Claes Angelina ° Baal 1824.02.28 d Claes Henricus ° Werchter & Verbeeck Maria Catharina (1824-6)
Verbinnen Jacobus ° Baal 1824.03.01 z Verbinnen Antonius ° Betekom & Eggers Joanna Catharina (1824-7)
Van de Velde Joannes Franciscus ° Baal 1824.03.30 z Van de Velde Guilielmus ° Baal & Wouters Joanna (1824-8)
Eggers Ludovicus ° Baal 1824.04.02 z Eggers Joannes Baptist ° Werchter & Wouters Catharina (1824-9)
Verbeeck Anna Maria ° Baal 1824.04.08 od (Van Bieren Joannes Baptist) Verbeeck Theresia ° Baal d Verbeeck Petrus (1824-10)
Verbiest Joanna ° Baal 1824.04.30 d Verbiest Joannes Antonius ° Betekom & Corebinders Maria (1824-11)
Van Roy Anna Catharina ° Baal 1824.05.04 d Van Roy Joannes Franciscus & Mooren Eva (1824-12)
Vervoort Rosalia ° Baal 1824.05.06 d Vervoort Andreas & Van den Broeck Joanna (1824-13)
De Cock Isabella Maria ° Baal 1824.05.12 d De Cock Petrus & Van Campenhout Anna Catharina (1824-14)
Baumans Franciscus ° Baal 1824.05.12 oz Baumans Catharina ° Tremelo (1824-15)
Ruymaekers Maria Catharina ° Baal 1824.06.05 d Ruymaekers Joannes Baptist ° Schriek & Schoetens Maria Catharina (1824-16)
Goris Ludovicus ° Baal 1824.06.26 z Goris Joannes Baptist ° Betekom & Wouters Anna Catharina (1824-17)
Van Nuffelen Theresia Justina ° Baal 1824.06.30 d Van Nuffelen Henricus ° Betekom & Van Noten Theresia (1824-18)
Janssens Joannes Baptist ° Baal 1824.08.02 z Janssens Joannes Franciscus ° Baal & Galicia Anna Maria (1824-19)
Mariën Joannes Baptist ° Baal 1824.08.05 z Mariën Joannes ° Baal & Nys Anna Elisabeth (1824-20)
Claes Petrus Albertus ° Baal 1824.08.07 z Claes Henricus ° Betekom & Van Elderen Theresia (1824-21)
Hermans Maria Theresia ° Baal 1824.08.20 d Hermans Franciscus ° Baal & Mergaerts Anna Maria (1824-22)
Verwimp Lambertus ° Baal 1824.08.21 z Verwimp Andreas & Kindermans Anna Catharina (1824-23)
Torfs Maria Theresia ° Baal 1824.08.26 d Torfs Joannes Franciscus ° Baal & Torfs Anna Elisabeth (1824-24)
Ducarron Henricus Ludovicus ° Baal 1824.09.03 oz (De Haes Franciscus) Ducarron Maria (1824-25)
Wuyts Gorgonius ° Baal 1824.09.08 z Wuyts Josephus ° Baal & Van Uytvenne Theresia (1824-26)
Van Espen Joanna Catharina ° Baal 1824.09.10 d Van Espen Petrus Franciscus ° Werchter & Claes Joanna Catharina (1824-27)
Van den Eynde Guilielmus Josephus ° Baal 1824.09.30 z Van den Eynde Petrus ° Betekom & Van Elderen Maria Catharina (1824-28)
De Haes Joannes Franciscus ° Baal 1824.10.04 z De Haes Joannes ° Baal & Van Meerbeeck Maria Theresia (1824-29)
Van Houtvenne Maria Theresia ° Baal 1824.10.15 od Van Houtvenne Anna Maria (1824-30)
Wendrickx Henricus ° Baal 1824.10.16 z Wendrickx Franciscus & Pelgrims Anna Catharina (1824-31)
Verelst Joannes Franciscus ° Baal 1824.10.22 z Verelst Andreas & Meeus Joanna (1824-32)
Geeraerts Joanna ° Baal 1824.10.30 d Geeraerts Joannes & Hagemans Elisabeth (1824-33)
Lauwens Maria Elisabeth ° Baal 1824.11.04 d Lauwens Guilielmus ° Baal & Van Espen Anna Elisabeth (1824-34)
Verschueren Joannes Baptist ° Baal 1824.11.08 z Verschueren Joannes Franciscus & Geluykens Theresia (1824-35)
Van Loock Joannes Baptist ° Baal 1824.11.17 z Van Loock Joannes Franciscus ° Werchter & Kempeneers Anna Catharina (1824-36)
Verstreken Victor ° Baal 1824.11.22 z Verstreken Petrus ° Werchter & Eggers Anna Maria (1824-37)
Frans Ludovicus ° Baal 1824.12.14 z Frans Petrus ° Baal & Peeters Angelina (1824-38)
Van Nuffelen Ludovicus ° Baal 1824.12.14 oz (Volkaerts Joannes Baptist) & Van Nuffelen Anna Maria ° Schriek (1824-39)
Van Espen Andreas ° Baal 1825.01.17 oz Van Espen Cornelius ° Werchter & Van Rompuy Anna Theresia ° Baal (1825-1)
Huybrechts Angelina ° Baal 1825.01.21 d Huybrechts Joannes Baptist ° Baal & Van Nuffelen Anna Maria (1825-2)
De Ryck Joannes ° Baal 1825.01.25 z De Ryck Joannes Franciscus ° Rillaar & Van Camp Theresia (1825-3)
Goossens Maria Catharina ° Baal 1825.01.28 d Goossens Joannes Baptist ° Baal & Wouters Maria Theresia (1825-4)
Van Rompuye Andreas ° Baal 1825.02.09 z Van Rompuye Joannes Franciscus (° Schriek) & Claes Anna Maria (1825-5)
De Swert Joanna ° Baal 1825.02.15 d De Swert Joannes Franciscus ° Baal & Dockx Theresia (1825-6)
Baumans Joannes Antonius ° Baal 1825.03.16 z Baumans Joannes ° Begijnendijk & Van de Putte Maria Francisca (1825-7)
Michiels Maria Theresia ° Baal 1825.03.19 od Michiels Maria Theresia ° Baal (1825-8)
Eggers Elisabeth ° Baal 1825.04.08 od Eggers Theresia ° Begijnendijk (1825-9)
De Roover Jacobus ° Baal 1825.04.14 z De Roover Guilielmus Andreas & Van de Velde Angelina (1825-10)
Wouters Petrus Franciscus ° Baal 1825.04.25 z Wouters Joannes Franciscus & Biscops Joanna (1825-11)
Verlinden Joanna Lucretia ° Baal 1825.04.30 d Verlinden Joannes Franciscus ° Gelrode & Van Passel Anna Maria (1825-12)
Vervoort Maria Theresia ° Baal 1825.05.01 d Vervoort Andreas ° Baal & Van den Broeck Joanna (1825-13)
Verstraeten Joannes Franciscus ° Baal 1825.05.02 z Verstraeten Joannes Franciscus & Pelgrims Catharina Theresia (1825-14)
Corebunders Joannes Baptist ° Baal 1825.05.10 z Corebunders Joannes Franciscus ° Langdorp & Boeksteyns Theresia (1825-15)
Peeters Ludovicus ° Baal 1825.05.22 z Peeters Joannes Baptist ° Tildonk & Van der Roost Dorothea (1825-16)
Van Espen Henricus ° Baal 1825.06.29 z Van Espen Petrus Franciscus ° Werchter & Claes Joanna Catharina (1825-17)
Ceulemans Isabella Regina ° Baal 1825.07.02 d Ceulemans Adrianus ° Putte & Van Roy Anna Catharina (1825-18)
Van Roy Joannes Baptist ° Baal 1825.07.07 z Van Roy Adrianus Franciscus ° Baal & Antonis Anna Catharina (1825-19) Gielens Anna Maria ° Baal 1825.07.10 d Gielens Joannes Baptist ° Westerlo & Goossens Theresia (1825-20)
Verelst Joannes ° Baal 1825.08.04 z Verelst Franciscus ° Baal & Soetewye Anna Catharina (1825-21)
De Wyngaert Guilielmus Franciscus ° Baal 1825.08.09 z De Wyngaert Antonius ° Werchter & Beullens Elisabeth (1825-22)
Janssens Maria Theresia ° Baal 1825.08.09 d Janssens Joannes Franciscus ° Baal & Galicia Maria (1825-23)
Mariën Maria ° Baal 1825.09.08 od Mariën Elisabeth (1825-24)
Van Dyck Carolina Sophia ° Baal 1825.10.18 d Van Dyck Franciscus ° Begijnendijk & Wyns Anna (1825-25)
Goris Joannes Baptist ° Baal 1825.11.13 z Goris Franciscus & Van Hoof Anna Elisabeth (1825-26)
De Bie Bernardina ° Baal 1825.11.27 d De Bie Guilielmus & De Swert Catharina (1825-27)
Baumans Joannes Franciscus ° Baal 1825.12.04 oz Baumans Catharina (1825-28)
Pelgrims Petrus ° Baal 1825.12.12 oz Pelgrims Joannes Baptist & Lambrechts Regina (1825-29)
Caes Egidius Guilielmus ° Baal 1825.12.22 z Caes Philippus & Naets Anna (1825-30)
Verstreken Joannes Baptist ° Baal 1826.01.11 z Verstreken Henricus ° Baal & Verwimp Anna (1826-1)
Verlinden Rosalia ° Baal 1826.02.05 d Verlinden Henricus ° Baal & Iwens Angelina (1826-2)
Uytterhoeven Ludovicus Jacobus ° Baal 1826.02.09 z Uytterhoeven Petrus ° Keerbergen & De Wyngaert Anna Catharina (1826-3)
Aerts Franciscus ° Baal 1826.02.09 z Aerts Joannes Baptist ° Lier & Symens Joanna Catharina (1826-4) Van den Broeck Joanna ° Baal 1826.02.15 d Van den Broeck Guilielmus ° Schriek & Pelgrims Joanna Maria (1826-5)
Janssens Ludovicus ° Baal 1826.02.15 z Janssens Joannes Baptist ° Baal & Nys Joanna Elisabeth (1826-6)
Jacobs Anna Catharina ° Baal 1826.02.17 od Jacobs Joanna ° Baal (1826-7)
Van der Elst Joannes Baptist ° Baal 1826.02.23 oz Van der Elst Maria ° Antwerpen (1826-8)
Wuyts Joannes ° Baal 1826.02.27 z Wuyts Joannes & Pelgrims Anna Maria (1826-9)
Van Roy Maria Theresia ° Baal 1826.03.03 d Van Roy Joannes Franciscus ° Baal & Mooren Eva (1826-10)
De Haes Guilielmus ° Baal 1826.03.04 z De Haes Joannes Franciscus & Van Espen Joanna Catharina (1826-11)
Van Eyken Anna Maria ° Baal 1826.03.09 d Van Eyken Joannes Baptist ° Baal & Coenen Anna Catharina (1826-12)
Van Loock Joanna Maria ° Baal 1826.03.14 d Van Loock Petrus Franciscus ° Baal & Kempeneers Anna Catharina (1826-13)
Van Eldere Petrus Antonius ° Baal 1826.04.06 z Van Eldere Egidius & Geeraerts Anna Maria (1826-14) Wouters Joannes Baptist ° Baal 1826.04.10 z Wouters Henricus & Torfs Joanna Maria (1826-15)
Verschoren Anna Catharina ° Baal 1826.04.14 od (Geeraerts Henricus) & Verschoren Elisabeth ° Schriek (1826-16) Van Nuffelen Joannes Franciscus ° Baal 1826.04.16 oz Van Nuffelen Maria Theresia (1826-17)
Henin Virginia ° Baal 1826.05.01 d Henin Hugo ° Luik & Verhaegen Catharina (1826-18)
Coremans Maria Theresia ° Baal 1826.05.04 od (Van Tongelen Joannes Franciscus) & Coremans Anna Maria ° Baal (1826-19)
Pelgrims Felix ° Baal 1826.05.13 z Pelgrims Guilielmus & Goris Theresia (1826-20)
Van Eyken Medardus ° Baal 1826.06.05 z Van Eyken Petrus Antonius ° Begijnendijk & De Coninck Maria Anna (1826-21) Dries Maria Theresia ° Baal 1826.06.05 d Dries Franciscus ° Heist-op-den-Berg & Verschoren Angelina (1826-22)
Claes Maria Elisabeth ° Baal 1826.06.14 d Claes Henricus ° Betekom & Van Eldere Maria Theresia (1826-23)
Van Rompaye Joannes Baptist ° Baal 1826.06.24 z Van Rompaye Joannes Baptist † & Godts Anna Catharina (1826-24)
Verelst Joannes Franciscus ° Baal 1826.07.12 z Verelst Petrus & Ruymaeker Theresia (1826-25) Huybrechts Joannes Franciscus ° Baal 1826.07.17 z Huybrechts Joannes Baptist & Van Nuffelen Maria (1826-26)
De Ryck Joannes ° Baal 1826.07.29 z De Ryck Joannes Franciscus & Van Camp Maria Theresia (1826-27)
De Haes Franciscus ° Baal 1826.09.06 z De Haes Joannes & Van Meerbeeck Theresia (1826-28)
Goossens Guilielmus ° Baal 1826.09.26 z Goossens Franciscus ° Betekom & Naets Anna Elisabeth (1826-29)
Verbinnen Maria Theresia ° Baal 1826.09.27 d Verbinnen Antonius ° Betekom & Eggers Joanna Catharina (1826-30)
Frans Joanna ° Baal 1826.11.01 d Frans Petrus ° Baal & Peeters Angelina (1826-31)
De Swert Maria ° Baal 1826.11.02 d De Swert Franciscus ° Baal & Dockx Theresia (1826-32)
De Haes Catharina ° Baal 1826.12.19 d De Haes Franciscus & Ducorron Maria Antonia Josepha (1826-33) Van Espen Catharina ° Baal 1826.12.26 d Van Espen Petrus Franciscus & Claes Joanna Catharina (1826-34)
Torfs Adrianus Franciscus ° Baal 1827.01.01 z Torfs Franciscus ° Baal & Torfs Elisabeth (1827-1)
Dockx Maria ° Baal 1827.02.07 d Dockx Franciscus ° Baal & Van Herck Joanna (1827-2)
Van de Velde Barbara ° Baal 1827.02.16 d Van de Velde Guilielmus ° Baal & Wouters Joanna Elisabeth (1827-3)
Eggers Joanna ° Baal 1827.02.22 d Eggers Joannes Baptist ° Tremelo-Werchter & Wouters Catharina (1827-4)
Janssens Angelina ° Baal 1827.02.26 d Goris Joannes ° Baal & Janssens Theresia (1827-5) Verstraeten Isabella Maria ° Baal 1827.03.05 d Verstraeten Franciscus ° Baal & Pelgrims Theresia (1827-6)
Verschueren Joanna Maria ° Baal 1827.03.23 d Verschueren Franciscus ° Keerbergen & Geluykens Theresia (1827-7)
Van den Eynde Joannes Ludovicus ° Baal 1827.03.23 z Van den Eynde Petrus ° Betekom & Van Elderen Maria Catharina (1827-8)
Lauwens Andreas ° Baal 1827.03.27 z Lauwens Guilielmus ° Baal & Van Espen Anna Elisabeth (1827-9)
Goossens Maria Anna ° Baal 1827.03.29 d Goossens Joannes Baptist ° Baal & Wouters Theresia (1827-11)
Goris Joannes Franciscus ° Baal 1827.04.14 z Goris Henricus ° Baal & Verschooten Joanna Theresia (1827-12)
Van Rompaye Joannes Franciscus ° Baal 1827.04.19 z Van Rompaye Joannes Franciscus ° Schriek & Claes Anna Maria (1827-13)
Geeraerts Mattheus ° Baal 1827.05.03 z Geeraerts Joannes ° Betekom & Hagemans Elisabeth (1827-14)
Verlinden Joanna Catharina ° Baal 1827.06.24 d Verlinden Joannes Franciscus ° Gelrode & Van Passel Maria (1827-15)
Van Loock Anna Catharina ° Baal 1827.07.01 d Van Loock Joannes Franciscus ° Werchter & Kempeneers Anna Catharina (1827-16)
Verschooren Constantia ° Baal 1827.07.20 d Verschooren Guilielmus ° Werchter & De Bie Joanna (1827-17)
Janssens Clara Antonia ° Baal 1827.08.11 d Janssens Henricus ° Baal & Van Houtven Theresia (1827-18)
Peeters Monica Wilhelmina ° Baal 1827.08.14 d Peeters Joannes Baptist ° Tildonk & Van der Roost Dorothea (1827-19)
Aerts Maria Elisabeth ° Baal 1827.08.17 d Aerts Joannes ° Lier & Symens Joanna Catharina (1827-20)
Van Craenen Bernardina ° Baal 1827.09.10 d Van Craenen Joannes ° Schriek & Claes Anna Maria (1827-21)
Mariën Catharina ° Baal 1827.09.15 d Mariën Joannes ° Baal & Nys Anna Elisabeth (1827-22)
Vermeulen Barbara Maria ° Baal 1827.10.03 d Vermeulen Joannes Franciscus ° Baal & Van Nuffelen Theresia (1827-23)
De Wyngaert Carolus Arnoldus ° Baal 1827.11.05 z De Wyngaert Petrus Antonius ° Werchter & Beullens Elisabeth (1827-24)
Baumans Joanna Catharina ° Baal 1827.11.05 d Baumans Joannes ° Begijnendijk & Van de Putte Maria Francisca (1827-25)
Janssens Angelina ° Baal 1827.11.11 d Janssens Joannes ° Baal & Galicia Maria (1827-26)
Wouters Joannes Baptist ° Baal 1827.11.25 z Wouters Joannes Franciscus ° Baal & Bisschop Joanna (1827-27)
Mariën Isabella ° Baal 1827.11.27 od Mariën Elisabeth ° Heist-op-den-Berg (1827-28)
Henin Theresia Justina ° Baal 1827.12.08 d Henin Hugo ° Luik & Verhaegen Catharina (1827-29)
Galicia Dorothea ° Baal 1827.12.19 od Galicia Barbara d Galicia Joannes (1827-30)
Verelst Anna Catharina ° Baal 1828.01.24 d Verelst Andreas ° Baal & Meeus Joanna (1828-1)
Ceulemans Maria Theresia ° Baal 1828.02.20 d Ceulemans Adrianus ° Putte & De Roy Anna Catharina (1828-2)
Claes Joannes Baptist ° Baal 1828.02.29 z Claes Henricus ° Werchter & Verbeeck Maria Catharina (1828-3)
Van Roy Joannes Franciscus ° Baal 1828.03.05 z Van Roy Adrianus ° Baal & Antonis Joanna (1828-4)
Van Houtvenne Thomas ° Baal 1828.03.07 oz Van Houtvenne Anna ° Baal (1828-5)
Wuyts Joannes Baptist ° Baal 1828.03.12 z Wuyts Joannes Baptist ° Baal & Pelgrims Maria (1828-6)
Janssens Joannes Baptist ° Baal 1828.03.20 z Janssens Franciscus ° Werchter & Vervloet Joanna (1828-7)
Van Roy Nathalia ° Baal 1828.03.21 d Van Roy Joannes Franciscus ° Baal & Morren Eva (1828-8)
Van Bieren Coleta ° Baal 1828.04.08 d Van Bieren Joannes Baptist ° Tremelo & Verbeeck Maria Theresia (1828-9)
Volckaerts Joanna Catharina ° Baal 1828.04.30 d Volckaerts Joannes Baptist ° Schriek & Van Nuffelen Maria (° Schriek) (1828-10)
Verwimp Joannes Baptist ° Baal 1828.05.16 z Verwimp Andreas ° Gelrode & Kindermans Anna Catharina (1828-11)
Dockx Catharina ° Baal 1828.06.14 d Dockx Franciscus ° Baal & Van Herck Joanna (1828-12)
De Roover Maria Ludovica ° Baal 1828.06.30 d De Roover Wilhelmus Andreas & Van de Velde Angelina (1828-13)
Van Espen Antonia ° Baal 1828.07.21 d Van Espen Cornelius ° Werchter & Van Rompaye Anna Theresia (1828-14)
Deboeck Petrus ° Baal 1828.07.23 z Deboeck Joannes Baptist ° Baal & Janssens Carolina (1828-15)
De Swert Petrus ° Baal 1828.07.27 z De Swert Franciscus ° Baal & Dockx Theresia (1828-16)
Goris Anna Maria ° Baal 1828.08.28 d Goris Joannes ° Baal & Janssens Theresia (1828-17)
Pelgrims Joannes Franciscus ° Baal 1828.09.12 oz Pelgrims Joannes Baptist & Lambrechts Regina (1828-18)
Van Loock Joannes Baptist ° Baal 1828.09.20 z Van Loock Joannes Baptist ° Baal & Briers Anna Catharina (1828-19)
De Bie Joanna ° Baal 1828.10.06 d De Bie Wilhelmus ° Werchter & De Swert Catharina (1828-20)
Verlinden Joannes Franciscus ° Baal 1828.10.14 z Verlinden Henricus ° Werchter & Iwens Angelina (1828-21)
Vermeulen Isabella Maria ° Baal 1828.10.21 d Vermeulen Franciscus ° Baal & Van Nuffelen Maria Theresia (1828-22)
Goossens Joannes Andreas ° Baal 1828.10.25 oz Goossens Wilhelmus ° Begijnendijk & Vermeulen Elisabeth (1828-23)
Corebunders Franciscus ° Baal 1828.10.31 z Corebunders Franciscus ° Langdorp & Boekstyns Theresia (1828-24)
Verelst Maria Catharina ° Baal 1828.11.04 z Verelst Franciscus ° Baal & Zoetewey Anna Catharina (1828-25)
Caes Joanna Catharina ° Baal 1828.11.04 d Caes Philippus ° Baal & Naets Anna (1828-26)
wordt vervolgd
24-02-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
21-02-2021
BS Baal - Huwelijksakten 1802-18..
BURGELIJKE STAND - BAAL Huwelijksakten 1802 - 18.. bewerkt door René Lambrechts
Goris Joannes Franciscus ° Betekom 1768.08.30 z Goris Petrus & Van Nuffelen Catharina Theresia - weduwnaar X Baal 2 Germinal XI Mergaerts Joanna Catharina ° Werchter 1778.10.06 d Mergaerts Jacobus & Geeraerts Joanna Maria (XI-1)
Torf Henricus ° Baal 1777.04.24 z Torf Joannes & Wauters Maria X Baal 23 Messidor XI Cornelis Joanna Elisabeth ° Werchter 1774.01.27 d Cornelis Joannes Baptist & Van Hove Elisabeth (XI-2)
Van Gorp Guilielmus ° Betekom 1780.02.09 z Van Gorp Joannes Franciscus & Van der Borght Elisabeth X Baal 23 Messidor XI Van Passel Joanna Catharina ° Baal 1782.11.21 d Van Passel Petrus & De Cock Barbara (XI-3)
Goffeyn Petrus ° Leuven 1779.08.14 z Goffeyn Petrus & Coremans Maria Theresia X Baal 14 Thermidor XI Baumans Maria Catharina ° Baal 1783.11.28 d Baumans Henricus & Hermans Anna Catharina (XI-4)
Leuckx Petrus ° Keerbergen 1778.06.30 z Leuckx Adrianus & Van der Auwermeulen Maria X Baal 3 Jour Complémentaire XI Goris Maria Catharina ° Betekom 1778.09.28 d Goris Guilielmus & Van der Linde Anna Elisabeth (XI-5)
Den Draeck Michael ° Heist-op-den-Berg 1777.10.27 z Den Draeck Gummarus & Vereneyten Adriana X Baal 3 Jour Complémentaire XI Vervloesem Anna Elisabeth ° Baal 1774.09.01 d Vervloesem Joannes Baptist & Mertens Maria (XI-6)
Verhelst Petrus ° Werchter 1772.08.26 z Verelst Cornelius & Meerkens Clara X Baal 3 Jour Complémentaire XI Janssens Barbara ° Baal 1769.07.28 d Janssens Guilielmus & De Swert Maria (XI-7)
Van Nuffelen Petrus Antonius ° Baal 1779.02.19 z Van Nuffelen Henricus & Wyndrieckx Theresia X Baal 16 Brumaire XII Van Elder Maria Anna ° Baal 1781.07.08 d Van Elder Petrus & Wauters Elisabeth (XII-1)
Van Eyken Joannes Henricus ° Baal 1782.06.21 z Van Eyken Henricus & Van Vlaslaer Elisabeth X Baal 23 Brumaire XII Coenen Anna Catharina ° Baal 1786.11.06 d Coenen Anna Maria (XII-2)
Caubergs Andreas ° Heist-op-den-Berg 1777.01.21 z Caubergs Arnoldus ° Geerle & Thielemans Barbara ° Heist-op-den-Berg X Baal 17 Pluviose XII Serneels Maria ° Baal 1767.05.14 d Serneels Cornelius ° Baal & Coeckelbergs Catharina ° Heist-op-den-Berg (XII-3)
Leys Petrus ° Heffen 1778.12.11 z Leys Joannes Baptist ° Heffen & Scheirs Elisabeth ° Heffen X Baal 20 Germinal XII Baumans Joanna ° Baal 1780.12.09 d Baumans Andreas ° Baal & Van Erwegen Regina ° Hessel (Herselt?) (XII-4)
Claes Petrus Franciscus ° Baal 1779.09.01 z Claes Jacobus ° Baal & Wouters Anna ° Betekom X Baal 25 Floreal XII Verhaegen Anna Maria ° Betekom 1777.02.06 d Verhaegen Joannes ° Betekom & Van Hover Joanna Maria ° Baal (XII-5)
Van Elderen Petrus ° Putte 1755.11.10 z Van Elderen Egidius ° Boortmeerbeek & Gilis Maria Anna ° Putte - weduwnaar Wouters Elisabeth X Baal 25 Floreal XII Verbruggen Anna Catharina ° Betekom 1778.03.09 d Verbruggen Andreas ° Betekom & Claes Anna ° Betekom (XII-6)
Van Nuffelen Henricus ° Betekom 1755.10.29 z Van Nuffelen Franciscus ° Betekom & Van der Borght Maria ° Betekom - weduwnaar Wendrickx Theresia X Baal 25 Floreal XII Verhaegen Anna Catharina ° Baal 1760.11.24 d Verhaegen Joannes ° Baal & Geluykens Joanna Maria ° St.-Kat.-Waver (XII-7)
Verhaegen Joannes Franciscus ° Baal 1758.08.06 z Verhaegen Adrianus ° Baal & De Beuker Catharina ° Bekkevoort X Baal 14 Messidor XII Braes Anna ° Rillaar 1775.04.07 d Braes Henricus ° Rillaar & Steus Anna Maria ° Begijnendijk (XII-8)
Goris Franciscus ° Betekom 1780.11.18 z Goris Guilielmus ° Betekom & Van der Linden Anna Elisabeth ° Aarschot X Baal 21 Messidor XII Heremans Anna Elisabeth ° Baal 1776.12.17 d Heremans Adrianus ° Baal & Van Meerbeeck Catharina ° Betekom (XII-9)
Van Hoof Joannes Franciscus ° Rijmenam 1776.06.14 z Van Hoof Guilielmus ° Rijmenam & Van Rompay Catharina ° Putte X Baal 28 Messidor XII Verstreken Adriana ° Baal 1783.02.10 d Verstreken Joannes ° Baal & Vissenaekens Anna Maria ° Oosterwijk (XII-10)
Van Beiren Petrus ° Betekom 1763.03.02 z Van Beiren Petrus ° Begijnendijk & Verheyen Anna ° Betekom X Baal 20 Frimaire XIII Coremans Maria Theresia ° Baal 1779.12.29 d Coremans Franciscus ° Baal & Wauters Anna Catharina ° Betekom (XIII-1)
Uyterhoeven Joannes Baptist ° Werchter 1757.04.16 z Uyterhoeven Antonius ° Werchter & Anthonis Barbara ° Werchter - weduwnaar Serneels Theresia X Baal 8 Brumaire XIV Geeraerts Barbara ° Betekom 1780.10.03 d Geeraerts Servatius ° Werchter & Van Elsen Anna Maria ° Betekom (XIV-1)
Heremans Petrus ° Baal 1779.10.06 z Heremans Adrianus ° Baal & Van Meerbeeck Anna Catharina ° Betekom X Baal 29 Brumaire XIV Iwens Anna Catharina ° Baal 1778.01.02 d Iwens Petrus ° Betekom & Baumans Anna Maria ° Baal (XIV-2)
Van Hove Joannes Franciscus ° Beerzel 1742.04.15 z Van Hove Joannes ° Beerzel & Wouters Adriana ° Heist-op-den-Berg - weduwnaar Van Roosbroeck Anna Maria X Baal 1806.01.08 Jeuris Anna Maria ° Herselt 1751.05.30 d Jeuris Petrus ° Betekom & Rymenants Elisabeth ° Heist-op-den-Berg - weduwe Volders Petrus (1806-3)
Uytterhoeven Petrus ° Keerbergen 1777.07.18 z Uytterhoeven Joannes ° Bonheiden & Verelst Elisabeth ° Bonheiden X Baal 1806.01.22 De Wyngaert Anna Catharina ° Werchter 1778.08.11 d De Wyngaert Herman ° Werchter & Bauwmans Anna Francisca ° Baal (1806-4)
Van Nuffelen Guilielmus Franciscus ° Betekom 1742.04.15 z Van Nuffelen Elico ° Betekom & De Wyngaerts Anna Catharina ° Werchter X Baal 1806.01.29 Van Elder Maria Anna ° Baal 1781.07.08 d Van Elder Petrus ° Putte & Wouters Elisabeth ° Betekom - weduwe Van Nuffelen Petrus (1806-5)
Vinckx Joannes ° Haacht 1770.04.03 z Vinckx Franciscus Judocus ° Schriek & Vinckx Joanna Maria ° Werchter - weduwnaar Van Casteren Clara X Baal 1806.06.04 Peeters Joanna ° Betekom 1781.10.10 d Peeters Joannes Franciscus ° Begijnendijk & Van Meerbeeck Elisabeth ° Betekom (1806-6)
Jacobs Joannes Josephus ° Betekom 1769.04.14 z Jacobs Joannes Ferdinandus ° Betekom & De Wyngaert Anna Maria ° Betekom - weduwnaar Celen Maria Anna X Baal 1806.06.18 Wyns Maria Anna ° Heist-op-den-Berg 1779.12.20 d Wyns Joannes ° Heist-op-den-Berg & Frans Anna Maria ° Schriek (1806-7)
Torfs Petrus ° Baal 1781.12.30 z Torfs Joannes ° Betekom & Wouters Maria ° Betekom X Baal 1806.11.26 Torfs Maria Anna ° Aarschot 1781.09.14 d Torfs Joanna Maria ° Betekom (1806-8)
Pelgrims Joannes Franciscus ° Baal 1758.08.11 weduwnaar z Pelgrims Petrus ° Betekom & De Ryck Joanna Maria ° Betekom X Baal 1806.11.26 Janssens Elisabeth ° Rotselaar 1766.08.22 d Janssens Guilielmus ° Rotselaar & De Swert Maria Anna ° Baal (1806-9)
Van Vlaslaer Joannes Baptist ° Werchter 1771.09.30 z Van Vlaslaer Petrus ° Werchter & Huveneeits Joanna ° Langdorp X Baal 1807.05.06 Van Wint Maria Anna ° Aarschot 1780.08.31 d Van Wint Andreas ° Schriek & Wauters Joanna ° Schriek (1807-1)
Van Espen Philippus ° Betekom 1783.02.28 z Van Espen Antonius ° Baal & Verbinnen Elisabeth ° Betekom X Baal 1807.05.20 Braes Anna ° Rillaar 1775.04.17 d Braes Henricus ° Rillaar & Steus Anna Maria ° Werchter - weduwe Verhaegen Joannes Franciscus (1807-2)
Verelst Philippus ° Baal 1763.05.23 z Verelst Joannes ° Begijnendijk & Van Elsen Elisabeth ° Booischot X Baal 1807.08.05 Verelst Maria Anna ° Langdorp 1780.04.10 d Verelst Andreas ° Berlaar & Voets Elisabeth ° Langdorp (1807-3)
Van Rompaye Franciscus ° Schriek 1780.03.29 z Van Rompaye Joannes Baptist ° Schriek & Scherens Joanna Catharina ° Schriek X Baal 1807.09.23 Claes Anna Maria ° Baal 1782.11.05 d Claes Jacobus ° Baal & Wouters Anna ° Betekom (1807-4)
Hagemans Franciscus ° Baal 1781.01.26 z Hagemans Joannes Baptist ° Aarschot & Verbeeck Anna Catharina ° Werchter X Baal 1808.09.21 Wauters Maria Julia Josepha ° Roucourt 1784.06.21 d Wauters Cornelius Josephus ° Betekom & Delessant Maria Josepha ° Roucourt (1808-1)
Gauthier Gabriël ° Brussel 1778.03.28 z Gauthier Petrus Antonius ° Brussel & Van Noten Theresia ° Heist-op-den-Berg X Baal 1809.02.22 Van Uytven Catharina ° Baal 1784.09.19 d Van Uytven Joannes Franciscus ° Heist-op-den-Berg & Claes Joanna ° Baal (1809-1)
Op de Beeck Joannes Baptist ° Schriek 1769.10.11 z Op de Beeck Joannes Baptist ° Schriek & Verschoren Joanna Catharina ° Schriek - weduwnaar De Ryck Theresia X Baal 1809.04.12 Michiels Anna ° Baal 1776.02.17 d Michiels Henricus ° Baal & Cornelis Joanna ° Baal (1809-2)
Van Rompaey Josephus ° Schriek 1782.07.17 z Van Rompaey Gummarus ° Schriek & Nys Anna Cornelia ° Heist-op-den-Berg X Baal 1809.08.12 Schoutens Maria Catharina ° Baal 1776.02.17 d Schoutens Joannes Baptist ° Putte & Michiels Anna Maria ° Baal (1809-3)
Holemans Franciscus ° Haacht 1766.11.11 z Holemans Joannes Baptist ° Haacht & Vancransbeeck Anna Maria ° Haacht - weduwnaar Swiggers Anna Maria X Baal 1809.11.30 Feyaerts Anna Elisabeth ° Werchter 1761.02.27 d Feyaerts Guilielmus ° Werchter & Claes Anna Catharina ° Schriek - weduwe Volkaerts Joannes Baptist (1809-4)
Vannuffelen Herman ° Begijnendijk 1785.03.08 z Vannuffelen Elico ° Betekom & De Wyngaert Anna Catharina ° Werchter X Baal 1809.11.30 Van Wimp Joanna Catharina ° Baal 1789.02.18 d Van Wimp Andreas ° Schriek & Wauters Joanna ° Schriek (1809-5)
Wuyts Joannes ° Baal 1781.02.11 z Wuyts Joannes Baptist ° Heist-op-den-Berg & Verstreken Elisabeth ° Baal X Baal 1809.12.28 Pelgrims Joanna Maria ° Baal 1787.07.07 d Pelgrims Petrus ° Baal & Coekelberghs Adriana ° Heist-op-den-Berg (1809-6)
Serneels Joannes Franciscus ° Baal 1774.12.29 z Serneels Cornelius ° Baal & Coekelberghs Joanna Catharina ° Heist-op-den-Berg - weduwnaar Van Meerbergen Anna Catharina X Baal 1810.02.22 Verstreken Joanna Maria ° Baal 1775.04.22 d Verstreken Cornelius ° Baal & Claes Anna ° Schriek (1810-1)
Colebunders Joannes Franciscus ° Tremelo 1784.01.14 z Colebunders Petrus ° Betekom & Op de Beeck Theresia ° Baal X Baal 1810.03.01 De Coninck Anna Maria ° Baal 1777.04.24 d De Coninck Egidius ° Tremelo & Heyligen Anna Maria ° Werchter - weduwe Verstraeten Joannes (1810-2)
Van Avondt Joannes Baptist ° Werchter 1774.08.12 z Van Avondt Judocus ° Werchter & Feyaerts Catharina ° Werchter X Baal 1810.05.03 Verelst Maria Theresia ° Langdorp 1780.04.11 d Verelst Andreas ° Berlaar & Voets Elisabeth ° Langdorp - weduwe Verelst Philippus (1810-3)
Van de Velde Guilielmus ° Baal 1782.04.18 z Van de Velde Joannes Franciscus ° Baal & Van Elder Anna Maria ° Putte X Baal 1810.05.03 Wouters Joanna Elisabeth ° Betekom 1790.07.08 d Wouters Joannes Franciscus ° Betekom & Goris Maria ° Betekom (1810-4)
Pelligrims Guilielmus ° Baal 1766.09.03 z Pelligrims Joannes Franciscus ° Baal & De Ryck Joanna ° Betekom - weduwnaar De Wyngaert Catharina X Baal 1810.05.17 Goris Theresia ° Baal 1784.05.01 d Goris Joannes Franciscus ° Baal & Van Hoegaerden Anna Maria ° Werchter (1810-5)
Wuyts Josephus ° Baal 1777.01.24 z Wuyts Joannes Baptist ° Heist-op-den-Berg & Verstreken Elisabeth ° Baal X Baal 1810.06.07 Verelst Anna Maria ° Baal 1788.11.22 d Verelst Andreas ° Berlaar & Voets Anna Elisabeth ° Langdorp (1810-6)
Henin Hugo ° Luik 1784.05.26 z Henin Josephus ° Luik & Donisse Catharina ° Luik X Baal 1810.07.05 Verhaegen Theresia ° Baal 1777.05.04 d Verhaegen Joannes ° Baal & Geleuyckens Joanna Maria ° St.-Kat.-Waver (1810-7)
Raeymaekers Joannes Baptist ° Schriek 1782.11.05 z Raeymaekers Jacobus ° Schriek & Tigges Maria Theresia ° Beerzel X Baal 1810.11.02 Schoutens Maria Catharina ° Baal 1788.11.04 d Schoutens Joannes ° Putte & Michiels Anna Maria ° Baal (1810-8)
Van den Broeck Franciscus ° Baal 1764.12.03 z Van den Broeck Petrus ° Begijnendijk & De Cock Catharina ° Begijnendijk - weduwnaar Peeters Petronella X Baal 1811.03.21 Daems Anna Maria ° Werchter 1781.06.12 d Daems Anna Catharina ° Werchter (1811-1)
Verlinden Joannes Franciscus ° Aarschot 1791.03.29 z Verlinden Petrus ° Aarschot & Van Huerck Anna Catharina ° Rotselaar X Baal 1811.04.25 Van Passel Anna Maria ° Baal 1788.05.06 d Van Passel Petrus ° Hulshout & De Cock Barbara ° Begijnendijk (1811-2)
Van Eycken Joannes Antonius ° Werchter 1771.01.17 z Van Eycken Guilielmus ° Werchter & Coenens Maria Catharina ° Werchter weduwnaar Van Loey Maria X Baal 1811.08.01 Michiels Maria Petronella ° Baal 1778.04.18 d Michiels Henricus ° Baal & Cornelis Joanna ° Baal (1811-3)
Verbeeck Joannes Franciscus ° Heist-op-den-Berg 1775.03.20 z Verbeeck Joannes ° Heist-op-den-Berg & De Ryck Catharina ° Schriek - weduwnaar Schouters Anna Maria X Baal 1811.09.12 Van Oosterwyck Maria Catharina ° Tremelo-Werchter 1788.01.21 d Van Oosterwyck Egidius ° Heist-op-den-Berg & Wouters Anna Elisabeth ° Werchter (1811-4)
Van de Broeck Philippus ° Aarschot 1784.09.15 z Van de Broeck Petrus ° Betekom & Van Hoey Elisabeth ° Aarschot X Baal 1811.09.26 Iwens Lucia ° Baal 1781.04.11 d Iwens Petrus ° Betekom & Baumans Joanna Maria ° Baal (1811-5)
Van Roye Joannes Franciscus ° Baal 1784.12.12 z Van Roye Joannes Baptist ° Baal & Van de Broeck Anna Maria ° Werchter X Baal 1811.09.26 Morren Eva ° Wessem 1788.05.20 d Morren Christianus ° Wessem & Baeten Ida ° Wessem (1811-6)
Verschoren Joannes Franciscus ° Keerbergen 1764.02.14 z Verschoren Adrianus ° Schriek & Gysemans Joanna Catharina ° Rijmenam - weduwnaar Van ??? Catharina X Baal 1811.10.17 Heremans Petronella ° Baal 1764.12.17 d Heremans Adrianus ° Baal & Claes Joanna ° Schriek - weduwe Van Nuffelen Joannes (1811-7)
Kempeners Gasparus ° Tongeren 1775.11.15 z Kempeners Henricus ° Coninxhem & Lowet Ida ° ??? - weduwnaar Goffin Maria Gertrudis X Baal 1812.07.23 Nys Anna Maria ° Baal 1784.12.22 d Nys Joannes Franciscus ° Heist-op-den-Berg & Van den Broeck Anna Catharina ° Betekom (1812-1)
Sels Joannes Franciscus ° Houtvenne 1790.08.06 z Sels Petrus ° Betekom & Van den Broeck Adriana ° Aarschot X Baal 1812.12.03 Van Hespen Joanna ° Baal 1788.12.22 d Van Espen Antonius ° Baal & Verbinnen Elisabeth ° Betekom (1812-2)
Claes Henricus ° Betekom 1780.12.23 z Claes Jacobus ° Betekom & De Keyser Anna Maria ° Aarschot X Baal 1812.12.24 Van Elder Theresia ° Baal 1788.12.22 d Van Elder Petrus ° Putte & Wouters Elisabeth ° Betekom (1812-3)
Franes Adrianus ° Baal 1780.05.04 z Franes Joannes ° Rijmenam & Guldentop Anna Catharina ° Aarschot X Baal 1812.12.24 Van der Auwera Anna Catharina ° O.L.V.-Waver 1783.08.27 d Van der Auwera Petrus ° O.L.V.-Waver & Van Vlaslaer Elisabeth ° Schriek (1812-4)
Van Roy Adrianus ° Baal 1791.12.26 z Van Roy Joannes Franciscus ° Baal & Van de Velde Elisabeth ° Betekom X Baal 1812.12.24 Anthonis Joanna Catharina ° O.L.V.-Waver 1792.03.25 d Anthonis Franciscus ° Tremelo-Werchter & Van Neurck Anna Elisabeth ° Baal (1812-5)
Lauwens Augustinus Josephus ° Mechelen 1762.02.09 z Lauwens Petrus ° Mechelen & Stockaer Catharina ° O.L.V.-Waver - weduwnaar ??? X Baal 1813.01.28 De Wyngaert Anna Catharina ° Baal 1785.10.28 d De Wyngaert Antonius ° Betekom & Wouters Anna Catharina ° Werchter (1813-1)
Van Rompaey Joannes Baptist ° Schriek 1775.02.26 z Van Rompaey Joannes ° Schriek & Scherens Catharina ° Schriek X Baal 1813.05.06 Verstreken Anna Elisabeth ° Baal 1775.08.05 d Verstreken Joannes ° Baal & Vissenaeckens Anna Maria ° Oosterwijk (1813-2) kinderen : Van Rompaey Theresia ° Baal 26 Prairial VII - Van Rompaey Franciscus ° Werchter 4 Fructidor X - Van Rompaey Anna Maria ° Baal 1812.09.12
Van Eycken Joannes Franciscus ° Werchter 1774.01.18 z Van Eycken Christianus ° Werchter & Staes Elisabeth ° Werchter X Baal 1813.05.13 Verelst Joanna ° Baal 1781.06.20 d Verelst Andreas ° Berlaar & Voets Elisabeth ° Langdorp (1813-3)
Lauwens Andreas ° Betekom 1754.04.25 z Lauwens Henricus ° Werchter & Vandebosch Anna ° Werchter - weduwnaar Anna Maria Petronella ??? X Baal 1813.07.13 Van der Auwera Anna Elisabeth ° Oosterwijk-Houtvenne 1776.05.11 d Van der Auwera Hubertus ° Heist-op-den-Berg & Guldentops Elisabeth ° O.L.V.-Waver (1813-4)
Wouters Franciscus Josephus ° Werchter 1893.10.31 z Wouters Joannes Baptist ° Werchter & Van Leemput Joanna ° Werchter X Baal 1813.09.16 Baumans Angelica ° Baal 1792.01.28 d Baumans Henricus ° Baal & Herremans Anna Catharina ° Werchter (1813-5)
Van Eycken Petrus ° Begijnendijk 24 jaar z Van Eycken Joannes Baptist & Eggers Catharina X Baal 1814.04.21 De Coninck Anna ° Baal 26 jaar d De Coninck Egidius & Heyligen Anna Maria (1814-1)
Gielens Joannes Baptist 32 jaar oz Gielens Anna Elisabeth X Baal 1814.05.22 Goossens Anna 25 jaar d Goossens Joannes † Baal 1810.03.07 & Wouters Anna † Begijnendijk 29 Fructidor XIII (1814-2)
Beckx Wilhelmus ° Bergeyck 31 jaar z Beckx Cornelius † Bergeyck 1798.06.11 & Royackers Anna Maria † Bergeyck 1792.11.10 - X Baal 1814.06.19 Janssens Barbara Maria ° Werchter 22 jaar d Janssens Petrus † Baal 1814.06.02 & Verbeeck Anna Maria (1814-3)
Van Campenhout Henricus 24 jaar z Van Campenhout Joannes Baptist & Colebunders Joanna Maria X Baal 1814.10.20 Wenderickx Theresia 21 jaar d Wenderickx Joannes Baptist & Michiels Anna Barbara † Baal 1812.12.21 (1814-4)
Van Wimp Andreas ° Gelrode 31 jaar z Van Wimp Andreas & Wauters Joanna X Baal 1815.02.06 Kindermans Anna Catharina ° Werchter 27 jaar d Kindermans Joannes Baptist † Werchter 4 Pluviose X & Verhaegen Anna Maria (1815-1)
Mariën Joannes Baptist minderjarig z Mariën NN † Heist-op-den-Berg 1815.03.20 & Vervloesem Elisabeth X Baal 1815.04.06 Nys Anna ° Baal 22 jaar d Nys Franciscus † Baal 1814.06.30 & Broeck Catharina (1815-2)
Op de Beeck Petrus ° Begijnendijk 29 jaar z Op de Beeck Joannes † Begijnendijk 1795.04.07 & Michiels Anna Catharina † Baal 3 Nivose XIII - X Baal 1815.12.07 Vervoort Anna Catharina ° Baal 26 jaar d Vervoort Petrus & Vinckx Maria Catharina † Baal 1809.04.22 (1815-3)
Claes Henricus ° Werchter 25 jaar z Claes Guilielmus & Van Geel Joanna Maria X Baal 1816.10.07 Verbeeck Maria Catharina ° Betekom 22 jaar d Verbeeck Petrus & Van Bael Anna Catharina (1816-1)
De Roover Guilielmus Andreas ° Begijnendijk 43 jaar z De Roover Petrus † Begijnendijk 1811.10.31 & Briers Joanna Catharina † Booischot 1779.07.13 - weduwnaar De Ryck Maria Theresia † Baal 1815.05.25 - X Baal 1816.11.07 Van de Velde Angelina ° Betekom 31 jaar d Van de Velde Joannes Baptist & Van Goethem Joanna Maria (1816-2)
Wouters Henricus ° Betekom 32 jaar z Wouters Joannes Franciscus † Baal 1814.03.31 & Goris Maria X Baal 1817.03.01 Tuerfs Maria ° Baal 25 jaar d Tuerfs Joannes & Wouters Maria † Baal 1816.10.14 (1817-1)
De Pauw Guilielmus ° Haacht 36 jaar z De Pauw Joannes Baptist & Verkammen Elisabeth † Haacht 1814.08.05 - weduwnaar Pelsers Barbara X Baal 1817.04.17 Baumans Joanna ° Baal 1780.12.09 d Baumans Andreas † Baal 30 Nivose X & Van Erwege Regina † Baal 1792.02.29 - weduwe Leys Petrus † Baal 1815.03.19 (1817-2)
wordt vervolgd
21-02-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
18-02-2021
BS Baal - Overlijdensakten 1802-1817
BURGELIJKE STAND - BAAL Overlijdensakten 1802 - 1817 bewerkt door René Lambrechts
Goris Petronella † Baal 19 Brumaire XI ° Baal 30 jaar echtgenote Goyvaerts Jacobus (XI-1)
Meulders Joanna Catharina † Baal 14 Pluviose XI ° Antwerpen 1 jaar bij Coenen Adrianus (XI-2)
Janssens Joannes † Baal 14 Ventose XI ° Baal 25 dagen z Janssens Anna Maria (XI-3)
Verstraeten Anna Catharina † Baal 25 Ventose XI ° Baal 4 maand d Verstraeten Joannes & De Koninck Anna Maria (XI-4)
Ver Binnen Maria † Baal 25 Floreal XI ° Tergoes Batavia 60 jaar d Ver Binnen Egidius - aangifte Maerschalck Henricus = zoon (XI-5)
De Haes Joannes † Baal 6 Prairial XI ° Baal 50 jaar z De Haes Petrus & Verbeiren Anna Maria - echtgenoot Van Elderen Theresia (XI-6)
Verhaegen Elisabeth † Baal 28 Prairial XI ° Baal 18 maand d Verhaegen Joannes Franciscus & Braes Anna (XI-7)
Janssens Maria Theresia † Baal 22 Messidor XI ° Baal 18 dagen z Janssens Elisabeth (XI-8)
Cornelis Joanna Elisabeth † Baal 29 Messidor XI ° Werchter 29 jaar d Cornelis Joannes Baptist & Van Hove Elisabeth - echtgenote Torf Henricus (XI-9)
De Swert Joannes Franciscus † Baal 10 Thermidor XI ° Baal 18 maand z De Swert Joannes Baptist & Iwens Elisabeth (XI-10)
Serneels Theresia † Baal 24 Thermidor XI ° Baal 30 jaar d Serneels Cornelius & Coeckelbergs Catharina - echtgenote Uytterhoeven Joannes Baptist (XI-11)
Cornelis Joanna † Baal 30 Thermidor XI ° Werchter 29 jaar d Cornelis Joannes Baptist & Van Hoof Elisabeth - echtgenote Torf Henricus (XI-12) = (XI-9)
Goris Joannes Franciscus † Baal 26 Vendemiaire XII ° Baal 60 jaar z Goris Joannes & Van Horik Anna - echtgenoot Van Hoegaerden Anna Maria (XII-1)
De Ley Catharina † Baal 20 Frimaire XII ° Antwerpen 13 maand bij Verhaegen Henricus (XII-2)
Kindermans Theresia † Baal 20 Frimaire XII ° Baal 24 dagen d Kindermans Michael & Nys Petronella (XII-3)
Verstraeten Petrus † Baal 23 Nivose XII ° Baal 3 dagen z Verstraeten Joannes Franciscus & De Coninck Anna Maria (XII-4)
Verstraeten Maria Theresia † Baal 23 Nivose XII ° Baal 3 dagen d Verstraeten Joannes Franciscus & De Coninck Anna Maria (XII-5)
De Cock Elisabeth † Baal 10 Ventose XII ° Begijnendijk 66 jaar religieuze d De Cock Guilielmus & Bols Catharina (XII-6)
Goovaerts Franciscus † Baal 5 Germinal XII ° Baal 2 jaar z Goovaerts Jacobus & Goris Petronella (XII-7)
Wuyts Joannes Baptist † Baal 28 Germinal XII ° Heist-op-den-Berg 55 jaar z Wuyts Cornelius & … - echtgenoot Verstreken Elisabeth (XII-8)
De Wyngaert Anna Catharina † Baal 1 Floreal XII ° Baal 2 ½ jaar d De Wyngaert Barbara (XII-9)
Verhaegen Joannes Franciscus † Baal 17 Messidor XII ° Baal 39 jaar z Verhaegen Adam & De Becker Catharina - echtgenoot Braes Anna (XII-10)
Van den Eynde Joannes † Baal 17 Thermidor XII ° Kessel 48 jaar z Van den Eynde Franciscus & De Vos Petronella - echtgenoot Ven Anna Catharina (XII-11)
Van de Velde Petrus † Baal 23 Fructidor XII ° Baal 19 jaar z Van de Velde Joannes & Van Elderen Anna Maria - ongehuwd (XII-12)
Wenderickx Petrus Franciscus † Baal 13 Frimaire XIII ° Baal 83 jaar z Wendrickx Joannes & Bruynseels NN - echtgenoot Mertens Joanna Maria (XIII-1)
Volders Petrus † Baal 1 Nivose XIII ° Oosterwijk 54 jaar z Volders Petrus & NN - echtgenoot Jooris Maria Anna (XIII-2)
Michiels Catharina † Baal 3 Nivose XIII ° Baal 60 jaar d Michiels Henricus & Hendrickx Maria - weduwe Op de Beeck Joannes (XIII-3)
Verelst Guilielmus † Baal 28 Nivose XIII ° Baal 5 dagen z Verelst Petrus & Janssens Barbara (XIII-4)
Kindermans Joanna Catharina † Baal 3 Pluviose XIII ° Baal 10 dagen d Kindermans Michael & Nys Petronella (XIII-5)
Van Nuffelen Petrus † Baal 6 Pluviose XIII ° Baal 27 jaar z Van Nuffelen Henricus & Wendrickx Theresia - echtgenoot Van Elderen Maria Anna (XIII-6)
Van Espen Antonius † Baal 16 Pluviose XIII ° Baal 27 jaar z Van Espen Joannes & Reniers Elisabeth - echtgenoot Verbinnen Elisabeth (XIII-7)
Verstreken Joannes Baptist † Baal 19 Pluviose XIII ° Baal 3 jaar z Verstreken Joanna Maria (XIII-8)
Van de Brande Maria Catharina † Baal 19 Pluviose XIII ° Oosterwijk 61 jaar d Van de Brande Martinus & Somers Anna Maria - echtgenote Wouters Adrianus (XIII-9)
Rappoort Petrus † Baal 5 Ventose XIII ° Baal 8 dagen z Rappoort Joannes Franciscus & Goris Theresia ( Schriek ) (XIII-10)
De Haes Theresia † Baal 10 Germinal XIII ° Baal 7 jaar d De Haes Petrus & Serneels Anna Catharina (XIII-11)
Van Casteren Clara † Baal 11 Germinal XIII ° Baal 55 jaar d Van Casteren Joannes & Verbeeck Joanna Maria - echtgenote Vinckx Joannes (XIII-12)
Van Wump Catharina † Baal 10 Floreal XIII ° Baal 5 jaar d Van Wump Joannes & Verbruggen Barbara (XIII-13)
Vercasteren Franciscus † Baal 16 Floreal XIII ° Baal 10 dagen z Vercasteren Petrus & De Wever Elisabeth ( Schriek ) (XIII-14)
Van Eyken Henricus † Baal 27 Floreal XIII ° Werchter 54 jaar gehuwd (XIII-15)
De Cock Barbara † Baal 1 Prairial XIII ° Begijnendijk 60 jaar d De Cock Guilielmus & Bols Catharina - echtgenote Van Passel Petrus (XIII-16)
Peetermans Anna Catharina † Baal 26 Prairial XIII ° Baal 35 jaar d Peetermans Livinus & Baumans Anna Catharina - echtgenote Mertens Antonius (XIII-17)
Coremans Maria Catharina † Baal 1 Messidor XIII ° Baal 23 jaar ongehuwd d Coremans Joannes Franciscus & Wauters Anna Catharina (XIII-18)
Frans Joannes † Baal 19 Thermidor XIII ° Rijmenam 60 jaar z Frans Martinus & Geens Maria - echtgenoot Guldentops Catharina (XIII-19)
Janssens Joannes Franciscus † Baal 28 Thermidor XIII ° Betekom 12 jaar z Janssens Petrus & Verbeeck Anna Maria (XIII-20)
Verhaegen Joannes Baptist † Baal 12 Fructidor XIII ° Baal 23 jaar z Verhaegen Anna Catharina (XIII-21)
Dockx Petrus Franciscus † Baal 12 Fructidor XIII ° Schriek 38 jaar z Dockx Joannes & Van der Auwera Anna Catharina - echtgenoot Wouters Maria Elisabeth (XIII-22)
Van Nuffelen Joannes Baptist † Baal 19 Vendemiaire XIV ° Baal 5 dagen z Van Nuffelen Joannes Franciscus & De Meyer Lucia (XIV-1)
Galicia Catharina † Baal 30 Vendemiaire XIV ° Baal 24 dagen d Galicia Joannes Dominicus & Van Vlasselaer Elisabeth (XIV-2)
Van Nuffelen Angelina ° Baal 1806.03.01 ° Baal 17 dagen d Van Nuffelen Joannes ° Baal & Heremans Petronella ° Werchter (1806-3)
Van Nuffelen Angelina † Baal 1806.03.01 ° Baal 6 maand d Van Nuffelen Joannes Franciscus & De Meyer Lucia (1806-4)
Verwump Philippus † Baal 1806.03.22 ° Baal 3 maand z Verwump Joannes & Verbruggen Barbara (1806-5)
De Swerdt Joannes Franciscus † Baal 1806.04.11 ° Baal 18 maand z De Swerdt Joannes Baptist & Iwens Elisabeth (1806-6)
Coeckelberghs Adriana † Baal 1806.06.11 ° Heist-op-den-Berg 50 jaar d Coeckelberghs Joannes & NN - echtgenote Serneels Joannes Baptist (1806-7)
Galicia Anna Barbara † Baal 1806.07.17 ° Baal 6 jaar d Galicia Joannes & Van Vlasselaer Elisabeth (1806-8)
Van Elderen Guilielmus Bernardus † Baal 1806.08.24 ° Baal 4 dagen z Van Elderen Petrus & Verbruggen Anna Catharina (1806-9)
Van Vlasselaer Anna Elisabeth † Baal 1806.09.19 ° Betekom 60 jaar - echtgenote Van Eycken Henricus (1806-10)
Maerschalck Anna Maria † Baal 1806.12.06 ° Baal 18 maand d Maerschalck Henricus & Beullens Anna (1806-11)
Vinckx Petrus Franciscus † Baal 1806.12.06 ° Baal 6 maand z Vinckx Petrus & Gilis Anna Maria (1806-12)
De Roey Andreas † Baal 1807.01.13 ° Baal 26 jaar ongehuwd z De Roey Joannes Baptist & Van den Broeck Anna Maria (1807-1)
Vinckx Maria Theresia † Baal 1807.01.20 ° Baal 34 maand d Vinckx Joannes & Van Casteren Clara (1807-2)
Verhaegen Joannes † Baal 1807.01.05 ° Baal 82 jaar z Verhaegen Joannes & NN - echtgenoot Geluykens Joanna Maria (1807-3)
Verlinden Joanna † Baal 1807.02.19 ° Baal 1807.02.13 d Verlinden Petrus Antonius & Van den Hout Anna Maria (1807-4)
Goris Anna † Baal 1807.04.24 ° Baal 73 jaar d Goris Joannes & Meyers Lucia - echtgenote Coenen Joannes (1807-5)
Wens Anna † Baal 1807.04.25 ° Booischot 23 jaar ongehuwd d Wens Joannes & Frans Anna Maria (1807-6)
Celen Maria Anna † Baal 1804.05.12 ° Westerlo 37 jaar d Celen Petrus & Gauwberghs Anna Maria - echtgenote Jacobs Joannes Josephus (1807-7)
Van Calsteren Maria Theresia † Baal 1807.06.05 ° Baal 19 dagen d Van Calsteren Petrus & De Wever Elisabeth (° Schriek) (1807-8)
Verbruggen Franciscus † Baal 1807.06.14 ° Betekom 80 jaar echtgenoot Fredrickx Maria Catharina (1807-9)
Wauters Joannes † Baal 1807.06.23 ° Begijnendijk 9 jaar z Wauters Andreas & Vercammen Anna (1807-10)
Janssens Petrus † Baal 1807.07.09 ° Werchter 45 jaar z Janssens Joannes & Van Eyken Anna Catharina - echtgenoot Op de Beeck Anna Maria (1807-11)
Van Nuffelen Joannes Franciscus † Baal 1807.08.30 ° Betekom 90 jaar z Van Nuffelen Petrus & Peetens Elisabeth - weduwnaar Van der Borght Anna Maria (1807-12)
Van Espen Anna Elisabeth † Baal 1807.09.07 ° Baal 11 dagen d Van Espen Philippus & Braes Anna Catharina (1807-13)
Janssens Guilielmus † Baal 1807.09.23 ° Rotselaar 64 jaar z Janssens Petrus & Geens Maria - echtgenoot De Swert Maria Anna (1807-14)
Peeters Petronella † Baal 1807.09.24 ° Heist-op-den-Berg 32 jaar d Peeters Joannes & De Wyn Isabella - echtgenote Van den Broeck Franciscus (1807-15)
Van den Broeck Anna Catharina † Baal 1807.09.25 ° Baal 6 dagen d Van den Broeck Franciscus & Peeters Petronella (1807-16)
Nys Petronella † Baal 1807.09.27 ° Baal 37 jaar d Nys Andreas & Pelgrims Elisabeth - echtgenote Kindermans Michael (1807-17)
Vinckx Barbara Maria † Baal 1807.10.16 ° Baal 13 jaar d Vinckx Petrus & Sielens Anna Maria (1807-18)
Verbeeck Anna Catharina † Baal 1807.10.18 ° Werchter 65 jaar d Verbeeck Adrianus & Goovaerts Lucia - echtgenote Haegemans Joannes Baptist (1807-19)
Van Espen Joannes Franciscus † Baal 1807.10.23 ° Betekom 17 jaar d Van Espen Antonius † & Verbinnen Elisabeth (1807-20)
Verstreken Joannes † Baal 1807.11.04 ° Baal 16 maand z Verstreken Henricus & Verbruggen Anna Catharina (1807-21)
Vervoort Theresia † Baal 1807.12.23 ° Baal 3 jaar d Vervoort Petrus & Vinckx Maria Catharina (1807-22)
Van Meerbeeck Anna Catharina † Baal 1807.10.29 ° Baal 30 jaar d Van Meerbeeck Andreas & Goris Anna Maria - echtgenote Serneels Joannes Franciscus (1807-23)
Volkaerts Joannes Baptist † Vilvoorde 1807.12.10 ° Keerbergen 57 jaar z Volkaerts Joannes Baptist & De Beek Joanna - echtgenoot Feyaerts Anna Elisabeth (1807-24)
Feyers Guilielmus † Baal 1807.12.31 ° Werchter 12 jaar z Feyers Elisabeth (1807-25)
Pardon Anna † Baal 1808.01.04 ° Baal 42 jaar ongehuwd d Pardon Joannes & Van Eycken Catharina (1808-1)
Vollekaerts Anna Maria † Baal 1808.01.07 ° Betekom 10 jaar d Vollekaerts Joannes Baptist & Feyers Elisabeth (1808-2)
Verstreken Elisabeth † Baal 1808.01.31 ° Baal 60 jaar z Verstreken Henricus & Nys Antonetta - echtgenote Wuyts Joannes Baptist (1808-3)
Goris Anna Catharina † Baal 1808.02.10 ° Heist-op-den-Berg 90 jaar ongehuwd (1808-4)
Reyers Joannes † Baal 1808.02.12 ° Werchter 70 jaar z Reyers Joannes Franciscus & Debersie Anna Maria - echtgenoot Reyers Catharina (1808-5)
Van Lenten Aloysius † Baal 1807.12.10 ° Antwerpen 11 maand vondeling bij De Swert Joannes Baptist (1808-6)
Den Draeck Petrus † Baal 1808.03.08 ° Baal 5 dagen z Den Draeck Michael & Vervloessem Elisabeth (1808-7)
Coenen Joannes † Baal 1808.03.09 ° Baal 77 jaar z Coenen Petrus Adrianus & NN - echtgenoot Goris Anna (1808-8)
Verwimp Anna Catharina † Baal 1808.03.17 ° Baal 2 maand d Verwimp Joanna (1808-9)
Verstraeten Joannes † Baal 1808.03.13 ° Schriek 32 jaar z Verstraeten Joannes & Mommens Maria - echtgenoot De Coninck Anna Maria (1808-10)
De Swert Franciscus † Baal 1808.03.17 ° Booischot 60 jaar z De Swert Egidius & De Cock Anna Maria - echtgenoot Goris Anna Maria (1808-11)
Vinckx Joannes Andreas † Baal 1808.03.30 ° Baal 4 maand z Vinckx Joannes & Peeters Joanna Elisabeth (1808-12)
Van Loock Joannes † Baal 1808.04.05 ° O.L.V.-Waver 60 jaar z Van Loock Mattheus & Van Boon Maria - echtgenoot Pelgrims Anna Maria (1808-13)
Van Nuffelen Anna Catharina † Baal 1808.04.10 ° Baal 20 jaar z Van Nuffelen Joannes & Heremans Petronella (1808-14)
Maes Maria Magdalena † Baal 1808.05.03 ° Leuven 6 weken d Maes Catharina (1808-15)
Verwimp Petrus Franciscus † Baal 1808.07.10 ° Baal 11 maand z Verwimp Joannes & Verbruggen Barbara (1808-16)
Verbruggen Barbara † Baal 1808.08.03 ° Baal 28 jaar d Verbruggen Maria Anna - echtgenote Verwimp Joannes (1808-17)
Compagnie Petrus † Baal 1808.10.29 ° Heist-op-den-Berg 56 jaar z Compagnie Petrus & Moris Anna Catharina - echtgenoot Gebuerts Joanna (1808-18)
Crins Petrus † Baal 1808.12.21 ° Antwerpen 23 jaar - echtgenoot Op de Beeck Catharina (1808-19)
Mertens Joanna Maria † Baal 1808.12.19 ° Betekom 76 jaar d Mertens Petrus & NN - echtgenote Wendrickx Petrus (1808-20)
Van Gerven Anna Maria † Baal 1808.12.28 ° Mechelen 82 jaar echtgenote NN (1808-21)
Claes Maria Anna † Baal 1809.01.20 ° Baal 10 dagen d Claes Petrus Franciscus & Verhaegen Anna Maria (1809-1)
Vaneyken Anna Catharina † Baal 1809.01.22 ° Werchter 88 jaar echtgenote Pardon Joannes (1809-2)
Vertessen Joannes Franciscus † Baal 1809.02.24 ° Rillaar 43 jaar pastoor z Vertessen NN & Nys NN (1809-3)
Simons Anna Barbara † Baal 1809.03.12 ° Baal 76 jaar d Simons Joannes & Willens Anna Catharina - echtgenote Vanloo Joannes Andreas (1809-4)
Den Draeck Joannes † Baal 1809.03.12 ° Baal 4 jaar z Den Draeck Michael & Vervloessem Elisabeth (1809-5)
Wouters Anna Maria Julia † Baal 1809.03.22 ° Baal 3 jaar d Wouters Jacobus & Op de Beeck Joanna (1809-6)
Maerschalk Joanna † Baal 1809.03.23 ° Baal 14 maand d Maerschalk Henricus & Beullens Anna Catharina (1809-7)
Verloock Joannes Franciscus † Baal 1809.03.26 ° Baal 8 jaar z Verloock Joannes & Pelgrims Anna Maria (1809-8)
Cornelis Franciscus † Baal 1809.03.26 ° Baal 46 jaar z Cornelis Carolus & Goir Anna - echtgenoot De Hondt Maria Josephus (1809-9)
Janssens Maria Catharina † Baal 1809.03.27 ° Baal 25 dagen d Janssens Theresia (1809-10)
De Swert Dorothea † Baal 1809.03.31 ° Baal 6 maand d De Swert Joannes Baptist & Iwens Elisabeth (1809-11)
Doms Adrianus † Baal 1809.04.01 ° Baal 7 maand z Doms Anna Maria (1809-12)
Verelst Philippus † Baal 1809.04.13 ° Begijnendijk 44 jaar z Verelst Joannes & Van Elsen Elisabeth - echtgenoot Verelst Theresia (1809-13)
Pelgrims Joannes Baptist † Baal 1809.04.14 ° Baal 40 jaar z Pelgrims Petrus & De Ryck Joanna Maria - echtgenoot Verbruggen Anna (1809-14)
De Wyngaert Catharina † Baal 1809.04.16 ° Baal 34 jaar d De Wyngaert Philippus & Van Craen Maria Theresia - echtgenote Pelgrims Guilielmus (1809-15)
Torfs Maria Anna † Baal 1809.04.18 ° Aarschot 42 jaar d Torfs Joanna Maria - echtgenote Torfs Petrus (1809-16)
Verbruggen Joannes † Baal 1809.04.21 ° Betekom 50 jaar z Verbruggen Andreas & Liekens Maria - echtgenoot Lauwers Maria Elisabeth (1809-17)
Vinckx Maria Catharina † Baal 1809.04.22 ° Haacht 43 jaar d Vinckx Judocus & Vinckx Joanna Maria - echtgenote Vervoort Petrus (1809-18)
Van Nuffelen Joannes † Baal 1809.04.30 ° Baal 48 jaar z Van Nuffelen Paulus & Baumans Anna Maria - echtgenoot Heremans Petronella (1809-19)
De Hondt Anna Maria † Baal 1809.05.02 ° Betekom 48 jaar d De Hondt Guilielmus & Dillegrims Catharina - echtgenote Cornelis Franciscus (1809-21)
Haegemans Joannes Baptist † Baal 1809.05.27 ° Baal 13 dagen z Haegemans Franciscus & Wauters Maria Julie (1809-22)
De Swert Petrus † Baal 1809.05.29 ° Baal 3 jaar z De Swert Joannes Baptist & Huwens Elisabeth (1809-23)
Verbruggen Catharina † Baal 1809.06.26 ° Betekom 35 jaar echtgenote Verstreken Henricus (1809-24)
Goris Guilielmus † Baal 1809.06.26 ° Baal 60 jaar z Goris Joannes & Van de Vel Maria (1809-25)
Lauwers Elisabeth † Baal 1809.03.28 ° Werchter 37 jaar d Lauwers Henricus & Van den Bosch Anna - echtgenote Verbruggen Joannes (1809-26)
Verlinden Joanna † Baal 1809.07.05 ° Baal 8 dagen d Verlinden Antonius & Van den Hout Maria (1809-27)
Pelgrims Angelina † Baal 1809.07.09 ° Baal 5 maand d Pelgrims Guilielmus & Weyers (=De Wyngaert) Catharina (1809-28)
Van Campenhout Joannes Baptist † Baal 1809.07.31 ° Baal 8 dagen z Van Campenhout Joannes Franciscus & Van Mol Clara (1809-29)
Jacobs Elisabeth † Baal 1809.09.24 ° Baal 13 jaar d Jacobs Joannes Josephus & Sele Maria (1809-30)
Cornelis Joannes Baptist † Baal 1809.09.29 ° Baal 52 jaar z Cornelis Joannes Baptist & Gebues Elisabeth - echtgenoot Van Hove Elisabeth (1809-31)
Baumans Josephus † Baal 1809.10.09 ° Baal 9 dagen z Baumans Herman Josephus & Michiels Anna Maria (1809-32)
Luytens Antonetta † Baal 1809.12.07 - 83 jaar (1809-33)
Maerschalck Petrus † Baal 1809.12.21 ° Baal 7 jaar z Maerschalck Henricus & Beullens Anna Catharina (1809-34)
Van Rompay Josephus † Baal 1810.01.01 ° Schriek 26 jaar z Van Rompay Usmare & Naes Anna - echtgenoot Schoetens Maria Catharina (1810-1)
Maerschalck Petrus † Baal 1810.01.17 ° Baal 8 dagen z Maerschalck Henricus & Beullens Anna (1810-2)
Van Oosterwyck Egidius † Baal 1810.02.03 ° Heist-op-den-Berg 62 jaar z Van Oosterwyck Philippus & Van Hove Elisabeth - echtgenoot Wauters Anna Elisabeth (1810-3)
Verbeeck Henricus † Baal 1810.02.19 ° Baal 9 dagen z Verbeeck Joannes Baptist (° Schriek) & Michiels Anna (1810-4)
Van den Broeck Petrus Guilielmus † Baal 1810.03.01 ° Baal 7 jaar z Van den Broeck Joannes Franciscus & Peeters Petronella (1810-5)
Goosens Joannes † Baal 1810.03.07 ° Werchter 68 jaar z Goosens Petrus & Claes Anna - echtgenoot Wauters Anna (1810-6)
Vinckx Lucia † Baal 1810.03.25 ° Baal 11 jaar d Vinckx Joannes & Van Calster Clara (1810-7)
Van den Berck Arnoldus † Baal 1810.04.09 ° Veldhoven 35 jaar z Van den Berck Gerardus & Cauwenberghs Joanna (1810-9)
Van Nuffelen Catharina † Baal 1810.06.14 ° Heist-op-den-Berg 46 jaar d Van Nuffelen Cornelius & Van Swaever Noemie - echtgenote Verschoren Joannes (1810-10)
Van Oosterwyck Anna Elisabeth † Baal 1810.07.23 ° Baal 10 dagen d Van Oosterwyck Petrus & Van Passel Joanna (1810-11)
Serneels Cornelius † Baal 1810.11.08 ° Baal 70 jaar z Serneels Gerardus & Schepers Anna Catharina - echtgenoot Coeckelbergs Anna Catharina (1810-23)
Coremans Petrus † Lille 1807.12.21 ° Baal 21 jaar militair (1810-24)
Janssens Joannes Baptist † Baal 1810.12.31 ° Baal 3 maand z Janssens Guilielmus & Overloop Maria Catharina (1811-1)
Leyssens Joannes Baptist † Baal 1811.01.17 ° Baal 4 jaar z Leyssens Petrus & Baumans Joanna (1811-2)
Van Tongelen Clara † Baal 1811.02.24 ° Werchter 85 jaar d Van Tongelen Franciscus & Van den Ende Anna - echtgenote Wellens Joannes Baptist (1811-3)
Dockx Petrus † Baal 1811.03.06 ° Baal 17 jaar z Dockx Franciscus & Wauters Elisabeth (1811-4)
De Maerschalck Joannes Andreas † Baal 1808.09.26 ° Baal 24 jaar (1811-5)
Leyssens Joannes Baptist † Baal 1811.04.17 ° Baal 9 dagen z Leyssens Petrus & Baumans Joanna (1811-6)
Van Leemputten Franciscus Joannes † Baal 1811.06.03 ° Baal 20 jaar z Van Leemputten Joannes & Van Leemputten Theresia (1811-7)
Van Huerck Joannes Baptist † Baal 1811.06.05 ° Baal 62 jaar z Van Huerck Henricus & Fobelets Catharina - echtgenoot De Wyngaert Anna Catharina (1811-8)
Van Overschie Elisabeth † Baal 1811.06.06 ° Antwerpen 1 jaar vondeling bij Van Loo Andreas (1811-9)
Uytterhoeven Maria Angelica † Baal 1811.06.09 ° Baal 15 dagen d Uytterhoeven Petrus & De Wyngaert Anna Catharina (1811-10)
Den Draeck Anna † Baal 1811.06.11 ° Baal 2 jaar d Den Draeck Michael & Vervloessen Elisabeth (1811-11)
Cuypers Carolina † Baal 1811.06.20 ° Antwerpen 11 maand vondeling bij Verhaegen Henricus (1811-12)
Prijck Joannes † Baal 1811.07.25 ° Antwerpen 6 jaar z Prijck Herman & Meurs Anna Catharina (1811-13)
Fransch Anna Maria † Baal 1811.07.31 ° Schriek 66 jaar d Fransch Joannes & Liekens Anna - echtgenote Wens Joannes (1811-14)
Vervoort Joannes † Baal 1811.08.06 ° Baal 5 jaar z Vervoort Petrus & Vinckx Maria Catharina (1811-15)
De Swert Joannes † Baal 1811.08.26 ° Booischot 57 jaar z De Swert Petrus & NN - echtgenoot Wyns Lucia (1811-16)
Van Woonsel Petrus Franciscus † Baal 1811.09.17 ° Baal 6 weken z Van Woonsel Joannes Baptist & Van den Broeck Anna Maria (1811-17)
Torfs Joannes † Baal 1811.10.19 ° Baal 8 dagen oz Torfs Anna Maria ° Baal (1811-18)
Pauwels Guilielmus † Baal 1811.10.26 ° Begijnendijk 70 jaar z Pauwels Franciscus & De Swert Elisabeth - echtgenoot Van Dyck Anna Maria (1811-19)
Vissenaekens Anna Maria † Baal 1811.11.03 ° Oosterwijk 73 jaar d Vissenaekens Jacobus & Coppens Magdalena - echtgenote Verstreken Joannes (1811-20)
Doms Petrus † Baal 1811.11.13 - 65 jaar z Doms Joannes & De Haes Catharina - echtgenoot Verhaegen Maria (1811-21)
Beke Catharina † Baal 1811.12.17 ° Baal 7 dagen z Beke Joannes Baptist (° Schriek) & Michiels Anna (1811-22)
Somer Paulus † Baal 1811.12.30 ° Antwerpen 18 maand vondeling bij Van Loo Andreas (1811-23)
Van Oosterwyck Franciscus † Baal 1812.01.05 ° Baal 5 dagen z Van Oosterwyck Petrus & Van Passel Joanna (1812-1)
Claes Jacobus † Baal 1812.01.12 ° Baal 63 jaar z Claes Egidius & Van Swymmel Lucia - echtgenoot Elsen Anna Maria (1812-2)
Goris Joannes Franciscus † Baal 1812.01.18 ° Betekom 45 jaar z Goris Petrus & Van Nuffelen Anna Catharina - echtgenoot Mergaerts Joanna (1812-3)
Van Passel Joanna † Baal 1812.01.26 ° Ramsel 32 jaar z Van Passel Joannes & Wolput Elisabeth - echtgenote Van Oosterwyck Petrus (1812-4)
Vinckx Petrus † Baal 1812.02.07 ° Baal 2 jaar z Vinckx Joannes & Peeters Joanna Maria (1812-5)
Jacobs Catharina † Baal 1812.02.16 ° Walem 18 jaar d Jacobs Joannes Josephus & Celen Maria Anna (1812-6)
Van den Branden Joannes † Baal 1812.02.27 ° Schriek 61 jaar z Van den Branden Adrianus & Claes Theresia - echtgenoot Cornelis Anna Catharina (1812-7)
Huybregh Digna † Baal 1812.03.09 ° Baal 6 jaar d Huybregh Petrus (° Schriek) & Verstreken Lucia (1812-8)
De Roover Anna Elisabeth † Baal 1812.03.12 ° Baal 6 dagen d De Roover Guilielmus Andreas & De Ryck Maria Theresia (1812-9)
Elsen Anna Maria † Baal 1812.03.12 ° Betekom 60 jaar weduwe Claes Jacobus (1812-10)
Goffin Maria Gertrudis † Baal 1812.03.30 ° ? (Ourthe) 53 jaar d Goffin Lambertus & Florenville Maria - echtgenote Cempeneirs Josephus (1812-11)
Van Heurck Anna Elisabeth † Baal 1812.04.02 ° Baal 43 jaar d Van Heurck Franciscus & De Hoef Anna Barbara - echtgenote Antonis Franciscus (1812-12)
De Koning Anna Maria † Baal 1812.04.26 ° Baal 36 jaar d De Koning Egidius & Heyligen Anna Maria - echtgenote Colebunders Franciscus (1812-13)
Cauwenberghs Arnoldus † Baal 1812.07.11 ° Geel 63 jaar z Cauwenberghs Dominicus & Verwimp Elisabeth - echtgenoot Thielemans Isabella (1812-14)
Fasbinder Angelina † Baal 1812.08.05 ° Baal 2 maand d Fasbinder Joannes Guilielmus & Reyers Catharina (1812-15)
Meys Joanna Maria ° Baal 1702.02.17 d Meys Petrus & Van Cauwenbergh Catharina (76-9)
De Kokk Maria ° Baal 1702.06.00 d De Kokk Adrianus & Van En Maria (76-10)
Anna Catharina ° Baal 1702.06.00 d Joannes & Catharina (76-11)
Janssens Catharina ° Baal 1702.06.00 d Janssens Guilielmus & Luyten Barbara (76-12)
Petrus ° Baal 1702.07.17 z Joannes & Joanna (76-13)
Van Vlasselaer Maria Anna ° Baal 1702.11.12 d Van Vlasselaer Petrus & Keldermans Maria (Schriek) (76-14)
Briers Anna ° Baal 1702.12.15 d Briers Cornelius & …mans Catharina (76-15)
Goosens Christianus ° Baal 1702.12.17 z Goosens Antonius & Verbinnen Catharina (77-1)
Claes Petrus ° Baal 1703.01.03 z Claes Guilielmus & Coenen Adriana (77-2)
Reyers Joannes Franciscus ° Baal 1703.01.16 z Reyers Petrus & Lauwens Anna (77-3)
Wauters Gerardus ° Baal 1703.01.18 z Wauters Adrianus & Van Eshoven Maria (77-4)
(De) Ryck Josephus ° Baal 1703.03.21 z (De) Ryck Sebastianus & Van Uytvent Adriana (77-5)
Ceulemans Catharina ° Baal 1703.03.22 d Ceulemans Lucas & Van den Ende Maria (77-6)
Van Casteren Joannes ° Baal 1703.03.28 z Van Casteren Joannes & Vincx Maria (77-7)
Mierkens Hendericus ° Baal 1703.04.14 z Mierkens Adrianus & Schryns Elisabeth (77-8)
Iwens Joannes ° Baal 1703.04.09 z Iwens Adrianus & Wauters Elisabeth (77-9)
Persi Anna Maria ° Baal 1703.03.01 d Persi Ludovicus & Van der Loock Anna (77-10)
Meys Anna ° Baal 1703.08.14 d Meys Petrus & Van Cauwenbergh Catharina (77-11)
Nys Antonia ° Baal 1703.09.30 d Nys Petrus & Verstraeten … (77-12)
Wauters Catharina ° Baal 1703.10.28 d Wauters Cornelius & Weynants Anna (77-13)
Verhaecht Maria of Catharina ° Baal 1703.11.11 d Verhaecht Joannes & Peeters Francisca (77-14)
Grooteans Joannes ° Baal 1703.11.00 oz Grooteans Lucia (77-15)
Meys Joanna ° Baal 1703.12.02 d Meys Joannes & Van Poyer Magdalena (77-16)
Van Linden Nicolaus ° Baal 1703.12.17 z Van Linden Franciscus & Boeckx Catharina (78-1)
Weynants Anna Catharina ° Baal 1703.12.21 d Weynants Christianus & Crispyn Catharina (78-2)
Luyten Anna ° Baal 1703.12.22 d Luyten Cornelius & Verbeeren Gertrudis (78-3)
Kestens Petrus ° Baal 1703.12.26 z Kestens Joannes & Koels Catharina (78-4)
Coremans Anna ° Baal 1703.12.30 d Coremans Carolus & Pauwels Lucia (78-5) Michiels Anna ° Baal 1704.01.26 d Michiels Joannes & Wynants Elisabeth (78-6)
Brabants Petrus ° Baal 1704.01.26 z Brabants Andreas & Vies Anna (78-7)
Wilms Cornelius ° Baal 1704.07.22 z Wilms Petrus & Van den Bosch Anna (78-8)
De Ryck Anna ° Baal 1704.07.26 d De Ryck Sebastianus & Van Uytvent Adriana (78-9) Van Vlasselaer Adriana ° Baal 1704.09.26 d Van Vlasselaer Petrus & Keldermans Maria (Schriek) (78-10)
Verwimp Anna Maria ° Baal 1704.10.09 d Verwimp Joannes & Wilms Joanna (78-11)
Goesens Joanna ° Baal 1704.11.00 d Goesens Antonius & Verbinnen Catharina (78-12)
Van Casteren Petrus ° Baal 1704.11.00 z Van Casteren Joannes & Vincx Maria (78-13)
Librechts Anna Maria ° Baal 1704.12.09 d Librechts Joannes & Luyten Joanna (78-14)
De Swert Petrus ° Baal 1705.01.03 d De Swert Petrus & Cornelis Maria (78-15) Janssens Petronella ° Baal 1705.03.21 d Janssens Guilielmus & Luyten Barbara (79-1)
Ceulemans Adriana (foutief vermeld als Van Eynde Adriana) ° Baal 1705.04.12 d Ceulemans Lucas & Van Eynde Maria (79-2)
Wauters Egidius ° Baal 1705.05.15 z Wauters Adrianus & Vinckx Catharina (79-3)
Claes Barbara ° Baal 1705.05.16 d Claes Guilielmus & Coenens Adriana (79-4)
Vinckx Petrus ° Baal 1705.06.23 z Vinckx Bartholomeus & Wauters Catharina (79-5)
Luyten Cornelius ° Baal 1705.07.16 z Luyten Cornelius & Van Beeren Gertrudis (79-6)
De Ryck Petrus ° Baal 1705.08.26 z De Ryck Egidius & De Ryck Anna (79-7)
Lenaerts Guilielmus ° Baal 1705.08.01 z Lenaerts Sebastianus & Loomans Maria (79-8)
Steurs Franciscus ° Baal 1705.09.19 z Steurs Sebastianus & Joannens Helena (79-9)
Van Woensel Anna ° Baal 1705.10.22 d Van Woensel Nicolaus & De Roeye Adriana (79-10)
Reyers Guilielmus ° Baal 1705.10.29 z Reyers Petrus & Lauwens Anna (79-11) Bries Sebastianus ° Baal 1705.11.24 z Bries Cornelius & Looymans Catharina (79-12)
Wauters Maria Anna ° Baal 1705.12.08 d Wauters Cornelius & Wynants Anna (79-13)
Iwens Anna ° Baal 1705.12.26 d Iwens Adrianus & Wouters Elisabeth (80-1)
De Kock Joannes Franciscus ° Baal 1706.01.12 z De Kock Adrianus & Van den Eynde Maria (80-2)
Wynants Anna ° Baal 1706.04.28 d Wynants Christianus & Van Swyver Elisabeth (80-3)
31-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
30-01-2021
Parochie beschrijving door E.H.Truyts
Parochie Sint-Jan Baptist Schriek
Beschrijving door E.H.Truyts
Transcriptie door René Lambrechts
Beschrijving der Parochie van Schrieck
Opgave van het bestaande.
A. In godsdienstig opzicht
De Parochiale Kerk is toegewijd aan den H. Jan Baptist. Zij telt maar een patroon.
De parochie grenst : Noord : Heyst op den Berg ; Oost : Boisschot ; Oost Zuid : Bael ; Zuid : Tremeloo ; Zuid West : Keerbergen ; West : Putte en Noord West : Beersel.
Op den 31 December 1899 beliep het getal harer parochianen op 2279 allen toebehoorende tot den katholieken godsdienst ; het getal der communikanten is omtrent de 1550, het getal der doopen gedurende dat jaar is geweest 99, dat der huwelijken 16.
De naam en voornamen des Pastoors zijn : Truyts Evarist Lodewijk, hij is geboren te Heyst op den Berg den 13 September 1833, priester gewijd den 1! December 1858, pastoor genoemd te Schrieck den 20 December 1878. Er is maar een onderpastoor. Zijn naam en voornamen zijn Vermeerbergen Frans : hij is geboren te Vorsselaer den 25 Juni 1873, priester gewijd den 18 September 1897 en onderpastoor genoemd te Schrieck den 12 November 1897.
De volgende broederschappen zijn in de parochiale kerk wettig opgericht :
1) het broederschap der Gedurige Aanbidding ; deze heeft plaats den 11e Juli.
2) Het Aartsbroederschap van O.L.V.Onbevlekte Ontvangenis, verbonden met dit van O.L.V. van Hanswijck, de voornaamste feestdag is O.L.V.Onbevl.Ontvangenis.
3) Het Broederschap der Geloovige Zielen verbonden met het Aartsbroederschap van O.L.V. in Monterone te Rome. Het heeft voor doel de lijdende zielen des vagevuurs te verlossen of hunne pijnen te verzachten ; de voornaamste feestdag is Allerzielendag ; het heeft 360 leden.
4) Het genootschap tot Verlossing der verlatene zielen des vagevuurs verbonden met dit van La Chapelle Montligeau.
5) Het broederschap van den H.Antonius, opgericht in 1710: de bijzondere feestdag is de 2e Zondag van September.
6) Het geestelijk verbond ingesteld tot uitroeing der godslasteringen.
7) Het Apostelschap des gebeds, het heeft voor doel de leden aan te zetten om dagelijks te bidden tot welstand van onze Moeder de H.Kerk en van den Paus van Rome.
8) Het genootschap van den Levenden Rozenkrans. De leden verdeelen onder zich de 15 mysteriën van den Rozenkrans, elk lid leest dagelijks een tientje ter eere van het mysterie dat hem bevallen is.
9) De vereeniging van den Wekelijkschen kruisweg , zij telt 813 leden.
10) Het genootschap van de Voortplanting des geloofs, heeft voor doel de verspreiding van het geloof buiten het land. Het heeft 41 leden.
11) Het genootschap van den H. Franciscus Salesins, heeft voor doel de verspreiding van het geloof binnen het land. Het heeft 52 leden.
12) Het genootschap der H. Kindsheid heeft voor doel de opvoeding der verlatene kinderen in China en telt 350 leden. De voornaamste feestdag is Kerstdag.
13) Het genootschap der H. Familie heeft voor doel de christene huisgezinnen door de banden der godvruchtigheid, teenemaal aan de H. Familie toe te wijden opdat Jezus, Maria en Jozef voor dezelve zouden zorg dragen en ze beschermen als hunnen eigendom ; de voornaamste feestdag is de derde Zondag na Drijkoningenfeest, het heeft 349 ingeschrevene familiën.
14) Twee Congregatiën van O.L.V. verbonden met de Roomsche ingesteld in het College der Societeit Jezus onder den titel van O.L.V.Boodschap ; de eene voor de meisjes van 11 tot 16 jaar telt …leden, de andere voor de oudere telt … leden.
15) De Congregatie der Derde Orde van den H.Franciscus heeft 186 leden : 12 mannen en 174 vrouwen.
16) Het werk van St.Pieters penning ; het telt in elk huisgezin een of meerder leden.
17) Het genootschap van den H. Vincentius a Paulo heeft 11 werkende en 36 eereleden.
Er bestaat eene groote Kapel op het gehucht genoemd Grootloo. Zij is toegewijd aan den H.Naam Jezus. Eertijds werd in dezelve op sommige feestdagen een mis gezongen. Alzoo meldt de eerw. Heer Raeymaekers (arch.313) dat bij zijne benoeming als pastoor te Schrieck de gewoonte bestond van eene mis te zingen in de Kapel op de volgende feestdagen : 1e Besnijdenis, O.H.J.C., 2e H.Naam Jezus, 3e O.L.V.Boodschap, 4e H.H.Apostelen Petrus en Paulus, 5e O.H.Hemelvaart. In het jaar 1838 zijn deze diensten in de kapel afgeschaft geweest. Sedert dien tijd dezelve ook niet meer behoorlijk onderhouden geweest, en na eenige jaren was zij zoodanig vervallen dat men besloten had ze af te breken. Dit is niet gebeurd dank aan het verbod van zijne Emminentie den kardinaal Aartsbisschop Sterckx, die dezelve wilde behouden als zijnde de eenigste in het bisdom toegewijd aan den H.Naam. In 1891 is de kapel, alsdan bouwvallig teenemaal hersteld geweest door de zorgen en milddadigheid der familie E. Goossens, en sedert dien wordt er op den derden Maandag van elke maand eene mis gelezen door den E.H.Onderpastoor. In het jaar 1894 is door dezelfde familie Goossens de kapel vergroot en sedert dien wordt er op alle Zon- en heiligdagen eene mis gelezen, gepredikt, biecht gehoord en de H. Communie uitgedeeld door eenen E.H.Leeraer van het College van Aerschot. De feestdag is die van den H.Naam.
Er bestaat nog eene afzonderlijke kapel op het kasteel, doch er wordt nooit mis gelezen, alsook in het klooster der zusters waar mis gelezen en het H.Sacrament bewaard wordt.
Er zijn nog vier kleinere kapellen : 1e eene toegewijd aan O.L.V. op den processieweg, 2e eene toegewijd aan den H. Bernardus (steenweg naar Beersel), 3e eene toegewijd aan de H.H. Berthilia, Genoveva en Eutropia (Pandoerenhoek), 4e eene toegewijd aan O.L.V. (Hazenbergen).
Langs de wegen op de hoeken van straten zijn een groot getal kapelletjes aan huizen en staken meestal toegewijd aan O.L.V.
Er bestaat een Vrouwenklooster. De zusters behooren tot het Orde der zusters der Christelijke Scholen van den H. Joseph Calasanetens en hangen af van het Moederhuis van Vorsselaer.
Er is eene aangenomen school die der meisjes. Er zijn drij afdeelingen en eene bewaarschool. Het onderwijzend personeel bestaat uit zes zusters der Christelijke Scholen.
Er is een boerenbond bestaande uit…
Het kerkhof is rondom de kerk gelegen. Men zegt hier dat er eertijds een kerkhof geweest is rondom de kapel van Grootloo. Hiervan is geen enkel bewijs te vinden en alle spoor ervan is verdwenen
B. In burgerlijk opzicht.
De gemeente telt maar eene parochie.
De bevolking legt zich bijzonder toe op den landbouw
a) Men kweekt er : tarwe, rogge, gerst, boekweit, klaver, vlas, aardappelen, wortelen, beetwortelen, rapen.
b) Er is een tamelijk groote koophandel in boter.
c) Er zijn twee brouwerijen.
d) Men spreekt er de vlaamsche taal.
e) De gemeente bezit geene oorkonden meer. Dezelve zijn over eenige jaren door het provinciaal bestuur afgevraagd en weggehaald geweest. Ik weet niet of zij groot belang opleveren ; het getal der stukken was nochtans tamelijk groot. Men had beloofd dat de gemeente er eenen inventaris zou van gekregen hebben, tot hiertoe is aan die belofte nog niet voldaan geweest.
Op het kasteel is nog eene verzameling van oude stukken. Zij hooren toe aan de familie van der Stegen. Ik heb meermaals gevraagd om er mogen kennis van te nemen, doch er is mij nooit een voldoend antwoord gegeven geweest.
De instellings brieven der parochie berusten in de archieven der kerk van Aertselaer. Het afschrift dezer is hierbij gevoegd (bijv.nr 1)
Er is een hoofdonderwijzer Op de Beeck Jan en een hulponderwijzer De Belser Victor. In den loop van dit jaar zal een tweede hulponderwijzer bijgevoegd worden. De bevolking der school beliep op 31 December 1900 voor de hoogere afdeeling 70 leerlingen, voor de lagere 114.
Het getal meisjes der aangenomen school beliep voor de hoogere afdeeling 50, voor de middelbare 78, voor de lagere 92 (deze is nog verdeeld in twee klassen) voor de bewaarschool 140.
Er is eene pensioenkas onder den naam van Wie zaait, kan maaien ; zij bestaat uit 14 eere- en 165 werkende leden. Haar toestand is tamelijk goed.
Er is eene groote jaarmarkt op St.Jansdag. Er worden voornamelijk verhandeld kleerstoffen, huis en landbouwersgerief. Alle Maandagen is er botermarkt. ’s Woensdags is er eene groote verhandeling in jonge verkens.
II GESCHIEDENIS
Haar naam is op verschillige wijzen geschreven geweest. In de instellingsbrieven wordt zij geschreven Schriecke ; in andere stukken Schrick, Schriek : nu schrijft men Schrieck.
Aangaande haren oorsprong is te bemerken dat de kerk ten tijde der oprichting der parochie reeds bestond, zooals schijnt te blijken uit de oprichtingsbrieven. Het is te denken dat dit deel der parochianen van Beerzel welk langs den zuidenkant woonde, zeer verwijderd zijnde van hunne parochiekerk, een verzoekschrift zullen ingediend hebben aan zijne Hoogw. Mgr.Philippus bisschop van Kamerijk om de oprichting der reeds bestaande kerk als parochiekerk te bekomen. Ten gevolge van hetzelve zullen de zeer eerw. Heer Henricus, deken van H.Rumoldus te Mechelen en broeder Joannes de Marle, monik der abdij van den H.Bernardus voor zijne Hoogweerdigheid met een onderzoek gelast geweest zijn. Het verslag over hun onderzoek is in het jaar 1309 (feria IV infra Octavam Pascha) aan zijne Hoogweerdigheid gezonden geweest en door brieven gegeven te Brussel den 2e Zondag na H.Drijvuldigheidsfeest van hetzelfde jaar door den zeer eerw Heer Joannes de Monasterio bijzondere zaakgelastigde van zijne Hoogweerdigheid is het gunstig verslag van het onderzoek goedgekeurd en de parochie opgericht geweest.
LITTERAE FUNDATIONIS ECCLESIAE DE SCHRIECK
Anno 1309.
Littere fundationis et dotationis ecclesiarum parochialum diocesis Cameracensis Artselaer, Reeth et Scriecke, cum limitatione terminorum ac valorem earumdem facta per Decanum Mechliniensem et Priorem Sancti Bernardi ex mandato Doni Philippi, Cameracensis Episcopi, de concensu Abbatis Lobiensis ordinis Sancti Benedicti patroni locorum et curati de Conteka, in cujus parochia predicte due parochiales ecclesie prius erant tum cappelle et 3e sub parochia de Beersele, fundatoribus nobili Domina Adelysia de Ghinis, relicta quondam Walteri Berthout, Domino Mechliniensi, et Aegidio, filio earumdem.
Reverendo Patri et in Christo suo humilissimus domino Philippo, dei gratia Cameracensis Episcopo. Henricus, decanus ecclesiae Beati Rumoldi Mechlinienses et frater Joannes de Marle, monachus loci Sancti Bernardi, ipsius devoti filii, subjectionem et promptom obedientiam in mandatis reverendi paternitatis vestre mandatum, nobis directum per vestras litteras presentibus annescas diligenter exequentes secundum formam eiusdem mandate ad loca de Artselaer, de Reeth, et de Scriecke, personaliter accessimus, super singulis articulis in vestro mandato contentis inquirentes sollicite veritatem, vocatis ad hoc authoritate vestra omnibus qui de jure fiverant evocandi, imprinus igitua ad predictum locum de Artselaer et eorumdem locorum de Artselaer accedentis vocatis Domino Nicolao, curato de Conteke et eorumdem locorum de Artselaer et de Reeth, rectore, Aegidio de Buerstede, Joanne dicto Stelaert et Henrico de Grippe, testibus juratis in forma ecclesie ac plurimus aliis de tota viconiae fide dignis invenimus in dicto loco de Aertselaer ecclesia sen cappellam in honorem gloriose Dei genitraeis et virginis Marie, ab illustri Domina Adelysia, relicta quondam Domini Walteri Berthout, Domini Mechliniensis a nobili viro Aegidio Berthout, domino Mechleniensi, filio eorumdem, cum adjutorio quorondam aliorum Christi fidelium per consensum et voluntatem venerabilis et religiosi viri domini Abbatis Lobiensis patroni et domini Nicolai curati predicte loci de Canteka terminos sive limites predictus locus de Artselaer consistit competenter et laudabiliter fundatam et dotatam redditus sensibus ac minutis decimis usque ad summam viginti librarum turnensium et amplius perpetui aedditis et annui sive census, cujus dotis bona partialiter et nominetimis immediate presertibus inservatur :
AERTSELAER
REETH
SCRIECKE
Similiter ad locum de Scriecke personnaliter accedentes, voccatis omnibus, qui vocandi fuerant, et Domino Wilelmo, curato de Bersela specialiter, in cujus parochia dictus locus de Scriecke consistit, Domino Simone, curato de Putte, Joanne fifio Simonis, custodis, Waltero de Gore, Aegidio filio Pauli, et Paulo patre ipsius ac multis aliis juratis testibus fide dignis. Inveniums in eodem loco de Scriecke Capellam fundatam et constructam in honore Sancti Joannis Baptiste per nobilem virum Aegidium Berthout, supra dictumdominum Mechleniensem, ad cujus dominium dictus locus pertinet pleno jure et eandem cappellam dotatam ab ipso Aegidio, usque ad summam duodecim librarum Lovaniensum annuatim, qua valent sedecim turs, capiendarum ad decimam ejusdem Aegidii Berthout in eodem loco, una cum minuta decima valente centum solidos turonenses vel circiter quam quidem decimam pia memoriae Dominus Nicolaus, quondam Cameracensis Episcopus, de consensu Decam et Capitali Cameracensis dedit viro nobili quondam Domino Waltero Berthout Domino Mechleniensidave dicti Aegidii, ca conditione quod cappellae in dicto loco fundatit et ad opus Cappellae duodecum libras Lovanienses assignaretat et ipsum locum de consensu omnium quorum interfuit livotavimus secundum quod antiquum fossatum se extendit, circa dictum locum circumquaque, ad quem spectabat nihilominus quedam terra ibidem jacens extra fossatum vocata Theutonice Berthouts meer prout se extendit circumquaque, et ad premissas limitationes omnes et singulas observandas perpetuo inviolabiliter, ut premittitur, si tamen decretum vestra Reverendae discretionis intervenerit studiumus cunctos palos sen limites assignare predicta et bona omnia et singula, in districtu dominii nobilis Dominae Mechliniensis, ae Aegidii Berthout, domini Mechliniensis filii sui jacentia, per esidem mortificare fecimus ad quis dictarum ecclesiarum sive cappellarum et ab omni exim jurisdictione seculari, prout in litteris corum super hoc confectis luculenter videbitis contineri ; hic omnia et singula, tam dotationes quam limitationes, ordinata sunt et facta de beneplacito et consensu viri religiosi domini Abbatis Lobiensis, patroni ecclesie de Canteka in qua parochia ecclesia seu cappella de Artselaer et de Reeth sunt fundata, nec non de beneplacito et consensu domini Nicoali, curati unodem ecclesie de Conteke, ad domini Willelmi, curati ecclesie de Beersele intra cujus parochiam ecclesia seu cappella de Scriecke est fundata, ac omnium, qui quoquo mado supra premissis suum debuerant prebere consensum, que omnia et singula diximus vestre Reverende patermitati sub nostris siqillis humiliter referenda, super quibus vestre edocte circumspectionis et Reverende prudentie discernant oculi quid amplius fuerit faciendum, datum
Anno Domini Millesimo CCC°nono, feria VI infra octavam Passche, consensum quoque et beneplacitum tam patroni quam curatorum predictorum super omnibus et singulis articulis prenotatis in litteris corum super his confectis aperte videbitis contineri harum testimonio litterarum sigillis nostris sigillatarum. Datum ut supra.
LITTERE HIS PRECEDENTIS TRANSFIXE.
Universis presentes litteras inspecturis Joannes de Monasterio, commissarius specialis Revdi in Christo patris ac domini Bomini Philippi, Dei gratia Cameracensis Episcopi in Dominus salutem. Noverunt universi quod nos inquisitionen ecclesiarum de Artselaer, de Reeth et capella de Scriecke, cui nostra cedula infigitur per discretos viros decanum ecclesie beati Rumoldi Mechlinie et fratrem Joannes de Marle, monachum loci Sancti Bernardi, fideliter et bandabiliter factam approbamus, laudamus et ratificamus et dictam inquisitionem et competentiam dotationem et ea tangentia nec nan limitationem ac divisionem dictorum trium ecclesiarum sive cappellarum ab invicem et ab illis parochus, ex quibus processerunt, ac etiam divisionem matriculariarum sive custodiarum dictorum trium ecclesiarum ab invicem secundum parochiarum divisionem. Itaque quelibet ipsarum ecclesiarum sive cappellarum imperpetuum maneat parochial per se distincta, habeatque baptistorium et sepulturam, ae cetera quecumque parochialis ecclesia de jure tenetur habere, authorotate ordinaria nobis commissa confirmanus, harum testimonio litterarum nostro sigillo sigillatarum. Datum Bruxelle Anno Domini M°CCC° nono, Mominica secunda post Trinitatem.
LITTERE AMORTISATURE BONORUM ECCLESIARUM PAROCHIALIUM ARTSELAER, REETH & SCRIECKE, CUM SUPPLICATIONE AD EPISCOPUM CAMARACENSIS PRO CONFORMATIONE EARUMDEM.
Reverendo Patri et Domino Domino suo humilissimo Dno Philippo Dei gratia Camaracensi Episcopo Adelisia de Ghinis, relicta quondam bane memorie Domini Walteri Berthout, Dni Mechliniensis et Aegidius Berthout, dominus Mechliniensis, salutem cum omnia reverential pariter et honore. Cum vos Revde Pater et Donis viris providis decano beati Rumoldi Mechlinie et fratri Joanne de Malre, monacho loci Sancti Bernardi, vestris litteris dedentis in mandatis ut ad loca de Artselaer de Reeth et de Scriecke personaliter accedentis de omnibus que ad parochialis ecclesias noviter fundantas et instaurandas pertinerent, inquirerent veritatem, et eam vobis douet remittentur sub suis sigillis fideliter interclusam verum cum idem inquisitores nos informarint se predicta omnia juxta formam mandati vestri perfecisse et se omnia invenisse omnia pertinentia competenter et am vos bonadatis ecclesiarum dictorum locorum mortificaverimus et a nostra jurisdictione exempta diviserimus absoluta prout facere tamquam temporales domini debebamus hinc est quad vestre Revde patertinate devotionis supplicamus quatenus propter Deum et ab nostrarum precum intuitu ut de dictis cappellis fiant parochiales ecclesie vestrum dignemini interponere pariter et decretum tantum propter Deum et nos faciendo in proposito ut ex hoc divine remunerationis mercedem consequamini copictam et hoc vestre Revde dominationi sub nostris sigillis totis precordiorum affectibus supplicamus.
Datum Anno Domini M°CCC°octavo, dominica in medio Quadragesimi.
Inferius habebatur : Gecollationeert alle deze voors. Copyen tegens de origineele brieven, waer van eenighe gesegelt syn ende daermede bevonden t’accorderen by my openbaer notaris t’Antwerpen resideerende, desen 24 September 1621, ende was onderteekent J. van Lieluboelghem, nots. pubans. Onder stont : Gecollationneert dese copye tegens de copyen authentiek ende daermede bevonden accorderende. Quod attestor was onderteekent CH. Hoeffs nots.pubans.
Collatum concordat cum sua co-authentica
Quod attestor
J.Bta Bellenraet nots.pubans. 1686
Voorgaande Kopij is ontleend aan het Register G 7 berustend in het archief der kerk van Aartselaar.
Voor gelijkvormig afschrift : A. Steenackers past. In Aartselaar
J.B.Stockman Mortsel. (KAS 13)
Voor 1559 behoorde de parochie tot het bisdom van Kamerijk, zooals blijkt uit de instellingsbrieven, sedert dien zoo ik denk tot het bisdom Mechelen. De instellingsbrieven melden dat de zeer eerw. Heer Deken van Mechelen gelast geweest is met het onderzoek nopens de inrichting der parochie. Beersel zal dus deel gemaakt hebben van die dekenij. Te beginnen van 1309 tot 1564 blijft er ons in de archieven geen enkel stuk over. De doopregisters beginnen van 1651 en de doopakten van dan af tot 1779 zijn niet onderteekend en maken ook geene melding van dekanale visieten. Het is dus onmogelijk van daarin te kunnen vinden tot welke dekenij zij behoorde. Uit de nrs van het inventaris 98, 1657 ; 139, 1701 ; 189, 1745 ; 228, 1773 ; 230, 1774 ; 247, 1786 ,blijkt dat zij deel maakte van de dekenij Mechelen ten West, en in het begin der XIX eeuw maakte zij deel van de dekenij Lier, Sinds 1873 van die van Heyst op den Berg.
De parochie is altijd door wereldlijke priesters bediend geweest. Patronatus spectat ad personam de Heyst, qui cum incorporatus sit archipresbyteratui cathedralis Antverpiensis eo jure utitur idem archipresbyter (Van Gestel).
De parochie is ontstaan uit de onderverdeeling met Beersel.
Nopens de grenzen der parochie van vroeger leest men in de instellingsbrieven : ipsum locum limitavimus : secundum quod antiquum fossatum de extendit, ad quem spectabut nihilominus quodam terra ibidem jaceus vocata theutonice “Berthout meer” pront se extendit circumquaque Ik weet niet wat hier moet verstaan worden door dit antiquum fossatum tenzij de kleine rivier hier genoemd de Raam en die op de laatste kaarten voorkomt onder de naam van Raambeek. Zij loopt in de meeren gelegen Zuid-Oost en deze zullen waarschijnlijk dit Berthouts meer geweest zijn waarvan in de brieven gesproken wordt en die nu onder Bael zijn. Heeft deze rivier de grenzen der parochie langs dien kant gesteld dan moet zij ook langs dienzelfden kant merkelijk verkleind geweest zijn. De moeilijkheid bestaat van in te weten, hoe er dit deel zou bijgekomen zijn dat buiten de Raambeek valt en als met eenen tip in Tremeloo schiet. Dit kan ik noch vinden, noch uitleggen. Volgens nr 183 der arch. Had de zeer eerw. Heer van Deutegem deken van Aerschot in het begin der 17e eeuw aan den E.H.Pastoor van Schrieck vijf huizen afgestaan. Deze sedert de nieuwe grensscheiding van het jaar 1807 maken nu deel van Bael. Ik heb nergens gevonden dat er eenige verandering aan de grenzen langs andere kanten zou gebracht geweest zijn.
Het is onmogelijk van inlichtingen te geven nopens de bevolking der parochie gedurende de vijf eerste eeuwen van haar bestaan. In de oorkonden der kerk bestaan er geene statistieken van, en die der gemeente welke betrek op dien tijd hadden zijn afgehaald. Dezelve moet in het begin zeer klein geweest zijn aangezien de oudste doopregister dien wij hebben beginnende met het jaar 1604, voor hetzelfde jaar maar 12 doopen meldt. Volgens de nog bestaande statistieken op het gemeentehuis beliep zij in 1826 op 1514, in 1830 op 1535, in 1840 op 1566, in 1850 op 1852, in 1860 op 1820, in 1870 op 1864, in 1880 op 1889, in 1890 op 2014 en in 1900 op 2272.
In het jaar 1714 heeft Mevrouw Van Grootendael, lijftochtenares van den heer Hieronymus Zéty in de kerk een beneficie gesticht tot levensstand van eenen onderpastoor in dezes voegen : zie arch : De goederen waarvan spraak is in dit stuk (zie kaart : Koudhalzenhof) zijn later verkocht en het geld gedeeltelijk uitgezet geweest op de Staten van Vlaanderen (500gld.) en op de gemeente (500 gld.). Deze renten zijn door het Fransch Staatsbestuur afgeschaft geweest. Het overige was uitgezet bij verschillige partikulieren waarvan er nog twee overblijven : eene van 180 en eene van 125 guldens. De kerk gebruikmakende van het besluit van 7 Jan.1834, heeft dezelve aangeslagen en het is voor die som van 305 gld. Dat in den staat der fondatiën opgemaakt in 1887 acht gelezene missen gebracht geweest zijn. Verdere inlichtingen nopens de voorgenoemde stichteres zijn in de oorkonden niet te vinden.
De E.H.Onderpastoor was gelast met den kleinen onderhoud der kapel van Grootloo. Te dien einde, alsook voor zijn eigen bestaan had hij behalve den offer die jaarlijks rond de 30 gulden beliep :1e den intrest der renten in vorig antwoord vermeld ; 2e eenen cijns van 12 gulden bezet op een huis van den heer Baron voor het ontvangen van eenen eerw.Pater Minderbroeder op den feestdag van den H.Naam ; 3e eenen cijns van 2 gulden en 2 stuivers van een huis dat gebouwd was op een goed gelegen rond de kapel, genoemd het “Kapellehof” ; 4e eenen cijns van 2 gld. En 2 stuivers van een huis dat gebouwd was op een hoekske land even toebehoorende aan de kapel ; 5e de opbrengst der boomen staande rond de kapel ; 6e van den eerw. Heer Pastoor jaarlijks 120 gulden ; 7e van de gemeente 30 gulden ; 8e van de kerk 15 gulden. In het jaar 1821 zijn de boomen staande rond de kapel verkocht geweest, de opbrengst beliep 188 gld. welke som is aangeslagen geweest door de gemeente even als de andere voorgestelde goederen die alsdan verkocht geweest zijn. Nu heeft de familie Goossens een deel van het voorgemelde Kapellehof teruggekocht. De lijst der voorgemelde goederen en cijnsen is opgemaakt geweest in het jaar 1787 door den E.H.Adriaan Snoeckx alsdan pastoor. In hetzelfde stuk leest men : Proviseurs ofte collateurs den President van het Seminarie tot Mechelen en den deken van het distrikt van Mechelen ten Westen, moeten die vergeven naar hun goeddunken, daarover eerst gehoord zijn de den Pastoor, alzoo spreekt de fondatie selfs. De eerste verhuring van dit goed in de arch. vermeld is van het jaar 1662.
In het jaar 1662 hadden de gemeentes van Schrieck en Grootloo van zekere Jufvrouw Catharina de Cleyn eene som geleend van 21000 gld.(In het verslag eener zitting van den gemeenteraad gehouden den 9 Sept.1819 leest men 22000) Na verloop van 55 jaren hebben de overheden dezer gemeentes in de onmogelijkheid zijnde, niet alleen van ooit zulk kapitaal te kunnen afleggen, maar ook van de achterstallige intresten te kunnen voldoen die van tot eene gezamentlijke som van 42000 gulden beliepen het geluk gehad de hiernagemelde overeenkomst te kunnen sluiten ; met de liefdadige erfgenamen der Jufvrouw De Cleyn. Bij deze was bepaald dat de schuldeischers zich zouden vergenoegen met eene som van 7000 gulden op voorwaarde dat de gemeentes zich zouden gelasten met het doen celebreren der missen en jaargetijden in de volgende akten vermeld.
2) In het testament van den E.H.Carolus Lardinoy pastoor van Schrieck (1731-1771) leest men het volgende : Comende bij Eerw.Heere testateur, tot de dispositie van alle zijne resteerende mobilaire effecten ende constante penningen alsoock obligatien ende gesaemelijk al hetgene hij hiere van God verkregen heeft ende bezittende is, allen ’t selve laet maekt hij aen de taefele van den armen van Schrieck ende Grootloo, zoo nogthans dat sijne wille is dat alle jaeren de arme kinderen die hunnen eerste communie sullen doen wonende tot Schrieck ende Grootloo, zullen behoorelijk in staat gesteld worden om behoorelijk hunne eerste communie te doen (met last voor het armbestuur van een jaargetij te doen celebreeren voor den erflater).
3) In het jaar 1839, 1 Juli heeft de E.H.Benedictus Kerselaers onderpastoor te O.L.V.Waver de inzichten kennende van zijnen overleden broeder de E.H.Carolus Kerselaers, onderpastoor te Schrieck (1837) aan het armbestuur eene som geschonken van 2000 fr met last van jaarlijks onder het octaaf der Geloovige Zielen te doen celebreeren 6 gezongen missen en loven tot lafenis der geloovige zielen.
4) In het jaar 1847, 1 Juli heeft jufvrouw Catharina Rymenants bij testament aan het armbestuur eene som gemaakt van 4000 fr met last van jaarlijks onder het Octaaf van het Allerheiligste Sacrament ter harer intentie te doen celebreeren zes gezongen missen.
5) In het jaar 1855, 20 October, heeft Philippus Claes bij testament aan de kerk gemaakt twee perceeltjes land gelegen onder Keerbergen, met last van jaarlijks te doen celebreeren 7 jaargetijden, vier voor hem, erflater, twee voor zijne ouders, een voor zijnen broeder Pieter.
6) In het jaar 1858, 12 October heeft de heer Graaf Philippus van der Stegen de Schrieck door notariëlen akt aan het armbestuur afgestaan : 1e een perceel bouwland, 2e een perceel dennenbosch, 3e eene rent in kapitaal van 453,51 fr ; van het inkomen dezer goederen moet het derde deel aan het kerkfabriek afgestaan worden met last voor deze van jaarlijks te doen celebreeren een plechtig jaargetijde voor den gever en zijne afgestorvene familieleden.
7) In het jaar 1875 heeft de E.H.Joannes Andreas Van Ourshagen alsdan priester te Schrieck gekocht ten prijze van omtrent 5000 fr twee stukjes bouwgrond en een stuk bouwland gelegen in het dorp en aan de kerk geschonken. Deze goederen waren beschreven geweest op den naam van den E.H.C.Vermylen pastoor alhier en door dezen bij testament aan de kerk gemaakt.
8) In het jaar 1873 heeft de E.H.Carolus Vermylen aan het armbestuur gemaakt door testament een perceel land gelegen onder Heyst op den Berg met last van eene jaargetijde op zijnen sterfdag en eene uitdeeling van brood aan de armen.
9) In het jaar 1879 heeft de liefdadige Mevr.We.Goossens-Rymenants op haren grond en op hare onkosten gebouwd twee schoon schoollokalen. Later heeft een liefdadige werkman genoemd Joannes Baptist Boexstaens uit eigen beweging eene som geschonken van 2000 fr voor het bouwen van een derde lokaal voor de bewaarschool.
10) In het jaar 1882 heeft Mej.de Gravin Julia Van der Stegen geschonken eenen kruisweg geschilderd op doek en ingezet in eiken lijsten. De prijs beliep gezamentlijk 2152 fr.
11) In het jaar 1891 hebben Mr Engelbert Goossens en zijne zuster Josephina de kapel van Grootloo hersteld, in het jaar 1894 hebben zij dezelve vergroot en er eenen toren bij gebouwd.
11bis) In het jaar 1898 hebben de Jufvrouwen Ida en Maria Van den Eynde twee groote ramen in geschilderd en kathedraalglas geschonken. Zij hebben gekost 1500 fr.
12) Er bestond vroeger maar een broederschap, te weten dit van den H.Antonius. Voor het jaar 1710 had Mevr.Fr. van Grootendael den autaar van den H.Antonius geschonken met het inzicht van de oprichting te vragen van een broederschap ter eere van den heiligen (zie antw. Op vraag 6 geschiedenis). Door brieven gegeven te Rome den 7 Juni 1710 heeft Z.H.de Paus Clemens XI het te oprichten broederschap met de volgende aflaten verrijkt : 1e een volle aflaat op den dag der inschrijving, 2e een volle aflaat in het stervensuur, 3e een volle aflaat op den bijzondersten feestdag, dag te stellen door den Aartsbisschop, 4e eenen aflaat van 7 jaren en 7 quadragenen op vier min bijzondere feestdagen, insgelijks door den Aartsbisschop vast te stellen, 5e eenige gedeeltelijke aflaten vastgehecht aan sommige godvruchtige oefeningen. Door brieven gegeven te Brussel den 9 Augustus 1710 is het broederschap opgericht geweest door zijne Hoogw. Humbertus Guilielmus a Praecipiano aartsbisschop van Mechelen en de feestdagen gesteld als volgt : de 2e Zondag van September als bijzonderste ; de feestdagen van O.L.Vrouw Onbevlekte Ontvangenis, Lichtmis, O.L.V.Boodschap en O.L.V.Hemelvaart als min bijzondere. Volgens de regels van dit broederschap betalen de leden geen jaargeld doch elk lid is verzocht eene offergift te doen volgens goeddunken op den dag zijner inschrijving en ook jaarlijks. De eerste beschermer is geweest de Heer Christijn, Ridder, de eerste beschermster Mevr.Fr. van Grootendael. Dit broederschap heeft sedert dien altijd bestaan. Het groot getal der ingeschrevenen, het godvruchtig vieren der feestdagen, de jaarlijksche offergiften getuigen van den eeredienst der parochianen voor dien grooten heiligen. In het jaar 1890 ter gelegenheid eener missie gepredikt door de eerw.Paters Minderbroeders, is het broederschap op eene bijzondere wijze aanbevolen geweest, 400 nieuwe leden hebben zich laten inschrijven en sedert dien is het wederom in vollen bloei.
Behalve dit broederschap zijn in de kerk nog wettig opgericht de volgende :
1e Het broederschap der gedurige aanbidding opgericht door zijne Eminentie den Cardinaal Sterckx.
2e Het broederschap van O.L.V Onbevlekte Ontvangenis verbonden met het aartsbroederschap van O.L.V van Hanswijck opgericht door zijne Eminentie den Cardinaal Sterckx den 16 Juli 1856, op verzoek van den eerw. Heer Pauwels alsdan pastoor.
3e Het broederschap der geloovige zielen verbonden met het aartsbroederschap van O.L.V. in Monterone te Rome, opgericht door zijne Eminentie den Cardinaal Deschamps den 24 April 1877 op aanvraag van den E.H.Vermylen, pastoor.
Eertijds bestond hier eene gilde van den H.Sebastianus ; ik weet niet wanneer dezelve ingericht is. Zij was in bezit van een zilveren eereteken (breuk) het wapen dragende van den Heer Marcus Roussel, met de zinspreuk “post fel mel”. In het jaar 1844 hebben de twee laatst overblijvende leden dit eereteeken door schriftelijken akt aan de kerk afgestaan welke nog in bezit van hetzelve is. Alle twee jaren had er eene prijsschieting plaats die den hoogen vogel afschoot was voor dien tijd koning ; zij teerden jaarlijks, zij hadden hunne plaats in de processie voor elk afgestorven lid werd eene mis gedaan.
Zie bijv. n.2.
In het jaar 1878 is hier een vrouwenklooster opgericht bestaande uit drij zusters toebehoorende aan de instelling van de Zusters der Christelijke Scholen van den H. Jozef Calasanctus waarvan het moederhuis te Vorselaer is. Twee dezer waren genoemd als gemeente onderwijzeressen en bewoonden een huis behoorende aan de gemeente. In het jaar 1879 ter gelegenheid der nieuwe schoolwet hebben zij hun ontslag gegeven en het schoolhuis verlaten. Onmiddellijk daarna zijn er twee zusters bijgekomen en van dan tot in het jaar 1884 zijn zij gelast geweest met het onderwijs zoowel der jongens als der meisjes. De meisjesscholen werden voorloopig gedaan in een gehuurd huis en de jongensscholen in een huis kosteloos te hunner beschikking gesteld door den Heer Victor De Veuster. Aanstonds is men begonnen met het bouwen der vijf thans bestaande klaslokalen. Sedert het jaar 1884 hebben zij van het onderwijs der jongens afgezien en is hunne meisjesschool aangenomen geweest. Gedurende tien jaren hebben zij kosteloos een huis bewoond toehoorende eerst aan vrouwe We Rymenants, later aan Engelbert en Josephina Goossens. Sedert het jaar 1897 bewonen zij ten getalle van zes, een schoon nieuw gebouwd klooster.
Ik heb nooit vernomen dat er hier eenige dusdanige persoon zou geboren zijn of zou geleefd hebben.
De gemeente van Schrieck bestond uit de heerlijkheden van Schrieck en Grootloo in sommige oude stukken worden deze ook genoemd de dorpen van Schrieck en Grootloo. Onder het geestelijk opzicht hadden zij maar eene pastoor, die daarom genoemd werd : Pastoor van Schrieck en Grootloo. Onder het burgerlijk opzicht tot op het einde der 18e eeuw wierden zij bestierd door eenen Drossaert, eenen Meyer, twee burgemeesters en vier schepenen. Die moet nochtans zoo ik denk niet verstaan worden, alsof elke heerlijkheid afzonderlijk bestierd werd, door haren eigen burgemeester en schepenen, maar wel dat beide, alhoewel elke haren burgemeester en schepenen hebbende, gezamentlijk bestierd werden door bovengenoemde overheden. Ik heb immers geen enkel stuk gevonden in hetwelk het een of ander bestier afzonderlijk genoemd wordt, maar altijd gezamentlijk. Ook werden B.V. de noeming van koster en schoolmeester door beiden gedaan.
Volgens de instellingsbrieven hoorden de heerlijkheden van Schrieck en Grootloo toe aan den edele Heer Egidius Berthout. Later zijn zij tot verschilligen overgegaan Hierover zegt Van Gestel : Decantus Mechliniensis : Schrieck olem dictus Sint Jans int Schrieck. Districtus Arenlani tertio lapide a Mechlinia pagus conterminus dioecesi Antverpiensi. Dominium ejus postquam a variis jure pignoratitio pristinis temporibus fuit possessum, ejus jurisdictionem cum dominio de Grootloo aequisivit emptione absoluta a Philippo IV Hisp. Rege anno 1650, die 4e Martii. Theodorus Van der Nath, a quo eadem via emptionis ab eo devenit ad Antonium et Ferdinandum de Brouckhoven in qua stirpe hodie perseverat…Decimas hujus pagi pro duabas tertiis possidet parochus et restantem tertiam N.Wagewijns Hollandus, qui ea ratione fenetur annue solvere Parocho pro supplemento competentiae XVII flor. Porro proefatus Wagewijns an 1721 vendidet euneta sua bona possessiones et decimas quas in hoc pago possidebat D.N.Hagaert Pastori in Bonheyden. In hoc vico certum districtum decimarum possidet Abbas Parcensis, Novales utrius que loci (Schrieck et Grootloo) sunt Pastoris.
Van bovengenoemde familie de Brouckhoven is de heerlijkheid overgegaan tot de familie van der Stegen. Met bovengenoemde Antoon en Ferdinand de Brouckhoven en met Jan Baptist de Brouckhoven, en ook met het gemeentebestuur of met eenige leden van hetzelve is de E.H.Mertens Pastoor (1655) dikwijls in geschil geweest nopens het aanmatigen en verkoopen der pastoreele tienden, het noemen van koster en schoolmeester, ambten die door Jan Baptist de Brouckhoven zelfs ten prijs gesteld geweest waren, het teruggeven der kerkelijke archieven die voor deze aangeslagen geweest zijn. Met den heer Karel van der Stegen en ook met het genoemde bestuur is de E.H.Lardinoy, Pastoor (1741) gedurende verscheidene jaren in proces geweest nopens zekere pastoreele goederen, rekeningen van kerk en armbestuur, de tienden, enz…Daar de gemeente geene archieven meer bezit is het ons onmogelijk geweest andere bijzonderheden te vinden.
De benaamde plaatsen van gehuchten zijn : de Pandoerenhoek, het Jespers, Grootloo, het Kruispunt, de Hazenbergen ; van velden : de Leemvelden, het Lazarushof ; van pachthoeven : het Blokboschhof, de Kerkestede, de Kleine Schriecken, de Hommelen toren, de Steinehoef, het Grootloo-schrans, de Bollendijk, de Cauthalzen (op de nieuwe kaarten het Koudhalzenhof) ; een bosch genoemd de Puttebeemden, het Schavottenbrugske.
Het is onmogelijk te vinden wanneer de kerk gebouwd werd, het is te denken dat zij in het jaar 1309 reeds bestond. Die welke met het onderzoek nopens de oprichting der parochie gelast geweest zijn verklaren dat zij hier gevonden hebben cappellans ook ecclesiam toegewijd aan den H.Jan Baptist, gebouwd door den Heer Egidius Berthout. De kapel van Grootloo kan daar niet bedoeld worden, die is toegewijd aan den H.Naam en nergens is te vinden dat sedert dien een kerk zou afgebroken of eene nieuwe gebouwd geweest zijn. (Bijv. n 1)
Het bijv.n 4 verbeeldt de oude kerk alsook de kapel van Grootloo. Zij is tweemaal vergroot geweest, eens in het jaar 1792, en ook in ’t jaar 1844. Bij deze vergrootingen moet zij haren gothischen bouwtrant verloren hebben. De toren die onveranderd gebleven is heeft dien bouwtrant ; in den muur boven de pilaren waren kleine spitsvormige ramen die met de vergrooting toegemetseld geweest zijn omdat een enkel groot dak de twee kleinere vervangen heeft, de bogen tusschen de pilaren waren spitsvormig en nu rond. Op de plaat worden de groote ramen wel vierkantig verbeeld, doch dit is waarschijnlijk niet juist gedaan geweest. Het is even zoo met de raam in den toren boven de deur, die wordt er rond op getekend en zij is nog spitsvormig. De kerk heeft drij beuken en is in den vorm van een Latijnsch kruis. Het welfsel der middenbeuk is rond dat der zijbeuken plat. Zij heeft vijf autaren.
De kerk heeft geene meubelen die kunstweerde bezitten, er is een oude roode stool die zeer schoon is.
Er is een gotisch kruisbeeld hetgeen men zegt zeer schoon te zijn. Het beeld is 2,30 m hoog. Het heeft eenige herstelling nodig aan de kroon. Het beeld moet herschilderd en het kruis vernieuwd worden. De noodige aanvraag is gedaan.
1
2
3
4
D O M
Memorie van den eerweerdigen Heere Judocus Mertens 53 jaer pastoor dezer gemeynte waerachtigen vaeder der armen, trooster der siecken onderwyser der ongeleerden
Weldoender van kercke en armen die onvermoeyt in het woord Godts te verkondigen 50 jaeren en keeren gepredikt heeft de passie
Stierf oudt synde 80 jaer anno 1708 op den dagh van Sinte Michiel, dat ruste in peys bij Godt syne ziele
D O M
Hier leyde begraven den eerw. Heere
Gerardus Bogaerts
Pastoor van Schrieck
En Grootloo
Gestorven den 7e Xber 1721
Bid voor de ziele
Hier leyt begraven den eersaemen Adriaen Van Broeck Kerckmeester deser kercke die stierf den 12 February 1681 ende Cathelyne Hoylaerts syne ……huysvrouw
Bidt voor de zielen
Hier leyt begraven
… Van den Broeck
Bid voor de ziele
5
6
7
8
Hier leyt Jufvrouw Anna Moreels weduwe van Jonckheer Andries Roussel heere van Hovel ende stierf den 28 Meirt 1647 ende Jonckheer Marcus Roussel Heere van Hovel hunne sone
Stierf den 21 October 1650
Hier leyt begraven Jan Somers proviseur van ’t broederschap van Sint Antonius geweest in zijn leven ende oudt schepene van Schrieck ende Grootloo die gestorven is op den 9 Meert 1670 ende Catharina Serneels syne wettige die gestorven is den 16 Meert…
D O M
Monumentum
Perillustris Domini
Joannis Baptistae
de Brouckhoven
toparcha de Schrieck
Hier ligtht begraven den eerw.;digen heere
De vier eerste grafsteenen liggen voor de communiebank ; op de twee eerste is boven een kelk afgebeeld, onder een doodshoofd ; zij zijn 1,70 m lang, 0,95 m breed.
n.5 ligt achter in de zijbeuk van den kant van het Evangelie, hij is 2,20 m lang, 1,25 m breed en draagt boven de wapenschild der familie Roussel.
n.6 ligt achter n.5 ; hij is 1;70 m lang en 1 m breed.
n.7 ligt achter in de zijbeuk van den kant van den Epistel en is 2,55 m lang, 1,40 m breed ; hij draagt boven het wapenschild der familie de Brouckhoven en op den boord 16 kleinere wapenschilden. Het bovenste deel ligt binnen de deur van de vont, het onderste buiten waardoor het opschrift van dit deel heel verdwenen is
n.8 ligt in het midden van dezelfde beuk en draagt boven eene remonstrantie, onder een doodshoofd in witten marmer, hij is 1,70 m lang en 1 m breed.
Er zijn drij klokken ; hun toon is fa sol la (1391, 926 en 616 kilogrammen).
21 De pastorij is gebouwd in het jaar 1775 door den E.H.Adr.Snoeckx pastoor. Deze had voor het voltrekken van dit werk aan den E.H.Vinc.Sebast.Snoeckx regent der Pedagogie het Centrum te Leuven en ten voordeele van hetzelfde eene som geleend van 4400 gld. Van deze som moet de E.H.Pastoor en zijne opvolgers jaarlijks den intrest betalen en dezelve afleggen met eene som van 75 gld.’s Jaars. Als bouw is ze bijna onveranderd gebleven. Zoo is het niet met hare inwendige versiering. De zolderingen der beneden plaatsen waren eertijds allen geschilderd ; eene waarvan ik de overblijfsels gezien heb verbeelde een lucht met engelen bloemkransen dragende. In dezelfde plaats ben ik genoodzaakt geweest het oude meubelpapier te doen aftrekken en men heeft er op de muren overblijfsels gevonden van verschillige geschilderde portretten met lauwerkransen omgeven. Het is te denken dat het zoo even met de andere plaatsen zal geweest zijn, daar men nog kan zien dat tenminste de zolderingen geschilderd waren. Nu zijn zij allen gewit. Ik weet niet wanneer dat dit vernielingswerk plaats gehad heeft. Rond het jaar 1840 is de zaal door zekeren heer Vandereycken in lijmverf geschilderd geweest. Deze schildering verbeeldt een oud kasteel met land, weiden, water en boomen. De oude schildering zal waarschijnlijk door deze laatste overdekt geweest zijn.
22 De gekende Pastoors zijn de volgende : Reynkens Gregorius 1562 ; Geerts Georgius - ; Bellemans Henricus 1604 ; Rythovius Martinus 1605 ; Peetermans Godefridus 1607 ; Adriaensens Petrus 1613 ; Mertens Judocus 1655 ; Bogaerts Gerardus 1708 ; Blockx Franciscus 1724 ; Wendele georgius 1727 ; Lardinoy Carolus 1731 ; Snoeckx Adrianus 1771 ; Raeymakers Joannes Franciscus 1791 ; Van Elst Petrus 1806 ; Op de Beeck Petrus 1831 ; Pauwels Ludovicus 1836 ; Vermylen Carolus 1865 ; Truyts Evaristus Ludovicus 1878.
De gekende onderpastoors zijn : Bogaerts Gerardus 1705 ; Wils Joannes Baptista 1714 ; Huypens Henricus - ; Prevost Joannes Baptista - ; Vranckx Petrus - ; Marchant Nicolaus - ; Pentecras Antonius 1738 ; Hoeberghs Petrus - ; Helsen Amandus Bruno 1758 ; Blockx Petrus Franciscus 1766, Luytens Joannes Baptista 1771 ; Segers Petrus 1777 ; Wauters Joannes Franciscus 1781 ; Arnouts Ludovicus Antonius 1787 ; Dellemans Petrus 1791 ; Gerrebouts Joannes Baptista 1791 ; Van Elst Petrus 1792 ; Op de Beeck Petrus 1832 ; Kerselaers Carolus 1837 ; Van Gorp Joannes Franciscus 1846 ; Franck Hieronymus Petrus Norbertus 1863 ; Ruts Andreas Ludovicus 1867 ; Van Pelt Henricus 1879 ; De Laet Ernestus 1897 ; Vermeerbergen Franciscus 1897.
23 1309 : Inrichting der parochie.
1650 4 Meert : De heerlijkheid van Schrieck en Grootloo wordt door Philippus koning van Spanje verkocht aan Theodorus Van der Nath door dezen later aan Ferdinand de Brouckhoven.
1655 : Langdurig geschil tusschen E.H.Judocus Mertens pastoor en de heeren Antoon en Ferdinand de Brouckhoven nopens het aanslagen en verkoopen der tiende, het noemen van koster en schoolmeester, enz..
1661 : Verkooping van 4 roeden land deelmakende van het kerkhof.
1677 16 Juni : Kwijtschelding aan de gemeente van eene schuld van 35000 gulden door de erfgenamen van Jufv. De Cleyn.
1710 : Instelling van het broederschap van den H.Antonius.
1714 : Mevr. Van Grootendael schenkt aan de kerk een pachthof genoemd het Koudhulzenhof.
1743 : Geschil gedurende verscheidene jaren tusschen M.Karel van der Stegen, de gemeente en de E.H.Carolus Lardenoy pastoor, aangaande rekeningen van Kerk en armbestuur, de tiende enz…
1775 : Opbouw der pastorij.
1793 : Herstelling en vergrooting der kerk.
Ann VI Brum.5 : Aanslaging der pastoreele goederen.
1820 11 November : Teruggave der pastoreele goederen. De pastorij wordt teruggegeven aan de gemeente, de andere goederen aan de Kerkfabriek.
1821 21 Febr. : De registers der doopen, huwelijken en overlijdens worden aangeslagen door den arrondissements commissaris Van Velsen en den burgemeester van Schrieck J.N.Vermylen.
1821 : Aanslaging door de gemeente der goederen van de kapel van Grootloo.
1838 : Afschaffing der diensten in de kapel van Grootloo.
1839 : Den E.H.Kerselaers maakt 2000 fr aan het armbestuur met last van 6 missen en loven.
1844 : Vergrooting der kerk.
1844 : Verval der gilde van St.Sebastianus, de twee laatste leden schenken het eereteeken aan de kerk.
1855 20 Oct. : Philippus Claes maakt 2 stukjes land aan de kerk met last van zeven jaargetijden.
1858 : De heer graaf Phil.van der Stegen maakt goederen en eene rente aan het armbestuur waarvan het 3e deel van het inkomen aan de kerk met last van een jaargetijde.
1875 : De E.H. Van Ourshagen Joan.Andr. schenkt aan de kerk een stuk land te weerde van 5000 fr.
1878 : Stichting van een vrouwenklooster.
1879 : De E.H.Car.Vermylen maakt aan de kerk een stuk land met last van een jaargetijde.
1879 : De pastorij wordt door de Bestendige Deputatie eigendom verklaard der kerkfabriek, de gemeente gedwongen tot eene vergoeding.
1879 : Opbouwing der vrije schoollokalen.
1891 : Herstelling der kapel van Grootloo.
1894 : Vergrooting der kapel en bijvoeging van eenen toren.
1895 : Instelling der Zondagsche mis in de kapel.
1897 : Opbouwing van een nieuw klooster.
III LEGENDEN.
Eertijds heeft hier eene groote begankenis van ruiters plaats gehad. Zij volgden eenen weg die tamelijk lang is en nu nog St.Jansweg genoemd wordt. In dezelfde figureerden, zoo men nog zegt, de zogenoemde Heinen (die op het afdruksel schijnen verbeeld te zijn). Die begankenis van St.Jansweg wordt nu nog altijd gedaan door zeven vrouwspersonen die achtereenvolgens gaan, bij het overlijden van eenen parochiaan. Zij wordt ook nog gedaan door ruiters maar altijd bij nacht. Ik weet niet waar men er een verhaal van vindt maar het bijgev. Afdruksel der plaat die ik gevonden heb schijnt te bewijzen dat zij nog al vermaard moet geweest zijn. Er is vroeger ook een groote toeloop geweest tot de kapel van den H.Bernardus om verlost te worden of bevrijd te blijven van de koude koorts.
Er bestaat een veld, of liever een ingesloten veld (enclave) den naam dragende van Lazarushof. Het veld hoorde toe aan de gemeente en het ingesloten stuk aan het armbestuur. Sedert eenige jaren heeft de gemeente dit ingesloten stukje van het armbestuur afgekocht welke nu eigenares van het heele stukje is. Men zegt hier dat dit ingesloten stuk den naam draagt van Lazarushof omdat op hetzelfde diegenen begraven werden die ten gevolge van pestziekte gestorven waren. Ik heb hierover nergens iets te lezen gevonden.
Deze beschrijving is opgemaakt volgens bevel gegeven door zijnen EM.den Cardinaal Aartsbisschop Petrus Lambertus Goossens, den 12 April 1898.
E.Truyts, pastoor.
30-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
29-01-2021
Eenige aantekeningen bij de Schriekse geschiedenis.
Eenige aantekeningen bij de Schriekse geschiedenis.
Om de schrijver van deze historische brochure te kennen zal men beroep moeten doen op een grafoloog of schriftdeskundige, daar ze niet genaamtekend is, en uit de teksten 1 en 2 niet met zekerheid is op te maken over welke schoolmeester, Op de Beeck of Cools, het nu gaat.
De gemeente Schrieck is gelegen in het kanton Heyst-op-den-Berg, provincie Antwerpen, in het zuiden dezer provincie, tegen de grenzen van Brabant, omtrent op gelijken afstand der steden Mechelen, Lier en Leuven.
Haar grondgebied beslaat eene oppervlakte van omtrent 12 vierkante kilometer en paalt ten noorden aan de gemeenten Beersel en Heyst-op-den-Berg, ten oosten aan Booisschot en Bael, ten zuiden aan Tremeloo,Keerbergen en Putte, ten westen aan Putte.
Op de plaats waar nu Schrieck is bestond in oude tijden het Waverwald, dat zich uitstrekte tusschen beide Nethen en de Dijle. Dit woud werd door den Duitschen keizer bij gifte geschonken aan den prinsbisschop van Luik. Volgens de overleveringen verbleven er te dien tijde in deze streken tal van binders en roovers. Vandaar wellicht de legende dat de plaats waar zich thans het pachthof “ De uil “ bevindt, een nest was van zulke onbeschaamde roovers, dat zij het zinnebeeld der roofzucht, den uil, op hun slot dorsten plaatsen. En inderdaad tot over ruim twee jaar, bemerkte men nog een steenen uil op den top van den gevel der genoemde hoeve, die alsdan afgebroken en door een nieuwe woning vervangen werd.
’t Is wellicht de aanwezigheid dezer schrikaanjagende gasten, welke sommige lieden doet veronderstellen, dat de naam Schrieck betekent schrik, als ware ons grondgebied destijds eene plaats, welke men niet zonder schrik dorst betreden.
Anderen vermeenen dat deze naam afgeleid is van schrieken of schrijden ; tot staving hunner zienswijze beweren zij dat Schrieck in vroegere eeuwen een moerassige streek was, te midden van het oude Waverwald, waar men, om er door te geraken, veelvuldig moest schrijden of schrieken.
Wij houden het met de laatsten. Hunne veronderstelling schijnt niet van allen grond ontbloot. Inderdaad, het Schriecksch grondgebied is hedendaags nog eene lage, op vele punten door kleine verhevenheden ingeslotene streek, waar tal van kleine beken vloeien en die men met weinig moeite kan overschrijden. Volgens de kaart van het Oorlogsdepot verheft haar hoogste punt zich op slechts 12 m boven den spiegel der zee ; het bevindt zich ter plaatse Hazebergen. Zoo denken wij ook dat de naam Schrieckstraat beteekent : “Lage straat” wat zij inderdaad is, en niet “Straat die naar Schrieck leidt”. De “kleine schrieken” en de “Schrieken Deen” zijn insgelijks zeer lage plaatsen van het grondgebied der gemeente Schrieck
In de middeleeuwen waren Schrieck en Grootloo (dit laatste vormt thans een belangrijk gehucht onzer gemeente) twee onderscheidene heerlijkheden. In een oud werk van baron Le Roy, gedrukt in 1678 vinden wij Schrieck en Grootloo opgesomd tusschen de heerlijkheden van het land van Arkel. De Galgestraat, ten noorden der gemeente gelegen, is waarschijnlijk zijnen naam verschuldigd aan de galg, die alsdan daar moest geplaatst zijn om de overtreders van ’s heeren rechten en reglementen op te stroppen. De volgende legende, welke men mij eens vertelde, staat waarschijnlijk hiermede in verband. “Een veroordeelde moest wegens zijne schelmstreken gehangen worden, doch kreeg genade op voorwaarde dat hij het vuur zou steken aan een stapel hout waaronder zich een gevaarlijke slang schuil hield. Voorzien van een brandende lont, stijgt hij te paard, na hetzelve met zeep bestreken te hebben ; hij begeeft zich naar de aangeduide plaats, werpt de brandende lont op den stapel die vuur vat, en vlucht in allerhaast weg. De slang, sissende van woede, ijlt den vluchteling achterna, werpt zich herhaalde malen op het paard, doch glijdt telkens naar beneden. Eindelijk, hare jongen in de vlammen hoorende kermen, geeft zij het op ; zij schiet terug ter hunner hulp en komt alzoo insgelijks in het vuur om.”
De oudst bekende heeren dezer streek, na den dood van den prinsbisschop van Luik waren de Berthouden, die zich in de geschiedenis beroemd hebben door den tegenstand, dien zij in de twaalfde eeuw de hertogen van Brabant gedurende twintig jaren geboden hebben. Deze Berthouden waren heeren van het geheelen Land van Arkel, toen geheeten Land van Mechelen, omdat de Berthouden voogden waren van de heerlijkheid Mechelen; later werd dit land nog genoemd : Land van Cleef en van Arkel, volgens de familiën, waaraan het behoorde, ’t zij bij erfenis, ’t zij bij aankoop. Zoo werd het gekocht op 2 December 1384 door Jonkheer Jan, heer van Arkel, in 1445 met andere goederen door Jan, heer van Wesemael. Deze laatste heeft het op 29 Maart 1459 overgedragen of afgestaan aan en ten behoeve van den hertog van Burgondië, Filip den Goede, en zijne nakomelingen. Sedert is deze streek aan de Kroon gekomen en domeingoed gebleven tot in de helft van de 17e eeuw. Binds dit tijdperk van twee eeuwen moeten de heerlijkheden van Schrieck en Grootloo toebehoord hebben aan andere personen, die door pandverdrag ervan in het bezit gekomen waren, hetgeen zeggen wil dat de kroon het verkocht goed altijd kon wedereischen mits teruggave der koopsom.
Op die wijze waren heeren van Schrieck en Grootloo : Nikolaus van der Laen in 1562 en na hem zijn zoon Joannes reeds in 1565. Dezez Joannes van der Laen was in ’t jaar 1595 communemeester der stad Mechelen en Hoofdman van de handbooggilden toen hij met de Mechelaren grooten roem behaald heeft met de stad Lier te ontzetten, die door de Hollanders onder beleid van kapitein Herougière, gouverneur van Breda, verrast was.
Wij denken te mogen aannemen dat de heerlijkheden Schrieck en Grootloo in de familie van der Laen gebleven zijn tot de helft der 17e eeuw ; inderdaad, wij vinden dat een zekere Jan Baptist Van der Laen, heere van Schrieck en Grootloo, in de volle zeventiende eeuw een schilderij van Antoon van Dyck geschonken heeft voor het hoogaltaar der Minderbroederskerk te Mechelen. Dit klooster afgeschaft zijnde in de achttiende eeuw, is gemelde schilderij overgebracht in de Metropolitane Kerk waar zij misschien nu nog te zien is boven het altaar, dicht bij den zij-ingang langs de Groote Markt. Zij verbeeldt Kristus aan het kruis tusschen twee moordenaars.
In de 17e eeuw, onder de regering van Filips IV, koning van Spanje, moet er hier, ten gehuchte Hazenbergen een versterkt legerkamp bestaan hebben.Voor dertig jaren was daar nog een overblijfsel van verschansing te zien, doch sinds is dit alles geslecht. Deze Filips IV verkocht alsdan in België vele domeingoederen om in de overvloedige oorlogskosten te voorzien. Zo werden de heerlijkheden van Schrieck en Grootloo den 14e Maart verkocht aan Diederik van der Nath, heer van Berlaer, Gestel, O.L.V.Waver en Putte, voor 10200 guldens, deze verkocht ze op zijn beurt in 1660 aan Antoon Ferdinand de Brouckhoven, burgemeester van Brussel. Dezes zoon Jan Baptist werd na de dood zijns vaders in 1689 heer van Schrieck en Grootloo. (‘t Is met de familie de Brouckhovens dat de E.H.Mertens (1655) alsdan pastoor, meermaals in proces is geweest nopens het aanmatigen en verkoopen der pastoreele tienden, het noemen van koster, schoolmeester, enz…, ambten die door Jan Baptist de Brouckhoven zelfs ten prijs gesteld waren, en het teruggeven der kerkelijke archieven, die door Jan Baptist de Brouckhoven aangeslagen geweest waren. Deze laatste, kinderloos gestorven zijnde, gingen deze streken over aan Helena de Brouckhoven, zijne zuster, welke getrouwd was met Jan Pieter Christyn, secretaris der Soevereine Staten van Brabant. Schrieck en Grootloo zijn vervolgens bij erfenis overgegaan aan de enige dochter van Joannes Jacobus de Brouckhoven, baron van Putte en oudste broeder van Jan Baptist en Helena voornoems dezes dochter, Clara geheeten, is in 1725 getrouwd met Karel Van der Stegen.
Naar alle waarschijnlijkheid is het dezes eenige zoon, dien de hoogbejaarde lieden, van over zestig jaren aanduidden als den “Ouden Baron” dien zij nog gekend hebben en die naar het schijnt zeer oud geworden is. Daarbij zou hij wel drijmaal getrouwd geweest zijn en voor het minste een dozijn kinderen achtergelaten hebben. Hij droeg denzelfden naam als de graaf Filippus Norbertus Maria Van der Stegen, hier in 1874 begraven, wiens grootvader hij was.
Tot voor dertig jaren verbleef de heer Albert van der Stegen, graaf van Schrieck en zoon van den laatst vermelden, metterwoon op het kasteel, hier in de gemeente. Gedurende verscheidene jaren maakte hij deel van den Schrieckschen Gemeente en vertegenwoordige insgelijks gedurende zes jaar, het kanton Heyst-op-den-Berg in den Provincialen Raad. In deze laatste vergadering had de brave heer, hoogst waarschijnlijk de inspraak van zijn geweten volgende, zekeren dag gestemd, evenals de tegenstrevers der partij tot welk hij behoorde ; hierom werd hij door zijn kiezers verworpen en bij de eerste gelegenheid niet meer herkozen, noch tot provinciaal raadslid, noch tot gemeenteraadslid.
Toen men de Graaf Albert van der Stegen zijn domicilie in Antwerpen waar hij te voren telken jare zijn winterverblijf hield, en keerde nooit meer in Schrieck terug, tenzij levenloos ten jare 1884, ten einde bijgezet te worden in den grafkelder naast zijne ouders en verdere overleden leden der familie Van der Stegen. In de laatste jaren zijns levens had hij zijne eigendommen alhier verkocht aan zijne zuster, de gravin Juffrouw Julia Van der Stegen. Bij den dood dezer laatste in 1896, gingen het Schriecksch kasteel en de daarbij behoorende gronden over aan den tegenwoordigen eigenaar, den weledelen heer graaf Adolf Van der Stegen de Schrieck, oudsten zoon van graaf Albert voornoemd.
De titel van graaf moet, zooals destijds spraak was, aan deze familie gekomen zijn door erfenis rond het jaar 1845. Volgens eenen geslachtsboom, die zich in de kapel der Van der Stegen’s bevindt, zijn deze heeren verwantschap met den beroemden Hollandschen dichter Jacobs cats, die in zijn leven, en ik en weet niet wat, al wonders heeft geschreven.
Sinds de heer graaf Albert aan ons dorp vaarwel zegde, bleef het kasteel om zoo te zeggen onbewoond, toen Juffrouw gravin Julia ervan in bezit was, bracht haar neef, de heer Baron van Oldeneel tot Oldenzeel, met zijn huisgezin er enkele malen den zomer door.
Volgens alle waarschijnlijkheid dagteekent het Schriecksch kasteel van het jaar 1471 ; onder opzicht van bouwkunde biedt het niets merkwaardigs aan ; in den loop van verleden jaar werd het binnen en buiten wat opgefrist en staat nu te huren aan den jaarlijkschen prijs van 2400 fr.
Eene der belangrijkste gebeurtenissen uit de 17e eeuw is het proces tusschen de gemeente Werchter en de heeren van Schrieck over de Bolloo, gehucht tusschen Tremeloo en onze gemeente. Dit proces heeft vele jaren geduurd doch was waarschijnlijk reeds op den tijdstip der definitieve verkooping in 1650 afgelopen. De onregelmatige grensscheiding der gemeenten Schrieck en Tremeloo (vroeger Werchter) is waarschijnlijk hiervan het gevolg. Eene smalle strook lands, in vorm van zwaluwensteert, behoorend tot het grondgebied onzer gemeente, doorsnijdt voornoemd gehucht en strekt zich uit tot bij de kom der gemeente Tremeloo. Wij denken dat voor het afloopen van dit geding de Raambeek die thans nog voor een groot gedeelte de grensscheiding daarstelt tusschen Schrieck en Keerbergen, ook die van Schrieck en Tremeloo uitmaakte en dus het gehucht de Bolloo tot ons grondgebied behoorde. Het volgende gezegde vindt daarin zijnen oorsprong : “Arm Schrieck, ik ben zoo ziek ; De Bolloo verloren, den offer gestolen, den toren gebrand, enz… Dergelijke gedingen waren in dien tijd menigvuldig, want naarmate de bevolking aangroeide en men meer grond wou ontginnen, werden de heiden en onbebouwde gronden een bron van twist tusschen de aanpalende gemeenten.
Zoo moet een ander proces in de achttiende eeuw plaats gehad hebben, tusschen de gemeente en den Heer over den eigendom der Kapelheide. Maria Theresia had een ordonnantie afgevaardigd, waarbij de vage en onbebouwde gronden aan de Heeren toegekend werden. De Heer wilde alsdan die heide met boomen beplanten, de gemeente kwam daartegen op : zij beweerde dat die heide altijd haar eigendom geweest was, en zij ze altijd gebruikt had om er schadden te steken, klei uit te halen, de koeien te laten grazen, er haksel en houtmijten op te stellen, enz… ; dat zij op diezelfde plaats altijd eene verschanste plaats gehad had, voorzien van grachten en wallen om in tijde van oorlog met hunne beesten daarin te vluchten, welke plaats tot op dien dag genoemd werd de Vluchtschrans, nu molenschrans. De Grootlooschrans zal waarschijnlijk ook totditzelfde einde ingericht geweest zijn. Voornoemd proces duurde omtrent vijf jaren en eindigde door een transactie of verdrag, waarvoor eene afbeeldende kaart is opgemaakt door den landmeter Van den Broeck. Deze kaart berust hedendaags nog op het kasteel.
Uit de getuignissen, in dit proces afgelegd, verneemt men dat de plaats voor de Molenschrans, die thans nog Lazarushofken heet, eene verhevenheid was waar een pesthuis opgericht was, in hetwelk de personen, die met melaatschheid of eene andere ongeneesbare ziekte geslagen waren, van de andere burgers afgezonderd werden, en er nog in de 17e eeuw opvolgentlijk meer dan eenen leproos verbleven heeft. Bij het afvoeren dezer verhevenheid in 1845, heeft men er kruisen ontgraven, waaruit wij besluiten mogen, dat Lazarushofken ook diende tot begraafplaats der afgezonderde melaatschen.
Het grootste gedeelte van het grondgebied onzer gemeente moet, evenals de Kapelheide, tot voor korten tijd onbebouwd geweest zijn ; daarvan hedendaags nog de benamingen van Kwadeheide, Masheiken, Lauwerheiken, enz… De ouderlingen van ons dorp vertellen dat hunne ouders het tijdstip der ontginning dezer streken beleefd hebben. Daartoe bezigde de eigenaar een groot getal werklieden, welke hij in troepen van honderd verdeelde, de honderste man had het toezicht over den arbeid ; men noemde hem tamboer, omdat hij de trom sloeg bij het begin en het einde van het dagwerk.
Het is ook hoogst waarschijnlijk dat onze streken lang bewoond geweest zijn door menschen die slechts tot een lagen trap van beschaving gekomen waren. Tot op het einde der 18e eeuw verbeeldden een drietal mannen jaarlijksch in de processie de vroegere bewoners van Schrieck. Deze personen kleedden zich dien dag in en kostuum dat gansch met veilranken was afgelegd. Na de processie gedroegen zij zich in de herbergen zoo wild en veinsden zich zoo onwetend, dat zij echte heiden geleken. Hunne afstammelingen bleven bekend onder den naam van Heidemannen. Vele lieden hebben hier Heide Kobe en Heide Peer nog eenigzins gekend.
Ook moet in vroegere eeuwen de bevolking van Schrieck heel gering zijn geweest. In het werk over Heyst-op-den-Berg door Lod. Liekens vinden wij dat er zich in de jaren 1480, 1496 en 1526 respectievelijk 72, 43 en 78 woningen op het Schriecksch grondgebied bevonden. Binds een tijdverloop van zestien jaren eene vermindering van 29 huizen, zulks kunnen wij niet begrijpen, ofwel moet de Loozenhoek, een volkrijk gehucht der gemeente Keerbergen, dat zich tot op heel kleinen afstand onzer dorpskom uitstrekt, te dien tijde aan Schrieck ontnomen zijn. De oudste doopregister, dien in de kerk nog bestaat, dagteekende van het jaar 1604, meldt voor hetzelfde jaar slechts 12 doopen. Volgens de nog bestaande statistieken op het gemeentehuis beliep de Schrieksche bevolking in het jaar 1800 op 1150 ; in 1826 op 1514 ; in 1830 op 1535 ; in 1840 op 1566 ; in 1850 op 1852 ; in 1860 op 1820 ; in 1870 op 1864 ; in 1880 op 1889 ; in 1890 op 2014 en in 1900 op 2272 (1907 …2617), die zich meest allen toeleggen op den landbouw, welke hun een ruim bestaan verschaft.
Het vetten van verkens en vooral het kweeken van kiekens wordt hier door de bevolking op groote schaal uitgeoefend. Het eerste broeimachien werd hier ingebracht ten jare 1895, door den heer Doctor Florent Vermylen. Na zelf schitterende uitslagen er mede bekomen te hebben, liet hij hetzelfve gratis door vrienden en geburen gebruiken. Dit tuig viel zoo in den smaak der bevolking dat wij mogen verzekeren dat er thans in Schrieck ongeveer vijftig broeimachienen zijn. Geen wonder dus dat de hoenderkweek sinds eenige jaren hier op verbazende wijze is toegenomen. Ook denken wij niet te overdrijven met te zeggen dat de kiekens, welke op de markten van Brussel en andere groote steden, onder de naam van Merchtemsche kiekens te koop gesteld worden, meest allen oorspronkelijk zijn van Schrieck en omstreken en slechts tot hunne volkomene vetmaking een drietal weken te Merchtem of in de omstreken verbleven hebben.
In Schrieck bestaat geene bijzondere nijverheid. Nochtans vindt men er twee stoombrouwerijen : St.-Jan Baptist en St.-Jozef, respectievelijk opgericht in de jaren 1838 en 1886 ; twee windmolens, de oude dagteekende van het jaar 1656 en de nieuwe van het jaar 1845 ; twee stoommolens, gevoegd bij elk der bovengemelde brouwerijen, die van St.-Jozef ingericht vier jaren na de stichting der brouwerij, die van St.-Jan Baptist is enkel in werking sedert het jaar 1899 ; eene steenbakkerij aangelegd in 1900.
Sla een welkdanige almanak open en daar zult ge in vinden, dat er den Dinsdag van elke week in Schrieck eene botermarkt gehouden wordt. Dat was eertijds zoo ; nu bestaat zij enkel nog bij name. Zij werd opgericht bij koninklijk besluit van 1853 en was langen tijd zeer aanzienlijk ; de inwoners der gemeente, alsmede die der omliggende dorpen, stelden er hunne waar te koop en kooplieden van alle gewesten kwamen er hunnen voorraad opdoen. Tot over een vijftiental jaren zagen wij geregeld elken Dinsdag in Schrieck twee boterkooplieden uit het walenland. Nu nog wordt er wekelijks 500 kgr. boter verhandeld. Deze waar wordt niet meer te koop gesteld, maar enkel geleverd bij de twee boterkooplieden der plaats. Van den Maandag middag tot den Woensdag namiddag is het hier een aanhoudend gaan en keeren van mannen en vrouwen van Schrieck en omliggende dorpen en gehuchten, met welgevulde boterkorven aan den arm of op het hoofd. De boter die Dinsdags voormiddag verhandeld wordt, moet nog steeds in de Waag der weging aangeboden worden.
Wat er daarentegen in geen enkele almanak aangestipt staat, is dat er hier elken Woensdag voormiddag een verkensmarkt gehouden wordt. Dit is nochtans zoo sedert 40 jaren, doch zij bestaat om zoo te zeggen enkel met de daad. De jonge zwijnen worden er niet op straat maar in de herbergen te koop gesteld. Men verzekert mij dat er gemiddeld elken marktdag ruim 200 dezer viervoeters verkocht worden.
Buiten deze wekelijksche markten heeft men in Schrieck, sedert onheuglijke tijden een jaarmarkt, op den geboortedag van St.-Jan Baptist.
Enkele vreemdelingen bestempelen ons dorp met den naam van Lomp Schrieck. Dien naam verdiende het in vroegere eeuwen, doch thans is dit gezegde op onze gemeente niet meer toepasselijk. Immers gedurende de vooruitstrevende 19e eeuw zijn hare inwoners geensinds ten achter gebleven op den weg des vooruitgangs. Moest er een Schrieckenaar, die over veertig jaren het tijdelijke met het eeuwige verwisseld heeft, uit zijn graf opstaan, hij zou zich in zijn geboortedorp weinig of niet meer bekennen. De kleine lage huisjes die toen de kom der gemeente vormden, zijn thans vervangen door sierlijke woningen allen in steen gebouwd en die getuigen van den welstand harer inwoners. In 1864 werd een steenweg van Putte tot in ons dorp aangelegd. In het jaar 1874 werd hij verlengd tot in de gemeenten Tremeloo en Werchter en stelde van toen af onze gemeente in gemeenschap met Mechelen, Lier en Antwerpen van den eenen en Leuven van den anderen kant. Met Beersel werd ons dorp verbonden door een gekasseide baan ten jare 1874, met Boisschot 1891, langs twee zijden met Heyst-op-den-Berg in 1898.
Op maatschappelijk gebied hebben de Schrieckenaars insgelijks den vooruitgang gevolgd. Sinds elf jaren bestaat er eene spaarmaatschappij tusschen volwassenen. Den 2e December 1900 werd de pensioenmaatschappij “Wie zaait, kan maaien” ingericht. Deze telt op den dag van heden 13 eere en 258 werkende leden. De Boerenbond, waar thans 152 landbouwers deel van maken, werd gevormd den 29 Juni 1890.
Tot in 1878 was het onderwijs toevertrouwd aan onderwijzers. In het jaar 1878 was hier een vrouwenklooster opgericht : twee dezer zusters werden als gemeente-onderwijzeressen aangesteld en bewoonden een huis toebehoorende aan de gemeente. In 1879 ter gelegenheid der nieuwe schoolwet, hebben zij hun ontslag gegeven en het schoolhuis verlaten dat alsdan betrokken werd door eene onderwijzeres. Deze is in 1884 op wachtgeld gesteld. Gedurende een tijdstip van tien jaren was deze school alsdan verlaten ; eindelijk in 1894 is daar eene jongenschool gevestigd.
Tot in 1884 zijn de zusters gelast geweest met het onderwijs, zoowel der jongens als der meisjes. In 1879 werd de meisjesschool voorlopig gedaan in een gehuurd huis en de jongenschool in een huis kosteloos ter hunner beschikking gesteld door den Heer Victor De Veuster. Aanstonds is men begonnen met de vijf thans bestaande schoollokalen. Sedert 1884 hebben zij van het onderwijs der jongens afgezien en is hunne meisjesschool aangenomen geweest. Gedurende tien jaren hebben de zusters kosteloos een huis bewoond toebehoorende aan weduwe Rijmenants, later aan Engelbert en Josephina Goossens. Sedert 1897 bewonen zij een schoon nieuw gebouwd klooster.
Schrieck bestond uit de heerlijkheden van Schrieck en Grootloo. Op welk tijdstip hieruit de gemeente ontstaan is zouden wij niet met zekerheid kunnen zeggen, daar de statistieken welke betrek hadden op dien tijd, over eenige jaren door het provinciaal bestuur zijn weggehaald. (Men had beloofd dat de gemeente er een inventaris zou van gekregen hebben, maar tot hiertoe is aan die belofte nog niet voldaan geweest.) Het oudste stuk, waarin Schrieck als gemeente genoemd wordt dagteekent van het jaar 1612. In dat jaar had de gemeente Schrieck van een zekere Juffrouw Catharina De Cleyn eene som geleend van 21000 guldens. Na verloop van 55 jaren hebben de overheden dezer gemeente, in de onmogelijkheid zijnde niet alleen van art zulk een kapitaal te kunnen afleggen, maar ook van de achterstallige interesten te kunnen voldoen, die tot eene gezamelijke som van 4200 gulden beliepen, het geluk gehad eene overeenkomst te kunnen sluiten met de liefdadige erfgenamen der Juffrouw De Cleyn. Bij deze werd bepaald dat de schuldeischers zich zouden vergenoegen met eene som van 7000 gulden, op voorwaarde dat de gemeente zich zoude gelasten met het doen celebreeren der missen en jaargetijden in zekere akten vermeld.
Tot op het einde der 18e eeuw, zoo zegt E.H.Truyts in zijne bijeengebrachte opzoekingen, werd de gemeente Schrieck bestuurd door eenen Drossaert, eenen Meyer, twee Burgemeesters en vier Schepenen. Wij voegen er bij dat onder de Fransche Overheersching de heer Jan Norbert Vermylen Maire was der gemeente Schrieck en onder het Hollandsch Bestuur Burgemeester, wat hij bleef tot in het jaar 1851. Verder waren opvolgentlijk Burgemeester van Schrieck de heeren Melchior Vermylen van 1852 tot 1866, Petrus Vermylen van 1867 tot 1872, Jan Baptist Mertens van 1872 tot 1896 en Engelbert Goossens van 1896 tot heden. Het Gemeentehuis werd gebouwd ten jare 1859. Vroeger hield de Raad zijn zittingen ten huize van den heer burgemeester.
Onder geestelijk opzicht heeft de gemeente Schrieck altijd maar uit eene parochie bestaan. Deze is ontstaan uit de onderverdeeling van Beersel en opgericht bij brieve, gegeven te Brussel den tweeden Zondag van H.Drijvuldigheidsfeest van het jaar 1309. Uit de uitstellingsbrieven schijnt te blijken, zoo zegt de E.H.Truyts, dat de Kerk, waarschijnlijk gebouwd door Egidius Berthoud, ten tijde der oprichting der parochie reeds bestond. Zij is tweemaal vergroot geweest, eens in 1792 en in het jaar 1844. Bij deze vergrootingen moet zij den Gotischen bouwtrant verloren hebben daar de toren, die onveranderd gebleven is, dien bouwtrant nog heeft.
Den 5e Brunaire van het jaar VI der Fransche Republiek werden de pastorale goederen der parochie door het Fransch staatsbestuur aangeslagen, doch den 11 November 1820 had de teruggave dezer goederen plaats : de pastorij werd teruggegeven aan de Gemeente en de andere goederen aan de Kerkfabriek. Ofschoon dit laatste bestuur beweerde dat de pastorij steeds haar eigendom geweest was, bleef de gemeente ervan in bezit tot 1879, in welk jaar de pastorij eigendom verklaard werd der kerkfabriek, door de Bestendige Deputatie, en als natuurlijk gevolg daarvan de Gemeente gedwongen tot het betalen van een jaarlijksche vergoeding voor huishuur aan den E.H.pastoor. Deze beslissing werd genomen op vertoon van een stuk destijds gevonden in de kerkelijke archieven. Hieruit bleek dat de pastorij gebouwd is in het jaar 1775 door den E.H.Adriaen Snoeckx ; dat deze pastoor voor het voltrekken van dit werk aan den E.H.Vinc. Sebast. Snoeckx, regent der Pedagogie Het Centrum te Leuven eene som van 4400 gulden geleend had en dat de E.H.pastoor en zijne opvolgers van dit kapitaal de interesten moesten betalen en het zelve afleggen met eene som van 75 gulden ’s jaars, dit alles ten voordeele van genoemd opvoedingsgesticht.
Buiten de parochiekerk van St.-Jan Baptist bestaat er op het gehucht Grootloo nog eene groote kapel toegewijd aan den H.Naam Jezus. Eertijds werd in deze kapel op sommige feestdagen eene mis gezongen. Alzoo meldt de E.H.Raeymaekers dat bij zijne benoeming, ten jare 1791, als pastoor te Schrieck, de gewoonte bestond van eene mis te zingen in de kapel op de volgende feestdagen : Besnijdenis O.H.J.C., H.Naam Jezus, O.L.V.Boodschap, HH. Apostelen Petrus en Paulus, O.H.Hemelvaart. In het jaar 1838 werden al de diensten in de kapel afgeschaft. Sedertdien is dezelve ook niet meer behoorlijk onderhouden geworden en, na eenige jaren was zij zoodanig vervallen, dat men besloten had ze af te breken. Dit is niet gebeurd, dank aan de tegemoetkoming van Z.Em. den kardinaal aartsbisschop Sterckx, die dezelve wilde behouden, alszijnde de eenigste in het bisdom, toegewijd aan den H.Naam. Eindelijk in 1891 is de kapel, alsdan bouwvallig, teenemaal hersteld door de zorgen en milddadigheid der familie Goossens, en sedertdien wordt er op den derden Maandag van elke maand eene mis gelezen door den E.H.onderpastoor. In het jaar 1894 is door dezelfde familie Goossens de kapel merkelijk vergroot en voorzien van eenen toren ; sedert dien wordt er op alle Zondagen en heiligdagen eene mis gelezen, gepredikt, biecht gehoord en de H.Communie uitgedeeld door eenen E.H.Leeraar van het College van Aarschot.
Vroeger was de E.H.onderpastoor gelast met den onderhoud der kapel van Grootloo. Te dien einde, alsook voor zijn eigen bestaan, had hij behalve den offer die jaarlijks rond de 30 gulden beliep ; 1° eenen cijns van 12 gulden bezet op een huis van den heer Baron voor het ontvangen van een eerw.pater Minderbroeder op den feestdag van den H.Naam, 2° eenen cijns van 2 gulden en 1 stuiver van een huis dat gebouwd was op een hoekske land, toebehoorende aan de kapel, 3° eenen cijns van 2 gulden en 2 stuivers van een huis dat gebouwd was op een goed gelegen rond de kapel, genoemd het Kapellehof, 4° de opbrengst der boomen, staande rondom de kapel, 5° van den E.H.pastoor jaarlijksch 120 gulden, 6° van de gemeente 30 gulden, 7° van de kerk 15 gulden. In het jaar 1821 zijn de boomen staande rond de kapel verkocht geweest ; de opbrengst beliep 188 gulden, welke som is aangeslagen geweest door de gemeente evenals de andere voorgemelde goederen die alsdan verkocht geweest zijn. Nu heeft de familie Goossens een deel van het voorgemelde kapellehof teruggekocht. De lijst der voorgemelde goederen en cijnsen is opgemaakt geweest in het jaar 1787 door den E.H.Adr. Snoeckx, alsdan pastoor. In hetzelfde stuk leest men : “Proviseurs ofte collateurs, den President van het Seminarie tot Mechelen en den deken van het distrikt van Mechelen ten Westen, moeten die vergeven naar hun goeddunken, daarvoor eerst gehoord zijnde den pastoor, alzoo spreekt de fondatie zelfs”. De eerste verhuring van dit goed in de archieven vermeld is van 1662.
Het kerkhof is rond de kerk gelegen. Men zegt dat er eertijds een kerkhof geweest is rondom de kapel van Grootloo. Hiervan is geen enkel bewijs te vinden en alle spoor ervan is verdwenen.
Eertijds heeft hier ook een begankenis van ruiters plaats gehad. Zij volgden eenen weg die tamelijk lang is en St.-Jansweg genoemd wordt, vroeger werd hij ook gevolgd door de processie. Deze weg wordt nu nog somtijds gedaan door zeven vrouwspersonen, die achtereenvolgens gaan, bij het overlijden van eenen dorpeling.
Tot over eenige jaren heeft hier de gilde van St.Sebastiaen bestaan. Wanneer dezelve is ingericht weet men niet met zekerheid.Zij was in het bezit van een zilveren eereteeken, Breuk genaamd, met het wapen van den heer Marcus Rouselle, heer van Hove of Hovel, schout van Heyst-op-den-Berg en hoofdman der gilde. Op dezen “Breuk” bevindt zich ook de zinspeling : “Post fel mel” na gal honig. Langzamerhand is deze gilde in verval geraakt en eindelijk in 1844 hebben de twee laatste leden dit eereteeken door schriftelijken akt aan de kerk afgestaan, welke nog in het bezit van hetzelve is. Alle twee jaren had er een prijsschieting plaats. Wie den hoogen vogel afschoot was voor dien tijd koning en wie drijmaal achtereen den hoogen vogel afschoot, was en bleef keizer der gilde. Zij teerden jaarlijksch ; zij hadden hunne plaats in de processie en voor elk afgestorven lid werd eene mis gedaan.
Wat de beroemde mannen van Schrieck betreft, ik heb nooit gehoord dat een Schrieckenaar, door de eene of andere beroemdheid zijnen naam onsterfelijk heeft gemaakt. De heer Victor De Veuster, hier op 22 December 1902 overleden, mocht nochtans een gewichtig man genoemd worden, ter oorzake van … zijn gewicht. In de laatste jaren woog hij ruim 160 kg. ’t Schijnt dat hij de zwaarste mensch was uit gansch de provincie Antwerpen en werd door tien man ter rustplaats gedragen. Hij verbleef hier gedurende 35 jaren, doch daar hij even als zijn kozijn Pater Damiaan, geboortig was van Tremeloo, laten wij aan die gemeente de eer, den naam te vereeuwigen van dien “Homme immense” zooals wij hem zekeren dag hoorden noemen door een vreemdeling die hem voor de eerste maal zag. Wij zullen er dus maar over zwijgen en tevens onze “Historische schets over de Gemeente Schrieck” sluiten.
Schrieck, den 23 Maart 1903
29-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
28-01-2021
BIJDRAGEN TOT DE GESCHIEDENIS (1)
BIJDRAGEN TOT DE KENNIS DER GESCHIEDENIS VAN DE GEMEENTE SCHRIEK.
door Jan De Belser
VOORWOORD. – Bij ’t opstellen eener geschiedkundige schets over onze streek, misstaat het, naar ons dunkt, niet met onze gedachten eens terug te keren naar den voortijd.
VOORHISTORISCHE TIJD. – Naar algemeen gevoelen was het noordelijk deel van ons Vaderland voor een twintig - dertigtal eeuwen door de zee overstroomd. Naarmate de wateren van den oceaan langzamerhand terugwerken, kwamen de verhevenste punten des bodems al meer en meer te voorschijn, zoo nochtans dat zij bij elk tij gedurig al minder overstroomd werden tot dat de zee verder was terug getrokken. Uit de overstroomde laagten ontstonden later meren, poelen, moerassen en vennen, van welke de geschiedenis van verschillende tijdperken gewag maakt, en van welke heden de laatste sporen nog niet verdwenen zijn. Zoo treffen wij nabij de oostergrens onzer gemeente nu nog een lage moerasachtige streek aan, die deels bedekt is met poelen, riet, biezen en heestergewas en die bij de bewoners der omstreek bekend staan onder den naam van “ DE MEREN “. Zoals Lodewijk Liekens in zijn voortreffelijk werk “ Geschiedenis der gemeente HEIST-OP-DEN-BERG “ zegt, scholen in die moerassen en rietvelden en in de wouden op de meer verheven plaatsen, monsterdieren der voorwereld, die soms door het water verrast werden. De in dit werk vermelde en nog latere opgravingen (1) leveren daarvan het overtuigend bewijs. Wat verandering hier op onzen bodem al plaats greep ! (1) Bij ’t graven van een bornput voor het oprichten der woning (rond 1890) op ’t perceel grond, wijk G, nr. 795e, zuidwaarts van de melkerij St.Jozef, tegen den steenweg naar GOOR-DORP, stiet men op 2-3 meter diepte op een hard voorwerp, dat men voor een boomstam aanzag, maar dat na afgezaagd en bovengehaald te zijn, een stuk been van meer dan 10 cm. doorsnede bleek te zijn. (Een gedeelte ervan werd ons getoond door voornoemden schrijver). Bij het delven der putten te HOFSTADE (Mechelen) ontdekte men overblijfselen van monsterdieren, en tijdens de werken van ’t Albertkanaal haalde men te GROBBENDONK zware boomtronken boven.
HISTORISCHE TIJD. – Later komen Cesar en oude schrijvers bevestigen dat Taxandrië – onze hedendaagse kempen – een schrale streek is met zandige bodem, deels met moerassen en bossen bedekt. Nog later wordt in onderscheiden akten en oorkonden melding gemaakt van het zoogenaamde “ WAVERWALD ” (1) dat zich tijdens de middeleeuwen uitstrekte N.waarts tot boven de beide Neten, O.waarts tot aan een uitgestrekte moeras, Z.waarts tot de Dijle, W.waarts tot aan de Schelde (Baasrode) en de Rupel (Rumpst). Volgens historische oorkonden bestond dit woud niet meer in ’t begin der 17e eeuw. En van het moeras, dat zich naar oude aardrijkskundige kaarten (2) tussen Aarschot, Baal, Schriek en Heist uitstrekte, zijn de “ kwade plas ” en de “ Moeren ” (3) onder Heist en Boischot en boven de genoemde “ Meren ” het laatste overblijfsel. Zodat het hedendaags grondgebied van Schriek een deel inneemt van den Z-O. hoek van het historische “ WAVERWALD ” tegen vermeld moeras, dat in de instellingsbrieven der parochie van Schriek (1309) genoemd wordt “BERTHOUTMEER”. (1) Kronijke van den Lande en de Vrijheid van Heist (bl.6 en 7) door L.Liekens. Wavre N.D. et ses Seigneurs (p.1) par Th. De Raadt. (2) Vermeld bl.17 Gesch.v.HEIST-OP-DEN-BERG door L.Liekens. (3) Thans in bouwland herschapen.
BEWONERS. – De geschiedenis leert ons, dat de Oude Belgen, van over den Rijn gekomen, in de 3e eeuw voor onze jaartelling, de Kelten of Gallen hier verjoegen en zelf die plaats innamen. Het grondgebied dat, elke stam bij den inval der Romeinen bezettende, had, zonder twijfel, geen nauw afgepaalde grenzen. Ook loopt de zienswijze der historie schrijvers nog al eens uiteen nopens het punt of onze streek hier door Menapiërs of Nerviërs bewoond was. Na Cesar zijn onze ontvolkte gewesten ingenomen door de Taxandriërs, die bij de aankomst der Franken in de 5e eeuw, met deze samenspanden en de Romeinen verjoegen Onder Frankische vorsten is het land verbrokkeld (1) en de verdere verbrokkeling, vervreemding en versjachering onder allerlei vormen en voorwaarden, heeft geduurd tot de Fransche overheersing in 1794. Een van die vormde de “ HEERLIJKHEDEN SCHRICK en GROOTLOO ” en is nu de gemeente SCHRIEK. (1) In de “ geschiedenis van HEIST ”, zegt L.Liekens, bl.26 : de door de Franken veroverde grond werd onder de voornaamste legerhoofden of beambten verdeeld en in LEEN uitgegeven. De begiftigden splitsten hunne bezittingen in ONDERLENEN, om des gemakkelijker de bevolking, die wijd en zijd op hunne landerijen woonde, onder hun bewind te houden. Op die onderlenen deden zij een landhoeve bouwen en gaven het bestier ervan aan een opziener (proeter Williens of meyer genoemd), welke een leenrechtig gezag uitoefende over de boeren of laten zijner villa. Een leen was dus een goed door zijn bezitter aan een anderen gegeven onder verplichting van hulde, trouw en manschap en onder tegenverplichting van bescherming. De leenheer of de uitgever van het leen bleef de eigenaar van het goed, waarvan hij slechts het vruchtgebruik vervreemde, en dat hij, om reden van ontrouw, terugnemen mocht. Al deze bepalingen zijn in de loop der tijden gewijzigd geworden. De lenen werden naderhand erfelijk en de leenmannen zoo goed als eigenaars, doch altijd onder zekere voorwaarden. Ondertussen sproot hieruit voort het later algemeen geworden “ LEENROERIG STELSEL ” dat met merkelijke wijziging tot de Franse omwenteling voortgeduurd heeft. Door het uitgeven van leengoederen hebben de dorpen hun begin genomen. Het woord VILLA betekende bij de Romeinen een LUSTHOF, maar tijdens hun bestuur waren er hier ook reeds “ villa’s ” tot stand gekomen met de betekenis van HOFSTEDE, onder welke bediedenis zij in het begin van het Frankisch tijdvak hier bleven bestaan. Doch langzamerhand onderging dit een verandering, want onder Karel den Grote verstond men door ‘villa’ reeds een dorp of een bewoonden grondeigendom, toebehorende aan den enen of anderen landheer. En op bl.37 lezen wij : “ Men weet dat sedert de inbezitneming van Gallië door de Franken, er vrije dorpen of villa’s bestaan hebben, naast degenen die aan den Staat, aan Koning, aan Kerken of abdijen, of andere heren toebehoorden, en welke doorgaans door onderhorige of dienstbare lieden bewoond waren.”
NAAM. – De naam van het dorp is op verschillende wijzen geschreven geweest : in de instellingsbrieven der parochie in 1309 zou staan : SCHRIECKE, - en dit woord zou, naar bewering van enigen betekenen “ schrijden ” (schrieken). Die naam zou hieruit ontstaan zijn, dat Schriek in vroegere eeuwen een moerassige streek was, waar men om er door te geraken, menigmaal moest schrijden of schrikken.(1) De Naam SCHRICKE, SCHRICK, SCHRIK, die in andere stukken voorkomt, draagt weinig ter opheldering bij en heeft naar mening van velen, de betekenis van (schrik) vrees, angst, vervaardheid, wat laat vermoeden dat het in dit hoekje van het WAVERWALD eens onveilig is geweest. Zoals wordt beweerd – ’t is maar een volkslegende – dat Schrick bewoond geweest is door rovers, die hunne stoutmoedigheid zo ver dreven, dat ze het zinnebeeld van de roofzucht “ een uil “ op hunne verblijfplaats (2) zetten. Wij sluiten ons aan bij de eersten. Hun veronderstelling schijnt niet van allen grond ontbloot : het grondgebied van Schriek is heden nog een lage streek, waar tussen geringe verhevenheden talrijke beken vloeien, die men omtrent allen zonder veel moeite kan overschrijden. Dan zou de Schriekstraat betekenen “ lage ” straat, wat ze inderdaad is (3) en niet “ straat die naar Schriek leidt “. In stukken van 1125 en 1566 treft men de naam “ SCHRIECK ” aan.(4) (1) Het “ Modern Woordenboek van J.Verschuren S.J.” geeft : “ Schrikkelen Freq.(herhaling) van schrikken ”, bijgevolg springen. Z.N. overspringen ; overslaan.” (2) Dit gebouw, een zeer oude hoeve, eertijds omgeven door een brede gracht, en waarvan een gedeelte van de woning bestond uit overblijfselen van een oud kasteel of iets dergelijks, is in 1900 afgebroken en vervangen door een moderne boerenwoning die heden nog den naam draagt van “ den uil ” op ’t grondgebied van PUTTE, ongeveer 1100 meter van de kerktoren van Schriek. (Op de stafkaart, 1 / 20000, bl.XXIV. pl.2, aangeduid “ uilhoef ”. Voor 1900 was de uil op den puntgevel reeds vervangen door of overdekt met een metalen pot, door de metselaar bij herstelling daarop geplaatst. (3) Tussen de Heistse en de Minkse beek werd de Schriekstraat na elke zware regenslag gans overstroomd. (4) “ Dictionnaire Hist. Et Geogr. Des Communes belges « par E.De Seyn (1933)
HEREN. –De vroegst gekende heren dezer streek, na de Prinsbisschoppen van Luik (1) waren de BERTHOUTEN (2) van Mechelen, die zich beroemd gemaakt hebben door de tegenstand, die zij in de 12e eeuw gedurende 20 jaren aan de hertogen van Brabant geboden hebben. De Berthouten waren, als voogden, meester over het land van Mechelen, dat later ook “ land van CLEEF ” en “ land van ARKEL ” genoemd werd naar de familie aan welke het toebehoorde.(3) Ten laatste in 1459 werd het overgedragen aan Filips de Goede en diens nakomelingen. Sedertdien is onze streek aan de kroon en domeingoed gebleven tot in ’t midden der 17e eeuw. Binst dit tijdperk van twee eeuwen moeten de HEERLIJKHEDEN SCHRIEK EN GROOTLOO toebehoord hebben aan andere personen, die door pandverdrag ervan in bezit gekomen waren, d.w.z. dat de kroon het verkocht goed altoos mocht terugeisen tegen wedergave van de koopsom. Op die wijze zijn heer geweest van SCHRIEK en GROOTLOO : NIKOLAAS VAN DER LAEN (1562) en na hem, in 1565, zijn zoon Jan.(4) Vermoedelijk zijn Schriek en Grootloo in pand gebleven aan de familie van der Laen tot in 1650.(5) Om in de zware oorlogskosten te voorzien, verkocht Filips IV, koning van Spanje, vele domeingoederen. Zo werden de heerlijkheid van Schriek en Grootloo, bij openbare veiling te Brussel den 9 April 1650 toegewezen aan DIRCK VAN DER NATH, heer van BERLAAR en GESTEL, voor 102 000 gulden. Dirk van der Nath verkocht ze in 1660 aan ANTOON FERDINAND VAN BROECHOVEN, burgemeester van Brussel. Na zijn dood in 1687 of 1689 werd dezes zoon Jan Baptist heer van Schriek en Grootloo. Deze laatste overleed kinderloos. Zijn bezittingen gingen over aan zijn zuster HELENA VAN BROECHOVEN, die gehuwd was met JAN PIETER CHRISTYN. Van deze gingen ze bij erfenis over aan de enige dochter van JAN BAPTIST VAN BROECHOVEN, baron van PUTTE, en oudste broeder van Jan Baptist en Helena voornoemd. Door het huwelijk van dezes dochter Clara in 1725 met KAREL LODEWYK VAN DER STEGEN werd deze den 28 Juni 1727 in bezit gesteld van Schriek en Grootloo. En naar alle waarschijnlijkheid is het deze enige zoon die de rond 1850 levende oude Schriekenaars gekend hebben onder de naam van “DEN OUDEN BARON”. Naar de volksoverlevering zou deze driemaal gehuwd geweest zijn, minstens een dozijn kinderen achtergelaten, en een zeer hoge ouderdom bereikt hebben. Hij droeg dezelfde naam als graaf FILIP NORBERT MARIA VAN DER STEGEN, wiens grootvader hij was.De zoon van de vorige, graaf ALBERT VAN DER STEGEN hield tot rond 1875 zijn zomerverblijf op het kasteel van Schriek. Volgens een geslachtsboom die zich weleer in de huiskapel van ’t kasteel bevond, zouden deze heren aanverwant geweest zijn met de Hollandse dichter JACOB CATS. Naar bewering van enigen zou de adellijke titel van “graaf” aan deze familie gekomen zijn bij erfenis rond 1845, wat ons gegrond schijnt door het feit dat de voorzaten door de volksmond betiteld werden als “baron” – dat een streek grond N.W. waarts van ’t kasteel, “de kleine baronshoek” genoemd wordt en als zodanig op ’t kadaster aangetekend staat, - en dat in een akte (uit het proces over het bezit der “ Kapelleheide ” 1770-1776) de eerst vernoemde Filip Norb. Maria van der Stegen, als “ baron van Putte ” en heer van Schriek herkend is. Maar in voornoemd werk “ Dict. Des Comm. Belges “ vinden wij vermeld dat reeds de vader van Karel Lodewyk van der Stegen tot “ graaf “ verheven was.(6) Het kasteel is door een aanverwant, heer “ BARON VANOLDENEEL tot OLDENZEEL “ bewoond geweest van …. tot 1926, wanneer het door verkoop door de erfgenamen van der Stegen in bezit is gekomen van den heer AUGUST DE ROY.(7) (1) en (2) De eigenlijke heerlijkheid van Mechelen is naar gevoelen van verschillende geschiedschrijvers rond 915 door KAREL DEN EENVOUDIGE (Karel III), koning van Frankrijk, aan de Kerk van Luik geschonken. Later hebben Duitse vorsten die kerk begunstigd : in de “ Kronijke van het Land en de Vrijheid van Heist “ (Lod.Liekens), staat bl.5-8 vermeld dat keizer Hendrik II aan de kerk van Luik gaf : zekere koninklijke rechten van jacht in de bossen gelegen tussen de “ NETHE “ en de “ THILE “, gewoonlijk “ WAVERWALD “ genoemd. Oorkonden van latere datum bewijzen dat het Waverwald dus ook het land van Mechelen eigendom is geworden van de kerk van LUIK : in de “ Geschiedenis der gemeente SCHELLE door TH. DERAEDT en STOCKMANS “ staat op bl. 70 : “ WALTHER II BERTHOUT HEERSTE OVER DE STAD MECHELEN, een leen der kerk van Luik, wier beschermer hij was, en over een onoverzienbaar domein, dat zich tot aan de poorten van DENDERMONDE, BRUSSEL en ANTWERPEN tot in het hart der kempen uitstrekte. – En in “ Wavre-Notre-Dame door Th.de Raedt, bl.1 : “ Des le XIIe siècle la forêt de Wavre fut la propriété des Berthout, puissants dynastes qui règnaient alors sur Malines et le pays environnant. C’est sans aucun doute, à l’intelligente et énergique initiative de cette race redoutable que la plupart des localités crées dans cette forêt, doivent leur existence.» (3) Door het huwelijk van Floris Berthouts enige dochter Sophia met Renold II van Gelder in 1330 moest het land van Mechelen aan het huis van Gelder komen, maar Sophia stierf voor haar vader. Hun dochter Maria van Gelder huwde Jan van Cleef : van daar de naam van “ Land van Cleef “. Bij het tweede huwelijk van Maria van Gelder met Jan van Chatillon liet zij in 1384 het land van Mechelen aan haar nicht die getrouwd was met Jan van Arkel ; van daar de naam van “ LAND VAN ARKEL “. Na veel moeilijkheden was Jan van Arkel verplicht het land af te staan aan heer Jozef van Wezemaal. Willem van Egmont, zoon van Jan van Arkels enige dochter wist het in bezit te krijgen, maar werd genoodzaakt het aan den heer van Wezemaal terug af te staan in 1445. Reeds in de eerste akte van afstand (door Jan van Arkel aan den heer van Wezemaal) akte getekend 16 Januari 1427, zijn “ Schryeck – Grootloo “ (aldus in die akte geschreven) niet meer vermeld als deelmakende van “ het land van Mechelen “. (4) Deze Jan van der Laen was in het jaar 1595 commune meester van de stad Mechelen en hoofdman van de handboogschuttersgilde wanneer hij met de Mechelaars groten roem behaalde met de stad Lier te ontzetten, die door de Hollanders onder Kapitein Herougière, gouverneur van Breda, verrast was. (5) Zekere Jan Baptist van der Laen, heer van Schriek en Grootloo, heeft in de 17e eeuw een schilderij van Antoon Van Dyck, “ Christus aan het kruis tussen de twee moordenaars “ verbeeldend, geschonken voor het hoofdaltaar der Minderbroederskerk te Mechelen. Bij de afschaffing van dit klooster in de 18e eeuw (a) is die schilderij naar de metropolitane kerk overgebracht, waar ze boven het altaar dicht bij den Z. zij-ingang geplaatst werd en (misschien) nog te zien is. (a) De gebouwen van dit klooster, gelegen “ Onder den toren “ en tegen de “ Melaan “ dienen tot militair dépôt en voedermagazijn. In het nog bestaande kerkgebouw heeft men sedert enige jaren (193..) gezocht naar het graf van MARGARETHA VAN YORK. (6) Dict.Hist. et Géogr. Des Comm.belges, II, p.1133 : « Jean Bapt.de Broechoven releva la seigneurie (de Schriek et Grootloo) en septembre 1687 ; Charles Louis van der Stegen la fit relever le 28 juin 1727. Le père du nouveau seigneur de Schriek et Grootloo, Jean Adolphe van der Stegen, avait été créé « comte » par le roi Charles de Castille le 30 janvier 1698 avec faculté d’appliquer ce titre à une de ces terres. Cette faveur lui avait été accordée pour le récompenser des services rendus pendant 21 ans, comme drossard de Brabant et en reconnaissance des mérites de ses aieux. Le château et les terres de Schriek passèrent en dernier lieu à Julie Marie Joséphine comtesse van der Stegen de Schriek, née le 13 juin 1817. Le château, bâti par Charles Louis van der Stegen, baron de Putte, est d’une construction d’une grande simplicité, d’environ 15 mètres de façade. On y trouve le millésime de 1731 au plafond du corridor du premier étage. » (7) Zie daarover « Revue du Touring Club de Belgique « (jaarg.1933, nr 21 bl.321)
BURGERLIJK BESTUUR.
Onder burgerlijk opzicht werden Schriek en Grootloo tot het einde van de 18e eeuw bestuurd door een DROSSAARD, TWEE BURGEMEESTERS en VIER SCHEPENEN, zo te verstaan, dat, alhoewel elke heerlijkheid haar eigen burgemeester en twee schepenen had, de beide plaatsen gezamenlijk door dezelfde personen bestierd werden. Er bestaat geen enkel stuk waarin het een of ander bestuur afzonderlijk genoemd wordt, als bestuurd door een of meer van bedoelde overheden.(1) Voornoemde overheden waren ook met het gerecht gelast, want Schriek had, evenals alle omliggende dorpen van dien tijd, zijn eigen of “ heerlijke “ rechtbank.(2) De DROSSAARD of SCHOUT werd door de heer, aan wie het dorp behoorde, aangesteld en was dezes plaatsvervanger. Hij was de ziel van het dorp, de verstandige, werkzame man die van dag tot dag ieder zijn plicht herinnerde, ten einde dat overal geschiedde wat het recht vereiste. Hij was de macht om het kwaad te voorkomen ; geen vergadering mocht gehouden worden, die niet door de schout bijeengeroepen was ; niemand mocht in een volksvergadering spreken zonder daartoe door hem gerechtigd te zijn. Hij was ambtenaar van den hogen heer, maar geen beambte van het lichaam der gemeente. Hij was rechter, rechtdoener of regeerder, maar de gemeente moest hem altijd met raad en daad bijstaan. Na maning van de schout moesten de schepenen “ wijzen en vonnissen “ maar het ging hem alleen aan het “ gewijsde “ uit te voeren. De gemeente vermocht niets zonder haar overheid, en deze kon niets uitrichten zonder de gemeente te raadplegen. De drossaard regeerde, en maande het recht, maar besturen deed hij niet. Gelden en geldwaarden had hij niet in handen, en de inkomsten en eigendommen van het dorp werden door hem noch beheerd, noch besteed. De SCHEPENEN, onder de aanzienlijkste ingezetenen gekozen, waren de eigenlijke rechters : alle vonnis werd door hen gewezen en moest door de schout uitgesproken worden gevoerd die er niets mocht aan veranderen. Wanneer een moeilijk geval zich voordeed, gingen zij naar de schepenen van Mechelen om raad. Deze schreven dan een vonnis, dat de zaak zonder beroep, besliste, en dat door de schout van het dorp, bijgestaan door de schepenen, moest afgekondigd worden. Destijds had elke rechtspleging meestal plaats in de open lucht en gewoonlijk in ’t midden van het dorp. De schout nochtans mocht de vergadering stellen waar hij wilde : op de grenzen der gemeente, op een brug, onder een boom, enz... Op deze plaats werd kringsgewijs een koord gespannen, in ’t midden van de kring zat de schout op een zetel, links en rechts de schepenen en buiten rond de afspanning was de plaats voor de ingezetenen van het dorp. Deze rechtsvergaderingen geschiedden buiten, omdat het recht de zaak was van allen en er geen oprechte waarheid kan zijn dan onder den blauwen hemel, waar iedereen kan tegenwoordig zijn en niemand om plaatsgebrek kan uitgeweerd worden. Het gerecht van die tijd was ook veel strenger dan hedendaags : onthoofden, radbraken, verminken, hangen waren gewone straffen voor zware misdaden. Een galg diende soms voor twee of meer gemeenten. Zo zal, zonder twijfel, de Schriekse galg, die op de plaats stond waar men in 1900 nog de herberg “ IN DE GALG “ op de grensscheiding van Schriek en Beerzel aantrof, voor deze twee gemeenten gediend hebben. De straat, sedert 1874 steenweg, sedert 1940 baan in beton, die er van Schriek naar toe leidt, is er ongetwijfeld, haar naam aan verschuldigd.(3) Dikwijls stond ze op een van de dorpskom ver afgelegen, eenzame plaats : de uiterste hoek der gemeente Putte tegen de baan naar Keerbergen is nog algemeen gekend onder de naam van Putse galg. Te Heist trof men het Galgeveld en de Galgehut aan tegen de baan van Bruggeneinde naar Wiekevorst. Het aandeel van de BURGEMEESTER in ’t besturen en beschermen der gemeente was niet zeer groot : waar de schout als regeerder niets anders kende dan het strenge recht en ’s heren bevelen, die hij op ban en boete moest doordrijven, daar had hij tegenover zich de burgemeester, bewaarder en beschermer van de rechten, gebruiken, keuren, enz… In rechtsgedingen echter kon hij door minnelijke tussenspraak, enige uitstel of matiging van al te harde eisen bekomen. Verder moest hij de schattingen inzamelen en mocht enige geldboeten gezamenlijk met de schout delen. Dit stelsel van bestuur bleef in voege tot dat het op het einde der 18e eeuw door de Franse republiek afgeschaft werd. Van af het jaar 1797 werd Schriek, naar het Franse regiem, bestuurd door een MAIRE (meier = heden burgemeester) en door twee ADJOINTS (schepenen) tot in 1815. Na dit tijdstip tot … bestond het gemeentebestuur uit één burgemeester, twee schepenen en zeven raadsleden, sinds … …raadsleden, allen door en tussen de inwoners der gemeente gekozen.
(1) Overgenomen uit “ Aantekeningen van voornoemde heer Op de Beeck ; door deze waarschijnlijk grotendeels getrokken uit de Geschiedenis van Heist, door L.L.” (2) Er bestonden hier (voor het einde der 18e eeuw) geen wetten zoals nu, naar welke het bestuur der gemeente moest ingericht of geregeld, en het strafrecht moest uitgeoefend worden. Plaatselijke gebruiken en gewoonten waren wet. En deze verschilden merkelijk van de ene plaats tot de andere. Al de in voege zijnde gebruiken van een plaats samen, noemde men haar “ COSTUMEN “. (3) Nergens vonden wij een document uit vroegere eeuwen betreffende het strafgerecht (strafverordening, vonnis, uitspraak, uitvoering, enz…, hier ter plaatse.
NAAMLIJST DER GEKENDE BURGEMEESTERS : De Preter Livien van …. tot 1808 Vermylen Jan Norbert van 1808 tot 1830 Storms Jan Baptist van 1830 tot 1831 Vermylen Jan Norbert van 1831 tot 1851 Vermylen Melchior van 1851 tot 1867 Vermylen Petrus van 1867 tot 1872 Mertens Jan Baptist van 1872 tot 1894 Goossens Engelbert van 1896 tot 1920 Holemans Constant van 1921 tot 1932 Beyens Jozef van 1933 tot …
SCHEPENEN :
Croonen Jan van 1818 tot 1825 Claes Jan Frans van 1818 tot 1829 Storms Elico van 1825 tot 1830 Storms Jan van 1829 tot 1830 Ceulemans Jozef van 1830 tot 1852 Rappoort Jan van 1830 tot 1832 Van den Broeck Petrus van 1834 tot 1840 Scheirens Frans van 1840 tot 1846 Verstraeten Jozef van 1846 tot 1848 Storms Jan Baptist van 1848 tot 1860 Van den Eynde Petrus van 1852 tot 1861 Verstraeten Jan Baptist van 1861 tot 1865 Storms F van 1863 tot 1869 Goossens Adriaan van 1865 tot 1881 Op de Beeck Jan Corneel van 1867 tot 1878 Goossens Engelbert van 1879 tot 1896 Van den Eynde Jacobus van 1882 tot 1903 Geeraerts Jozef van 1896 tot 1912 Adams Karel van 1903 tot 1921 Pelgrims Livinus van 1912 tot 1921 Beyens Jozef van 1921 tot 1924 Brabants Frans van 1921 tot 1932 Van Woensel Juul van 1924 tot 1932 Van Kelst Hendrik van 1933 tot … Wijns Jozef van 1933 tot …
GEMEENTESECRETARISSEN :
Van den Putte Theodoor van 1818 tot 1830 Lambrechts Frans van 1830 tot 1831 Holemans Karel van 1834 tot 1869 Verschaeren Jan Baptist van 1869 tot 1894 Van Roosbroeck Alfons van 1894 tot 1897 Ceulemans Jozef Amand van 1897 tot 1918 Op de Beeck Jozef van 1918 tot …
ONDERWIJZERS :
Verlinden Jozef van 1818 tot 1824 Schoofs Guilielmus van 1824 tot 1830 Lambrechts Frans van 1830 tot 1832 Lambrechts Hendrik van 1830 tot 1832 De Meutter Jozef van 1832 tot 1867 Verboven Felix van 1842 tot … Van Erps Engelbert Van Dessel Frans Van Craen Jan Baptist van 1842 tot 1847 Boelpaep Antoon Verkoyen Hendrik van 1847 tot 1849 Van den Bosch Vital van 1849 tot 1852 Sicard Paul Jan van 1853 tot 1854 De Meutter Stanislas van 1854 tot 1864 De Meutter Jan van 1863 tot 1865 Van Eepoel Theofiel van 1865 tot 1866 Van den Meutter Felix van 1866 tot 1873 Viskens Lodewijk van 1867 tot 1894 Van Hoof August van 1873 tot 1879 Op de Beeck Jan van 1879 tot 1916 ’t Servranckx Hendrik van 1894 tot 1899 De Belser Victor van 1899 tot 1904 Cools Alfons van 1901 tot 1930 Verschaeren Louis van 1904 tot 1933 Verstappen Edmond van 1906 tot 1912 Peeters Frans van 1920 tot … Van der Auwera Frans van 1920 tot …
VELDWACHTERS :
De Preter Hendrik van …. tot 1832 De Meutter Stanislas van …. tot 1851 Van den Eynde Jozef van 1852 tot 1854 Brabants Norbert van 1854 tot 1881 Andries Adriaan van 1882 tot 1890 Docx Edward van 1890 tot 1910 Van Doorselaere Aloïs van 1910 tot 1928 Verhoeven Denis van 1919 tot ….
DE PAROCHIE.
OORSPRONG OF ONTSTAAN. – De parochie is ontstaan uit een onderverdeling van Beersel in 1309. Uit de instellingsbrieven (1) blijkt dat er voor de oprichting der parochie, - dus voor vermeld jaar – ter plaatse reeds een hulpkerk bestond (2) zonder twijfel gebouwd door de Berthouten. Het is te denken, dat van den enen kant de grote afstand tot hun parochiekerk en van den anderen kant de nabijheid der hulpkerk, de parochianen van het zuidelijk deel van Beerzel aangezet heeft bij Z.Hoogw.Mgr.Philippus, bisschop van Kamerijk tot welk bisdom Beerzel alsdan behoorde (3), een verzoekschrift in te zenden van de verheffing der reeds bestaande kerk tot parochiekerk ; dus de oprichting ener parochie te bekomen. Ten gevolge daarvan zouden, luidens de inrichtingsbrieven, de Z.E.H..Henricus, deken van St.Rumoldus te Mechelen en broeder Joannes de Marle, monnik der abdij van St.Bernards, door Z.Hoogw. gezonden geweest zijn tot onderzoek. Het verslag over dit onderzoek moet Z.Hoogw. bevallen zijn, want door brieven gegeven te Brussel den 2e Zondag na H.Drievuldigheid 1309, door den Z.E.H.Joannes de Monasterio, bijzondere zaakgelastigde van Z.Hoogweerdigheid, is het gunstig verslag van onderzoek goedgekeurd en de parochie ingericht geworden. (1) Deels naar nota’s van vermelden hr. Op de Beeck. (2) Zie verder alinea “ Kerk “. (3) Naar vermelde instellingsbrieven, (en naar L.L. Geschied. Van Heist bl.22) Beerzel en Schriek maakten alsdan en tot in 1559 deel uit van de dekenij Mechelen en zijn bij ’t begin der 19e eeuw van de dekenij Mechelen-West overgegaan tot die van Lier, en bij de dekenij Heist bij dezer oprichting in 1873.
GRENZEN.- Nopens de grenzen der parochie leest men in de instellingsbrieven : “ IPSUM LOCUM LIMITAVIMUS : SECUMDUM QUOD ANTIQUUM FOSSATIUM SE CIRCUMQUAQUE. “EXTENDIT AD QUEM SPECTABUT NIHILOMINUS QUOEDAM BIDEM JACIUS VOCATA THEUTONICE “ BERTHOUTMEER “ PROUT SE EXTENDIT Zonder twijfel moet hier door “ anticuum fossatium “ verstaan worden de RAAMBEEK die in het Berthoutmeer – nu de “ meren “ – ontstaat, welke thans onder Baal gelegen zijn. Heeft die beek zoals te besluiten valt, de oorspronkelijke grenzen langs die kant vastgesteld, dan moet de parochie langs die zijde aanmerkelijk verkleind zijn ; volgens nr 183 van de inventaris der parochiale registers en archieven (1) had de Z.E.H.Van Dentegem, deken van Aarschot, in het begin der 17e eeuw, aan de E.H.Pastoor van Schriek vijf huizen afgestaan, die sedert de grensscheiding van 1807 deel maken van Baal. (1) Een geordend inventaris der parochiale registers en documenten (naar omzendbrief van 02.04.1898 van Z.E.Kardinaal Goossens) door den E.H. Truyts, pastoor van Schriek, met bijzondere medewerking van den E.H.Fr. Vermeerbergen, onderpastoor, aldaar opgemaakt, bevat meer dan 300 nrs.(A) Het nr 183 luidt : “ Verklaring van heer Helsen vicaris van Baal, nu geestelijk onder Schriek.” (Eens dat het ons gegund geweest is inzage te nemen van die parochiale archieven, vonden wij vermelde verklaring, die luidt) : “ De ondergeschrevene zonder judictie of persuatie van iemand dan enkel in faveur van justitie en om de waarheid getuigenis te geven, attesteert mits deze van omtrent twintig jaar gezien en gelezen te hebben zekeren brief, onderteekend J. van Dentegem, plebaan van Aarschot bij adres aan den pastoor van Schriek, welken brief behelsde in substantie deze woorden : “ Alzoo omtrent U.E.parochie 4 à 5 huizen gelegen zijnde van mijne parochie van Aarschot ende het mij lastig valt om de verre afgelegenheit aldaar te moeten administreeren, en zo verzoeken U.E. van in de voorschreven huizen als het voorvallen zal de heilige sacramenten te willen administreeren, zal U.E. daarvoor laten genieten de emolumenten van hetgene nopende de voorschreven huizen can vervallen.” Item verklaart dezen brieve gezien te hebben in de pastorije van Schriek ten tijde dat aldaar pastoor was Gerardus Bogaerts, en, want het redelijk is de waarheit getuigenisse te geven bezonderlijk des versocht zijnde, zoo hebben onderteekend op heden 30 Meert 1743. (get) Adrianus Helsen, vicaris in Bael. Deze vijf huysen als wezenlijk nu Bael zijn overgegaen an Bael naer de nieuwe organisatie in het jaer 1807. (get) Ita testor P.Van Elst, pastloei 1807.
DE KERK. – Uit het nr 13 van hierboven vermelden inventaris (1) blijkt dat de kerk zou gebouwd zijn in 1303, - dus voor de oprichting der parochie -, wat bevestigd schijnt door en overeenstemt met het (hoger vermeld) verslag van degenen, die met het onderzoek nopens de oprichting der parochie gelast geweest zijn, die namelijk verklaren gevonden te hebben “ CAPELLANUS “ en ook “ ECCLESIA “toegewijd aan den H.Joannes Baptista, gebouwd door Egidius Berthout. Daardoor zou de kapel van Grootloo kunnen bedoeld worden, maar die is toegewijd aan den H.Naam Jezus, en nergens is te vinden dat een kerk zou afgebroken, of een nieuwe opgericht geweest zijn. En wijl ten tijde van de oprichting der parochie, de heerlijkheden Schriek en Grootloo aan de Berthouten behoorden, die beschermers waren van de kerk, en doordien de meeste plaatsen in het Waverwald hun ontstaan aan dit huis te danken hebben, schijnt het zeker dat de kerk door hen opgericht is, wellicht zoals hoger gezegd door Egied of door de zoons van Walther IV, heer van Mechelen, over wie we verder – in het artikel over Grootloo – zullen spreken. Tijdens de eerste twee eeuwen half van hun bestaan, vinden wij over de parochie of de kerk niets meer vermeld. Van 1309 tot 1564 zouden er geen archieven (meer) bestaan. De doopregisters beginnen vanaf 1651 en de doopakten van af dit jaar tot 1779, zijn niet ondertekend. Een stuk uit 1661 (nr 14 van reeds vermelden inventaris), maakt als volgt melding van de verkoop van een parceeltje grond van het kerkhof. “ 1661. Verzoekschrift van den E.H.Mertens, pastoor om 4 roeden grond van ’t kerkhof te mogen verkopen.”(2) (1) Dit nr luidt : “ 1303. Litteroe fondationis Ecclesioe parochialis de Schriek (Transcriptoe fuerunt ex anthensias conservatis in archivis Ecclesioe parochiales de Aertselaer) “ (2) Afschrift van een verzoekschrift, toelating en voorwaarden tot verkoop : 1661. “ Request van d’heer Pastoor en kerkmeesteren van Schriek om van het kerkhof te mogen nemen 4 roeden erve tot het vullen van een gracht gelegen tusschen het kerkhof en de plaats, en dezelve gevuld zijnde, te mogen verkoopen.”
Advies van den heer Landdeken omgegaen hebbende ter plaetse ende diegevisiteerd hebbende d’ zeer eerw heeren van ’t vicariaat 16 9bris 1661 De mandato (g) Van Bosschoven Secr.subs tus.
De zeer Eerw.heeren van ’t Vicariaat geinformeert synde van heer Landdeken, concenteeren in de vercoopinge alhier gementioneert mids remploy van penningen daervan komende sal gedaen worden prous in textu ende daer af doende behoorel, reckeninge bewysconde reliqua. Actum XIIII Decemb 1661 De Mandato (g) B.van Bosschoven sec.substus
De a° 1661 authorisatie van den Bisschop tot verkoopinge en goedenisse derzelve erve, Conditiën van verkooping, enz.. Aan mijne hoochweerdigste heere den Arschbiscop van Mechelen oft mijn eerw. heeren van ’t vicariaat. Verthoonen met reverentie den heere Pastoor ende Kerkmeesters van Schrieck en Grootloo, hoe dat er is gelegen eenen gracht oft walle tusschen de plaetse van de parochie van Schrieck ende het Kerckhof van de parochiekercke ende alsoo dien voors grecht oft walle groot wesende ontrent de vier royen, soude wesen een bequame plaetsen om een huys te bouwen (zonder de kercke ofte kerckhof te beschaedigen) soo keeren zij verthoonders hun tot syne hooghweerdigste heere ootmoediglijk biddende te gelieven consenteeren, dat zij zouden mogenvan ’t voore Kerckhof afnemen ontrent vier oft vijf royen erve, om den voorn grecht mede te vullen ende alsoo te vercoopen om met de penningen daervan komende te maeken eenen muer tusschen ’t voorschreven Kerckhof ende plaetse van den dorpe, d’welk doende etc a,
Dec. 1661. Andreas Dei et Aplica sedes gratia Archiepiscopus Mechliniensis, Omnibus presentes visuris salutem Domino. Recepimus supplicationem Pastoris Aeditiorum Eccliarum parochialium de Schriek et Grootloo, qua nobis exposuerunt in terminis, hoe dat er is gelegen eenen grecht of walle tusschen de plaetse van de parochie van Schriek ende het Kerckhof van de prochiekercke ende alsoo dien voors grecht ofte walle groot wesende ontrent de vier royen, soude wesen een bequam plaetse om een huys te bouwen (zonder de Kercke oft Kerckhof te beschadigen) soo keeren zij verthoonders hun tot syne hoogweerdigste heeren ootmoedelijk biddende te gelieven te consenteeren dat sy zouden mogen vant voorse kerckhof afnemen ontrent de vier of vijf royen erve om de voorse grecht mede te vullen ende alsoo te vercoopen om met de penningen daarvan komende te maeken eenen muur tusschen ’t voorse Kerckhof ende de plaetse van den dorpe, d’welk doende, hetwelk voorse wij hebben doen visiteeren ende doen ondersoeken bij die van onsen raede van het vicariaat ende daerop wel rypelijk geleth, soo concenteeren wij in de vercoopinge alhier gementioneert, de coopers daarinne te goeden ende erfven, midts observerende alle solemniteyten daer toe noodich, ende Remploy van de penningen daervan komende sal gedaen worden, prout in textu supra scripte libelli, ende daer af doende behoorel reckeninge bewijs ende reliqua. Toirconde hebben wij hetzelve bij den Secretaris van ons Vicariaat doen onderteekenen ende den ordinaris segel daerop doen drucken d’erthienden decembris a° Dmi Xuje seventsestich De mandato (g) B van Bosschoven, secret. Fiat goeyenisse sonder prejudicié van de pontpenningen Actum in Mechelen den 24 January 1662 (g) G. van Uffels.
19 DEC. 1661.
Voorwaerde ende conditie waerop den heere pastoor ende kerckmeesters van Schrieck en Groteloo sullen heden dezen 19 Dec. 1661 vercoopen seecker eur met roye toecomen de kercke gelyck die gelegen is noordt ende oost aan ’t kerckhoff, west de plaetse vant dorp ende suydwaerts de pastorystraete ende d’erffgen Gillis Wauters alles achter volgende d’ octroy van Arschbiscop hiertoe verleent ende hier annex (A) In den eersten soo is conditie dat men dezelve erfve sal doen effenen op den kost van de kercke ende geffent zynde alsdan meten ontrent de 8, 9 of thien royen ende naer advenant de royen betalen. Noch is conditie dat betalinghe moet zyn in gereeden gelde oft uyterlycken binnen de veerthien daegen. Noch is conditie dat de cooper van vier 3 cyden sal moeten heymen ende de fruytboomen en den heym geplant sullen wezen tot profyt ende eyghen van den cooper. Noch is conditie dat de cooper op de voorse erfve niet en sal moghen een slecht huys setten dan een huys van fraye forme voort dminste met eenen steenen muer vant fondament tot aant dack ende dat naer den westen oft tegen de straete vant dorp. Noch is conditie dat den cooper voor ongelt sal betaelen eenen halven stuiver elcken gt. Item dat geviel datter moest gegeven worden eenich pontgelt oft oncosten van goedenisse sullen wesen half ten laste van de kercke ende half tot laste van den cooper. Den cooper sal voor zijn kloeckhyt profiteren eenen gul voor den palmslach ende daervoor sal hy hebben te stellen twee verdieren ieder van thien stuyvers tot profyte van kercke ende alle andere verdieren sullen wesen half tot profyte van de kercke ende half tot profyte van den setter. Op alle besproken conditiën is door palmslach gegeven aen Huybrecht Vercalstere voor seven gul ende thien stuyvers stelt boven de ordinarisse verdieren noch vier en twintich verdieren daer en boven stelt noch twelf ende heeft hiermede opgehouden dezen 19 dec. 1661. Aldus gedaen ter presentien van heer pastoor, meyer kerckmeesters Adriaens Tuytgans schepen en Huybrecht Van Calsteren. Noch heeft Huybrecht Vercalsteren op den 30 sten december gestelt twintich verdieren ter presentien van Aert Voet ende Coryn Mertens. (g) Huybrecht Van Casteren. Noch hebbe ick FR. Maertens pastoor van Schrieck gestelt veertich verdieren op den 2 Jan. 1662 ter presentiën van Aert Somers meyer ende Peeter Claes. (g) Judoens Mertens Pastoor. Naer behoorlyk sondaeghs kerckgebot is door oordre van pastoor ende kerckmeesters de keerse gebrant. Present Adriaen Van den Broeck en Guylliam Van Eynde ende meer andere getuigen ende is mij pastoor bovens. aangebleven. Dezen vierden January 1662. (g) J.Mertens pastoor. (A) Z.W. hoek van ’t kerkhof waarop in 1838-’39 de brouwerij Vermylen opgericht werd.
VERGROTINGEN DER KERK. – Dat de kerk meermaals verandering (vergroting) heeft ondergaan, daarvan levert het uitzicht, (bouwstoffen en –vormen, ouderdom, vensters en afmetingen der muren) duidelijk het bewijs. Voor dat zij de eerste maal vergroot werd, had zij, zonder twijfel, smalle zijbeuken (1) onder een afzonderlijk dak boven hetwelk de middenbeuk met ogivale vensters zich verhief. In 1793 werden die zijbeuken verbreed door het naar buiten plaatsen der (huidige) muren, die van ruime, bijna rechthoekige vensters voorzien zijn. Daar een afzonderlijk dak, als voorheen, geen genoegzame helling zou hebben, werd het nieuwe dak boven de zijbeuken langs boven verlengd en met het dak der middenbeuk tot een geheel verbonden. De drie of vier spitsvormige vensters der middenbeuk (van ongeveer 1,2 m hoogte en O,7 m breedte naar onderstelling van ambachtslieden (2), van licht beroofd, werden toegemetseld ; de ogivale bogen tussen de pilaren kregen een ronden vorm en de nieuwe zijbeuken een gewoon waterpasliggend plafond. Wanneer die vergroting pas geëindigd was, werd bevonden dat het nodig was het oud plafond der kerk gans te vernieuwen en bijwerken uit te voeren om het oud gedeelte der kerk in passend verband te brengen met het nieuw gedeelte (3). Jammer ging bij die verandering – te denken uit vrees voor te grote onkosten – gans de gothischen bouwtrant der kerk verloren (1795). Bij de tweede vergroting, in 1844, kreeg de kerk door het aanbrengen van brede kruisbeuken, wat het verplaatsen en vergroten der koor noodzakelijk maakte, de vorm van een Latijns Kruis. Tot uitvoering van dat werk, door de overheid volstrekt noodzakelijk erkend (4) kreeg het gemeentebestuur, na dringend verzoek – gezien de slechte financiële toestand der gemeente – vanwege de Best. Deputatie toelating zelf de bouwstoffen te leveren en niets te moeten aanbesteden dan de handenarbeid (arbeidsloon) onder directie en bewaking van de heer Prov. Bouwmeester. Dit werk werd den 13 Mei 1844, bij openbare aanbesteding ten gemeentehuize van Schriek aan den heer Petr.Jos.Gramme, meester-metser te Mechelen, toegewezen mits 5600 fr. De toren heeft altijd zijn oorspronkelijken bouwtrant behouden. (1) Bij herstelling van de vloer werden oude fundamenten aangetroffen. In meerdere kerken, o.a. te Baal en Werchter, vindt men nog zulke smalle zijbeuken. (Nu niet meer!) (2) Onder welke Norbert Kempeneers, die als schrijnwerker en timmerman, gedurende zeer vele jaren met alle onderhouds-, herstellings- en verbeteringswerk aan en in de kerk is gelast geweest. (3) Van het werk der eigenlijke vergroting in 1795 vonden we nergens een stuk. Van de rekening-bestek van dit bijgevoegde verbeteringswerk in ’t zelfde jaar volgt hier afschrift : “ Onkosten van een nieuw plafon in de kerk van Schriek, van afkappen van de oude mueren en beplacken derzelve, beplacken van de nieuwe mueren van den thoren, etc. gedaen ten jaere 1795. Syn in de onkosten van het plafon niet begrepen het hout geëmploieert in den corniche. Immers dit is gevonden van vijf einde balken, die men uit de kerk heeft genomen en van eene graet (goot?) die rondom het eind plafon was, deze einde stukken gezaagd zijnde hebben gegeven zooveel hout en dat zeer droog, als er is van doen geweest. Dus hier vooren 0-0-0
Item en is in deze annotitie niet begrepen het ijzerwerk dat er gebruikt is boven in het houtwerk omdat ik de juiste quantiteit daarvan niet en kende, doch dit en is zo merkelijk niet geweest, en integendeel zijn ook in deze rekening begrepen het kuisen van al de autaren en van alle glazen der kerk, repareren derzelve, etc. welk ik reken dat malkanderen compenseert. De gehele onkosten van dat werk belopen volgens quitantiën en annotitiën ter somme van duisent agt en seventigh gls, vijf st. en een oord Brabants courant. Dus 1078=5=1 Op deze somme kan nog gekort worden… Plafon vergeten die er over zijn gevonden geweest. Item nog 6 à 7 bisselen latten. Hebbe nog ontvangen van overschot van materialen van de smit J.A.Mertens 4=1 Is nog te reflecteren dat men de plaken daar boven de coor en boven de choor van O.L.V. het eind plafon van was gemaakt, heeft latten geslagen, en dat nog al menige busselen, die niet gerekent en zijn, etc.etc. (g) J.A.Raeymaeckers, Pastoor van Schrieck. 14 Xber 1795. Nota : Zijn ook niet begrepen in de onkosten van Plafon waarvan aan den andere kant het afkappen en dunner maken van de pilaeren en het insteken van stenen capitelen die er te voren op de pilaeren (geene er) waren, den onkost hiervan kan gezien worden in rekeningen der kerke en beloopt circa……. (4) In onze kinderjaren hoorden wij getuigen dat, bij gebrek aan plaats in de oude kerk, een groot deel gelovigen de goddelijke diensten tot buiten het kerkportaal bijwoonden, dat door uitwaseming (zweet) en ademhaling der opeengepakte menigte de vensterruiten somtijds dik beneveld waren en het vocht langs de muren neerdruipte, dat het meermaals gebeurd was, dat personen door de verpeste lucht kwalijk gevallen, moesten buitengebracht worden.
BEGANKENIS EN PROCESSIE. – Vroeger eeuwen heeft hier een grote begankenis, veelal bij nacht, plaats gehad zo door ruiters als door voetgangers. Zij volgden een weg, die tamelijk lang is (1) en “ St.Jansweg “ genoemd wordt. Deze werd ook vroeger tijd door de plechtige processie van St.Jan, Op den eersten Zondag na den 23 Juni gevolgd (2) en over weinige jaren ( eerste jaren na de wereldoorlog ) bij het overlijden van een dorpeling, nog gedaan door 7 jonge dochters, die biddend achter elkander gingen (3). (1) Vertrekkend van de kerk, langs Tuindijk, Puttestraat, Langstraat, Korte Meerweg, Payerstraat, Zandstraat, Grootloo, Gommerijnstraat, Langstraat, Lauwerijkestraat, Boschstraat, Kapel Heidestraat, Hoogstraat, Dorp, Voetweg naar Pandoerenhoek, Haechtsebaan, Schriekstraat, St.Bernardus kapel, yerugkerend naar de kerk. (E.H.Vermeerbergen zal dit onderzoeken.) (2) “ Een volksoverlevering, die op vaste grond schijnt te rusten, zegt dat de rijkelijk uitgedoste processie op haar weg nabij de Bolloo, aangerand is geweest door een bende baanstropers, maar dat ontzet is geworden door toegesnelde hulp uit Werchter, en dat de processie sindsdien een veel kortere weg – de tegenwoordige processieweg (Kerk, Leuvensebaan, Molenschrans, Kapelheidestraat, Hoogstraat, Kerk)- volgt” Aldus meegedeeld door de E.H.Ruts, onderpastoor te Schriek, ter congregatie voor jongelingen, die destijds (1875) vergaderden in een vertrek der woning van hr Petrus Van den Broeck. Op de Beeck, Hoogstraat, WB nr 679 b v ’t Kad.( Zie nr 158 van Inventaris. Is dit reglement misschien ’t gevolg van die aanval op de processie?) De Driehoekige vaantjes – vorm als Scherpenheuvel – souveniers – waarop de kerk van Schriek, de kapel van Grootloo (rechts) en de St.Bernarduskapel (links) met enige woningen en de uitgaande processie ruw afgebeeld zijn, zouden naar mening van enige mensen uit die tijd dagtekenen. (In 1896 herdrukt bij de inhuldiging van de heer Burgemeester Goossens. Platen bewaard op de pastorij.) In zijn werk “ Les Drapelets de pèlerinages en Belgique et dans les pays voisins (Anvers.J.E.Buschmann, imprim.-édit.Rempart de la porte du Rhin, 15 , 1922) zegt Em.H.Van Heurck (blz. 409-410) ; het vaantje beschrijvend : « De gauche à droite au premier plan une rue bordée porte une clôture interrompue au milieu par une barrière et deux tourniquets et rejoignant de droite à gauche de vieilles maisons. La barrière vis-à-vis de l’entrée de l’église est ouverte pour le passage de la procession de St Jean Baptiste. Le cortège religieux se compose d’un porteur d’oriflamme, de la statue de St Jean-Baptiste, l’agneau sous le bras, portée par quatre hommes et suivie par quelques notables et trois jeunes filles tenant des devises. Un homme portant un agneau ferme la marche. Les fidèles, parmi lesquels un cavalier, se rangent au passage de la procession. En Perspective, vue du côté de l’occident, l’église paroissiale de Schrieck, qui est un bâtiment assez considérable à en juger par son imposante tour. En regard du collatéral du côté du midi, une assez grande maison, entourée d’un jardin, qui se prolonge jusqu’aux murs du temple. C’est peut être le presbytère. A gauche du drapelet, derrière le chœur, avenue ou chaussée plantée d’arbres. Entre l’église et le presbytère une terre ou s’élève une statue de Jésus enfant entourée de pélérins en oraison, et, enfin au troisième plan, entre les mêmes constructions, une chapelle à campanule du hameau de Groteloo, dédiée au Saint Nom de Jésus, « Den Soeten Naem Jesus tot Groteloo. » Au bas sous l’encadrement, l’invocation « Sinte Jan Baptista tot Schrieck, Bidt voor ons. » (zinco-gravure d’apres une grave en taille-douce du XVIIème siècle, à encadrement non signé, sans adresse d’éditeur. H.225.B.290. Le village de Schrieck est situé dans le sud de la province d’Anvers à 7,5 kilom. De Heyst-op-den-Berg et à 17 kilom. De Malines. Over de verering van St.Jan Baptist : “Une affiche de notre collection, imprimée à Malines en 1792, chez F.J.Van der Elst, mentionné que le 24 juin on célèbre solonnellement dans l’église paroissiale de Schrieck et de Grootloo la fête de St.Jean Baptiste, patron spécial contre le mal caduc, les maladies épidémiques, les épizooties et que cette solennité a été enrichie d’une indulgence plénière par le pâpe Pie VI. Une grande messe avec sermon a lieu à 9 heures et est suivie d’une procession solonnelle avec le Saint-Sacrement. Une autre indulgence, annonce aussi la même affiche, est à gagner le lundi après le deuxième dimanche de septembre. Mais l’abbé Heymans, ancien vicaire de cette paroisse et qui s’est interessé à son histoire, a bien voulu nous renseigner sur l’importance de cette dévotion et nous a appris, qu’il n’y a jamais eu de pélérinage, au vrai sens du mot, en l’honneur de St.Jean Baptiste, ni à Schrieck, ni à Grootloo. Aucun document d’archive, aucune traduction ne permet de supposer qu’il y ait jamais eu un pélérinage ou quelque chose de semblable en l’honneur du Saint. S’il y en avait été autrement, il en serait resté des traces. Le saint n’a pas d’autel et le sanctuaire possède de ses reliques. » Toutefois, les renseignements de M.le vicaire L.Heymans ne concordent pas entièrement avec ceux de M.l’abbé Fr.Vermeerbergen, curé de Grootloo. Celui-ci assure qu’à l’époque de la fête de Saint Jean Baptiste, les paysans faisaient à cheval le chemin de Saint Jean, le Sint-Jansweg, le drapelot attaché à l’œillère de leur monture. Ils faisaient ce « tour » pour que leur bétail fût préservé de maladies. On faisait aussi ce chemin à pied, même jusque dans ces dernières années, au décès d’un paroissien. Alors sept jeunes filles, allant à la file, faisaient le chemin de Saint Jean en récitant le chapelet pour le défunt. Cette coutume a entièrement disparu depuis la guerre (1914-’18). Ce « tour » était long d’une heure et demie. Il y a quelgues années on a découvert le cuivre gravé dans le sacristie. On en a fait faire un cliché qui a servi lors l’inauguration du nouveau curé de la paroisse, M.l’abbé Truyts et en 1895 du bourgemestre M.Goossens. N.B. Van die beide verklaringen, in hun geheel genomen, houdt die van de E.H.Fr.Vermeerbergen alleen steek. Deze is van 1897 tot bij zijn benoeming tot pastoor van de parochie Grootloo in 1906, onderpastoor geweest van de parochie Schriek St.Jan Baptist, en heeft in 1898 mede gearbeid aan ’t opmaken van de inventaris der parochie archieven van Schriek. (Schrijver dezes heeft binst de octaaf van St.Jan Baptist in 1873 of ’74 dezen nachtelijken beeweg met zijn vader meegemaakt.) (3) In onze kinderjaren (1870 – 1876) zijn wij daarvan menigmaal getuige geweest, en hoorden wij het noemen : “Den weg omgaan”.
PAROCHIALE INSTELLINGEN. BROEDERSCHAPPEN. – Het broederschap van St.Antonius in 1710 ingesteld, bestaat nog, maar na 1906 zijn slechts enkele namen van nieuwe leden ingeschreven, zoodat het aan ’t wegkwijnen is. In vermeld jaar bestond het Broederschap van den Levenden Rozekrans. Tijdens onze kinderjaren hoorden wij hoogbejaarde lieden spreken van het Broederschap van den H.Schapulier (1) en van de Goede Dood, maar het is twijfelachtig of die hier zouden bestaan hebben. Thans, 1940, bestaat nog het Broederschap der gelovige Zielen, dat honderden leden telt. GENOOTSCHAPPEN EN GILDEN. – De “Gilde van St.Sebastiaan”, (handboogschutters) die in ’t begin der 18e eeuw hier nog bloeide en zonder twijfel haar plaats in de plechtige processie innam, is wellicht tengevolge van ongunstige tijdsomstandigheden verzwakt en in 1844 te niet gegaan. De zilveren breuk met de spreuk : “Mel post fel” (2) die door de twee laatste leden aan de kerk werd geschonken, wordt hier nog bewaard. Ook prijkt het beeld van St.Sebastiaan, patroon der gilde, tussen andere heiligenbeelden nog in de kerk. Het genootschap van St.Vincentius à Paulo – een vereniging van liefdadige personen (in 18.. opgericht) dat voor doel had de behoeftigen vooral de schamele armen der parochie te ondersteunen, heeft na de wereldoorlog, ten gevolge van de algemene verbetering in de stoffelijke toestand der lagere volksklas, opgehouden te bestaan. Verder kunnen we noemen als thans bestaande verenigingen : de “Bond van het H.Hart”, ”Boerengilde en afdelingen”, “Congregatie”, “Derde Orde” die deelnemen aan de processie. (1) Naar getuigenis die wij hoorden afleggen, wanneer bij gelegenheid ener Missie (in de kerk gepredikt), schier alle huismoeders schapulieren kochten, lieten wijden, en hun kinderen, zo kleine als grote om de hals hingen. (2) Mel post fel = Miel après fiel = Honig na gal = Verblijden na Lijden = Na lijden komt verblijden (zinnebeeldige voorstelling) (Op dit tijdstip, 1844 – paste ’t echter beter : “Fel post mel”)
FONDATIEN EN GIFTEN TEN VOORDELE VAN : A. DE KERK. 1. In het jaar 1714 gaf Mevr. Van Grootendael, lijftochtenares van de heer Hiëronymus Zety aan de kerk het pachthof “Koudhalzenhof” tot levensonderhoud van een onderpastoor onder zekere verplichting. De goederen waarvan spraak in het stuk van afstand, werden later verkocht en het bedrag ervan is uitgezet geweest : Op de Staten van Vlaanderen 500 gulden, - op de gemeente 500 gulden, - het overige bij verschillende partikulieren. De renten der twee eerste sommen zijn aangeslagen of afgeschaft geworden door het Frans Staatsbestuur. Van de partikulieren blijven er nog twee, een van 180 gulden en een van 125 gulden over. De Kerk gebruik makende van het Besluit van 7 Januari 1834, heeft dezelve aangeslagen, en het is voor die som van 305 gulden, dat in de staat der fondatiën, opgemaakt in 1887, acht gelezen missen gebracht werden. 2. Den 12 Oktober 1855 heeft de heer Graaf Philippus van der Stegen de Schriek door notarieële akte aan het armbestuur van Schriek afgestaan : a) een parceel bouwland, b) een parceel dennenbos, c) een rente in kapitaal 4531 fr. Van de inkomsten dezer goederen moet 1/3 deel aan de kerkfabriek afgestaan worden met last voor deze van jaarlijks te doen celebreren een plechtige jaargetijde voor de gever en zijn afgestorven familieleden. 3. Op 20 Oktober 1855 heeft heer Philippus Claes bij testament aan de kerk gemaakt twee perceeltjes land gelegen onder Keerbergen met last van jaarlijks te doen celebreren zeven jaargetijden, vier voor het erflater, twee voor zijn ouders en een voor zijn broeder Pieter. 4. In 1875 heeft de E.H. Andreas van Ourshaegen, alsdan rustend priester te Schriek, gekocht ten prijze van omtrent 5000 fr twee stukjes bouwland en een perceeltje bouwland in en tegen het dorp van Schriek, en die aan de kerk geschonken. Deze goederen op de naam van Karolus Vermylen, pastoor te Schriek beschreven, zijn door deze aan de kerk overgemaakt.
B. DE H. GEESTTAFEL. – (Armbestuur, Bureel van Weldadigheid, Commissie van Onderlingen Onderstand) 1. In het testament van de E.H. Lardinoy, pastoor van Schriek ( 1731 – 1771 ) leest men het volgende : “ Comende hij E.H. Testateur tot de dispositie van alle syne resteerende mobiliere effecten ende constante penningen, alsook obligatiën, ende gesamenlyke al hetgeen hij hier van God verkregen heeft en bezittende is, - allen hetzelfve laat, maakt hij aan de taefele van den armen van Schrieck ende Grootloo, zoo nogthans dat zijn wille is dat alle jaeren de arme kinderen die hunne eerste communie sullen doen wonenede te Schrieck ende Grootloo, sullen behoorlyk in staet gestelt worden om behoorlyk hunne eerste communie te doen (met last voor het armbestuur van een jaargetij te doen celebreeren voor de erflater. 2. Den 1 Juli 1839 heeft de E?H. Benedictus Kerselaers, onderpastoor te O.L.V.Waver, de inzichten kennende van zijn overleden broeder, onderpastoor te Schriek (1837 – 1846?), aan het armbestuur een som geschonken van 2000 fr met last van jaarlijks onder het octaaf van Allerzielen te doen celebreren 6 gezongen missen en loven tot lafenis der gelovige zielen. 3. Op 1 Juli 1847 heeft Catharina Rymenants, echtgenote van Fr. Goossens, bij testament aan het Armbestuur een som vermaakt van vier duizend fr op last van jaarlijks onder het octaaf van het Allerh. Sacrament ter harer intentie te doen celebreren zes gezongen missen. 4. Zoals hoger gezegd stond graaf Phil. Van der Stegen in 1855 aan het Armbestuur van Schriek af : een perceel bouwland, een perceel bos en een som van 4351 fr op voorwaarde dat 1/3 van de opbrengst der goederen aan de kerkfabriek zou overgelaten worden. 5. In 1873 heeft de E.H.Kar.Vermylen, pastoor, door testament aan het Armbestuur gemaakt een perceel land gelegen onder Heist-op-den-Berg met last van een jaargetijde op zijn sterfdag en een uitdeling van brood aan de armen.
C. DE GEMEENTE. In ’t jaar 1662 had de gemeente Schriek en Grootloo van zekere Juffrouw Catharina de Cleyn een som ontleend van Twwe en twintig duizend gulden. Na verloop van 55 jaar, hebben de overheden der gemeente, in de onmogelijkheid zijnde niet alleen dit kapitaal te kunnen afleggen, maar ook de achterstallige intresten te kunnen voldoen, die alsdan tot een gezamenlijke som van 42000 gulden beliepen, het geluk gehad een overeenkomst te sluiten met de liefdadige erfgenamen (fam.Ulens) van Juf. De Cleyn. Bij deze overeenkomst werd bepaald dat de schuldeisers zich zouden vergenoegen met een som van zeven duizend gulden, op voorwaarde dat de gemeente zich zou gelasten met het doen celebreren der missen en jaargetijden in de akte vermeld. Nopens deze overeenkomst lezen wij dat de gemeenteraad van Schriek in zitting van 15 Juli 1819 erover te beslissen had of de gemeente wettig verplicht is een wekelijkse mis en een jaargetijde te doen celebreren voor de familie Ulens. Reden : “ Par une transaction faite entre les échevins de cette commune et feu le révérent sieur Ulens, passée devant le notaire Hermans à Anvers, le 7 janvier 1717, ce qui conste de l’extrait ci-joint, d’un registre qui se trouve déposé aux archives de cette commune, - les représantants de la commune ne sont alors bien formellement obligés de faire célébrer toutes les semaines et en toute perpétuété une messe de requiem comme aussi une anniversaire pour le repos des âmes de la famille Ulens, et ce en considération du bienfait que feu le révérant et prédit Ulens vanait de faire à la dite commune de Schrieck et Grootloo, en la déchargeant d’une rente en capital de fl.22000 et de pareille somme d’intérêts arriérés, donc ensemble d’environ fl.44000, moyennant d’une somme de fl.7000 et une fondation d’une messe hebdomadaire de requiem et d’un anniversaire. » Deze som van 7000 gulden werd door de gemeente afgelegd den 17 Maart 1718. Uit de verklaring van de bedienaar van de eredienst en uit de belijdenis der oude rekenplichtigen en bestuurders blijkt dat deze diensten gecelebreerd zijn tot in 1794, wanneer de gemeente beroofd werd van de machtbelasting te zetten en over geen ponden meer beschikte. Het besluit van de gemeenteraad ( 15.07.1819 ) luidde : “ De gemeente is, blijft verplicht deze diensten te doen celebreren.”
D. BIJZONDERE WERKEN. 1. In ’t jaar 1879 heeft mevr. Weduwe Goossens – Rymenants (reeds vernoemd), op eigen grond en kosten twee schoollokalen gebouwd. Een weinig later heeft een liefdadig werkman, J.B.Boecxstaens een som van 2000 fr geschonken voor ’t bouwen ener derde klas tot bewaarschool. 2. In 1882 heeft mej. Gravin Julia van der Stegen aan de kerk geschonken een “Kruisweg” op doek geschilderd en in eiken lijsten gezet (door N. Kempeneers) – Prijs 2152 fr. Een koperen plaatje langs onder op de lijst der eerste statie draagt dit inschrift : “ Proentis D.na Maria Jos. Julia Com.esse van der Stegen de Schrieck, an. 1882 D.D. – Obiit Lovani 18 Marti 1898.” 3. In 1883 liet Joanna Wouters, dichtste gebuur van de kapel van Grootloo, al de vensters der kapel van ruiten voorzien. 4. In ’t jaar 1891 hebben heer Eug. Goossens en mej. Zijn zuster Josephina de kapel van Grootloo hersteld en er, in 1894 – 1895 de N.beuk en een toren bijgebouwd. Grootloo was dan nog niet tot parochie opgericht. 5. Ten jare 1898 hebben de juffrouwen Ida en Maria Van den Eynde (gezusters) twee grote vensterramen in Kathedraalglas aan de kerk van Schriek geschonken.
wordt vervolgd
28-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
27-01-2021
BIJDRAGEN TOT DE GESCHIEDENIS (2)
BIJDRAGEN TOT DE KENNIS DER GESCHIEDENIS VAN DE GEMEENTE SCHRIEK.
door Jan De Belser
Deel 2
BEMEUBELING DER KERK.
De kerk bezit geen kunstschatten. Een gotisch Kruisbeeld van 2.30 met. Hoogte en een zeer oude stool schijnen van waarde. Twee gebeeldhouwde biechtstoelen met zinnebeelden van de “ Verloren Zoon en St.Pieter – St.Paulus en St.Jan de Evangelist” alsmede de predikstoel, wwaronder het Doopsel van Jezus door Joannes Baptista, patroon der parochie is afgebeeld, verdienen vermelding. (Men zie verder ruw plan en inwendige van de kerk.)
KLOKKEN. – In de toren hangen drie klokken : I. Sint Jansklok :
Gewicht 1391 kg Hoogte zonder oor 1,05 m Hoogte met oor1,27 m Afmetingen langs onder 1,30 m Afmetingen langs boven 0,82 m Dikte van de wand 0,10 m Toon
Langs boven rondom op de mantel staan 12 reliëfbeelden (12 apostelen ?) Langs onder rondom op de mantel in gotische letters : “Severinus Van Aerschodt sumptibus ecclesiae me fudit Junii 1866. Car. Vermylen pastore et M. Vermylen burgim. Patrinus Comis A. Van Der Stegen de Schriek loco Philippe Van Der Stegen patris Matrina Comitissa Alb. Van Der Stegen nata Odil. De Pret Roose de Calesberg.”
II. Mariaklok :
Gewicht 926 kg Hoogte zonder oor 0,95 m Hoogte met oor 1,15 m Afmetingen langs onder 1,10 m Afmetingen langs boven 0,65 m Dikte van de wand0,08 m Toon
Langs boven op de mantel drie bandjes , + , met het opschrift : “ + Anno Domini MCMIII R° D° E.L.Truyts par. me refundit M. Michiels et beatoe Mariae Virgini consderavit + Adm.rdus Ds. D.P.J.Van Roey DDC Heysten D° Joanne Silverio Medardo Vermylen Patrino et Da Maria Petronella Luyckx. + Vidua d.i Melchioris Vermylen MATRINA. » (Langs onder 2 beeltenissen in reliëf.)
III. Sint Antoniusklok
Gewicht 616 kg Hoogte zonder oor 0,75 m Hoogte met oor 0,95 m Afmetingen langs onder 0,97 m Afmetingen langs boven 0,60 m Dikte van de wand 0,08 m Toon
Langs boven op de mantel : 12 reliëfbeeltenissen, als op I Langs onder op de mantel : in gotische letters ’t volgend opschrift : “Severinus Van Aerschodt sumptibus ecclesiae me fudit Junii 1866 Car. Vermylen et M. Vermylen burgim. Patrinus Eug. Goossens – Matrina Cath. Rymenants »
In de eiken houten klokkestoel is ingebeiteld : 1538. In de eiken houten stoel van ’t torenuurwerk : 1718.
GRAFZERKEN EN GEDENKSTENEN. – Vele priesters en notabelen werden te Schriek, evenals elders, eertijds in de kerk begraven onder een zerk of grafsteen. Bij bevel van Jozef II, gedagtekend 26.06.1784, werd dit verboden, -en door een decreet van het Franse staatsbestuur gedateerd 23 prairial XII (= 12 Juni 1804) – werd daaraan voor goed een einde gesteld. Een veertien tal zerken liggen in de vloer der kerk. Zonder twijfel bedekken zij niet meer het graf van de overledene, maar worden bij de vergroting der kerk en bij latere herbevloering op geschikte plaatsen ingewerkt.
De Ligplaats dezer zerken (in 1940) is aangeduid en genummerd (1 tot 16) op ’t grondplan der kerk hiernaast. Op de nrs 1 en 2 is langs boven een kelk, langs onder een doodshoofd afgebeeld. N° 8 - 2,20 m lang en 1,25 m breed – draagt aan de bovenkant het wapenschild der familie Roussel. N° 11 – 2,55 x 1,40 m) draagt dit der familie de Brouchoven met 16 kleine blazoenen. Het onderste deel dezer zerk, buiten de deur der doopvont, is door voetstappen uitgewist. De overige grafstenen hebben kleinere afmetingen. OPSCHRIFTEN VAN DEZE ZERKEN :
1 D O M Memorie van den eerweerdigen Heere Judocus Mertens 53 jaer pastoor dezer gemeynte waerachtigen vaeder der armen, trooster der siecken onderwyser der ongeleerden Weldoender van kercke en armen die onvermoeyt in het woord Godts te verkondigen 50 jaeren en keeren gepredikt heeft de passie Stierf oudt synde 80 jaer anno 1708 op den dagh van Sinte Michiel, dat ruste in peys bij Godt syne ziele D O M
2 Hier leyde begraven den eerw. Heere Gerardus Bogaerts Pastoor van Schrieck En Grootloo Gestorven den 7e Xber 1721 Bid voor de ziele
3 Hier leyt begraven den eersaemen Adriaen Van Broeck Kerckmeester deser kercke die stierf den 12 February 1681 ende Cathelyne Hoylaerts syne ……huysvrouw Bidt voor de zielen
4 Hier leyt begraven … Van den Broeck Bid voor de ziele
8 Hier leyt Jufvrouw Anna Moreels weduwe van Jonckheer Andries Roussel heere van Hovel ende stierf den 28 Meirt 1647 ende Jonckheer Marcus Roussel Heere van Hovel hunne sone Stierf den 21 October 1650
9 Hier leyt begraven Jan Somers proviseur van ’t broederschap van Sint Antonius geweest in zijn leven ende oudt schepene van Schrieck ende Grootloo die gestorven is op den 9 Meert 1670 ende Catharina Serneels syne wettige die gestorven is den 16 Meert… D O M
10 Monumentum Perillustris Domini Joannis Baptistae de Brouckhoven toparcha de Schrieck
11 Hier ligtht begraven den eerw.;digen heere
5 Memoratus R.D.Caroli Lardinoy 40 anni Pastoris in SCHRIECK Qui ……..pauperum. Obiit 8 Dec.1770
6 Scpulture van Judocus Vincx stierf den 4 Januari 1780 en van Joanna Docx syn huysvrouwe 1789.
De opschriften van de nrs 7, 12; 13, 14, 15, 16 zijn door voetstappen uitgesleten. Boven tegen de westelijke muur der doopvont hangen vijf obiitten van de grafelijke familie van der Stegen. Op het oude kerkhof (rond de kerk) zijn ingemetseld : in de muur der zuider zijbeuk 2 zerken nabij ’t venster der doopvont, en een nabij ’t volgend venster ; in de westermuur der zuiderkruisbeuk een gedenksteen van de vergroting der kerk in 1844, en een zerk naast het poortje in de scheimuur tussen de pastorij en het Z. kerkhof. Op de eerste zerk is langs boven een kelk tussen twee ampullen en langs onder een doodshoofd afgebeeld. Op nr 3 is langs boven het wapenschild van M(arcus) Roussel. OPSCHRIFTEN : 1. D.O.M. Hier lydt begraven den Eerw.Heer Adrianus Snoeckx gewesen pastoor deser parochie ten tijde van 2 jaeren sterft den 8 Mei 1791 oud 53 Jaeren. Bidt voor de siele. R.I.P. 2. + D.O.M. Hier ligt begraven Isabella Wyns geboren te Schrieck deze 11 November 1780, die er sterft den 15 Augustus 1839 dochter van Adrianus Wyns en van Maria Van der Auwera die hier ook rusten ten grave egtgenoote van Jan Norbert Vermylen, geboren te Keerbergen den 13 Meert 1778, overleden te Schrieck den 18 Januari 1851 alwaar hij 42 jaren het ambt van Burgemeester heeft bekleed en hun dochter Regina Vermylen gebooren te Schrieck den 9 September 1819 en er overleden den 21 Maart 1854 . Jan Norbert Vermylen Burgemeester (1) zoon van Adriaan Frans en Petronel Beullens, die hier ook rusten ten grave. R.I.P. 3. MEL POST FEL. 1650 M.ROUSSEL. (2) 4. Kerk vergroot in 1844. L.Pauwels Past. , J.N.Vermylen Burgemeester, - E. Berkmans Arch. 5. D.O.M. Hier rusten in hoope van verrysenisse Joan. Franc. Raeymaeckers, Roomsch Priester, Pastor van Schrieck ten tyde van 15 jaeren sterft den 1 Mey 1806 en Maria Elis. Raeymaeckers syne suster die sterft 20 mey 1799. Sy versoeken ul gebeden voor saligheyt hunner sielen. R.I.P.
(1) De voornaamste ingezetene van het dorp en man van groot vermogen : Uit den Kadastrale legger (matrice cadastrale) van de gemeente Schriek blijkt dat zijn vier kinderen (van welke wij er drie gekend hebben) samen meer dan 100 ha onroerende goederen bezaten, (bijna 1/10 der gehele oppervlakte der gemeente die 1108 ha beslaat), buiten de goederen in de aanpalende gemeenten. (2) M.Roussel nabestaande van Andreas Rousselle, schout van Heist rond het midden der 17e eeuw.
ALTAREN.- A. HOOFDALTAAR. – Achter en boven ’t tabernakel : “ Jezus aan ’t kruis hangend “ ; aan de voet van hetzelve Maria en Joannes. In de nis van ’t Fronton “ beeld van Sint Jan Baptist “, patroon der parochie. Rechts en links op het aftaarvoetstuk, de beelden van Maria en Elisabeth met hun beider kindjes. B. ALTAAR VAN SINT BARBARA. C. ALTAAR VAN ONZE LIEVE VROUW. D. ALTAAR VAN SINT JOZEF. E. ALTAAR VAN SINT ANTONIUS.
HEILIGBEELDEN : A. – H. Elisabeth, - F. – Sint Bernardus.
EVANGELISTEN : G. – Joannes (met arend), - H. – Marcus (leeuw), - I. – Matheüs (kind), - J.- Lucas (os).
GEBEELDHOUWDE PREDIKSTOEL, met dubbele trap (leuningen in volutenband). Op de voor-, linker- en rechterzijde der kuip, in ovaalvormige lijst, reliëfbeelden van “Petrus”, van de “goeden Herder” en van “Maria Magdalena”. Onder de kuip: “Doopsel van Jezus” (beelden van Jezus en Joannes in levensgrootte.) Op het klankbord, in ovaalvormig half verheven beeldhouwwerk : “de Boodschap des engels”, - “Maria bezoekt Elisabeth”, - “de Hemelvaart van Maria” en (naar ons inzien) “de bruiloft van Cana”. Boven deze afbeeldingen “de Wettafelen van Mozes”.
GEBEELDHOUWDE BIECHTSTOEL (II) : Aan de voet beelden van “Sint Paulus” en “Sint Jan de Evangelist”. Boven in bas-reliëf : “Petrus verloochent Jezus” (kraaiende haan). GEBEELDHOUWDE BIECHTSTOEL (III) : Aan de voet beelden van “Petrus” en van “de verloren zoon”. Boven in Bas-reliëf “ Het laatste oordeel”.
GEBEELDHOUWDE COMMUNIEBANK. – Op de voorzijde, tussen volutenornament, voorafbeeldingen of zinnebeelden in bas-reliëf van : “het H.Sacrament”, “Ark des Verbonds”, “een Pelikaan”(zelfopofferende liefde van Jezus), “het Hoogwaardig” (monstrans met H.Hostie), “het Agnus Dei”(Jezus als zoenoffer), “de tafel met 12 toonbroden”. Naam onder elke afbeelding in het latijn.
KRUISWEG. – (reeds vermeld)
GEDENKSTEEN DER OORLOGSSLACHTOFFERS 1914 – 1918. Namen van parochianen : 8 gesneuvelden, - 3 burgers.
VENSTERRAMEN IN KATHEDRAALGLAS. In ’t N. Koorvenster : “Marteldood van joannes Baptista”. In ’t Z. Koorvenster : “Joannes doopt Jezus” In ’t rondboogvenster boven biechtstoel II : “Beeltenis van O.L.Vrouw Onbevlekte Ontvangenis” In ’t rondboogvenster boven biechtstoel III : “Beeltenis van Sint Jozef”.
ORGEL. Opschrift in orgelkast : “…………..”
ARCHIEVEN. – De kerk van Schriek bezit een rijke verzameling archieven, die, mochten ze geraadpleegd worden, een klaar licht zouden werpen op hetgeen hier voorheen gebeurd is, op feiten en toestanden vooral uit de 18e eeuw. Een “GEORDEND INVENTARIS DER PAROCHIEREGISTERS EN OORKONDEN OPGEMAAKT IN ’T JAAR 1898 DOOR DEN EERW.HEER TRUYTS, PASTOOR (met medewerking van den E.H. Fr. Vermeerbergen, onderpastoor) naar een omzendbrief van Z.E. Kardinaal Goossens (12.04.1898)” bevindt zich bij die archieven. Kopie van de daarin voorkomende stukken, die ons het meest aanbelangen, laten we hier volgen Nr Datum Inhoud der stukken 13 1303 Litteroe fondationis Ecclesioe Parochialis de Schrieck (Transcriptoe fuerunt ex authentias conservatis in archivis Ecclesioe parochiales de Aertselaer.
Meeste stukken betreffende goederen die aan de kerk toebehoren : 14 1661 Verzoekschrift van den E.H. Mertens, pastoor, om 4 roeden grond van ’t kerkhof te mogen verkopen (3 stukken). 15 Transport van den driehoek aan den pastoreelen hof. 16 20 mei 1713 De E.H. Bogaerts, pastoor, vraagt toelating om een schuur te bouwen. 17 21 juli 1744 Staat der goederen : land, meersen, bosch, beemd als renten competeerende de pastorij van Schrieck en Grootloo. 86 bis 1564 Rekeningenboek der kerk. 18 24 jan 1775 Opbouw van een nieuw pastoreel huis. 20 2 juli 1776 Idem : rente van 4400 gulden ten bate van het College te Leuven. 21 2 oct 1776 Idem : rekeningen. 24 13 nov 1779 Uitgeving van het Draaiboombosch. 31 5 brum VI Beslagneming der pastorij door de commissie van de uitvoerende macht van het Kanton Kathelijne Waver. 32 7 therm XI Arrêté betreffende de niet vervreemde kerkelijke goederen en renten. 32 bis 19 flor XII Staat der goederen aan de kerk weergegeven. 37 4 maart 1834 Gevonden perceelgrond in bezit gesteld van de kerk. Fondatiën ten laste der kerk : 42 5 jan 1879 Testament van den E.H.Vermylen, pastoor. 46 1709 Goedenisse in de Koudhalzen. 47 11 febr 1721 Fondatie Barbara Vertommen ( Verteunen ? ) 48 5 nov 1726 Fondatie Frans Blockx. 49 21 nov 1745 Testament Frans Nys. 50 23 oct 1748 Testament Elisabeth Somers. 51 7 april 1784 Fondatie Egied De Reyck. 52 18 maart 1788 Fondatie Elisabeth Van Roey. 53 5 april 1806 Testament J.B. Van den Bossche. 54 20 oct 1855 Fondatie Filip Claes. 55 12 oct 1858 Fondatie graaf Filip van der Stegen. 56 8 aug 1898 Fondatie gravin Julia van der Stegen. Fondatiën ten laste der gemeente : 57 16 juni 1677 Godfried Ullens en familie, erfgenamen van juffrouw Catharina de Cleyn schelden een schuld kwijt van 35000 gulden. 58 28 sept 1814 Fondatie Peter Verlinden, Elisabeth Verlinden, An. Van Calster. 58 19 juli 1860 Fondatie Joseph Kiebooms. Fondatiën ten laste van ’t armbestuur : 59 2 oct 1770 Testament van den E.H. Lardinoy, pastoor. 60 1 juli 1839 Fondatie van den E.H. Kerselaers. 61 1 juli 1847 Fondatie van Catharina Rymenants. 62 5 jan 1879 Testament van den E.H. Vermylen, Pastoor. Jaargetijden : 63 9 oct 1657 tot tot Jaargetijden op goederen of renten door 25 verschillende personen. 86 14 aug 1863 Stukken betreffende tienden en 20sten penning (Verkopen, verpachten, vervreemden, terugeisen van tienden, XXn penning, enz…) 87– 90 – 93 – 98 – 111 – 114 – 115 – 116 – 117 – 118 – 119 – 122 – 123 – 127 – 129 – 134 – 135 – 151 – 154 – 155 – 156 – 157 – 160 – 166 – 172 – 177 – 181 – 193 – 197 – 201 – 204 – 207 – 208 – 209 – 211 – 216 – 221 – 224 – 259 – 260 – 264 – 285 Stukken betreffende de kosterije (en de school) : 96 1655 E.H.Mertens, pastoor, tegen den dorpsheer. 97 1655 E.H.Mertens, pastoor, tegen de gemeente. 100 1659 E.H.Mertens, pastoor, tegen Jan Van Broeckhoven. 103 1662 E.H.Mertens, pastoor, tegen de gemeente. 104 1662 E.H.Mertens, pastoor, tegen drossaert, meyer, borgem., kerkmeesters. 105 1662 Idem. 131 26 maart 1699 Dorpsheer – schepene. 136 1701 Dorpsheer – verscheidene. 137 1701 Hendrik De Ka – E.H.Mertens. 138 13 jan 1701 Bezitneming van school en kosterije door Peeter Van Hoof. 139 27 jan 1701 Advies van hr.Landdeken gevraagd – Hendrik De Ka. 140 29 jan 1701 Verbod aan hr De Ka door hr.Landdeken. 141 3 febr 1702 Zaak De Ka. 142 10 febr 1702 Swiggers – Mertens – Van Broeckhoven. 143 2 maart 1702 Mertens – Van Broeckhoven. 144 28 april 1702 Adriaan Mangelschots : Verkoop der kosterije. 145 13 mei 1701 Mertens – De Ka en dorpsheer. 159 24 oct 1713 Ferdinand Van Hove. 168 30 oct 1736 Geestelijk hof – Ferd. Van Hove en gemeente. 265 16 nov 1801 Koster Guil.Schools afgezet, - Joseph De Meutter benoemd. 301 13 nov 1801 Conditiën over kosterije en school. Allerlei : 102 1662 Verhuring van het Kapellegoed van Grootloo. 121 1675 Octroy op ieder ton bier tot 12 stuivers en van 100 Halfhout (mutsaard) één voor de kerk. 149 1705 … Grootloo. 158 24 oct 1713 Reglement van ’t Vicariaat van Mechelen over den processieweg op Sint Jansdag. 165 31 juli 1733 Vonnis van het Geestelijk hof tegen Piet Van den Broeck maalder. 174 31 maart 1741 Vonnis betreffende de klok van Schrieck. 178 29 dec 1741 Contract betreffende de klok van Schrieck. 172 – 173 – 175 – 179 – 182 – 210 E.H.Lardinoy. 183 30 maart 1743 Verklaring van Hr.Helsen, vicaris in Bael over 5 huizen onder Bael, - nu geestelijk onder Schrieck. 189 17 mei 1743 Versiering der kerk, witten dezelve. 191 20 nov 1745 Overeenkomst tussen de E.H.Lardinoy en de gemeente over de onderpastorije. 198 14 maart 1749 Vonnis tegen Joanna De Ridder voor het “overlezen”. 203 9 mei 1750 Decreet van den bisscop tegen paarden en theaterkleederen in de processie. 206 8 juli 1751 Decreet over het afschaffen van heiligdagen. 232 19 febr 1777 Brief van den bisschop over de armen van Antwerpen elders besteed. 235 6 aug 1778 Decreet der keizerin rakende geboorte-, huwelijks- en overlijdensregisters. 247 – 248 – 249 – 268 : Bemoeiïng van Jozef II en Frans II met de kerk. 251 28 sept 1789 Verhuring van een driekantig hoeksken erf “ den Altenaer “ toebehorende aan de kapel van Grootloo. 270 27 nov 1793 Besluit van de volksrepresentanten aan het leger van het Noorden. 271 Register der kerkgoederen. 272 8 febr 1794 Proclamatie van de municipaliteit van Antwerpen. 277 3 aug 1794 Lening van 70 gulden te Schrieck voor den Kardinaal Aartsbisschop. 278 1794 Littera Archiepisc. Tempore belli scripta. 279 1794 Inventorium mibilium, auri, argenti ex ecclesiae Schrieck. 280 1794 Overdracht der pastoreele inkomens gedaan ter gelegenheid der contributiën geslagen op de geestelijkheid der kwartieren van Antwerpen. 283 20 febr 1795 Geldheffing van 1.200.000 g.Br. op pastoors. 284 26 mei 1795 Octrooi van ’t Vicariaat tot het lichten van 1025 g. 287 8 april 1796 Bevel van op zekeren dag de klokken te luiden. 288 20 fruct 1796 Bevel van de namen der overledenen op te geven. 290 12 mei 1797 Brief van den commissaire du pouvoir exécutif aan den koordeken van Antwerpen en dezes antwoord. 291 14 dec 1797 Mandement du Rév.M.Borgrave pour le serment exigé des ministres du culte. 292 20 maart 1798 Brief van den commissaire du pouvoir exécutif over het sluiten der kerken. 307 1804 Kwijtingen van verhuring van aangeslagen kerkegoed. 308 18 pluv 1805 De bisschop van Mechelen aan de pastoors. 310 5 frim XIII Exped. Van verhuring wegens de kerk van Schrieck. 311 4 niv XIII Le prefet du département des Deux-Nethes aux curés. 312 28 mess XIII Extrait des minutes de la secretairerie d’état touchant les biens des confrères. 315 1 frim XIV Circul. du ministre des cultes touchant les traitements ecclesiastiques. 316 16 sept 1807 Rekening der kapel van Sint Bernardus. 326 1829 Inventaris der vaste goederen, cijnzen en meubelen der kerk. 333 1833 Begroting en rekening over onderhoud der kapel van Grootloo. 337 5 juli 1836 Missie en oprichting van den Kruisweg.
ONDERPASTORIJE. Zoals we reeds zagen, had de heer Pastoor van Schrieck en Grootloo reeds van in 't begin der 18e eeuw, een helper, een onderpastoor. Deze werd bezoldigd met bijzondere giften en toelagen, die waatrschijnlijk nogal wisselvallig en ontoereikend waren. Om aan de bediening een billijk en verzekerd bestaan te geven, werd tussen den E.H.Pastoor en het gemeentebestuur een overeenkomst getroffen. Wij laten hier kopie van de akte dier overeenkomst volgen :
ACCOORT EN DECRETEMENT NOPENS EEN TRANSACTIE VAN D’HEER LARDINOY MET DE GEMEENTE OVER DE ONDERPASTORIJE DE ANIS 1744 (25 NOV) EN 1745.
Extract uit de verbaelen gehouden voor heeren commissarissen van den Soeverijnen Raede van Brabant. Tusschen Die Burgemeesters, Schepenen, Kerckmeesters ende H.Geestmeesters, gegoeyde ende gemeyntenaeren van Schrieck ende Grootloo, met hun gevoegt den heere der zelve jurisdictiën impetranten ter eene Den Eerweerdighen heere Prelaet van Perck, Den Cannoninck Ingelgrave, Den Pastoor van Schrieck ende Grootloo voorschrevene als respectieve thiendeheffers ter andere zijde Den 12 Oct. 1744 Donroy voor d’impetranten met d’heer Abraham Frederick Golphus, drossaert van Schrieck ende Grootloo, Petrus van den Broeck meyer, Rombaut de Hont president schepene, Jan Van Herle gegoeyde, de welke alle protesteeren van hunne expresse comparitie uit Schrieck voorschreve, binnen deze stadt gedaen, geassisteert van den advocaet Fackels senior ende de welcke verclaere alhier te compareeren ten eynde als by den appointement van de voorgaende daege van den Eede hiertoe gedaeght per Ronveroy met leveringe van copye van den voorschreven appointemente ut constat. Adjdem van den Eede met den heere Pastoor van Schrieck ende Grootloo in persoon geassisteert van den advocaet Pantecras, Donroy hiertoe insgelycx gedaeght per Van Den Bruggen ut constat. Partyen aanhoort hebbende de middelen van accommodement voor ons eersten Commissaris hun geproponeert syn geconvinieert in de maniere naer volgende : Dat er voor de parochie van Schrieck ende Grootloo sal syn eenen onderpastoor, den welken voor syne competentie sal genieten het incomen van de hoeve ende van de annexe landen ende andere toebehoorten geleghen te Schrieck voors. Ende voordere emolumenten van de fondatie gemaekt by testament van wylen de Douariere Zethy, ten processi geexhibeert totter tyde dat de selve hoeve ende landen sullen worden vercocht, hetwelk sal moeten geschieden binnen s’jaers met den vrydom van de publieque lasten, ende penninghen daervan te provenieren sullen worden aangeleyt ter rente op goede ende suffisante panden ten behoeve van de voors.Onderpastorye op den last in het voors.testament ende fondatie uytgedruckt. Dat hy voorders jaerelyx sal trecken vyfthien guldens uyt het incomen van de fabrycke ende vyf guldens van den armen van Schrieck ende Grootloo voorschreven. Dat hy ook genieten sal de hellicht van den offer van St.Antonius autaer binnen de voors.parochiale Kercke. Dat hy alsnoch van den Pastoor van deselve kercke uyt syne tiende jaerelycx sal trekken de somme van honderdt twintch guldens. Dat hy ook sal moghen genieten den offer met de voordere accidenten van de capelle van Grootloo voorschreven mits deselve onderhoudende in behoorelycke staet. Dat bovendien de gemeynte der voors.parochie jaerelycx aan den Onderpastoor sal betaelen een somme van dertigh guldens. Dat ter consideratie van dien den Onderpastoor gehouden sal syn alle sondaegen ende heyligdaegen de vroegmisse te lesen ende andere dienste te doen voor de commoditeyt van de parochiaenen als voorafgaendelyck. Alles onder agreatie van beyde de overheyt, degene van syne Eminentie den Aertsbisschop van Mechelen te besorgen door den Pastoor voors. Binnen eene maendt date deser, mede onder aggreatie van den heere gegoeyde ende gemeynte van Schrieck ende Grootloo voors. Insgelycx te besorgen binnen eene maendt. Waermede dit proces tusschen de transigenten ten desen comt te cesseeren met compensatie van costen den voors.Pastoor geheel teghens d’andere thiendeheffers tot idemniteit ofte contributie van de voors.competentie. Versoekende partye op den voorschreven voet hiervan decretement ende acte. (get) F.Hoff aggreerende de bovenstaande transactie deselve ende verleent partyen daervan acte. (get) J.B. Pauwens. Den 25 9ber 1744. Donroy voor de impetranten eght over de aggreatie van de transactie aengegaen met d’heer Pastoor van Schrieck ende Grootloo mits by deselve worde voorders gevoeght dat den vrydomme der thiende van de hoeve ende andere landen ende andere toebehoorten breeder vermelt in de voors.transactie sal volgen, ingevolge de vorige transactie daervan synde gepasseert voor den notaris Jacobs, mede dat de voorschreven pastoor beneffens den heere gegoeyde ende gemeyntenaeren van Schrieck ende Grootloo geheel blyven teghens de andere thiendeheffers tot idemniteit ofte contributie van de competentie breeder by het voorschreven accoordt gevoert versoekende andermael op dien voet daervan decretement en acte. Van den Eede voor d’heer Lardinoy pastoor van Schrieck ende Grootloo zeght over d’aggreatie van den selven onder de twee conditiën breeder vermelt by de bovenstaende geverbaliseerde ende ad marginem van de overgelegde transactie aangeteelent versoekende op dien voet insgelycx decretement en acte. Idem van den Eede zeght over d’aggreatie van Syne Eminentie hierboven vermelt versoekende als voren. Ghesien de acten van aggreatie der voors.transactie met de byvoegsels door Donroy beroepen F.Hoff accordeert op dien voet andermael aen partyen daervan decretement ende acte, Actum 12 Jannuary 1743. (get) J.B. Pauwens. Hier onder voghen de aggreatiën by den voorenstaende accoorden beroepen. Thomas Philippus door Godts Bermhertigheit der H.Roomsche kerck, Priester Cardinael d’Alface de Bouffu Aertsbisschop van Mechelen, Primaet der Nederlanden, etc… Ghesien ende geexamineert de bovenstaende transactie ende daerover gehadt het advies van den seer Eerw. Heer onsen landtdeken van het district van Mechelen ten Westen, wy hebben deselve geagreëert ende geapprobeert gelyck dese door onse ordinarische macht ende authoriteyt aggreert ende approbeert by desen in alle syne pointen ende clausulen. Actum Mechelen den 9 January 1745, onderteekent TH.Cardinaal Aertsbisschop van Mechelen ende gecacheteerd, leeger stont Ter ordonnantie van Syne Eminentie, onderteekent : L. Dendon Secret. Den onderschreven accepteert dese transactie beneffens de twee renvoyen hierboven ad marginem. Was onderteekent: C.Lardinoy pastoor van Schrieck.
Wy onderschreven Heere van Schrieck ende Grootloo, gegoeyde ende ingesetenen van aldaer, verklaeren de bovenstaende transactie te aggreere ende te approbeeren. Actum desen 21 Octobris 1744. Was onderteekent : Ch.van der Stegen, Baron van Putte, etc…,Abraham Golfus, Rombaudt de Hondt, Joannes Baptista Verhaest, Joannes Mylemans, Joannes Van Heerle, Joos Weyns, Cornelius Vercalstere, Gillis Van Hove, Servaes Geeraerts, Jan Hertsens, Jan Van Oosterwyck, Jan De Bie, -onderteekent by forme van een cruys waer by stont : dit is het merck van Jan Claes, by forme van een cruys waer by stont : dit is het merck van Peeter Hollemans, alsnoch by forme van een cruys waerby stont : dit is het handtmerck van Pieter Geens, alsnoch by forme van een cruys waer by stont : dit is het handtmerck van Jan Cobe, Peeter Storms, Adriaen Vinq, Peeter Melus, alsnoch onderteekent by forme van een cruys waer by stont : dit is het handtmerck van Jan Puttemans, Adriaen Geens, Jacobus Wyns, Peeter Docx, Jan Van Hove, Peeter Van den Broeck Meyer, Adriaen Op de Beeck kerckmeesters ende J.B.Reydams secret. (get) J.B.Pauwens.
KOSTERYE. Te Schrieck, evenals op menige andere plaats, werd over een eeuw en vroeger – ook nog later – de bediening van koster en onderwijzer door denzelfden persoon waargenomen. Dit gebeurde gewoonlijk door overeenkomst tussen geestelijke en burgerlijke overheid, en wel omdat de vereniging van deze twee bedieningen de nodige hulpmiddelen opleverde tot onderhoud van een huisgezin. Dit ambt was niet gemakkelijk : dagelijks 6 – 7 uren klas houden, in de kerkelijke diensten aanwezig zijn en dikwijls als helper gevraagd worden bij ander parochiaal werk. Niet te verwonderen dat er dan meermaals moeilijkheden, klachten en geschil oprezen tussen ondergeschikten en overheden, niet zelden tussen deze laatsten. Zo laten de stukken betreffende “ De kosterye school “, vermeld in de inventaris van 1898, vermoeden dat het er destijds soms moet “ gespannen “ hebben en dat die benoemingen veel stof opgejaagd hebben tussen dorpsheer en pastoor.
PASTORIJ. De heden nog bestaande pastorij werd in ’t jaar 1775 gebouwd door de E.H.Pastoor Snoeckx. Deze had voor de voltrekking van het werk van den E.H.Sebastiaan Snoeckx, regent van pedagogie in ’t Centrum Coll. Te Leuven en ten voordele van dit gesticht een som van 4400 gulden in leen gekregen, van welke som hij en zijn opvolgers jaarlijks de intrest moesten betalen en 75 gulden ’s jaars afleggen. Het was (voor die tijd) een prachtig gebouw, dat buiten de inwendige versiering onveranderd is gebleven. De hoofdbaluster van de nog bestaande trap is versierd met een gebeeldhouwde “ snoek “. De zolderingen der benedenplaatsen waren eertijds allen geschilderd ; een dezer stelde het luchtruim voor waarin engelen met bloemkransen zweefden. Op de muren zag men overblijfselen van geschilderde portretten met lauwerkransen omgeven. Later is dit alles met kalk overwit. Bij een schildering met lijnverf in 1840, verschenen weder versieringen in de zaal, onder welke een zicht op een oud kasteel met bevallige omgeving. Wellicht was het bekleden der wanden met behangpapier toen nog niet veel in de mode.
NAAMLIJST DER GEKENDE E.E.H.H.PASTOORS
Jan parochiaan van Schriek 1315 Reynkens Gregorius 1562 Geerts Gregorius …… Bellemans Hendricus 1604 Rythovius Martinus 1605 Peetermans Godfridus 1607 Adriaensens Petrus 1613 Mertens Judocus 1655 Bogaerts Gerardus 1708 Blockx Franciscus 1724 Wendele Georgius 1727 Lardinoy Carolus 1731 Snoeckx Adrianus 1771 Raeymaeckers Joannes Franciscus 1791 Van Elst Petrus 1806 Op de Beeck Petrus 1831 Pauwels Ludovicus 1836 Vermylen Carolus 1865 Truyts Evaristus 1878 Van Hoof Hubert 1908 De Wachter Petrus 1932 Van Cuyck Jozef 1951 Van Bergen Jan, L.,Th. 1970 Vanlommel Alois 1993
E.E.H.H.ONDERPASTOORS
Bogaerts Gerardus 1705 Wils Jan Baptist 1714 Huypens Hendricus 1722 Van Orshagen Joannes Baptist 1726 Prevost Joannes Baptist 1727 Vranckx Petrus 1728 Marchant Nicolaus 1731 Pantecras Anthonius 1732 Vloeberghs Petrus 1744 Helsen Amandus Bruno 1756 Broeckx Petrus Franciscus 1766 Luytens Jan Baptist 1771 Segers Petrus 1777 Wauters Joannes Franciscus 1780 Arnauts Ludovicus Antonius 1785 Luyten Jan Baptist 1790 Dellemans Petrus 1791 Van Elst Petrus 1791 Van Egeren Petrus 1811 Boomans K 1814 Gelens K 1824 Op de Beeck Petrus 1827 Kerselaers Carolus 1835 Van Gorp Joannes Franciscus 1839 Franck Hieronimus Petr. Norb. 1863 Van Ourshaegen J.A. 1865 Ruts Andr. Lud. 1868 Van Pelt Hendricus 1879 De Laet Ernest 1897 Vermeerbergen Frans 1897 Heymans Leopold 1907 Beyens Jacobus 1918 Roosen Albertus 1919 Van Brempt Augustinus 1922 Verbruggen Joannes 1933 Van Santvoort Frans 1937 Van Riet Em 1944 Dries Petrus 1946 Beuger Herman 1948 Broeckx Alfons 1963
wordt vervolgd
27-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)
26-01-2021
BIJDRAGEN TOT DE GESCHIEDENIS (3)
BIJDRAGEN TOT DE KENNIS DER GESCHIEDENIS VAN DE GEMEENTE SCHRIEK.
door Jan De Belser
Deel 3
GROOTLO.
De naam van Grootlo, - in oude akten Grutlo, Groteloo, Grotloo, Grootte, Grootloy,- vinden wij de eerste maal vermeld in het stuk, waarbij Walther Berthout in 1220, - ter kruisvaart te Damiette – aan het Theuthoonse huis van Jerusalem 24 bunder land te Rama en zes bunder grond te Grutlo vermaakte (1). Volgens de volksoverlevering zou die naam voortkomen van “ groot loon “, doordien de ambachtslieden, bij het opbouwen der kapel of kerk, om het werk te bespoedigen, aldaar groter loon verdienden dan elders ( aan de kerk van Aarschot, zeggen enigen). Er wordt zelfs bijgevoegd dat dit zou gebeurd zijn rond het jaar 1100. Over het bouwen der kapel, het ontstaan en bestaan van Grootlo tot in de 17e eeuw, is tot heden weinig of niets met zekerheid gekend. In schier alle oude oorkonden, zo onder geestelijk als onder burgerlijk opzicht, gaat de naam “ Grootlo “ met die van Schriek gepaard. Schriek bestond uit “ de heerlijkheden Schriek en Grootlo “. In enkele oude stukken zou voorkomen : de dorpen van Schriek en Grootlo. (1) J.T.de Raadt geeft in zijn brochure “ À propos d’un diplôme relatif à la Maison des Berthout « bl.4 en 5, het volgend afschrift van dit oorspronkelijk schrijven : “ Waltherus Bertholdus, nobilis de Brabantia et Dominus de Machlinya, Domino Egidio, fratri suo Dilicti et filiis suis W. et H.Karissimus neenon universis sancte ecclesiae fidelibus omnibus que suis presentum paginam perspecturis salutem in auctore salutis. Quoniam ab humana facilius alabuntur memoria que nec scripto nec voce testium eternantur, ideo notum facimus presentibus et futuris Christi fidelibus quod cum in exercitu christiano apud Danyetham infirmi quidem corpore sani autem mente essermus, Divina consulente gratia, Hospitali sancte Marie Domus theutonicorum in Hierosolyma XXIIII bonuaria pratorum in Rama contulimus et VI bonuaria dure terre in Grutlo, ubi curtim sont facturi, et tantam libertatem super lignis incidendis in nemore nostro Wawir sicut III milites nostri incidere solent, candem quoque libertatem in pascendis porcis in predicta silva, qua III milites beneficiati a nobis ibidem utuntur. Hec autem omnia pro salute omnium progenitorum nostrorum animarum, prenotate domus religioni donavimus, utque Deus in novissima tuba nostri dignetur cum fidelibus misereri. Ut ituque hoc rationabile factum in posterum permaneat ratum et inconvulsum sigili nostri impressione et testium subscriptione hane litteram confirmavimus. Huius rei testes sont Dominus Gisilbertus de Sittenheim, Willelmus capellanus de Calmunt, Franco de Arkania, et Duo filii eins F. et W., Arnoldus de Ryminam, Egydius et Arnoldus filii nostri, Henricus de Dufele, Willelmus clericus noster de Belivort, Basilius famulus noster, ac alii plures. Acta sunt hec apud Damietham anno Dominice Incarnationis M.CC.XX.VI. Kal. February. »
KERKELIJK GROOTLO. Eerst ruim vier eeuwen en half na de vermelding van de naam Grutlo (1220), vinden wij de naam Grootlo weer in een akte (1) van “ Verhuring van het Capellegoed van Grootloo “ in het jaar 1662. Uit deze titel, - wij hebben geen inzage kunnen nemen van het stuk – besluiten we dat de kapel dan al lang bestond vermits ze reeds in het bezit was van vast goed dat ze verhuurde, en dat daaruit te veronderstellen valt dat het inkomen van dit goed wel deels aangewend zou zijn tot uitoefening van de eredienst in de kapel. Wel hadden Schriek en Grootlo alsdan maar één pastoor, die daarom genoemd “ Pastoor van Schriek ende Grootlo “, maar uit de overeenkomst tussen de E.H.Pastoor Lardinoy en de gemeente Schriek in 1744-’45, (2) die aan de E.H.Onderpastoor van Schriek de verplichting oplegt “ alle sondaegen ende heyligdaegen de vroegmisse te lesen ende andere dienste te doen (in de kapel van Grootlo) voor de commoditeyt van de parochiaenen als voorafgaendelyck “ – moet men besluiten dat die diensten reeds vroeger, zeker van bij de stichting der fondatie (3) van Mevr. Van Grootendael (lijftochtenares van de heer Hiéronymus Zety) in 1709 of 1714, - misschien nog vroeger verricht werden. (4) Later in 1778 werd het onderhouden der diensten in de kapel van Grootlo bevestigd door de E.H.Snoeckx in de lijst die hij opgemaakt heeft van de goederen en cijnzen der kapel. We lezen daarin : “ Daartoe (ttz. Tot het onderhouden der kapel) ontving hij (de heer onderpastoor) buiten het “ offer “, dat doorgaans rond de 30 gulden beliep ; a) Den interest van de renten der stichting van Mevr. Van Grootendael (opbrengst van ’t Koudhalzen hof) ; b) Een cijns van 12 gulden bezet op een huis van den heer Baron voor het ontvangen (bekostigen) van een Eerw.Pater Minderbroeder op den Feestdag van den “ Zoeten Naam “, patroonfeest der kerk van Grootlo ; c) Een cijns van 2 g. 2 st. van een huis gebouwd op goed bij de kapel gelegen en genoemd “ Kapellehof “ ; d) Een cijns van 2 g. 2 stuivers van een huis gebouwd op een hoeksken land dat aan de kapel toebehoorde ; e) De opbrengst der bomen rond de kapel ; f) van den E.H.Pastoor 120 g. ; g) Van de gemeente 30 g. ; h) van de kerk van Schriek 15 g. per jaar (5)” En de E.H.Jan Frans Raeymaekers, opvolger van de E.H.Pastoor Snoeckx, getuigt, dat bij zijn benoeming tot pastoor van Schriek in 1791, - de gewoonte bestond van mis te zingen in de kapel op de feestdagen van : de Besnijdenis O.H.J.C., - den H.Naam Jezus, - O.L.V.Boodschap, - de H.H.Apostelen Petrus en Paulus en O.H.Hemelvaart. Zoals hiervoren gezegd, had de eerste verhuring van “ het Kapellegoed “ plaats rond 1662, - de verhuring van een driekantig hoeksken erf “ den Altenaer “, toebehorend aan de kapel, greep plaats in 1789. (6) (1) Vermeld onder n° 102 van de inventaris van 1898. (2) Vermeld onder n° 191 van de inventaris van 1898. (3) Vermeld onder n° 46 van de inventaris van 1898. (4) Gebeurlijk vermeld in n° 149 : Grootlo (5) In dat stuk leest men : Proviseurs ofte collateurs den President van het Seminarie te Mechelen en den Deken van het district van Mechelen ten Westen, moeten die vergeven (toekennen) naar hun goeddunken, daarover eerst gehoord zijnde de Pastoor, alsoo spreekt de familie selfs.” (6) N° 251 van den inventaris.
VERVAL. – In 1821 zijn de goederen der kapel van Grootlo door de gemeente aangeslagen en later verkocht. Het bedrag ervan vinden wij nergens vermeld. Dit van de verkoop der bomen beliep 188 gulden. In 1838 zijn de diensten in de kapel afgeschaft. Van dat ogenblik af werd de kapel niet meer onderhouden en na enige jaren was ze zodanig vervallen, dat men besloten had ze af te breken (1). Dat is echter, gelukkig, niet gebeurd, dank aan Z.Em.Kardinaal Sterckx, die dezelve wilde behouden, als zijnde de enigste kerk of kapel van het aartsbisdom, toegewijd aan de H.Naam Jezus. In 1870 en ook vroeger diende de kapel tot schuur. De landbouwers uit de buurt borgen er hun oogst in op. Voor die tijd heeft een wever er zelfs gedurende geruime tijd zijn getouw in opgesteld gehad en zijn ambacht in uitgeoefend. (1)Stenen en afval van uit- en afgebrokkelde muren en conterforts werden door de buren weggehaald en benuttigd als bouwstof tot herstelling en verbetering van woonhuis en afhankelijkheid.
OP WEG NAAR HERSTEL EN OPRICHTING DER PAROCHIE. – De 16 december 1871 wordt door de hoofden van 124 huisgezinnen, die Grootlo alsdan telde, een verzoekschrift tot oprichting eener parochie aan Z.EM.Kardinaal Aartsbisschop gezonden. Het gehucht wordt niet belangrijk genoeg geoordeeld, ofschoon de E.H.Schellebeek, destijds onderpastoor te Tremelo, die men met de oprichting der parochie wilde gelasten, het tegendeel beweerde. Een afgevaardigde van het bisdom wordt tot nader onderzoek ter plaatse gezonden. Deze oordeelt dat Heist-Goor, wiens ingezetenen rond dezelfde tijd om de oprichting ener parochie hadden verzocht, van meer belang is en brengt gunstig verslag uit voor Heist-Goor. (1) Is de eerste poging mislukt, toch verliest men de moed niet. De 28 maart 1874 vraagt Mevr.Wwe Frans Goossens, geboren Catharina Rijmenants, een der voornaamste ingezetenen van Schriek, woonachtig te Grootlo, aan het gemeentebestuur van Schriek toelating om op eigen kosten de bouwvallige kapel te herstellen. Het gemeentebestuur trekt zich uit de slag met te antwoorden dat de kapel de eigendom is van de kerk en het gemeentebestuur daar niets in te zien heeft. De 13 mei daarop volgend wordt dezelfde toelating gevraagd aan de kerkfabriek. Deze laat aanzoekster vrij van handelen, met de woorden : “ Doe ermee wat ge wilt “. Des ondanks bleef de uitvoering van het voorgenomen werk nog 17 jaar uit. Had die weldoenster van Grootlo wel toelating tot handelen? Wellicht voelde zij dat haar voorstel de algemene goedkeuring niet verwierf vanwege de overheden van Schriek, die in ’t herstellen der kapel de voorbode zagen van ’t inrichten ener parochie, waardoor de moeder-parochie zich onder meerdere opzichten in hare stoffelijke belangen benadeeld zag. Mogelijk heeft dit vertraag nog andere oorzaken. In 1883 liet Joanna Wouters, dichte gebuur van de kapel, al de vensters en ruiten voorzien. Eindelijk, in 1891 wordt de bouwvallige kapel gans hersteld door de zorgen van de heer Engelbert Goossens en dezes zuster, kinderen van voornoemde Wwe Goossens.(2) Hier weze terloops gezegd dat de voornoemde familie intussen de grootste weldoenster is geweest, o.m. tijdens de ongelukswet van 1879 voor katholieke scholen heeft gezorgd, wat later te Schriek een klooster en prachtige klassen heeft gebouwd en bijgedragen in al wat de gemeente en de kerk aangaat. Van dit ogenblik (1891) wordt in de kapel de 3e maandag van elke maand mis gelezen door de E.H.Onderpastoor van Schriek. 1895. – In dit jaar komt een E.H.Professor aan het St.Jozefscollegie te Aarschot des zondags de goddelijke diensten verrichten (3), biecht horen, de H.Communie uitreiken en bijhorig werk verrichten. Een bijzonderheid : wijl het H.Sacrament in de kapel niet mocht bewaard worden, werden slechts zoveel hostiën geconsacreerd als er personen ter H.Tafel zouden naderen, die vooruit geteld werden door Juf.Goossens. Nu al het parochiaal zondagswerk reeds in de te klein geworden kapel verricht wordt, en men aan het verlangen van dien milden weldoener niet kan blijven weerstaan, stemt de kerkfabriek (E.H.Pastoor Truyts) er dit zelfde jaar in toe dat vermelde heer Goossens de kapel zou vergroten. Dit gebeurde door het aanbrengen van een beuk (langs de N.zijde) en een toren, een werk dat onmiddellijk aangevat en uitgevoerd werd. 1905. – Het verzoek aan Z.Em. de Kardinaal, ter gelegenheid van het toedienen des Vormsels ter kerke van Schriek gedaan om het H.Sacrament in de kapel van Grootlo te mogen bewaren, wordt niet ingewilligd. Maar om de aanzoekers zijn goeden wil in belangstelling te tonen, komt Z.E. persoonlijk ter plaatse kennis nemen van de toestand en raadt hun aan de inrichting ener parochie te vragen. Op de vraag daartoe aanstonds gedaan, volgt een gunstig advies vanwege de bevoegde overheid en worden de grenzen door het Aartsbisdom vastgesteld. Daarop volgt een Koninklijk Besluit dat de parochie opgericht verklaart. (1) Reeds in 1858 had de heer Jozef Verbist, een voornaam ingezetene van Goor, pogingen aangewend om een parochie op te richten. Machtige tegenstrevers van Heist deden zijn plan mislukken. Toch gaf hij zich niet verloren, want aan de vijanden die hem geluk wensten met zijn “ buis “, antwoordde hij : “ Wacht maar, ik zal die buis zo hoog opsteken, dat ge ze te Heist zult zien staan!” En, in 1873, het ogenblik gunstig achtend, begon hij opnieuw te werken en slaagde. Bij Kon. Besluit van 4 sept.1873 werd de parochie Goor opgericht. Een voorlopige kapel was weldra voltrokken en de 19e november 1873 werd E.H.Mellaerts, onderpastoor te Keerbergen, als eerste herder van Goor ingehuldigd. Deze bouwde de kerk in de jaren 1878-’79. De parochie kreeg tot beschermheilige “ St.Alfons “ die tijdens de eerste jaren ook tot patroon gekozen werd voor een groot getal dorpelingen. (2) Om aan de kapel zoveel mogelijk haar oorspronkelijk uitzicht en vorm te geven, verzamelde de heer Goossens in en buiten de huizen der buurt al de stenen die voorheen tot de kapel behoord hadden. (3) De E.E.H.H.Raeymaekers en Van de Voorde kwamen overhand des zondags de kerkelijke diensten celebreren.
KONINKLIJK BESLUIT. Art. 1. – Le hameau dit Grootloo, commune de Schriek, est érigé en succursale sous le vocable de « St.Nom de Jesus ». Cette succursale aura pour circonscription la partie est de la commune de Schriek, séparée de la paroisse de St.Jean Baptiste à Schriek par la ligne séparative entre les parcelles n° 553 et 555 section B d’un part et les parcelles n° 558, 557 et 556, section B d’autre part ; l’axe du chemin dit « Lauwerijkensstraat »; l’axe du chemin dit « Langstraat » et l’axe du chemin dit « Trommelstraat ». Art. 2. – Un conseil de fabrique y sera immédiatement établi conformement à l’art.6 du décret du 30 décembre 1809. Notre ministre est chargé… Donné à Laken le 16 mai 1906. (s) Léopold.
A. – Pars parochiae de Tremeloo annexe parochiae de Grootloo : Te beginnen aan de grens der gemeente Schriek, de grensscheiding tussen de gemeenten Baal en Tremelo; op de gemeente Tremelo de scheidslijn tussen de percelen n° 300a enerzijds en 300b en 285c anderzijds, sectie A tot aan de baan van Baal naar Grootlo; de middellijn van die baan tot aan de Raambeek; de Raambeek tot aan de grens van Schriek. B. – Pars parochiae de Keerbergen annexe parochiae de Grootloo : Te beginnen van de grens der gemeente Schriek de middellijn van de Paalstraat tot aan de Leuvense baan; de Leuvense baan langs beide kanten met 100 meters buitenkant tot aan de grens van Schriek.
De herder alleen ontbrak nu nog, maar dat duurde niet lang.
DE EERSTE HERDER. – De Eerw.Heer Vermeerbergen Frans, sedert 1897 onderpastoor van Schriek, wordt door Z.Em.Kardinaal Mercier de 26 september 1906 als eerste pastoor der nieuwe parochie aangesteld, en wordt de 3 oktober ingehuldigd.
1906-’07. – ’t Eerste werk van de eerste herder: onmiddellijk bouwt hij de Z.beuk bij aan de kapel, vergroting dringend nodig ingevolge aangroei van bevolking. Bijna terzelfdertijd vangt hij aan met het bouwen der pastorij die in 1907 voltrokken wordt.
1910. – Een poging om een begraafplaats in te richten op de Donken, een honderdtal meters O.waarts van de kapel, mislukt doordat de eigenaar, hr.Vermeerstraeten, notaris te Brussel, weigert grond te verkopen. De heer Eug.Goossens (reeds vernoemd), burgemeester van Schriek sedert 1896 en Provinciaal Raadslid, staat daarop een perceel bouwland af van 33 are op ruim 200 meter Z.waarts van de kapel. Deze begraafplaats wordt de 12e juni 1910 gewijd door de E.H.Pastoor, bij ontstentenis van de Z.E.H.Deken.
1925. – De E.H.Pastoor laat de kapel schilderen en opschikken. Onkosten ruim 9000 fr.
Buiten het werk voor de stoffelijke inrichting zijner parochie, heeft de herder door parochiale instellingen ook gezorgd voor ’t geestelijk welzijn zijner onderhorigen. Zo stichtte hij op: 13 october 1907 – enkele dagen na zijn intrede – een congregatie voor jonge dochters; 5 juni 1908 het Broederschap der Gedurige Aanbidding; 5 augustus 1908 het Broederschap van den H.Naam Jezus; In 1909 de Bond van het H.Hart. De vlaggenwijding van deze Bond door Monseigneur Van Roey, dorpsgenoot en studiemakker van de E.H.Pastoor, had plaats de 28 mei 1911.
VERDERE INRICHTING DER PAROCHIE. – De heer Burgemeester Goossens, de 11 juli 1920 kinderloos overleden, en zijn enige zuster, ongehuwd gestorven de 31 december 1925, hadden tijdens hun leven een gedeelte hunner goederen vermaakt aan de E.H.Pastoor met het inzicht deze er te laten over beschikken naar eigen goeddunken ten voordele zijner parochie.
1927. – In ’t bezit der hun toegekende goederen, richt de E.H.Pastoor in vermeld jaar voor de meisjes een scholllokaal op met vier klassen, gehouden door de Zusters van St.Jozef van Calasance van Vorselaar, aan wie hij de pastorij tot woning afstaat.
1928. – Nevens de zusterschool bouwt de E.H.Pastoor twee klassen voor de jongens (met onderwijzers). De kosten dezer gebouwen met bemeubeling belopen 298 760 fr.
BOUWEN ENER KERK. – De sterke aangroei der bevolking had de E.H.P. sedert lang aan ’t oprichten ener kerk doen denken.
1929. – Nu de scholen in regel zijn, begint hij daartoe middelen te beramen en wordt de hand aan ’t werk geslaan.
1930. – In juni van dit jaar wordt, bij openbare verkoping der goederen van vermelden heer Vermeerstraeten, door de kerkfabriek mits 9875 fr een parceel grond aangekocht, dat allergunstigst gelegen en geschikt is voor de kerk (1). De goedkeuring van die aankoop door het hogere bestuur op de lange baan geschoven, verschijnt een jaar nadien. Een plan opgemaakt door de heer Prov. Bouwmeester Careels (vader) wordt ter goedkeuring naar het Aartsbisdom gezonden, waar men bepaalt dat de uitvoering van het gehele werk het miljoen niet mag overtreffen. Daarop volgt een reeks moeilijkheden van alle aard : beloofde toelagen worden eerst verminderd, daarna gans geweigerd ; het plan wordt afgekeurd, of dient gewijzigd, enz…, enz…- in een woord hinderpalen die onoverkomelijk schijnen en gehele mislukking doen vermoeden. Maar door volharding en takt weet de E.H.Pastoor al die moeilijkheden te overwinnen. Het eerste plan, mits enige wijziging (door de heer Careels, zoon) wordt goedgekeurd. Het bestek beloopt 698.000 fr. De aanbesteding heeft plaats de 3 maart 1936 ter pastorij in aanwezigheid der kerkfabriek. Onder de zeven mededingers staat de hr. Jos IJzermans, aannemer te Mol, met de laagste aanbiedingsprijs, namelijk 675.410 fr(2) voor welke som hem het werk wordt toegewezen. Na goedkeuring der aanbesteding, wordt de 18 april 1936 aangevangen met de werken, die na 300 werkdagen moeten voltrokken zijn.
1937. – De 15 juni van dit jaar heeft de wijding der kerk door Z.E.Kard.Aartsbisschop Van Roey plaats. De kerk, met een toren van 34 meter hoogte (24 m metselwerk) is in modern Romaanse stijl opgetrokken. Zij is 30 m lang en 20 m breed. Het is een wel verlicht en luchtig gebouw, zo bevallig dat men ’t gelijke ervan nergens aantreft. (1) De voornoemde heer Vermeerstraeten berichtte de E.H.Pastoor op voorhand dat er nu gelegenheid was het vroeger gewenste perceel grond aan te kopen. (2) De gebroeders Kempenaers uit Schriek stonden met de tweede laagste aanbiedingsprijs.
BEMEUBELING. – Zoals we hoger zegden, werd het bouwen der kerk aangevangen in april 1936, en vorderden de werken goed. Intussen was ook voor de bemeubeling van de kerk gezorgd.
ALTAREN. – Drie altaren, het hoofdaltaar toegewijd aan de Zoete Naam Jezus, de beide anderen aan O.L.Vrouw en aan St.Jozef, werden geleverd door het huis Gerrit, Lange Leemstraat, Antwerpen.
BIECHTSTOELEN. – Twee biechtstoelen, in stijl der kerk, werden vervaardigd door het werkhuis L.Maes te St.Lenaerts.
KLOKKEN. – Twee nieuwe klokken, de ene van 990 kg en de andere van 738 kg, een gift van de E.H. Alex.Vermijlen, aalmoezenier van ’t Godshuis en van ’t gesticht der Eerw.Zusters Annonciaden te Heist-op-den-Berg, werden de 8 augustus 1937 gewijd door de Z.E.H.Kannunik Sempels. De eerste draagt voor opschrift (in 4 onder elkander staande regels) :In nomine Domini, - Donator et Patrinus rev.Dominus Alex. Vermijlen, - Fr. Vermeerbergen, Parochus, - Me fundit Fr. Sergeys, Lovani 1937. De tweede : St.Aldegondis, consolatrix infirmorum, -(gevolgd van 3 regels als voren).
ELEKTRISCHE VERLICHTING. – Dit werk werd de 4 september 1937 aanbesteed op de pastorij in aanwezigheid van het kerkfabriek. Drie aannemers boden zich aan. Het werk werd toegewezen aan de heer Hendrik Anthonis te Lier, mits 15.156 fr. Voor de overige meubelen ; communiebank, kruisweg, predikstoel en orgel(harmonium), was eveneens gezorgd. Een gedenksteen langs de epistelzijde onder ’t hoogzaal in de muur gemetseld, draagt het inschrift : “ Deze kerk werd hier gebouwd in het jaar 1936 ter eere van den Zoeten Naam Jezus. – Fr. Vermeerbergen Pastoor, - J. Beyens Burgemeester, G. Careels, Provinciale Bouwmeester, J. Eysermans, aannemer.”
Met voldoening mag de E.H.Pastoor terugblikken op al het werk dat hij hier, ten koste zijner beste krachten heeft tot stand gebracht en waarvoor hij de dank van heel de parochie geniet. Niet te verwonderen dat, naar getuigenis die wij in Grootlo hoorden afleggen, het voornemen tot aftreden van de E.H.Pastoor een pijnlijke indruk maakte op al de parochianen (1). Het verlies van de eerste herder werd echter spoedig vergoed door de benoeming tot pastoor van zijn broeder, de E.H.Vermeerbergen Lod. (2), die in Grootlo geen onbekende was en van stonden aan de voetstappen zijns Eerw.broeders drukte en alras alle harten wist te winnen.
KERKFABRIEK : - Deze bestond uit de heren : Storms Gerardus, Claes Petrus, Maris Louis, De Zwert Petrus en Van Craen Jan Baptist.
KOSTERIJE : - Het ambt van koster-orgelist wordt heden (1940) bekleed door den heer Albert De Meutter (3)
(1) Afgetreden in september 1939 heeft de E.H.Pastoor zijn verblijf gekozen in de parochie van Sint-Jan Baptist (Schriek) waar hij van november 1897 tot september 1906 (datum zijner benoeming tot Pastoor van GROOTLOO) de bediening van onderpastoor had waargenomen. (2) Geboren te Vorselaar den 26 april 1884. (3) Deze behoort tot een familie van muziekkunstenaars : a) Zijn grootvader Simon De Meutter dirigeerde in zijn tijd met succes de fanfaremaatschappij “ De Ware Vrienden “ te Schriek. b) Zijn vader Alois De Meutter, die als kind in 1885 het werk van misdienaar verrichtte bij de godsdienstoefeningen ( rozenkrans, kruisweg ) door de geburen in hunne kapel alsdan uitgevoerd, nam bij de herinrichting der kerkelijke diensten in de kapel (1895) het ambt van koster-orgelist waar, daarin heden bijgestaan of vervangen door zijn voornoemden zoon. Vader Alois heeft nog zes andere zoons : 1. Armand : orgelist te Scherpenheuvel, 2. Jozef : id te Neerijsche (Brabant), 3. Alfons ; is te Waterschei 4. Juul : id in St.-Michiel te Antwerpen, 5. Emiel : leeraar aan de muziekschool te Berchem, 6.George : gewezen bestuurder der school voor kerkkosters (normaalschool) te Torhout (W-V) En zijn enige dochter thans religieuse, zou voor haar broeders niet moeten onderdoen. Dit gezin zet de kroon op een 300-400 jaar oude familie.
OPPERVLAKTE EN BEVOLKING DER PAROCHIE GROOTLOO.
Oppervlakte (ongeveer) op : Bevolking in 1906 : in 1940 ’t grondgebied Schriek 207 Ha (1) 65 huisgezinnen ……….zielen ’t grondgebied Keerbergen 163 Ha (1) 25 gezinnen ……….zielen ’t grondgebied Tremeloo 164 Ha (1) 21 gezinnen ……….zielen
(1) Naar opgave van den kadastralen legger (Poppe) dier gemeenten, de openbare wegen niet inbegrepen.
SCHRICK ONDER AARDRIJKSKUNDIG.
GRENZEN. Het grondgebied van SCHRICK is, zonder twijfel vroeger, t.t.z. voor de grensscheiding van 1807, uitgestrekter geweest dan heden. (l) Het schijnt zeker dat de Raambeek weleer de grensscheiding uitgemaakt heeft en dat het grondgebied van SCHRIEK langs den Z.O. kant verkleind is. En zou men uit het proces (2), dat, naar de volksoverlevering in de 17de eeuw, jaren geduurd heeft tusschen de gemeente Werchter en de heeren van SCHRICK over het bezit van de Bolloo (3) niet mogen besluiten, dat de gemeente SCHRIEK grond heeft bezeten, of minstens aanspraak gemaakt heeft op grond Z.waarts van vermelde beek ? De onregelmatige grensscheiding tusschen SCHRICK en TREMELOO, (voorheen Werchter (4), is zonder twijfel het gevolg van dit proces. (5)« En het gezegde: "Arm SCHRIEK; ik ben zoo ziek: de Bolloo verloren! het offer gestolen ! de kerk verbrandl (6) zou daarin zijn oorsprong vinden
Dergelijke gedingen (processen) waren in dien tijd menigvuldig,- want naarmate de bevolking aangroeide en men meer grond begon te ontginnen, werden de heiden en ombebouwde gronden een bron van twist zoo tusschen aan elkander aanpalende gemeenten als tusschen gemeenten en heeren. (7) Ook hebben we gezien dat een gedeelte grond met 5 woningen hetwelk in het begin der 17de eeuw voor het geestelijk aan SCHRIEK was afgestaan, door de grensscheiding van 1807 aan Baal is teruggegeven.
Zonder twijfel is langs andere zijden geen verandering toe-gebracht aan de grenzen. Evenwel zijn daartoe in 1818-'20 pogingen tot verbetering aangewend geweest : Doordien het grondgebied van PUTTE zich, als een inspringenden hoek, tusschen dit van SCHHICK en KEERBERGEN uitstrekt tot 640 met. van den kerketoren van SCHHIEK en 4960 met. (in vogelvlucht van dien van PUTTE, zijn er tusschen de beide gemeentebesturen onderhandelingen aangeknoopt geweest met het inzicht regelmatige grenzen daar te stellen. Maar de voorstellen wederzijds gedaan,werden door de tegenpartij niet aangenomen en zoo is de zaak blijven hangen" (8)
Bij een blik op de kaart valt het op dat de vorm van het grondgebied van SCHRIEK veel gelijkenis heeft met dien der provincie Henegouw : De dorpskern op nagenoeg gelijken afstand van de drie uiterste punten, neemt de plaats in van de stad Bergen.
Zooals men op de kaart ziet, grenst de gemeente SCHRIEK ten N. aan HEIST-op-den-BERG, ten O. aan BOOISCHOT, ten Z.O. aan BAAL, ten Z. aan TREMELOO Z.W. aan KEERBERGEN, ten W.aan PUTTE, ten ten N. W. aan BEERSEL. ( 9)
(1) Verklaring uit den volksmond opgenomen. (2) We ontdekten geen enkel stuk over dit proces (3) Plaatselijke benaming der streek, voorheen gansch beboscht, waar de grenzen der gemeenten Schrick,Tremeloo, en Baal) samenloopen. (4) Tremeloo is van Werchter gescheiden in 1837. (5)Een smalle strook grond van ongeveer 1800 met. lengte en gemiddeld 250-300 m. breedte, gekend onder den naam van "KRUISLANDEN" en behoorend tot het grondgebied van SCHRICK ten Z. van GROOTLOO, doorsnijdt de Bolloo langs den W.kant en strekt zich uit tot dicht bij TREMELOO-dorp. (Op de aardrijkskundige kaarten afgebeeld als grondinham van de prov. Antwerpen in Brabant). (6) Uit aanteekening van heer J.Op de Beeck. (7) Zie "Proces over de Kapelheide (l771-‘75). (8) Het verslag eener gemeenteraadzitting te SCHRICK, over die kwestie luidt : "Seance du 20 septembre 1820. Présent Le -Bourgemestre , etc.
Le bourgemestre, ayant déclaré la séance ouverte, a donné connaissance a l'assemblée que cette réunion extraordinaire avait pour objet de délibérer sur la résolution prise par le conseil minicipal de la commune de PUTTE, qui a proposé une toute autre délimitation entre les communes de PUTTE et SCHRICK, que celle conseil minicipal de cette commune avait demandée par sa résolution du 6 mai 1818, et qui, ainsi que celle du conseil municipal de la commune de PUTTE du 12 mai 18l9> a été communiquée à l'assemblée,avec invitation d'émettre son avis.
Obtempérant a l'invitation du Bourgemestre le conseil municipal de la commune de SCHH1EK, Considérant que le conseil minic. de la commune de PUTTE exige trop en échange de la partie que le conseil municipal de SCHRICK avait demandée;
Considérant que l'arrêté Royal du 5 janvier 1818 s'oppose à ce que des parties d'une commune soient cédées a une autre sans une compensation égale, ce qui ne peut avoir lieu entre ces deux communes,- est d'avis de renoncer à son projet proposé le 6 mai 18l8 et de laisser subsister la délimitation en statuquo jusqu'à l'époque ou les communes seront cadastrées, et qu'alors peut-être moyennant des concessions réciproques on pourra trouver les moyens de former une bonne limite. Copie de la présente, etc… Faite en séance à SCHRICK, etc… Le sécrétaire Le Bourgemestre, (s)C. Van den Putte. (s)J.N. Vermijlen. Voor eensluidende copie. De secretaris der gemeente van SCHRICK, 20 January 1845 (get) Ch. Holemans
(9) Deze grenzen zijn voor 5 Juni 1825 bepaald vastgesteld geworden. Waarschijnlijk is deze grensbepaling door het Staatsbestuur (onder het Hollandsch regiem) voorgeschreven geweest. De leden der Commissie met dit werk gelast, bestond blijkens het verslag uit burgemeester, assessors en aanwijzers. De grens is zeer nauwkeurig aangewezen : van stipt bepaald vertrekpunt uit langs middenpunt of buitenkant van weg, beek, gracht, - met aanduiding langs beide zijden der (scheilijn) van den naam en de woonplaats der aanpalende eigenaars, dikwijls met aanwijzing van richting (N.O,Z.W.), van bochten, hoeken, en lengte daarvan, aard van goed, enz.
Het verslag der bewerking aan de bevoegde overheid toegezonden is geteekend : "Gezien en goedgekeurd door den Staetsraed Gouverneur der provincie Antwerpen den 14 Maart 1826. Voor den Staetraed-Gouverneur der provincie, Het Lid der gedeputeerde Staeten, (g) Olivier.
Jammerlijk zijn in het afschrift van 't proces-verbaal der grensbepaling, in 1845 door den heer gemeentesecretaris Holemans genomen, en van welk laatste wij afschrift bezitten, de namen niet vermeld van de leden der Commissie (burgemeester, assessors en aanwijzers) die ieder der 6 artikelen (1 art.per aanpalende gemeente : BEERSEL, HElST-o-d-BERG, (Booischot was dan nog een afhankelijkheid van Heist) , BAAL, WERCHTER , (Tremeloo hing af van Werchter)-KEERBERGEN en PUTTE) hebben onderteekend.
Het verslag is te uitgebreid (beslaat ongeveer 25 bl. van hier bij gebruikt schrijfboek formaat) om in deze aanteekening opgenomen te worden. (Kopie ervan in ons archief).
UITGESTREKHEID EN UITZICHT.
Naar opgave van den "kadastralen legger (Tableau indicatif et matrice cadastrale par P.C.Poppe) heeft de gemeente een oppervlakte van 1109 Ha., waarvan heden 1940 meer dan 1000 Ha. bouwland. Het overige is door bosschen, kanten, wegen en waterloopen ingenomen. Maar voor betrekkelijk korten tijd - einde der 18de en begin der 19de eeuw - moet het grootste deel van het grondgebied met bosschen of heide bedekt en onbebouwd zijn geweest. Ouderlingen van het dorp hoorden wij tijdens onze kinderjaren vertellen, dat hun ouders het tijdstip van de ontginning dezer streek hadden beleefd. Daaroe bezigde de eigenaar of heer een zeer groot getal werkleiden, die in groepen van 100 man verdeeld werden. De honderdste man had het toezicht over het werk zijner groep. Men noemde hem "tamboer", omdat hij de trom sloeg bij het begin en het einde van het dagwerk.
De ontgonnen gronden werden meestal in rechthoekige perceelen, doorgaans van 0.5 tot 2 Ha. oppervlakte verdeeld en van elkander gescheiden door grachten of greppels en omzoomd met struik en heestergewas, waartusschen vroeger jaren - tot het einde der 19de eeuw toe - gewoonlijk een rei strunken, soms ook boomen hunne koppen en kruinen verhieven. De onvruchtbaarste hoogten werden met den, de laagten met elzen schaarhout en canadaboomen beplant. De slooten en grachten dienen tot afvoer van het overtollige water en tot behoud der limiet tusschen het erf van verschillende eigenaars. Het houtgewas gaf, voor het gebruik der steenkool, het noodige brandhout, en geriefhout bij het bouwen.
Die beplantingen met houtgewas benamen wel het vergezicht, maar vormden figuren, die door hun vormen en kleuren aan het oog niet mishaagden. Tijdens de laatste jaren der 19de en de eerste jaren der 20ste eeuw zijn, ingevolge de toeneming der bevolking en de hoogere opbrengst der landbouwprodukten, meer dan de negen tienden dier houtgewassen verdwenen en is de bodem tot labeur- en weiland herschapen.
NATUUR VAN DEN GROND.- De bodem is zandig, tenzij langs hun de Raambeek waar hij uit rosgeelachtige aangespoelde kleiaarde bestaat. Uit eigen aard is grond schraal en onvruchtbaar, maar evenals in het "Land van Waas" door den aanhoudenden arbeid zoo zeer verbeterd, dat men nergens rijker oogsten aantreft.
VERHEVENHEID.- De verhevenheid des bodems verschilt van 9 tot 13 met. boven den spiegel der zee. De hoogste punten bevinden zich op de Donken ten O. van GROOTLOO,- op de Hazenbergen tegen de grens van BAAL en bij het vereenigingspunt der gemeenten SCHHICK, BEERSEL en HElST-o-d-BERG. (het Masheiken).
WATERLOOPEN.- Gansch het grondgebied vanSCHRlCK watert af naar de DIJLE door de Raambeek welke naar hare monding toe de namen draagt van Zwartwaterbeek, Boeimeerbeek (1) en Vrouwenvliet, en die het water van een 3 tal kleine beken ( uit de Hooge Heide, Putte-beemden en Kwade heide), van de Heistsche, - Minksche, - Beversluis, -Sluis en Valkelaarbeek opneemt en zich tusschen Mechelen en het "Zennegat" in de Dijle ontlast. Om de lage gronden tegen overstrooming te vrijwaren, werden al vroeg maatregelen getroffen : Zoo vinden we aangeteekend, dat zonder twijfel naar bevel der hoogere overheid, bij besluit van 25 Juli 1821, door het Collegie van Burgemeester en Schepenen, de eigenaars en huurders werden aanzocht beken en waterloopen te kuischen, verbreeden en zuiveren binnen de 14 dagen ; na dit tijdverloop zou dit werk op kosten der achterblijvers verricht worden.
Waarschijnlijk scheen de breedte van zekere waterloopen onvoldoene, want den 13 Augustus 1824 werd door vermeld Collegie bevolen de breedte te brengen voor : de Raambeek op 4 ellen;- de Kleine beek op Hazebergen l el,- de Klein beek in Swarpenland op l ½ el,- (2) de Klein beek in de Wuijtjesstraat l el, (2)- de Heistschebeek tot in Adriaan Engelslanden l ½ el en vandaar tot de Raambeek 2 ½ ellen,- de Minksche beek l el,- de Valkelaar of Galgebeek 2 ellen,- de Kapellebeek l el,- de Leembeek l el,- de Kruislandenbeek 9 palmen.
Later werd de ruiming dezer waterloopen door den Heer Gouverneur bevolen.
(1) Verbastering van "Boden-meer" (Zie "Toerisme" jaargang 1936 blz. 503) (2) Hooger genoemd "beek uit de Hooge heide"
PLAATSELIJKE BENAMINGEN. Alle hoeken of gedeelten van het grondgebied van SCHRIEK hebben hunne eigen benaming. Maar van vele, vooral van de minst bevolkte deelen is de naam mettertijd zoodanig in vergetelheid geraakt, dat de helft dier namen door het tegenwoordig geslacht ( 1e helft der 20e eeuw) niet meer gekend zijn. Buiten de dorpskom vinden wij op oude plans en in documenten vermeld,- gaande van West naar Oost : de Leembosschen, de Kleine Schrieken (1) de Blaekbosschen, de Pandoerenhoek, de Leemvelden, de Markieslanden, de Smolderhoeve, de St.Jansbosschen, de Valkelaarbosschen, de Hongeren (ook gezegd) Hommelentoren , de Beversluisbosschen, de Goorlanden, de Kleine Baronshoek, Jennekens achterste velden, de Pachtheilanden, Gasperslanden (meest verbasterd tot Jespers-), de Bijl, de Schriekschebosschen, de Kapelleheide, de Caserne, de Verbrandebosschen, de Draaiboombosschen, de Voorste Kwadeheide, de Koudhalzen, de Puttebeemden, het Voorste Roggeveld, het Achterste Roggeveld, de Kleine Lauwerijkens, de Achterste Kwadeheide, de Achterste Brakkenvelden , de Voorste Brakkenvelden, de Schanshoek, de Groote Lauwerijkens, de Bolloodijk, de Kruislanden, de Kouw Leezen, de Keulsche hoek, de Killige landen, het Rot, de Paijerlanden, de Donken, het Zwalperland ( op plans verminkt tot Zwarpenland), de Hooge Heide, Goor, de Haze(e)bergen, Klein Brabant. Hier kan men nog bijvoegen : GROOTLOO, het eenig gehucht (buiten de dorpskern) van SCHRIEK. In 1906 werd daar een parochie opgericht, welke zich mede uitstrekte over de BOLLOO (deel der gemeente TREMELOO),- en den LOOZENHOEK (een deel der gemeente KEERBERGEN). Verder het MASHEIKEN (rond het vereenigingspunt der gemeenten SCHRIEK, BEERSEL en HEIST),- de ACHTERHEIDE, een sterk bevolkt gehucht van HEIST (parochie GOOR) op de noordelijke grens van SCHRIEK,- het HOORNE KRUIS, kruispunt der oude Leuvenschebaan met de Langstraat tegen de grens van Keerbergen,- en Kruisbrug, kruispunt van de Langstraat met de Gommerinstraat, een weinig ten N. van GROOTLOO.
DE WONINGEN met welke het grondgebied overal bezaaid is staan wel wat dichter ter plaatsen Pandoerenhoek, Kwade heide en Hazenbergen, maar vormden geen eigenlijke gehuchten. Tot rond 1870 bestonden de meeste woningen, buiten de dorpskom, uit leemen muren met strooien dak. Deze stonden bij, soms in ‘t midden van het land dat de bewooners uitbaatten. Tot gemak en bevallig uitzicht werden tijdens de laatste halve eeuw en vooral na den wereldoorlog schier alle woningen langsheen of nabij de steen- en moderne verkeerswegen opgebouwd.
(1) De namen in hoofdletters of onderlijnd zijn die der heden nog algemeen gekende plaatsen.
PACHTHOEVEN. Belangrijke pachthoeven als in de provintie Brabant, in de Polders en in Wallonië, heeft men in de gemeente nooit aangetroffen. Als de grootste uitbatingen in de vroeger jaren, hoorden wij noemen : de Molensch(r)ans, de Grootloosch(r)ans, de Bolloodijk, de Steine hoef, den Hommelentoren, de Kerkestee, de Klein Schrieken, de Blackboschhoeve. Al deze uitbatingen zijn thans in kleine winningen "handwerkerssteden” verbrokkeld.
WIJKEN. Bij 't opmaken van het kadaster in 182... werd het grondgebied der gemeente in 3 wijken verdeeld, die van N. naar Z. voor twee scheidingslijnen hebben : 1). de Breede (vroeger Draaiboom) straat, het midden van de dorpskom en de Hoogstraat (vroeger baan van Mechelen naar Schriek). 2). de Gommerijnstraat. Wijk A ligt W. waarts Wijk C ligt O. waarts en wijk B tusschen beide vorigen.
GEMEENSCHAPSWEGEN
Schriek is bij gebrek aan goede verkeerswegen langen tijd van de omliggende dorpen en steden afgezonderd gebleven, te wijten aan toevallige omstandigheden, zooals wij verder zullen zien. De eerste steenweg, die van Putte tot in de dorpskom van Schriek, vlak voor de kerk,- werd in 1864 gelegd.
TOESTAND VOORHEEN ; VERVOER OP DEN BUITEN. Voor dien tijd waren het hier, evenals op de meeste andere dorpen, al aarden banen en straten, waarop niet zelden bij wintertijd of na zwaren regenslag alle verkeer met gespan onmogelijk was. (1) Tot aanvoer van de onmisbaarste koopwaren voor winkelier of handelaar trof men in de meeste dorpen - ook in Schriek - "boden" aan, die op bepaalde dagen der week met paardengespan de reis naar de stad, vooral Mechelen (magazijn of fabriek) ondernamen.
LANDBOUWPRODUCTEN : graan ( tarwe en boekweit), vlas, enz... werden met paard en kar, zelfs veel per kruiwagen ter markt van Mechelen of elders ter levering gevoerd. (2) Na 't aanleggen van steenwegen verbeterde de toestand : Buiten het gespan van den "bode" verschenen voor het vervoer van zware vrachten uit magazijnen, molens en fabrien,- wagens op 4 wielen met 2 of meer paarden bespannen,- op den buiten bij handelaars en boeren de zoo genaamde "malbroekkarren", -"handkarren" door personen voortgesleept, en de "hondcnkarren" soms door 3 en meer honden bespannen.
(1) We hoorden in onze kinderjaren eens van een grijsaard (hij was geboren in 1801 of '02) vertellen, dat hij als kind van 10 of 11 jaar, met zijn vader per gespan 's nachts eens mocht meerijden naar de merkt te Mechelen. Bij 't wederkeeren, door vaak overvallen, kroop hij in den "roszak" (een sterk netwerk tusschen de wielen onder den schoot der kar vastgemaakt en waarin de voerman hooi en haver voor het paard meevoerde) en viel in slaap. Aan het "Zwarte water" - dit woord hebben wij wel onthouden -'t was na een regenslag, sleepte de roszak deels door het water, en de jongen, bij 't ontwaken bezeerde zich ernstig aan het hoofd.
(2) De kruiwagen was het onontbeerlijk voertuig van den kleinen man, die daar zware vrachten - soms verre afstanden - mee vervoerde :, Een gebuur J.B. Torfs, die voor 1870 in Booischot gewoond had, hoorden wij meermaals. zeggen, dat hij in zijn jonge jaren, gedurende geruimen tijd, alle weken de reis Booischot - Diest -Antwerpen en terug had gedaan met' den kruiwagen bespannen met een hond tot vervoer van gist voorbakkers te Antwerpen ( volgens overeenkomst), en uit die stad gewoonlijk een vracht koopwaar meebracht. In 1880 zagen wij dikwijls op de Havenwerf te Mechelen bij de aankomst van mosselschuiten, een groep meest jonge lieden uit Baal en omstreken hun kruiwagen overvol laden met een of meer zakken mosselen, waarmede zij, naar hun zeggen, dikwijls tot diep in 't Hageland of tot boven Scherpenheuvel moesten kruien eer ze hunne waar uitverkocht hadden.
WETGEVING IN ZAKE OPENBARE BUURTWEGEN. A. Reeds voor onze onafhankelijkheid, namelijk tijdens het Hollandsch regiem, werden pogingen aangewend om de openbare wegen, die beschadigd, in onbruik soms deels vernietigd zijn geweest, te herstellen en verbeteren. Zoo vinden wij aangeteekend dat in 1820-'21 een commissie door 't Staatsbestuur aangesteld werd om de breedte der openbare wegen te onderzoeken en dat deze commissie bevonden heeft, dat een dertigtal eigenaars, wier goederen aan 12 verschillende straten paalden op het grondgebied van SCHRIEK,- zich van die openbare wegen ruim 2.30 Ha. hadden toegeëigend en meest met boomen en ander houtgewas beplant.
Het gemeentebestuur stelde voor de teruggave daarvan, zoo mogelijk door een minnelijke schikking met de eigenaars te regelen (1) Deze onwettige toeeigening van - zooveel als verloren - brokjes grond moet niemand verwonderen, als men inziet dat dorps- en kasteelheeren zich uitgestrekte erven toeeigenden. (2) 1) Zie beraadslaging van 26 Februari 1821. 2) Zie proces over 't bezit der "KAPELHEIDE".
B.- Op 10 April 1841 verscheen de WET OP DE BUURTWEGEN (Onderhoud en verbetering).
Voor dat deze wet in voege trad, bestond de gewoonte dat de eigenaars, die aan de openbare wegen paalden, deze moesten onderhouden. Maar zooals wij hooger zagen plantten zij op de weinig of niet gebruikte wegen, boomen en houtgewas en ontnamen aan de straten de noodige breedte om er hun eigendom mee te vergrooten. Van daar de noodzakelijkheid eener wet.
Art. 13 van bedoelde wet legde de onderhoudskosten der openbare wegen ten laste der gemeente, tenzij het provintiebestuur een gedeelte daarvan ten laste legde van de aanpalende eigenaars. Volgens art.14 mocht de gemeente, die geen voldoende inkomsten bezat, 1 dag werk vragen van het gezinshoofd, dat geen 3 fr. rechtstreeksche belasting betaalde, -2 dagen werk voor wie 3 fr. of meer betaalde, 2 dagen werk voor ieder paard, opcentiemen voor de overigen. Van daar het "PIONIEREN" bestaande in het vereffenen en herstellen van aarden banen en straten door personen in groep. Deze bewerking werd, voor en nadat er slechts enkele steenwegen aangelegd waren, bij oproep door de gemeenteoverheid, tijdens het minst drukke werksezoen (Juni), door al de gemeentenaren per groep, zooveel mogelijk in hunne buurt of omgeving uitgevoerd. Wij vinden aangeteekend dat in een beslissing van 16 Maart 1869 door den gemeenteraad daarover genomen, bepaald werd "dat de eigenaar-bezitter van een paard, 1 dag met paard en man zou helpen, de bezitter van een prachtpaard, ½ dag met paard en man ; de bezitter van een os, 2 dagen met os en man; de overigen 1 dag (met 1 man);- dat men van dit werk kon ontslagen worden mits betaling van 4 fr.per dag voor paard en man, betaling van 0.80 fr. per man en per dag;"-maar dat deze beslissing niet goedgekeurd werd, als niet overeenstemmend met de wet van 10-4-1841.
BUURTSTEENWEGEN.- 1864. De eerste steenweg van PUTTE naar SCHRIEK in vermeld jaar aangelegd, heeft een lengte (op 't grondgebied van SCHRIEK) van 3455 met. 1874 - De hiervoren vermelden steenweg werd verlengd tot TREMELOO en WERCHTER, 2765 met. op grond van SCHRIEK. 1874.- Een vertakking van 930 met. door de Galgestraat naar BEERSEL gelegd. 1891.- Een vertakking van 2120 met. (van Kruisbrug) door de Langstraat naar BOOlSCHOT (Pijpelheide) en BAAL. 1898.- Een tak van 995 m. (van St. Bernardus Kapel) naar HEIST (Achterheide en Goor) 1900.- Een steenweg (van Schriek-dorp) door de Hoogstraat naar KEERBERGEN,- lengte 640 met. 1900.- Ken tak van 720 met. in de Gommerijnstraat (van Kruisbrug naar Goor). 1903.- Deze laatste tak (Gommerijnstraat) voortgelegd naar HEIST-GOOR (in 't geheel) ongeveer 1000 met. 1903.- Een tak van 950 m. door de Haachtsche baan (van Galgestraat naar KEERBERGEN, en een tak van 500 met. (aandeel van 5CHRIEK door de Leenstraat naar GRASHEIDE. 1938.- Een zes met. breeden betonweg met rijwielpad in cementen dalles vervangt den kasseiweg PUTTE-SCHRIEK tot de Kapel St. Bernardus en wordt door de Kwadeheidestraat voortgetrokken tot in de Gommerijnstraat, 975 met. lengte. 1939.- De Puttestraat, die de Kwadeheidestraat in rechte lijn met den steenweg SCHRlEK-TREMELOO verbindt, wordt gekasseid op ongeveer 1000 m. lengte.
Ten gemeentehuize liggen afdruksels en bestek "der hiervoren vermelde en uitgevoerde werken, opgemaakt door den technischen dienst der prov. Antwerpen. Daarin vinden wij nadere inlichtingen aangestipt. (Gedeeltelijke Kopie ervan in ons archief)
Al deze wegen sluiten bij de grens der gemeente aan met de steenwegen der omliggende plaatsen ; meestal zijn ze op hetgrondgebied der onderscheiden gemeenten als een geheel aanbesteed en uitgevoerd.
Zooals we hooger zegden, bleef SCHRIEK langen tijd, bij gebrek aan goede verkeerswegen, van de omliggende dorpen en steden afgezonderd. Dit was te wijten aan mislukte pogingen : Wanneer de prov. Brabant in 1839 voornemens was Brussel rechtstreeks met de Noorderkempen te verbinden en daartoe de bestaande baan Brussel-Haacht N.waarts te verlengen tot op de bestaande (prov). baan Lier-Aarschot, dan besloot het gemeentebestuur van SCHRIEK alle krachten in te spannen, om 10% op de grondbelasting en 2% op de personeele belasting te heffen, om die baan over KEERBERGEN door de dorpskern van SCHRIEK naar HEIST-o-d-BERG te bekomen. Dit plan is echter niet uitgevoerd.
In 1860 ontving het gemeentebestuur van SCHRIEK een afdruksel van een smeekschrift door den gemeenteraad van MECHELEN naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers gezonden om den ontworpen spoorweg LEUVEN-HERENTHALS langs HEIST-o-d-BERG te bekomen en niet langs AARSCHOT, met verzoek om steun door onze gemeente. Dit plan bleef - tot nadeel van SCHRIEK - ook weer steken.
BUURTSPOORWEGEN.- De eerste buurtspoorlijn in onze streek is die van MECHELEN-HEIST-BOUWEL. Zij werd aangelegd in 1886. Aangaande die lijn vinden wij ten gemeentehuize van SCHRIEK een schrijven, gedagteekend 11 Augustus 1884 waarin het bestuur der Buurtspoorwegmaatschappij (Technische dienst, ingenieur Daniel Michotte) het gemeentebestuur aanzoekt te willen beraadslagen over het aandeel van tusshenkomst waarvoor de gemeente zou inschrijven, tot aanleg eener lijn MECHELEN ( Neckerspoel), PASBRUG, O.L.V.WAVER, PUTTE (standplaats ten N. van de dorpskom), BEERSEL (ten Z.O. van 't dorp), HEIST (statie), HALLAAR, ITEGEM, HERENTHOUT, HERENTHALS. Dit schrijven was vergezeld van een plan, waarop de richting van de eene stopplaats naar de door de velden heen was aangeduid.
De heer Aug. Reypens, lid van de Bestendige Deputatie, maakte daarop, bij brief van 5 September 1884, zijn aanmerkingen over aan 't gemeentebestuur met een plan naar hetwelk de bestaande openbare wegen zooveel mogelijk zouden benuttigd worden, - en met een bestek waaruit bleek dat de bijdrage voor SCHRIEK slechts 102 fr. 's jaars zou bedragen. Met aandrang werd het gemeentebestuur tot aanvaarding van dit voorstel aangezet door schrijven die zoohaast mogelijk advies vraagt.
Om te toonen met wat al zaken en omstangheden dient rekening gehouden te worden, wat al werk een ontwerp eischt tot slagen van zulke onderneming, en hoe men tot de berekening komt van het aandeel aan de gemeente gevraagd, - laten wij hier den korten inhoud volgen van vermelde stukken.
A. - Schrijven van den heer Michotte. Daar is bijgevoegd een beschrijvend vertoog dat handelt over: 1. - Het doel der onderneming. 2.- De voordeelen voor 't publiek. 3. - de richting van 't spoor. 4. - De invloed van de bestaande lijnen. 5. - Het vermoedelijk trafiek : getal reizigers naar de bevolking der doorloopen plaatsen: NECKERSPOEL – PASBRUG “ 3000 inw. O.L.V.WAVER “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 4400 inw. HEIST-HALLAAR “ “ “ “ “ “ “ “ 9000 inw. ITEGEM “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 3400 inw. PUTTE “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 4000 inw. BEERZEL “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 3600 inw. HERENTHOUT “ “ “ “ “ “ “ “ “ 3400 inw. zonder de twee eindstations Totaal 31700 inw. met den aangenomen vermenigvuldiger 4 maakt 126800 reizen, die aan 5 centiemen per Kilom. ontvangst zouden leveren (21 km. X 0,05 X 126800 = 133400 Fr.) Daar komt bij de opbrengst van postwagens, van rijtuigen naar markten, kermis, bedevaart, enz, Reisgoed : vee en alle waren geschat op 70500 Fr. Algem. jaarlijksche ontvangst 203900 Fr. Vermoedelijke uitgaven maakt per Kilom. 28490 Fr.) 982950 Fr. Exploitatiemateriaal (per Kilom. 34400 Fr.) 202000 Fr. Uitbatingskosten (interest en aflossing van Kapitaal (per Kilom. 2200 Fr. ) 138620 Fr. Finantieele uitslag : Vermoedelijke ontvangsten 203900 Fr. Winst 203.900 - 138.620 = 65280 Fr. Ttz. Een bijvoeglijke decidend van 65.280 X 100 = 5 p% 1.184.950
B, - Schrijven van den heer Reypens. a)Richting: Statie aan 't Staatspoor op NECKERSPOEL, door de Berlaarbaan naar O.L. V. WAVER en PUTTE, rechts afwijken naar BEERZEL-DORP, naar de statie van HEIST, naar HALLAAR, ITEGEM, HERENTHOUT, - langs den ontworpen steenweg naar OOSTERHOVEN, ROSSOM en VELTHOVEN naar HERENTALS statie, - volgens een brief van heer De Bruyne, voorzitter der N.M. van buurtspoorwegen, - langs bestaande wegen te leggen. Volgens Michotte op 35.000 Fr. b)Onkosten geschat per Kil. volgens De Bruyne op 28.000 Fr. Verschil 7.000 Fr. Te voorzien 34 kil. aan 35.000 Fr. = 1.190.000 fr. in ronde som 1.200.000 Fr. waarvan door den Staat 50 % , door de prov. 25 % ; door de gemeenten 25 % , 't zij 300.000 Fr. Maar de gemeenten voldoen met den interest dier som aan 4,50 %, te voldoen gedurende 66 jaren. Deze interest beloopt 13.500 Fr. gedurende 66 j. tusschen de belanghebbende gemeenten te verdeelen.
Deze verdeeling is door hr. Reypens op voorstel van den hr. Burgemeester van Mechelen in evenredigheid van de bevolking van iedere gemeente in ronde cijfers als volgt : Voor SCHRIEK en WICKEVORST om wille van den verren afstand dier gemeenten tot den tram is slechts een gedeelte der bevolking in rekening gebracht; even zoo is een kleine vermindering toegestaan aan HEIST en HERENTALS, omdat de bevolking der afgelegen gehuchten dichter bij den spoorweg woont. De vermindering legt aan de overige gemeenten een lichte verzwaring op Voor 66.000 inw. volgt de uitgave per inwoner 13.500 fr.: 66.000 = 0.204 fr. Voor MECHELEN 44.000 inw aan 0.204 fr. 8.872 fr. Voor O.L. V. WAVER 2600 “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 530,40 fr. Voor PUTTE 3400 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ 775,20 fr. Voor BEERSEL 1600 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “326,-- fr. Voor SCHRIEK 500 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “102,-- fr. Voor HEIST 4200 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “856,80 fr. Voor HALLAAR 1000 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “204,-- fr. Voor ITEGEM 2000 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “ “408,-- fr. Voor WICKEVORST 600 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “122,40 fr. Voor HERENTHOUT 2500 inw. “ “ “ “ “ “ “ 510,-- fr. Voor HERENTALS 4300 inw. “ “ “ “ “ “ “ “ “ 877,20 fr. ---------------------------66100 inw.-----13.485,40 fr.
Verdere aanmerkingen. - Volgens de wet van 29 Mei 1884 mag elke gemeente 4/5 van haar aandeel aan particulieren overlaten. Zoohaast de tram meer dan de exploitatiekosten opbrengt hebben de gemeenten niets meer te betalen. Gemeenten en partikulieren die 't aandeel gestort hebben in plaats van den jaarlijkschen interest te betalen, ontvangen dan 5 % Indien na die afhouding de opbrengst der lijn niet uitgeput is, ontvangen de gemeenten van de rest nog 25 %
Zoo de onkosten niet gedekt worden door de opbrengst, dan moet de My. der Tramwegen de verliezen lijden. Zoo dat de gemeenten nooit meer op te offeren hebben dan hun aandeel in de onkosten van oprichting."
Voor SCHRIEK nogmaals gering voordeel.
Van in het jaar 1906 doorsnijdt de buurtspoorlijn LIER - WERCHTER de gemeente SCHRIEK in hare grootste lengte. Het gedeelte LIER - SCHRIEK werd uitgebaat van in 1903 en het gedeelte SCHRIEK - WERCHTER van in 1909. Tijdens de bezetting is deze lijn door de Duitschers opgebroken in 191? zoo men zegde omdat de vijand behoefte had aan materiaal (spoorstaven). In 1919 is de lijn hersteld.
wordt vervolgd
26-01-2021, 00:00 geschreven door Renic Reacties (0)