1968 - Gezien vanaf het Plein. Het rusthuis is afgebroken, enkel een gedeelte van de buitenmuren staan er nog, eveneens de brievenbus van de Post. De kapel is nog niet afgebroken. Het is pas nu dat men een goed zicht heeft op de kapel, die vroeger enkel van op de binnenkoer te bezichtigen was. De gekende sigarenwinkel rechts werd een tijdje later eveneens afgebroken. Het linkse gebouw staat er nog altijd en is mooi gerenoveerd.

De Molenstraat ( Langemeersstraat). Halverwege de straat links het St Jozefinstituut. Achteraan de Veemarkt.

1969 – Het rusthuis heeft plaats gemaakt voor een parking. Rechts het St Jozefinstituut, kinderen verlaten de school. Achteraan rechts het Plein. De St Niklaaskliniek is nog steeds in opbouw.

Het personeel kweekte varkens met de etensresten uit de keuken. Het gewassen linnen werd gebleekt op de kleine weide. Men zegde dat het er binnen stonk omdat de geur van de oude mensen in de muren getrokken was. Op een bestaand ouder plan waren verscheidene ruimtes aangeduid, waaronder : Chambre pour payants  - Réfectoire pour hommes - Jardin du Révérend – Chapelle – Buanderie – Parloirs – Tisanerie - Dépöt mortuaire (ja ook dat was voorzien !) -  Bätiment pour relisieuses - Atelier pour charpenterie.

Op 8 juli 1962 kregen de bewoners van het ouderlingengesticht Sint-Jozef het bezoek van koning Boudewijn en van koningin Fabiola. De dag van de senioren kon dan niet meer stuk. Een honderdjarige bewoonster uit de Molenstraat begroet koningin Fabiola en koning Boudewijn. Op de achtergrond de gevel van het rusthuis en de nonnen uit het rusthuis.

Getrouwde oude paartjes mochten niet samen slapen , daarom zaten ze zo handje in handje op een zitbank in het park aan het Plein. Wassen met koud water was de boodschap, winter en zomer. Als tijdverdrijf konden de bewoners breien, lezen, wandelen, kaarten of in het Plein gaan zitten op een bank.

Bejaarden stappen eind 1965 of begin 1966 in de bus voor de verhuis van het bejaardentehuis in de Voorstraat naar het nieuwe rustoord Sint-Jozef (nu: woonzorgcentrum) in de Condédreef. De autocar van Jonckheere is van het Britse type Leyland Royal Tiger, een succesvol bustype in de jaren '60.

Radio en TV bestond er niet. Er mocht bezoek ontvangen worden een ontvangstplaatske vooraan aan de ingangsdeur. Jaarlijks was er een feest op "Onnozele Kinderendag" tussen Kerstdag en Nieuwjaar. Dan mochten de ouderen zich verkleden, liedjes zingen en ter gelegenheid van deze dag werd er een andere overste gekozen. Jaarlijks was er ook een uitstap met de bus naar Lichtaart waar Bobbejaan Schoepen de oudjes een gelukkige dag bezorgde, de inslapende meiden en de zusters waren er toen eveneens bij. Het reglement verbood in dronken toestand binnen te komen. Gebeurde dat toch dan spelden de nonnen de les. 

Het rusthuis is afgebroken, zicht vanuit de Molenstraat. Links de Stompaertshoek waar eveneens enkele woningen verdwenen. De hoekwoningen achteraan rechts werden later eveneens afgebroken. Let op de St Niklaaskliniek in opbouw.

In de nabije omgeving bestond op het plein nog het café “Het Lindeke”. Deze herberg werd druk bezocht door de rusthuisbewoners die er gezellig kwamen rond de “Buizestoove” zitten en er een grote pint konden krijgen voor “een dikken” (10 centimen van een vroegere Belgische frank). Het gebouw werd in 1968 gesloopt voor de aanleg van de Romeinselaan. Bij de verhuis in 1966 trokken veel bewoners tegen om naar de "Condédreef" te gaan omdat ze de Voorstraat gewoon waren. Tijdens die werken werden bij opgravingen 25 Gallo-Romeinse graven blootgelegd. Meerdere andere panden in de omgeving gingen eveneens tegen de vlakte. Eveneens verdwenen delen van de Keer der Kleine St Jansstraat, de Twaalf Apostelenstraat en Stompaertshoek. De Romeinselaan werd in 1977 opengesteld. Het nieuwe rusthuis St Joseph aan de Condédreef werd op 4 juni 1966 plechtig ingewijd. Op de vroegere plaats van het oud rusthuis werd door het  O.C.M.W. in 1979-80 het flatgebouw Ten Olme gebouwd, dat 60 woningen bevat en einde 1983 in gebruik genomen werd. In 1986 kwam er eveneens het dienstencentrum “De Zonnewijzer”. 

Reglement van het rusthuis uit 1908.

Op 21 mei 1839 werd op de hoek van de Molenstraat (nu Langemeersstraat) en de Voorstraat het bejaardentehuis Sint-Jozef ingewijd (Hospice St Joseph). Dit ouderlingengesticht werd opgericht op de terreinen van het voormalig kapucijnenklooster. Isabella Calewaert is  de stichteres van het Sint-Jozeftehuis voor arme bejaarden, ze was de weduwe in een eerste huwelijk van Lust (Ja, van de vroegere brouwerij Lust). Deze dame nam in de loop van de jaren 1830 het initiatief om op haar eigendom in de Molenstraat een kapel , een woning voor huisvesting van kloosterzusters en een gebouw voor het onderbrengen van invalide mannen te bouwen . Samen met drie andere dames uit Kortrijk richtte zij een vereniging op.

(Bronnen : Archief Turbo – Beeldbank – Curtricke – Luc André Vandenbogaerde)

Globaal zicht op het gebouw einde jaren 1950. Het verkeerde toen reeds in een vervallen staat. Links de Molenstraat (Langemeersstraat), rechts de Voorstraat.

Isabelle Calewaert schonk haar eigendommen aan het Weldadigheidsbureel van Kortrijk met als voorwaarde dat deze zouden dienen, deels als huisvesting voor arme bejaarden en deels als huisvesting voor religieuzen. Twee kamers zouden haar voorbehouden blijven waar ze gratis mocht wonen tot aan haar dood. Zo geschiedde het. Zij stierf op 10 augustus 1840.  Het rusthuis noemde dan ook aanvankelijk “Stichting Isabelle Calewaert”, maar werd later veranderd naar “Hospice St-Joseph” in het Nederlands later 'Sint-Jozefsgesticht'

Zicht op de gevel kant Voorstraat met de monumentale ingangsdeur.

De zusters van de H. Familie bekommerden zich over de behoeftige ouderlingen en ongeneeslijken die werden aangebracht door de commissie van openbare onderstand. De overeenkomst was die als van een privé rustoord . De dagprijs was een vaste som die werd omgerekend aan de Openbare Onderstand. Die bedroeg in 1870,  50 centiemen per dag - in 1914,  2 fr. per dag en in 1953,  5 fr. per dag. De prijzen werden niet aangepast aan de stijging van de levensduurte. Er werd voortgewerkt met de ingestelde prijzen maar er werd bespaard op maaltijden (minder vermicelli in de soep, minder vlees…). In 1954 werd die dagprijs afgeschaft en mochten de zusters kopen wat ze wilden. Alle kosten waren ten laste van de Openbare Onderstand die de rekeningen op zich nam.

Het rusthuis gezien vanuit het Plein.

Het rusthuis kreeg de bijnaam “Kadulkot” omdat het eten voornamelijk bestond uit puree en stamppot.  De meeste bewoners hadden immers geen tanden meer. Gegeven moment moesten de ouderen per dag een op voorhand vastgestelde hoeveelheid “lichten arbeid” verrichten anders werden zij op water en brood gezet...

Rechts het rusthuis met de ingang van de Molenstraat. Verder zicht op de woningen van het plein. Links was er een gekende sigaren- en rookhandel (TAF = sigarenmerk) welke eveneens werd afgebroken.

Het gesticht bood plaats aan 300 bejaarden, in 1948 verbleven er nog 50 mannen en 39 vrouwen. Er waren kamers van twee van vier personen en een grote zaal voor mannen en vrouwen. De laatste jaren was het gebouw erg vervallen. Op sommige plaatsen regende het binnen. Tussen het voedsel in de kelder zaten dikwijls ratten en sprak men er van het “Rattenkot”. De verwarming gebeurde in ijzeren buizen met warm water, maar er werd veel koude geleden.

Het rusthuis geel ingekleurd  met bijgebouwen, bleek- en ontspanningsweide en de kapel. Linksonder de Veemarkt met Halle en het Slachthuis. Centraal links de oude brouwerijen van Lust. Centraal rechts de Sint Jozefschool en rechtsboven de Houtmarkt. Het grootste deel van de zichtbare gebouwen zijn inmiddels afgebroken.

Op de hoek van de Antoon Van Dijcklaan en de Simon Stevinstraat lag woning met huisnummer 19, de herberg “By de jonge accordeonisten” van de Brouwerij Malfait uit Kuurne. De woning werd gebouwd in 1935 en onmiddellijk betrokken door Gerard Huysentruyt (Bijgenaamd Den Trut) en Zosima Servaege met hun vier kinderen, drie dochters en een zoon.

Foto's : De herberg in de jaren 1950 en omstreeks 2020.

De jongste dochter Marie Louise bijgenaamd Wiske (°1923)  was van jongsaf accordeoniste, waardoor de herberg naar haar werd vernoemd.

Was een volksherberg in een buurt met vele woningen nog in aanbouw, bezocht door omwonenden van drukkere straten (Watermolenstraat – Roterijstraat) waar toen reeds veel volksherbergen waren.

Herberg waar een kaartje werd gelegd (Manillen) en waar ook de vinkenmaatschappij “Hoop in de Toekomst” hun lokaal vonden , een maatschappij gesticht in 1905 en komende van café “De Bloemfontein” in de  Stasegemsestraat.

Foto : Gerard Huysentruyt "De Truit" en Josima Servaege.

Foto : VINKENMAATSCHAPPIJ HOOP IN DE TOEKOMST (1905)

In 1905 besloten Gerard Defever en August Vantomme een vinkenmaatschappij op te richten in café “Bloemfontein” aan de Stasegemstraat te Kortrijk. Door allerlei omstandigheden verhuisde de maatschappij diverse keren om in 1946 terecht te komen in café “De Jonge Accordeonisten”. 

Foto : Fiere vinkeniers juist voor de tweede wereldoorlog.

Courtens Robert – Runde tientallen jaren de maatschappij, rechts achter tafel.

Huysentruyt  Gerard uitbater van de herberg “De Jonge Accordeonisten” links met pijp.

Verder : Gerard Lefever – Stichter van de club in 1905 - André, beenhouwer uit de Brugsesteenweg -  Jerome Seys – Vinkenliefhebber uit de Vlasbloemstraat, - Lambert Drossaert, gans zijn leven lid van de maatschappij - Theophiel Teirlynck - Marcel Debusschere - August Vantomme - allen leden van het eerste uur.

Foto tijdens het interbellum - kaarten op straat, toen kon het nog. Bier op tafel, sigaret en pijp, niemand had er hinder van. Puur volksgenot. Rechtsboven de herbergier met twee van de drie dochters. Linksonder Willy Deglorie, toendertijd topvoetballer bij Sport.

Huysentruyt Gerard getrokken ter hoogte van de Wikings aan de Leie en zijn dochter de accordeoniste.



Twee accordeonisten voor de herberg. Het accordeon was toen een populair instrument ook wel de piano der armen genoemd.



Huwelijksfoto van accordeoniste tijdens de tweede WO met man Robert Courtens, familie en vrienden.

Budastraat, een van de oudste straten van de stad. Budastraat nr. 9 was vroeger de brouwerij  “t’Cruys int Herte” en was sedert begin 1900 porceleinhandel Spriet-Delbaere. Het bedrijf werd in 1888 in de Doorniksestraat opgericht.

Nadat de handel stopte werd het gebouw als diverse winkels uitgebaat om enkele tijd terug te eindigen als Carthago Hannibal, een waterpijpcafé, welke inmiddels ook gesloten is.

De bovenverdieping is nog steeds onveranderd, reling incluis.

Voor meer uitleg aangaande het waterpijpcafé, zie :

https://www.jarretelvankortrijk.be/2018/03/09/water-pijpen-in-qlown-town/

Bronnen : Archief Turbo – Van Hoonacker -

Bovenste foto : Kruispunt Gentsestraat en Harelbeeksestraat dicht tegen de Gentpoort. Bevrijdingsdagen in 1944. Na de gevechten in de stad tussen weerstanders en een Duitse achterhoede op dinsdag 5 september 1944, duurde het nog tot de volgende morgen vooraleer Britse tankeenheden de stad binnenrukten. De foto werd genomen door Mevrouw André Masureel in de Gentsestraat.

Onderste foto : Zelfde plaats in januari 2020. De woning is nog identiek. In de richting van de Minister Liebaertlaan  is eveneens niet veel veranderd aan de woningen.

 Bron : Archief Turbo – Album Ghyoot.

HARELBEEKSESTRAAT - GROENINGEKAPEL OFWEL DUJARDINS KAPEL.

 De Groeningekapel is gelegen in de Harelbeeksestraat dicht tegen de Gentpoort. Het is toegewijd aan de Onze Lieve vrouw van Groeninge en werd in 1832 (kort na de onafhankelijkheid van België)  opgericht door de vrijgezel Félix Dujardin (1802-1837). De kapel is eigendom van de kerkfabriek Sint-Maarten en noemde vroeger in de volksmond “Dujardins kapel”. De straat bestond toen nog niet, er waren enkel velden.

Foto :  Bevrijdingsdagen in 1944. Een Brits pantservoertuig op de hoek van de Gentpoort en de huidige Harelbeeksestraat met achter het volk de Groeningekapel in de toenmalige Drukkerij Goddaer.

Bronnen : Archief turbo – Beeldbank – Robert Huysentruyt.

De “Guldensporenvieringen” met nationale allures zijn ontstaan uit een jaarlijkse katholieke bedevaart naar die kapel. Pas vanaf 1902 werd de bedevaart vervangen door een optocht en niet meer naar de kapel maar naar het Groeningemonument.

Foto : De kapel in de vroegere drukkerij na de vernieuwing van de gevel.

De kapel lag bij  haar bouw in 1832 aan de rand van drassige velden. Veel verbeelding had men toen niet nodig om er het decor van een bloedige strijd in te zien op de Groeningekouter. In 1905 werd de vrijstaande kapel overbouwd en geïntegreerd in de fabrieksgebouwen van drukkerij J. Goddaer, later in 1976 het bedrijf Gutenberg van boekbinder Soenen.

De binnenzijde van de kapel toen nog in betere toestand.

Een verguld opschrift boven de deur verwees naar “Den vermaarden slag van Groeninghe”. Het interieur was met fresco’s afgewerkt, een neogotisch altaar droeg een kopie van het vermaarde OLV van Groeningebeeldje. Op de sokkel staat de tekst dat daar 21.000 soldaten hertogen en edelen de dood vonden, dit omkaderd door de wapenschilden van Kortrijk, Ieper, Gent en Brugge.

Volgens de legende zou op de plaats van de kapel  de OLV Van Groenige verschenen zijn aan Koning Sigis van Majorka. Er moet nog een Gulden Spoor aanwezig geweest zijn in de kapel die blijkbaar het enige overblijvende was van de Guldensporenslag. Het werd echter gestolen en vervangen door een replica die inmiddels eveneens gestolen werd. Aan een van de zijmuren hing een tijdje een wandelstok, ex-voto voor een genezing.

De kapel vrijstaand van de afbraak van de drukkerij en de hoekgebouwen (Herberg t’Krabje…). De grond is inmiddels eigendom van de “Goedkope woningen”.

Na de afbraak van de hoekhuizen aan herberg t’Krabje, kochten de goedkope woningen de restgrond en de grond van de  Goddaer, waar inmiddels een nieuw gebouw staat bestaande uit 43 appartementen.

Er waren enkele jaren terug plannen om de kapel te restaureren, welke blijkbaar niet beschermd is. De restauratiewerken gingen een 30.000 euro bedragen. Toen was ook sprake om de kapel op een andere plaats te reconstrueren. Het Begijnhofpark met het museum 1302 werd al genoemd. De Groeningekouter, enkele honderden meter verderop, leek mogelijk nog meer een gedroomde locatie. De Gentpoort en het kapelletje kregen tijdens de gidsbeurten zelden of nooit de aandacht die het verdiende. Té afgelegen klonk het. De kapel zou echter kunnen een kleine restauratie ondergaan welke veel minder zou kosten, eventueel met medewerking van scholen.

Foto :De kapel in de nieuwbouw van de “Goedkope woningen”.

Vandaag is de toestand van de kapel precair. De toestand van beschildering en ornamenten is dermate aangetast dat restauratie praktisch onmogelijk geworden is. De verantwoordelijken hebben de werken op de lange baan geschoven en het gebouwtje laten verkommeren. In de kapel zijn gulden spoor en het beeldje verdwenen. De polychrome decoratie van het altaar en het pleisterwerk zijn afgebrokkeld. Aan de onderkant van het altaar is amper nog te lezen in gotische letters: "In 't jaar 1302 op Sente Benedertus dach in hoijmaent was de strijt te Curtrijke en zijn doot gebleven omtrent 21.000 Mn waer onder 63 hertogen, Graeven en 1800 Baender-heren en Edelen. R.I.P".

De staat in januari 2020 – De binnenzijde hoeven we er niet op te plaatsen, er schiet niets meer van over.

De behandeling van een mooi stukje erfgoed laat de wensen over en is een voorbeeld van hoe het niet moet.

Eerste foto, waarschijnlijk getrokken na de bombardementen van de tweede WO. Bemerk de houten noodbrug en noodreling. Het paaltje in het midden verhindert auto’s om over de niet stabiele brug te rijden. De noodbrug bleef liggen tot ongeveer 1959.

 Tweede foto, getrokken in januari 2020, achteraan de bouw van het One Broel Project , zie : https://www.youtube.com/watch?v=KobJvJMEiYM

Derde foto, frontaal zicht op de houten noodbrug.

Langemeersstraat - Zicht op de school in 2018.

2020 - Zelfde zichtpunt, open vlakte in richting van het Plein en Groeningepark met rechts de villa Goethals.

.

De Zandstraat telde rond 1900 acht herbergen. Ze werden allen vernield door bombardementen in 1944. De Caracas werd na de oorlog gebouwd door Julia Neyrinck die met haar echtgenoot lang in Caracas woonde en open hield.   In de jaren 1960 hield Laintje Adyns de herberg open samen met haar echtgenoot Gerard die boekhouder was in een Kortrijks bedrijf. In die tijd passeerde ook de tram nog aan de Caracas. Mogelijks waren er nog enkele uitbaters tussen tot de herberg werd opengehouden door Hariette, die er een bloeiende zaak van maakte met een grote diversiteit aan klanten. Nathalie Coornaert hield na Hariette de zaak enkele jaren open en maakte er eveneens een gezellige herberg van. Er werd een kaartje gelegd, doch eveneens ging de klassieke Jukebox nog in gang en werd er gedanst. Theo Vanderstraeten (Triskel – Ring Shopping) nam vervolgens voor enkele jaren de zaak over, deze werd uitgebaat door personeel waaronder Christiane R. – Mia H. en nog anderen.  In 2014 werd de zaak heropend door Laurent Vermoortel (ook eigenaar van het gebouw)  die het N’Diva doopte (what's in a name) .Na een korte leegstand nam in  2017 Sharon Muylaert het stuur in handen. Door de werken aan de rotonde en de Zandstraat kwamen er minder bezoekers en werd de zaak gesloten. Staat nu te huur met een weinig rooskleurige toekomst gezien de jarenlange werken met de straat en stations vernieuwing.

(Bronnen – Van Hoonacker – Turbo – Leden Fb – Google Maps )

Watermolenstraat, een naoorlogse optocht waarin spot gedreven wordt met de Duitse bezetter. Zelfs de hond draagt zijn pakje met benaming “Furher” i.p.v. “Fuhrer”. Foto genomen voor de woning 45, de herberg “Sportclub” een herberg bestaande sedert 1930. Bieren Lust. Bleef nog bestaan tot in de jaren 1970. Werd de laatste jaren nog uitgebaat door “Marieke”. Achter de Duitsers, de ingang aan de weverij van meubelstoffen Sagaert en Speyer gesticht in 1920. In de diepte de garage van Omer en Marcel Dupont, de latere Novabil. (Foto Deschamps).

Café de “Sportclub” Met kermis in de Watermolenstraat. Linksonder glashandelaar Lainez. Allen met een “fez” op het hoofd. Blijkbaar deed Turkije toen al zijn intocht in ons landje.

Zelfde plaats rond 2010.

In het café Tivoli hield Jacobs Cats in 1833 de eerste socialistische meeting van Kortrijk. In 1867 werd de politie opgeroepen wegens onregelmatigheden in de herberg.  In januari 1988 kreeg een persoon uit Harelbeke heel wat slagen en stampen van twee mannen uit de Deerlijksestraat. In oktober 1988 kreeg de uitbater de toestemming een café-chantant uit te baten.  In het begin van de 20^e eeuw werd de zaak  op zondagmiddag bezocht door Franse werklieden. De politie moest daar dikwijls tussenkomen. Na de tweede wereldoorlog was de uitbater de bokser Julien Sarre, die in zijn café accordeon speelde, terwijl Lucien Maes viool speelde. In de hoek van de gelagzaal stond een podium voor de muzikanten. In de jaren 60 veranderde de naam in “Domino” en “Singel”. Sedert 1991 was het de naam “Plectrum”. Het gebouw was gelegen waar nu “Pand ‘44” huist.

Luc Lebon goed gekend in Kortrijk was de zoon van de vroegere uitbaters Denise en Roger.

Foto : De herberg in 1905



Foto : Herberg met onbekenden. Let op de voordeur waar de naam Tivoli in glas is uitgewerkt.



Foto : Supportersclub van de KVK. Inzet de uitbaatster Denise echtgenote van Roger.



Foto : Orkest met gitarist Ronny Neyrinck

Foto - Plaats waar Tivoli vroeger gelegen was.

Foto : Luc Lebon, zoon van de vroegere Tivoli.



Jaren 1900 en ? - Tivoli staat te huur, en niet duur !

Zuidhoek Stasegemsestraat met de hoek van de Vaartstraat het nummer 47. Was einde 19e eeuw tot rond 1950 café "In Groeninghe". In de omgang was het "Bij Chille" (Achille Ghysels). Hij was kolenhandelaar en opkoper van oud ijzer. Het was daar verre van zindelijk. Bij de jaarlijkse buurtkermis speelde Robert Majeur daar poppenspel.  Er stond een tafelvoetbalspel.

"De Sultans", een  carnavalgroep uit de buurt kwam daar samen, was blijkbaar een groep gevormd door de St Jansvrienden die een harem voorstelden.

Eveneens leuk om weten is dat de Stasegemsestraat in 1940 dertien cafeetjes telden en dat de bewoners van deze straat tot na de Tweede Wereldoorlog begin juli hun wijkkermis vierden.

Foto : Groep uit 1947.



Foto : Jaren 1950.



Foto : Het gebouw vandaag 2019.

Foto onder : Met de groep "De Sultans"

Was tijdens W.O.1 en na W.O. 2 café In 't Kaaike ook nog genoemd In ’t Klein Kaaike, daarna In t' Rapke vanaf 1962 tot in jaren zeventig Het Krotekot.

Foto: Ingekleurd café "In De Nieuwe Kaye" tijdens de eerste Wereldoorlog, waar later het 'Krotekot" kwam. 

Het was het eerste alternatieve café en ook het eerste chansonnièrecafé van Kortrijk. Het werd uitgebaat door Walter Masselis en Tone De Candt. De deur was lager dan het niveau van de straat. Er lag binnen een matras en op de stoelen lagen wc-brillen. Op de tapkast zat een pop in politie-uniform en met een witte helm. Venster en deur waren ondoorzichtig, men kon niet binnenkijken. Het opschrift luidde "Lach niet mevrouw, uw dochter zou hier kunnen binnen zijn". Men speelde daar soms cool jazz en kleinkunst-muziek. Iedereen liep daar binnen. Zelfs commissaris Rabaut had daar een vaste stek.

Tone was een toffe anarchist en een getalenteerde troubadour ui Wevelgem. Hij maakte van elke wantoestand een liedje. Tone, 'hippie-avant-la-lettre”, deserteerde uit het leger en verongelukte tijdens zijn vlucht terwijl Walter naar Antwerpen vertrok om er De Muze te openen, wat meteen het einde betekende van het kortstondig bestaan van de herberg. Was Antoon een moordenaar, een boosdoener, een boef, een rabauw? Niet eens een schelm, hij was een doorbrave liedjeszanger en een overtuigd drinkebroer. In zijn ene hand hield hij een gitaar, in de andere een glas bier, en daartussen klopte een gouden hart. Het Krotekot hield op te bestaan in 1985 en werd enkele jaren later afgebroken voor een nieuwbouw.

Foto : Het "Krotekot" trapjes naar beneden om binnen te gaan. Men kon niet binnenkijken.Had iets geheimzinnigs. We waren nog jong en mochten er niet binnengaan van ons ouders omdat "Er daar rare dingen gebeurden".

Masselis Walter was eind jaren 60 ook medestichter van Bar Choque op de Vlasmarkt in Kortrijk en de toenmalige rebelse kroeg ‘de Shakespeare’ in de Persijnstraat. Typisch aan zijn cafés waren het ‘bruine kroeg gehalte’, de focus op vinylplaten en een lange toog.

Zelfs in Antwerpen kreeg Walter voet aan de grond, waar hij samen met Tone Pauwels in 1964 het legendarische jazzcafé De Muze opende. Hij gaf er jong muzikaal talent een kans en ontdekte zo onder meer kleinkunstenaar Jan De Wilde en wijlen folkmuzikant Ferre Grignard en Wannes Van de Velde.

Foto : Ingepaste wit zwart collage, plaats waar het "Krotekot" lag binnen de hedendaagse bebouwing.

Walter Masselis was ook kunstenaar. Hij restaureerde samen met zoon Bram de leeuwen die de ingang van het Astridpark in Kortrijk bewaken. Hij schilderde enkele jaren geleden ook een gedicht van Lut De Block over een appel op een gevel aan de kluifrotonde Appel in Kortrijk.

Foto : Walter Masselis

Walter leefde zich zelfs als architect uit. “In de jaren 60, op een van de eerste edities van de Interieur Biënnale, bouwde hij eigenhandig een futuristisch huis in polyester, dat vooraan de hallen (Kortrijk Xpo) stond. Hij overleed in 2015 aan kanker.

Eén van zijn broers is Hans Masselis van studentencafé Den Chips op Hoog Kortrijk. “Het interieur is van zijn hand.

Foto : Tone Decandt.

Met de aanleg van de Groeningelaan eindjaren 1880 rijpte het idee om daar een monument op te richten als een permanent aandenken aan de Guldensporenslag. Tijdens zijn gestaag mandaat van 1884 tot 1915 schonk burgemeester Reynaert (1833-1915) een opvallende aandacht aan de stadsontwikkeling en de opsmukking  van Kortrijk door de constructie van parken en de oprichting van monumenten.

 (Bronnen : Diverse literatuur – Curtricke – Beeldbank – Archief Turbo – Paul Van Colen)

Het Groeningemonument memoreert de overwinning van de Vlaamse gemeentemilities op het Franse Koninklijke leger op de Groeningekouter van 11 juli 1302, beter bekend als de "Guldensporenslag". Het Kortrijkse Groeningecomité, gesticht in juni 1891 , opperde de gedachte om een monument op te richten. Elf kunstenaars namen deel aan het ontwerp. Het ontwerp van de Kortrijkse Beeldhouwer Godfried Devreese (1861 – 1941) werd bekroond en volbracht.

Foto : De proefopstelling die maar enkele jaren standhield.

Men ging er vanuit dat het Groeningemonument tegen 1902 kon worden opgericht, wat echter onmogelijk leek. Als oplossing diende een proefbeeld geplaatst door  schilder-decorateur Henri Baes uit Brussel. Een beeld op ware grootte werd geplaatst tegen augustus 1902 in de Groeningelaan. De onthulling nam plaats in augustus 1902. Het proefbeeld in "Staff” (mengsel van cement, glycerine, jute en vezels) bleef slechts korte tijd overeind daar het niet bestand was tegen de weersomstandigheden.

1906 Matige belangstelling bij het hijsen van het monument

Devreese beschikte over vier jaar tijd om zijn werk te voltooien ( tussen 01.01. 1902 en 31.12.1905).

De kosten van het echte beeld werden geraamd op 140.000 fr. Het beeld werd gefinancierd door :

- Gebuurtepenningen door minderbegoede burgers jaarlijks 25 centiemen.

- Collectebussen in cafés.

- Verhuur van geschonken stoelen aan concerten e.d.

- Giften van Davidsfonds, Willemfonds, culturele verenigingen, gemeenten zoals Brugge…

- Toneelverenigingen traden op ten voordele van het monument.

- Opbrengsten van concerten.

- Winst van boeken van Theodoor Sevens.

- Publieke feesten , banketten tombola’s.

- Schenkingen door particulieren, foorkramers, marktkramers.

- Procent op de verkoop van 1.000.000 Groeninge-sigaren.

- Verkoop van geïllustreerde briefkaarten…enz.

Het verloop van de bouw :

13.04.1904 – De eerste blokken hardsteen worden  geleverd. Ze wegen 12.000 kg . en 14.000 kg . Ze worden naar de Groeningekouter gevoerd op een speciale wagen met een gespan van vier paarden. Het transport verloopt zonder problemen hoewel de wielen van het gespan in de Groeningelaan tot 15 cm diep in de grond wegzakken.

Begin juli 1904 bouwen arbeiders een barak in de Groeningelaan, die hoofdzakelijk moet  dienen als werkruimte voor de steenkappers.

25.08.1904 – Devreese en zijn helpers zijn effectief met het beeldhouwwerk waren gestart. Zijn helpers zijn een Fransman, een Belg en twee Italianen. Het stadsbestuur, bezorgd om diefstallen stelt Leopold Deloddere aan als nachtwaker tegen 2 frank per nacht.

1905 - Het monument krijgt vorm.

17.03.1906 - Het voetstuk in hardsteen is volledig afgewerkt, op het beitelwerk , de schilden en de inscripties na. Het eigenlijk beeld verlaat  binnenkort het atelier van de beeldhouwer voor het afgieten in brons. Deze opdracht wordt toevertrouwd aan de "Fonderie Nationale des Bronzes" uit Sint Gillis.

21.06.1906  - De aankomst van de Maagd van Vlaanderen op de Groeningekouter op donderdag 21 juni 1906 gaat niet onopgemerkt voorbij. Het betreft  hier immers een beeld van zeven meter hoogte. De daaropvolgende dag wordt  het beeld behoedzaam op het voetstuk geplaatst en bevestigd. Kunstschilder-decorateur Henri Baes verguldt het bronzen beeld.

05.08.1906 – Onthulling van het beeld op zesde eeuwfeest.

Foto :Plaatsing van het beeld in 1906 en een zomerfoto van vele jaren later. Achteraan de Villa Goethals. Gebouwd in 1902 naar een ontwerp van Architect Demeere.

Foto onder : Herdenkingen van het beeld met vele jaren tussen.

Onderaan staat een hardstenen voetstuk met een episch beeld bovenop als kijkstuk. De middellijn van het voetstuk is 8,50 m hoogte 7 meter. Er zijn drie taferelen uitgebeeld.

 Links een krijger die afscheid neemt van vrouw en kind. Boven het tafereel staat het gekend beeldje van OLV van Groeninge.

Vooraan de gesneuvelde Franse aanvoerder Robert D’Artois naast zijn paard Morel.

Het paard kreeg na 1302 nog veel te verduren…de knieën van het paard zijn beschadigd door granaatscherven uit de eerste wereldoorlog.

Rechts terugkeer van de krijger na de zege en de verbroedering tussen ridder en ambachtsman. Met een bazuinstoot verkondigt een soldaat de overwinning.

Achteraan de namen van de oprichters.