De hulde aan het standbeeld van Pierre De Geyter, componist van 'De Internationale' aan de vooravond van 1 Mei 2017 aan het Miat.
Morgenrood zingt met volle overtuiging
Het publiek zingt uit volle borst mee
Morgenrood stapt al zingend op in de Een Mei stoet
Morgenrood
S-Plus senioren zanggroep
10-05-2009
De Meimaand is van Morgenrood.
Gelijktijdig met de drukke voorbereiding van de gezongen hulde aan het beeld van Pierre De Geyter, op de vooravond van 1 Mei, heeft onze zanggroep Morgenrood nog een ander programma gerepeteerd voor een optreden in Het Heiveld te Sint-Amandsberg.
De directie van dit OVMW-home voor bejaarden vroeg ons om op woensdag 20 mei een programma te verzorgen voor hun residenten, wat we met graagte hebben aanvaard.
We brengen een mix van vrolijke Vlaamse en vreemde volksliedjes, en in het tweede deel van ons optreden bekende negrospirituals, melodieën uit musicals en tot het besluit enkele overbekende songs die iedereen in de eerste jaren na de bevrijding uit volle borst meezong.
Juni aanstaande wordt dan weer een rustiger maand en we besluiten het voorseizoen op 17 juni met een bijeenkomst in het Vredeshuis, waarop we gewoon samen zingen met liederen 'op aanvraag' uit onze eigen liederenbundel 'Di Mey Playsant', die nog altijd te koop is à 2.50 euro.
Wat velen niet weten is dat we het aan de Amerikanen hebben te danken dat 1 Mei een wereldwijde feestdag van de Arbeid is. Zij waren het die in 1889 voorstelden, op een congres van de Socialistische Internationale onder de pas opgerichte Eifeltoren, om het jaar daarop een wereldwijde actiedag in te richten op 1 Mei. Door mee te doen zouden alle socialisten van over de hele wereld op dezelfde dag actie voeren, wat een onuitwisbare indruk zou maken, die inderdaad nog tot op heden nagalmt. De wereldwijde actie ging daarenboven over de strijd voor de achturendag: 8 uur werken, 8 uur ontspanning en 8 uur rust. De fameuze 3 x 8 als symbool van een brede emancipatie en van het recht op een menswaardig bestaan. Arbeiders aller landen...verenigt U! En dromen van een andere, betere wereld. Daarom stappen wij ook wij nog altijd mee op in de 1 Meistoet, met de rode roos fier in het knoopsgat.
Het lied der Moorsoldaten heeft wel een heel bijzondere ontstaansgeschiedenis. In de opmars van het Nazistische Duitsland werden vanaf 1933 door prikkeldraad onder stroom omgeven en streng bewaakte, zogenaamde werkkampen opgericht.
Als eerste was er in Emsland het concentratiekamp Börgermoor, waar in de zomer van datzelfde jaar door politieke gevangenen het 'Lied van de Veensoldaten' werd geschreven, toen zij toestemming kregen een avond te organiseren ter ontspanning. Gevangenen maar ook SS-ers kwamen kijken naar Zirkus Konzentrazani. Bij nader toezien van de tekst heeft de SS het lied twee dagen later toch maar 'verboten'. Voor de gevangenen heeft het lied veel betekend en gaf het hoop voor de toekomst.
Daarna brengen we de wereldbekende protestsong We shall Overcome ten gehore. Het lied komt wellicht voort uit een gospelsong die begon met de woorden 'We will overcome' en werd later de hymne van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging onder L.W.King (I had a dream) en werd gezongen op alle grote protestbetogingen.
De Internationale is het strijdlied van de internationationale arbeidersbeweging. Het werd gecomponeerd door Pierre De Geyter en werd door de Tweede Internationale in 1892 als officieel strijdlied van de beweging geproclameerd.
De oorspronkelijke tekst van De Internationale komt uit de gedichtenbundel 'Chants Révolutionnaires van de Franse communard Eugène Poittier. Deze gedichten waren blijkbaar ontstaan tijdens de Commune van Parijs, toen de laatste communards aan de Mur des Fédéres bij de Cimetiére Père Lachaise werden afgeslacht.
Het lied zelf zou de dichter nooit horen want De Internationale werd aanvankelijk gezongen op de tonen van de Marseillaise. Het is Pierre De Geyter die in 1888 de nieuwe muziek componeerde die op 8 juli van datzelfde jaar voor het eerst werd uitgevoerd op het feest van het syndicaat der krantenverkopers in Lille. Het is wellicht het meest vertaalde lied ooit: in Google vind je de tekst in méér dan 80 verschillende talen.
Aan de vooravond van 1 mei brengt Morgenrood een gezongen hulde aan het standbeeld van Pierre De Geyter, componist van het lied 'De Internationale'. Dit jaar zingen we een ook vijftal liederen waarvan twee klassieke strijdliederen, twee bekende weerstand en bevrijdingsliederen en een internationale protestsong.
We beginnen met het krachtige strijdlied 'Saam zijn wij sterk' van Duitse oorsprong (Willst du mein Bruder sein?) op muziek van Manschinger, dat oproept tot de bevrijding van de mens, de solidariteit en het recht op arbeid en brood voor iedereen: 'Weet gij waarom het gaat? Om recht en brood!'
We vervolgen met een partizanenlied dat oorspronkelijk gecreêerd werd door Anna Marly tijdens de bolsjewistische revolutie in Rusland, en in de tweede wereldoorlog in Londen werd hernomen als 'Le Chant de la Libération', een Franstalige versie door Druon en Kessel, tijdens de periode van de 'Forces Françaises libres' van Generaal De Gaule in Engeland.
Het thema werd wereldberoemd nadat het als indicatief van de Britse radio BBC 'Honneur et Patrie' werd overgenomen in een gefloten versie, om de Duitse storing op de zender te vermijden, en het ook een herkenningsteken werd voor het Franse maquis.
De 'Russische Treurmarsch' in een Nederlandse bewerking van M. Vos, komt uit het Rusland van 1905 en heeft het over de 'onsterflijke offers verzonken in nacht' en het rouwen van gevallenen in het kamp voor de zwakke lotsgenoot.
Het is een prachtig maar traditioneel zwaar op de hand liggende Russische melodie met droevige, maar toch strijdbare en opzwepende woorden. Een lied van liefde van geslacht tot geslacht. Een lied van de strijders verzonken in nacht.
In de voortuin van het Miat museum te Gent staat een beetje weggestoken van de buitenwereld het nog onafgewerkte standbeeld van Pierre De Geyter, de kleine man van het Grote lied.
Weinigen weten dat Pierre De Geyter op 8 oktober 1848 in Gent werd geboren, maar dat zijn ouders door de heersende crisis om den brode weer naar Rijsel moesten uitwijken.
Het is daar dat hij veel later voor de plaatselijke zangkring op het gedicht
De Internationale van een zekere E. Pottier, een lied componeerde dat later de wereld zou veroveren als hét strijdlied van de internationale arbeidersbeweging.
Het Amsab en het Masereelfonds haalden hem 150 jaar later terug uit de vergetelheid door deze verjaardag te vieren met een boek en een tentoonstelling. De Gentse socialistische beweging sloot zich daarbij aan door Pierre De Geyter te vereeuwigen in een standbeeld, als een blijvend stuk collectief geheugen.
Naar goede traditie brengt onze S-Plus zanggroep Morgenrood hem aan de vooravond van 1 mei een gezongen bloemenhulde met de uitvoering van enkele klassieke strijdliederen uit die periode, een gelegenheidstoespraak en natuurlijk ook het samen zingen van het machtige lied De Internationale.
"Het zijn rode honden, maar ze blaffen mooi". Zo oordeelde de burgerpers in die tijd over de arbeidersliederen, de zanggroep en zijn dirigent. Maar algemeen werd erkend dat Otto Willem de Nobel met zijn Stem des Volks, en niet in het minst met Morgenrood prestige gaf buiten de rangen aan de socialistische beweging in Nederland.
Morgenrood op tekst van D. Troelstra en muziek van O.W. de Nobel.
Morgenrood, uw heilig gloeien Heeft ons steeds de dag gebracht; Breek toch door, o lichtvernieuwer, In de grote volk'rennacht. Laat uw glorie hope geven Hun die worst'len in de nacht; Geef hun moed in 't voorwaarts streven Tot hen 't daglicht tegenlacht.
Ketens. In de eerste helft van de 20ste eeuw ontstond in Nederland een keten van plaatselijke socialistische zanggroepen, zoveel stemmen des Volks.
Anno 2009. Zeer nauw verwant met het Gentse Morgenrood is de zangkring Morgenrood uit Willebroek, een initiatief van de plaatselijke afdeling ATB - De Natuurvrienden.
Bij de start had onze S-Plus zanggroep geen specifieke naam. Maar toen het serieus werd was er een duidelijke behoefte aan en vrij vlug werd er gedacht aan de titel van een of ander mooi lied. De leden van de zanggroep kozen uit een lijst van ons mooi repertorium met een grote meerderheid voor Morgenrood. Maar waarom?
Klassieker.
Historisch gezien is Morgenrood onoplosbaar verbonden met het gemengde zangkoor De Stem des Volks uit Amsterdam en met zijn dirigent, de operazanger Otto Willem de Nobel
Het lied Morgenrood werd bekend als een van de klassiekers van het socialistische liederenrepertoire in Nederland. Op de tekst van Dirk Troelstra componeerde Otto Willem de Nobel de muziek.
Morgenrood wordt algemeen erkend als een van zijn allermooiste composities.
Jarenlang was het de dagopening van de VARA-radio en het was ook het lied waarmee onder de Bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog de Joden in de Hollandse Schouwburg afscheid namen van Amsterdam, van de vrijheid en veelal ook van het leven
De VARA bracht ook een LP De Rooden Roepen uit, die een grote rol speelde in het populariseren van socialistische strijdliederen, waaronder Morgenrood.
De Stem des Volks
Rond 1900 was "De Stem" een klein maar geestdriftig koortje maar het deinde uit tot een van de beste koren van Nederland. Het hoogtepunt lag tussen de twee wereldoorlogen maar de Duitse bezetting halveerde het ledenaantal. Zo overleefde slechts één van de 149 Joodse leden, meestal diamantbewerkers, de nazievervolgingen.
Omstreeks 1950 bereikte de zanggroep nog een recordbezetting met 385 zingende leden maar de snelle terugloop van het ledenbestand in de jaren die volgden betekenden het einde. Een optreden in het Concertgebouw in Amsterdam in 2002 was het afscheid. De Stem des Volks had precies 105 jaar gezongen in dienst van de sociale en politieke strijd.
Sinds de publicatie van onze zangbundel 'Di Mey Playsant' is ons repertoire doorheen onze publieke optredens sterk vernieuwd. Ruim vijftig liederen werden aan ons oorspronkelijk repertoire toegevoegd. Het betreft voornamelijk door het grote publiek gekende traditionals, folk, protestsongs en chansons uit de populaire Engelse, Schotse en Franse liederenschat. Enkele titels uit ons nieuw repertoire zijn, in alfabetische volgorde: Amazing Grace, Chevaliers de la Table Ronde, From the time you say goodbye, Good Night Ladies, Jingle Bells, L'important c'est la rose, Le temps des cerises, Loch Lomond, My old Kentucky Home, Oh, What A Beautiful Morning,We'll meet again, What shall we do with the drunken sailor, White Christmas... We overwegen dus weldra een nieuwe, aangevulde zangbundel!
Morgenrood is ontstaan uit een kleine kern leden van de S-Plus afdeling Gent-West, in nauwe samenwerking met het regionaal secretariaat, en telt ondertussen een 35-tal actieve zangers. De S-Plus zanggroep Morgenrood is een officiëel erkende groep van de seniorenvereniging S-Plus en wordt geleid door een zevenkoppig bestuur dat geregeld samenkomt om de werking van de zanggroep en de normale verplichtingen van een vereniging vast te leggen. Voorzitter is Marcella De Clerck, secretaris Jozef Sackesyn en penning-meester Louis Heyvaert. Zangleider is Willy Seeuws. Minstens éénmaal per jaar komen de leden van de zanggroep Morgenrood in Algemene Vergadering samen om het werkingsverslag en het financieel verslag goed te keuren en zich te beraden over de komende activiteiten.
Een nieuwe, verruimde, eigen zangbundel van Morgenrood.
In de nieuwe, vierde editie, werden meer dan 90 liederen hernomen uit de vroegere zangbundel Di Mey Playsant: klassieke socialistische strijdliederen, mooie wandel- en vrolijke liederen, meerstemmige en zonnewendeliederen, en aangevuld met enkele nieuwe liederen van over de wereld.De samenstellers droegen er wel zorg voor slechts die liederen op te nemen waar-van ook de muziekpartituren ter beschikking is, wat uiteraard onontbeerlijk is voor de zangleiding en voor de muzikale begeleiding. De nieuwe liederenbundel kost slechts 2,50 euro en is te bekomen bij de zanggroep Morgenrood en bij S-Plus Oost-Vlaanderen, Tramstraat 69, 9052 Gent. Warm aanbevolen voor eigen gezang en voor het zingen in groep, met een knipoog naar de tijd van toen. Want van zingen blijf je jong!
Aangepaste heruitgave van de liederenbundel Di Mey Playsant
De eerste twee edities van de oorspronkelijke zangbundel met 150 liederen dateren van kort na de oorlog en werden samengesteld door de toenmalige Gentse ploeg van de Socialistische Jeugd, ter bevordering van de samenzang in de afdelingen. In het voorwoord van de originele bundel van de S.J. werd de keuze van de titel 'Di Mey Playsant als volgt verantwoord: omdat het moet gaan over liederen die in de jeugdbeweging worden gezongen, en waarbij ook liefst het vlaams karakter moet worden benadrukt, zonder daarom zwaar op de hand te zijn. In 2002 stelden de socialistische gepensioneerden van de S-Plus regio Gent-Eeklo een gedeeltelijke heruitgave samen met een veertigtal van de meest gezongen liederen van toen, en dat op vraag van een aantal gewezen Rode Valken en Jong-socialisten, die als jonge senioren de behoefte hadden om opnieuw geregeld samen te zingen, wat geleid heeft tot de oprichting van de S-Plus zanggroep Morgenrood.
Op initiatief van verschillende oud-leden van de vroegere zanggroep van de Socialistische Jeugd Gent werd op 1 juni 2001, onder de naam Morgenrood, en onder auspiciën van de seniorenvereniging S-Plus, een nieuwe zanggroep opgericht met als belangrijkste doelstelling het regelmatig organiseren van zangbijeenkomsten in de sfeer van de toenmalige Rode Valkenbeweging, het publiceren van een aangepaste heruitgave van de zangbundel Di Mey Playsant en het verzorgen van optredens voor feestvieringen, het inrichten en bijwonen van diverse culturele uitstappen en activiteiten.
De S-Plus zanggroep komt minstens één keer per maand op een woensdag-namiddag samen in het Gentse Vredeshuis, en wordt begeleid door onze vaste huispianist, de heer Jan Delsupehe.
