Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
06-01-2007
Als het niet sneeuwt in januari, dan ......
Best zouden we in januari nog geen sneeuw zien, hoe jammer ook voor de liefhebbers van een wit tapijt. Maar voor de zonnekloppers zou dit wel een zeer goed teken zijn, lees maar eens wat een weerspreuk ons daarover komt vertellen :
" Is januari van sneeuwvlagen arm, dan volgt vaak een zomer schoon en warm. "
Morgen kom ik u dan vertellen wat er zou gebeuren moest januari ons wel een wit tapijt bezorgen ! Rest mij nog u de reden te vetellen waarom een haan altijd over een karrespoor springt, wel dat is heel simpel, omdat hij het te ver vindt om rond te gaan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 Januari 2006 was een tamelijk heldere dag met een maximum temperatuur van 2,9° om 14u36 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 2,7° en die werd 's morgens om 9u01 opgetekend. 6 Januari 2005 was een zachte en mooie winterdag met een maximum temperatuur van 9,6° om 14u15 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 5,3° en die werd om 8u58 opgetekend. De warmste Driekoningendag sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1999 met 14°. De koudste 6de januari ooit kwam in 1979 voor met min 13,1° !
roeger was Driekoningendag een echt volksfeest in ons land, aan de oorsprong gaf men toen de volgende uitleg : De relieken van de HH Drie Koningen werden toen nog vereerd in de prachtige hoofdkerk van Keulen en aangaande de geschiedenis van deze relieken vertelde men dat de overblijfsels van de Drie Koningen, dankzij de opzoekingen van de H. Helena, in Perzië werden teruggevonden. De H. Helena deed ze naar Constantinopel overbrengen. Op het einde van de 5de eeuw werden ze door Eustorgius, bisschop van Milanen, die ze van de keizer Anastasius ten geschenken had ontvangen, naar zijn bisschoppelijke stad overgebracht. In 1163 werd Milanen door Frederik Barbarossa veroverd, en deze schonk de relieken aan Reinald von Dassel, bisschop van Keulen, die ze naar daar liet brengen, en sinds die tijd worden de relieken daar vereerd. Enkel van 1794 tot 1804 verbleven ze over de rijn om ze te onttrekken aan de heiligschennis van de Franse omwentelaars. De Kanunniken van Keulen richtten ter gelegenheid van de feestdag een liefdadigheidsfeest in. Zo kozen zij onder hen een koning, om ter herinnering van de giften aan het kind Jezus gedaan, geschenken aan de koorknapen en de arme uit te delen. Weldra werd dit gebruik nagevolgd in de Christelijke huisgezinnen, die ook een koning kozen om de aalmoezen : het Godsdeel, te geven aan de arme buren. Stilaan ging dat kiezen gepaard met een feestje waarbij de kiesgewoonte van de oude te pas kwam. In die tijd gebruikte men bonen om te stemmen, de boon werd dan in een gebak verborgen, en wie ze in zijn gebak aantrof werd tot koning uitgeroepen. In sommige plaatsen, zoals b.v. te Laarne, gebruikte men een noot. Van oudsher was het ook het gebruik dat men kinderen uitzond om de aalmoezen te gaan oogsten, en dit scheen best al zingende te lukken. Dit alles samen genomen, bracht het een gezellig feest tot stand. Jammer toch dat men heden ten dagen die kinderen niet meer ziet in ons modern straatbeeld ! ! !
En wat men vroeger toch allemaal geloofde, het wangeloof zoals men dat noemt, was vroegere jaren schering en inslag. Zo bestond er ook het geloof rond Driekoningen.Het was dan de gewoonte om drie kaarsjes voor de deur te laten branden ter ere van de Drie Koningen om zo bevrijd te zijn van kwade geesten en toveressen !De jonge dochters die trokken s avonds zonder licht naar de schapenstal en wanneer zij de hand op de ram legde, dan zouden ze gedurende het jaar trouwen.
Inderdaad, morgen komen Balthazar, Melchior en Kaspar ons bezoeken en wat brengen die zoal mee voor ons ? Wel is de avond vóór Driekoningen, het weer vochtig en de wind sterk, dan is dat een voorteken van een slecht jaar ! Is het koud en droog, dan volgt er een vruchtbaar jaar. Maar ze hebben ook de winter bij, lees maar eens :
" Als 't Driekoningen is in 't land, komt de vorst in 't vaderland. "
Anderzijds stellen we dan ook weer vast dat de dagen verder en langzaam lengen, nog wel onbeduidend in feiten en een spreuk verwoord ons dat zo:
" Op Driekoningen zijn de dagen zo gelengd, gelijk een haan over een wagenspoor springt. "
Niettemin komt er in januari toch al 1u en 9 minuten bij ! Nog een laatste weerspreuk om vandaag volledig te maken :
" Als 't op Dertiendag vriest, 't vriest dertien weken lang. "
Dat zou dan wel betekenen dat het tot april koud zou zijn ! Dus morgen liefst geen vorst als u het mij vraagt.
Weten jullie waarom een haan altijd over een wagen of karrespoor springt ? Vroeger zag men die karresporen veel meer dan heden, en een haan zal daar altijd over springen, waarom doet hij dat ? Wel dat vertel ik morgen dan wel !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Januari 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 1,8° om 14u50 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 8u27 opgetekend en die bedroeg toen min 0,6°. 5 Januari 2005 was eveneens een bewolkte dag met 's avonds regen. Om 15u14 noteerde men toen de maximum temperatuur en die bedroeg 7,8°. De minimum termperatuur van die dag werd 's morgens om 6u49 opgetekend en men schreef toen 3,8° De warmste 5de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1999 met 14,5°. De koudste 5de januari ooit kwam in 1894 voor met een min 14° !
De weersvoorspellingen in vroegere jaren - 't vervolg
Heeft Wig Nielsen zijn ouwe hoed toen opgegeten ?Wel, helaas nog erger dan bij ons , was die augustusmaand ( zie weer de voorspelling van Hilaire ) in Denemarken een ware zondvloed !Sinds mensengeheugens, behalve natuurlijk Noë, had men zon regenbuien, regenvlagen en regendagen nog nooit gezien of beleefd. En daarom eisten die slimmeriken van Denen toen dat de heer directeur Nielsen woord zou houden en zoals beloofd, zijn ouwe hoed in t openbaar zou opeten. Eerst meende hij dat het maar een grap was. Maar de mensen daar ginds namen de zaak heel ernstig op. Op straf van ieders verachting te ondergaan, moest een gentleman zijn woord houden, zeiden ze !
De arme heer Nielsen probeerde zich nog te redden, door te verklaren dat hij al jaren en jaren lang geen hoed meer droeg, en dat het hem dus bij gebrek aan een ouwe hoed onmogelijk was zijn belofte te houden.Aan de honderden gedienstige landgenoten die hem hunoude hoeden kwamen aanbieden antwoordde hij : Pardon ik heb gezegd dat ik mijn hoed zou opeten,maar niet de uwe !
Eindelijk heeft hij toen voorgesteld om onmiddellijk een nieuwe hoed te gaan kopen, en die dan, als hij oud zou zijn, laten we zeggen over 25 a 30 jaar, in t openbaar op te eten. Morgen vertel ik u dan weer en ander over Driekoningen, tot dan
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Januari 2006 was een tamelijk zonnige dag met een maximum temperatuur van 3,8° om 13u58 waargenomen. De minimum temperatuur van die dag bedroeg toen min 0,1° en die werd om 8u53 opgetekend. 4 Januari 2005 was een bewolkte en wat winderige dag met een maximum temperatuur van 8,2° om iets na middernacht waargenomen. De minimum temperatuur van die dag bedroeg 5,6° en die werd in de voormiddag om 10u43 opgetekend. De warmste 4de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1999 met 13,5°. De koudste 4de januari ooit kwam in 1871 voor met een min 13,1° !
Weersvoorspellingen uit vroeger jaren - 't vervolg
Zoals gisteren beloofd vertel ik vandaag verder over een tweede profeet-tuinman die aan weersvoorspellingen deed, Charles Delcourt is de naam. Die Charles deed zijn voorspellingen aan de hand van de waarnemingen van twaalf met zout doordrenkte uienschillen, die gedurende de Kerstnacht aan de invloed van het weder werden blootgesteld, en dat gaf dezelfde voorspellingen als deze die Hilaire voor 1954 had gegeven. Dat de wederpronostiek voor 1954 van onze beide profeten uitgevallen is zoals voorspelt, tenminste toch voor juli en augustus, bevestigt ons volgende anekdote :
De onvoorzichtige weerkundige, de heer Nielsen heeft zijn oude hoed niet opgegeten.
De heer Wig Nielsen is(was) directeur van de weerkundige diensten in Denemarken. Voor hij echter weer eens beloften deed in verband met het weer, zal hij wel eens tweemaal nagedacht hebben. Inderdaad en wellicht om zijn landgenoten te troosten toen ze erg bedroefd waren over het hondenweer dat de hele maand juli, ( zie de voorspelling van Hilaire, enkele dagen terug al verteld) ook in Denemarken bedorven had, had hij hun een mooie maand augustus beloofd, met veel zon en geen wolken. En daar zijn voorspelling toen op veel ongeloof onthaald werd, had hij erbij gevoegd : Als mijn voorspellingen niet uitkomen, wil ik mijn ouwe hoed in t openbaar opeten !
Hoe het verder verliep, dat leest u morgen dan wel weer, tot dan ?
Morgen komt Sinte - Angelika van Foligno op bezoek !
Morgen is het de "elfde nacht" en het weder op deze elfde nacht is erg belangrijk. Is het vochtig en winderig, dan wordt het een slecht jaar. Is het koud en droog dan krijgen we een vruchtbaar jaar, maar vriest het dan houdt de vorst zes weken aan, lees maar :
" Vriest het op de elfde nacht, zes weken vorst wordt er verwacht. "
Met de elfde nacht bedoelt men de 11de nacht na Kerstmis. Het is dus uitkijken wat het weer morgen gaat doen ! ! ! Overmorgen wordt het dan weer uitkijken naar Drie Koningen ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Januari 2006 was een bewolkte mistige dag met een maximum temperatuur van 0,3° om 15u24 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen min 4° en die werd om 4u39 opgetekend. 3 Januari 2005 was een bewolkte dag met heel even wat lichte regen, met een maximum temperatuur van 9,1° om 14u32 opgetekend kon men het zacht noemen voor de tijd van 't jaar. De minimum temperatuur bedroeg toen 2° en die werd om 4u29 waargenomen De warmste 3de januari sinds de waarnemingen was deze van 1998 met 12,7°. De koudste 3de januari ooit kwam in 1908 voor met min 13,2° !
Weersvoorspellingen uit vroeger jaren - 't vervolg
Gisteren vertelde ik u over de voorspellingen van de profeet-tuinman Hilaire.
Wel zijn voorspellingen voor 1954 zagen er toen als volgt uit :
Januari : Lichte vorst en hevige regens.
Februari : Koud en nevelig.
Maart : Eerst koud en droog, zacht op het einde.
April : Zacht en vochtig
Mei : Vochtig maar mooi.
Juni : Eerst regenachtig, daarna vrij warm.
Juli : Mooi tot de vijfde, daarna onweders.
Augustus : Onweerachtig en regenachtig.
September : Nevelig en regenachtig, mooie dagen op t einde.
Oktober : Regenachtig en koud.
November : Veel wind en koud.
December : Koud, bewolkt en sneeuw.
Waarom ik dit nog ophaal ? Wel om u enig idee te geven hoe hij het weer voor een gans jaar voorspelde, en men verzekert dat de door de profeet Hilaire voorspellingen van de jaren voor 1954 over het algemeen allemaal juist waren.
Morgen vertel ik verder over de voorspellingen van een nog andere Profeet-tuinman uit het Departement du Nord, met name Charles Delcourt. Tot morgen dan ?
Inderdaad morgen komt Sinte-Genoveva bij ons langs en vroeger jaren dan placht men op deze dag de wijngaard, en boomgaard te snoeien. Men ging er toen van uit dat deze 10de dag (na Kerstmis) een invloed had op de wijn -en boomgaard. Een "weerspreuk" vertelt ons dat zo :
" Wie op Sint-Genoveva snoeit, zijn boomgaard overmachtig bloeit. "
Tot slot voor vandaag wil ik u nog een erg mooie weerspreuk meegeven, tenslotte is het nog ergens wat Nieuwjaar dus......
" Vorst in Januari, natte februari. 'n Droge maart daarop, dan zijn w'er bovenop. Als 't in de maand april maar weerom reegnen wil. "
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Januari 2006 was een bewolkte dag met een weinig motregen, de maximum temperatuur bedroeg toen 4,6° en die werd om 14u36 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 0,1° en die werd om 4u54 in de morgen opgetekend. 2 Januari 2005 was een droge bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,7° om iets na middernacht opgetekend. De minimum temperatuur bedroeg toen 3,7° en die werd 's avonds om 23u10 waargenomen. De warmste 2de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 2003 met 13,2°. De koudste 2de januari ooit kwam in 1997 voor met min 14,1° !
Weersvoorspellingen uit vroegere jaren, 't vervolg
Zoals gisteren beloofd wil ik u nog t een en t ander vertellen over weersvoorspellingen uit vroeger jaren. Zo was er een heer die Hilaire noemde, een profeet-tuinman uit Tourcoing in Frankrijk.Die man grondt zijn voorspellingen niet op de 12 nachten waarover ik het gisteren reeds had, maar wel op de zes dagen vóór en na Kerstmis. Hij neemt gedurende deze onderzoekperiode driemaal daags de richting en de kracht van de wind waar, alsook de stand van de barometer en van de thermometer, en de bewolking van de hemel. Elk van die modeldagen, die zijn gekozen volgens de formule van een boerin uit het Somme-departement, die aan Hilaire haar recept vóór haar dood naliet, beantwoordt volgens hem aan een maand van het jaar : aan het weder op 24 december b.v. het weder in de aanstaande maand juni; aan het weder van 31 december dat van de komende maand december. Morgen vertel ik u weer verder over de voorspellingen van deze Hilaire en zullen we zien hoe hij het jaar 1954 voorspelt heeft, tot morgen dan ?
Langs deze weg wens ik iedereen en allen die u dierbaar moge zijn EEN ZEER GELUKKIG NIEUWJAAR ! ! ! Moge 2007 voor u een jaar boordevol GEZONDHEID, GELUK, VREUGDE en VREDE zijn, is mijn aller wens aan u ! Uiteraard hoop ik ook dat mijn weerheiligen mij in 2007 niet in de steek zullen laten, en dat ik u hier weer dagelijks op bezoek mag krijgen waarvoor nu al mijn hartelijke dank !!
De nacht van 1 januari is de achtste der "12 nachten", tussen 25 december en 5 januari. Het vroegere idee dat de zon herboren werd na het tijdperk der winterzonnestand, gaf aan de eerste nacht, die van 25 december, de naam van moeder-nacht. Toen had het aloude Joelfeest plaats, dat eerst in de Xde eeuw door het Kerstfeest verdrongen werd. Meteorologisch beschouwd, moet het weder gedurende de twaalf nachten geobserveerd worden, en elk van deze nachten wijst het weder aan voor de korresponderende maanden van het komend jaar; b.v. kerstnacht vertegenwoordigd januari; Sint-Stefanus (26 december), februari; enz. Driekoningen (6 januari) beslist over de waarde van de waarnemingen, als het die dag niet regent, zal het jaar zijn zoals de twaalf nachten aangaven; regent het, dan kan men op de waarnemingen geen staat gaan. Nieuwjaarsnacht, welke het weder voor augustus aangeeft, schijnt bovendien nog te kunnen aantonen welk soort jaar ons te wachten staat :
" Als nieuwjaarsnacht is stil en klaar, beduidt dit vast een goed jaar. "
Ik vrees dat die nacht ver van stil was, dus ???? Dan weten we het al wel zeker ? Morgen en de komende dagen vertel ik hier zeker nog 't een en 't ander over de voorspellingen van vroeger, zeker komen lezen dus.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 Januari 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 6° om 14u01 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 2,8° en die werd om 4u31 opgetekend. 1 Januari 2005 was een bewolkte dag met 's avonds regen en wind en een maximum temperatuur van 10,3° om 20u20 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 5,1° en die werd om 1u10 opgetekend. De warmste nieuwjaarsdag sinds de waarnemingen van Ukkel in 1831 was deze van 1921 met 13,1°. De koudste nieuwjaar ooit kwam in 1997 voor met een min 14,1° ! ! !
anuari komt voort van janus, de naam van een oude mytologische koning van Latium, aan wie Numa Pompilius de eerste maand van de hervormde kalender toewijdde. Janus had twee aangezichten, het oude keek naar het verleden, het jonge naar de toekomst. Hij werd ook afgebeeld met een sleutel, waarmede hij toegangen en deuren beheerste. Alzo opent hij de deur van het jaar; deur is in t Latijn janua
Hij werd door onze Germaanse voorouders Wolfsmánoth genaamd, omdat de wolven door honger gedreven, de bossen verlieten en zich in de vlakten vertoonden.
In oude almanakken spreekt men van hard-of haardmaand, wat waarschijnlijk beduidt dat bij harde koude, de mensen maar liefst bij de haard vertoefden.
Ook betitelde men hem vroeger als louwmaand = looimaand, de maand waarin het leder gelooid werd. Inderdaad wanneer men in november de dieren slachtte, werden de huiden dan gelooid en daarna tot leder bewerkt.
Verder wordt hij ook genoemd ijsmaanden wintermaand, omdat we volop in de winter zijn.
Dikwijls hoort men ook Jezusmaand, door het feit dat vooral in t begin van de maand, de geboorte van de Heiland in het brandpunt van de belangstelling staat.
