TIENEN DRAAIT ROND Tienen - Tintelende stad -
Suikerstad -mijn stad -
17-01-2011
Ruud Hendrickx
Ruud Hendrickx ziet toe op taal bij VRT
'Ik ben er op de eerste plaats om mensen te helpen, niet om ze op de vingers te tikken.' Dat zegt VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx (46).
Zo'n taaladviseur is overigens een typisch Vlaams verschijnsel. Ook VTM heeft er een. Maar bij andere omroepen in Europa bestaat de functie niet.
Ruud Hendrickx woont in Herent en groeide op in Tienen. Daar kreeg hij de liefde voor de taal te pakken. 'Toen ik van school kwam, zat ik op de schoot van mijn overgrootvader gefascineerd te kijken naar de ondertitels op de televisie-uitzendingen van de BRT. Die zinnetjes onder aan het scherm spraken tot mijn verbeelding.'
De fascinatie voor taal bleef, ook later toen Hendrickx naar de middelbare school ging. Daar deed zijn leraar Nederlands Paul Kempeneers de vonk overslaan. 'Tijdens het laatste jaar secundair in de Provinciale Normaalschool trok hij met ons naar de markt van Tienen om er te luisteren naar wat mensen vertelden en vooral hoe ze dat deden. Paul Kempeneers was geboeid door taalkunde. Door hem ging ik in Leuven Germaanse filologie studeren, waar ik koos voor de richting algemene taalwetenschap.'
Na zijn studie bleef Ruud Hendrickx drie jaar aan de slag als medewerker van Guido Geerts, hoogleraar Nederlandse taalkunde. Hij deed er onder meer onderzoek naar het verband tussen het taalniveau van eerstejaarsstudenten en hun slaagkansen. De resultaten van dat onderzoek waren er nog niet toen hij in 1990 de KU Leuven verliet om bij de VRT aan de slag te gaan als eindredacteur vertaling en ondertiteling. 'Bij de vertalingen vroegen we ons af: is het juist wat er staat en ligt het goed in de mond, want het gaat tenslotte over spreektaal. Bij de ondertiteling moesten we uiteraard ook letten op spelfouten.'
Niet bij de BBC
Toen taaladviseur Eugène Berode (ook een Tienenaar) in 1998 met pensioen ging, vroeg de VRT zich af of de functie door één persoon zou worden ingevuld of door een team. Uiteindelijk koos de openbare omroep ervoor om opnieuw met één gezicht naar buiten te komen: Ruud Hendrickx. 'Maar het werk doe ik niet alleen. Er is een werkgroep waarin een dertigtal mensen zitten die er mee op toezien dat het taalcharter in hun afdeling wordt nageleefd. Maar de uiteindelijke verantwoordelijkheid ligt bij de programmamakers zelf.'
De VRT heeft als taaladviseur Ruud Hendrickx. Bij VTM ziet Jan Schoukens erop toe dat de taal die op de commerciële zender wordt gesproken, voldoet aan de norm. 'Die functie was er van bij de oprichting van VTM', zegt Hendrickx. 'Ook De Standaard en Het Nieuwsblad hadden met Ludo Permentier (uit Hoegaarden) een taaladviseur in de redactie. Maar het blijft uniek in Europa. Onlangs hebben we het nog gevraagd op een vergadering van de European Broadcasting Union (EBU) en daar bleek dat andere Europese omroepen zo'n functie niet hebben. Ook de BBC heeft geen taaladviseur.'
Hier Spreekt Men Nederlands
De reden waarom Vlaamse omroepen een taaladviseur hebben, heeft te maken met de positie van het Nederlands in Vlaanderen. Van het moment dat het Nederlands naast het Frans de officiële taal werd in België, was er naast de dialecten ook behoefte aan een standaardtaal. Tot de jaren negentig gold daarvoor de norm van Nederland. Vlaanderen spiegelde zich aan het Nederlands boven de Moerdijk. Tot enkele jonge taalkundigen - waaronder Ruud Hendrickx - vonden dat er ook erkenning moest zijn voor de Vlaamse variant van de standaardtaal.
'Dat was toen revolutionair', vertelt Hendrickx. 'Tot dan toe werd in Vlaanderen gestreefd naar de Noord-Nederlandse norm. In 1998 hebben we het bestaansrecht van de Belgische variant in het taalcharter van de VRT gezet. In 2007 verdween het eruit omdat het zo vanzelfsprekend was geworden. Ook de Taalunie heeft nu een meerpolige visie op de standaardtaal en erkent zowel de Nederlandse, de Vlaamse als de Surinaamse variant.'
Niet enkel de visie op de standaardtaal, ook de manier waarop met taalzuivering wordt omgegaan, is geëvolueerd. Ook bij de VRT.
In de tijd van Berode werden medewerkers op hun taalfouten gewezen via de beruchte blauwe briefjes. 'Nu willen we op de eerste plaats hulp bieden', zegt Hendrickx. 'Niet mensen op de vingers tikken. Zo ben ik vaak het eerste proefkonijn om de tekst van een documentaire op zijn helderheid en duidelijkheid te checken. Niet enkel bij de VRT, ook in de maatschappij is dat opgeheven vingertje verdwenen. In de jaren zestig waren er in de scholen ABN-kernen die het Algemeen Beschaafd Nederlands promootten en hadden Joos Florquin, Fons Fraeters en Annie Van Avermaet op de BRT de rubriek Hier Spreekt Men Nederlands, waarin ze de kijkers vertelden wat ze wel en niet moesten zeggen.'
'Nu nemen we een voorzichtigere houding aan. Omdat taal evolueert, is het niet altijd vanzelfsprekend wat standaardtaal is en wat niet. We hanteren binnen de VRT de vuistregel: je mag de kijker niet ergeren, want een geërgerde kijker kijkt niet naar wat je vertelt. Voor radio geldt uiteraard hetzelfde: als je met een woord een grote groep luisteraars irriteert, gebruik het dan niet want dan breng je je boodschap niet over. Zo zijn groter dan of groter als voor taalkundigen beide even goed. Maar omdat iemand in de zeventiende eeuw bedacht heeft dat enkel groter dan correct is, storen veel mensen zich eraan als je groter als gebruikt. Luisteraars en kijkers houden ook niet van clichés. Uitdrukkingen als naar de toekomst toe en ik heb zoiets van kan je beter mijden.'
De gevoeligheid is generatiegebonden. Zo storen oudere luisteraars en kijkers zich nog wel aan het verkeerd gebruik van 'noemen' in de betekenis van 'heten', maar jongeren liggen er niet wakker van. 'Als die oudere generatie sterft, zal de gevoeligheid daarvoor vermoedelijk mee verdwijnen', zegt Hendrickx.
Taaltips worden via mail naar iedereen binnen de VRT verspreid. Maar ook buitenstaanders kunnen zich gratis op die taalmail abonneren. 'Dat zijn er intussen twintigduizend', zegt Hendrickx. 'En de vragen naar advies zijn heel anders. VRT-medewerkers vragen meestal hoe een woord wordt uitgesproken, gebruikers van buitenaf willen weten hoe het wordt geschreven.'
Gratis abonneren op de VRT-taalmail kan via vrttaal.net.
De Gentse haven sloeg in 2010 één miljoen ton meer over dan het vorige recordjaar 2008. Met 48 miljoen ton totale goederenoverslag kende de haven een groei van bijna een derde tegenover het crisisjaar 2009.
"Dit overtreft onze stoutste dromen", aldus havenschepen Christophe Peeters (Open Vld). "Zowel de goederenoverslag via de zeevaart als via de binnenvaart boekt ongeziene groeicijfers. Ook de export van goederen registreerde een record en bovendien blijkt de diversiteit van de haven een grote troef te zijn om meer overslag te boeken."
Met één miljoen ton meer overslag in 2010 overtreft Gent het recordjaar 2008 (47 miljoen ton). Het totale goederenverkeer steeg met 29 procent tot 48 miljoen ton in vergelijking met 2009. De goederenoverslag via zeevaart kende een ongeziene groei van 31 procent: van 20,8 miljoen ton naar 27,3 miljoen ton. Ook de overslag via binnenvaart kende een grote groei van 25,5 procent: van 16,5 miljoen ton naar 20,7 miljoen.
"Hiermee neemt het belang van de haven van Gent als knooppunt tussen zeevaart en binnenvaart almaar toe. Er worden dan ook meer goederen via binnenvaart doorgevoerd naar het achterland."
Export via zeeschepen
Het nieuwe record werd vooral behaald door de toename van de export via zeeschepen: de voorbije zes jaar steeg het aandeel van 20 procent naar 25 procent.
"We willen groeien naar een stabiele 50 miljoen ton, maar elke ton die erbij komt is niet alleen goed voor de cijfers, maar ook voor de toegevoegde waarde en de tewerkstelling."
De hele Leuvense binnenstad - dit is het volledige gebied binnen de ring - wordt vanaf 30 januari zone 30. Het stadsbestuur wil met deze maatregel de leefbaarheid in het stadscentrum verhogen. Ook in sommige deelgemeenten wordt op termijn zone 30 ingevoerd. Rond de zomer komt een groot stuk van Kessel-Lo als eerste aan bod, zeggen de schepenen Dirk Robbeets (sp.a) en Herwig Beckers (CD&V).
Schepen van Openbare Werken Dirk Robbeets wijst erop dat het stadsbestuur de invoering van deze maatregel al jaren voorbereidde door heel wat straten en pleinen opnieuw aan te leggen om ze veiliger te maken voor voetgangers en fietsers.
Op enkele plaatsen waar nu nog sneller gereden wordt dan 30 kilometer per uur, staan overigens nog werkzaamheden op stapel. Zo zal het autoverkeer op de Bondgenotenlaan sterk verminderen eens het Fochplein opnieuw is aangelegd en een stuk van de aanpalende Tiensestraat verkeersvrij is gemaakt.
Dertig doet deugd
De invoering van de zone 30 gaat gepaard met een grote communicatiecampagne met als centrale slogan 'dertig doet deugd'. Winkelende bezoekers van de binnenstad zullen lolly's krijgen om aan te geven dat het stadsbestuur met de zone 30 een rustige, ontspannen stad nastreeft.
De politie zal de normale controles uitvoeren, maar het is volgens schepen van Mobiliteit Herwig Beckers zeker niet de bedoeling om "de naleving van deze maatregel er repressief in te stampen".
Openbaarvervoermaatschappij De Lijn sensibiliseert haar chauffeurs om de snelheidsbeperking minutieus na te leven.
De grootste klok van de Dom in Keulen, ook wel Dikke Peter genoemd, heeft zijn klepel verloren. Volgens het aartsbisdom ontstond het probleem tijdens het luiden van de bellen voor Driekoningen.
De klepel is volgens diaken Raimund Witte in twee delen gebroken. Voor de reparatie moet een smid in de arm worden genomen. Experts zullen vrijdag onderzoeken hoe groot de schade precies is. Grootste ter wereld De kerkklok in de Dom is de grootste ter wereld met vliegende klepel. De kerkklok weegt 24.000 kilo, de klepel 700 kilo. De grootste klok van de Dom luidt alleen nog op kerkelijke feestdagen, als een paus of de aartsbisschop van Keulen sterft of als een oorlog wordt beëindigd.
Symbool van eenheid
De St. Petersglocke, zoals de klok officieel heet, werd in 1923 gegoten op instigatie van de toenmalige burgemeester van Keulen en latere eerste bondskanselier van West-Duitsland, Konrad Adenauer. De klok is een symbool van de eenheid van Duitsland en het Duitse volk en van de verzoening tussen de volkeren, aldus kardinaal Karl Joseph Schulte bij de inhuldiging in 1924. De klok werd dan ook geluid bij de vereniging van West- en Oost-Duitsland op 3 oktober 1990.
De Dom van Keulen geldt al sinds de 19e eeuw als symbool van de eenheid van Duitsland. De bouw van de gotische kathedraal, die in 1248 was begonnen, werd toen als gezamenlijke inspanning van tal van Duitse staten voltooid. De Dom van Keulen is de meest bezochte toeristische trekpleister van Duitsland.
Alle partijen in de Senaat hebben zich achter een wetsvoorstel geschaard dat vechtscheidingen in de tijd beperkt, in principe tot tien maanden. Daardoor is het zeker dat het voorstel dit jaar nog wet wordt, schrijven Het Belang van Limburg en Gazet van Antwerpen.
Het voorstel in kwestie is van de hand van sp.a-senator Guy Swennen, die destijds voorzitter was van de subcommissie familierecht in de Kamer. Het omvat dertien maatregelen om de boedelscheiding na een echtscheiding ordentelijker te laten verlopen.
Voor de beperking in de tijd voorziet het voorstel twee mogelijkheden. Ofwel spreekt het voormalige koppel samen een tijdspanne af. Houden ze zich daar niet aan, dan mag de notaris-vereffenaar geen rekening houden met vragen, voorstellen of opmerkingen die niet op tijd binnenkwamen. Ofwel krijgen ze een bindende termijn opgelegd, die in standaardzaken tien maanden zal bedragen.
Voorts bepaalt het voorstel dat de rechtbank niet meer moet tussenkomen bij elke stap in de procedure, dat de procedure vroegtijdig afgebroken kan worden door een tussenakkoord en dat bepaalde goederen - zoals onroerend goed in het buitenland - om praktische redenen van de verdeling uitgesloten kunnen worden. Ook zal nog slechts met één notaris-vereffenaar gewerkt worden.
Inwoners van Scandinavische landen hebben eetgewoontes om U tegen te zeggen. Volgens voedingsdeskundige Amandine De Paepe zou die gezonde levensstijl wel eens de plaats van de mediterrane diëten kunnen innemen.
Noord-Europeanen eten dagelijks maaltijden, rijk aan beschermende voedingsmiddelen. Zo zijn magere eiwitten ideaal voor je gewicht, bevorderen vezels de spijsvertering en stoelgang, beschermen anti-oxidanten (spruitjes en kolen) tegen veroudering en beperken onverzadigde vetzuren het ontwikkelen van hart-en vaatziekten.
Het klimaat is bijzonder gunstig voor groenten die onder de grond groeien, waardoor ze zich optimaal kunnen ontwikkelen. Wortelen, aardappelen, rode bieten en verschillende bloemsoorten bevatten vitaminen, mineralen en vezels die noodzakelijk zijn om een winter te doorstaan.
Hieronder vind je twee typsiche producten: Brood: Niet zomaar een wit stokbrood maar Vollkornbrot is een donkerbruine, bijna zwarte broodsoort, gemaakt op basis van tarwe en rogge. Het vezelgehalte bedraagt tot 8,5 à 12%, wat 4 keer hoger is dan het gehalte in wit brood.
Vis: In Scandinavische landen worden zowel vetrijke (zalm, haring) als magere vissoorten (kabeljauw, tonijn) gegeten. Vetrijke vissoorten bevatten een aanzienlijke hoeveelheid omega-3-vetzuren. Deze zijn belangrijk om je gewicht onder controle te houden maar beschermen eveneens je hart en voorkomen depressies. Deze vetten bevorderen ook de communicatie tussen de neuronen in de hersenen. Magere vissoorten geven een verzadigd gevoel zonder dat je meer begint te wegen.
In navolging van Jennifer Lopez, Gisele Bündchen en Halle Berry vallen Vlaamse vrouwen razendsnel af met het Dukandieet. Ze eten veel eiwitten en weinig koolhydraten. Efficiënt maar gevaarlijk, waarschuwen diëtisten.
'Nog maar vier dagen bezig en al vier pond (net geen twee kilogram, nvdr.) afgevallen', glundert Carole Middleton (55). De Britse volgt het Dukandieet om er gracieus uit te zien op het huwelijk van haar dochter Kate met kroonprins William.
In het gevecht met de weegschaal heeft Carole de tijd tot 29 april, maar de nieuwste dieetrage garandeert drastisch gewichtsverlies op héél korte termijn. Vijf kilo in de eerste vijf dagen, aldus de Franse dokter Pierre Dukan, en daarna één kilo per week. Zijn stelling: je mag zowat alles eten wat je wilt, op voorwaarde dat daarin veel eiwitten en weinig koolhydraten zitten.
Zo leeft Carole Middleton op cottage cheese - Engelse kwark, rijk aan eiwit - en pruimen. Dukan adviseert het dieet te combineren met één à twee uur intensief sporten per week en dagelijks 25 minuten stappen.
Miljoenen vrouwen over heel de wereld gingen al overstag voor de nieuwe Montignac. De afslankgids stond in Vlaanderen wekenlang in de top-10 van non-fictieboeken. In Hollywood dukanden zangeres Jennifer Lopez, model Gisele Bündchen en actrice Halle Berry in de strijd tegen hun overtollige zwangerschapskilo's.
Niercrisis
'Je verliest inderdaad snel gewicht', bevestigt diëtiste Els Jacquemijn, die voor het overige geen goed woord over heeft voor het dieet. 'Gezonde voeding bestaat uit tien procent eiwitten. Bij Dukan ligt dat aantal drie keer zo hoog, zodat je snel vet verbrandt en minder honger hebt. Maar veel eiwitten betekenen ook een zware belasting voor het lichaam. De nieren kunnen die hoeveelheid eiwitten niet verwerken.'
Slechte stoelgang
Wie dieet, heeft naast overgewicht vaak - zonder het te beseffen - al medische problemen, vult diëtiste Tanja Callewaert aan. 'Daarin schuilt het gevaar. Bij een obesitaspatiënt kan het Dukandieet leiden tot een nierblokkade of -crisis. In het allerergste geval moet hij een nierdialyse ondergaan en dan kan alleen een transplantatie hem redden.'
Dukan laat voorts weinig aardappelen toe en weinig graanproducten, zoals bruin brood en volkoren pasta. 'Gevolg: een tekort aan vezels en mineralen, wat dan weer leidt tot onregelmatige stoelgang', waarschuwt Callewaert.
Els Jacquemijn vindt snel vermageren trouwens op zich al een fout uitgangsprincipe. 'Je moet je voedingsgewoonten blijvend veranderen. Of beter nog: je totale leefstijl. Wij, diëtisten, zeggen: consumeer minder vlees, moeilijk om de vleesetende Belgen daarvan te overtuigen. En voorts: eet meer groeten, meer fruit, meer vezels. Daar gaat Dukan volledig tegenin. Als er al iets positiefs aan het dieet is, is dat hij de nadruk op beweging legt.'
Wie sfeervol wil logeren en tezelfdertijd van culinaire verwennerij wil genieten, hoeft niet ver te reizen. Veel knusse chambre dhôtes in de Ardennen staan bekend om hun smakelijke, lokale bereidingen. Wij geven je alvast drie topadresjes mee.
Lauberge du Notaire in Vielsalm is een opgeknapte notariële woning. Van zodra je binnenkomt, vervaagt het clichébeeld van een groezelige bed&breakfast in de Ardennen meteen. Hier slaap je in kraaknette, rustgevende kamers die ondanks hun moderne inrichting de authentieke bouwstijl van het pand respecteren.
Deze chambre dhôte wordt uitgebaat door Mart en Monique, een Nederlands koppel. De twee bereiden iedere avond een heerlijk driegangenmenu voor hun gasten en proberen met zoveel mogelijk lokale producten te koken. Vooral tijdens het wildseizoen lokt Lauberge du Notaire veel fijnproevers.
Info: vanaf 129 euro per nacht, inclusief ontbijt. www.aubergedunotaire.com
La Gourmandine in Nassogne wordt omringd door uitgestrekte wouden. De Vlaming Paul Fourrier, afgestudeerd aan de hotelschool van Brugge, besloot om het 19de-eeuwse gebouw te renoveren en er een culinaire bed&breakfast van te maken. Je overnacht er in eenvoudige maar comfortabele kamers en bevind je op amper acht kilometer van een natuurdomein dat het Waalse Bokrijk wordt genoemd.
Info: vanaf 90 euro per nacht, inclusief ontbijt. www.lagourmandine.com
Een verblijf in La Ferme des Belles Gourmandes in Furfooz, vlakbij Dinant, wordt nog interessanter als je het combineert met een indrukwekkende natuurwandeling. Zo kan je ondermeer de prehistorische grotten en ruïnes van middeleeuwse nederzettingen verkennen.
Als je na een lange tocht honger begint te krijgen, kan je in het aanpalende huis aan tafel schuiven. Anders dan de meeste chambre dhôtes heeft deze zaak een restaurant dat volledig autonoom werkt. In het eethuis Les Belles Gourmandes krijg je typische streekgerechten voorgeschoteld.
Info: 65 euro per nacht, inclusief ontbijt. La Ferme des Belles Gourmandes
Revolutionaire bloedtest spoort kleinste kankercel meteen op
Een nieuwe bloedtest zou erin slagen om zelfs de kleinste kankercel in een vroegtijdig stadium op te sporen. Amerikaanse vorsers zien de nieuwe ontdekking als een beter alternatief voor de klassieke mammografieën of andere screeningmethoden waardoor duizenden levens gered kunnen worden.
Onderzoekers van de universiteit van Boston hopen samen met geneesmiddelenfabrikant Johnson & Johnson de revolutionaire test spoedig op de markt te brengen. De test werkt zo sensitief dat zelfs de kleinste kankercel makkelijk in het lichaam kan opgespoord worden. Voor patiënten betekent dat goed nieuws omdat er sneller en effectiever kan opgetreden worden met betere resultaten tot gevolg.
Vroeg stadium Bij een gewone screeningmethode duurt het vaak weken vooraleer de juiste kankerbehandeling kan gedetermineerd worden. Volgens de Amerikaanse vorsers is dat een eeuwigheid voor een kankerpatiënt, want elke minuut telt.
Wereldwijd De test wordt voorlopig in vier Amerikaanse kankercentra toegepast, maar op termijn kan die wereldwijd een belangrijk middel vormen in de strijd tegen kanker.
Veel vrouwen verkiezen een partner met een fout kantje boven een man die slaafs achter hen loopt, zo blijkt uit een studie aan de University College of London.
Vrouwen vallen in bosjes voor mannen met een narcistisch karaktertrekje die steeds op zoek zijn naar nieuwe uitdagingen en het niet zo nauw nemen met relationele trouw. Volgens onderzoeker Adrian Farnham, professor aan de universiteit, associëren veel vrouwen deze handelingen met echte mannelijkheid.
De professor beweert ook dat types met een duister kantje zich vaak excentrieker en theatraler gedragen dan andere mannen. Dat zorgt ervoor dat ze goed kunnen onderhandelen en steevast creatief uit de hoek komen. Niet enkel op liefdesvlak speelt dit in hun voordeel: bepaalde jobs waar kwaliteitscontrole een grote rol speelt, voeren zij perfect uit.
Dezelfde studie toont aan dat ook vrouwen een donker kantje hebben. Al valt sterk te betwijfelen of prikkelbaarheid, agressiviteit, een slecht humeur of perfectionistisch gedrag veel mannen aantrekt.
Vrouwen streven niet naar financiële onafhankelijkheid en worden daarom vaak in de moeder, zo beweert een Brits rapport.
Vrouwen zijn van nature geneigd een echtgenoot te kiezen die meer verdient dan zijzelf. Dat beweert Catherine Hakim van de London School of Economics, die meteen ook aanhaalt dat vrouwen doorgaans niet geïnteresseerd zijn in goedbetaalde topfuncties. Volgens haar rapport trouwden in de jaren negentig 38 % van de vrouwen met een man die een betere opleiding had dan zij. In de jaren veertig was dit nog maar 20%. De data gebruikt voor het onderzoek zijn afkomstig uit Groot-Britannië en Spanje, maar een gelijkaardige tendens is te zien in de rest van Europa, Amerika en Australië.
'De ambitie van vrouwen om te trouwen met een man die beter opgeleid is en meer verdient bestaat nog in de meeste Europese landen', zo beweert Hakim. 'Voor veel vrouwen is trouwen nog steeds een alternatief of een supplement voor hun eigen carrière'.
Ook het feit dan vrouwen vaker de zorg voor kinderen op zich nemen, komt volgens Hakim voort uit deze situatie: "Als vrouwen gemiddeld minder verdienen dan hun man, is het een logische beslissing voor koppels dat zij meer voor de kinderen zorgt. Geen enkel vrouw zal echter toegeven dat ze graag huismoeder wil zijn: dat is politiek incorrect'.
TIENEN - Deze vijftigplussers zijn actief in allerhande sporten. Ze kregen felicitaties van het Tiense gemeentebestuur en de Sportraad, omdat ze zich inzetten voor sportevenementen voor hun leeftijdsgenoten.
De actiefste onder hen is André Foriers (met beker). Fietsen is naar eigen zeggen zijn lievelingssport, maar wandelen doet hij ook graag.
Opinieartikel van de Nederlandse schrijver Victor Irving Spoormaker in 'de Standaard'.
Het voortbestaan van België hangt niet af van de Vlamingen,
maar van de Walen:
"DE VLAAMSE EISEN ZIJN NIET ONREDELIJK"
Dit vindt de Nederlandse schrijver Victor Irving Spoormaker:
Het is misschien een te Nederlandse kijk op de situatie in België, maar het echte probleem in de Belgische formatie lijkt niet zozeer de (overigens terechte) splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, maar veeleer: geld. De verdeling daarvan is bijzonder scheef getrokken.
Vlaanderen betaalt jaarlijks
ruim tien miljard euro (= 400 miljard BEF) aan de Franstalige gemeenschap, zonder dat dit leidt tot extra invloed of zelfs maar een dankwoord.
Tien miljard is een enorm bedrag. In Nederland ontstond twee jaar geleden een rel omdat we jaarlijks twee tot drie miljard euro netto afdroegen aan de Europese Unie.
Het kleinere Vlaanderen draagt vier keer zoveel af aan Wallonië. In percentages van het bruto binnenlands product (bbp) is het zelfs nog meer. De twee tot drie miljard is ongeveer een 0,5 procent van het Nederlandse bbp, terwijl de tien miljard van Vlaanderen 5 à 6 procent is van het Vlaamse bbp. In 2006 bedroeg, volgens de Vlaamse regering, het bbp van Vlaanderen ongeveer 180 miljard euro.
Nu kun je denken, wat doet dit gegoochel met cijfers ertoe? Maar 5 procent van het bbp is absurd veel - in Nederland is dat bijvoorbeeld de
volledige begroting voor onderwijs. Daarnaast zijn langdurig scheve financiële verhoudingen binnen een federatie nooit houdbaar.
Ik verblijf nu bijvoorbeeld in Slovenië dat met het uitroepen van de onafhankelijkheid in 1991 het voormalige Joegoslavië opblies. Waarom deden de Slovenen dat? Per hoofd van de bevolking verdienden ze meer dan vier keer zoveel als de Serven, die overigens wel bepaalden waar het geld heen ging. Voor de Slovenen gold: wel betalen, niet bepalen. De Slovenen eisten meer bevoegdheden in een lossere federatie en de Serviërs wilden die niet geven,
omdat ze de melkkoe tot elke prijs wilden behouden. Daarop riep Slovenië eenzijdig de onafhankelijkheid uit, samen met Kroatië, dat vanwege de bloeiende toeristische sector ook onevenredig veel geld naar Belgrado sluisde.
Waar we de Joegoslavische opdeling vooral van herinneren is de bloedige oorlog, maar de oorzaak van de opsplitsing is veel relevanter. De ene staat betaalde onevenredig veel aan de federatie, maar kreeg hiervoor geen extra invloed terug. Dat leidt tot problemen, zoals we ook kunnen zien in Spanje, waar Catalonië en Baskenland meer geld naar Madrid sturen dan ontvangen.
Er zijn in zo'n situatie maar twee opties: ofwel probeer je het geld voor jezelf te houden, ofwel eis je meer invloed.
Leterme doet nu het eerste: het opeisen van meer bevoegdheden voor Vlaanderen en het versterken van de gewesten binnen een zwakkere Belgische federatie waardoor er meer geld in Vlaanderen blijft.
Als Franstaligen niet toegeven aan deze eis - wat ze uiteraard niet zullen doen omdat ze dan of geld of macht of allebei verliezen - kun je alleen maar inbinden (en de scheve verhouding laten etteren) of eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen.
Optie twee is een minder besproken optie. Het is niet zo erg om meer te betalen aan andere regio's, zolang dit maar leidt tot extra invloed. In Nederland wordt het geld met name verdiend in de provincies Noord- en Zuid-Holland, die miljarden naar de rest van het land sturen. Maar tegelijkertijd zet de regio Holland wel de agenda en bepaalt het wat de rest van Nederland doet.
Prima dus. Vlaanderen is net als de regio Holland de krachtcentrale van het land, maar België 'vervlaanderiseert' niet zoals Nederland wel al jaren, misschien eeuwen zelfs, 'verhollandiseert'.
Ook hier hangt alles af van de opstelling van de Walen. Zij zijn jarenlang bevoordeeld. Zullen ze hun bevoorrechte positie opgeven? Waarschijnlijk niet, en ik zou ook niet weten hoe je hen zou kunnen overtuigen.
(Persoonlijke nota: In feite is Wallonië al bevoordeeld van in 1830 bij het vormen van de Belgische staat. Een klein rekensommetje leert ons dus dat er in al die tijd ca. 1.800.000.000.000 euro of 72.000.000.000.000 BEF of 72 duizend miljard BEF naar Wallonië is gestroomd; en nog hebben ze niet genoeg. Je moet maar durven).
Misschien helpt het erop te wijzen dat Vlamingen de zaken wel goed kunnen organiseren (kijk bijvoorbeeld naar hun economie), en Walen al decennia lang de kans hebben gehad maar niet verder zijn gekomen dan dure advertenties in de Economist (waar Macedonië ook in adverteert)?
Misschien helpt het om te zeggen dat jullie hen alleen maar willen helpen orde op zaken te stellen? Misschien helpt het om te zeggen dat de miljardenstroom alleen kan blijven, als Vlaanderen mag ingrijpen? Geen operatie, geen infuus.
De Vlaamse eisen zijn niet onredelijk. De vraag is of de Franstaligen durven toegeven dat de huidige situatie eigenlijk niet kan. Doen ze dat niet, dan BLAZEN ZIJ BELGIË OP.
Victor Irving Spoormaker is psycholoog en werkt aan een reisboek over Vlaanderen
Nederlandse imam bedreigt boegbeeld Sharia4Belgium
Het zit er bovenarms op tussen Abu Imran van de extremistische moslimorganisatie Sharia4Belgium en de invloedrijke Nederlandse imam Sheikh Fawaz. 'Als ik je te pakken krijg, sla ik je', dreigt die laatste.
De Nederlandse imam Sheikh Fawaz is zelf allesbehalve een onbesproken figuur. Maar ook bij hem zijn de jongste uitspraken van Abu Imran, het boegbeeld van zowel Sharia4Belgium als Sharia4Holland, in het verkeerde keelgat geschoten.
Abu Imran riep eerder deze week Nederlandse moslims op ten strijde te trekken om van Nederland een islamitische staat te maken. Ze willen pas stoppen 'als de dood ons inhaalt of de vlag van Sharia boven het Koninklijke Huis in Nederland waait'.
Sheikh Fawaz haalde daarop snoeihard uit naar deze 'bende zwakzinnigen' achter Sharia4Belgium. 'Of deze jongeren zijn geestelijk krankzinnig en irrationeel, en dan moeten ze in een geestelijke inrichting worden opgesloten. Of het is een verzameling misdadigers die uit zijn op bloedvergieten en dit vanuit de islam willen rechtvaardigen. En dan horen ze in de cel thuis', aldus Sheikh Fawaz.
Die woorden schoten in het verkeerde keelgat bij Abu Imran, die woedend naar Fawaz belde, dat gesprek opnam en het op het internet plaatste. 'Want hij heeft ons compleet verkeerd begrepen. Wij zweren alle geweld af.'
Dat telefoongesprek liep trouwens behoorlijk uit de hand. De Nederlandse imam verwijt Sharia4Belgium vooral dat ze met hun extremistische denkbeelden de moslims in Nederland problemen bezorgen. 'Met dit soort uitlatingen zetten jullie de Nederlanders tegen ons op.'
Als Abu Imran opwerpt dat België via Belgische soldaten in Afghanistan moslims doodt, antwoordt Sheikh Fawaz cynisch: 'Als je zo bezorgd bent over onze broeders in Afghanistan, ga er dan fijn heen. Moge Allah het voor je vergemakkelijken.' En het gesprek eindigt verre van collegiaal. 'Als ik je te pakken krijg, sla ik je', roept Fawaz door de hoorn.
Abu Imran was vrijdag niet onder de indruk van de woorden van de imam. 'Of ik schrik heb dat deze hypocriet mij een pak slaag komt geven? Neen, in de verste verte niet.' Imran stopte zijn misprijzen voor de Nederlandse imam trouwens niet onder stoelen of banken. 'Ik heb geen lessen te krijgen van iemand die met ongelovigen zoals de Nederlandse inlichtingendiensten samenwerkt', aldus de Sharia4Belgium-woordvoerder.
Kunstenaars voeren actie tegen Vlaams-nationalisme
Bekende kunstenaars organiseren op 21 januari in de KVS in Brussel een artistiek evenement om het Vlaams-nationalisme aan te klagen. Met 'Niet in onze naam' willen ze 'een nieuw, open verhaal van solidariteit, sociale rechtvaardigheid en culturele diversiteit' brengen.
Met voorbeelden uit het discours van N-VA'ers Jan Peumans, Geert Bourgeois en Bart De Wever illustreren de initiatiefnemers hoe nationalisten 'alles herleiden of afmeten aan één aspect: de taal'./o:p>
'In onze naam stevenen zij af op de (verdere) tweedeling van het land: tussen rijk en arm en tussen Vlaams en niet-Vlaams. Dan dreigt een sociale en culturele kaalslag, de jungle van ieder voor zich. Dan wordt het eng en guur in ons land', schrijven acteur Dirk Tuypens, dirigent Lieve Franssen en beeldhouwer Lebuin D'Haese op de website van het evenement.
De drie hekelen Peumans' uitspraak over 'het gebrek aan identiteit' in Vlaanderen en Bourgeois' minachting voor bijvoorbeeld het liedje 'Leve België' van Clouseau of voor het Belgavoxconcert van de VRT. 'De ene identiteit wordt de hemel in geprezen, de andere hier de Belgische wordt verwenst. Dat is voor ons onaanvaardbaar', aldus het trio kunstenaars.
Volgens de website van DeWereldMorgen zouden onder meer schrijver Stefan Hertmans, muzikant Stef Kamil Carlens, zanger Will Ferdy, acteur Daan Hugaert en actrice Maaike Neuville hun medewerking aan 'Niet in mijn naam' hebben toegezegd. Schrijver Dimitri Verhulst schreef een gedicht voor het evenement.
De avond zal gevuld worden met zang, dans en voordrachten. De precieze lijst met alle deelnemers wordt maandag bekendgemaakt op een persconferentie.
Tickets voor het evenement kosten 5 euro en zullen te verkrijgen via de website van de KVS.
Ruw berekend weegt de solidariteit onder de Belgische deelstaten de helft zwaarder dan die onder de Duitse deelstaten.
Dat er zes miljard euro transfers zijn onder de Duitse deelstaten ingevolge hun financieringswet, de Finanzausgleih (DS van eergisteren), riep bij veel lezers vragen op. Voor België circuleert immers ook een bedrag van zes miljard euro transfers tussen de deelstaten.
Als het hier ook zes miljard zou zijn, zouden de Vlamingen want zij betalen de transfers hier acht maal solidairder zijn dan de Duitsers. Duitsland telt immers 82 miljoen inwoners, België maar iets meer dan 10 miljoen.
Wat zijn zékere cijfers?
Net als in België is de transfer van 6 miljard van de Finanzausgleich, maar één van de geldstromen die van rijkere naar armere deelstaten lopen in Duitsland. Andere stromen lopen, zoals in België, via de federale sociale zekerheid. En een ander deel gaat via selectieve dotaties en federale regelingen allerhande.
De toestand in Duitsland is dus vergelijkbaar met de Belgische. De studies van Vives, Abafin en Nationale Bank schatten de transfers in België op ongeveer zes miljard.
Vuistcijfers
Volgende vuistcijfers zijn daaruit af te leiden:
ruim de helft van die transfers meer dan 3 miljard lopen via de sociale zekerheid; vooral omdat de inkomsten van de sociale zekerheid overwegend uit Vlaanderen komen, en ook omdat er minder uitgaven naartoe gaan.
ruim de helft van het resterende deel van de transfers ruim 1,5 miljard dus verloopt via federale uitgaven: regionaal situeerbare uitgaven van het leger, aandeel in de ambtenarij, specifieke subsidies, enzovoort.
ruim een miljard 1,1 à 1,2 miljard is het gevolg van expliciete of impliciete solidariteitsmechanismen uit de financieringswet zoals ze nu nog geldt.
Het is met dit laatste cijfer van 1,1 à 1,2 miljard euro in een land met dik 10 miljoen inwoners dat het resultaat van de Finanzausgleich, 6 miljard in een land van 82 miljoen inwoners, moet vergeleken worden. In België is die vorm van solidariteit tussen de deelstaten dus anderhalve maal zwaarder dan in Duitsland.
