Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
08-06-2007
Vandaag is het Sint-Medaar, pist hij of pist hij niet ?
Zoals gisteren beloofd geef ik u vandaag nog enkele weerspreuken rond deze weerheilige mee en een eerste zegt ons :
" Zoals Sint-Medardus 't weder vindt, blijft het zes weken met zijn wind. "
Het hoeft dus niet altijd om regen te gaan ! Meer zelfs, is het vandaag een mooie droge dag dan......lees eens :
" Wat Sint-Medardus geeft, droog of nat, zes weken duurt dit of dat. "
Nog een andere spreuk zegt ons dan weer dit :
" Zoekt Sint-Medardus in regen troost, dan zendt hij die ook in de oogst. "
Maar niet iedereen aanriep Sint-Medaar om zes weken van regen gespaard te blijven. De makers van regenschermen en de handelaars die deze verkopen en wier schutspatroon hij is, verlangen niet beter dan dat het zou regenen. Bij veel van die handelaars zag men zelfs een beeldje van Sint-Medardus staan, en vroeger in de goede oude tijd, stond daar zelfs dit rijmpje bij :
" Sint-Medardus wil mijn handel zegenen, en laat het zes weken lang regenen. "
Op nu naar Sint-Barnabas die er op 11 juni al aankomt, en die.....jawel ook weer een regenheilige is. Ik vertel er tijdig weer alles over !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden !
8 Juni 2006 was een prima zomerdag met een maximum temperatuur van 25,7° om 17u36 waargenomen. De minimum temperatuur van die dag bedroeg 6,4° en die werd 's morgens om 5u47 opgetekend. 8 Juni 2005 was een tamelijk mooie zonnige dag waar het kwik om 17u13 gestegen was tot 19,3°. 's Morgens om 4u20 noteerde men die dag de minimum temperatuur die 5,4° liet opschrijven. De warmste 8ste juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1915 met 34,3° ! - De koudste 8ste juni ooit kwam in 1837 voor met 2,8° !
In de almanak van t Meetjesland (1877) komt in verband met Sint-Medardus, volgende weerlegende voor : Den 8ste juni vieren wy Sinte Medardus; en ik en twyfele niet of t zal regenen; maer geen veertig dagen lang toch, zoo als de Franschen beweren. Dat het tons zou kunnen regenen tot den 18ste, t is mogelijk : immers, volgens de legende, zei den heilige Fautus wiens feestdag den negenden gevierd wordt aen Sinte Medardus : Barnabas (11 juni) en Vitus (15 juni) zyn myne geburen, en wy zullen te samen ne keer de boeren wasschen, tot als onzen kameraad, den Hollander, Frederik (18 juni) de sluyzen des hemels komt toeschuiven.
Vanzelfsprekend werden er op de vooravond van Sint-Medardus naamdag, tal van middeltjes aangewend om de welwillendheid van de natte sant op bijzondere wijze af te smeken, om van de natte plaag bevrijd te blijven. Het beste middel scheen een glazeke wijwater te zijn, waarin men een ruikertje stak bestaande uit allelei veldbloemen en drie Vader-ons en evenveel Wees-gegroeten te bidden. Te Gent mocht men vooral niet vergeten met volgend versje te besluiten :
Sinte Medardus van omhuuge,
Laat beneen hier d irde druugde.
Men kon het ook nog anders doen, namelijk met een cent in de vlam van een gewijde kaars te doen gloeien en hem in het regenstuk te laten vallen :
Als hij duumt en sist, es Sint-Medardus ghiel uitgepist.
t Moeilijkste was natuurlijk om die cent gloeiend te krijgen ! Wat zijn ze toch mooi, die legendes van vreuger ! ! !
En morgen ... jawel dan komt Sint-Medardus ons bezoeken !
Morgen gaan er weer veel angstig naar de westkant kijken om te zien of er geen donkere wolken komen opdagen. Valt er dan nauwelijks ook maar een druppeltje, al ware het ook nog zo fijn, dan beginnen we te lamenteren : zes weken regen aan een stuk ! En inderdaad, Sint-Medardus is een regenheilige en wellicht de bekendste weerspreuk onder allen zegt ons :
" Als het regent op Sint-Medaar, regent het zes weken tegaar. "
Nog een andere weerspreuk zegt het ons dan weer als volgt :
" Als het regent op Sint-Medaar, 't regent veertig dagen daarnaar. "
Morgen breng ik u uitzonderlijk ook nog enkele weerspreuken rond deze beroemde weerheilige, en vandaag wil ik besluiten met een schietgebedje dat we hopelijk niet gaan nodig hebben ?
" Sint-Medardus, heilige man, spaar ons de regen als het kan, zes weken lang koud en nat dat deugt noch voor land noch stad. Laat de wolken maar verdwijnen en het zonneken maar schijnen, maak het weertje zoet en fijn, we zullen u erkentelijk zijn. "
Lager in een apart hoofdstukje vindt u een tweede legende omtrend deze weerheilge, u moet maar eens gaan kijken !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Juni 2006 was een mooie zonnige dag met een maximum dagtemperatuur van 22,6° om 16u37 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u27 opgetekend en die liet 5,5° noteren. 7 Juni 2005 was dan weer een bewolkte dag waar het niet warmer werd dan 15,1° en dat werd om 15u06 vastgesteld. Om 4u01 in de vroege morgen noteerde men toen 8,6° als laagste temperatuur van die dag ! De warmste 7de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1915 met 33,1° ! - De koudste 7de juni ooit kwam in 1923 voor met 2,8° !
Zoals ik gisteren beloofde breng ik u vandaag nog een andere legende maar welke de ware is, blijft ook voor mij een vraagteken. Die andere legende komt uit de streek van Ninove meer bepaald uit Outer en die vertelt ons dan weer t volgende : In Outer wilde men een beeld van Sint-Medardus in de kerk plaatsen en twee mannen van de parochie gingen op zekere dag het nieuw gekochte beeld naar Ninove halen. Ze droegen het op hun schouders en waren reeds in de nabijheid van Oelter (Outer), toen er plots een geweldig onweer losbrak. Het regende dat het goot ! De twee mannen zetten in der haast het beeld in een korenveld neer, t was in juni, en in vliegende vaart liepen ze naar huis. Na het onweer dachten zij niet meer aan Medardus en ze lieten hem, blootgesteld aan regen en wind, zes weken lang in het graanveld staan. Het regende al die tijd zonder ophouden ! Eindelijk dacht men terug aan het beeld en bracht het in de kerk. De heilige had echter de vergeetachtigheid van de boeren kwalijk genomen, en sindsdien maakt hij dikwijls, van zijn naamdag een regendag, en laat de regen dan gewoonlijk zes weken lang aanhouden. Morgen breng ik dan nog een laatste stukje over deze alom gekende regenheilige, tot dan ?
Inderdaad morgen is het Sakramentsdag, die volgt altijd op de H. Drievuldigheidszondag of tien dagen na Sinksen. Een klare Sakramentsdag beloofd een aangename en schone zomer, laat ons dus duimen voor mooi en helder weer morgen !!! Vroeger ging er die dag ook altijd een processie uit, en als het dan regende gedurende die H. Sakramentsprocessie, dan zeiden de boeren : " 't wordt een slechte oogst ". Een spreuk uit 1872 vertelt ons 't volgende :
" Onze Lieve Vrouwe van Lee, brengt ons altyd wat regen mêe. "
De " Lede-ommegang " ter ere van O.L.Vrouw van de Nood Gods begon (begint) de avond vóór de H. Drievuldigheidszondag. De processie ging uit op H. Sakramentsdag en zoals hoger al gezegd regende het al wel eens en in 't land van Aalst zei men dan :
" Onze Lieve Vrouw van Lee, brengt regen of soldaten mee ".
We onthouden vooral dat het morgen een mooie dag moet zijn willen we op een goeie zomer kunnen rekenen ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 Juni 2006 was een zonnige dag met een hoge bewolking en een maximum temperatuur van 19,6° om 16u07 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 4,6° en die werd 's morgens om 5u49 opgetekend. 6 Juni 2005 was een bewolkte dag met heel even wat zon ! Het werd die dag niet warmer dan 18,2° en dat werd om 15u11 vastgesteld. De minimum temperatuur werd 's nachts om 1u49 opgetekend en die liet 10,1° noteren. De warmste 6de juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1950 met 31,7° - De koudste 6de juni ooit kwam in 1923 voor met 4,2° !
Hoe Sint-Medardus aan zijn naam van regenheilige kwam vertelde ik u gisteren al, maar hoe komt men nu aan die duur van zes weken ? Wel volgens een eerste legende zou er in een zekere gemeente waar Sint-Medardus vereerd werd, altijd een processie uitgaan op zijn feestdag. Op een zeker moment was het weer zo ver dat de processie door de straten trok maar het begon plots te regenen, zo fel zelfs dat iedereen naar huis en naar binnen vluchten. De dragers die het beeld van Sint-Medardus droegen, zetten het beeld in een haag waar het voldoende beschut was, meenden zij, en vluchtte ook huiswaarts. Het bleef toen 40 dagen lang regenen ! Eindelijk herinnerden de dragers zich dat Sint-Medardus nog steeds in die haag stond en ze haalden hem daar vandaan. Pas was het beeld terug in de kerk, en dus in t droge gezet, of het was met regenen gedaan. Sint Medardus heeft hun dat toen wel kwalijk genomen en die zou dat op heden nog altijd niet vergeten zijn ! Morgen vertel ik u een andere legende die uit de streek van Ninove afkomstig zou zijn, tot dan ?
In juni zouden we veel dauw moeten krijgen want dat geeft ons trouwens warm weer en een weerspreuk komt ons dat als volgt vertellen :
" Juni vochtig en warm, dan maakt ze de boeren niet arm; komt zonneschijn daarbij, dan maakt ze de boer en stadslui blij. "
't Is maar dat ge 't weet ! Lager in een apart hoofdstukje vindt u het eerste gedeelte over Sint-Medardus, ik zou zeggen ga eens kijken want morgen ben ik er al met een tweede gedeelte ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Juni 2006 was een zonnige dag met om 13u15 een maximum temperatuur van 18,5°. De minimum temperatuur werd die dag 's morgens om 5u54 waargenomen en die bedroeg 12,1° ! 5 Juni 2005 was dan weer een bewolkte dag met lichte regen en een maximum temperatuur van 17,4° om 14u50 opgetekend. De minimum temperatuur werd toen 's nachts om 1u30 genoteerd en die bedroeg 12,2° ! De warmste 5de juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1858 met 32,2° ! - De koudste 5de juni ooit kwam in 1837 voor met 3,4° !
Hoe komt Sint-Medardus aan de naam een regenheilige te zijn?
Al de weerspreuken die u de volgende dagen omtrent Sint-Medardus mag verwachten die dateren in werkelijkheid nog van vóór de huidige tijdrekening, toen viel Sint-Mardusdus immers op 20 juni, de zomerzonnestand, tijdstip waarop door de band het weer goed of slecht, een aantal dagen aanhoudt. Na de Gregoriaanse hervorming (1582) heeft het volk met de datumverschuiving geen rekening gehouden waardoor de vroeger geldende weersinvloed van Sint-Medardus is blijven voortleven. Hoe het komt dat Sint-Medardus als een zulk beruchte regenheilige beschouwd wordt? Wel een eerste uitleg is er ene van een zekere Pater Ch. Cahier die verklaart de reden als volgt : Sint-Medardus is waarschijnlijk regenheilige omdat een arend de heilige met zijn vleugels bevrijdde van de regen. De duur van de regenperiode werd dan weer door enkele andere legendes uitgelegd en het zijn die verschillende legendes die ik iedere dag zal vertellen in een apart hoofdstukje zoals dit. Morgen krijgt u daar dus al een eerste van !
" Zo heet het is in juni, zo koud het is in december. "
En een tweede weerspreuk komt ons dat alleen maar bevestigen :
" Juniweer, decemberweer. "
Kort en goed en erg duidelijk zou ik denken. Vanaf morgen kijk in aparte hoofdstukjes al vooruit naar Sint-Medardus die ons op 8 juni komt bezoeken, meer bepaald het hoe en waarom hij tot regenheilige werd "gebombardeerd".
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Juni 2006 toen was het Pinksteren en dat was een bewolkte maar droge dag met een maximum temperatuur van 19,1° om 17u54 waargenomen. De minimum temperatuur werd die dag 's morgens om 5u33 opgetekend en die liet 7,7° noteren. 4 Juni 2005 was een bewolkte dag met een bui ! Om 16u05 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 18,9°. Om 5u36 's morgens noteren men toen 10,7° als laagste temperatuur van die dag. De warmste 4de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1908 met 30,6° ! - De koudste 4de juni ooit kwam in 1916 voor met 3° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Juni 2006 begon met bewolking en eindigde met zon ! De maximum temperatuur bedroeg toen 21,3° en die werd om 14u06 waargenomen. De minimum temperatuur liet op de vroege morgen 7,9° optekenen, dat gebeurde om precies te zijn om 4u28. 3 Juni 2005 was een dag met zon en een bui maar wel met een maximum temperatuur van 27,4° om 14u02 waargenomen. De minimum van die dag bedroeg 12,8° en die werd 's morgens om 4u09 genoteerd. De warmste 3de juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1947 met 34,3° ! - De koudste 3de juni ooit kwam in 1962 voor met 3,8° !
De zondag na Sinksen wordt de H. Drievuldigheidszondag genoemd en daar zijn we morgen aan toe ! Die zondag zou een invloed hebben op het weer in de toekomst want zegt ons een weerspreuk :
" Is Drievuldigheid schoon en klaar, zo volgt een goed jaar. "
Hier treffen we duidelijk sympatie aan, inderdaad zo de drie Goddelijke Eenheden hun feestdag met zon verblijden, dan kan er onvermijdelijk niets anders dan veel goeds volgen. Morgen moeten we dus duimen voor een schoon en klaar weertje ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Juni 2006 was een zonnige dag met een maximum temperatuur van 19,1° om 17u42 waargenomen. De minimum temperatuur die om 5u55 opgetekend werd, lag die dag met 1,8° erg laag zegt maar. 2 Juni 2005 was een bewolkte dag waar het kwik om 17u01 zijn hoogste punt bereikt had en dat liet 23,7° noteren. De minimum temperatuur werd 's nachts om 2u51 opgetekend en die bedroeg 13,7° ! De warmste 2de juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1947 met 33,2° ! - De koudste 2de juni ooit kwam in 1962 voor met 1,1°.
Juni is een maand die aan nogal wat eisen moet voldoen ! Het mag vooral niet te koel en zeker niet te nat zijn want anders :
" Als in juni vocht en koude kwelt, dan wis voor 't hele jaar niets goed voorspelt. "
En erger nog voor de boer :
" Is juni koud en nat, de boer zijn zak is plat. "
Laat de zon maar komen, hoe meer en hoe feller, voor ons maar ook voor de boer zijn teller ! Morgen vertel ik u dan weer wat over H. Drievuldigheidszondag.
Gisteren zagen we al dat deze maand ook wel eens braakmaand genoemd werd. In de Almanak van t Meetjesland uit 1874 wordt de betekenis van braakmaand etymologisch als volgt verklaard : Braeckmaend dat verstaen de boeren best, t is nu immers overal kermis, en zy drinken zoo veel genever dat zy er moeten van braken. Die boeren toch, foei ! ! !
