Taalkundig-culturele democratie kan slechts gerealiseerd worden door gebruik van een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (= G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto.
In het kader van de nakende onderwijshervorming voor de lagere school denk ik dat het verstandig is om rekening te houden met onderstaande beschouwingen.
In het Nederlands maandblad ‘Quest’ stelt Frank Beijen in zijn bijdrage “Slimmer spellen” het volgende:
- Finse kinderen lezen jonger dan andere Europese kinderen vloeiend voor in hun eigen taal. Ze hebben minder last van dyslexie. En Finse basisscholen hoeven minder tijd te besteden aan spellingonderwijs. Zo is er meer tijd over voor andere vakken, zoals rekenen of muziek. Het geheim van de goede Finse leesprestaties ligt bij de spelling van de taal. Het Fins heeft met precies 24 letters voor 24 klanken het meest transparante spellingsysteem van Europa. Kinderen in Finland weten moeiteloos van elk woord dat ze lezen hoe je het uitspreekt, en van elk woord dat ze horen hoe je het schrijft.
Ook in andere talen met een heldere spelling, zoals het Hongaars, kun je simpel leren lezen. Het Engels heeft de meest onlogische spelling van heel Europa. Engelse kinderen krijgen het spellen lastig onder de knie en dyslexie is een groot probleem in Engelssprekende landen.
- Taal pest dyslectisch kind
Dat een rommelige spelling vervelende gevolgen kan hebben, weten we uit onderzoek naar de leesprestaties van kinderen uit verschillende Europese landen. Engelse kinderen doen er twee tot drie jaar over om het leesniveau te halen dat kinderen in taalgebieden met een regelmatige spelling in één jaar bereiken. Verder hebben dyslectische kinderen het extra zwaar als ze een taal met een ingewikkelde spelling moeten leren. Uit Oostenrijks-Engels onderzoek uit 1997 bleek dat dyslectische kinderen in Engeland (waar de spelling onregelmatig is) meer leesproblemen hebben dan in Duitsland (waar de spelling veel logischer is).
- Het Engels is een zooitje
Van alle Europese talen heeft het Engels de ingewikkeldste spelling. Een klassiek voorbeeld voor de lastige Engelse spelling is het nepwoord ghoti, dat je kunt uitspreken als fish. Ga maar na: ‘gh’ klinkt als de ‘f’ in het woord tough, ‘o’ klinkt als de ‘i’ in women en ‘ti’ klinkt als ‘sh’ in het woord nation.
Verder kun je de lettercombinatie ‘ou’ in het Engels op maar liefst negen manieren uitspreken (zie onder andere soul, famous en soup). En de ie-klank is op twintig manieren te spellen (bijvoorbeeld be, bee, key, leaf).
En iedereen vindt het normaal dat deze taal zo maar het statuut van lingua franca krijgt! Wie Engels wil invoeren vanaf het eerste leerjaar denkt, in het belang van onze kinderen, het best tweemaal na.
Ter informatie: Esperanto is een fonetische taal met 28 letters.
Van: "Neirynck, Jo 0V0L" <jo.neirynck@vlaanderen.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Vrijdag 24 februari 2017 11:42:10 Onderwerp: JN 079 VAN HERPE: Slimmer spellen
Beste Dan,
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits ontving uw mail in goede orde en heeft die met belangstelling gelezen.
Ze dankt u voor het aangereikte signaal en vraagt mij u te antwoorden.
Een sterke taalvaardigheid en talenkennis zijn inderdaad belangrijk voor een succesvolle en motiverende onderwijsloopbaan, doorstroming naar hoger onderwijs, kansen op de arbeidsmarkt en een deelname in een geglobaliseerde (kennis)maatschappij. De Minister bouwt daarom verder aan een versterking van het talenbeleid in het onderwijs en zal recent ingevoerde vernieuwingen met betrekking tot de kennis van het Nederlands als onderwijstaal (de taalscreening, het taaltraject, het taalbad en extra taallessen) opvolgen.
Dit begint al in de kleuterschool. Het is belangrijk dat taalverwerving Nederlands al vanaf zeer jonge leeftijd wordt gestimuleerd. In het basisonderwijs zal de Minister meer bekendheid geven aan de mogelijkheid om taalinitiatie in het Engels, Frans en Duits te voorzien wanneer de leerlingen het Nederlands voldoende onder de knie hebben.
Uit de huidige doorlichtingen van de inspectie blijkt dat niet alle scholen al een actief talenbeleid voeren om de kennis van het Nederlands en moderne vreemde talen bij hun leerlingen te versterken. De Minister vraagt dan ook aan de scholen om een actief talenbeleid te voeren om zo de talenkennis van het Nederlands en moderne vreemde talen te versterken. Daarom moeten de eindtermen vreemde talen (Frans, Engels of Duits) ambitieuzer worden geformuleerd. De minister vraagt aan nascholingsorganisaties, pedagogische begeleidingsdiensten en lerarenopleidingen om instrumenten uit te werken die scholen kunnen ondersteunen bij het uitbouwen van een talenbeleid.
Zoals u wellicht weet, vond tussen februari en mei 2016 een breed publiek debat plaats over de eindtermen. Iedereen, zowel individuen als organisaties, hadden daarbij de mogelijkheid om aan te geven wat volgens hen elke leerling moet leren op school met het oog op persoonlijke ontwikkeling, levenslang leren, deelname aan de maatschappij en het professionele leven. Ook de Vlaamse Scholierenkoepel organiseerde een debat dat specifiek op de leerlingen zelf focuste.
De resultaten van beide initiatieven werden gebundeld in twee rapporten:
U zal merken dat er tijdens de debatten vaak gewezen werd op de noodzaak om jongeren voor te bereiden op de praktische kant van het leven na de schoolbanken. De bevindingen van de debatten worden nu vergeleken met wat er op dit moment al in de eindtermen staat, om dan te komen tot prioritaire sets van eindtermen die aan een actualisatie toe zijn.
Aan haar raadgever die de hervorming van het onderwijs opvolgt, gaf de Minister de opdracht uw taalbedenkingen mee te nemen naar de besprekingen waar dit aan bod komt.
De Minister van Onderwijs zal zich ten volle inzetten voor de versterking van ons onderwijs. Het is dan ook voor Minister Crevits noodzakelijk om dat samen met alle betrokken partners (onderwijskoepels, schoolbesturen, leerkrachten, ouders en leerlingen) te doen. De Minister dankt u dan ook nogmaals hartelijk voor het onder de aandacht brengen van uw reactie.
Met vriendelijke groeten,
Jo Neirynck
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, Viceminister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Onderwijs
Gsm. 0497/33 83 70 | Tel. 02/552 68 70
Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel
Beste heer Neyrinck,
Onze hartelijke dank aan minister Crevits voor de aandacht die zij aan onze voorstellen besteedde en de uitgebreide informatie die zij ons via u bezorgde.
Het ziet ernaar uit dat alle info (waaronder twee wetenschappelijke studies) die wij bezorgden weinig indruk gemaakt heeft op de politici in het algemeen en de minister in het bijzonder. Wij hadden toch op zijn minst een vermelding van het Esperanto in de beleidsnota van de minister verwacht gezien onze voorstellen helemaal in de lijn liggen van haar intentie tot een beter (taal)onderwijs te komen.
Wij stellen nu al onze hoop op de vergadering van 10 mei met de werkgroep Nederlands van de pedagogische begeleidingsdiensten, georganiseerd door mevrouw Kathleen Helsen, voorzitter van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs. In dit verband vinden wij het belangrijk dat deze werkgroep over alle informatie beschikt die wij mevrouw Helsen vanaf het begin van het eindtermendebat op onsonderwijs.be bezorgden, inclusief - indien mogelijk - (een kopie van) de brochure van Edward Symoens: De sociopolitieke, pedagogische en culturele waarde van het Esperanto. Het is zeer belangrijk dat de pedagogische diensten over al deze documenten beschikken om met kennis van zaken te kunnen oordelen over de toegevoegde waarde die het onderwijzen van Esperanto als eerste vreemde taal het onderwijs biedt.
Citaat: “Wonderdokters vinden makkelijk aanhang, omdat taalonderwijs een moeilijke opgave is en velen dus openstaan voor wondermiddelen en de beloften die ermee gepaard gaan. Maar het is erg naïef te denken dat "native teachers" nu plots hét verschil zullen maken, of dat alle kleuters zomaar een vreemde taal vlot leren, of dat Internet het taalleren nu plots anders én vanzelf maakt. Nee, de tips stellen het duidelijk: je moet als leerder zélf, op allerlei wijzen, en zoveel mogelijk, dagelijks met de taal bezig bezig bezig zijn.”
Wilfried Decoo, Hoogleraar in Antwerpen en Provo (VS) en auteur van onder meer de lesmethodes Eventail en Vocapuces. De Standaard, 20/03/2001: Bezig, bezig, bezig zijn.
Hartelijk dank voor het delen van uw ideeën over taal en taalonderwijs. Taal is inderdaad altijd op de afspraak, en bovendien gevoelige materie, omdat taal ons zo nauw aan het hart ligt. Wijzigingen aanbrengen aan de taal kunnen dan ook altijd op hevige reacties rekenen, vandaar dat het ook belangrijk is, om wijzigingen uiterst beperkt te houden.
Op de vraag of de spelling van het Nederlands niet eenvoudiger kan worden gemaakt -bijvoorbeeld door volledig fonetisch te gaan spellen- dien ik u op vraag van Minister Crevits te melden dat er voor de huidige spelling van het Nederlands inderdaad is vastgehouden aan een aantal etymologische principes wat het spellen inderdaad niet altijd even gemakkelijk maakt. Evenwel, ook overschakelen op een volledig fonetische spelling zou niet zomaar een uitkomst bieden voor de spelling van het Nederlands, omdat niet iedereen alle woorden op dezelfde manier uitspreekt. Omdat we weten dat voor spellen vooral vaste woordbeelden van belang zijn, houden we in Nederland en Vlaanderen dan ook vast aan de spelling zoals die is. Er worden dan ook geen nieuwe wijzigingen in het vooruitzicht gesteld.
Wat de vraag over de spelling van het Engels betreft, benadrukt de onderwijsadministratie dat die inderdaad verre van eenvoudig is omdat deze taal voor haar spelling heel sterk uitgaat van de herkomst van woorden. Het is echter niet alleen de spelling, die de volledige complexiteit van een taal bepaalt. Het Engels is bijvoorbeeld op grammaticaal vlak dan weer een vrij eenvoudige taal, met name omdat het in de geschiedenis door vele andere talen is beïnvloed. Bovendien wordt de positie van lingua franca niet op basis van taalkundige aspecten bepaald, maar vooral op basis van de economische realiteit. In die zin is er dus geen sprake van een keuze voor het Engels als lingua franca, maar veeleer van het volgen van een realiteit.
Uiteraard blijft het Nederlands de instructietaal van het onderwijs in Vlaanderen.
Tot slot is het Esperanto al vaker naar voren geschoven als alternatieve lingua franca, maar dat heeft zich in de praktijk nooit kunnen doorzetten, met name omdat het als bedachte taal niet over een voldoende brede basis van moedertaalsprekers beschikt die het kunnen uitdragen en die positie kunnen doen verwerven.
Nogmaals, bedankt Minister Crevits u omdat u uw taalzorg met ons deelt. Taal is een belangrijke, maar ook moeilijke en gevoelige materie, die alle aandacht verdient. Het antwoord is gebaseerd op de realiteit en de status van het Nederlands in het Vlaamse onderwijs. Er valt te melden dat daar niets aan wordt gewijzigd. Dat standpunt is immers ook heel erg belangrijk om de taalverwerving (van een inderdaad niet zo eenvoudige taal als het Nederlands) zo goed mogelijk te laten verlopen.
Altijd tot uw dienst
Met vriendelijke groeten,
Jo Neirynck
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, Viceminister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Onderwijs
Gsm. 0497/33 83 70 | Tel. 02/552 68 70
Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel
Bedenkingen.
I. Dit antwoord illustreert duidelijk waarin politici de onbetwistbare kampioenen zijn:
1/ antwoorden op vragen die niet gesteld werden en op grond daarvan een voorstel afwijzen.
Ik heb geen vraag gesteld om de spelling van het Nederlands te vereenvoudigen en ik heb geen vraag gesteld over de spelling van het Engels.
2/ 'het volgen van een realiteit'. (In die zin is er dus geen sprake van een keuze voor het Engels als lingua franca, maar veeleer van het volgen van een realiteit.)
Gelukkig waren er in de vorige eeuw Vlaamse intellectuelen die de Franse realiteit niet volgden anders hadden we nu in het Frans gecommuniceerd.
Ook de huidige Vlaamse intellectuelen (politici, academici, journalisten) willen steeds meer surfen op de golven van de publieke opinie eerder en steeds minder tegen de stroom in roeien (een uitspraak van ex-Knack journalist Chris De Stoop over zijn collega’s)
Eén (ex-)journalist heeft zich ooit kritisch uitgelaten over het Engels als lingua franca:: Geert van Istendael. Waarom moet de taal van de democratie dezelfde zijn als de taal van de handel. Ik zie daartussen geen enkel verband. De Morgen - 01/03/2002 pag. 35: Wie het leven tot het verkoopbare reduceert, gaat eraan.
II.Tot slot is het Esperanto al vaker naar voren geschoven als alternatieve lingua franca, maar dat heeft zich in de praktijk nooit kunnen doorzetten, met name omdat het als bedachte taal niet over een voldoende brede basis van moedertaalsprekers beschikt die het kunnen uitdragen en die positie kunnen doen verwerven.
De waarde van het Eo hangt niet af van het aantal sprekers. In 1887 was het Eo even waardevol als nu. Als het Eo niet bestond, zou het nu moeten 'uitgevonden' worden.
Dit argument toont nog maar eens aan dat politici liever de kudde volgen dan ze te leiden.
Steve Stevaert zei ooit: Politici moeten de mensen niet achternalopen. Politici moeten doen wat goed is voor de mensen.TV-journaal 18.00h - 25/10/2003.
Neirynck bedoelt hier onrechtstreeks ook het gebrek aan draagvlak door een tekort aan Eo-sprekers. Stevaert zei over de noodzaak van een draagvlak:Dat is het verschil tussen mij en een professor. Die laatste zal zeggen: er moet eerst een draagvlak bij de bevolking zijn. Ik zeg: je moet doen wat goed is voor de mensen, en dan zal er wel een draagvlak zijn, zeker? (DM 24/5/2003, pag. 54 - Met deze man wordt het echt anders)
Bovendien: was er voor de oprichting van de Europese Unie een maatschappelijk draagvlak? Was er voor de invoering van de euro een maatschappelijk draagvlak? Tweemaal neen! Er was echter wel de politieke wil! Vooral drie staatsmannen: Spaak, Schuman en Monnet, hebben de EU-kar getrokken, vaak zonder steun van hun collega's. Dat waren dan ook politiekeleiders!
3/ het negeren van informatie die er wél toe doet.
Geen woord meer over die andere troef van het Esperanto waarover wij veel informatie verschaften: de pedagogische meerwaarde voor het (taal)onderwijs.
Besluit: Het heeft geen zin om hierop nog te reageren: waar onwil heerst, staat de rede machteloos!
De Taalunie ontvangt regelmatig vragen over het Nederlands. In Taalunie:Bericht lichten we er telkens één uit. Deze keer de vraag wat de mening is van de Taalunie over de ‘verengelsing’ van de taal in onze maatschappij.
De vraag: Wat vindt de Taalunie ervan dat er steeds meer Engelse woorden in onze maatschappij worden gebruikt. Kan zij daar niet iets tegen doen?
Van: Een bezoeker van een bijeenkomst die de Orde van den Prince organiseerde in Den Haag. Liesbet Vannyvel, medewerker van de Taalunie, gaf daar op verzoek een presentatie over de ontwikkeling van het Nederlands.
Het antwoord: Voor het Nederlands is het op zich geen probleem dat er woorden uit andere talen worden ontleend en overgenomen. Leenwoorden, zeker als die iets nieuws aanduiden, verrijken de taal al eeuwenlang. Maar het is weinig zinvol woorden en uitdrukkingen uit andere talen over te nemen als er al volwaardige Nederlandse alternatieven voor bestaan. Dan is de ontlening of de overname eigenlijk niet nodig en gebeurt die om andere redenen, bijvoorbeeld omdat de andere taal leuker wordt gevonden of zelfs een hoger aanzien geniet.
De Taalunie is niet tegen het gebruik van Engels en andere vreemde talen door mensen op straat en online, maar is wel van mening dat het Nederlands soms een imagoprobleem lijkt te hebben. Het lijkt soms hipper om iets in het Engels te zeggen dan in het Nederlands. Dat is jammer, want het Nederlands is zeker niet minder rijk dan het Engels, in woordenschat noch nuanceringen.
De Stichting Nederlands heeft een woordenlijst onnodig Engels samengesteld met bestaande en nieuwe equivalenten voor Engelse leenwoorden in het Nederlands. De Taalunie onderschrijft graag de bestaande alternatieven, het is aan de taalgebruiker om de nieuwe voorstellen van de Stichting Nederlands al dan niet te omarmen en toe te voegen aan onze taal.
De enige manier om de invloed van het Engels in de maatschappij en in de taal in te dijken is aan het Engels de status te geven die het toekomt, namelijk die van belangrijke wereldtaal en niet die van 'lingua franca'. Een eerste stap zou kunnen zijn het erkennen en bevorderen van het Esperanto als enig mogelijk en volwaardig alternatief, want eenvoudig (haalbaar voor ‘iedereen’) en neutraal (aanvaardbaar voor iedereen). Esperanto als dam tegen het Angelsaksisch taalkundig-cultureel imperialisme. Dit vergt een kritische houding, openheid van geest en, vooral: veel intellectuele moed. Hier ligt een belangrijke rol voor pers en media die echter ‘steeds meer surfen op de golven van de publieke opinie en steeds minder tegen de stroom in roeien’, schrijft ex-Knack journalist Chris De Stoop.
Als aanvulling op het knap antwoord van Liesbet Vannyvel, medewerker van de Taalunie, stuur ik u hierbij graag een korte tekst die aandacht vraagt voor de bescherming van onze moedertaal, het Nederlands. Met vriendelijke groeten en dank voor mogelijke opname.
HET NEDERLANDS BEDREIGD?
De minachting van sommige mensen voor hun eigen moedertaal verbaast mij zeer. Dit is vooral merkbaar in Nederland en België waar steeds meer Engelse woorden en uitdrukkingen gebruikt worden om indruk te maken en op te scheppen vanuit een minderwaardigheidscomplex. Men zou haast kunnen spreken over "Nederengels" i.p.v. "Nederlands". Dit lijkt op culturele zelfmoord, een onbezonnen overgave aan een economisch en politiek Angelsaksisch systeem waarin taalgenocide druppelsgewijs wordt toegepast om de hele wereld te onderwerpen. Men kan zich bij de invoering van het Engels in steeds meer Nederlandse en Vlaamse scholen en universiteiten veel vragen stellen. In vroegere tijden was het Latijn de taal van de wetenschappen, nog geen eeuw geleden was het Frans elitair, tijdens WO II gaf men zich over aan het Duits en vandaag moet het plots allemaal in het Engels. Het lijkt puur opportunisme. De Taalunie, opgericht in 1980 door de Nederlandse en Belgische overheden (uitvinders van het "groene boekje") laat evenwel begaan. Zij verkeert in een diepe slaap, in tegenstelling tot de Zuid-Afrikaanse Taalraad die het gebruik en de ontwikkeling van het Afrikaans nauwgezet opvolgt en overbodige neologismen aanpast. Wat een verschil met dezelfvernietigende besluiteloosheid van onze eigen instellingen! Een goede verstandhouding in de wereld, ook op taalgebied, is belangrijk maar dan wel met eerbied voor de eigenheid, de waarden en de schoonheid van alle culturen, ook de Nederlandse. Dit, overeenkomstig de spreuk 'Eenheid in verscheidenheid". Het invoeren van een "neutrale" internationale brugtaal zoals het Esperanto lijkt mij dan ook het overwegen waard, niet enkel om praktische redenen maar ook om nationalistisch taalimperialisme te vermijden en alle bestaande talen te beschermen.
Jo Haazen, prof. Staatsuniversiteit Sint-Petersburg.
Het Nederlands zou beter het goede voorbeeld van het Esperanto volgen. Volgens regel 15 (van de 16 regels van de fundamentele grammatica van het Esperanto) worden woordstammen uit vreemde talen alleen maar overgenomen, als er geen mogelijkheid is het begrip uit te drukken door samenstelling uit officiële Esperanto-stammen. De overgenomen stam wordt dan altijd gespeld volgens de heel eenvoudige en duidelijke, fonetische Esperantospelling. Stel bijvoorbeeld, dat men het Engelse woord "right" overneemt, dan wordt dat "rajt-" in Esperanto (deze stam is overigens al ruim een eeuw een officiële Esperanto-stam) . In het Esperanto heeft het dan ook maar één enkele betekenis. Door toevoegen van andere stammen wordt de betekenis aangepast volgens een heel duidelijke logica. Gisteren hoorde ik op Klara (Klassieke Radio) iemand het woord "matchen" gebruiken. Ik heb een bericht gezonden om er op te wijzen dat Klara beter zou zoeken naar goede Nederlandse woorden. Sieglinde Michiel van Klara heeft daarop wijs geantwoord en toegegeven dat het inderdaad beter kan. Ik denk dat er wel iets aan de taalkolonisatie te doen is, als we allen wat meer zouden reageren op nodeloos Engels naar de programmamakers en de radiosprekers. Het Engels woord "match" heeft overigens zoveel verschillende betekenissen, dat zelfs een geboren Engelstalige niet weet wat het woord op zichzelf betekent, tenzij de betekenis te raden is uit de tekst. Een lucifer is in het Engels ook een "match"... Onlangs had ik het Engelse woord "recorder" vertaald als "registreertoestel"... het bleek echter over een blokfluit te gaan. In het Esperanto worden zulke dubbelzinnigheden (eigenlijk meerzinnigheden) absoluut vermeden! Weg met afschuwelijke woorden zoals "loaden - load up - geüpload"! Ik vraag me overigens al lang af, waarom we nog altijd "wiekenden" hebben in plaats van weekeinden.
Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - DS 14 02 2017, pag. 6
Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci.
Leerkrachten willen graag in een andere taal dan het Nederlands lesgeven. Maar scholen zien dat om financiële redenen niet altijd zitten. Nochtans zijn jongeren wel vragende partij.
VAN ONZE REDACTEUR MAARTEN GOETHALS
BRUSSEL Sinds 2014 kunnen scholen immersieonderwijs aanbieden. Werkt dat? De Vlaamse Onderwijsinspectie maakt vandaag de resultaten bekend van een bevraging bij twintig instellingen. De Standaard las het rapport als eerste.
1. Wat is immersieonderwijs alweer?
Momenteel bieden 61 scholen in Vlaanderen en Brussel een ‘CLIL-traject’ aan. CLIL staat voor Content and Language Integrated Learning. Eenvoudig uitgelegd: in plaats van in het Nederlands worden vakken in het Frans, het Engels of het Duits onderwezen. Vooral de uren geschiedenis, aardrijkskunde of wiskunde komen het meest in aanmerking.
Het gaat niet om een verplichting: de beslissing om CLIL te volgen, ligt in principe bij de leerling zelf.
De lessen volgen vaak een graduele benadering: in de eerste graad mogen leerlingen nog in het Nederlands om extra uitleg vragen en ook de examens afleggen, in het vijfde en zesde middelbaar verloopt alles in de andere taal.
‘Punten aftrekken voor grammaticale missers of spelfouten mag niet’, legt Veronique Fricot uit, CLIL-leraar in het Sint-Lodewijkscollege van Brugge. ‘Onze school geeft wel bonuspunten.’
2. Wat zijn de voordelen?
Uit de bevraging van de Onderwijsinspectie blijkt dat zowel leerlingen, leerkrachten als directies immersieonderwijs hoog aanschrijven, en vooral de voordelen ervan inzien. Het systeem, zo staat te lezen, moet daarom ‘duurzaam uitdijen’ over heel Vlaanderen.
Voor de jongeren levert het een extra troef op bij sollicitaties en het verbetert ieders linguïstische behendigheid: fouten maken mag.
Ook opvallend: onderricht krijgen in een andere dan de moedertaal leidt ‘niet tot mindere of tegenvallende leerprestaties’, aldus het rapport, dat verschillende groepen met elkaar vergeleek. ‘Wel merken de leraren op dat het gebruik van de CLIL-taal de leerlingen op scherp zet en geconcentreerder doet deelnemen aan de les.’
Fricot wijst wat die intrinsieke motivatie betreft op het volgende: ‘Leerlingen leren woorden die zelfs hun ouders niet kennen. Dat stimuleert.’
3. Wat kan beter?
Ondanks alle positieve geluiden valt op het systeem ook kritiek te noteren. Zo wijst de Onderwijsinspectie op het tragere lestempo, zeker in het begin.
Maar het grootste problemen zit bij de ondersteuning van de leerkrachten – of correcter: het gebrek eraan. ‘Vanuit de Vlaamse overheid volgen maar weinig middelen om een dergelijke werking op poten te zetten’, zegt Fricot. ‘Scholen moeten het intern maar zien te regelen, door te schuiven met uren, personeel en lessen.’
Of een onderwijsinstelling inzet op CLIL hangt voorlopig ook nog sterk af van de inzet van een of meerdere leerkrachten. ‘En die moeten bergen verzetten, zeker in het begin. Zo moeten ze eigenhandig vertaalde handboeken maken’, meent Fricot.
En als die inspanningen niet afschrikken, dan soms wel het gevraagde talenniveau.
Wat scholen dan weer het meest tegenhoudt de sprong te wagen, is de eis om, behalve de Engelstalige en Franstalige lessen, ook een Nederlandstalig equivalent aan te bieden. ‘Als slechts een beperkt aantal leerlingen op het CLIL-aanbod ingaat, zijn de uren voor het Nederlandstalige traject een dure investering’, meldt het rapport. ‘De verleiding is dan ook groot om de verplichting te ontwijken door druk uit te oefenen op de ouders en leerlingen om toch in CLIL te starten.’
‘In kleinere scholen kan dit ertoe leiden dat indien één leerling niet voor CLIL kiest, het CLIL-aanbod komt te vervallen.’
4. Wat zegt de minister?
Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) noemt het CLIL een ‘succesverhaal’ en koestert ‘dan ook de ambitie om het aanbod uit te breiden naar zo veel mogelijk onderwijsvormen’.
Graag enkele bedenkingen bij uw artikel in De Standaard van 13/02/2017: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci.
Het belang van structuur in het dagelijks leven.
Toen Johannes Van den Bosch in 1818 een sociaal experiment startte in Nederland met de oprichting van een proefkolonie ter bestrijding van de armoede, resulteerde de ontginning van de woeste gronden in een karakteristieke, ruimtelijke dambordstructuur: loodrecht op elkaar aangelegde straten met op vaste afstand van elkaar karakteristieke koloniewoningen, met gelijkvormige bebouwing en kleine landbouwpercelen. Niet alleen de locatie was gestructureerd, ook het dagelijks leven in de koloniën verliep volgens een vast schema. Dit alles met de bedoeling om terug orde, structuur en regelmaat te brengen in het leven en in de geesten van de bewoners.
Het belang van structuur in het onderwijs.
In het onderwijs is men zich ook bewust van het belang van ‘structuur’ voor het leerproces. Sinds 1960 gebruikt men de structuurmethode om kinderen in de lagere school te leren lezen en spellen, en leesvaardigheid en begrijpend lezen te verbeteren. Zou het dan niet verstandig zijn in het talenonderwijs ook te kiezen voor een rechtlijnige, doorzichtige, structurele methode die leidt tot een betere inzicht in het verschijnsel taal, een betere beheersing van de moedertaal en het gemakkelijker en sneller leren van andere talen?
Een dergelijke methode bestaat al 130 jaar, Esperanto: een eenvoudige en beperkte grammatica (16 regels), geen uitzonderingen, fonetische uitspraak. Met een beperkte basiswoordenschat (500 morfemen) en een (lego)systeem van voor- en achtervoegsels kan men zelf een zo goed als onbeperkt aantal woorden ‘creëren’ (stimulans voor de creativiteit!).
Verschillende studies hebben aangetoond dat deze plantaal bovendien leerlingen logisch, kritisch en analytisch leert denken, het leerplezier en het zelfvertrouwen bevordert (door het snelle resultaat), interesse wekt voor andere talen (door de internationale woordenschat) en het contact met andere culturen begunstigt.
Esperanto, het Latijn voor iedereen.
Esperanto is bijgevolg een schitterend pedagogisch instrument: het brengt structuur in het denken en biedt de leerlingen een stevige basis, niet alleen voor verdere talenstudie (de klassieke talen inbegrepen) maar ook voor die vakken die logisch en analytisch denken vereisen: wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn is voor de elite, is het Esperanto voor iedereen.
In het Journaal hoorde ik onlangs dat er meer bijlessen dan ooit tevoren worden gegeven voor wiskunde en talen, uiteraard alleen voor de meest gegoeden. Net die vakken waarvoor het leren van Esperanto nuttig zou kunnen zijn, voor iedereen! Wordt het niet stilaan tijd dat het publiek op objectieve manier geïnformeerd wordt over de pedagogische mogelijkheden van het Esperanto in het (lager) onderwijs?
Van: "Elsie Desmet" <elsie.desmet@vlaanderen.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Dinsdag 14 februari 2017 15:51:50 Onderwerp: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - Maarten Goethals
Geachte heer Van Herpe,
Beste Dan,
Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits, heeft uw bericht goed ontvangen en met aandacht gelezen. Zij dankt u voor het doorgestuurde signaal en vraagt me u een antwoord te bezorgen.
De informatie werd ter aftoetsing en voor verdere opvolging overgemaakt aan de betrokken raadgever. Van zodra ik over meer informatie beschik, zal ik opnieuw contact met u opnemen.
Met vriendelijke groeten,
Elsie Desmet
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs
T 02 552 68 00
F 02 552 68 01
M 0478 46 50 29
Koning Albert II - laan 15, 1210 Brussel
Van: "Elsie Desmet" <elsie.desmet@vlaanderen.be>
Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Maandag 13 maart 2017 13:52:35 Onderwerp: RE: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - Maarten Goethals
Geachte heer Van Herpe,
Beste Dan,
Intussen ontving ik onderstaande informatie van de betrokken raadgever.
Vooreerst wil de minister u hartelijk danken voor uw enthousiaste pleidooi voor Esperanto in het onderwijs.
We hebben het afgelopen jaar -van februari tot juni 2016- sterk ingezet op een bevraging van het brede publiek, over de inhouden die in het onderwijs van de toekomst aan bod zouden moeten komen. Esperanto werd daarbij inderdaad een aantal keer genoemd, zij het niet bijzonder vaak.
De resultaten van het publieke debat werden integraal meegegeven aan de Commissie Onderwijs van het Vlaams Parlement, die autonoom beslist over de nieuwe eindtermen van het onderwijs. Uiteindelijk kunnen immers ook minder frequent geuite suggesties bijzonder belangrijk zijn.
De minister is ervan overtuigd dat de Commissieleden en aansluitend het Vlaams Parlement een weloverwogen beslissing zullen nemen, in het belang van de hele Vlaamse gemeenschap.
In elk geval wenst minister Crevits u alvast veel succes en plezier met uw passie voor deze bijzondere taal.
Met vriendelijke groeten,
Elsie Desmet
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs
T 02 552 68 00
F 02 552 68 01
M 0478 46 50 29
Koning Albert II - laan 15, 1210 Brussel
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Elsie Desmet" <elsie.desmet@vlaanderen.be> Cc: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Verzonden: Maandag 13 maart 2017 19:07:36 Onderwerp: Re: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - Maarten Goethals
Geachte mevrouw Desmet,
Ik dank de minister, mevrouw Crevits, van harte voor de aandacht die ze, ondanks haar zeer drukke bezigheden, aan mijn berichten besteedt. Dit doet me veel plezier.
De minister merkt terecht op dat ook minder frequent geuite suggesties bijzonder belangrijk zijn. De waarde van het Esperanto als pedagogisch instrument in het (taal)onderwijs hangt inderdaad niet af van het aantal vernoemingen tijdens de bevraging, noch van het aantal Esperantosprekers, noch van het ‘ontbreken van een draagvlak’, noch van de zoveel andere nepargumenten die tegen deze taal aangehaald worden.
Het zou me ook plezieren als u de minister zou willen meedelen dat het niet zozeer mijn passie voor het Esperanto is die me al 21 jaar drijft, maar mijn passie voor taaldemocratie: gelijke kansen/rechten/plichten voor iedereen wat communicatie met anderstaligen betreft. Het huidig “1+2”taalbeleid van de Europese Commissie en het toekomstig “1+3”beleid van de Vlaamse Commissie zijn discriminerend en inefficiënt: niet haalbaar voor iedereen en geen oplossing voor het communicatieprobleem ten gevolge van de Europese/mondiale veeltaligheid. Zie ook: http://blog.seniorennet.be/taaldemocratie. De hoop dat ook minder getalenteerden zich in de toekomst in heel Europa verstaanbaar zullen kunnen uitdrukken, blijft mijn drijfveer.
Het is ook míjn wens dat de Commissieleden en het Vlaams Parlement een weloverwogen beslissing zullen nemen, in het belang van de HELE Vlaamse gemeenschap!
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Van: "Elsie Desmet" <elsie.desmet@vlaanderen.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Dinsdag 14 maart 2017 14:18:29 Onderwerp: RE: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - Maarten Goethals
Geachte heer Van Herpe,
Beste Dan,
Hartelijk dank voor uw reactie! Intussen bezorgde ik uw bericht aan minister Hilde Crevits en de betrokken raadgever zodat zij uw bedenking en voorstel kunnen meenemen.
Met vriendelijke groeten,
Elsie Desmet
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs
T 02 552 68 00
F 02 552 68 01
M 0478 46 50 29
Koning Albert II - laan 15, 1210 Brussel
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Elsie Desmet" <elsie.desmet@vlaanderen.be> Verzonden: Dinsdag 14 maart 2017 14:59:33 Onderwerp: Re: Wiskunde in het Frans, ça marche très bien, merci - Maarten Goethals
Van: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Vrijdag 27 januari 2017 09:17:14 Onderwerp: RE: Esperanto in het onderwijs: een update
Geachte heer Van Herpe,
Ik mocht zonet een antwoord ontvangen van Bart Masquillier, pedagogisch begeleider van het Katholiek Onderwijs; zij hebben met de netoverschrijdende werkgroep Taalbeleid Nederlands afgelopen woensdag onze vraag naar een andere datum besproken en zij schuiven als voorstel woensdag 10 mei naar voren, van 12u30 tot 13u30, vermits zij die dag sowieso samenkomen voor een trimesterieel overleg.
Voor mevrouw Helsen past dit alleszins; kan u misschien een seintje geven of dit ook voor u en mevrouw Tytgat zou passen?
Zoals ik in mijn vorige mail aanhaalde, had het GO! reeds positief gereageerd op onze eerste mail, of ze waren in elk geval toch geïnteresseerd en hebben extra informatie bezorgd gekregen. We hebben nadien niets meer gehoord, maar misschien is het aangewezen dat ik hen zelf opnieuw contacteer met dit datumvoorstel? (Indien 10 mei ook voor jullie past natuurlijk.)
Ik mocht intussen ook nog een youtubelink ontvangen van u; ik laat hem alvast verder verspreiden via Bart Masquillier.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Cc: "Leo" <Leo@De-Cooman.be>, "Ivo Durwael" <ivo.durwael@telenet.be> Verzonden: Maandag 30 januari 2017 23:49:43 Onderwerp: Re: Esperanto in het onderwijs: een update
Geachte mevrouw Van Campenhout,
De voorgestelde datum van 10 mei 2017 van 12.30 u. tot 13.30 u. is voor ons OK.
Het is een goed idee het GO! nog eens te herinneren aan ons voorstel en hen de nieuwe datum mee te delen. Dank hiervoor.
Ook van harte dank voor het doorgeven van de youtubelink betreffende het Britse project Springboard to Languages.
Van: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Dinsdag 31 januari 2017 11:25:53 Onderwerp: RE: Esperanto in het onderwijs: een update
Geachte heer Van Herpe,
Dank voor uw antwoord, ik geef het door.
Men zou, gezien het tijdstip van overleg, broodjes voorzien; kan u misschien nog even laten weten wie er effectief aanwezig zal zijn, opdat men voldoende kan voorzien?
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Cc: "Ivo Durwael" <ivo.durwael@telenet.be>, "Leo" <Leo@De-Cooman.be>, "Pirlot Germain" <gepir.apro@telenet.be>, "Guy Tegenbos" <guy@tegenbos.be> Verzonden: Woensdag 1 februari 2017 11:03:23 Onderwerp: Re: Esperanto in het onderwijs: een update
Geachte mevrouw Van Campenhout,
Wie op 10 mei aanwezig zal zijn, is voorlopig nog een vraagteken. Mevrouw Tytgat heeft spijtig genoeg, om verschillende redenen, afgehaakt. We zoeken nog een of meer plaatsvervangers om die leemte op te vullen.
De situatie is ook voor ons totaal nieuw: niemand heeft een precies idee over de concrete invulling van het project. Velen voelen zich op onderwijsgebied niet voldoende competent en vrezen geen antwoord te zullen kunnen geven op de vragen die ongetwijfeld zullen gesteld worden.
Uitgaande van de reeds verstrekte informatie (zie ook de bijlagen over het eindverslag van het project S2L), nemen we aan dat de onderwijsspecialisten niet meer overtuigd moeten worden van het nut van het Esperanto in het (lager) onderwijs, enerzijds als fundament voor het talenonderwijs en anderzijds als waardevol pedagogisch instrument voor het ontwikkelen van het analytisch en logisch denken, het spelenderwijs stimuleren van de creativiteit, het leerplezier, de zelfwerkzaamheid, het zelfvertrouwen, enz. Dit leidt tot enthousiaste leerlingen en tevreden leerkrachten.
Het is moeilijk voor ons om concrete voorstellen te doen zolang we niet weten wat de plannen zijn voor het talenonderwijs in de lagere school.
- Vanaf welke leeftijd wil men beginnen met de initiatie van de eerste vreemde taal? Als men Engels en/of Duits al vanaf de leeftijd van 6 jaar (wat ik via het Nieuws vernam) wil aanbieden, zou een groot deel van de voordelen van het Esperanto verloren gaan.
- Wat is het uitgangspunt? Wil men de invloed van het Esperanto als eerst geleerde vreemde taal op het leren van andere talen onderzoeken of aanvaardt men de resultaten van eerdere experimenten en wil men via een proeftuin een eerste stap zetten naar de implementatie van Esperanto in het onderwijs?
- Is een Vlaamse deelname aan het internationaal project Multilingualism Accelerator - A method to boost foreign language learning and raise language awareness van Zlatko Tišljar een mogelijk gespreksonderwerp?
Wij beschouwen deze eerste vergadering veeleer als een verkenningsronde om meer te weten te komen over de plannen in verband met het talenonderwijs in de lagere school en over wat men van ons verwacht.
Ik neem aan dat we met 2 à 3 personen aanwezig kunnen zijn. Ik veronderstel dat het volstaat het precieze aantal een week op voorhand door te geven?
De Zevende Dag - 22 januari 2017 - Hervorming onderwijs
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "kathleen helsen" <kathleen.helsen@vlaamsparlement.be>, "koen daniels" <koen.daniels@vlaamsparlement.be>, "caroline gennez" <caroline.gennez@vlaamsparlement.be>, "jo dero" <jo.dero@vlaamsparlement.be>, "kathleen krekels" <kathleen.krekels@vlaamsparlement.be>, "elisabeth meuleman" <elisabeth.meuleman@vlaamsparlement.be> Cc: "kabinet crevits" <kabinet.crevits@vlaanderen.be> Verzonden: Woensdag 25 januari 2017 15:18:05 Onderwerp: Debat in de Zevende Dag (22 januari 2017)
Geachte mevrouw,
Geachte heer,
Vorige zondag volgde ik in De Zevende Dag het debat tussen de heren De Ro en Boeve over de hervorming van het onderwijs. Ik hoorde dat de Vlaamse Commissie voor Onderwijs binnenkort met de debatten over het talenbeleid in het lager onderwijs gaat beginnen. In verband hiermee is het misschien interessant en nuttig, ter informatie, eens te luisteren naar wat de Britse leraar Tim Morley in het kader van het project Springboard to Languages te zeggen heeft over het nut van Esperanto in de lagere school. Hopelijk is dit een bron van inspiratie?
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Cc: "Guy Tegenbos" <guy@tegenbos.be> Verzonden: Woensdag 25 januari 2017 15:28:33 Onderwerp: Waarom Esperanto in de lagere school?
Geachte mevrouw Van Campenhout,
In het kader van de nog te plannen ontmoeting met een aantal verantwoordelijken voor de onderwijshervorming, zou ik u willen vragen onderstaande link ter informatie door te sturen naar de verschillende onderwijsnetten, naar de pedagogische begeleidingsdiensten en naar de werkgroep rond taalbeleid Nederlands.
Ik heb deze link zojuist ook gemaild naar de zes leden van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs die ik ontmoet heb op het Talenfestival in het Vlaams Parlement omdat ik in het debat tussen de heren De Ro en Boeve in De Zevende Dag van vorige zondag vernam dat binnenkort de debatten beginnen over het talenonderwijs in de lagere school. In het kader van het project “Springboard to Languages” legt de Britse leraar Tim Morley klaar en duidelijk uit waarom Esperanto nuttig is in het lager onderwijs. Hopelijk is dat voor iedereen een bron van inspiratie?
https://www.youtube.com/watch?v=8gSAkUOElsg
Dank bij voorbaat!
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
REACTIES
Van: "jo dero" <Jo.DeRo@vlaamsparlement.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Woensdag 25 januari 2017 15:25:27 Onderwerp: Re: Debat in de Zevende Dag (22 januari 2017)
Bedankt voor de suggestie.
Met vriendelijke groeten,
Jo
Van: "Kathleen Krekels" <kathleen.krekels@n-va.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Woensdag 25 januari 2017 16:51:01 Onderwerp: RE: Debat in de Zevende Dag (22 januari 2017)
Geachte heer Van Herpe
Hartelijk dank voor het doorsturen van onderstaande informatie. We zullen het zeker bekijken.
Van: "Neirynck, Jo 0V0L" <jo.neirynck@vlaanderen.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Woensdag 1 februari 2017 16:03:53 Onderwerp: JN 018 VAN HERPE - hervorming secondair onderwijs
Beste Dan,
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits ontving uw mail in goede orde en heeft die met belangstelling gelezen.
Ze dankt u voor het aangereikte signaal en vraagt mij u te antwoorden.
Aan haar raadgever die de hervorming van het onderwijs opvolgt, gaf de Minister de opdracht uw taalbedenkingen mee te nemen naar de besprekingen waar dit aan bod komt.
De Minister van Onderwijs zal zich ten volle inzetten voor de versterking van ons onderwijs. Het is dan ook voor Minister Crevits noodzakelijk om dat samen met alle betrokken partners (onderwijskoepels, schoolbesturen, leerkrachten, ouders en leerlingen) te doen. De Minister dankt u dan ook nogmaals hartelijk voor het onder de aandacht brengen van uw reactie.
Met vriendelijke groeten,
Jo Neirynck
Kabinetsmedewerker
Kabinet Hilde Crevits, Viceminister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Onderwijs
Esperanto in het onderwijs: een update - Stephanie Van Campenhout
Van: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be>
Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Woensdag 18 januari 2017 12:46:24 Onderwerp: Esperanto in het onderwijs: een update
Geachte heer Van Herpe,
Allereerst mijn allerbeste wensen voor het nieuwe jaar!
Het is intussen even geleden dat we elkaar gehoord hebben. In september hebben we een mail uitgestuurd naar de verschillende onderwijsnetten en pedagogische begeleidingsdiensten in de hoop hen warm te kunnen maken voor jullie Esperantoproject.
Waar de netten eerder terughoudend reageerden, op het GO! na – die hebben meer info opgevraagd, omdat ze wel geïnteresseerd waren –, kregen we net van de pedagogische begeleidingsdiensten de mededeling dat ze heel graag de bevindingen en conclusies van het onderzoek naar Esperanto in het onderwijs willen horen en bespreken. Ze willen dit doen binnen de netoverschrijdende samenwerking rond taalbeleid Nederlands, waarvoor een werkgroep is opgericht. De leden zijn respectievelijk verantwoordelijk voor de doorstroming van het thema naar de verschillende begeleidingsdiensten.
Aangezien de werkgroep werkt met vastgelegde vergaderdata stellen zij de vraag of mevr. Tytgat bereid is om verslag te doen van haar bevindingen, meteen volgende woensdag, 25 januari. Vermits mevrouw Helsen dan niet aanwezig kan zijn en dit toch graag mee zou opvolgen, heb ik gepolst naar een andere mogelijke datum.
Ik houd u zeker en vast verder op de hoogte, maar ik vermoedde dat ik u misschien wel al blij zou kunnen maken met dit eerste nieuwsje!
De schrik voor klas 6A Latijn-Arabisch - DS: 2017-01-11
De schrik voor klas 6A Latijn-Arabisch
Arabisch als onderdeel van de klassieke talen op school, de jeugd zou er niet stommer van worden, vindt Khalid El Jafoufi. Jammer dat de N-VA zo steigert.
Terwijl bijna anderhalf miljoen leerlingen met herwonnen moed het tweede semester aanvatten, flipfloppen Vlaamse meerderheidspartijen ongegeneerd verder over de broodnodige hervorming van het secundair onderwijs (DS 10 januari) . Vooral de N-VA zet daarbij de hakken stevig in het zand. Al van bij de start van deze bestuursperiode heeft ze zich voorgenomen om zich te verzetten tegen een ‘al te verregaande’ onderwijshervorming.
Taalfetisjisme
Nu minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) de schotten tussen aso, tso en bso heeft behouden en het aantal studierichtingen even talrijk blijft, waagt de N-VA zich dan maar aan semantische discussies. Het moet tenslotte voor iedereen duidelijk blijven wie in deze regering echt aan de touwtjes trekt als het over onderwijs gaat. Daarom hoeft het ook niet te verbazen dat de halsstarrige focus op taal zowat het wezenskenmerk is geworden van de modernisering van het secundair onderwijs.
Maar vergis u niet, beste taalliefhebbers, het taalfetisjisme van deze regering reikt niet verder dan het Nederlands. Want als we het over meertaligheid in het onderwijs hebben, getuigt de visie van de N-VA van een ongeziene wereldvreemdheid. De partij heeft het nog altijd zichtbaar moeilijk met haar eerdere toegeving om het taalaanbod in de derde graad aso uit te breiden naar ‘alle levende talen’. Ze vindt gelukkig nog troost in het feit dat tot nu toe maar weinig scholen van die opportuniteit hebben gebruikgemaakt.
Numquam!
Waar de partij al helemaal van steigert, is een mogelijke verbreding van het aanbod klassieke talen. Zonder dat de minister het zou ambiëren, kan de studierichting ‘klassieke talen’ volgens hen betekenen dat scholen behalve het Latijn of het Grieks ook pakweg Hebreeuws of het klassiek Arabisch kunnen aanbieden. ‘Numquam!’ zullen ze op het partijhoofdkwartier gedacht hebben, nooit!
Nochtans zijn er ontelbare voordelen op te noemen als scholen wel die mogelijkheid krijgen. Leerlingen zouden zo te weten kunnen komen dat een groot deel van de Nederlandse woordenschat, via het Grieks en Latijn, aan het Hebreeuws is ontleend. Leerlingen uit multiculturele scholen zouden ook kunnen ontdekken dat de Latijnse werken van Avicenna en Rhazes eigenlijk vertaald zijn uit het klassiek Arabisch. Misschien komen leerlingen uit blanke elitescholen bijvoorbeeld ook tot het besef dat het woord ‘algoritme’ letterlijk verwijst naar de Arabisch-islamitische wiskundige Al Khwarizmi. En heel misschien kan deze rijke vorming dan ook als een vaccin dienen tegen mogelijke virussen als ‘antisemitisme’ en ‘moslimhaat’.
Maar zolang de regering bevangen blijft door een panische angst voor ‘het vreemde’, zal Cicero het helaas bij het rechte eind hebben: damnant quod non intellegunt.
Mijn reactie
woensdag 11 januari 2017 door Dan V.:
‘Arabisch in het onderwijs’: weer een elitair voorstel dat zoals ‘ (actieve) meertaligheid als norm’ niet haalbaar is voor een groot (het grootste?) deel van de leerlingen en het communicatieprobleem niet oplost. Fernand Q: ‘Een groot probleem in onze wereld is communicatie en dialoog. Zonder wederzijdse talenkennis loopt dialoog en wederzijds begrip altijd stroever.’ De (elitaire, discriminerende, EUtopische) oplossing is niet: zoveel mogelijk talen leren, maar het aanbieden van een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto: voor ‘IEDEREEN’ haalbaar wegens zijn eenvoud, voor IEDEREEN aanvaardbaar wegens zijn neutraliteit. Mogelijkheid tot dialoog voor IEDEREEN, dus! Wetenschappelijk onderzoek wees ook uit dat Esperanto als eerst geleerde taal de leertijd voor andere talen met 30% verkort, ook voor de klassieke talen! De elite blijft echter veroordelen omdat ze niet WIL begrijpen!
Ieder nieuw systeem kent aanloopproblemen. Laat ik dus niet te veel mopperen over het nieuwe uitleensysteem van de universiteitsbibliotheek van de Radboud Universiteit. Ze moeten een kans hebben zich te bewijzen. Toch wil ik één aspect wel alvast stevig ter discussie stellen: de keuze om het Engels tot voertaal van het systeem te maken. Als ik boeken zoek, als ik bericht krijg over mijn uitleningen, gebeurt dat sinds de invoering van het nieuwe systeem in het Engels. Volgens een vriendelijke baliemedewerker is dat een bewuste keuze geweest van het management van de UB en het projectteam. Wat een slechte keuze! Waarom benader je 95% van je gebruikers niet in hun moedertaal, niet in de taal die de officiële taal van de Universiteit is, van het onderwijs in Nederland?
Doen we dat voor die langzaam groeiende groep buitenlandse studenten en medewerkers die het Nederlands niet als moedertaal heeft? De mensen die vaak laten weten dat je in Nederland bijna niet de gelegenheid krijgt om je Nederlands te oefenen omdat wij meteen in een soort steenkolenengels overschakelen? Zouden zij niet begrijpen dat de catalogus van een Nederlandse universiteit in de eerste plaats het Nederlands als voertaal heeft?
Een slechte keuze dus, zoveel te meer omdat het een overbodige keuze is. Wanneer ik via computers communiceer kan ik altijd aangeven welke taalinstelling ik wens. Dat kan toch ook ingebouwd worden in het UB-systeem? Standaard in het Nederlands, en voor wie dat wil ook in het Engels.
Waarom ik zo hecht aan het Nederlands in dit geval? In de eerste plaats omdat het voor de meeste gebruikers makkelijker is, ook voor iedereen van buiten de academische wereld die de UB bestanden wil raadplegen. Maar ook omdat het opgeven van het Nederlands, ook leidt tot het verlies van het specifieke jargon in het Nederlands. Als het Nederlands als vaktaal en academische voertaal wordt afgeschaft, verliezen we het contact met de samenleving. Wie voor Engels kiest en zelfs niet meer overweegt Nederlands te gebruiken, timmert stevig verder aan de academie als ivoren toren.
En waarom niet de bij uitstek logische taal Esperanto als tweede taal gebruiken? Die taal is speciaal ontworpen om gemakkelijk geleerd te worden. Zevenhonderdduizend mensen hebben zich de laatste maanden ingeschreven op de (gratis) Esperantocursus van Duolingo. Weten ze daar niets van bij de Radboud universiteit? Of willen ze het niet weten?
De ‘ivoren toren’: op de knieën, kwijlend kwispelend voor de Angelsaksische taal- en cultuur, schaamteloos medeplichtig aan de realisatie van de Amerikaans-Britse droom!
1. De Amerikaanse droom. Uit: In Praise of Cultural Imperialism? Foreign Policy, Number 107, Summer 1997, pp. 38-53, van de Amerikaan David Rotkopf.
It is in the general interest of the United States to encourage the development of a world in which the fault lines separating nations are bridged by shared interests. And it is in the economic and political interests of the United States to ensure that if the world is moving toward a common language, it be English; that if the world is moving toward common telecommunications, safety, and quality standards, they be American; that if the world is becoming linked by television, radio, and music, the programming be American; and that if common values are being developed, they be values with which Americans are comfortable.
2/De Britse droom: Empires of the future are empires of the mind (Winston Churchill). De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, verwees in zijn toespraak op de conferentie van de Conservatieve Partij op 2 oktober 2016 naar het Engels als ‘soft power’:
And that is soft power – the vast and subtle and pervasive extension of British influence around the world that goes with having the language that was invented and perfected in this country and now has more speakers than any other language on Earth and up the creeks and inlets of every continent on Earth, there go the gentle kindly gunboats of British soft power captained by Jeremy Clarkson (…) or just the BBC – and no matter how infuriating and shamelessly anti-Brexit they can sometimes be, I think the Beeb is the single greatest and most effective ambassador for our culture and our values.
Dat de VS en Groot-Brittanie hun taal willen verbreiden is niets bijzonders, de Fransen bijv. deden precies hetzelfde in hun koloniën En in Frankrijk is het voor staatsscholen verboden om les te geven in een ander taal dan het Frans, ook in gebieden waar een andere taal dan het Frans gesproken wordt. In feite doet ieder land, wat een eigen taal heeft, precies hetzelfde. De VS en GB hebben er belang bij dat hun taal door zo veel mogelijk mensen wordt gesproken, dat kun je ze niet kwalijk nemen. Wat het onderwijs in Nederland betreft ben ik van mening dat dit altijd in het Nederlands te volgen moet zijn, met daarnaast de mogelijkheid om dit in het Engels te doen. Als het Nederlands in het hoger onderwijs wordt afgeschaft dan is dit op de langere termijn zeer schadelijk voor onze taal.
Vlaanderen heeft de vorige eeuw een lange en harde strijd moeten voeren voor de erkenning van het Nederlands als volwaardige taal, voor onderwijs in het Nederlands aan de eigen universiteiten waar het Frans de voertaal was. Nu staan ze elkaar te verdringen om die universiteiten te verengelsen. Ik verwijt de VS en GB hun taalkundig-cultureel imperialisme niet, wel de hypocriete houding van de ‘ivoren toren’: officieel pleit men voor een multiculturele samenleving, officieus erkent men de angloculturele samenleving (die bovendien een bedreiging is voor de taalkundig-culturele diversiteit). Officieel pleit men voor meertaligheid als norm (wat een EUtopie is), officieus erkent men het Engels als de lingua franca. De enig haalbare en aanvaardbare oplossing voor het Europees (en wereldwijd) communicatieprobleem: een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto, wordt hooghartig genegeerd, is niet bespreekbaar. Behoud meertaligheid voor wie daartoe gemotiveerd is op basis van interesse en/of (sociaal-economische) noodzaak. Een plantaal, zoals het Esperanto, is daartoe een didactisch uiterst nuttig opstapje!
Tieners lezen steeds vaker Engelse boeken, en beginnen daar steeds jonger mee. Dankzij hun internetaansluiting hebben ze contact met de hele wereld.
INGE SCHELSTRAETE
Het begon met Harry Potter en de vuurbeker, zegt Jan Feys van de Genkse boekhandel Malpertuis. De Engelse versie verscheen op 8 juli 2000, maar op de vertaling was het wachten tot 9 december van dat jaar. Zo lang wilden veel tieners niet wachten: ze kochten het origineel. ‘Je zag zelfs dertienjarigen dat boek in het Engels kopen, ik vond dat echt knap.’
Het viel blijkbaar mee, want van elk nieuw deel gingen meer Engelse boeken over de toog. Zestien jaar later, in tienerjaren is dat drie generaties, heeft de trend zich doorgezet. ‘Ik merk dat meer mensen boeken in andere talen komen vragen voor hun tieners’, zegt Feys. ‘De tieners zelf willen steeds vaker de originele versie lezen, wat bijna altijd de Engelse is. Het is echt een trend.’
Kinderen verbazen hun ouders geregeld door teksten van Engelse liedjes niet alleen te kennen maar ook te begrijpen, of door op musical.ly eigen filmpjes te posten in vrij behoorlijk Engels. De kijkers van Ketnet verkozen vorige week de dansbeweging dab tot ‘Kinderwoord van het Jaar’. Alle genomineerde woorden waren Engels, van bestie (beste vriend(in) tot prank (poets).
Een zeer interessant artikel, waarop ik graag reageer aan de hand van twee citaten.
1. De Amerikaanse droom. Uit: In Praise of Cultural Imperialism? Foreign Policy, Number 107, Summer 1997, pp. 38-53, van de Amerikaan David Rotkopf.
It is in the general interest of the United States to encourage the development of a world in which the fault lines separating nations are bridged by shared interests. And it is in the economic and political interests of the United States to ensure that if the world is moving toward a common language, it be English; that if the world is moving toward common telecommunications, safety, and quality standards, they be American; that if the world is becoming linked by television, radio, and music, the programming be American; and that if common values are being developed, they be values with which Americans are comfortable.
2/De Britse droom: Empires of the future are empires of the mind (Winston Churchill).
De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, verwees in zijn toespraak op de conferentie van de Conservatieve Partij op 2 oktober 2016 naar het Engels als ‘soft power’:
And that is soft power – the vast and subtle and pervasive extension of British influence around the world that goes with having the language that was invented and perfected in this country and now has more speakers than any other language on Earth and up the creeks and inlets of every continent on Earth, there go the gentle kindly gunboats of British soft power captained by Jeremy Clarkson (…) or just the BBC – and no matter how infuriating and shamelessly anti-Brexit they can sometimes be, I think the Beeb is the single greatest and most effective ambassador for our culture and our values.
De multiculturele maatschappij is een leugen, de maatschappij is wel veelkleurig, maar anglocultureel. De jeugd wordt van kinds af geïndoctrineerd met de Engelse taal en cultuur, met de Angelsaksische waarden, onder het goedkeurend oog van pers, media (kritisch… als het past), de politieke-academische-artistieke milieus, en, uiteraard: Uncle Sam !
Voor het Frans: op de achterste poten, klauwend; voor het Engels: op de knieën, kwijlend kwispelend!
Desalniettemin wens ik u een innoverend en alternatief 2017 toe!
Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Donderdag 22 december 2016 14:46:44 Onderwerp: RE: Waar halen uw bengels toch hun Engels?
Mijnheer Vanherpe,
bedankt voor uw reactie. Ik kan maar signaleren dat kinderen tegenwoordig spelenderwijs Engels leren, zoals we ook al stukken geschreven hebben over de teloorgang van de kennis van het Frans (in Vlaanderen toch). Van mij hebt u zeker geen 'klauwende' stukken tegen het Frans gelezen, en ik herinner me ook niet zulke stukken van mijn collega's sinds ik voor de krant ben beginnen te schrijven (2000). Wel boze lezersbrieven omdat we ooit redacteurs hebben uitgewisseld met Le Soir, en ook soms omdat we ook Franstalige columnisten hebben.
Dat het Engels alomtegenwoordig is en deel uitmaakt van de 'soft power' van VK en VS, is gewoon zo, daarom schrijven mensen van zo divers pluimage als Rotkopf en Johnson er natuurlijk over.
Wel fijn als er naar aanleiding van zo'n klein artikel over taal en zijn impact wordt nagedacht.
Van: dan.vanherpe@telenet.be [mailto:dan.vanherpe@telenet.be] Verzonden: donderdag 22 december 2016 17:05 Aan: Inge Schelstraete Onderwerp: Re: Waar halen uw bengels toch hun Engels?
Geachte mevrouw,
Van harte dank voor uw reactie.
De ‘klauwen’ verwijzen naar (toch een deel van) de Vlaamse intelligentsia die zich jarenlang verzet heeft tegen de overheersing van het Frans in Vlaanderen. Dat was toen ook zo, maar men legde zich daar niet (zeer) gewillig bij neer, zoals dat nu gebeurt met het allesoverheersende Engels. Vlaanderen is van het ene juk onder het andere gekropen. Uitwisseling van redacteurs en Franstalige columnisten kan ik slechts toejuichen. Ik lees dat met veel interesse. Waarom geen uitbreiding van dit initiatief naar de Duitstalige gemeenschap? Duits is toch de derde landstaal!
Zelden of nooit lees ik in de pers kritische bijdragen over het democratisch, sociaal, cultureel, ... deficit van het Engels (of gelijk welke etnische taal) als lingua franca. Een ex-collega van u, Geert van Istendael, deed dat wel in zijn boek: Het Belgisch Labyrint: Ik gruw telkens als mijn taalgenoten zich willoos en jankend van kosmopolitische opwinding in het stof wentelen voor de taal der Angelen en der Saksen. Ik ben dol op Engels, maar ik zie niet in waarom de taal van het geld ook de taal van Europa zou moeten worden. (p.133).
Ik zou het fijn vinden, geachte mevrouw, als daar nog wat meer, en kritischer, over nagedacht zou worden. Ik zou het ook fijn vinden als in de kranten eens wat aandacht zou zijn voor innoverende, alternatieve en (taalkundig-cultureel) niet-discriminerende ideeën...
Van: "inge schelstraete" <Inge.Schelstraete@standaard.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Donderdag 22 december 2016 17:30:20 Onderwerp: RE: Waar halen uw bengels toch hun Engels?
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "inge schelstraete" <Inge.Schelstraete@standaard.be> Verzonden: Donderdag 22 december 2016 17:40:50 Onderwerp: Re: Waar halen uw bengels toch hun Engels?
Van meer Engels wordt je Nederlands beter - DS 06/12/2016
dinsdag 6 december 2016 - Opinies
Van meer Engels wordt je Nederlands beter
De verengelsing van het hoger onderwijs stimuleert niet alleen de meertaligheid, maar tilt ook het niveau van het Nederlands op, zegt Magaly Rodriguez Garcia.
Gita Deneckere, Bruno De Wever en Antoon Vrints schreven terecht dat hoger onderwijs gericht is op verdieping, ideeënuitwisseling op het hoogste niveau, op zelfstandig denken en werken (DS 1 december) . Maar dat je ‘dat het best kan leren in je moedertaal of ten minste de taal waarin je de middelbare school doorlopen hebt’, daarvan moet ik slikken. Mijn ervaring als migrant in België sinds mijn 21ste en als historica aan Belgische universiteiten sinds 2001 leverde me een heel andere visie op taal op. Ook mijn leven in meertalig Brussel met een tweetalig kind deed me het belang van het begrip ‘moedertaal’ relativeren. Niet dat ik het onbelangrijk vind dat mijn zoon Spaans kan, ik spreek het consequent met hem. Maar door de dominantie van het Nederlands thuis en op school is Spaans niet zijn sterkste taal. Daarom spreken studies over meertaligheid niet meer over moedertaal maar over eerste of tweede taal.
In de discussie over meertaligheid zou men het onderscheid moeten maken tussen Actieve (spreken, schrijven) en Passieve (luisteren, lezen) Talenkennis, AT en PT. Om als student anderstalige vakken te volgen, nieuw archiefmateriaal en nieuwe visies binnen de wetenschappelijke literatuur te ontdekken, volstaat PT. Dit biedt ook mogelijkheden om niet alleen Engelstalige (gast)professoren te laten doceren. Een goede PT is haalbaar voor vele studenten. Daarom dus in het secundair onderwijs meer aandacht voor een goede passieve kennis van meerdere talen. Waarom zou men daar de didactische troeven van het Esperanto (Eo) niet aanwenden? Experimenten wezen uit dat Eo als eerst geleerde vreemde taal de leertijd van de volgende taal met 30% verkort, tot een betere kennis van de moedertaal leidt, een beter inzicht geeft in het verschijnsel ‘taal’, de interesse voor andere talen stimuleert, het kritisch denken bevordert. Was men in het onderwijs niet op zoek naar innovatieve en alternatieve ideeën?
Reizen in de eigen klas dankzij verengelsing - DS 02/12/2016
vrijdag 2 december 2016 - Opinies
Foto
Reizen in de eigen klas dankzij verengelsing
Engels in het hoger onderwijs is wel waardevol, vindt Filip Vermeylen. Er wordt een internationaal publiek mee aangetrokken en dat is een grote verrijking.
Collega’s Gita Deneckere, Bruno De Wever en Antoon Vrints van de vakgroep geschiedenis van de UGent maken zich grote zorgen over de impact van de voortschrijdende verengelsing van het hoger onderwijs in Vlaanderen (DS 1 december). Tal van anderen, binnen en buiten de academische wereld, hebben al gefulmineerd tegen ‘de totalitaire manier waarop het Engels wordt doorgevoerd’, zoals Ad Verbrugge het in deze krant in juni 2015 verwoordde (DS 27 juni). Zij vrezen een verlies aan de kwaliteit van het onderwijs en een cultureel deficit als gevolg van de verengelsing. De Gentse collega’s wijzen expliciet naar de al opgelopen schade aan de Nederlandse universiteiten.
“Opleidingen in het Engels hebben nu eenmaal de potentie om extra studenten uit het buitenland aan te trekken.” Mag ik vragen die meerwaarde te omschrijven en te documenteren? “Opleidingen in het Engels laten toe om buitenlands talent aan te trekken, en dat geldt zowel voor proffen als studenten.” Waarom hebben wij buitenlands talent nodig in onze aula’s? En nogmaals: wat is de meerwaarde van buitenlands studenten? De meerwaarde van buitenlandse proffen? In welke studiejaren? In de bachelorjaren zie ik daar alleszins geen voordeel van. En hebben die professoren daar wel belangstelling voor? Ik heb er in menig Vlaamse universiteit zeer weinig van gemerkt.
3 Stemmen
vrijdag 2 december 2016 door Dan V.:
Is ‘het in breder perspectief plaatsen van de eigen leefwereld, het aanscherpen van de kritische geest, het leren omgaan met vreemde culturen in een meer diverse samenleving’ alleen voorbehouden aan studenten uit het hoger onderwijs? De internationale taal Esperanto bewijst al 129jaar dat dit mogelijk is voor IEDEREEN: van de intellectueel tot de arbeider. Geef het Engels wat het Engels toekomt: de status van belangrijk(st)e wereldtaal en geef het Esperanto wat het Esperanto toekomt: de status van lingua franca. Bovendien, Engels en Esperanto hoeven niet exclusief te zijn, ze kunnen/moeten complementair zijn. Een verrijking voor iedereen! In haikuvorm klinkt het in dit olympisch jaar zo: Engels is zilver, in veeltalig Europa, Esperanto goud!
(Foto) : In Nederland en Vlaanderen rukt de verengelsing op.
Verengelsing maakt onderwijs slechter
Aan de universiteit wordt steeds minder in het Nederlands gedoceerd en dat komt de kwaliteit van het onderwijs niet ten goede. Los daarvan is het ook maatschappelijk een slechte zaak, schrijven Gita Deneckere, Bruno De Wever en Antoon Vrints.
2. De Amerikaanse droom. Ook de Amerikaan David Rotkopf doet zijn duit in het zakje. Hij stelt in zijn boek , 'In Praise of Cultural Imperialism?' Foreign Policy, Number 107, Summer 1997, pp. 38-53: It is in the general interest of the United States to encourage the development of a world in which the fault lines separating nations are bridged by shared interests. And it is in the economic and political interests of the United States to ensure that if the world is moving toward a common language, it be English; that if the world is moving toward common telecommunications, safety, and quality standards, they be American; that if the world is becoming linked by television, radio, and music, the programming be American; and that if common values are being developed, they be values with which Americans are comfortable.
Het toenemende gebruik van het Engels aan de universiteiten leidt onvermijdelijk tot een verschraling en 'verengelsing' van het Nederlands. Het toppunt van onverschilligheid of misprijzen voor de eigen taal wordt wel bereikt wanneer Nederlandstalige hoogleraars in het Engels lesgeven aan Nederlandstalige studenten. Het kan niet anders of vaak is het aan de Vlaamse universiteiten gebruikte Engels van een bedenkelijke kwaliteit. Nog bedenkelijker dan het Nederlands dat nogal wat professoren hanteren. Het is wrang om vast te stellen dat de generaties die enorme inspanningen hebben geleverd om het Nederlands tot officiële taal te maken én om een vlot en accuraat Nederlands op alle niveaus en in alle sectoren mondgemeen te maken, eraan zijn voor de moeite. Op grote schaal verloochenen de Vlamingen hun eigen taal. Kardinaal Mercier zei ooit dat het Nederlands - eigenlijk bedoelde hij de Vlaamse dialecten- niet geschikt was als academische taal. Het Vlaanderen van nu geeft hem gelijk.
5 Stemmen
donderdag 1 december 2016 door Dan V.:
Het antwoord op Ghent University? G.E.N.T.: Een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede taal, zoals het Esperanto! Geen democratisch, cultureel, sociaal of welk deficit dan ook! Esperanto als G.E.N.T.-taal:
- waarborgt gelijke kansen-rechten-plichten voor elke E.U.-burger;
- vereist geen speciale skills en brains;
- dempt de kloof tussen hoog- en laagopgeleiden;
- realiseert een internationale société des esprits;
- brengt eenheid in de verscheidenheid, zonder talen of culturen in verdrukking te brengen;
- garandeert het behoud van de taalkundig-culturele diversiteit;
- bevordert interculturele contacten, voor iedereen.
Het is niet omdat dit niet onmiddellijk realiseerbaar is dat het niet het overwegen waard is. Elke intellectueel die naam waardig, is het zichzelf verplicht objectief te onderzoeken, onbevooroordeeld te oordelen, besluiten te trekken die zich opdringen en de moed op te brengen om ze te realiseren. Esperanto leren om Europeeër te worden!
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Maandag 28 november 2016 10:24:17 Onderwerp: Persmededeling: Esperanto in 12 lessen!
Persmededeling
Esperanto in 12 lessen!
Op 25 november 2016 werd op learn.esperanto.com het Sloveens als 14de taal toegevoegd om Esperanto te leren in 12 lessen, gratis en zonder registratieplicht! Het streefdoel is deze basiscursus aan te bieden in 20 talen.
De lessenreeks is gebaseerd op de 500 meest gebruikte morfemen die nodig zijn om een minimale woordenschat te vormen waarmee men zich in alledaagse situaties verstaanbaar kan uitdrukken (= de Zagrebmethode van de Kroaat Zlatko Tišljar). Deze basiskennis wordt bereikt in 1/10 van de tijd die gemiddeld nodig is om een andere vreemde taal op een vergelijkbaar niveau te beheersen.
Experimenten uit het verleden toonden bovendien aan dat het Esperanto als eerst geleerde vreemde taal niet alleen het leren van andere talen aanzienlijk vergemakkelijkt, maar ook de kennis van de moedertaal verbetert en het analytisch denken (wiskunde) bevordert. (http://www2.cs.upb.de/extern/fb/2/Kyb.Paed/loi/inhalt.htm) Laat dit nu net de vakken zijn waarvoor de meeste bijlessen gevolgd worden… door leerlingen wier ouders kapitaalkrachtig genoeg zijn.
Redenen genoeg dus om invoering van Esperanto in het onderwijs ernstig te onderzoeken. Na het eindtermendebat op onsonderwijs.be blijkt alvast dat de houding van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs en het GO! in dit verband voorzichtig positief is.
Een recent initiatief is Spreek je buurtaal – Sprich deine Nachbarsprache. In dit project staat het geven van kwalitatief hoogwaardig buurtaalonderwijs op basisscholen in de grensregio centraal. Begin 2017 gaan ongeveer veertig scholen met dit grensoverschrijdende project van start. Projectleider Tom Lamers (Gemeente Aalten) over de meerwaarde van het spreken van elkaars taal en de kansen die het wonen in een grensregio biedt.
Beter een goede buur dan een verre vriend.
Is dat zo? En, wie kies je als goede buur: een Duitser, een Fransman, een Engelsman? Is het niet beter veel ‘verre’ vrienden te hebben dan maar één goede buur? Trouwens, wat heet ‘ver’ tegenwoordig? Italianen, Spanjaarden, Grieken, …: het zijn in deze webwereld toch allemaal buren, niet? En ge hoeft echt niet naar het buitenland te gaan om ze te ontmoeten: de grote steden zijn een smeltkroes van talen en culturen. Tegenwoordig nog meer ten gevolge van de vele vluchtelingen.
‘Door de taal van je buur te spreken heb je meer inzicht in de cultuur, omgangsvormen en begrip en finesses van de taal.’
Hoeveel jaren moet ge een taal bestuderen (of in een land verblijven) om daar cultureel voordeel uit te halen? Hoeveel jaar hebt ge nodig om de finesses van een taal te beheersen, gesteld dat dit mogelijk is voor een niet-moedertaalspreker? Als we in buitenlandse musea gegidst worden, gebeurt dat toch dikwijls ook in onze eigen taal of in een andere dan de plaatselijke taal. Zou voor de modale burger een gemeenschappelijke taal niet volstaan om inzicht in de cultuur, de omgangsvormen van gelijk welk ander volk te krijgen, om zijn culturele horizon te verbreden? Wie zegt dat de belangrijkste wereldtaal, het Engels, die ‘lingua franca’ moet zijn? Is een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto, niet méér aangewezen om dat op een democratische (voor het grootst mogelijk aantal mensen), niet-discriminerende (iedereen moet een kleine inspanning doen) manier te verwezenlijken?
Ik ontken - zeker in grensgebieden - de (relatieve) meerwaarde van meertaligheid niet, noch het belang van kennis van het Engels als belangrijk(st)e wereldtaal, maar ik pleit wel voor meer erkenning van de waarde van het Esperanto als het gaat om intermenselijke contacten op grote schaal. Temeer gezien zijn didactische meerwaarde: studies wezen uit dat het aanleren van het Esperanto op jonge leeftijd als eerste vreemde taal het leren van andere talen betekenisvol vergemakkelijkt. En, laat het leren van (wat mij betreft: zoveel mogelijk) vreemde talen over aan wie daarvoor gemotiveerd is op basis van interesse of noodzaak.
Ik plaatste volgende reactie op de webstek van Taalunie:
Eén van de vele redenen om jonge kinderen een ‘eenvoudige’ taal die een minimale investering van tijd en energie vergt, zoals het Esperanto, als eerste vreemde taal te laten leren! En niet alleen als ” springboard to languages” (http://www.springboard2languages.org/) maar ook als springplank naar logisch en analytisch denken. (http://www2.cs.upb.de/extern/fb/2/Kyb.Paed/loi/inhalt.htm)
“Empires of the future are empires of the mind" – Winston Churchill
In Eŭropa Bulteno van oktober 2016, Nummer 164, publiceerde Laszlo Tisljar als bijdrage: KIEL ESPERANTO POVUS GRAVE FORTIGI LA INFLUON DE EU EN ALIAJ MONDOPARTOJ – HOE ESPERANTO DE INVLOED VAN DE EU IN ANDERE WERELDDELEN FORS ZOU KUNNEN VERSTERKEN.
Uit deze tekst citeer ik volgende alinea:
De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, besloot de conferentie van de Conservatieve Partij op 2 oktober 2016 met een citaat van WC : "Empires of the future are empires of the mind". Net voordien had hij het over de ’zachte macht’ – dit is: de niet-militaire invloed in de wereld – met in het centrum, zo zei hij, de Engelse taal. Hier de volledige weergave.
And that is soft power – the vast and subtle and pervasive extension of British influence around the world that goes with having the language that was invented and perfected in this country and now has more speakers than any other language on Earth and up the creeks and inlets of every continent on Earth, there go the gentle kindly gunboats of British soft power captained by Jeremy Clarkson – a prophet more honoured abroad, alas, than in his own country, or JK Rowling who is worshipped by young people in some Asian countries as a kind of divinity, or just the BBC – and no matter how infuriating and shamelessly anti-Brexit they can sometimes be, I think the Beeb is the single greatest and most effective ambassador for our culture and our values. And it was Sergei lavrov himself who told me that he had not only watched our version of War and Peace, but thought it was "very well done" and that, from the Kremlin, was praise.)
Bijlessen in het onderwijs (In pers en media op 2 november 2016)
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Stephanie Van Campenhout" <stephanie.vancampenhout@vlaamsparlement.be> Cc: "Leo Cooman" <leo.de.cooman@telenet.be>, "Pirlot Germain" <gepir.apro@telenet.be>, "Kristin Tytgat" <kristin.tytgat@skynet.be>, "Guy Tegenbos" <guy@tegenbos.be> Verzonden: Woensdag 2 november 2016 16:30:18 Onderwerp: Bijlessen in het onderwijs
Geachte mevrouw Helsen,
Geachte mevrouw Van Campenhout,
Pers en media berichtten vandaag, 2 november 2016, dat er nooit zoveel vraag was naar bijlessen in het onderwijs, vooral voor de vakken Nederlands, Frans en wiskunde.
Een reden te meer voor alle onderwijsspecialisten om de mogelijkheden van een project dat reeds in 1982 proefondervindelijk (http://www2.cs.upb.de/extern/fb/2/Kyb.Paed/loi/inhalt.htm) heeft aangetoond dat het betere resultaten geeft dan de klassieke onderwijsmethodes wat betreft kennis van de moedertaal, het leren van vreemde talen en ook wiskunde, niet zo maar ter zijde te schuiven!
Voorkomen, via een innoverende en alternatieve methode voor iedereen, is beter (en democratischer) dan genezen via een dure methode voor een groepje gefortuneerden!
Pers en media berichtten vandaag dat er nooit zoveel vraag was naar bijlessen in het onderwijs, vooral voor talen en wiskunde.
Reeds in 1982 is proefondervindelijk vastgesteld dat taaloriënterend onderricht in de lagere school op basis van het Esperanto betere resultaten geeft wat betreft kennis van de moedertaal, het leren van vreemde talen en ook wiskunde (http://www2.cs.upb.de/extern/fb/2/Kyb.Paed/loi/inhalt.htm).
Het zou misschien niet slecht zijn dat onderwijsspecialisten de mogelijkheden van dit project eens objectief zouden onderzoeken en beoordelen en dan de besluiten trekken die zich opdringen.
Voorkomen, via een innoverende en alternatieve methode voor iedereen, is beter (en democratischer) dan genezen via een dure methode voor een groepje gefortuneerden!
De tweede gaat over de Hongaarse Esperantolerares Katalin Kováts (http://www.mijndenhaag.org/entry/2298/koffer-vlag) (wij vermeldden haar in onze mail van 4 september 2016: Esperanto in het onderwijs?) die de tweejaarlijkse cultuurprijs van de stad Aalen kreeg. De met 3000 € gedoteerde prijs werd door FAME – een stichting ter bevordering van Internationale Communicatiemiddelen – en de stad Aalen overhandigd.
Met de Hongaarse Katalin Kováts werd, volgens laudator Ulrich Matthias, de wereldwijd waarschijnlijk meest gevraagde Esperantolerares bekroond met de tweejaarlijkse Aalense Cultuurprijs. De met 3000 € gedoteerde prijs werd door FAME – een stichting ter bevordering van Internationale Communicatiemiddelen – en de stad Aalen overhandigd. Het was de 15de toekenning van deze prijs in de grote provinciestad waar zich zo niet de grootste dan toch een van de grootste Esperanto-bibliotheken bevindt. De laureate leidt Esperanto-cursussen en seminaries in meer dan 30 landen. Behalve de plantaal Esperanto spreekt zij nog 8 andere talen.
Harpenist Tobias Southcott speelde Händel en ‘Improvisaties over Europa’ – de componist en de titel van Southcotts compositie pasten aldus perfect in deze feestelijke activiteit, die ook als matinee in de kleine raadzaal van het stadhuis en ook een beetje als verjaardagsfeestje doorging: de in Den Haag wonende pedagoge Kováts vierde namelijk zondag in Aalen haar 59ste verjaardag.
Voor burgemeester Thilo Rentschler is Esperanto niet alleen een plantaal voor internationale verstandhouding, maar ook een houding ten opzichte van interpersoonlijk begrip en een wereldbeeld dat landsgrenzen, religie en huidskleur moet overstijgen en verbinden. Rentschler herinnerde ook aan de 54.000 boeken en publicaties in de Esperanto-bibliotheek in Aalen en aan de ongeveer 1.400 arbeidsuren die vrijwilligers daar met veel toewijding in 2015 presteerden.
Kováts, zo lichtte Ulrich Matthias toe in zijn ‘laudatio’, werd vandaag 59 jaar geleden in Boedapest geboren in een stad, die met Aalen iets gemeen heeft, namelijk dat het een Esperanto-bolwerk is. Zij heeft aan heel veel Europese taalprojecten meegewerkt, geeft les op Esperanto-wereldcongressen, leidt lesgevers op, neemt examens af en leidt interlinguïstische onderzoeken. Ze heeft al veel prijzen en trofeeën gewonnen, maar toch is, volgens Matthias, de Aalense Cultuurprijs heel speciaal, in tweeërlei opzicht: ten eerste neemt een instelling buiten de Esperanto-beweging deel – de stad Aalen. Ten tweede is er het spreekwoord: Honoro ne donas, kion stomako bezonas, wat betekent: Eer stilt geen honger.
Van: "Stephanie Van Campenhout" <Stephanie.VanCampenhout@vlaamsparlement.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Maandag 17 oktober 2016 11:40:42 Onderwerp: RE: Strategie ter verbetering van het leren van talen
Geachte heer Van Herpe,
Dank voor deze bijkomende informatie.
Intussen kregen wij van het GO! de vraag of zij kunnen beschikken over verwijzingen naar wetenschappelijk onderzoek, dat dit alles onderbouwt. We kregen van u al heel wat info bezorgd (werkplan, applicatieformulier Erasmus+, verwijzingen naar bijdragen in tijdschriften,…) die we ook hebben doorgegeven met uw permissie, maar men lijkt dus wel op zoek naar iets meer dan dat, naar iets dat de voordelen van de implementering van Esperanto in ons onderwijs wetenschappelijk kan onderbouwen.
Bestaan er zulke studies? Kan u ons de eventuele verwijzingen bezorgen?
3/ In de vorige mail verwees ik reeds naar de tekst van professor Renato Corsetti in verband met het Springboard to Languages project. Ik voeg hem toe als bijlage 1.
4/ Op de webpagina http://ec.europa.eu/languages/information/documents/report-civil-society_en.pdf staat volgend rapport: Policy Recommendations for the Promotion of Multilingualism in the European Union van 09 juni 2011 van het Europees Civil Society Platform on Multilingualism. Ik voeg dit toe als Word-bestand. Bijlage 2.
De verwijzingen naar wetenschappelijk onderzoek dat de didactische (en andere) mogelijkheden van het Esperanto onderbouwt, bevinden zich in deze tekst.
De tekst bestaat uit twee delen:
1. Full Version pag. 1-67 2. Appendices pag. 3-75
De belangrijke passages i.v.m. Esperanto heb ik op een gekleurde achtergrond geplaatst. Ik lijst ze voor u op.
Deel 1: Full Version (pag.1-67) - pag. 26: In: 4.3 English as a ‘lingua franca’, approaches to fair linguistic communication : … and (5) the use of a planned language such as Esperanto.
- pag. 32: vermelding van EEU - Eŭropa Esperanto-Unio als lid van de Work group on Language Diversity and Social Inclusion;
- pag. 40: vermelding van EEU - European Esperanto Union - Seán Ó Riain, Jozef Reinvart als lid van de Work Group on Education;
- pag. 50: The Intercomprehension Approach met als onderdeel: The propaedeutic approach . Hier gaat het over Esperanto als Springboard to Languages;
- pag. 51: Onder: Additional recommendations for the support of multilingualism wordt als tweede voorbeeld van best practice example: Pasporta Servo vermeld.
Deel 2: Appendices 1-2 (pag. 3-75)
- pag. 4-5: een bijdrage van EEU over Linguistic rights for all EU languages; removing discrimination;
- pag. 6-7: Onder: (6.4) Challenges: English as a lingua franca komen bijdragen van EEU en van EFNIL (European Federation of National Institutions for Language) over o.a.: professor François Grin, MEP Gianfranco Dell’Alba en MEP Mauricio Turco;
- pag. 9: Vermelding van professor François Grin;
- pag. 9-11: Bibliografische gegevens; in het geel de auteurs die zeker tot het ‘Esperanto-kamp’ behoren of minstens over Esperanto schrijven;
- pag. 31: over het Grin-report;
- pag. 32: 3.2 Propaedeutic Approach met op
- pag. 33: - 4 Best practice examples; Hier gaat het over: - het Paderborn-experiment van professor Helmar Frank; - het Springboard to Languages/S2L-project dat onder supervisie van de University of Manchester staat; - Belangrijke bibliografie;
- pag 45: In: 6.4.6 Less-Widely Used Languages – spoken and taught gaat het over het toeristische Pasporta Servo;
- pag.69: Annex 6.5 BEST PRACTICE EXAMPLES handelt over: Springboard to Languages;
- pag. 72-74: WORKING GROUP ON TRANSLATION AND TERMINOLOGY - Group Members’ Position Papers - Contribution from EEU/European Esperanto Union: Traduttore, traditore?
Wij hopen, geachte mevrouw Helsen, geachte mevrouw Van Campenhout, dat deze gegevens de vraag van GO! voldoende beantwoorden. Uiteraard blijven wij steeds bereid om bijkomende informatie te verstrekken.
Taaldemocratie 
Onderwijs in de eigen taal (hier dus het Nederlands) en daarnaast ook in een taal als het Esperanto zou inderdaad het beste zijn.