Een vegetarische levensstijl is niet per definitie goed voor het milieu, zo blijkt uit een studie van de Britse Cranfield University uitgevoerd op vraag van WWF. Vooral de vegetarische vleesvervangers, een belangrijke bron van proteïnen, zouden een zware ecologische voetafdruk hebben.
Uit de studie bleek dat massaal overschakelen van runds- en lamsvlees op soja, tofu en quorn zou leiden tot een toename van de landbouwgrond, wat een risico inhoudt voor het regenwoud. Het verbouwen van vleesvervangers is ook erg energie-intensief, en de afgewerkte producten zijn vaak bereid.
Ver weg Een ander element is dat de basisingrediënten voor de vleesvervangers vaak ergens ver weg worden verbouwd, Latijns-Amerika bijvoorbeeld, terwijl vlees 'van eigen bodem komt', hoewel dat lang niet altijd het geval is. Argentinië bijvoorbeeld voert veel rundsvlees uit naar Westerse landen. De studie merkt dan ook op dat Groot-Brittannië de ecologische voetafdruk van Britse voedingsconsumptie onderschat omdat exportgoederen niet werden meegerekend.
Brood en pasta "Vleesvervangers zijn voor sommige mensen het symbool voor milieuvriendelijkheid, maar dat is niet noodzakelijk het geval. Meer brood, pasta en aardappelen eten in plaats van vlees, is wél milieuvriendelijker", aldus auteur Donal Murphy-Brokern. Veronderstellingen Vegetarische organisaties en WWF laten zich dat niet zomaar zeggen. "De cijfers in deze studie zijn gebaseerd op onzekere veronderstellingen van hoe vegetariërs hun dieet opbouwen en hoe de voedingsindustrie zal reageren op een wijziging in de vraag. Als je je ecologische voetafruk wil verkleinen door vegetariër te worden, is het uiteraard geen goed idee om op hoogbereide producten te steunen. Dat neemt echter niet weg dat de vleesindustrie enorme schade aanbrengt, en dat een plantaardig dieet goed is voor mens, dier én milieu", reageert Liz O'Neill, woordvoerster van de Vegetarian Society. De woordvoerder van WWF merkt op dat vleesproductie veel methaangas de lucht in stuurt, wat schadelijker is voor het broeikaseffect dan CO2. Bovendien verbruikt het veel water. Oorzaak én oplossing Een recent onderzoek van de VN rapporteert dat de vleesindustrie een van de grote veroorzakers is van veel milieuproblemen, waaronder global warming, erosie, water- en luchtvervuiling en een verlies van biodiversiteit. De industrie alleen zou verantwoordelijk zijn voor 18 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Maar de vleesindustrie kan ook potentieel veel bijdragen aan het oplossen van de milieuproblemen, zo zegt het VN-rapport, en met relatief weinig kosten kunnen grote verbeteringen gebeuren. Eigen keuze Of een vegetarische levensstijl dus 'ecovriendelijk' is of niet, is afhankelijk van wat je eet om het vlees te vervangen. Net zoals een vegetarisch dieet niet noodzakelijk gezond is, als het enkel uit paprikachips en vierkazenpizza's bestaat. (edp)
Levend gegrilde vis (geserveerd met 't hart bloot) en andere Chinese favorieten
De Napoleonvis (Cheilinus undulatus) is één van de wonderen van de oceaan. Dit magnifieke dier kan meer dan twee meter lang worden en bijna 200 kilo wegen. Je vindt hem langs koraalrifhellingen en in lagunes in de tropische zeeën. Beter: je vond hem daar. Want de lippen van de vis zijn voor de Chinezen een lekkernij. Je betaalt er tot 200 euro voor in de meest exclusieve restaurants in Hong Kong, Shanghai of Peking. Resultaat: tussen 1995 en 2003 verdwenen 99 procent van de Napoleanvissen uit onze oceanen.
Status is belangrijk voor Chinezen en daarom kan een restaurant in Hong Kong "Levend geroosterde Napoleonvis, geserveerd met het hart bloot" serveren. Er zijn blijkbaar genoeg idioten die daar 2.000 euro voor willen neertellen. Moeilijk te vangen is een Napoleonvis niet. Ik heb het geluk gehad er eentje tegen te komen onderwater: hij was erg nieuwsgierig, naderde tot op een paar meter en nam rustig de tijd om me te observeren.
In de meeste Aziatische landen zijn de boetes voor dynamietvissen belachelijk. Een Filipinijnse visser die makkelijk 50 euro per dag kan verdienen door in het rif met dynamiet te vissen, hangt een boete van 7,50 euro boven het hoofd indien betrapt. Alleen Indonesië heeft echt zware straffen.
De voorkeur van Chinezen voor bizar eten is legendarisch. De Cantonezen lachen wel eens met hun vraatzucht: "als het poten heeft en geen tafel is, dan eten we het op" luidt het. Neem het gerecht Three Scream Mice (Muis die drie keer gilt). De eerste schreeuw: wanneer je een baby-muis vastpakt met je chopsticks. De tweede: wanneer je ze dipt in chilisaus. De derde: wanneer je er in bijt.
Chinezen hebben veel vertrouwen in het idioom dat iets kostbaar is als het zeldzaam is. Het eten van rare, exclusieve en dure dingen is volgens hen een weerspiegeling van hun rijkdom en sociale status. Daarnaast is er nog een flinke portie (bij)geloof. Onbewezen geneeskundige krachten bijvoorbeeld. En ook altijd populair: afrodisiaca.
De jaren zeventig zagen de geboorte van vissen met cyanide. De vissers gooien cyanide in het water, of duikers spuiten de inhoud van een flesje met platgedrukte natriumcyanidetabletten rond. De verdoofde vissen worden opgeschept en levend bewaard in ondiepe atollen. Kopers die komen invliegen vanuit Hong Kong, Taiwan, Singapore of China kiezen er de mooiste exemplaren uit. Die belanden in aquaria in restaurants, waar de klant ze voor het uitkiezen heeft. Jaarlijks wordt 20.000 ton levend bewaarde koraalvis verorberd in de restaurants van Hong Kong.
Zoals alles waar veel geld mee valt te verdienen, is ook de vangst van koraalvissen een zaak van de maffia geworden. Lyle en zijn zonen worden voortdurend met de dood bedreigd, een paar keer is er ook effectief geprobeerd hen om te brengen. Zo werd er geknoeid met de remmen van de wagen van mama Bev, die gelukkig maar licht gewond geraakte bij het ongeval dat daaruit volgde.
Voor elke vis die levend gevangen wordt met cyanide, sneuvelt een vierkante meter van het koraalrif waarin hij leefde. Een gedynamiteerd koraalrif kan opnieuw groeien, wanneer cyanide wordt gebruikt, is het over and out. Algen en bacteria kolonizeren het aangetaste stuk koraal, en een week later is het onherstelbaar dood.
De cyanide in de vis gaat daarentegen wel snel uit het lichaam van de gevangen vissen. Het eten ervan bezorgt de restaurantbezoeker dus geen problemen. Voor de vissers is dat niet het geval. Velen worden ziek, geraken uiteindelijk verlamd. Het aantal misvormde baby's en kinderen met genetische afwijkingen dat rondloopt in vissersdorpen in de Filipijnen, Indonesië en Papoea-Nieuw Guinea is ontstellend.
Dynamiet en cyanide schakelen dat proces in overdrive. De snelheid waarmee dat gebeurt is verbazingwekkend: de Dong Sha-atol, een stukje paradijs op 300 kilometer van Hong Kong, veranderde na 250 ton cyanide en vijf ton dynamiet van wat één van de belangrijkste kraamkamers voor vissen in de Zuid-Chinese Zee was in een onderwaterwoestijn in amper vijf jaar.
In 2006 werd voor de westkust van Papoea-Nieuw-Guinea een nieuw ecosysteem ontdekt, Bird's Head. Marinebiologen waren euforisch, ze telden meteen al 52 nieuwe diersoorten en koralen. Hoe snel die in de vistanken van Chinese restaurants zullen belanden? Wel, de dag na de publicatie van de ontdekking begonnen Chinezen en Koreanen te lobbyen bij de regering in Port Moresby voor visvergunningen. Status is belangrijk voor Chinezen en daarom kan een restaurant in Hong Kong "Levend geroosterde Napoleonvis, geserveerd met het hart bloot" serveren. Er zijn blijkbaar genoeg idioten die daar 2.000 euro voor willen neertellen. Moeilijk te vangen is een Napoleonvis niet. Ik heb het geluk gehad er eentje tegen te komen onderwater: hij was erg nieuwsgierig, naderde tot op een paar meter en nam rustig de tijd om me te observeren. Waarom de zaken moeilijk maken? Gooi er dynamiet op! In de wereld van de commerciële visserij geldt echter de wet: waarom de zaken moeilijk maken. De Napoleonvis, net als de reuzentandbaars (Epinephelus lanceolatus), de grootste beenvis van de koraalriffen (tot 2,7 meter groot en dan weegt hij 600 kilo), en een hoop ander koraalvissen die te mooi zijn om op te eten, zijn het slachtoffer geworden van twee van de meest vernietigende vormen van visserij: vissen met dynamiet en cyanide. Gepionierd en geperfectioneerd vanuit Hong Kong. Correctie: blast-fishing werd "per ongeluk" ontdekt door Amerikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog tijdens de campagne in de Stille Oceaan. Wanneer ze een handgranaat in een koraalrif gooiden, verdoofde dat honderden vissen, die aan de oppervlakte kwamen drijven en makkelijk op te scheppen waren. Pedro Blanco Vissers uit Hong Kong konden niet aan handgranaten geraken, maar wel aan dynamiet. Ground Zero werd Pedro Blanco, een geïsoleerde rots, omringd door koraal, 85 kilometer ten oosten van Hong Kong. Het krioelde er van de makaira's (zwaardvissen), reuzenmanta's, octopussen en zeeschildpadden. Van april tot augustus kwamen er walvishaaien, enorme scholen barracuda's en duizenden tonijnen langs. Nu vinden duikers er bijna alleen nog zee-egels. De jongste jaren patrouilleert het Guangdong Marine Fisheries and Agricultural Bureau Pedro Blanco. Sinds 2004 zelfs wekelijks. Maar volgens een rapport van de kustwacht is het "erg moeilijk om dynamietvissers op heterdaad te betrappen" want het gaat hier om "een erg geïsoleerd gebied". Dat laatste is iets waar de dynamietvissers duidelijk minder moeite mee hebben. Boete: 7,5 euro Bovendien, zelfs als ze betrapt worden, so what? In de meeste Aziatische landen zijn de boetes voor dynamietvissen belachelijk. Een Filipinijnse visser die makkelijk 50 euro per dag kan verdienen door in het rif met dynamiet te vissen, hangt een boete van 7,50 euro boven het hoofd indien betrapt. Alleen Indonesië heeft echt zware straffen. Malediven Sinds de jaren vijftig draait het dynamietvissen op de bizarre smaak van Chinezen. Eerst in Hong Kong, maar nu ook in de rest van China, waar er een nieuwe klasse van rijken ontstaan. Ook in Taiwan en Singapore ontstond een markt. De riffen in de buurt geraakten uitgeput, en dus spreidde de praktijk zich uit, tot zelfs de Malediven, 4.500 kilometer westwaards. Three Scream Mice De voorkeur van Chinezen voor bizar eten is legendarisch. De Cantonezen lachen wel eens met hun vraatzucht: "als het poten heeft en geen tafel is, dan eten we het op" luidt het. Neem het gerecht Three Scream Mice (Muis die drie keer gilt). De eerste schreeuw: wanneer je een baby-muis vastpakt met je chopsticks. De tweede: wanneer je ze dipt in chilisaus. De derde: wanneer je er in bijt. Wat je eet, toont hoe rijk je bent "Chinezen hebben iets met het eten van nog levende dieren", bevestigt Jiang Liyang, een culinair wetenschapper uit Shanghai ons. "Chinezen hebben veel vertrouwen in het idioom dat iets kostbaar is als het zeldzaam is. Het eten van rare, exclusieve en dure dingen is volgens hen een weerspiegeling van hun rijkdom en sociale status." Daarnaast is er nog een flinke portie (bij)geloof. Onbewezen geneeskundige krachten bijvoorbeeld. En ook altijd populair: afrodisiaca. San nak-ji en zhui xia Liang heeft nog wel wat voorbeelden. Zo is er volgens hem in de provincie Henan een gebruik waarbij kokend water over een levende ezel wordt gegoten, en meteen daarna gaat het mes in het beest. "Maar", grapt Liyang, "de Koreanen zijn nog erger." Die hebben bijvoorbeeld san nak-ji, wanneer een levende octopus voor je ogen in mootjes wordt gehakt. Het is de bedoeling om de tentakels te eten terwijl ze nog kronkelen. Grondig kauwen is de boodschap. Liyang stelt ons voor om zhui xia met hem te gaan eten, garnaal gemarineerd in sterke drank of rijstwijn. In Shanghai is zhui xia pas echt goed als de garnaal nog leeft als je hem in je mond steekt. Doe het met cyanide De jaren zeventig zagen de geboorte van vissen met cyanide. De vissers gooien cyanide in het water, of duikers spuiten de inhoud van een flesje met platgedrukte natriumcyanidetabletten rond. De verdoofde vissen worden opgeschept en levend bewaard in ondiepe atollen. Kopers die komen invliegen vanuit Hong Kong, Taiwan, Singapore of China kiezen er de mooiste exemplaren uit. Die belanden in aquaria in restaurants, waar de klant ze voor het uitkiezen heeft. Jaarlijks wordt 20.000 ton levend bewaarde koraalvis verorberd in de restaurants van Hong Kong. De familie Squire Big business. In Cairns, aan het Great Barrier Reef in Australië, praatten we met Lyle Squire, oprichter van Cairns Marine. Cairns Marine levert vissen aan aquaria in de hele wereld. Van clownvisjes tot haaien. Ze vangen die op een duurzame manier, maar kweken ze ook. Het is een schitterend familiebedrijf, en wanneer Lyle straks op pensioen gaat zijn Bev, staan zonen Lyle Junior en Cadel klaar om de fakkel over te nemen. De duurzame instelling van de familie Squire, en hun succes, maakt ze niet populair. Zoals alles waar veel geld mee valt te verdienen, is ook de vangst van koraalvissen een zaak van de maffia geworden. Lyle en zijn zonen worden voortdurend met de dood bedreigd, een paar keer is er ook effectief geprobeerd hen om te brengen. Zo werd er geknoeid met de remmen van de wagen van mama Bev, die gelukkig maar licht gewond geraakte bij het ongeval dat daaruit volgde. Bodyguards Lyle en Cadel hebben zijn tijdens hun trips op zee al verschillende keren met wapens bedreigd. Op Lyle senior werd zelfs geschoten toen hij op de Filipijnen probeerde vissers te overtuigen om te stoppen met destructief vissen. Onverstoord zette hij zijn missie verder, de Filipijnse overheid wou hem geen bescherming geven, dus kocht hij vier soldaten om die de rest van de reis bodyguard speelden. Onherstelbaar Voor elke vis die levend gevangen wordt met cyanide, sneuvelt een vierkante meter van het koraalrif waarin hij leefde. Een gedynamiteerd koraalrif kan opnieuw groeien, wanneer cyanide wordt gebruikt, is het over and out. Algen en bacteria kolonizeren het aangetaste stuk koraal, en een week later is het onherstelbaar dood. Misvormde baby's De cyanide in de vis gaat daarentegen wel snel uit het lichaam van de gevangen vissen. Het eten ervan bezorgt de restaurantbezoeker dus geen problemen. Voor de vissers is dat niet het geval. Velen worden ziek, geraken uiteindelijk verlamd. Het aantal misvormde baby's en kinderen met genetische afwijkingen dat rondloopt in vissersdorpen in de Filipijnen, Indonesië en Papoea-Nieuw Guinea is ontstellend. Koraalriffen zijn sowieso al bedreigd. Global warming zorgt voor warmer en zuurder zeewater dat de koralen doet sterven. Vervuiling die via rivieren in zee komt, is nog nefaster. Tachtig procent van de koraalriffen in de tropen sinds de tijd dat Darwin ze bestudeerde en er de grondlag in vond voor zijn Origin of Species. Overdrive Dynamiet en cyanide schakelen dat proces in overdrive. De snelheid waarmee dat gebeurt is verbazingwekkend: de Dong Sha-atol, een stukje paradijs op 300 kilometer van Hong Kong, veranderde na 250 ton cyanide en vijf ton dynamiet van wat één van de belangrijkste kraamkamers voor vissen in de Zuid-Chinese Zee was in een onderwaterwoestijn in amper vijf jaar. Bird's Head In 2006 werd voor de westkust van Papoea-Nieuw-Guinea een nieuw ecosysteem ontdekt, Bird's Head. Marinebiologen waren euforisch, ze telden meteen al 52 nieuwe diersoorten en koralen. Hoe snel die in de vistanken van Chinese restaurants zullen belanden? Wel, de dag na de publicatie van de ontdekking begonnen Chinezen en Koreanen te lobbyen bij de regering in Port Moresby voor visvergunningen. (mvl)
Luchtvaartsector zet miljoenen levens op het spel in VS
Amerikaanse vliegtuigmaatschappijen vlogen tijdens de afgelopen zes jaren minstens 65.000 maal met toestellen die technisch niet in orde waren. Op die manier werd mogelijk het leven van miljoenen passagiers in gevaar gebracht. Dat heeft een onderzoek van de krant USA Today aan het licht gebracht.
Na een onderzoek dat zes maanden in beslag nam, rapporteerde USA Today de opmerkelijke resultaten over het gebrek aan veilgheid in het Amerikaanse luchtruim. Het bleek dat vliegtuigen toch mochten opstijgen na de melding van belangrijke defecten aan bijvoorbeeld het roer of één van de motoren. Als er al herstellingen gedaan werden, gebeurden die vaak door ongekwalificeerde technici. Passagiers werden nooit op de hoogte gebracht van enige problemen en ook de Federale Luchtvaartautoriteit (FAA) werd meestal niet ingelicht. Boetes De FAA legde nochtans in die periode voor een bedrag van 13 miljoen euro boetes op aan Amerikaanse maatschappijen die de veiligheidsvoorschriften overtraden. Het rapport laat echter uitschijnen dat de maatschappijen gewoon bleven doorvliegen met de onveilige toestellen na het betalen van de boete. Onbekwaam Het uitbesteden van herstellingswerken aan onbekwame technici wordt aangehaald als de belangrijkste reden van het grote veiligheidsprobleem in de Amerikaanse luchtvaartsector. "Vele herstellingen zijn niet goed uitgevoerd waardoor toestellen die eigenlijk niet luchtwaardig zijn, toch opstijgen", vertelt voormalig vliegtuigmechanicien John Goglia. Geen fataal ongeluk De Amerikaanse luchtvaartautoriteit verklaart dat ze nochtans zeer hoge veiligheidsstandaarden hanteert en benadrukt dat meer dan 63 miljoen vluchten veilig op hun bestemming geraakten tijdens de onderzochte periode. "Sinds januari 2000 is er in het Amerikaanse luchtruim geen enkel fataal ongeluk gebeurd dat te wijten is aan technische problemen ", besluit de woordvoerder van de FAA. (hlnsydney/kve)
De bemanning van de combinatie Endeavour/Internationaal Ruimtestation ISS is er in geslaagd de waarnemingstoren Cupola een nieuwe plaats te geven op de vorige week nieuw aangehechte module Tranquility, zo heeft de NASA bekendgemaakt.
Moeilijke klus Niet zonder moeite werd de Cupola met de robotarm van het ISS naar de naar de Aarde gerichte zijde van de Tranquility overgebracht en vastgemaakt. De Tranquility is daarmee "een kamer met uitzicht" geworden, aldus de NASA. Rondom de Cupola zijn zes trapeziumvormige ramen, terwijl het cirkelvormige raam "boven" het grootste is dat ooit de ruimte is ingegaan. De ramen kunnen in de ruimte worden vervangen. Om thermische redenen zullen ze echter niet permanent open zijn.
Aardobservatie Tot twee astronauten kunnen in de Cupola vertoeven en zoals een kraanman vanuit zijn cabine toezien op externe robotica, ruimtewandelingen, koppelingen enzovoort. Er zal ook wetenschap in bijvoorbeeld de vorm aardobservatie mogelijk zijn. Wellicht hét belangrijkste facet aan de 20 miljoen euro kostende Cupola is psychologisch: het panoramisch zicht op de Aarde. Verhaert in Kruibeke ontwierp naar eigen zeggen de outfitting van panelen en beschermingsdeksels voor de ramen. (belga/vsv)
LEUVEN - In Leuven is zondagavond de achtste editie van Kulturama afgerond. De jaarlijkse cultuurhoogdagen, met meer dan 150 activiteiten over vier dagen, waren goed voor circa 24.000 toeschouwers. Ondanks het winterse weer ligt dit cijfer in de lijn van de verwachtingen, zo maakten de organisatoren bekend.
Driekwart van de concerten was zo goed als uitverkocht. Een traditionele publiekslieveling was Artefact, een prikkelend festival voor mediakunst. Dit jaar lag de focus op de afwezigheid van documenten en data in archieven en databanken.
Het nieuwe museum M deed voor het eerst mee. De expo 'Parallellepipeda: over kunst en wetenschap' werd omkaderd met gesprekken en lezingen. La Petite Bande speelde het eerste concert in het museum.
Kulturama was ook het debuut van Marco Mertens als stadsfotograaf. Hij startte met een primeur: een fotoreeks van interessante Leuvenaars die werd gedrukt met lichtgevende inkt. Spitstechnologie van Lumoza, een spin-off van IMEC
Tienen
