee gewone soldaten.

Grote Markt - Circus

Na de afbraak van de Kleine Hallen werd een afspanning geplaatst rond het Belfort. Hier werd deze voorzien van reclameborden voor het Amerikaans Circus Barnum & Bailey, waarschijnlijk ooit het grootste circus ter wereld met zijn - The Greatest Show on Earth -

Opgericht in 1871 bestond het tot 2017. In 1901 kwam het met zijn 12 tenten naar Kortrijk maar de grote tent van 200 meter lengte kon slechts geplaatst worden op de hippodroom van Harelbeke. Het werd op de streek aangekondigd met een grote parade. Het was voorzien van een hele dierentuin.

Conservatoriumplein - Maquette van de Leielandhalle

In 1955 had burgemeester Jules Coussens plannen om grootse Leielandhallen te bouwen op het Oud Gevangenisplein. Voor die tijd wel een vooruitstrevend project, doch is er nooit gekomen.

Februari 1928 - ijs op de Leie.

Links de Nijverheidskaai, de ingang van de Gasstraat en de fabriek van De Kien, rechts de Handelskaai. Centraal achter het Onze Lieve Vrouwehospitaal.

1938 – Daguitstap met de bus, vertrekkende aan café Au Pont de la Lys aan de Leiestraat. Links op de paal hangen affiches met het woord Rex, vanaf 1935 was er het lokaal van de Rexisten, een radicaal-nationalistische en fascistische politieke partij in België, opgericht in 1930 door Léon Degrelle. Rechts van het café, de Handboogstraat.Let op de sporen van de tramlijn Kortrijk-Menen.

(De daguitstap heeft niets te zien met de Rexisten)

Foto M. Levrau & verwerkte postkaart.

Grote Markt - Hotel du Lion D'or

Hotel die dateert uit het begin van de 18^e eeuw, begin 1900 werd het gebouw gekocht door de bank Américain Gratry en in 1903 afgebroken. Later kwam er de Bank Van Brussel. Prestigieus hotel waar onder meer generaal Wellington, de prins van Oranje en koning Leopold I verbleven.

Het hotel was in de volksmond gekend als “Den Oven” een vroegere benaming. “Den Oven” was vermaard om zijne lekkere Koolblaadjes (1) omdat men er het vlees braadde op echte boskolen (Houtskool) en niet op steenkolen. Naar oud gebruik hield men in deze gasthoven “Table d'hôte” op gestelde uren. Als de maaltijd gereed was, kwam de tafelknecht buiten een bel rammelen, om de gasten, die in de omtrek hun borrel Schiedam aan het genieten waren, te verwittigen dat er gedekt was.

(1)    Koolbraadjes : Traditioneel Vlaams gerecht gemaakt van savooikool, gehakt, aardappelpuree en een bechamelsaus.

Bronnen : Egied Van Hoonacker – Robert Huysentruyt