TIENEN DRAAIT ROND Tienen - Tintelende stad -
Suikerstad -mijn stad -
04-03-2011
100 Grienden
Ruim 100 grienden afgemaakt op strand Nieuw-Zeeland
Twee wandelaars in Nieuw-Zeeland hebben maandagmorgen (lokale tijd) meer dan honderd dode en stervende grienden aangetroffen op een afgelegen strand. De 48 nog levende dieren moesten uit hun lijden worden verlost. Dat meldde het ministerie van natuurbescherming.
Het duurde ettelijke uren voor de wandelaars in staat waren de overheid in te lichten over de gestrande grienden. Toen de rangers van het ministerie aankwamen, troffen ze de dieren voorbij de waterlijn aan, terwijl het eb net was ingezet.
"We waren ons er snel van bewust dat het zeker tien tot twaalf uur zou duren voordat we konden proberen hen terug naar zee te brengen,'' zei een woordvoerder van het ministerie. "In de tussentijd zouden, gezien de hete en droge weersomstandigheden, veel dieren doodgaan.'' Daarom werd besloten de dieren af te maken. Gezien de afgelegen ligging van het strand zullen de kadavers niet worden opgeruimd.
In het Duitse Braunlage is het jaarlijkse WK naakt rodelen een groot succes geworden. Liefst 17.000 toeschouwers zakten af naar de ijskoude piste. De deelnemers sprongen bij -13 graden zo goed als naakt op hun slee en gleden de helling af. Dolle pret verzekerd.
Brandweer rukt uit voor heet koppeltje in solarium
Een bezoeker aan een solarium werd ongerust toen de deur van een cabine een half uur lang gesloten bleef. De brandweer werd verwittigd en de spuitgasten barstten in lachen uit toen de ze deur openden. Een oververhit koppeltje stapte doodleuk uit de cabine met een gelukzalige glimlach op de lippen en een steekhoudende verklaring. "We vonden nergens een plekje waar we 'het' konden doen en dus zijn we hier maar van bil gegaan", luidde het waarna de brandweermannen terug reden naar de kazerne in het Duitse Hof.
Mysterie op Lake Windermere, met zijn lengte van bijna 17 kilometer en diepte van 67 meter Engelands grootste natuurlijke meer. Twee kajakkers hebben er een vreemd beest op camera vastgelegd dat over het kanaal al gretig vergeleken wordt met het legendarische Schotse monster van Loch Ness.
Volgens Tom Pickles en Sarah Harrington zwom het beest, dat 15 meter lang zou zijn, aan een snelheid van 10 miles per hour (16 kilometer per uur) en liet het een grote golf achter. De twee keken het schouwspel zo'n twintig seconden lang vol ongeloof aan, tot het beest verdween in de mist. Waarna de kajakkers snel terug naar de kade roeiden. In Lake District is het al de achtste keer in vijf jaar dat er melding gemaakt wordt van een mysterieus beest in de wateren.
Zeewolf " Als het ding echt zo groot is als ze beschrijven, kunnen we echt van een Loch Ness monster gewagen", zegt een waterecoloog in het Britse 'The Sun'. "Het zou een Oost-Europese zeewolf kunnen zijn, maar die zijn normaal gezien niet zo groot. Ik heb echt geen idee wat dit is."
Bulten met veel rimpels Pickles (24) nam de foto met zijn gsm, terwijl hij samen met zijn it-collega Harrington (23) op teambuilding was. "Eerst dat ik dat het een hond was", aldus Pickles. "Tot ik zag het dat het veel langer was en zich snel voortbewoog. Elke bult op de rug vertoonde veel rimpels. Omwille van de grote schaduw errond, moet het beest nog een pak groter zijn dan we te zien kregen. De huid was zwart of bruin, een beetje zoals een zeehond. Maar die vorm, die had ik nog nooit gezien. Het moet wel de lengte van drie auto's gehad hebben. Weerzinwekkend."
'Bownessie' Voor Sarah was het een enorme slang. "We waren doodsbang. Het enige wat ik kon denken, was hoe zo snel mogelijk uit dit meer te geraken." Sinds 1950 zou het beest zich af en toe vertonen en de inwoners van het dorp Bowness hebben het al tot 'Bownessie' gedoopt. In 2006 zag ook ene Steve Burnip 'Bownessie'. "Het had drie bulten op zijn rug. De gelijkenis met de foto die ik nu zie is griezelig." Toch blijven er ook sceptici. "We hebben al miljoenen passagiers op dit meer vervoerd en nog nooit heeft iemand Bownessie gezien", zegt Nigel Wilkinson van Windermere Lake Cruises.
Tot in de 16e eeuw heette de stad eenvoudigweg Leeuw. De oudst overgeleverde vorm uit 980 luidt leuua. Hij komt uit het Germaans hlaiwa, een accusatief meervoud. Hlaiwa of Leeuw betekent "bij de grafheuvels". De tot heden oudst gevonden vorm met "zout" dateert van 1533. In dit jaar werd Guilelmus van Ottenborch van Soutleu ingeschreven aan de universiteit te Leuven. De betekenis van zout is nooit afdoende verklaard. Lange tijd was Zoutleeuw de verst landinwaarts gelegen havenstad, waar zout werd ingevoerd. Zoutleeuw ligt aan de rivier de Kleine Gete.
De stad lag langs de belangrijke handelsweg die in het midden van de 12e eeuw werd voltooid en die Keulen met Brugge verbond. Een eerste verdedigingsmuur werd rond 1130 gebouwd. In 1312 werd Zoutleeuw een van de zeven vrije steden van het hertogdom Brabant en was bekend om zijn lakenindustrie. Het Leeuwse laken werd in het Maas- en Rijnland en in Engeland en Frankrijk verhandeld. De stad ontving belangrijke privileges van de hertogen van Brabant maar moest in ruil het grondgebied verdedigen tegen invallen van het nabijgelegen prinsbisdom Luik. Om die reden werd volgens geschiedschrijver Gramaye rond 1330 een tweede ringmuur gebouwd.
Venetiaanse en Genuese handelaars, op weg naar Brugge, openden er een bank.
Concurrentie van laken uit Engeland zorgde in de 15e eeuw voor de neergang van het Leeuwse laken. Die neergang werd versterkt door de opkomst van Tienen als handelscentrum toen de Gete in 1525 tot in die stad bevaarbaar werd.
De stad ontsnapte zowel aan de beeldenstorm in de 16e eeuw als aan de godsdiensthaat van de Franse Revolutie. Een overstroming (1573) bracht niet alleen de pest in de stad maar berokkende ook veel materiële schade. De inwoners hadden te lijden van een groot Spaans garnizoen dat in 1578 in de stad was gelegerd.
De aan de zuidzijde van de stad gebouwde citadel kon de stad niet vrijwaren van krijgsgeweld. Men ging gebieden onder water zetten om ze te beschermen maar het verlies van weilanden en pachthoven bracht alleen maar armoede en ziekte. In de 17e eeuw kreeg men te maken met drie brandrampen waarbij die van 1676 meer dan honderd huizen in de as legde.
Het stadje werd in 1678 en 1701 door de troepen van Lodewijk XIV geplunderd en bezet. Na herovering door middel van zware beschietingen door de geallieerden in 1705 vond Zoutleeuw rust en vrede onder het Oostenrijks bewind alhoewel Jozef II de talrijke kloosterorden die er zich gevestigd hadden niet spaarde.
Zoutleeuw verloor zijn betekenis als voorpost tegen de bedreiging van het prinsbisdom Luik toen de Fransen Brabant en Luik annexeerden. De tijd onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden bracht opnieuw welvaart. Zoutleeuw verloor dan wel zijn stadstitel bij de onafhankelijkheid van België en kreeg die pas in 1985 terug.
Zoutleeuw is een kleine stad in oppervlakte maar haar bouwkundig erfgoed verraadt haar verleden als belangrijk centrum. Haar ligging op de grens tussen Haspengouw en het Hageland maakt haar nu tot een druk bezochte plaats voor toeristen.
Bezienswaardigheden
de Sint-Leonarduskerk op de Grote Markt, zowat de enige kerk in België met een intact gebleven laat-gotisch interieur. Deze kerk met haar torens behoort sinds 1999 tot het Werelderfgoed van de UNESCO.
het Vleeshuis van Zoutleeuw, ten onrechte de Lakenhalle genoemd. Het Vleeshuis bestond al in de 13de eeuw. In het Vleeshuis bevonden zich vleesbanken, die erfelijk waren. Ze werden net als onroerend goed beschreven met reengenoten. Over de bouwgeschiedenis is nog weinig geweten. Waarschijnlijk werd het Vleeshuis herbouwd in de tijd dat het schitterende stadhuis tot stand kwam. De 3 gilden en de Tafel van de H. Geest maakten van het Vleeshuis gebruik.
het Lakenhuis, in het archief zelden Lakenhalle genoemd, grensde aan de Spiegel en lag dus in de Bogaardenstraat. De naam Lakenhuis verdwijnt uit het archief in de 17de eeuw. Het woord Lakenhalle duikt opnieuw op rond 1890 en duidt dan verkeerdelijk het Vleeshuis aan naast het stadhuis. Op de plaats van het voormalige Lakenhuis staat heden een grote boerderij.
restanten in het landschap achter het voetbalveld van de Spaanse citadel, een complex dat in de 18de eeuw 20 hectare in beslag nam.
de Bethaniënschuur, enig overblijfsel van het klooster van Bethaniën of Sint-Maria-Magdalena. Dit klooster van de reguliere kanunnikessen van Sint-Augustinus werd gesticht in 1478. In 1796 werd de priorij opgeheven. Op 26 september 1798 gingen de goederen van Bethania over naar Arnoldus Leonardus Coenen. Enkel de ingevallen schuur blijft van het klooster over.
De Rode Leeuw, voormalige herberg naast het Stadhuis. De naam komt voor in 1528. Dit huis had een lubbe, dit is een vooruitstekende verdieping, waarvoor aan de hertog belasting moest worden betaald. In 1879 verdween de bouwvallige hoekwoning, dat zijn naam toen al lang had verloren.
De Spiegel, op de Grote Markt 23, ten onrechte Spiegelhuis genoemd. De bouwdatum is onbekend. Oude prentkaarten geven 1471. Recente publicaties houden het op 1571, maar met voorbehoud. De oudst bekende eigenares van het hoekhuis was Hildegund van Linter. In april 1358 droeg zij het vruchtgebruik op het huis naast het Lakenhuis over aan haar kinderen. In 1600 komt de eerste keer de naam Spiegel voor. De woning in bak- en zandsteenbouw met renaissance-elementen werd in 1962 gerestaureerd. Boven een klein venster in het midden van de gevel bestaat de versiering uit lelietjes van dalen. Om dit bloemmotief met de Leeuwse Rederijkers te associëren, bestaat eigenlijk geen bewijsgrond.
Fout is zeker om de Spiegel te verbinden met de familie Helspieghel die een lid van de rederijkerskamer "De Leliekens uit den Dael" was. Uit het archief blijkt dat deze familie nooit in de Spiegel heeft gewoond. De Spiegel is trouwens een huisnaam die in heel de Nederlanden en ver daarbuiten bekend was. De spiegel werd algemeen als een afweringsmiddel beschouwd: boze geesten die in een spiegel keken, doodden zichzelf. Huizen met de naam Spiegel waren meestal herbergen. Zo ook in Zoutleeuw.
Huisnamen. Zoals elke stad had Zoutleeuw kleurrijke huisnamen. Veel huizen in de Truderstraat werden afgebroken voor de bouw van de Citadel. Maar in het centrum bestaan nog heel wat huizen die vroeger een eigen naam hadden. Op de Grote Markt stonden: Prins van Luik (1), Drie Koningen (4), Huis van Santerein of Walsbergehuis (Grote Markt 5-6-7 en Ridderstraat 2-4), Wildeman (8-9), Drie Haringen (10), Wijnhuis of Stadswijnhuis (12), Klein Antwerpen (13-14), Spiegel (23), Valk (26-27), Drie Kronen (28), Keizer of Ooievaar (29).
Het Wijnhuis is het hoekhuis op de Grote Markt 12. In de week van Sinksen in 1526 vierden de burgemeester en de schepenen feest int wynhuys om de bouw van het stadhuis te vieren. Het Wijnhuis was eigendom van de stad en heette daarom in 1507 ook der stad wynhuys (Stadswijnhuis). Dit hoekhuis is heden het KBC-hoofdkantoor. Het werd voorheen verkeerdelijk vereenzelvigd met de Rode Leeuw. Bij de restauratie in 1974-1976 werden vier houten kuipen ontdekt, met een doormeter van twee meter. Al in de 16de eeuw ging het Wijnhuis in particuliere handen over. In 1787 was de eigenaar Jan Stiers, die het "vermangeld" had met Jacobus Pluymers. Wellicht had deze, met een woordspeling, het vroegere Wijnhuis bedacht met de naam Witte Pluim.
De kapel Onze-Lieve Vrouw van de Osseweg van 1538, een eeuwenoud bedevaartsoord aan de Ossenwegstraat. In 1538 werd Gilis vander Hoeven, alferis of vaandeldrager uit Antwerpen, van zijn krukken verlost. Onze-Lieve-Vrouw van de Osseweg werd vooral vereerd om van breuken te genezen. Er is een lange legende over het ontstaan van de kerk, maar dit is een korte samenvatting: op een dag is een boer in zijn weide aan 't ploegen. Opeens graaft hij een oud Maria-beeld op en zet hem aan de voet van een grote boom, ergens ver daarvandaan. Maar de boer vindt het Maria-beeld later terug op zijn wei. Een tweede maal zet het hij het aan de voet van die zelfde grote boom, en weer vindt hij het terug op zijn weiland. Daarom besluit de boer om het beeld daar te laten staan en zo is de kerk op de Osseweg ontstaan. 1538 is dan ook de datum van de stichting.
provinciedomein Het Vinne, een uitgestrekt natuurgebied en enig natuurlijke meer in Vlaanderen. Het Vinne ontstond door het uitsteken van turf door de monniken van de Parkabdij. De eigenaar Henri de Pitteurs kreeg in 1841 de toestemming om het meer droog te leggen. Sedert 1844 was het Vinne veranderd in weiland. De Provincie Vlaams-Brabant besliste in 1999 om het Vinne gecontroleerd voor de helft opnieuw te laten vollopen. In 2006 is een goed deel van deze opdracht uitgevoerd. Als in de wijde omgeving de lichten uitgaan, staan sterrenkijkers in het Vinne klaar.
acht bewegwijzerde wandelwegen en vier fietsroutes waarvan de Bietenroute over de oude spoorweglijn Zoutleeuw-Tienen loopt.
het Heksenkot, een vervallen gebouw achter het nieuwe stadhuis, wordt weldra gerestaureerd. Het is een restant van de tweede toren boven de oude Sint-Truidensepoort, te zien op het plan van Jacob van Deventer uit circa 1550. Hij werd rond 1330 gebouwd. In 1889 verhoogde notaris Gustave Fineau de restanten met een bouwsel, louter bedoeld als amusementsruimte. Als men rond het gebouw loopt, ziet men inderdaad de initialen G en F, en de getallen 1, 8, 8 en 9, die samen het jaartal 1889 vormen.
Bij de kanalisering van de rivier in 1994 werd interessant archeologisch materiaal aangetroffen. In de vroegere binnenhaven werden restanten van zeevissen zoals schelvis, pladijs en haring gevonden en schelpen van oester, kokkel en mossel. Archeologen vonden grote hoeveelheden schoenzolen, ceramiek en aardewerk uit vroegere tijden. Men kwam meer te weten over de constructie en het traject van de twee verdedigingsmuren en over de ingeplante verdedigingstorens. Men stootte op resten van een waterpoort die op dezelfde plaats werd gereconstrueerd. Meer details hierover vindt men via de externe link beneden op deze pagina.
Evenementen
Stak-het-Oep, een folkloristisch Driekoningenfeest op 6 januari. 'Stak-het-Oep is Leeuws dialect voor 'Steek-het-Op'. Kinderen gaan dan door de donkere straten (voor dit feest worden de lichten in en rond het centrum van Zoutleeuw voor bepaalde tijd gedoofd en vervangen door kaarsen) al zingend van deur tot deur, verkleed als de "Drie Koningen" (beter bekend als de Drie Wijzen). Op het oude stadhuis op de markt worden dan verkiezingen georganiseerd voor o.a.: De mooiste groep, de mooiste biet en voor de groep die "van verre kwamen".
De 21-jarige man die woensdag op de luchthaven van Frankfurt twee Amerikaanse soldaten doodschoot, heeft zijn daad bekend. Dat verklaarde de minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Hessen, Boris Rhein, donderdag.
De dader van Kosovaarse afkomst die op de luchthaven werkt, wordt later donderdag voorgeleid. Volgens Rhein geeft het onderzoek aan dat hij alleen heeft gehandeld en geen deel uitmaakte van een terroristisch netwerk of een terroristische cel. Hij zou de afgelopen weken zijn geradicaliseerd. Het Duitse federale parket vermoedt dat de aanslag is ingegeven door 'islamitische motieven'.
Bij de aanslag op een bus met Amerikaanse luchtmachtmilitairen bij de luchthaven van Frankfurt, kwamen twee Amerikanen om het leven. Twee anderen raakten gewond.
Van een van de neergeschoten Amerikanen is de toestand nog kritiek, zei een politiewoordvoerder. De Amerikanen waren juist uit Lakenheath in Engeland aangekomen op weg naar de vliegbasis Ramstein bij Frankfurt, die vaak als logistiek steunpunt voor de operaties in Afghanistan en Irak wordt gebruikt.
Onderzoek
Volgens de politie had de dader buiten de bus een woordenwisseling met Amerikaanse militairen. Hij trok een pistool, begon te schieten, ging even de bus in en sloeg op de vlucht. Na een korte achtervolging wisten politieagenten hem te overmeesteren.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel veroordeelde het 'verschrikkelijke incident'. 'We zullen alles doen wat in onze macht ligt om uit te zoeken wat er precies is gebeurd', beloofde ze. De Amerikaanse president Barack Obama zei 'bedroefd en woedend' te zijn over de schietpartij. Volgens Obama zullen de Verenigde Staten kosten noch moeite sparen om tot op de bodem uit te zoeken wat er precies is gebeurd.
De originele Batmobiel uit 'Batman Forever' staat te koop. Op 5 maart gaat het voertuig waarmee Val Kilmer in 1995 door de straten van Gotham scheurde onder de hamer. Het veilinghuis verwacht dat de wagen tot 275.000 dollar (198.000 euro) zal opbrengen.
De batmobiel verkeert naar verluidt in perfecte staat. Volgens het Amerikaanse tijdschrift Forbes bedroeg de productieprijs van het opvallende koetswerk uit glasvezel destijds maar liefst 2,5 miljoen dollar.
Fans van de originele Batmanreeks die tussen 1966 en 1968 werd uitgezonden kunnen ook beginnen dromen. De Amerikaanse firma Fiberglass Freaks gaat volledig werkende replica's van de eerste Batmobiel produceren. Voor 150.000 dollar (108.000 euro) kan je de eigenaar worden van een zwarte bolide, compleet met een werkende vlammenwerper, sirene en radarscherm.
Vissen in het spoor van de Feniciërs, drogen en zouten zoals de Romeinen, hammen blootstellen aan de wind en de jaren, wijnen een halve eeuw laten rijpen in oude fusten Beter met de jaren is geen holle slogan in Andalusië. Welkom in het land van de zon waar de tijd alle tijd heeft.
Streektraditie Andalusië oogt verdacht groen vandaag. De Guadalquivir in Sevilla lijkt de Schelde wel, zo grijs. De toren van de kathedraal spiegelt zich in een diepe plas. Nat, natter én Ik duik een kroeg binnen om op te warmen. Hammen, gedroogde pimenten en bussels look boven de toog? Ik ben dus wel degelijk in Spanje. Bar Agua y Vida - water en leven? Al heb ik de indruk dat het water het leven in de straat verjaagt. s Avonds proef ik passie tijdens een rondje flamenco. Omringd door Japanners, zie ik de jurken zwaaien en de hombres als door de wol geverfde toreros met de voeten stampen. Spaanse furie aan banden.
De volgende ochtend rijd ik naar Jabugo, tegen de grens van Extremadura. Onderweg strekt zich de eindeloze dehesa uit waar het cerdo ibérico (Iberisch varken) vrij rondloopt en zich voedt met de eikels die uit de bomen ploffen. Het bijzondere aan dit vlees is dat het dooraderd is met vet, vertelt Francis van het Consorcio del Jabugo. Zie je die witte stipjes vet? Dat is een bewijs van kwaliteit. Francis is de maestro jamonero. Hij keurt elke ham voor de verkoop op geur, gevoel en uitzicht. Werk genoeg. Er hangen er wel tweehonderdduizend. De jamón is een traditie uit de streek. Het Consorcio controleert het hele productieproces, vanaf het slachten, tot het uitbenen en het verpakken van het vlees. Elk stuk wordt gewogen en is perfect te traceren.
Eerst wrijven wij de versneden ham in met een weinig zout, daarna rust het vlees tot twee weken lang onder een laag zout. Na de reiniging verhuist de ham naar de droogkamer waar hij ruim een maand verblijft in een geventileerde ruimte. De kleur van de schimmel verraadt hoe droog de ham is. In de laatste fase van het rijpingsproces gaat de ham voor twee tot drie jaar de bodega (rijpingskelder) in. Tijdens de zomer smelt het vet en dat geeft extra smaak. Nu weet ik waarom ik voortdurend uitglijd over het vet op de vloer. In de proefzaal wordt de ham voorgesneden volgens de regels van de kunst, flinterdun. Het vlees smelt op de tong en geeft een zoete toets in de mond. Meer moet dat niet zijn.
Praten met de olijven El Viso del Alcor bij Sevilla is mijn volgende halte. Juan Antonio Morillo is de stuwende kracht achter Basilippo, uitgeroepen tot tweede beste olijfolie ter wereld door het International Olive Council (IOC). Onze mensen praten met de olijven, vertelt Juan Antonio. Wij kennen elke boom en weten precies welke verzorging hij nodig heeft, elke dag van het jaar. Ik neem aan dat er verschil op zit. Vorig jaar was het rond deze tijd kurkdroog en nu weten ze hier met het water geen blijf. De olijfboer vergast mij aan de openhaard op toast met olijfolie, bestrooid met grof zout en bedekt onder een vleugje honing. Ik proef olijfolie waar zelfgeteelde sinaasappelen in hebben gelegen. Fruit in de olie. Proeven is een kwestie van geur, doceert Juan Antonio.
Voor de extra-vierge olijfolie van Basilippo heb je tot tien kilo vruchten nodig, tweemaal zoveel als voor de standaardkwaliteit. Wij plukken de olijven wanneer ze nog niet volledig rijp zijn en bijgevolg minder olie bevatten, weet Juan Antonio. We ruiken en proeven elke dag. Zo weten we wanneer het tijd is voor de pluk. We proeven een arbequina met de geur van gras, de smaak van groene appel en banaan. Daarna volgt een assemblage van arbequina en manzanilla, rijper, kruidiger, met citrustoets en pikanter. De pure Manzanilla Sevillana smaakt naar wilde kruiden en is verbazend pittig, alsof je op een olijfblad kauwt. Vertel de chefs dat ze verschillende soorten olijfolie nodig hebben, lacht Antonio bij het afscheid. Kies de olijfolie volgens het recept. Dat is onze boodschap!
Zeeham Sinds de Feniciërs worden er elk voorjaar netten gespannen en verankerd voor de kust van Barbate volgens de traditie van de almadraba. De zeshonderd ankers liggen mooi in lijn op het droge. Straks vormen de netten een ingenieuze doolhof voor de tonijn die de Middellandse Zee inzwemt vanuit de Atlantische Oceaan. Wij vissen op de blauwvintonijn die naar de Middellandse Zee trekt om zich voort te planten, vertelt Javier Rodriguez Gómez van het verwerkingsbedrijf Herpac. De dieren zitten barstensvol energie. Ze wegen honderdvijftig tot ruim driehonderd kilo per stuk. Wij vangen ze volgens opgelegde quota, tot duizend ton per jaar. De Europese Commissie ziet nauwlettend toe op de vangst van blauwvintonijn, vermits het hier om een bedreigde diersoort gaat. Maar de tonijnvangst die Herpac bedrijft, is volledig artisanaal van karakter en wordt zelfs gesteund door de Commissie. De vis wordt volledig verwerkt, daarom spreken ze in Andalusië van de hammen van de zee.
Het kroonstuk is de mojama, de kern van de tonijnsteak, tot dertig dagen gedroogd en gezouten volgens een traditie die teruggaat tot de Romeinen. Ik proef een puur product van zee en zout dat toch niet zout smaakt. De smaak wordt vooral bepaald door het natuurlijk vetgehalte van de vis, doceert Javier Rodriguez. Herpac verkoopt nat en droog gezouten artisanale tonijnproducten met vermelding van de vangstzone. Tonijn versnijden is een kunst. De benaming ronqueo verwijst naar het ronken van het mes dat langsheen de cortex glijdt. Het vlees rond de ruggengraat is het meest gegeerd. Ook de droog gezouten viskuit is een topper. Een deel van het achterlijf wordt ingeblikt. Herpac verhuist naar een gloednieuwe fabriek.
Op het dak plant men een natuurlijke drogerij waar de tonijn zal uitdrogen in de wind en de zon. Variaties op het thema tonijn, zo kun je de lunch in El Campero omschrijven. Ik proef ondermeer een sushi van rauwe blauwvintonijn en tonijntartaar op toast. Nooit te lang bakken zodat het vet niet uitdroogt, adviseert Javier Rodriguez. In El Puerto de Santa María bij Cadíz word ik opgewacht door Juan Carlos Gutiérrez Colosía (van het gelijknamige bedrijf) en zijn vrouw Carmen. Juan Carlos is een almacenista. Hij laat zijn Jerez-wijnen rijpen in de naves de crianza (rijpingskathedralen). Juan Carlos werd geboren tussen de wijn en de flessen. Hij kent het geheim voor het maken van topwijn als geen ander. Eerst en vooral gedijen de palomino-druiven hier op een kalkrijke ondergrond, aangevuld met klei en zand.
De wijngaarden liggen dicht bij de zee waar de hitte wordt getemperd door de wind. Onder invloed van de vochtige zeewind is deze fino een stuk frisser dan deze die in de kelders van Jerez de la Frontera rijpt. De trots van het huis is de Palo Cortado. De vaten lagen al te rijpen toen ik als kind in de bodega speelde in de jaren veertig, lacht Juan Carlos. Ik nip van een buitengewoon complexe wijn van ruim vijftig jaar oud, sierlijk vanop een hoogte in het glas gegoten, zoals het betaamt. Alles ademt hier geschiedenis. Ik reis mee met de karvelen van de ontdekkingsreizigers en de gevreesde Spaanse oorlogsvloot die hier hun odyssee begonnen. Wist je dat piraat Francis Drake hier alle wijn stal?, vraagt Juan Carlos. Dat verklaart meteen waarom de Engelsen zo gek zijn op sherry.
Grot van Ali Baba Toro Albalá bevindt zich in de omgeving van Córdoba. De wijnmaker staat bekend om zijn uitzonderlijke zoete wijnen. De streek Montilla-Moriles werd bekend door de unieke pedro ximenezdruivensoort (PX). Pieter Symens, een soldaat in dienst van Keizer Karel, zou de druif ge ntroduceerd hebben in Spanje. De pedro ximenez heeft een zeer dunne schil en is oxidatiegevoelig. Anders dan bij sherry worden de wijnen van Montilla-Moriles niet versterkt met eau-de-vie. Bij volledige rijpheid bereiken de druiven 14° tot 16° suikergehalte. De tijd doet haar werk. Het domein werd ondergebracht in een vroegere elektriciteitscentrale. Geen toeval dat ze het in het dorp hebben over onder stroom staan wanneer ze dronken bedoelen.
Toro Albalá bevat een schat aan oude zoete wijnen. Maar de verzamelwoede van eigenaar Antonio Sánchez reikt een stuk verder. Denk aan zijn ruim tweeduizendvijfhonderd boeken over wijn, aan de verzameling instrumenten om wijn te maken, maar ook aan de Romeinse munten, amforen, togaspelden en olielampen in het privémuseum, aan de bijlen uit de steentijd en aan het geraamte van een Romeinse gevangene dat in de wijngaard opdook. De bodega valt op door de zoete Don PX-wijn, gelagerd in roestvrijstalen tanks. Verbazend puur en geconcentreerd. De druiven worden hiervoor laat geplukt en dan te drogen gelegd op matjes in de zon (pasera), een traditioneel proces dat vaardige vrouwenhanden vereist.
De passie beperkt zich niet tot de inhoud van de fles. Antonio kleeft handgeschreven, houten etiketten op de meest waardevolle flessen. Wij verkopen cultuur, geen wijn!, benadrukt hij. In de vlucht geeft hij me nog mee dat je zijn wijnen kunt drinken tijdens de hele maaltijd, niet uitsluitend bij het aperitief (droog zoals de fino) of dessert (zoet). Nabij Málaga wacht mij weer een ander wijnscenario. Vijftien jaar geleden verhuisden de Nederlanders André Both en Clara Verhey voorgoed naar het idyllische bergdorpje Sayalonga. Hij is van opleiding bouwkundige, zij antropologe. Wij zijn gepassioneerd door lekker eten en wijn, lacht Clara. Hun Bodegas Bentomiz staat voor de elegante Ariyamas-wijnen waaronder de natuurlijk zoete moscatel. Wij hebben de oude wijngaard op de helling heraangelegd, zegt André.
Eerst maakten we wijn voor eigen gebruik. We persten toen de druiven met onze voeten zoals vroeger. Nu zijn ze geëvolueerd van intu tie naar een professionele aanpak met alle vereiste controles. Kwaliteit is belangrijker dan volume. De productie ligt nu op dertigduizend flessen per jaar. We profiteren van een uitzonderlijke terroir, weet Clara. De wijngaard ligt in een droge streek op vijfhonderd meter hoogte. De wind heeft een matigend effect. De ondergrond van leisteen geeft onze wijnen veel mineraliteit. De wijnstokken zijn aangelegd in kuipjes en de ranken worden niet geleid. Hoewel de druiven tot tegen de grond hangen, is er weinig risico op schimmel. Goede natuurlijk zoete wijnen maken is een kwestie van ervaring, zo blijkt. We moeten veel overhevelen en koelen om de gistwerking te stoppen, onderstreept André.
Hij zet mij een moscatel van de alejandría-druif voor, ideaal voor bij het aperitief (Ariyanas Naturalmente Dulce). Het tweede glas is van dezelfde druif, weliswaar met acht maanden rijping (Ariyana Terruño Pizarroso). Wij versterken onze wijnen niet, je proeft natuurlijk zoet!, onderstreept Clara. De Nederlanders onderscheiden zich door innovaties. Zo assembleerden zij de vergeten druivensoort romé met cabernet sauvignon en tempranillo in hun frisse, elegante Ariyanas Tinto. Of hoe ik toch een streepje zon proef.
Bonduelle kondigde gisteren aan dat ze haar vestiging in het Antwerpse Westmeerbeek sluit. Het is de laatste conservenfabriek van het merk in ons land. Ooit telde België meer dan zestig conservenfabrieken. Binnenkort blijven er maar twee meer over.
In Westmeerbeek werken 130 mensen. Zij stoppen groenten in blik, bokalen en karton. De fabriek ondergaat hetzelfde lot als een aantal voorgangers. Het Franse Bonduelle koopt ze, en sluit ze even later. In België houdt Bonduelle nog enkel een logistiek bedrijf met 40 werknemer over in Kortemark.
'De Europese consumenten schakelen meer en meer over op verse en diepvriesgroenten', zegt Arne Van Dongen, algemeen directeur voor de Benelux van Bonduelle. 'Tegelijk zijn de prijzen met tien tot vijftien procent gedaald, terwijl wij de kosten sterk zien toenemen in de toekomst.'
Wereldwijd wordt metaal met de dag duurder, wat natuurlijk ook de blikproducenten parten speelt. Bovendien is de wereldprijs van groenten fors gestegen. De fabriek in Westmeerbeek was ook verouderd, zegt Van Dongen: een miljoeneninvestering was nodig om ze op punt te stellen. Bonduelle vond dat het daar niet de geschikte tijd voor was.
Diepvriesgroenten I
n heel België blijven nu nog twee conservenfabrieken over: die van Scana Noliko in het Limbrugse Bree en Rijkevorsel in de Antwerpse Kempen. Samen stellen ze 565 mensen tewerk. Als merk is Scana Noliko totaal onbekend: de groep maakt blikken en bokalen die de grootwarenhuizen onder eigen merknaam verkopen.
Honderd jaar geleden waren er nog een zestigtal conservenfabrieken in ons land. De bekendste is natuurlijk het Leuvense Marie Thumas, maar andere klinkende namen waren Talpe in Kortemark, en Rena in Heist-op-den-Berg, zegt Sofie De Schampheleire van het Gentse Museum voor Industriële Archeologie. In 1965 gaf de sector nog werk aan 3500 arbeiders.
Maar vanaf de jaren zeventig begon vanuit het West-Vlaamse Ardooie de opmars van de diepvriesgroenten. De ene conservenfabriek na de andere sloot de deuren. Belgiës bekendste merk, Marie Thumas, sloot in de jaren zeventig haar fabrieken in Leuven en Mechelen, en werd in 1980 door Bonduelle overgenomen. De Fransen hielden enkel het merk over, maar verkochten de laatste fabriek aan het Waals Gewest, dat er niet in slaagde het in leven te houden. Acht jaar geleden schrapte Bonduelle de merknaam Marie Thumas op de blikjes.
Ook in Nederland
Eind 2008 versterkte Bonduelle zich nog eens in België, en kocht de bijna laatste Belgische conservenglorie over: La Corbeille, een groep met vestigingen in Westmeerbeek, Rijkevorsel en Stabroek. Stabroek moest al na zes maanden dicht. Bonduelle verkocht Rijkevorsel aan concurrent Scana Noliko en sluit nu uiteindelijk ook Westmeerbeek. 'Toen we La Corbeille kochten, hadden we niet ingeschat dat de markt zo slecht zou evolueren', zegt Van Dongen.
In Westmeerbeek werden groenten in blik én in bokalen gemaakt, maar evengoed in tetraverpakking. 'We hebben dat geprobeerd, maar het slaat totaal niet aan bij de consument', zegt Van Dongen. 'Daarom heeft de Bonduellegroep beslist daar mee te stoppen.' Groenten in blik hebben het niet alleen in België moeilijk: in Nederland verkoopt ook Hak geen blikken meer.
Groenteblikken komen almaar meer uit het buitenland, zelfs uit China, zegt Romain Cools van Vegebe, de beroepsorganisatie van de groenteverwerkers. Aparte cijfers ervan heeft hij niet, maar volgens hem eten Belgen nauwelijks minder in blik of bokalen bewaarde groenten dan tien jaar geleden: 5,8 kilogram, tegen 3,8 kilogram diepvries. 'De mensen eten gewoon veel te weinig groenten, ondanks alle gezondheidscampagnes.' Blik heeft bovendien nog één nadeel: de consument wil zien wat hij koopt, en dat is moeilijk in een metalen doos.
Vlaams toptalent neemt Frans restaurant Piet Huysentruyt over
De jonge chef Thijs Clinckemaillie(24) mag van Piet Huysentruyt vanaf april zes maanden lang diens restaurant in de Ardèche uitbaten. 'Een fantastische kans die ik niet mag laten liggen', zegt de West-Vlaming. Piet Huysentruyt heeft er alvast vertrouwen in: 'Thijs heeft al bewezen wat hij in zijn mars heeft.'
Huysentruyt stond in december 2006 voor het laatst zelf achter het fornuis van Le Lutin Gourmand, zijn restaurant in Frankrijk. Sindsdien werd het gerund door een kok uit Lyon. Maar volgende zomer krijgt Thijs Clinckemaillie uit Heule dus de eer het restaurant te huren. De jonge chef is aan zijn laatste twee weken bezig in de koude keuken van driesterrenzaak Hof van Cleve in Kruishoutem. Sterrenchef Peter Goossens laat zijn jonge kok zonder tegenzin vertrekken. 'Hij gunt me mijn nieuwe avontuur', zegt Thijs, 'en in de horeca bestaat een ongeschreven wet: na twee jaar mag je vertrekken. Ik heb van mijn huidige chef trouwens veel geleerd. Eerst in de patisserie, daarna aan het fornuis en nu in de koude keuken.'
Sterrenparcours
Voor hij twee jaar geleden arriveerde in Hof van Cleve had Thijs al een stevig sterrenparcours achter de rug. Hij werkte enkele seizoenen mee met Huysentruyt in Le Lutin Gourmand, ging daarna aan de slag bij l'Ecallier du Palais Royal (toen 1 Michelinster) en Sea Grill (2 sterren) in Brussel, en bij Maison Pic (3 sterren) in Valence. 'De tijd is rijp voor een nieuwe uitdaging. Ik wil voelen hoe het is om zelf een restaurant te runnen.'
Piet Huysentruyt is bevriend met de ouders van Thijs Clinckemaille. 'Ik ben al sinds 2006 op zoek naar een overnemer voor mijn restaurant', zegt SOS Piet. Maar haast had hij niet. 'Want in Frankrijk kan je je zaak per seizoen verhuren', legt hij uit. 'De mensen nemen dus nauwelijks een risico: ze beschikken over een restaurant waar alles aanwezig is.'
Geen schoonmoeder
Huysentruyt verhuurde zijn restaurant de voorbije zomers aan een chef uit Lyon, maar is blij dat er nu weer een Vlaming in de potten zal roeren. 'Ik zou mijn restaurant niet aan iedereen toevertrouwen. Maar toen Thijs als pas afgestudeerde kok bij mij kwam werken, wist ik al dat hij over een pak talent beschikte.'
Huysentruyt is niet van plan als een vervelende schoonmoeder over Thijs' schouders mee te kijken. 'Ik zal 's zomers ongetwijfeld vaak eten bij Thijs. Maar ik ga me niet bemoeien met de kaart en met de bereidingen. Vanaf 1 april is het voor minstens zes maanden zijn restaurant.'
Thijs stopt over twee weken in de keuken van Peter Goossens. 'Dan vertrek ik samen met mijn vriendin Aurelie naar Les Vans om ons voor te bereiden op de opening, begin april. We gaan het proberen zonder personeel, Aurelie in de zaal en ik in de keuken.' In het kleine restaurant met 24 couverts moet dat lukken. 'Vlaamse toeristen hoeven geen stijlbreuk te vrezen', zegt Thijs nog. 'Ik heb destijds veel van Piet geleerd, en ik hou van zijn stijl die ook de mijne is geworden.'
Veel verder dan september denkt de jonge chef voorlopig niet. 'Het contract eindigt na zes maanden. Het is niet de bedoeling daarna nog in Les Vans blijven. Maar zeg natuurlijk nooit nooit.'
Baas Amnesty International kreeg vertrekpremie van 600.000 euro
Bij haar vertrek als secretaris-generaal van de mensenrechtenorganisatie Amnesty International streek Irene Khan een premie van een dikke 600.000 euro op. Haar plaatsvervangster kreeg 360.000 euro. De betaling van de hoge bedragen maakte deel uit van een geheime deal die nu pas uitlekte. Veel donateurs reageren geschokt, want Khan maakte net van de armoedebestrijding een strijdpunt.
Irene Khan (54) trad in 2001 aan als de zevende secretaris-generaal van Amnesty International. Zij was niet alleen de eerste vrouw maar, afkomstig uit Bangladesh, ook de eerste moslim die aan het hoofd kwam van de internationale mensenrechtenorganisatie.
Zij kwam aan het roer op het moment dat Amnesty International net een reeks beleidswijzigingen doorvoerde en de discussie hoog oplaaide of de organisatie, bovenop het verdedigen van politieke en burgerrechten, zich ook moest inzetten voor de armoedebestrijding. Khan benadrukte de relatie tussen armoede en mensenrechten, al was niet iedereen binnen Amnesty International overtuigd van de keuze om meer de klemtoon op economische dan op politieke rechten te leggen. Haar plaatsvervangster Kate Gilmore joeg dan weer het Vaticaan en heel wat katholieke aanhangers van Amnesty International tegen zich in het harnas door abortus een mensenrecht te noemen voor vrouwen die waren verkracht.
Geheime overeenkomst
In december 2009 namen Khan en Gilmore afscheid van Amnesty International en werd de Indiër Salil Shetty aangesteld als de nieuwe secretaris-generaal.
Nu pas, bij het afsluiten van de boekhouding voor 2010, kwam aan het licht dat Khan en Gilmore niet met lege handen vertrokken. Amnesty International betaalde Khan een vertrekpremie van omgerekend 600.000 euro uit. Goed voor vier keer haar jaarsalaris. Gilmore streek circa 360.000 euro op.
Volgens Peter Pack, voorzitter van het uitvoerend comité van Amnesty International, maakten de betalingen deel uit van een geheime overeenkomst tussen de mensenrechtenorganisatie en de twee dames. 'Momenteel werken we met de nieuwe secretaris-generaal aan een hervorming, zodat dergelijke geheime overeenkomsten zich in de toekomst niet meer kunnen herhalen.'
Verbolgen donateurs
Meteen na het uitlekken van het nieuws barstte een storm van protest uit. Dat een deel van de donaties uitgerekend in de portemonnee belandden van de vrouw die van de strijd tegen armoede een prioriteit maakte en daar wereldwijd lezingen over gaf, zit velen hoog.
Bij Amnesty International Vlaanderen, dat onder meer aan fondsenwerving doet via mailing, de verkoop van kaarsen en wenskaarten maar ook heel wat spontane giften krijgt, zegt men in elk geval het vertrouwen in de internationale leiding te bewaren.
'Over wat er met het geld van de Vlaamse donateurs gebeurt, bestaat de grootste transparantie en is terug te vinden op onze website. Zelfs mijn loon staat er vermeld', zegt directeur Karen Moeskops.
Brussels Airlines vliegt vanaf april naar Marrakesh, Agadir en Lamezia Terme. Met de koningsstad Marrakesh en de strandbestemming Agadir voegt de luchtvaartmaatschappij Marokko toe aan zijn Afrikaanse netwerk.
Jetairfly vliegt al vanuit Brussel naar deze beide bestemmingen en ook Royal Air Maroc biedt rechtstreekse vluchten aan naar Marrakesh. Lamezia Terme, de zuidelijke provincie Calabrië, is de elfde Italiaanse bestemming van Brussels Airlines.
De vluchten naar Marrakesh en Lamezia Terme worden uitgevoerd op zaterdag, die naar Agadir op zondag.
Hoewel velen bang zijn om in een vliegtuig te stappen, is dit vervoersmiddel het veiligste dat er bestaat. Nog nooit gebeurden zo weinig vliegtuigongelukken per aantal uitgevoerde vluchten als afgelopen jaar. Dat meldt de The International Air Transport Association (IATA).
Volgens de organisatie gebeurde in 2010 één ongeluk per elke 1,6 miljoen vluchten. Veiligheid blijft onze belangrijkste werkpunt, concludeert directeur Giovanni Bisignani. Dit is het laagste ongevallencijfer ooit maar we blijven ernaar streven om het in de toekomst nog lager te krijgen.
Vorig jaar waren er wereldwijd 94 vliegtuigongevallen, 17 daarvan gebeurden met Westerse toestellen. Dat zijn er twee minder dan in 2009. IATA noteerde wel meer ongelukken in Afrika, Caribische landen en Latijns-Amerika. Daardoor is het aantal dodelijke slachtoffers gestegen: in 2010 kostte een vliegtuigramp het leven aan 786 mensen, ruim honderd meer dan het jaar ervoor.
In totaal zijn 230 maatschappijen aangesloten bij IATA. Ze vertegenwoordigen maar liefst 93 procent van het internationale luchtverkeer.
Een ingrediënt dat gebruikt wordt in verschillende cola's vormt een kankerrisico en moet verboden worden, aldus een belangrijke lobbygroup.
"In tegenstelling tot de karamel die je thuis zou maken door suiker te smelten, ontstaat de kunstmatige kleurstof in cola's en andere producten door suikers te laten reageren met ammoniak en sulfieten onder hoge druk en hoge temperaturen. Hierdoor ontstaan de twee stoffen 2-MI en 4-MI, uit onderzoek van de Amerikaanse overheid blijkt dat dit leukemie, long-, lever- of schildklierkanker veroorzaakt bij laboratoriumratten of -muizen.
De bezorgdheid omtrent deze kunstmatige bruine kleurstof groeit, volgens onderzoekers kan dit duizenden kankers veroorzaken. "De karamelkleurstof gebruikt in Coca-Cola, Pepsi en andere voedingsproducten moet verbannen worden", aldus de Amerikaanse gezondheidslobbygroep CSPI.
Vijf merken Het 'National Toxicology Program' zegt dat er duidelijk bewijs is dat zowel 2-MI en 4-MI kanker veroorzaakt bij dieren, daarom is de kans groot dat dit bij mensen ook het geval is." Onderzoekers aan de universiteit van Californië ontdekten een beduidend niveau van 4-MI in vijf verschillende merken cola. Directeur van de lobbygroep CSPI vraagt de Amerikaanse overheid om actie te ondernemen: "Kankerverwekkende kleurstoffen horen niet thuis in voeding, zeker niet wanneer het enkel van esthetisch belang is. De naam karamelkleurstof beschrijft niet duidelijk dat het om een additief gaat. Het is een geconcentreerde bruine mengeling van chemische stoffen die niet in de natuur voorkomen."
De CSPI voegt er aan toe dat het verhoogde risico geassocieerd met de consumptie van deze chemische stoffen extreem klein is. De tien theelepels suiker in een blikje cola vormt een groter gezondheidsprobleem. Maar het niveau van 4-MI in de geteste cola's veroorzaken toch jaarlijks duizenden kankers bij de Amerikaanse bevolking.
Vrouwen met borstkanker die chemotherapie ondergaan, drinken maar beter 2 glazen wijn per dag. Amerikaanse onderzoekers ontdekten waarom.
Rode wijn bevat een bepaalde stof, resveratrol genaamd, dat een heilzaam effect heeft op de werking van rapamycin, een geneesmiddel gebruikt bij chemotherapie. Kankercellen neigen zo minder snel een resistentie tegen de stof te ontwikkelen. Rapamycin wordt ingezet om de groei van tumors te stoppen of te verkleinen.
Heilzaam Resveratrol is een antioxidant, te vinden bij bepaalde planten als druiven en bessen. Eerder werd de heilzame werking van de stof tegen hartaandoeningen, Alzheimer en het verouderingsproces aangetoond. Laboratoriumtesten geven nu aan dat de plantaardige stof zelfs kankermedicatie te hulp snelt. De stof bezorgt de wijn net een rode kleur.
De vorsers aan de Clinic's Research Institute van Ohio geven wel aan dat verder onderzoek op personen nodig is. De bevindingen werden wel al gepubliceerd in the journal Cancer Letters.
![](http://static2.hln.be/static/FOTO/pe/18/2/7/media_xl_4063852.jpg?border="1")
