In een periode van de oorlog, waarbij de geringste actie tegen een eenvoudige veldverd ediging onmiddellijk een zware tol aan levens en materiaal eist, kan het op z'n minst eigenaardig lijken om een sterk gefortifieerde regio zoals Verdun aan te vallen.  Doch diverse redenen zorgen  ervoor dat Verdun wordt uitgekozen. Nog in vredestijd voor de oorlog in 1914 uitbreekt, bestuderen de Duitsers al zorgvuldig een aanval op Verdun. De architect van deze veldslag is de Duitser generaal Erich von Falkenhayn. Hij is de opvolger van Von Moltke, dit na diens inzinking na het mislukken van het Schlieffen Plan. Omdat het front vast zit is von Falkenhayn pessimistisch over de toekomst van het Duitse leger door de Britse zeeblokkade kunnen geen goederen worden geïmporteerd naar Duitsland, daarom moet alles gerantsoeneerd worden. Duitsland kan het in deze positie niet lang volhouden. Om zichzelf uit deze benarde positie te halen, wil Von Falkenhayn een belangrijke bondgenoot van Groot-Brittannië uitschakelen, namelijk Frankrijk. Het hele aanvalsplan, dat als codenaam “Gericht”, is gebaseerd op het demoraliseren van het Franse leger door het te laten doodbloeden ('weissbluten') . Het ligt in de lijn der verwachtingen dat Frankrijk zich snel zal overgeven, want het zit aan de grenzen van haar uithoudingsvermogen . Wat drijft de Duitsers om Verdun uit te kiezen als middelpunt van de hele aanval? Naast de psychologische overwegingen is er ook een militaire overweging om juist deze plaats te kiezen als oorlogsdoel. Verdun is namelijk gelegen in een uitstulping in de frontlijn waardoor het gevechtsterrein halfcirkelvormig omringd is door de Duitsers die daardoor een groot voordeel hebben bij de artilleriebeschietingen.

De stad is niet van strategisch belang, maar heeft een rijke militaire geschiedenis. In de Frans-Pruisische Oorlog was Verdun het laatste fort dat viel. De Fransen zullen dus kost wat kost de stad in handen houden om een herhaling van de geschiedenis te voorkomen. Verdun bewaakt ook de noordelijke toegang tot de Champagne-vlakte en daarmee de toegang tot Parijs. In 1914 heeft Verdun standgehouden tegen de aanvallen van de Duitsers en de forten hebben toen zelfs de beschietingen van de Dikke Bertha’s doorstaan. Maar gedurende de loop van de oorlog kent von Falkenhayn al vlug de zwaktes van de sectoren.  Hij weet maar al te goed dat de fortengordel rondom de stad deels ontwapend is. (o.a. vanaf 15/10/1915 verwijdering van 43 zware- en 11 lichte batterijen). De Maas en bijkanaal liggen in de rug van de Fransen. De Duitsers hebben tevens het enorme voordeel van de aanvoerlijnen, ze beschikken o.a over veertien spoorlijnen, tegenover de Fransen slechts 1 (Le Meusien, 880 ton per dag). De Duitsers zijn quasi zeker dat het Franse leger Verdun TEN KOSTE VAN ALLES zal verdedigen, EN DAT IS OOK DE BEDOELING! Von Falkenhayns is van plan om een betrekkelijk smal front zeer intensief te beschieten met artillerie, waarna de infanterie het verwoeste gebied kan oversteken en die dan zonder veel verliezen kan bezetten. Het geschut kan dan naar voren verplaatst worden en zo kan dan het hele proces opnieuw begonnen worden. Op 24 december 1915 word de defnitieve beslissing genomen Verdun aan te vallen. De codenaam voor deze actie is: 'Operatie Gericht' (in het Duits betekent Gericht: tribunaal, vonnis en ook: terechtstelling).

De aanval wordt vastgesteld op 12 februari 1916. Het V^e Duitse leger wordt belast met de uitvoering hiervan. Dit leger staat in naam onder het bevel van de Kroonprins Frederick Wilhelm maar in werkelijkheid neemt zijn stafchef generaal Schmidt von Knobelsdorf de beslissingen. 

Tijdens de voorbereidende besprekingen zijn er twee belangrijke geschilpunten: 1/ De leiding van het V^e leger wenst een aanval in te zetten op de beide Maasoevers tegelijk. Maar von Falkenhayn beweert hiervoor onvoldoende manschappen te hebben en daarom moet de aanval beperkt worden tot de rechter Maasoever en met een relatief geringe inzet van tien Duitse divisies. 2/ Er blijkt ook een misverstand te bestaan betreffende de opdracht van het leger. De legerleiding meent Verdun zo snel mogelijk te moeten veroveren terwijl Falkenhayn in zijn orders spreekt van 'een offensief in de buurt van de Maas, in de richting van Verdun'. Wat hij beoogt is de vernietiging (het 'leegbloeden') van het Franse leger en niet in de eerste plaats de verovering van Verdun. Er zal echter toch een rechtstreekse aanval op Verdun ingezet worden, dit omdat von Falkenhayn denkt dat de troepen meer gemotiveerd zullen zijn bij een aanvalsoorlog dan bij een langdurige uitputtingsslag. Om de volledige controle over de gebeurtenissen in eigen hand te houden worden alle reservetroepen onder direct bevel van von Falkenhayn zelf geplaatst en niet onder het bevel van de Kroonprins.

Donderdag 24 februari - De Duitsers brengen frisse aanvaltroepen in de strijd. Deze worden fel beschoten door de Franse kanonnen die zich op de linker Maas oever bevinden. De linkeroever wordt niet door de Duitsers aangevallen, dit is één van de punten van kritiek tegen het plan van von Falkenhayn die uitsluitend op de rechteroever wil aanvallen. Ondanks de hevige Franse beschieting slagen de Duitsers er in om Côte 344 in te nemen, evenals het Bois de Fosses, het Bois de Chaume en het dorp Ornes. Tegen het einde van de dag wordt de toestand uiterst kritiek want ook de 2^e verdedigingslinie is verloren gegaan. Maar gelukkig zijn
er juist vandaag z aflossingen aangekomen, het XXe Legerkorps onder generaal Balfourier gaat het XXXe Legerkorps van generaal Chrétien vervangen. De manschappen worden koud, moe en hongerig van de geforceerde dagmarsen direct in de oorlogshandelingen geworpen..De Fransen verliezen het bois des Caurrières en de Duitsers naderen nu de omgeving van het fort Douaumont.

Bevel van Joffre: "De résister sur la rive droite de la Meuse, au nord de Verdun. Tout chef qui donnerait un orde contraire serait traduit en conseil de guerre" !

Het Franse Hoofdkwartier in Chantilly ontvangt ondanks de crisissituatie in Verdun toch gunstige berichten. De Duitse aanval zou verzwakken en er zouden tegenaanvallen worden ingezet. 's Avonds belt de bevelhebber van de Centrale Legergroep, generaal Langle de Cary, hij brengt een zeer somber verslag uit. De stafchef van Joffre, generaal De Castelnau, adviseert onmiddellijk om het Tweede Franse leger onder leiding van commandant Philippe Pétain als versterking naar Verdun te zenden. Hijzelf vertrekt meteen naar Verdun, met de nodige volmachten op zak om er de noodzakelijke maatregelen te kunnen nemen. Hij was begin februari op verzoek van generaal Herr al in Verdun geweest en had daar toen een aantal provisorische verdedigingsmaatregelen getroffen.

Vrijdag 25/02. De slag woedt verder en de Fransen trekken zich, soms ongecoördineerd en in paniek, steeds verder terug. Desondanks vorderen de Duitsers toch minder snel dan verwacht. Maar op 25 februari zal het ongelooflijke gebeuren! De Duitsers zullen het onneembaar geachte fort Douaumont bezetten, dit is het allerbelangrijkste fort in de verdedigingslinie! Het fort Douaumont zal eerloos in Duitse handen vallen. Het dorp Douaumont zal pas definitief vallen op 04/03. ( Kapitein Charles De Gaulle, de latere Franse President, zal er krijgsgevangen genomen worden). Het fort valt roemloos in Duitse handen en dit om reden dat de toegangen tot het fort slecht verdedigd zijn omdat de Franse troepen zich terugtrekken. Het ongelooflijke gebeurt, vier pelotons van het III ^e (Brandenburgse) Legerkorps zien kans om, onafhankelijk van elkaar, het onneembare geachte fort te bezetten. Het blijkt dat het fort minimaal is bezet met 56 Franse reservisten. Kort tevoren is er nog een bevel uitgegaan om een legereenheid ter versterking naar het fort te sturen maar iemand is vergeten het bevel door te geven! Deze misvatting van het Franse opperbevel zal in het verloop van de hierna volgende maanden naar schatting aan tenminste 100.000 Franse Poilus het leven kosten. De verovering van Fort Douaumont heeft zeker directe gevolgen op het slagveld. De Franse 37^e Afrikaanse Divisie (bestaande uit de gevreesde Zouaven die zogezegd nooit krijgsgevangenen maken en Marrokaanse Tirailleurs) die is belast met de verdediging van de lijn gelegen tussen Champneuville - Vacherauville en het dorp Douaumont, verwacht nu fort Douaumont gevallen is dat de Duitsers zullen doorbreken. Zij vrezen dat zij door een tangbeweging zullen worden afgesneden van Verdun en daarom  trekt deze divisie zich zonder directe noodzaak terug op Côte de Belleville, de laatste heuvelrug voor Verdun. Verdun ligt binnen handbereik van de Duitsers; maar zij hebben het niet in de gaten dat de stellingen zijn verlaten en zij maken dan ook geen gebruik van de geboden gelegenheid.

Dorf Douaumont von deutschen Truppen genommen

Auf den Höhen östlich der Maas säuberten wir nach kräftiger Artillerievorbereitung das Dorf Douaumont und schoben unsere Linien westlich und südlich des Dorfes sowie der Panzerfeste in günstigere Stellungen vor. Über 1000 Gefangene und 6 schwere Geschütze wurden eingebracht.
Unsere Flieger belegten im Festungsbereich von Verdun französische Truppen erfolgreich mit Bomben.

Het Duitse offensief

In de nacht van 11 op 12 februari 1916 worden de Duitse troepen in stelling gebracht maar door de slechte weersomstandigheden zal de aanval op het allerlaatste moment worden de aanval afgelast. De infanteristen liggen met duizenden in hun 'Stollen' te wachten op het beginsignaal. Het is hard gaan sneeuwen en regenen, het vriest, de wind wakkert aan tot stormkracht en het zicht is zeer beperkt. De Duitse manschappen moeten voor een groot deel, in uiterst primitieve omstandigheden, in hun 'Stollen' blijven. Deze zijn niet ingericht voor een lang verblijf. De Stollen zijn niet verwarmd en lopen onder water. De algemene conditie van de troepen verslechtert van dag tot dag, veel Duitse militairen lijden aan maag- en darmklachten vanwege de kou en het slechte eten. Na negen dagen ontberingen zijn de weersomstandigheden voldoende verbeterd zodat het sein voor de aanval kan worden gegeven.

Waarschijnlijk heeft dit respijt Frankrijk gered van de nederlaag, de twee Franse divisies die op het allerlaatste moment ter versterking aan het Verdunfront zijn toegewezen kunnen tengevolge het uitstel nog in stelling worden gebracht en ook kan men er in allerijl nog defensieve verbeteringen  aanbrengen. Op 21 februari 1916, een week na een overleg dat Joffre en de Britse generaal Haig hadden over een mogelijke aanval bij de rivier de Somme, beginnen de 1225 Duitse artilleriekanonnen om twaalf minuten over zeven in de ochtend met de aanval. Het artilleriebombardement begint over het gehele Verdunfront, zowel aan de linker- als aan de rechterzijde van de Maas over een frontbreedte van 40 km. Ook Verdun zelf wordt hevig gebombardeerd; de burgerbevolking wordt geheel geëvacueerd. De aanval zelf begint op de rechter Maasoever met het zwaarste bombardement dat tot dusverre ooit in een oorlog was uitgevoerd. Het zal meer dan negen uren duren en zal het meest verschrikkelijke zijn dat men tot dusverre had aanschouwd. Gemiddeld slaan elke minuut veertig zware granaten in.

Een Franse verbindingsofficier van de artillerie schrijft over de beschietingen in zijn dagboek: “De hele dag zitten we ineengedoken. We moeten onze schuilplaats verlaten en ons verstoppen in een grote krater. Overal om ons heen liggen gewonde en stervende soldaten, die we niet eens kunnen helpen. De volgende dag, wanneer de artilleriebeschietingen gestopt zijn, trekken speciaal getrainde Duitse stoottroepen, uitgerust met handgranaten en vlammenwerpers, op richting de vijandige stellingen.

VERDUN maandag, 21 februari 1916

• 04 uur, een zware 380 mm artilleriegranaat ontploft boven de stad.
• 07u12, de stad wordt opnieuw beschoten

·      07u15, de  Franse stellingen en forten in de regio van  Verdun worden bestookt door de Duitse artillerie 

 Vanuit zijn PC in het Bois Des Caures rapporteert Lt. Col. Driant : “Le bombardement à comencé à 07u20.”   

De eerste slag om Verdun, van februari tot december 1916, kan onderverdeeld worden in drie periodes:

1.      Het Duitse offensief van 21/02 tot 06/03/1916.

2.      De eigenlijke uitputtingsslag van 06/03 tot september 1916

3.      Het Frans tegenoffensief oktober tot december 1916.

1. HET DUITS OFFENSIEF

Op maandag 21 februari is het zover, de aanval wordt ingeluid met een nooit eerder gezien artilleriebombardement. ( latere schattingen laten zien dat er op een rechthoek van 500 bij 1.000 meter 80.000 zware granaten gevallen zijn.) Het bombardement is zo hevig dat versterkingscompagnieën soms 8 uur nodig hebben om 3 kilometer vooruit te komen. Een strook van 22 km, van Malancourt tot aan de vlakte van de Woëvre ondergaat het Duitse "Trommelfeuer". Het gaat er vreselijk aan toe! De Franse loopgraven worden compleet verpulverd, telefoonlijnen en geschut volledig vernield. Mannen worden letterlijk aan stukken gescheurd, ze raken bedolven onder de aarde of verdwijnen in het niets bij een voltreffer. Eeuwenoude bomen worden volledig ontworteld en in hun takken hangen menselijke resten. Het lijkt alsof de wereld vergaat. Deze vuurzee duurt meer dan negen heel lange uren. Rond 05 uur gaan drie Duitse legerkorpsen over tot de aanval, tussen Brabant en Ornes, dit is een front van 10 km. De aanval op het Bois d'Haumont wordt ingezet door het VIIe Duitse Legerkorps, het Bois de Caures wordt aangevallen door het XVIIIe Duitse Legerkorps en het Bois de l'Herbebois door het IIIe Duitse Legerkorps. De Duitsers verwachten dat al het menselijke leven verdwenen zal zijn maar tot hun verrassing is het bombardement minder effectief geweest dan verwacht en wordt er van alle kanten hardnekkig en heldhaftige tegenstand geboden. Overlevenden van de Franse 51^e en 72^e D.I.( 51^e en 72^e Infanterie divisie) bieden er de eerste en heldhaftige weerstand De Duitsers gebruiken bij deze aanvallen voor het eerst vlammenwerpers als aanvalswapen. In het bois des Caures proberen de resten van het 56^e  en 59^e  B.C.P. (56^e en 59^e Bataljon jagers te voet) stand te houden. Teruggebracht op 400 man (van 1500) en onder bevel van Lt. Col. Driant ondergaan zij een overmacht van één tegen tien. Als de avond valt is het Bois de Caures (verdedigd door kolonel Driant en zijn Chausseurs) en het Bois de l'Herbebois nog steeds in Franse handen, de Duitse oorlogsmachine hapert. Op de avond van de 21^e februari is enkel het bois d'Haumont in Duitse handen. Dit is een terreinwinst van amper 1200 meter. De Duitse aanval had hier onbelemmerd kunnen doorstoten naar de dorpen Brabant en Samogneux, maar als de toestemming daartoe wordt gegeven is het reeds te donker om verder te gaan en moet de opmars worden gestaakt. Het Franse Hoofdkwartier in Chantilly reageert zeer lauw en het beschouwt de Duitse aanval als een lokale en onbelangrijke gebeurtenis.

Dinsdag 22/02. De helse beschieting begint opnieuw, nog intensiever dan de dag voordien. Ook de linker Maasoever en de sector van de Woëvre (de rechterkant van de Verdun – sallient ) wordt hevig beschoten. ‘s Middags hernemen de Duitse troepen hun aanval. De Duitse aanval concentreert zich nu op het dorp Haumont en het Bois de Caures waar kolonel Driant na zware gevechten wordt omsingeld. Driant sneuvelt, de laatste overgebleven Chausseurs trekken zich, strijdend, terug op het dorp Beaumont. Het dorp Brabant komt zwaar onder Duits vuur te liggen en de Fransen besluiten ’s avonds om tot de evacuatie over te gaan. Aan het einde van de middag zijn het dorp Haumont en het Bois de Caures geheel in handen van de Duitsers. Van de verdedigers van het dorpje Haumont, mannen van het 364e R.I. ( Infanterie regiment), overleven 6 officieren en 50 soldaten het gevecht ...Het Bois de l'Herbebois is echter nog steeds in bezit van de Fransen die hevig tegenstand bieden. Het Franse Hoofdkwartier reageert nog steeds niet: uit de rapporten die binnenkomen, blijkt nog steeds niet dat men de ernst van de situatie onder ogen ziet.
Woensdag 23 februari – Vandaag is er weer zwaar gevochten. Het dorp Brabant valt in Duitse handen dit ondanks de felle tegenstand geboden door het Franse 351^e Infanterie Regiment dat zich nu terugtrekt op Samogneux. De strijd om het Bois de l'Herbebois gaat in alle hevigheid door. De Franse tegenaanval op het Bois de Caures wordt afgeslagen. Vanuit het nabijgelegen Bois de Wavrille vallen de Duitsers vanaf de flank het Bois de l'Herbebois aan. De Franse 51e divisie trekt zich terug maar ze laten de Duitsers toch hevig bloeden bij het innemen van het Bois de Fosses. De strijd om Samogneux is verbeten maar het dorp is nog altijd in Franse handen, maar voor hoe lang nog? De Fransen worden teruggedrongen tot de lijn Samogneux - Beaumont - Ornes. De toestand is kritiek:! De Fransen zijn nu verdreven uit hun eerste verdedigingslijn en hun zwakke tweede en derde verdedigingslijnen zijn geheel verdwenen. Er is nagenoeg niets meer wat de Duitsers nu nog kan stoppen. Op het Franse hoofdkwartier wordt het hen eindelijk langzamerhand duidelijk dat de situatie ernstiger is dan men aanvankelijk dacht. Joffre stuurt een van zijn staf- medewerkers naar Verdun om de situatie ter plekke te beoordelen

Einbruch in die französische Front nördlich Verdun

Vorstoß in 10 Kilometer Breite und 3 Kilometer Tiefe - Über 3000 Franzosen gefangen

Großes Hauptquartier, 23. Februar.
Westlicher Kriegsschauplatz:
Auf den Maashöhen dauerten die Artilleriekämpfe mit unverminderter Stärke fort.
Östlich des Flusses griffen wir die Stellungen an, die der Feind etwa in Höhe der Dörfer Consenvoye-Azannes seit anderthalb Jahren mit allen Mitteln der Befestigungskunst ausgebaut hatte, um eine für uns unbequeme Einwirkung auf unsere Verbindungen im nördlichen Teil der Woevre zu behalten. Der Angriff stieß in der Breite von reichlich 10 Kilometer, in der er angesetzt war, bis zu 3 Kilometer Tiefe durch. Neben sehr erheblichen blutigen Verlusten müßte der Feind mehr als 3000 Mann an Gefangenen und zahlreiches noch nicht übersehbares Material ein.
Im Oberelsaß führte der Angriff westlich Heidweiler zur Fortnahme der feindlichen Stellungen in einer Breite von 700 und einer Tiefe von 400 Meter, wobei etwa 80 Gefangene in unserer Hand blieben.
In zahlreichen Luftkämpfen jenseits der feindlichen Linie behielten unsere Flieger die Oberhand. Oberste Heeresleitung

Bodemvondsten tonen aan  dat er in de prehistorie al sprake is van menselijke activiteit in de omgeving van Verdun. Primitieve overblijfse­len getuigen van activiteiten rond de Maasstad.Al in de derde eeuw voor Christus vestigen Galliërs zich in Verdun, dit binnen een versterking. De naam Verdun stamt dan ook uit die tijd en betekent “sterke vesting”. Verdun ligt tegen een heuvelrug aan de oevers van de Maas, dit is een strategische ligging die de geschiedenis van de stad sterk zal bepalen.

Na de nederlaag van de Galliërs tegen de Romeinen breidt Virodunum Castrum (= Verdun, de legerplaats) zich gestadig uit in zijn rol als handelscentrum voor de streek. De Romei­nen brengen de inwoners van Verdun voorspoed. De stad wordt een distributiecentrum voor de verre omgeving. De Rue Mazel herinnert ons nog aan,die vroegere tijd, de naam van de straat is een afgeleide van macellum of macellus hetgeen levensmiddelenhal betekent. Tot op de dag van vandaag is er in de  Rue de Ru, het verlengde van de Rue Mazel, een overdekte markt waar levensmiddelen en andere marktartikelen verkocht worden .De voorspoed van de stad werkt als lokaas op Attila de Hun die in het jaar 450 na Christus tevergeefs de stad probeert in te nemen. Het lukt hem niet om de stad te veroveren maar de landerij­en en de bebouwing eromheen worden wel met de grond gelijkgemaakt. De veroveringstocht van de Hunnen zorgt voor een volksverhuizing binnen Europa.

Verdun wordt nu een deel van het Frankische Rijk en wordt vervolgens opgenomen in het Karolingische Rijk. Karel de Grote is naamgever van deze dynastie. Tot de dood van Lodewijk de Vrome, Karels jongste zoon, zal het immense Karolingische Rijk stand hou­den. In 843 besluiten de drie erfgenamen van Lodewijk, door middel van het Verdrag van Verdun, het voormalige rijk van Karel de Grote in drie stukken op te delen. Verdun ligt in het gebied dat Lotharius 1 toegewezen krijgt. Reeds in 855 sterft hij. Zijn rijk wordt  nu ook opgedeeld door zijn drie zonen. Verdun komt onder heerschappij van Lotharius Il en zal dit blijven tot aan zijn dood in 869. Vanaf dat jaar zal het bisdom Verdun een tijdlang onder Franse en een tijdlang onder Germaanse heerschappij vallen.

Na 925 breekt een periode van duidelijkheid aan. De Duitse keizer Hendrik de Eerste neemt Lotharingen, waar Verdun deel van uitmaakt, op in het Heilige Roomse Rijk (= het Germaanse Rijk, het latere Duitsland). Meer dan zes eeuwen zal Verdun Duits zijn, pas vanaf 1552 wordt Verdun opnieuw Frans grondgebied. Dat jaar lukt het de Fran­se koning Hendrik II de bisdommen Verdun, Toul en Metz in zijn invloedssfeer te krijgen. De Vrede van Munster, in 1648, bevestigt dat deze steden nu definitief bij Frankrijk horen.

…..Ze hadden een beruchte heuvel veroverd, ze hadden in loopgraven en gaten gestaan die nu eens Frans en dan weer Duits waren, loopgraven en gaten die soms helemaal vol lagen met Duitse en Franse lijken in verschillend stadium van ontbinding, eens levende mannen die bij duizenden om het bezit van deze, reeds voor een gedeelte uit lijken bestaande heuvel hadden gevochten, een gevecht waarna ook zij, broederlijk verenigd, lagen te rotten….. 
(Georges Blond – Verdun)

Op 4 augustus 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog en tegen het einde van datzelfde jaar is de oorlog vastgelopen in een onbewegelijke loopgravenoorlog. In 1915 worden vele pogingen ondernomen om een beslissende doorbraak te forceren. Deze inspanningen  mislukken echter allemaal en ze leveren alleen maar afschuwelijke verliescijfers op. Beide partijen zijn ervan overtuigd dat het jaar 1916 hun de beslissende overwinning zal opleveren. Duitsland denkt deze te bereiken bij Verdun. De geallieerden willen deze overwinning realiseren met een gezamenlijke Frans-Britse actie aan de Somme!

Verdun is het symbool geworden van de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog, van de zinloze slachtpartijen, de eindeloze opoffering van mensenlevens in de strijd om een paar vierkante kilometer grond. Verdun is het symbool van de totale vernietiging!

Het verhaal over de Slag bij Verdun gaat over verschrikkingen en zinloosheid van de loopgravenoorlog, de vleesmolen van Verdun die ontaardt in een 'Materialschlacht' waarin de mens tot moes wordt vermalen door de Koningin van het slagveld, de artillerie.
We kunnen ons nauwelijks iets voorstellen bij de gruwelen van het slagveld van de Hel van Verdun , het strijdtoneel waar mannen rondkruipen in een wereld zonder enig houvast . En indien ze overleven, hoe kunnen ze blijven geloven in het leven wanneer ze de verschrikkingen ervan onder ogen hebben gezien? Hoe kan deze bestialiteit ooit nog samengaan met het normale leven, met schoonheid, liefde en levenslust?