We proberen de bronnen welke we gebruiken terug te geven bij elk onderwerp, mochten er opmerkingen zijn worden deze aangevuld op aanvraag of worden de publicaties verwijderd.
KORTRIJK MARKEBEKESTRAAT – MONUMENT VAN DE BOERENKRIJG.
Misschien een minder gekend monument, maar met een imposante geschiedenis. De aanleiding voor de Boerenkrijg was de opeising van alle jonge mannen tussen 20 en 25 jaar voor het leger van de Franse Republiek. We schrijven 1798.
In Marke was er een schuttersfeest geweest. Drie Markse schutters, ver boven hun theewater, haalden het in hun hoofd om die nacht nog eens af te zakken naar Kortrijk. In de Magdalenastraat losten zij zelfs enkele schoten in de lucht. Meer was niet nodig om de Franse militairen in alarmfase te brengen. Bij het zien van de troepenmacht die op hen afstormde, renden onze drie helden terug naar Marke, achtervolgd door ruiters. Aan de Markebeek verstopten zij zich onder de brug. Al die herrie deed het volk van het gehucht Markebeke nieuwsgierig naar buiten komen. Zo ook drie mannen die werkten in de brouwerij die toen naast het legendarische café De Slabbaert werd uitgebaat. De Franse militairen dachten in die mannen de drie dolle schutters te herkennen. De drie mannen vluchtten de herberg binnen, maar de soldaten beukten de deur in en schoten ze alle drie dood. Van enige bereidheid om voor god en vaderland hun leven te schenken en van heldenmoed was er bij deze drie onschuldige slachtoffers geen sprake.
Onder : 1899 – De oorspronkelijke gedenksteen werd geplaatst in de voorgevel van café “De Marckebeke”. Baron Emmanuel de Bethune maakte de tekening voor de steen en R. Cagneaux voerde het werk uit. In 1948 verscheen van de hand van Antoon Lowyck het boek “Boerenkrijg in West-Vlaanderen”, aangaande de plaatselijke gebeurtenissen van de Boerenkrijg in West Vlaanderen. Op de voorkaft van het boek staat een afbeelding van de beschadigde gedenkplaat.
Onder : Gehucht “Marckebeke”.
Aan de zijgevel van het café "De Marckebeke" werd in 1899 een hardstenen gedenkplaat bevestigd met de namen van de drie vermoorden, Augustijn Vromant (46 jaar), Jan vromant (26 jaar) en Jan Carlier (21 jaar). De gedenkplaat werd in 1944 tijdens de bombardementen zwaar beschadigd. In 1972 werd door steenhouwer Kesteloot een identieke gedenksteen vervaardigd, die dan aan de overkant van de straat op 11.7.1973 onthuld werd.
Onder : 1969 - Emmanuel de Bethune, de latere burgemeester van Kortrijk maar toentertijd gemeenteraadslid in Marke, overtuigde het gemeentebestuur in om van de Belgische staat enkele vierkante meter grond aan de Markebeek aan te kopen. Op die spie werd de plaat verwerkt in een monumentale muur. De gedenksteen werd hersteld door steenkapper Hugo Kesteloot.
1973 – Kreeg arduinkapper Hugo Kesteloot de opdracht de steen te herstellen en te plaatsen in een gemetste muur op het pleintje. De gedenkplaat werd plechtig onthuld op 11 juli 1973. Het werd onthuld en ingewijd door pastoor Joris Vandenberghe in bijzijn van schepenen Palmer Vandermeersch en Maurits Bekaert , ere-secretaris Albert Vandaele en Baron Emmanuel de Bethune, toen schepen van Kortrijk.
1978 - werd het monument terug afgebroken en heropgebouwd.
Onder : Het monument vandaag.
2004 - Werd het hersteld op kosten van stad Kortrijk, het ensemble kreeg de naam 'het monument van de Boerenkrijg'.
Op zondag 3 september 1899 had in Marke een herdenking plaats. Een stoet trok van de Markebeke naar het dorp. Ter die gelegenheid werd een zeer beperkt aantal gedenkpenningen uitgegeven met opschriften :
- Aan onze boeren van 1798 die streden voor God en Vaderland.
DE HERBERGEN AAN HET STATION VAN KORTRIJK - DE POSTHOORN
Tolstraat vroeger het huisnummer nr. 14 – Nu bij het Conservatoriumplein.
Was reeds van voor 1898 café Au Chinois. Herberg die tot aan WO2 veel werd aangedaan door bezoekers van de toenmalige gevangenis op het Conservatoriumplein (vroeger : Oud Gevangenisplein) en klanten van de toen nog bestaande douanekantoren. De herberg behoorde toen nog tot de Tolstraat, sedert 1971 bij het Conservatoriumplein. Tussen 1920 en 1960 opengehouden voor Laurent Depestel. Na de afbraak van het gebouw rond 1975 een jaar later opnieuw geopend als De Posthoorn. Herberg werd meerdere jaren opengehouden door Wilfried Depauw. Roland Goderis hield tevens de zaak open, hij was komende van café het Voske in de August Reynaertstraat.
Sedert geruime tijd in handen van Jean Pierre Devos. Is altijd een café geweest die open was van in de vroege ochtend tot een niet bepaald sluitingsuur. Boven de Posthoorn waren er meerdere jaren burelen van de kredietbank, de diensten marketing, boekhouding en effecten waren er in onder gebracht.
Foto : Au Chinois van bieren Staceghem met de gekende sierlijke S , die op al hun herbergen voorkwam. Links was er nog een gewone rijwoning die later vervangen werd door het nieuwe hoog gebouw van Vanmarcke en nu door het Parkhotel.
Foto : De Posthoorn begin 1990 met de toenmalige uitbater Roland Godderis
Foto : De Posthoorn in 2009. De overige herbergen in de Tolstraat tot aan het Park Hotel zijn inmiddels verdwenen.
Foto : Vroegere uitbaters links Wilfried Depauw, rechts Jean Pierre Devos.
Victor Zwaenepoel wandelend door zijn Kortrijk, een vertrouwd beeld. Veelal in hemd en met sandalen aan de voeten, handen op de rug, lachend en steeds tegen iedereen vriendelijk. Soms een beetje verward, nu en dan beetje veel verward, waardoor hij diende opgenomen in een gepaste instelling. Schooide aan iedereen “een sigaretje”, wat we hem graag gaven. Was de zoon van de begrafenisondernemer Zwaenepoel uit de Onze Lieve Vrouwstraat. Hij had nog een werkplaats aan de Dam, waar hij tafels en stoelen verhuurde. Hij woonde aan het Albertpark. Was een goede kunstschilder en maakte prachtige aquarellen. Hij verkocht deze en ging ze soms gaan terugkopen. Bij koffie Bruynooghe ging hij zijn koffie drinken en een sigaret vragen, hij gaf daarvoor een bloempje…welke hij geplukt had bij de buren. Had vroeg zijn echtgenote verloren, had twee dochters en een zoon. Ging bij Laurette op Overleie zijn pintje drinken en nam er enkele roze en blauwe pilletjes bij en vroeg aan de klanten…een sigaretje.
DE HERBERGEN AAN HET STATION VAN KORTRIJK - DE TOLSTRAAT.
De Tolstraat werd aangelegd omstreeks 1840 ongeveer samen met de bouw van het station en het tolkantoor. Nogal vlug werden er huizen gebouwd en herbergen en eethuizen geopend. Het waren oorspronkelijk volkse cafés, bezocht door de bezoekers van de nabijgelegen gevangenis, het station, de tram, douanekantoor , en het personeel van al die diensten. Vele jaren later, door het verdwijnen van het douanekantoor en de gevangenis bleef het ouder publiek weg en kwam er jonger volk als klantenkring.
Door de uitbaters van de handelszaken werd daar op ingespeeld en werden menige cafés voorzien van muziek installaties en optredens van muzikanten. Tussen de 2e wereldoorlog en de jaren 1980 was de statie een aantrekkingspool voor een divers publiek van ouder volk voor het sportlokaal en bij de accordeonisten tot een jonger publiek in de overige herbergen. De laatste jaren tot ongeveer 1990 was er enkel nog jeugd. Het overgrote deel gedroeg zich, een kleine minderheid gaf de statiebuurt een slechte reputatie. Vechtpartijen waren schering en inslag, er werden inbraken gepleegd in de herbergen en verdovende middelen deden hun intrede. De etablissementen veranderden gestadig van naam en van uitbaters. Kleinere herbergen veranderden van brouwer en werden samengevoegd tot grotere cafés. Sedert eind 1990 kwam de teleurgang en werden de herbergen stelselmatig afgebouwd en ingenomen door het omliggende parkhotel en enkele dag/nachtwinkels. Vandaag is de vroegere rij herbergen volledig verdwenen en resten er enkel nog herinneringen.
Alle herbergen worden afzonderlijk gepost.
Wie nuttige info kan aanvullen mag die gerust plaatsen, met dank.
Bronnen : Archief Turbo - BB – Van Hoonacker –Huysentruyt.
Foto : Fictieve huizenrij van de Tolstraat met vermelding van de namen welke alle herbergen droegen door de jaren heen.
Foto boven : De herbergen aan de Tolstraat in Juli 1984 – Foto Vanhoonacker.
Foto onder : Diverse benamingen van herbergen in de glorietijd van de Tolstraat.
Voor 1935 waren gemeenten en steden in België niet wettelijk verplicht om over een eigen brandweerdienst te beschikken. Indien de gemeenteraad het toch belangrijk vond dat er een brandweerdienst was, kon men beroep doen op private agentschappen. Als bewijs van hun betaald lidmaatschap en recht op hulp bij brand werd er een plaatje aan de gevel bevestigd. Die waren eerst van lood en later van zink. Een van de oudste brandverzekeringsmaatschappijen was Securitas Antverpia (vanaf 1819) die in en buiten Antwerpen dergelijke plaatjes verspreidde.
Onder : SECURITAS ANTVERPIA - zittende vrouwenfiguur met detail wapen van Antwerpen. Oorspronkelijk goud op zwart. In eerste versie in lood, later in blik.
We passeren er regelmatig, maar wie blijft eens stil staan aan de brughoofden van de Leiebrug ? Bij de vier stoere arduinen sierblokken vervaardigd door een Kortrijks beeldhouwer.
Na de vernietiging van de oude Leiebrug in de tweede WO, werd in 1948 de nieuwe brug gelegd. De beeldhouwer Marcel Vandemeulebroucke werd aangesteld om vier arduinen monumenten te vervaardigen om de brug op de vier hoeken te sieren. Deze werden gekapt in het schrijnwerkatelier van zijn broer Georges gelegen aan de Stationstraat. De brug was klaar op 17.05.1949 en is nog altijd in de originele toestand.
Marcel Vandemeulebroucke was een beeldhouwer en restaurateur (1909-1992) welke veel heiligenbeelden sneed en ook meewerkte aan de restauratie van het stadhuis van Oudenaarde, de basiliek van Tongeren en de Romboutstoren in Mechelen.
Boven : 1949 – Leiebrug gezien vanuit de Leiestraat, achteraan de Budastraat. Links achter de Reepkaai en rechts achter de Broelkaai. De woning op de hoek van de Broelkaai was nog niet heropgebouwd. De vier arduinen sierelementen zijn ingekleurd. Let op de tramsporen over de brug en de dame links met de “kindervoiture”.
Onder : Ingekleurd de arduinen sierblokken. De brugmuren zijn nog niet ingekleed met arduin.
Onder : Links beeldhouwer Marcel Vandemeulebroucke, op de achtergrond zijn broer Werner. Foto genomen in het atelier in de Stationstraat. Rechts, Marcel aan het werk.
Onder : Wapenschild Textiel (?) bemerk een “schietspoel” en wapenschild van West-Vlaanderen. De schilden rusten aan beide zijden op een “morgenster aan ketting”, ook soms goedendag genoemd.
Onder : Wapenschild de Vlaamse Leeuw en wapenschild van Kortrijk.
In het hoekhuis aan de ingang van het Begijnhof stond sedert de jaren 1800 een officiële balans opgesteld. In de volksmond werd ze de “Waeg” genoemd. De maandag (maandagmarkt) werden er stullen boter gewogen. Blijkbaar was het bestaande dat er gefraudeerd werd met de boter en er stenen in gestopt werden om ze te verzwaren. Tevens werd er soms Margarine in gemengd. In de “Stadswaag” werd met een “Weegschaele” alles afgewogen.
Deze waag heeft niets te zien met de stadswaag aan het St Michielsplein - Rijselsestraat.
Daarna werden er in de opvolgende tientallen jaren diverse handelszaken in ondergebracht.
Momenteel is er het “Infopunt Begijnhof” van stad Kortrijk.
(Bronnen : Turbo - Van Hoonacker - FB)
Boven : Een van de eerste handelszaken, waarschijnlijk een kruidenierszaak van Alsberghe-Geers. In het deurgat Valerie Geers , echtgenote van Felix Alsberghe, met hond. Let op het linkse meisje, duidelijk sjofeler gekleed dan de anderen en met klompen aan. De woning droeg toen nog het huisnummer 4.
Boven : Kruidenierswinkel “In de balance” bij Allyns. In 1970 was er de antiekwinkel van Herpens. In de opvolgende jaren waren er diverse middenstanders in gevestigd.
Boven : De woning vandaag, het infopunt van het Begijnhof.
Boven : Bericht uit een oude krant over fraude met boter welke gecontroleerd werd in de Kortrijkse waag.
Onder : Rechtover beschreven woning was een hoekherberg “Den Boterstul” genoemd, waar volgens een oude reclamefolder zangavonden werden georganiseerd “Met den beroemden luidspreker Polyphar”. Later werd het de herberg 't Begijntje en nu een kapperszaak.
Op de hoek van de Begijnhofstraat en de Kapittelstraat staat een bakstenen gebouw daterende uit de zeventiende eeuw. Tot 1588 lag er de Kapittelschool waar tevens een zangschool aan verbonden was. Van de vroegere school zijn de overwelfde kelder en de balklagen die de vloer dragen bewaard.
Men sprak toen over de “Hoge schole” in de Volksmond “De Sorbonne”. Tot de leerlingen behoorden de kinderen van de zangschool gelegen in de Kapittelstraat, de goede zangertjes werden er opgenomen als intern om er kerkelijke zangen aan te leren. In de vrije uren mochten ze aan de school lessen volgen. Als ze hun kinderstem (alten en sopranen) verloren hadden, kregen ze een studiebeurs waarmee ze Latijn konden volgen aan de school, dit als voorbereiding op het priesterschap of hogere studies. Men had er eveneens zonen van notabelen welke betaalden voor de studies. De school kreeg toelagen van de kerkfabriek. Na de inval van de Geuzen in Kortrijk (1578-1580) bleef er van de Kapittelschool weinig over. Beschermde woning sedert 2003 omwille van zijn historische waarde.In opdracht van de huidige eigenaar werden er studentenappartementen geïnstalleerd.
Foto : Begijnhofstraat nr. 13 – Rechts de Kapittelstraat – Uiterst rechts, gedeelte van de gevel van de vroegere herberg “De Piraat” bij Phillebert Viaene.
Foto : Gezien in de richting van de O.L. Vrouwkerk – Uiterst links “Debeyne Antiek” met specialisatie in oude wapens.
Foto : Postkaart onbekende uitgever – Kapittelschool in 2006 – De lichtreclame verwijst naar hotel ’t Kapittel gelegen in de Kapittelstraat, inmiddels afgebroken in 2021.
Foto : Situering Kapittelschool op het stadsplan uit Flandria Illustrata omstreeks 1640.
In 1979 bouwde men drie afzonderlijke kleine huizen om tot hotel ’t Kapittel, een zaak met een tiental kamers. Tussen 1979 en 1989 was er in de kelderverdieping een taverne. Betrof een rustieke herberg in een mooi gewelfde middeleeuwse kelder.
De kamers werden sporadisch verhuurd aan reizigers maar de hoofdbedoeling was een rendez-vous hotel voor discrete verhuur aan scheve schaatsrijders. De kamers werden verhuurd aan ongeveer 15 tot 20 € (toen nog in B fr.) voor enkele uren. Alhoewel het een discreet hotel was, wist iedereen in Kortrijk wat er gebeurde. Vanuit de kelder liep een lift naar de bovenste verdiepingen zodat men ongemerkt vanuit de taverne gelukzalige oorden kon gaan opzoeken. Er was tevens een goed uitgeruste SM kelder aanwezig. In Augustus 1979 woedde een hevige brand in de zaak.
Hilarisch feit, de woning ernaast betrof de Pastorie van de Onze Lieve Vrouwkerk
Het hotel was eigendom en werd langst uitgebaat door Vanoverberghe Roger en zijn vriend Eddy. Ze waren eveneens de uitbaters van De Golden River (Noordstraat) en de Saxo (Elzaslaan).
De laatste jaren waren het andere uitbaters.
De gebouwen zijn recent (januari 2021) met de grond gelijk gemaakt. De kelder wordt gezien zijn beschermd historisch karakter bewaard en gerestaureerd. Bovenop komen woningen.
(Iedereen mag gerust zijn, Roger en Eddy zijn overleden en namen alle geheimen mee in het graf)
Vooraan rechts de pastorie van de onze Lieve Vrouwkerk. De kleine deur was de ingang naar de kelder en taverne. De deur met aan beide zijden een licht was de ingang tot het hotel. Achteraan de Begijnhofstraat.
De deur waar men afzonderlijk binnen en buiten kwam maar binnenin erg close was.
De uitbater Roger Vanoverberghe.
Boven : Een gedeelte van de gewelfde en beschermde kelder die nu bloot ligt (2021).
Deze monumentale triomfboog werd gebouwd naar aanleiding van de 600ste verjaardag van de Guldensporenslag en geeft toegang tot het Groeningepark met zijn Groeningemonument de “ Maagd van Vlaanderen”. Op het slachtveld van Groeninge vond in 1302 een bloedige veldslag plaats waar de Vlamingen een overwinning haalden op Franse edellieden, er zouden achteraf vele “gulden sporen” aangetroffen zijn welke tot op heden bewaard bleven.
De straat aan het Plein werd aangelegd in 1862, de dreef achter de Groeningepoort noemde vanaf 1900 de Dreef Antoon Goethals of Goethalslaan en is nu de Groeningepoort. Deze dreef werd in feite ook aangelegd om aan de bewoners van de Veldstraat de weg naar het centrum te vergemakkelijken. De grond samen met de zes woningen aan het Plein werd daarvoor geschonken door de familie Goethals aan stad.
Het monument opgetrokken in 1908 bestaande is uit Ardense hardsteen en is naar een ontwerp van de Kortrijkse architect Jozef Viérin(1872-1949) .
(Bronnen : Archief Turbo)
Onder : De Groeningepoort in 2020, pas gerenoveerd, de dreef er achter noemde aanvankelijk de Goethalslaan. Rechts achter de poort lag het St Jozefinstituut, welke inmiddels gedeeltelijk is afgebroken. Nu komen er nieuwe gebouwen van het centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie, van de Heilige Familie.
Onder : Oude afbeelding van de Groeningepoort met rechts de gebouwen van het St Jozefinstituut, toen nog het “Gesticht Sint Jozef – Institut Saint Jozef”
Onder : De rij woningen (zes woningen) welke begin de jaren 1900 afgebroken werden voor de bouw van de poort. Het eerste huis links met grote poort, staat er nog steeds in identieke staat. Het gebouw uiterst rechts van de St Jozefschool is eveneens bewaard gebleven. Dit was aanvankelijk de woning van Dr. Doutreligne waar in 1907 het Sint-Jozefinstituut geopend werd.
Onder : Afbraak van een rij woningen voor de bouw van de poort. De Rechtse grote woning van het St Jozefinstituut staat er nog steeds in identieke staat. Let ook centraal op de openbare waterpomp.
De woning is sedert het einde van de 19e eeuw het café Metropole. Marcel Dekeersgieter en zijn echtgenote Irène van Taxi Marcel woonden er van 1944 tot 1953. Het was het eerste Taxibedrijf in Kortrijk. De veel latere uitbaatster Agnes, had de naam van de “Zwarte Stylo”, ze was altijd in het zwart gekleed, had zwart haar en was een “stylo” dik. In de Jaren 1970 werd de zaak opengehouden door Jacques Dezitter met Chantal Vindevogel, Jacques die later ook de Mustang aan het station opende. Cassy van het latere café Casimir aan de Oude Vestingstraat hield ook de herberg open. Sonia zullen we ons het beste herinneren, de blonde vriendelijke dame die later bestelde in het Salonske op de Markt. De herberg zou ook nog uitgebaat zijn door Marie Jo en haar man Jefke de facteur, ook door Cecile en Constant Vandewalle. Momenteel is het sedert enkele jaren de pizzazaak “Pizzeria Amore”.
Bronnen : Van Hoonacker – Turbo – BB Bxl
Foto boven : Met de cafédeur aan de zijkant en zicht vandaag. Het groot gebouw links was in 1854 de brouwerij Le Fort van Verscheure, vanaf 1912 was het wijnhandel De La Croix en in 1935 was het de koffiebranderij Verscheure. Van 1950 tot 1983 koffie Bruynooghe. In 1932 werd in die woning de bekende componist François Glorieux geboren. Let ook op de tramsporen die er nog lagen. Bovenste foto dateert van omstreeks 1935.
Foto onder : Vandaag is de ex-Metropole een van de zovele Pizza's in onze stad. Onderaan de Metropole "had hij nog mogen bestaan".
HOEK DAM & DAMKAAI - CERCLE MUSICAL ET CHORAL - HET KALOTEPARK
Op de hoek van de Dam en de Damkaai lag een klein park, het “Cercle Musical et Choral” opgericht in 1868, een vereniging die katholiek getint was (Katholieke Burgerskring) en daarom in de volksmond het “Kalotepark” werd genoemd. Had eveneens de naam Cercle Musical Royal.
(Foto's zijn genomen vanaf kant Leie en van links naar rechts.)
De Dam noemde toen nog “Quai de la Digue” en de Damkaai betrof enkel een “wegelke” langs de Leie. Men noemde het ook het “Klein park” omdat het kleiner was dan het St Jorispark aan de Doorniksewijk (Park van de Liberalen of Geuzenpark).
In de midden van het park lag een ovaal vormige vijver met een eilandje. Vissen maakten de vijver levendig.
Theodoor Sevens omschreef het als “Eenen schoonen vijver, weelderige struiken, hooge boomen, graspleinen, bloemperken en prieelen”. Tijdens de winter kon men schaatsen op de vijver en was de omgeving verlicht met honderden lampen. Er was een clublokaal, een paviljoen en tevens een prachtige muziekkiosk.
Het domein met alles erop en eraan werd verkocht aan Henri Everaert die in 1909 de “Sociéte Anonyme pour l’Industrie de Froid” had opgericht. In 1927 werd er op een gedeelte van de tuin grote koelkamers gebouwd en ontstond de “Ijsfabriek” , gekend voor het vervaardigen van ijs voor herbergen en andere, tevens voor het opslaan van voeding. De ijsfabriek werd gesloten in 1974 en verdween volledig in 1978, zodat er een verkaveling ontstond. Daarna werden er het huidige appartementsgebouw “Ter Leie” op gebouwd en in 1983 kwam daarachter een openbare parking.
Foto boven : Op de achtergrond het herenhuis waar rond de eeuwwisseling de nijveraar Ghequiere woonde die een stoffenfabriek had.Bovenaan de woning staat de titel "Fabrique de Tissus - Jules Ghesquiere". Het was later de woning van Minister Albert De Clerck.
Foto onder : Grondplan van de “Katholieken Burgerskring” volgens Popp , blijkbaar stonden nog geen gebouwen op het terrein.
Marietje Dujardin (03.09.1904) stond meer dan 50 jaar met haar ijskarretje op de hoek van de Doorniksestraat en de Graanmarkt, aan de Post (zowel aan de oude als aan de nieuwe). De ijskar “François” was genoemd naar haar vader welke oorspronkelijk het ijs vervaardigde aan de St Antoniusstraat. Ze werd in juli 1969 met de opening van de braderie gehuldigd door het braderiecomité en het gemeentebestuur. Bij dit gouden jubileum werd ze in de bloemen gezet. Op het einde van de zomer 1969 verdween de ijskar uit het straatbeeld, wat zou er van de kar geworden zijn ?
VAN CAFE RUSSE TOT APPARTEMENTEN - HOEK GRAANMARKT & DOORNIKSESTRAAT.
VAN CAFE RUSSE TOT APPARTEMENTEN
Van rond de 16e eeuw stond er op die hoek het huis De Clavere , vanaf 1625 was het een graanhuis. In de 19e eeuw stond er het Café Restaurant RUSSE . Het werd afgebroken in 1904 samen met acht omliggende huizen voor de bouw van het Post en Telefoongebouw (Toen nog : Hotel des Postes et Theléphones).
(Bronnen : Archief Turbo - E. Vanhooonacker – Beeldbank – R. Huysentruyt.)
Foto : Links de bierleverancier met drie vaten, let op de hond onder de kar. Rechts was een kleine markt bezig. Ingekleurde foto beeldbank.
Vlnr :
Doorniksestraat nr. 24 Winkel Fourrures-Pelleteries Au Lion d’Afrique ♦ Doorniksestraat nr. 26 Winkel Savery-Noppe ♦ Doorniksestraat nr. 28 - Winkel ♦ Graanmarkt Hoek Doorniksestraat - Café Restaurant Russe ♦ Graanmarkt nr. 3 Winkel Jules Vandepitte ♦ Graanmarkt nr. .. Mercerie ♦ Graanmarkt nr. 5 Winkel Jacques Haller ♦ Graanmarkt nr. 7 Vandamme Boucher Beenhouderij)♦ Graanmarkt nr. 9 Au Grand Bon Marché ♦ Delhaize Frères & Cie
Op 05 augustus 1906 werd het neogotisch postgebouw (Van Architect S. Langherock ) plechtig geopend in aanwezigheid van de provinciegouverneur Baron de Bethune. Het werd samen ingehuldigd met het Groeningemonument. De puntgevel deed dienst als centrale mast voor telefonie en telegrafie. Het gebouw overleefde de eerste WO maar onherroepelijk beschadigd in het bombardement van 21 juli 1944. Een noodpostkantoor werd opgetrokken op het schouwburgplein en de telefoondiensten verhuisden naar de Tuinstraat. De lamentabele ruïnes bleven jarenlang onveranderd. Uiteindelijk besloten de stadsdiensten het prachtige gebouw niet te herstellen maar er een modern Stalinistisch gebouw neer te zetten. Hoewel de centrale toren nog te herstellen viel, werd alles afgebroken. In 1957 begon aannemer Cottyn de toren stukje bij beetje te slopen. Het geheel werd toen omvergetrokken met vrachtwagens en kabels.
Foto :
Het neogotische postgebouw met er voor een kiosk voor de verkoop van dagbladen (kant Graanmarkt) uitgebaat door Librairie Centrale van de familie Blanckaert uit de Doorniksestraat. Voor de post, kant Doorniksestraat stond tijdens de zomer de ijskar van 'Soitje'.
Detailfoto van het postgebouw.
In 1960 herrees op dezelfde plaats het nieuw robuust postgebouw naar een ontwerp van Gaston De Leye. Het werd ingewijd door Minister Seghers op 22.08.1960, enkele minuten voor de inwijding viel een werkman van een hoogte van 17 meter en werd zwaar gekwetst.
Postgebouw naar ontwerp van Gaston De Leye.
In 2009 verdwenen de postdiensten uit het gebouw en opdrachtgever Prio Estate wilde er luxueuze appartementen en winkels in onderbrengen. Er werd beslist de buitengevel in Parijse witte steen te behouden. De binnenzijde werd volledig afgebroken, de bouwput ging tot min vier voor garages. Het gebouw telt twintig appartementen en 36 parkeerplaatsen. Enkele winkels nemen het gelijkvloers van het oude postgebouw in. Tegen december 2010 was alles verkocht. De prijzen liepen op tot 1,3 miljoen euro voor een appartement. De prachtige appartementen worden omschreven als een jonge dame met een oud gezicht.
Nieuwe appartementen achter een oude opgelapte gevel.
ST AMANDSLAAN NR. 26 – DE WATERKLINIEK VAN DR. VALCKE (Deel 1/2)
In 1913 had de opening plaats van het "Institut Médical du Docteur Valcke” gelegen aan de St Amandslaan nr. 26. Gebouwd vanaf 1911 was het een ontwerp van architect Jules-Félix Carette. Jules Valcke, directeur van het Instituut voor Hydrotherapie (Tiegem °1848) vestigde zich na zijn studies geneeskunde in Avelgem. Hij huwde in 1881 met Léonie Vansteenbrugge uit Moorsele, ze kregen er samen acht kinderen. Rond 1900 begon hij een dokterspraktijk in Kortrijk en woonde achtereenvolgens in de Rijselsestraat, de Roeland Saverystraat, de Minister Vanden Peereboomlaan en de Sint-Amandslaan. Jules Valcke overleed in augustus 1920.
Foto : De waterkliniek met villa t' Onzent, in de diepte het St Amandscollege en achteraan de oude toren van het St Amandscollege, inmiddels afgebroken.
Foto : Villa t' Onzent naar een ontwerp van Joseph Decoene en de Waterkliniek.
Het instituut van dr. Valcke beschikte over een grote centrale hal, zestien ruime kamers voor patiënten, verschillende dienstlokalen, een volledige uitrusting voor het toepassen van lokale en algemene stoombaden, massage en mecanotherapie, een kapel, een tuin met vijver en een woning voor de geneesheer en zijn familie. Al naar gelang het comfort en de aard van de kamer schommelde de dagprijs voor een verblijf de tussen 6 en 10 frank. Voor stoombaden of een massage, alsook voor alle toegediende geneesmiddelen moest nog worden bijbetaald.
Foto : Affiche uit de jaren 1913 – 1914
Volgens een Jaarboek van Kortrijk uit 1910 bevond zich in dat jaar aan de Zuidlaan (de huidige Minister Tacklaan) nr. 151 ook een badhuis van dr. Valcke (Bains à vapeur du Dr. Valcke). Het was een zestal huizen van het kruispunt met de Aalbeeksesteenweg verwijderd.
Foto : Dr. Jules Henri Valcke (Tiegem ° 01.01.1848 – Kortrijk † 17.08.1920)
Foto : Dokter Jules Valcke, echtgenote Léonie Vansteenbrugge en vier van hun kinderen. Onder rechts de Principaal van het St Amandscollege.
ST AMANDSLAAN NR. 26 – DE WATERKLINIEK VAN DR. VALCKE (Deel 2/2)
Valcke was een pionier van hydrotherapie in Kortrijk. Hydrotherapie betreft de uitwendige behandeling van ziekten met water. De behandeling bestond er in veelvuldig water drinken, douchen, baden en behandelingen ondergaan met ijs en stoom. Bij de stoombaden voor vrouwen, die bij hem aan huis werden georganiseerd, konden religieuzen voor de nodige bijstand zorgden. Anderzijds konden mannen tijdens hun behandeling een beroep doen op de goede diensten van 'een vertrouwenspersoon'.
Foto : De centrale hal van de waterkliniek, de laatste jaren van het bestaan was deze indeling nog steeds aanwezig.
Op de wereld tentoonstelling van 1913 werd Valcke met een zilveren medaille vereerd. In vroegere jaren was hij met zijn wetenschappelijk werk ook al verschillende keren gelauwerd. Zo ontving hij een gouden medaille op een internationale bijeenkomst in Grenoble in 1902 en de hoogste onderscheiding op een internationale meeting die in 1903 in de zuid-Franse stad Biarritz plaatsvond.
Foto : Diverse toestellen voor het toepassen van lokale en algemene stoombaden, ontwikkeld door Dr. Valcke.
Het succes en de werking van de instelling aan de St Amandslaan was jammer genoeg van zeer korte duur. Het jaar na de plechtige opening brak de Eerste Wereldoorlog uit en werd het gebouw door de Duitsers bezet. Daarbij komt nog dat de stichter van het instituut amper twee jaar na het einde van de oorlog 14-18 overleed.
Foto : Panorama van het terrein waarop de waterkliniek lag. Gelegen tussen de St Amandslaan, de Kollegestraat en de Diksmuidekaai-Leie. Het wit gebouw op de hoek van het terrein (kant Leie) betreft de oude zuigtoren van de voeders Cloet (nu Appartementen).
Oudere Overleienaars kennen het statige gebouw van de voormalige waterkliniek als de bureaus van de gas- en stroomintercommunale Interleie en later Gaselwest die daar decennialang resideerde. Vervolgens huisde er een gedeelte van het politiehoofdkwartier van de Politiezone Vlas. In 2012 verliet de politie de gebouwen. Tussen 2013 en 2015 verbleven er verschillende organisaties en Vzw’s en werden de gebouwen gebruikt als zomerbar, mini shopping center, tentoonstellingsruimte enzomeer, dit om leegstand te voorkomen.
De site die bestaat uit de hoekvilla in Normandische stijl (Villa t' Onzent) , naar een ontwerp van Jozef De Coene, het vroegere instituut, achterliggende gebouwen, toegangspoort kant Leie Diksmuidekaai, polyvalente ruimtes kant Kollegestraat, is inmiddels verkocht aan ION uit Waregem, die als ontwikkelaar een project voor ogen heeft met een diverse invulling .
Bronnen : Archief Turbo - Kortrijkse bedrijven 1913 – Robert Huysentruyt – Beeldbank – SOK Kortrijk – ion.be – Onroerend erfgoed – Archief Van Canneyt.
Foto : Bovenste foto, toestand in 2020, het gebouw is volledig afgebroken, de gevel wordt behouden. Op de achtergrond de K Tower. Onderste foto, simulatie toekomstig uitzicht (foto ion.be), ze zijn wel vergeten de K Tower er bij te plaatsen.
