Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
30-03-2008
De middagrust van de landarbeiders !
Als afsluiter voor deze maand kijken we eens hoe het zit met de middagrust van de landarbeider en dan zien we dat het tijdens de mooiste dagen van maart al heel aangenaam is om na het noenmaal wat in de zon te staan. In april kunnen we gerust al wat zitten, en in mei doet het al goed om wat te liggen. Als in de zomer de arbeid verzwaart, komt een middagdutje wel van pas. In oogstmaand als het werk het drukst is, kan er op sommige dagen geen sprake zijn van het noendutje en dan zegt men : De noenestond is in de schoof gebonden. Uiteraard slaat deze uitdrukking terug op vroeger jaren wanneer het graan nog in schoven diende gebonden te worden. Een spreuk, die vooral in West-Vlaanderen erg bekend is zegt ons 't volgende :
" Maarte staat een beetje, april zet je een beetje, meie leg je een beetje."
En zo zijn we dan aan steertje van meerte gekomen. Morgen begroeten we april en kijk ik uit naar de komst van Sint-Hugo die als weerheilige de spits mag afbijten ! Bedankt omdat u er vandaag weer was, ik zal hier morgen zeker weer terug zijn, u komt toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Maart 2007 was een dag met twee gezichten, in de voormiddag bewolkt en in de namiddag volop zon ! Om 16u39 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 13,9° ! - 's Nachts om 2u55 schreef men 3,1° op als minimum temperatuur voor die dag. De warmste 30ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1968 met 22° ! - De koudste 30ste maart ooit kwam in 1915 voor met min 5° !
Mooi toch hoe 's morgens het "vogelorkest" al speelt !!!
De vogels gaan deze tijd al volop aan 't paren, lijsters en merels zingen in de bomen, het koningske gedraagt zich uitbundig in heg en haag, overal klinkt er vogelengezang, hoera 't is lente ! Wanneer men in Merchtem in de verte de specht hoort, dan zegt men " 't Mieetsch veuleken is aan 't hinnikken. " In Vlaanderen meent men dat in 't begin van maart de koekoek roept; Welkom meert, laatmij leven, ik zal u te mei een van mijn jongskens geven; en dat hij op 't einde van maart lacht : Adieu meert, ik geef u geen pluim van mijn steert. En wat wanneer door het zachte weer heesters en fruitbomen zouden bloeien ?
" De bloesem in maart is slecht, de bloesem in april heeft recht, de bloesem in mei deugt heel, betrouw het al te vroeg niet veel. "
Wat de weerspreuken betreft zit ik er zowat door voor deze maand, morgen rond ik maart af en vertel ik u nog wat over de middagrust van de landarbeiders, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Maart 2007 was een bewolkte dag met af en toe een lichte bui. Om 15u51 schreef men die dag 11,7° op als maximum temperatuur. 's Morgens om 7u57 werd 5,7° genoteerd als minimum temperatuur voor die dag. De warmste 29ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1968 met 24,2° ! Dat is tot vandaag ook nog altijd het record en de warmste dag in maart sinds 1833 ! - De koudste 29ste maart ooit kwam in 1901 voor met min 6,1° !
Mocht de landbouwer het voor 't zeggen hebben dan koos die zeer zeker voor een koele maart, veel liever dan voor een warme maart ! Een weerspreuk verwoord dit als volgt :
" Een inhoudende maart, is de boer geld waard. "
Een heel oude weerspreuk zegt het ons dan weer zo :
" Maerte die spaert, april die gaert. "
En om te besluiten voor vandaag nog deze :
" Meert guur, volle schuur. "
Erg kort maar ook erg duidelijk dacht ik Nog rap een gouden tip meegeven : om te weten of het nog zal vriezen, houden de landbouwers de moerbezieboom in 't oog, want zeggen ze : dat is de verstandigste boom, die loopt niet uit zolang er vorst te verwachten is ! 't Is maar dat u het weet ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Maart 2007 was een erg mooie dag met een maximum temperatuur van 19,7° die om 15u56 waargenomen werd.- 's Morgens om 7u38 schreef men toen 3,2° op als minimum temperatuur van die dag ! De warmste 28ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1968 met 21,8° ! - De koudste 28ste maart ooit kwam in 1917 voor met min 4,9° !
Morgen moet het waaien, meer zelfs moet het stormen !
Morgen zeggen en schrijven men 28 maart en dat is de dag die om storm en wind roept, en mochten deze elementen er morgen zijn, wel dan betekenen ze een goed jaar ! Getuige is de volgende weerspreuk :
" Brengt 28 maart storm en wind, de sikkel is de boer gezind. "
Vandaag kunnen we ook stilaan de balans van maart beginnen opmaken en kunnen we al eens omkijken naar wat maart ons bracht. In het Gentse weet men 't volgende :
" Speelt 't maandje maart, in de zonne heur kaart, dan krijgt in de mei de winter een staart. "
En nog een mooie :
Danst het lammetje in maart, april vat het bij zijn staart. "
Kortom :
" Een goede maart is niet veel waard. "
En of maart echt goed was, wel daar mag u zelf over oordelen ! Wat staat er voor morgen op 't menu ? Wel dan blijf ik ook nog even stil staan bij maart. Verder vertel ik in de laatste dagen van deze maand ook nog ietsje over onze vrienden de vogels, meer dan genoeg om zeker te komen kijken. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Maart 2007 was andermaal een mooie lentedag. Om 15u20 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 17,9° ! 's Morgens om 6u41 noteerde men toen de minimum temperatuur en die liet net als de dag voordien 5° opschrijven. De warmste 27ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1923 met 21,8° ! - De koudste 27ste maart ooit kwam in 1923 voor met min 5,4° !
Morgen is Sint - Rupertus onze gast en zoals ik gisteren al verklapte schijnt deze brave man een invloed te hebben op het weer in juli ! Een weerspreuk komt ons dat als volgt bevestigen :
" Is op Sint-Ruper de hemel rein, dan zal hij 't ook in juli zijn. "
Laat ons nu met z'n allen duimen omdat de hemel morgen mooi en rein zou zijn, zo hebben we een waarborg voor een mooie juli maand ! Hoe het weer op 28 maart moet zijn, wel dat leest u morgen dan weer ! ik zal er zijn, u toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Maart 2007 was een mooie zonnige lentedag met een maximum temperatuur van 18,7° die om 17u22 waargenomen werd. - 's Morgens om precies te zijn om 7u33 noteerde men toen de minimum temperatuur van die dag en die liet 5° opschrijven ! De warmste 26ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1923 met 21,5° ! - De koudste 26ste maart ooit kwam in 1901 voor met min 6,3° !
De tijd is gekomen dat het werk op de akker een aanvang neemt. ook de groenteboeren zijn druk in de weer met het zaaien van radijsjes, kervel, spinazie, lentelatuw, snijsalade en diens meer, maar toch maar opgepast :
" Zaai niet in maart te vroeg, daar is nog tijd genoeg. "
En nochtans hoe het weer ook weze, in maart moet er geplant worden want.........
" Die geerne babbonen wil eten, moet de meert niet vergeten. "
Volgens de regel moet maart een zeker aantal zomerse dagen geven, in de Kempen verwacht men er zeven, in Vlaanderen rekent men er op twaalf ! En zo zegt de weerspreuk :
" Maart moet twaalf zomerse dagen geven, maar april staat er borg voor. "
Met andere woorden, in maart verwacht men ze soms te vergeefs, doch dan krijgen we ze in april ! Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Rupertus en ik kan u nu al verklappen dat die brave man wel eens een invloed kan hebben op het weder in juli. Het hoe en waarom vertel ik u morgen wel, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Maart 2007 was een tamelijk mooie dag waar het kwik om 15u44 gestegen was tot zijn maximum hoogte en dat liet 15,1° opschrijven ! - 's Morgens om 8u10 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 7,1° ! De warmste 25ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1903 met 21,7° ! - De koudste 25ste maart ooit kwam in 1853 voor met min 4,7° !
Op deze Paasmaandag kijken we uit naar morgen want dan is het O.L.Vrouw - Boodschap ! Dat is een afgestelde heiligdag, in de volksmond de " kleine Lieve-Vrouwdag " genoemd. Soms noemt men deze dag ook wel eens de "dag der wonderen", omdat men meent dat op deze dag de wereld werd geschapen. Morgen worden ook de zwaluwen geacht van bij ons terug te keren, vandaar dat deze dag ook vaak " zwaluwendag" genoemd wordt. Een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" Op Onzer Vrouwen Boodschap keren steeds bij ons de zwaluwen were. "
Vroeger jaren bestond er in ons land het gebruik door hoorngeschal de aankomst van de lenteboden aan te kondigen. " De zwaluwen aanblazen" heette dat toen. Het waren de stedelijke torenwachters die met deze aankondiging gelast waren. Mocht u een zwaluw opmerken dan mag u mij dat altijd laten weten ! Ook de nacht vóór Boodschap is erg belangrijk want :
" Sterrenacht vóór Boodschap klaar, 't wordt een beste boerejaar. "
Hier vlak onder kan u nog een en ander vernemen in verband met u tuin en het zaaien van vlas, scrol even omlaag en u bent er al. Morgen bekijk ik het weer in maart weer even en overmorgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sint-Rupertus. Reden genoeg om hier iedere dag een kijkje te komen nemen zou ik zeggen. Afspraak : morgen op dezelfde plaats, tot dan ?
Op O.L.Vrouw Boodschap moet de tuinman zijn griffelgerief gereedgelegd hebben, want wat men die dag griffelt zal wel beklijven (gedijen). Men hoort alzo in Vlaanderen op sommige plaatsen deze dag : O.L.Vrouw-Beklijving noemen. Alles wat men vandaag verplant, schiet gemakkelijk wortel en het is eveneens een geschikte dag voor het enten.
Naar gelang het weer op deze dag, voorspelt de boer een goede of een slechte opbrengst : als t op O.L.Vrouw-Boodschap voor zonsopgang schoon weer aan de hemel is, en de sterren klaar schijnen, zal er een goed jaar volgen, dan zal er voor alles goed weder zijn. Vóór 25 maart vlas zaaien is gevaarlijk, menen de boeren in Klein-Brabant, t zal ofwel afvriezen, ofwel verbranden. Inderdaad in maart vlas zaaien is wel wat vroeg, want in Vlaanderen, meer bepaald in de Leiestreek, is Sint Markus (20 april) de vlaszaaier. Aangaande het vervriezen van het vlas zegt men in West-Vlaanderen : Als t vlas nog in zijn elleboogskes staat, dan is het teer van t vervriezen. Te Rozebeke bijvoorbeeld, hoort men : als t vlas in zijn ellebogen ligt, dan is het teer van t vervriezen, wat op t zelfde neerkomt natuurlijk. Het vlas staat eerst in zijn elleboogskens, dat is in zijn keestje; nadien in zijn plante : met twee blaadjes; en daarna uit zijn plante.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Maart 2007 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,8° die om 17u50 waargenomen werd. - 's Nachts om 2u30 noteerde men toen de minimum temperatuur van die dag en die liet 4,1° optekenen. De warmste 24ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 21,5° - De koudste 24ste maart ooit kwam in 1899 voor met min 7,7° !
Volgens de boerenwijsheid is een droge maart een goed begin, doch om succes te hebben moet april regenachtig zijn, getuige daar van is de volgende weerspreuk :
" Een droge meert, is goud weerd, als 't in april, maar regenen wil. "
En ook de boerkens zullen daar best blij mee zijn want :
" Droge maart en natte april, vult de schuur naar boerkens wil. "
Synoniem van droog is zuidenwind zegt maar, vandaar deze weerspreuk :
" Maartse wind en aprilse regen, beloven voor mei de grootste zegen. "
En veel wind in maart is ideaal voor de boomgaard :
" Veel wind in maart, geeft appels in de gaard. "
Genoeg voor vandaag denk ik zo, morgen kijk ik vooruit naar O.L.Vrouw - Boodschap dat we overmorgen moge vieren. Wat dat voor ons in petto heeft, dat leest u morgen dan weer wel. Ik kan alleen maar verklappen dat dit weer heel wat is ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Maart 2007 was een bewolkte dag met af en toe een lichte bui. Om de maximum temperatuur van deze dag te kunnen noteren diende men te wachten tot 17u21 en toen kon met 7,2° opschrijven. 's Nachts om 1u27 had men die dag al 3,8° genoteerd als minimum temperatuur. De warmste 23ste maart sinds de waarnemingen van ukkel was deze van 1945 met 23,1° ! - De koudste 23ste maart ooit kwam in 1883 voor met min 7,4° !
Gisteren zagen we dat een natte maart weinig zegen brengt, in zo'n geval moet het omgekeerde logischer wijze veel goeds voorspellen ! En inderdaad, met een droge maart kan het voorjaarsploegwerk in de beste voorwaarden geschieden, ook kunnen de wortels van de planten zich dan in de grond goed ontwikkelen, temeer daar de planten praktisch nog niet veel bovenwaarts kunnen groeien. Vandaar dat een weerspreuk zegt :
" Stof in maart, is goud waard. "
Of het voor en het nadeel in een weerspreuk geweven :
" Natte maart is weinig waard, stof in maart, goud ons baart. "
En wat gedacht van deze wijsheid :
" Een droge maart, is een zomer te paard. "
En om te besluiten voor vandaag, geef ik u nog een erg oude weerspreuk mee uit een Rym-Almanak uit de XVe eeuw en die zegt :
" Als Maerte es drooghe, sonder reghen dat dinct den lieden wesen goet noyt was gheprezen maartse vloet maer men pryst warmen zonneschyn. "
Morgen blijf ik nog een dag stil staan bij een droge maart, temeer omdat er zoveel om te doen is. Bedankt omdat u vandaag hier was, ik kom morgen zeker terug, u toch ook ?
Vandaag is het Goede of Stille zaterdag of de zaterdag vóór Pasen. In Klein-Brabant beweert het volk dat, zo het regent wanneer vandaag de missaal van de epistelkant naar de evangeliekant (aan autaar) wordt gedragen, het alle dagen zal regenen, is er integendeel zonneschijn, zo staat er schoon weder voor de deur. Als het regent terwijl het doopwater gewijd wordt, is er een regenachtig jaar te verwachten. In de streek van Menen beweert men t volgende :
Als t up de Vontewiedinge regent,
regent het zeven weken lang.
En van de wind op Paasavond wordt beweert dat die doorslaggevend is en zo zeggen de spreuken :
