4 Augustus 1940 Zondag. Theo komt thuis. Nog is Julian er niet.
Broer Theo
komt ongeschonden thuis na zijn verblijf van 3 maanden in Frankrijk. Frans wordt
assistent van de gemeenteontvanger op het gemeentehuis van Boom.
25 Augustus 1940 Zondag. Verjaardag:
5 jaar geluk 1 jaar ongeluk.
Frans en
Odile hebben nu 5 jaar verkering. De vooroorlogse perikelen zijn een jaar
geleden begonnen.
28 Augustus 1940Woensdag.
De dagen zijn grauw en duister. We snakten vroeger zo om onze thuis te zien. Nu
denken we met enorme bang aan de dag die ons weer verwijderen zou van die
goedige warmte, van mensen die je beminnen. Je leert dat het een tijd is die
veel doet waarderen waar je vroeger soms licht en onbezonnen overheen ging. Ik
denk zo ik ben bang!
1 September 1940 Zondag. De Zondag is
voor God. De Zondag is niet meer als vroeger. Hij lijkt me eerder wreed. Geef
ik een cent uit dan denk ik aan de grote nood van t huishouwen. Ik loop er mee
in t hoofd. Alles lijkt zo naarheid! God geef dat het verandere. Julian nog
niet thuis.
10 September 1940 Dinsdag. Onrustiger wordt het dagelijks! Het leven is al langer hoe
pregnanter! Dopkaarten worden ingehouden. Ons idee daaromtrent steekt diep in
ons hart. Het blijft in ons naleven. Vergeten zullen we nooit. We halen ons
aardappelen. Eten is een kapitale zaak.
13 September 1940 Vrijdag. t Is droevig weer. Jef gaat te keuren! Men eist mensen als
vee!
De Duitsers
ronselen mannen om te werk te stellen in de oorlogsindustrie in Duitsland. Jef,
de man van Frans tante Elza is opgeroepen.
14 September 1940Zaterdag.
De nachten zijn geen nachten meer. Elke nacht is er klank en gebonk. Heere God,
hoe lang nog ?
23 September 1940Maandag.
Rond 6 uur vertrekt Jef naar Duitsland!
7 Juni 1940 Vrijdag. Er zijn berichten over de demobilisering van landbouwers en metsers van alle soort...
behalve van mijn soort. Maar als t woord demobilisering al valt is t
al genoeg. s Avonds bad.
8 Juni 1940 Zaterdag. Weer zon.
We kunnen om te beginnen eens leuk de straat keren omdat er een zeker Duits
heerschap zal komen. We kuisen en verder wachten we op nieuws. Er wordt hier
een jongen begraven Slapen, bombardement.
9 Juni 1940 Zondag. Te 5 ½ uur
bericht: we demobiliseren. Vertrek per fiets. We komen rond 7 uur aan, wat een
weerzien. Was ons Theo er maar.
12 Juni 1940Woensdag.
Ons Theo is t leidmotief van alle dagen. We gaan naar Willebroek. Wafelen. s
Avonds wat afleiding. 13 Juni
1940Donderdag Overal wordt er
gepraktiseerd over rantsoen en toekomen. Op 17 Juni
1940 kan Frans beginnen werken op het gemeentehuis van Boom, hij zal er heel
zijn leven blijven.
23 Juni 1940 Zondag. Julians
moeder geven we nog wat moed. De jongen is nog niet thuis. Dat is zeer erg.
Later zal
blijken dat Julian krijgsgevangen werd genomen door de Duitsers.
11 Juli 1940Donderdag.
Jef komt thuis.
Nonkel Jef
komt alleen terug uit Frankrijk zonder broer Theo! Elke dag
wacht Frans opde thuiskomst van broer
Theo en zijn vriend Julian. Er is weinig te eten
13 Juli 1940Zaterdag.
O! Varken, Koning van alle bevleesde dieren, wat missen we je spek!
27 Juli 1940Zaterdag.
De kelder is een noodzaak bij elke woning.
15 Mei 1940 Woensdag. Vanaf 4 uur op de baan. Fel afzien, koude nacht.
Het Duitse
leger brak door tussen 13 en 15 mei 1940 nabij Sedan en Charleville, waardoor
ze de KW linie konden omzeilen. De Belgen aan de KW linie wisten niet van de
doorbraak nabij Sedan en Charleville, zij moesten zonder slag of stoot hun
"ijzeren muur" prijsgeven en zich terugtrekken.
De Fransen
lagen in Breda op 15 mei 1940, toen men hoorde dat Nederland de wapens had
neergelegd !De Fransen kregen het bevel
om zich terug te trekken en de Schelde linie te versterken. Op 15 mei 1940
begon het Duitse 18de leger met de aanval op Antwerpen.
16 Mei 1940 Donderdag. Met de
bus tot Schelderode. Daar slapen we nogmaals. Goeie mensen. Ons haar wordt
geknipt. We denken aan onze thuis
17 Mei 1940 Vrijdag. Vroeg uit.
Schone dag. Vertrekken. We liggen op een villa te Melsen bij Gent. Slechte
berichten in de radio. Duitse troepen bij Antwerpen. Ik denk aan broertje en
poesje en de kleine Walter en aan allen. We slapen gerust niettegenstaande het
geschut.
Melsenis een dorp
in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Merelbeke.
18 Mei 1940 Zaterdag. Zon schone
tijd en er gebeurt zoveel. Als we feitelijk nagaan hoe schoon het leven had
kunnen zijn en hoe het nu is. Soms heb ik hoop, soms ben ik de zwartkijker Ik
krijg zon miserabel idee over de wereld. Mijn moedertje leerde t me zo schoon
allemaal gaarne te zien en nu roep ik tegen eenen broeder die zich Duits heet:
moordenaar! Mensen brengen slechte berichten over het opblazen van de bruggen
in Boom. Op deze dag
ontmoeten Belgen en Nazis elkaar aan de Leie, het Belgisch leger vocht er het
zwaarder en heldhaftiger dan alle andere vorige veldslagen, niet alleen de
Ardense jagers bewezen hier geoefende en vastberaden strijders te zijn, maar
ook vele onder de wapens geroepen Vlaamse jongeren vochten er als leeuwen ! Ze
konden de Duitsers op een afstand houden !
Maar de
situatie werd slechter, Frankrijk was zo goed als onder de voet gelopen en in
België krioelde het van de vluchtelingen, de Britten waren zelfs al aan het
inschepen voor hun terugtocht naar Engeland.De toestand zag er voor de Belgen steeds minder en minder goed uit.
19 Mei 1940 Zondag. Verzamelen
om 7 uur. Op t kasteel van Schelderode wachten. We wassen ons flink de eerste
maal sinds we thuis weg zijn.
20 Mei 1940 Maandag. Mee met de
luitenant. We maken goed eten. Afwisselen met de wacht.
21 Mei 1940 Dinsdag. We zorgen
alweer voor ons eigen buik. Het is weer een geweldig gebonk der kanonnen. We
moeten zorgen voor abris. s Avonds wacht. Er schiet iemand op ons wacht!
22 Mei 1940 Woensdag.
Vliegtuigen zijn op post. We doorleven weer donkere uren. Eten is er genoeg:
spek en eieren en melk. De tijd is wel onveilig, moeten we weg ?... Och Here,
sta ons bij. t Is toch zo akelig. De Duitsers
bleven alles in de strijd gooien, namen enkele bruggen over de Schelde in en
dwongen de geallieerden een terugtocht tot achter de ijzer, De Schelde linie
werd verlaten evenals een week ervoor de KW linie.
23 Mei 1940 Donderdag. Altijd
maar doormarsjeren, gans de nacht, tot we in Lotenhulle aanbelanden. Wij zijn
geradbraakt, we vinden toch slapen. Dan komt er een schoon, schoon briefke van
mijn lieve broertje. Die kleine laat toch zo goed zien hoe hij van ons houdt.
We zijn toch 2 gebroers. Zn brief is van de 14de
24 Mei 1940 Vrijdag. De dag is
schoon maar al wat hij meebrengt vies en slecht. Brood is nergens mee te
krijgen. Het paardenbrood van gisteren was plat en oneetbaar. De mensen in dees
streek zijn zo schrokkig en zonder mening Alle lijkt zo zonder eind na 14
dagen.
De dag van
het laatste grote treffen tussen Duitse en Belgische eenheden.Nabij Kortrijk braken hevige gevechten uit,
doch met hevige weerstand slaagden de Duitsers erin om de rivier (Leie) over te
steken.Bij Harelbeke konden de Duitsers
dan een kleine bruggenhoofd uitbouwen, waardoor er nieuwe Duitse troepen konden
worden aangevoerd
25 Mei 1940 Zaterdag. Vroeg
vertrekken. We springen een auto op. We leggen heel wat kilometers af. We komen
door Brugge. Boel is daar normaal. Na enkele kilometer landen we te
Aalter-brug De stoet van vluchtelingen was enorm vandaag.
26 Mei 1940 Zondag. t Is wel
wat met die vliegers. Ze leggen wel alles aan op verraderlijk opdagen met hun
luchtvloot. De moordenaars.
27 Mei 1940Maandag.
Er zijn vieze teleurstellende berichten over de strijd. De jongens vertellen
ons weinig goede berichten over gevallen makkers. Die jongens laten toch hun
jong leven! Het einde
voor de Belgen was nabij, aan de Leie werden nog 2 gevechten geleverd.Bij Vinkt en Knesselare vielen de Duitsers
keer op keer aan, maar werden teruggeslagen, woedend door hun nutteloze
aanvallen vergrepen de Duitse eenheden in Vinkt zich aan Burgermoorden.
28 Mei 1940 Dinsdag. Overgave.
Na een kille, akelige nacht komen we te weten dat België het laatste stuk van
zijn vrijheidadem heeft gelaten! De vliegtuigen bombarderen ons toch nog en we
zien er eentje naar omlaag komen. We zijn nu in Stene bij Oostende. We rijden
naar Oostende, alles is daar een droevig schouwspel. We moeten maken dat we er
wegkomen want het wordt gevaarlijk. Leopold III
werpt de handdoek in de ring. Tijdens de Achtiendaagse Veldtocht (10-28 mei
1940) stierven ongeveer 6.000 Belgische militairen.
29 Mei 1940 Woensdag. We blijven
nog in Veldhoek. We zagen gisteren een lange stoet Duitse troepen. Nu komen er
af en toe vliegtuigen over dwalen. We vernemen alles behalve gezellige
berichten. We hebben hongerige magen en zoeken eten. Het is droevig en
misschien duurt het nog lang?
Veldhoek is
een deelgemeente van Evergem in de buurt van de Gentse kanaalzone.
30 Mei 1940Donderdag.
De dagen en de nachten zijn zeer killig al is t zomer. De orders zijn streng
en tuchtvol. De schuur doet ons nog goed en we zorgen voor de bik. Van de
keuken krijgen we aardappelen en de rest schooien we. Nog altijd niks van
voorttrekken. Alles is hier nog hoe langer hoe doelloos. We kijken eens naar de
fotokes. We krijgen eens wat heimwee. We voelen ons zelve niet lijk t moet en
zo eindigen dagen die zo heel anders hadden kunnen zijn. s Avonds in t stro
vertellen we. Hebben we wat geluk in zaken die allang voorbij zijn. Ergens is
een ontploffing en vliegtuigengezoem.
31 Mei1940Vrijdag.
Om 6 uur in de morgen is er zon, dan wordt het weer donker. Alles is
overtrokken. We horen mis in een boomgaard. Van achter op een auto is alles
uitgestald. Het is zo eenvoudig en roerend dit toneel van de jongens in kaki
die buigen en bidden voor alles. Dat miske zal me altijd bijblijven. s Avonds
doen we zon plezierreiske van 8 kilometer en komen dan terug naar Waardamme.
De Duitsers hebben onze plaatsen reeds ingenomen.
Waardammeis een dorp in de Belgische provincie
West-Vlaanderen en een deelgemeente van Oostkamp.
1 Juni 1940Zaterdag.
n Marsj om nooit te vergeten. Vanaf 5 uur s morgens. De rit van 50 à 60 kilometer duurt
lang. Er blijven heel wat jongeren bij. We slapen in een oud kasteel. Zo maar
op de grond
2 Juni 1940 Zondag. Vanaf s voormiddags in de bres. We marsjeren goed door al
kunnen we moeilijk. We passeren Gent en geraken tot Zeveneken We verkwikken
ons wat en slapen in een school die ons een stede verschaft waarop we ons
knoken zeer doen. Maar overmoeid kan ons elke rust goed verdragen. Ik denk deze
dagen altoes veel aan huis
3 Juni 1940 Maandag. De dag begint vroeg want om op die hardheid te blijven is
meer dan moed van doen. Er is zon in de lucht en allerhande berichten. Wel
rijst de eeuwig kapitale vraag: mogen we naar huis? Ik tekende op t bord en
schreef een spreuk: Kinderkens, bemint elkander! s Avonds als we al op ons
steke liggen wordt er gebombardeerd. We slapen alles behalve gerust.
4 Juni 1940 Dinsdag. 8 dagen na die overgave. De berichten van deze dagen zijn
maar al te variant. Hoe lang gaat dat spelleke hier nog lopen? We beleven een
schoon weerke We hebben alles te doen zoals ze t willen!
5 Juni 1940 Woensdag. Schoon weer. Alles is afgezonderd. De straat mag niet
bezocht worden. Er wordt gewassen en gedroogd en daarbij veel nieuws gehoord
dat op niets trekt.
6 Juni 1940 Donderdag. We staan in de vroege morgenduren paraat om wat te marsjeren.
De enkele kilometers gaan wel goed. Ik leg toch wat goed op de fiets van de
luitenant. Dan komen we in Kalken en vinden een plaats: café + beenhouwer. Ik
krijg nieuws van een bezoeker dat mijn broerke nog niet thuis is.
Broer Theo,
juist 16 geworden, is in de eerste weken van Mei overgebracht naar het Zuiden
van Frankrijk samen met Jef, de man van Elza. Ze zitten in Saint-Sauvy in de
Gers in het departement Midi-Pyrenées. Weerbare Belgische mannen, die niet
onder de wapens waren, werden daar samengebracht ter voorbereiding van een
eventueel tegenoffensief.
1 uur alert. 4 uur uit Bilzen. Nachtelijk bombardement. Geweer kapot.
Vliegtuigen, anders niets.
Duitse
troepen vallen België, Nederland en Luxemburg aan, wat men al een hele tijd
vreesde is nu gebeurd, de Belgische neutraliteit werd geschonden.
11 Mei 1940Zaterdag.
n Vieze nacht vol oorlogsgerucht. s Morgens een ganse morgen bombardementen.
We liggen op de buik gans de dag. s Avonds in alle vluchte weg. Magazijn
achtergelaten, op kamion gesprongen. Hasselt in handen van de Duitsers. 3
regimenten van de Belgische 7stedivisie
hielden ongeveer 19 km linie langs het Albertkanaal bezet. De linie werd langs de rechterflank
beschermd door het grote fort Eben-Emael.De linie en vele knooppunten werden constant gebombardeerd door de
Duitse Luchtmacht en niet veel later drongen de Duitsers door in de Ardennen.
Ze drongen
Belgische troepen terug, de Belgen hadden gehoopt dat ze de Duitsers langs het
Albertkanaal langer konden tegenhouden zodat andere geallieerden ( Fransen
,Britten) samen met hen slag konden leveren, maar dit was niet mogelijk !
De slag aan
het Albertkanaal duurde slechts 2 dagen... niet lang genoeg voor geallieerde
hulp.
Bruggen
werden ingenomen en de Duitse troepen vloeiden binnen. Bijna alle bruggen die
de Duitsers wilden veroveren werden ingenomen, alleen de brug van Kanne werd
net op tijd opgeblazen. Franse, Belgische en Britse troepen moesten kost wat
kost de ingenomen bruggen zien te vernietigen, maar de Duitse luchtafweer aan
de bruggen, de trage Belgische toestellen en de Duitse overmacht in de lucht
maakten dit niet mogelijk, elke aanval werd afgeslagen.
In de nacht
van 11 op 12 mei 1940 begon de grote Belgische terugtocht, de troepen trokken
zich terug achter de "ijzeren muur ".
12 Mei 1940Zondag.
De kamion verloor een wiel. We pikken fiets. We pikken kamion. 1000 meter verder panne.
We zien alles voorbij trekken, akelige nacht. Te voet naar Diest, onder de
morgen daar. Diest ligt plat. Daar kamion. Tot Leuven, alles leeg. Tot Mechelen
en dan naar Boom. Wat een terugzien!
Frans heeft
maar één doel, zo snel mogelijk zijn familie in Boom opzoeken om daar de
toestand te kennen. Alles is daar gelukkig nog in orde.
13 Mei 1940 Maandag. Een nacht
thuis vol vliegtuigengeronk. Naar Antwerpen, dan naar Lier. Over Bouchout.
Akelige nacht in Hove, we slapen in coiffeurszaak. Frans
tracht zijn eenheid zo snel als mogelijk te vervoegen. Die dag
kwamen Franse en Britse troepen de Belgische verdedigers ter hulp! De Franse
troepen baanden hun weg naar Gent, Dendermonde en zo naar Antwerpen.Via Antwerpen rukten ze op naar Breda, maar
bij Zundert liepen ze vast ! Bruggen waren opgeblazen en wegversperringen waren
geplaatst.
14
Mei 1940 Dinsdag. s Morgens vroeg op de baan. Komen te
Mechelen. In kolonne naar Kapellen. Alles daar plat.
3 Maart 1940 Zondag. Deze dag is keurig verwerkt...
Ons Elza
schenkt ons een leuke jonge zoon... Ik sta oprecht goed met mijn nieuwe
kostuum. t Was voorwaar een ekselente kleurrijke dag. Frans is enkele dagen
in verlof en thuis. Het zoontje van Elza en Jef wordt Walter genoemd.
20 Maart 1940Woensdag.
Paaskommunie. Na de middag wat snuisteren. Uitgaven: 1.5 Frank plaksel, 2.00F kinema, 1.00F frites, 1.5F melk, 2.10F tram.
21 Maart 1940Donderdag.
Uitgaven: 1.5F melk, 1.2F eieren, 1.3F boter, 3.5F bier, 2.00F pekelharing. n Dag waarop we uitslapertje spelen. We eten deze dagen de
stukken van de muren. De Julian is terug. We praten gezellig. Julian is toch n
goeie kerel. Door al te edele gebaren niet alleen ten opzichte van mij maar ten
opzichte van ieder.
2 April 1940Dinsdag
De gasmaskers worden van nieuwe flessen voorzien. Duitse
troepen vallen Noorwegen en Denemarken binnen op 9 April 1940. Frankrijk en
Engeland stonden stom van verbazing, ook België voelde nu dat de kans dat ze
deze oorlog konden vermijden nihil is geworden! Het zou niet lang meer duren of
de Duitsers zouden ook de rest van "Europa" innemen!
10 April 1940Woensdag.
Verlof ingetrokken
14 April 1940 Zondag. Verjaardag van mijn poesje (22) en
mijn broertje (16).
7 Mei 1940Dinsdag. Slecht
weer. Ook slechte tijdingen over de politiek in Noorwegen. Dan schrijven s
avonds. De meikevers vliegen niet goed, we hebben er maar één gevangen.
6 Januari 1940 Zaterdag. We trappen
t af uit Vlijtingen t is hier vredig stil in t dorp.
Frans is de
hele tijd zeer goed ontvangen bij de familie Gonissen uit de hospitaalstraat in
Bilzen, hij was er kind aan huis. Een vriendschap die hij heel zijn leven lang
zal koesteren.
Zijn taak
als legermagazijnier voert hij nu uit in Loksbergen, een dorp eveneens gelegen
in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de stad Halen, op de
grens met Vlaams-Brabant. Hij logeert er ook bij burgers.
25 Januari 1940
Donderdag. Verjaardag van mijn moe! Alles wordt gereed gemaakt We eten flinke
kip bij die brave lui uit Loksbergen, die mensen zal ik me nog vaak
herinneren.
De moeder van Frans, Celine Michiels, viert haar
44ste verjaardag.
4 Februari 1940De verlofdag
is begonnen. We gaan bij Petere die deze dagen in t gasthuis zijn laatste
ogenblikken schijnt te doorleven. Petere,
alias Gommaar Van Cammeren, Frans grootvader langs vaderszijde en dus ook mijn
overgrootvader, overlijdt op 9 februari 1940.
22 Februari 1940 Donderdag. Beverlo. Verjaardag! Dat is mijn 21ste
verjaardag, zo ver van huis weg. Ik heb toch vrienden. We drinken op ons
gemakske een bakske af. t Was toch gezellig onder elkaar. Maar t harteke zit
zo thuis. Het verlof is weeral in t gedrang Verlof dat is nog t enige dat
ons redelijk maakt.
Frans verhuist enkele dagen later terug naar
Bilzen.
Op de foto Juliaan Spruyt, beste vriend van Frans, met op de keerzijde in handschrift: Uit diepste en
innigste genegenheid aangeboden aan mn éénige vriend Frans
Februarie mobilisatiemaand 1940
Julian
11 november 1939 Zaterdag. We doorbrengen bange tijd...
Naar het verlof verlangen we. Kogels worden uitgedeeld!
Er roert wat. We zien alles danig pessimistisch
Doch het
blijft rustig in Limburg.
18 December 1939 We worden
magazijnier. We landen in die fameuze spookhoeve. Ratten. We arrangeren t
kamertje. t Wordt er gezellig bij t stoveke. December
1939, Majoor Reinberger van de Duitse luchtmacht moest met zijn vliegtuig een
noodlanding maken, hij landde nabij het dorp Kwaadmechelen.Hij had Duitse plannen bij zich voor de
invasie van België, Nederland en Luxemburg. Deze plannen zorgde voor een
versterking van de Belgische bruggen (diegene die de Duitsers zouden innemen
voor hun snelle opmars ), ook in Frankrijk en Nederland werden maatregelen
getroffen, maar het enige dat men niet wist was wanneer de aanval zou gebeuren
!
België bleef paraat en wachtend !
Op de foto, genomen in October 1939, Odile Keppens, vriendin van Frans.
(bron: Internet, tekening: dagboekfragment Frans 1939) Op 28 augustus 1939 waagde de Britse regering nog een laatste poging om Hitler tot andere gedachten te brengen. Ze stelde voor dat Polen en Duitsland direct over de Duitse eisen ten aanzien van Dantzig en de Poolse Corridor zouden gaan praten. Groot-Brittanië was bereid aan de besprekingen deel te nemen. Hitler deed alsof hij er wel voor voelde, maar zijn eis, op 29 augustus gesteld, dat er op 30 augustus 1939 een Poolse gezant met volledige volmacht naar Berlijn zou komen, was natuurlijk onaanvaardbaar en onuitvoerbaar. Toch kreeg de Poolse ambassadeur opdracht, contact op te nemen met Hitler. Tegen de avond van 31 augustus deed hij dat, maar tevergeefs. In de vroege morgen van 1 september 1939 trokken Duitse strijdkrachten Polen binnen. Groot-Brittannië en Frankrijk verzochten Duitsland zijn troepen terug te trekken, maar er kwam niet eens antwoord. Daarop verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. Frankrijk deel vijf uur later hetzelfde. De Tweede Wereldoorlog was begonnen !
1
September 1939 Vrijdag. De dag werd weer heerlijk ingezet. Een
bericht komt ons toe dat er 3 bruggen gesprongen zijn in Luik. Ik ben wel bang
om oprecht te zeggen: dat ons dat ook moest overkomen. Ik denk zoveel aan mijn
thuis.
3 September 1939 Zondag. 6 uur s
avonds. We zitten in de zon. Mis zo schoon en zo gezellig. n Ganse namiddag
aan de lijn in Hasselt. We krijgen regen. s Avonds café Chantant. Er wordt
appel gemaakt.
De troepen blijven gelegerd in de buurt van Duitsland en worden paraat gehouden. Er zijn maar weinig vergunningen om naar huis te gaan. Iedereen wacht af. Op 4 September 1939 werd het Belgisch leger gemobiliseerd. 600.000 Belgen kwamen onder de wapens. België moest zich klaarmaken voor het geval Duitsland haar neutraliteit niet aanvaardde en zou binnenvallen.Er werden aan de grensstreken antitank versperringen opgericht, kazematten gebouwd en mijnenvelden gelegd. België verstevigde ook zijn grootste posities, Fort Eben-Emael werd versterkt met een groot aantal manschappen en ook de K(oningshooikt)-W(aver ) linie werd versterkt, deze verdedigingslinie bestond uit 350 bunkers en tankversperringen. De Belgen noemden de KW-linie "De ijzeren muur.
30 Maart 1939 Vrijdag. Wij houden onze Pasen, onze soldaten-Pasen.
In het 1949 dagboek van Frans dat werd opgetekend in een oude agenda uit
1935, vinden we volgend, in potlood geschreven, ontwerp van brief :
Ondergetekende verklaart dat de
familie Van Cammeren Michiels
een hulp zou moeten bekomen eene
normale gezondheid te verkrijgen De vader is lijden aan een slepende ziekte en werkloos. De zonen: de oudste is dienstplichtig en jongste is pas teruggekeerd uit een preventorium Het ware wenschelijk den familie
tijdelijk te steunen
De brief werd geschreven door de moeder van Frans, mijn grootmoeder, maar het is niet zeker
dat hij ooit werd verstuurd, noch aan wie hij is gericht.
16 April 1939Zondag. We wandelen in Mechelen. Ik vind
mijn liefde nog eeuwiger!
29 April 1939Zaterdag
Julian nog steeds in t hospitaal. Die lompe knie van hem
Julian
Spruyt, ook een rekruut, deelt wel en wee met Frans in het kazerneleven en is zijn
enige boezemvriend geworden, diegene die hij kan vertrouwen en hem helpt als
hij het wat moeilijk heeft met de andere legermakkers. Frans is
een frêle romanticus, Julian is gehard door het leven. Hij komt uit de rosse
buurt van Antwerpen, zijn moeder voedde hem alleen op. Zijn vader is een onbekende.
19 Mei 1939 Vrijdag. We hebben
regelmatig oefeningen. Julian terug! We hebben er gisteren leuk mee
uitgeweest. s Avonds mis. Goeien dag.
4 Juli 1939Dinsdag
Op langdurige oefening naar Koningshooikt. We hebben rust na t leggen van onze
lijn. Fikske en ik vallen flink in t
slaap. Ze zoeken ons. We horen een fels lawaai van de schreeuwsergeant.
Besluit: 8 dagen koeken. Povere paljassen! We voelen het aan als een foltering,
onnozel, gemaakt, fantasie in deze wereld! Waarom mag er geen verstandhouding
zijn ?
Koeken
betekent geen verlof, kamerarrest en karweien doen.
21 Augustus 1939 Maandag. Gewone oefendagen. Doch er broeit weer wat. In de politieke
toestand is het niet al te pluis. 1ste sergeant is weer goed
geluimd.
26 augustus 1939Zaterdag.
n Bange, akelige nacht plus een geweldig geladen dag. Die fameuze rit naar
Bonheiden. Is me dat een schrik hebben. Paard halen naar Bonheiden onder
geleide van 1ste sergeant Bastaens. Wat een last met mijn paardje,
het springt en duikelt Onze Frans die hoeft geen paard, dat is een TS-man.
Frans moest
een paard gaan afhalen in een andere kazerne en er te voet mee naar Mechelen
gaan. Het dier was wat onrustig en Frans die niets moet weten van dieren
beleeft er de schrik van zijn leven mee.
28 augustus 1939Maandag.
3 uur s nachts vertrek na dat gezellig oponthoud van verschillende uren in
beestenbakken Bivak. Vlijtingen met zn drollig torentje. Schuur vol oorwormen,
spinnen, ratten en muggen.
Vlijtingen
is een deelgemeente van Riemst en ligt in het zuidoosten van Limburg in de
regio Haspengouw. Frans vertrekt met zijn eenheid, de Belgische troepen worden
daar bijeen getrokken.
Wie zijn eigen hout hakt, verwarmt zich twee
maal!
Hallo! Vinder!
Moest je dees agenda vinden
Laat je er niet door verblinden
Hij is van een mens als jij
Geef het hem dan is hij blij
Soldaat TS 11de Kie 7de
Linie Regiment Mechelen
Wijze lieden weerleggen meer met zwijgen dan
met zeggen.
20 Januari 1939 Vrijdag.
Mobilisatieoefeningen. Klonerie op grote schaal.
24 Januari 1939 Dinsdag. Ik ga naar
huis. Dillietje ook niet al te wel Vader doorleeft weer een droevigen tijd.
De Spaanse
griep heerst in het land. De
legerdienst van Frans verloopt zoals tevoren met goede en kwade dagen. De
hoogtepunten zijn: verlof!
1 maart 1939
Woensdag. De eerste dag der lentemaand. Hoop. s Avonds tot thuis. Mijn
juffertje werkt op een nieuw avenuutje. Ik vind heur prettig in heur
gesprekken, in het bijzonder over huwen!
4 maart 1939Zaterdag.
t Weertje is puik. Altijd maar werken niet naar huis. Jeanke om mijn haar te
laten verzorgen.. Dat ventje is n goeden makker en heeft steeds zijn best
gedaan datgene waar ik zo veel van hou, mijn haar, te toveren zoals t moet. Ik
droom op den vensterrichel terwijl ik kijk in den diep donkeren sterrenhemel,
ik droom over het leven, over jong zijn, wat ons nog te wachten staat. Onder
mij gaan de jongens is uit de kazerne, buiten staat de wacht. Alles is zo
gewoon geworden dat leven van dwang en ongewilde wendingen
Jeanke is
een legermakker.
17 maart 1939 Vrijdag. Jeanke is
van jongsaf zowat gedwaald van huis weg en bij zijn tante geweest. Iemand die
zijn leven graag verklapt en het soms als verlichting moet doen. Wendt zich
vlug tot mij, nu ik aanhoor en geef hoop.
22 maart 1939 Woensdag. Ik lees
´Drie Kameraden` heerlijk boek om bij te dromen.
Het boek verscheen in een Nederlandstalige uitgave in 1937 en is van de
hand vande Duitser Erich Maria
Remarque: drie vrienden keren terug uit de loopgraven van de Eerste
Wereldoorlog, beroofd van ieder idealisme, iedere illusie. Ze beginnen een
garage in Berlijn en gaan een nieuwe strijd aan: de strijd om overeind te
blijven in het burgerlijk leven. Hun wapens: sterke drank, kameraadschap en de
durf om het lot te bespotten. Kameraden, wat zijn dat? Dat zijn mensen waarbij
je je niet groter hoeft voor te doen dan je bent en van wie je onder geen
voorwaarde accepteert dat ze naar de donder gaan. Deze magistrale roman schetst
de hoofdthemas van de periode tussen de twee Wereldoorlogen op indringende
wijze. Werkeloosheid, opkomend Nazisme en het wegvallen van solidariteit, de
drie kameraden krijgen er alles mee te maken. Tegen deze achtergrond ontspint
zich een liefdesverhaal dat alle cynisme trotseert en al in vele talen
miljoenen lezers heeft ontroerd.
25 September 1938 Zondag. Verlof, zogezegd, want daarmee is alles ijdel geworden...
Zon ganschen onnozelen
dag binnen, veel droom ik er en fantaseer en dub over het leven. Ik volg ieder loop
rondom mij en heb mijn konklusies over de verscheidene karakters. Ik vind het
verder dat het leven niet al te juist is. Moeder en Dillie komen s avonds. Om
7 uur bezoek geëindigd.
27 September 1938 Dinsdag. Vertrek naar Pamel. 6 uur s nachts aankomst. Wat is me dat n
nachtje. Die kamions op, dat doelloze rijden in den pikdonkere nacht. Aankomst
op een hoekje, we waren moe en slaperig, slapen in een brouwerij!
29 September 1938 Donderdag. In Pamel. Het is me wat, de autos staan houden, de bidons
soep erin en maar rijden. We hebben hier een rare Hollandse en die voorspelt
dat we rap naar huis zullen gaan nopens overeenkomst tussen de landen Laatste
dag!
30 September 1938 Vrijdag. We kramen op. We hopen dat die mizerie voor goed van de
wereld is al staat het me niet aan. Daar waar rook is, is er ook vuur! Aankomst
te Hekelgem met kamion.
Na de ondertekening van de akkoorden
van Munchen op 30 september 1938 wordt de demobilisatie afgekondigd.
4 Oktober 1938Dinsdag.
Antwerpen. Het is voor die zaak van mijn horloge. Ik zag het bij een oefening te
Kathelijne-Waver en het pakte me. Ik riep sergeant Theuns. Zo begon ook het
verhoor bij de Luitenant, daarna het hoofd van de gendarmerie. Ook historie van
den aansteker. Zo is het op een rechtspraak uitgelopen. 7 ½ uur, Dillie mee! We
horen gerechtspraak, dan kinema
Frans heeft
een vroegere kamergenoot betrapt die zijn verdwenen horloge rond de pols had en
gaf die aan. Loontje komt om zijn boontje.
21 Oktober 1938Vrijdag.
Verlof. We gaan naar Peper en Lam. Daar vind ik steeds iets weer van gemoedelijkheid
en openhartigheid bij die vriend die me altijd zo ongestoord die vijf frank in
de hand stompt. ´Hou je goed, Frans` zegt die wijze, brave man. We hebben een
goede avond.
15 December 1938 Donderdag. Verlof.
En zo gaan de dagen
Een bewogen dag in dat autoke te snorren doorheen t land.
Hoei is schoon. De ontmoeting met mijn broer zalig. Ik leef met hem mee, zon
kerel als hij is vol moed en zo intelligent. We hebben de krop in den keel als
we afscheid nemen en hopen hem vlug weer onder ons te mogen hebben. Ik wil dit
zeker! 9 ½ uur thuis. 25 Augustus 1938 Donderdag. Weer een
verjaardag van onze kennismaking. We zijn nu ver van elkaar verwijderd
zogezegd maar met elkaar tenslotte innig verbonden! Leve onze verhouding. Dillie en Frans kennen elkaar nu 3 jaar. 7 September 1938 Woensdag. Kamp.
Verkort aan geld en dat zegt wat. Ik doe geen overdaad en toch Frans is met de trein en zijn legermakkers
vertrokken naar een onbekende bestemming op oefenkamp. Zij logeren in kale
blokken die aandoen als een gevangenis. Gelukkig duurt het kamp niet te lang.
24 September 1938Zaterdag.
Verlof! Maar nu komt de explosie een telegram ´Onmiddellijk kamp vervoegen`
Met Bus van 9 ½ uur. Den gansen dag over en weer geloop, van d een kazerne
naar d andere. Vader is er s avonds, met de fiets aan de kazerne maar ik mag
niet buiten. Ben een gevangene. Hitler dreigt een stuk van
Tsjecho-Slowakije in te nemen. In dit uiterst gespannen klimaat wordt het Belgisch leger in staat van
versterkte vrede gebracht. De elite-eenheden (de grenswielrijders en de Ardense
jagers) staan paraat; gespecialiseerde genie-eenheden ondermijnen zowel bruggen
als talrijke andere bouwwerken; in het algemeen worden verschillende eenheden
versterkt met manschappen of materiaal en goederen worden voor onbeperkte duur
opgeëist.
13 Juli 1938 Woensdag. Ons Theo heeft prijsuitdeling maar moet naar Hoei...
naar LHeureux Abri in Chateau de Solières. Wat me dat doet als broer is niet te verwoorden. We houden van elkaar en begrijpen ons goed in wel en wee. Als hij maar vlug gezond is. Broer Theo heeft een zwakke gezondheid. Hij was op het nippertje genezen van kroep (difterie) door middel van één van de eerste antiserums tegen deze ziekte en dient weer een gezondheidskuur te volgen, dit maal in de Ardennen. Hij was al eerder voor enkele maanden in Wenduine geweest. 14 Juli 1938Donderdag. Nachtmarsj mobilisatie 26 Juli 1938Dinsdag. Schrijven is een hersteller! Frans is recent ziek geweest en put kracht uit zijn schrijftalent.
Zaterdag 21 Mei 1938: We komen deerste maal naar huis...
Wees zeker dat is me een weerziens. Daar is dien
spiegel aan de corps de garde, hoe we onszelf daar in bekeurden, hoe smal ik
mijn broek vond en hoe mottig het geheel met daarboven op die idiote stoomboot
met kwispel. In elk geval t was gauw vergeten thuis.
Frans is in het geheel niet opgezet met het feit
dat hij onder de wapens moet. Hij is steeds fier en verzorgd gekleed geweest en
heeft een hekel aan het soldatenkostuum, zeker aan het hoofddeksel dat hij
ronduit belachelijk vindt. 27 Mei 1938Vrijdag. Van t leger kan je niets goeds vertellen. 3 Juni 1938Vrijdag. We
hebben al weer hoop maar ze pikken mijn horloge. Betrouw de makkers maar. Ik
ging naar de waschzaal deed mn horloge af en vergat ze daar n uur. Iemand nam
ze weg. Ik verwittigde de sergeant die van wacht was. Hij doorzocht de
valiezen, zonder resultaat. De korporaal vroeg om de vinder ze eerlijk op de WC
te leggen tegen s morgens maar ook zonder gevolg. Ik was mijn goede, trouwe
vriend en waker kwijt! 6 Juni 1938Maandag.
Nog n dagske thuis. Naar tante Jos. Om 10 uur min 10 minuten alweer
vertrekken. t Is erg hoor. Dat vertrekken is me steeds zwaar. Afscheid nemen
van alles wat je lief is om niet in de klauwen van t monster te loopen. Ik
stel het me weeral te cynisch voor maar ik hou zo veel van thuis en alleen wat
me ergert is dat ik eenmaal het zoo aanvoel!
Tante Jos
is de vrouw van Gabriël Van Cammeren, een halfbroer van Frans vader Jan. Zij
wonen op De Schomme eveneens een gehucht van Boom, richting Aartselaar. 9 Juni 1938Donderdag
Heb bij mijn inenting veel slameur ondervonden. Ik rijd naar Boom en telefoneer
voor de eerste maal. Ginds is er geen al te goede ontvangst nopens de wijze en
schrikgevende raad van een vader als de mijne. 18 Juni 1938 Zaterdag. Militiaan
Van Cammeren Frans 107.87591 neemt mee naar huis: paar kousen en een broek
Frans is gekazerneerd
in Mechelen en gaat veel op oefening naar Battel waar hij wordt opgeleid als
lijnenlegger bij de veldtelefonie, de zogenaamde TS-en.
30 Juni 1938Donderdag. Ons
marsj van 19 kilometer. Dat wil wat zeggen hoor met al dat gedoe op je schouders! 9 Juli 1938 Zaterdag. March van 16 kilometer.
Strombeek. Slecht weer - toch goed om te marsjeren. Korvé. s Avonds op t
onverwacht meisje. Met ze naar t Vrijboek. Daar is de natuur prachtig. Dit
park met bloemen, die frisse geur vergeet ik nooit en dan die zoete
gewaarwording van alles te vergeten rondom je en alles te bezitten wat je
bezitten kunt: je meisje!
Het
Vrijbroekpark is een groene long van 50 ha, gelegen aan de rand van de stad
Mechelen.
Zaterdag 7 Mei 1938: Ik ga naar t Laarkapelleke met broer.
Het is een jaarijkse gewoonte dat de familie te voet naar de kapel trekt. De Laarkapel, omringd door bomen, is gelegen in een zeer rustig, landelijk gebied in de Laarhofstraat te Schelle. Die kapel van Onze-Lieve-Vrouw van zeven Weeën dateert uit de 17deeeuw en is prachtig. De gevels zijn volledig wit geschilderd met een zwarte plint. Boven de toegangsdeur is er een boognis met een O.-L.-V.-beeld. Binnenin bevinden zich een barokaltaar en bas-reliëfs met een voorstelling van de zeven smarten. Ze toont naast de toegangsdeur een zeer merkwaardige tekst: "Al degenen die hier een offerande geven zullen tot behoef van reparatie dezer kapel zullen verdienen den aflaat begrepen in een bulle van Rome, 800 dagen" Maandag 16 Mei 1938: Ik word soldaat. Arme zondaars
We zijn al een heel eindeken verder gezeild! De tijd staat niet stil.
Frans heeft van eind augustus 1936 tot begin januari 1938 zijn dagboek onderbroken.
Vrijdag 31 December 1937:We brengen de laatste dag in leute door. t Is voor ons slechten tijd in t diamantwerk. Van dit jaar moet ik soldaat worden. We worden stillekes aan oud! Mijn Dillie wordt 20! Zis nu ook wat thuis. Dat doet me goed. Ik voel me veel gezonder Aan nonkel Bert heb ik schilderwerk geleverd (100 frank). We eten thuis bij ze. Tot 2 ½ uur feesten we."
Frans zit al een tijdje zonder werk. Hij en Dillie zijn nog steeds een koppel en ze komen ondertussen bij elkaar aan huis.
Zaterdag 1 Januari 1938: Dillie heeft voor moeder een kussen gemaakt
Vrijdag 7 Januari 1938:Thuis
wat schrijven. We blijven laat in bed. Dat komt omdat we werkloos zijn
Donderdag 7 April 1938: Ik schrijf mijn dagboek in. Er is heel wat gebeurd tussen de 2 datums.
Op 14 Februari ben ik bij Peper en Lam gaan werken tot 23 maart op de middag.
Op 22 februari werd ik 19 jaar en dus mijn dagboeksken viert zn 2de
verjaardag. Ik heb een mooi kaartje van Dillie en t stadsjuffertje ontvangen.
Voor mijn verjaardag kreeg ik ook een mooi hemd en een das van mijn Dillietje.
Wat een flink meisje, niet ?
Op 26 maart, de dag na Mariaboodschap in al het plezier van n
vastenavondzotheid verliezen we onze jonge, dierbare vriendin. Mitteke is van
ons weggegaan voor eeuwig. Nooit praten we meer met heren, nooit zie ik die
lichtende kijkers. Ze is weg en met heren verdwijnt n zacht een eerlijk
figuurtje. Wij zullen heren altijd indachtig blijven en steeds op heren peinzen
want ze was n waardige mensenfiguur en z heeft op het beetje tijd dat men
heren gunde heren best gedaan om een fatsoenlijk mens te wezen en het
maatschappelijk leven wat hoger te houden. We buigen voor heren neer. Dat ze in
vrede ruste en de stomme wereld vergete ! Op 30 maart wordt ons Mitteke begraven t Werkloos zijn pakt me weer geweldig beet. We moeten maar wachten, nog 6 weken en 16 Mei is er !" Donderdag 14 April 1938: Verjaardag. 20 jaar. t Is niet al te bestig weertje. Ik rijd naar de stad Dillie wordt 20. Frans gaat naar Antwerpen om werk in de diamant.
Dinsdag 19 April 1938:Ik
smeer mijn schijf in. Ik werk mijn eerste dag terug bij Peper & Lam. t
Zijn geen slechte steentjes."
Dinsdag 25 Augustus 1936: Vandaag vieren we een verjaardag. Och arme!
Toen ik achter Veerdam kwam komt er zoal wat in mijn
hart storen. Zis geweest te Antwerpen om betrekking. Nu bij heren in Pelikaanstraat.
Het doet me heel wat leed. Er is ook heel wat gebeurd de laatste tijd en af en
toe wordt er al eens een verkeerd woordeken onder ons gewisseld. Natuurlijk na
een beetje regen komt zonneschijn en ik moet maar in ze betrouw stellen. Zis
het waard ook. Bedtijd 10 uur omtrent." Dillie en Frans hebben nu één jaar verkering. De vooroorlogse situatie (bron: internet) In Duitsland wordt tot op heden zonder
de minste terughoudendheid een politiek van herbewapening gevoerd. In feite was
deze politiek, in weerwil van het Verdrag van Versailles, al ingezet voor de
machtsovername van Hitler. In maart 1936 schendt Duitsland het Verdrag van Locarno
door het Rijnland opnieuw te bezetten. Duitse troepen houden zich dus op aan de
poorten van België, dat buiten een nieuw conflict wil blijven en kiest voor een
politiek van strikte onafhankelijkheid. In het geval van een invasie berust
de verdediging van de integriteit van het nationale grondgebied bij de
mogendheden die zich borg hebben gesteld voor de Belgische soevereiniteit. In 1936 is het geheime akkoord van een militair samenwerkingsakkoord met
Frankrijk opgezegd en met de steun van de koning beslist de Belgische regering
over te stappen naar een politiek van onafhankelijkheid. Concreet betekent
dit dat België een principiële neutraliteit in acht neemt om niet automatisch
te worden meegesleurd in een oorlog. De verdediging van het land wordt
toevertrouwd aan een massaleger dat in de eerste plaats fungeert als
afschrikkingsmacht. Het leger kan steunen op een reeks versterkte bolwerken,
die voornamelijk kunnen worden gesitueerd langs de Duitse grens en rond de
steden Luik, Antwerpen en Namen. Het Albertkanaal en de Maas verbinden deze
drie steden en beide waterwegen zijn op hun beurt voorzien van talrijke bunkers.
Om deze maatregelen te realiseren, moet de duur van de dienstplicht worden
verlengd en dienen de verdediging- en terugplooiing lijnen te worden versterkt.
De forten, waarvan sommige uit de late 19de eeuw dateren, worden heringericht
en nieuwe militaire bouwwerken worden opgetrokken.
De crisis in de diamantsector,
begonnen in 1930, duurt onverminderd voort.
Zondag 16 Augustus 1936: Zondag. Kermis. Mariastoet...
S Avonds dansen maar ze maakt herrie en is
droevig. Ze wil zelfs, doordat ik alleen maar bevelen gegeven heb, dat ik zou
direkt naar huis gaan, maar ik ga mee. Ze zeer triestig en wil niet zoenen. Bedtijd
12 ½ uur omtrent.
Tot voor de Franse Revolutie was Boom een Mariale bedevaartplaats en in vele straten sieren Mariabeelden nog altijd sommige huisgevels. De Maria Ommegang van Boom, de Mariastoet werd voor de eerste keer ingericht in 1922 en ging
jaarlijks uit tot in 1965.
Het ontstaan van Boom(bron: Ten Boome - Voordracht gehouden op
9/10/91 door kanunnik R. Roelandts)
Zichtbaar van op de Rupel diende een boom als een plaatsaanduiding op de voetweg tussen Schelle en Rumst, de twee oudste woonkernen. Hij stak boven het kreupelhout uit, ergens op het pad waar nu de Hoogstraat en de Blauwstraat liggen. Maar toen stond er geen enkel huis omtrent. Het moet een opvallende, maar niet bepaalde boomsoort geweest zijn, want in 1309 vermeldt een brief "de parochie van den Naemloosen Boome". De oude plaatsnaam bleef bewaard,
zelfs toen er al enkele huizen stonden. Een Onze-Lieve-Vrouwbeeldje aan die boom werd
waarschijnlijk aangebracht door de eerste geloofsverkondigers. Zo gaven ze een
christelijke duiding aan bomen die, zoals bronnen, bijgelovig werden vereerd
door passanten. Dat bijgeloof bleef nog voortleven in stichtende legenden en
wonderverhalen. Nadat de oude "Naemeloosen Boome" verdwenen was, bleef de herinnering bewaard door het "onse-lievevrouwe boomken" (1616) op de hoek van de O.L.Vrouwstraat en de Blauwstraat. Op die plaats werd later het kapelleken gebouwd, als
bidplaats op de processieweg. Later werd de Onze-Lieve-Vrouw figuur opgenomen
in het wapenschild van de gemeente.
In het zog van de dokwerkers lanceerde de Communistische Partij in Antwerpen een oproep voor een loonsverhoging van 20%. Vandaag, een maand na de tweede wilde staking op één jaar tijd, organiseert de Bond een algemene staking van de diamantbewerkers in Antwerpen en "den buiten". Die oproep verspreidt zich snel onder de werkmakkers. De vakbond betaalt een karig stakersloon. Donderdag 23 Juli 1936: Staking.
Niettegenstaande het slechte weer rijden we toch uit en dit is onze eerste
gezamenlijke reis. Voor ze is het heel wat hoor. We zijn bijna tot Wijnegem
gereden... Reizen doet men niet veel in die tijd en rekening houdend met de beschikbare vervoermiddelen is Wijnegem, op 23 km van Boom een daguitstap. Een flinke fietstocht voor Frans en zijn lief.
Zaterdag 25 Juli 1936:Staking. t Is slecht weer, donder en bliksem. Doch ik zie ze en in een hoekje
heel apart praten we en maken een gewichtige planning zo vind ik het zeer
gezellig Zondag 26 Juli 1936:Sint Anna kermis. Deze dag is een gewichtige. Vanaf de vroege uren na de mis kom ik met ze achter de Veerdam. s Namiddags zal er iets ernstig gebeuren. Va en moe en gans de familie van ze is van huis. René en Nini naar zee, d andere op voyagie. Nu hebben we het plan opgevat bijeen, alleen, vanaf 2 uur. En dan leuk en amusant, dat kun je wel denken Bedtijd 12 uur omtrent. Zondag 2 Augustus 1936 Willebroek kermis Zondag 8 Augustus 1936 Boom kermis
Zaterdag 13 Juni 1936: Er broeit iets onder de diamantbewerkers...
Gisteren is er vergaderd door de paritaire commissie. Nu
verwacht men een staking daar de eischen van ons niet zijn ingewilligd. Vader
naar Antwerpen. Ons huis is gekuist en behangen.
In Antwerpen is het nog steeds onrustig met de stakingen. Vanaf 14 juni zeggen vakbondsleiders dat de voornaamste eisen ingewilligd zijn, maar in feite waren er slechts vage regeringsbeloftes. Op 16 juni komt het tot zware gevechten met de stakers van Klein Moskou in Quaregnon. De stakers zijn er samengekomen in het Volkshuis en worden een half uur lang beschoten door de Rijkswacht. Er zijn meerdere gewonden. Dan ontruimt de Rijkswacht het Volkshuis en valt de huizen binnen. Vrouwen, zieken, kinderen, iedereen krijgt van de matrak in zijn eigen huis. In Henegouwen zijn vanaf 17 juni alle meetings, betogingen, debatten in open lucht, samenscholingen op de openbare weg verboden. Opnieuw een feitelijke staat van beleg! Ook is het weer verboden te fietsen.
Zondag 21 Juni 1936:Noeveren
kermis. Muziekles na de mis. De weertjes zijn kolossaal heet Uitgaan met de
harmonie. s Avonds vlaagachtig weer. Bedtijd 9 ½ uur omtrent.
Noeveren is een Booms gehucht langs de Rupel, richting Hellegat en Niel.
Zondag 12 Juli 1936: Zondag. Rumst kermis.(Walenhof) Zaterdag 18 Juli 1936:Zaterdag. Elza trouwt.
Elza, de
tante van Frans, huwt in Boom op haar 25ste met Jef De Cloedt, een
scheepshersteller op de zaat, een scheepswerf aan de Rupel. Elza en Jef (zie foto) wonen
in bij Rozalia en Theodoor, Elzas ouders, in de Vrijheidshoek in Boom.