De geschied- en heemkundige kring Juliaan Claerhout uit Ooigem, Wielsbeke en Sint-Baafs-Vijve bracht begin deze maand zijn jaarboek 2005-2006 uit. In de kleurencollectie kan deze uitgave herkend worden aan een zilveren band, dit naar aanleiding van het zilveren jubileum van de kring. Ander herkenningsbeeld is de afwijking dat de traditionele drie beelden uit elke deelgemeente op de kaft, naar aanleiding van het André Demedtsjaar zijn vervangen door drie fotos van André Demedts.
In dit Demedtsjaar heeft de Juliaan Claerhoutkring vooral eer willen brengen aan zijn illustere ereburger. Dit jaar is André Demedts de blikvanger dit jaar met bijdragen van Lucien Delange (bibliografie), Rudolf van de Perre (André Demedts als mentor en schrijver), Gabriële Demedts (herinneringen) en Monique Claerhout (Demedtsland in woord en beeld + Legenden, volksgebruiken en verhalen uit de geboortestreek van André Demedts).
Lucien Delange (°1935) uit Sint-Baafs-Vijve, het geboortedorp van André Demeds, leest en verzamelt al van jongs af het werk van André Demedts. Hij publiceert naar aanleiding van dit Demedtsjaar wellicht de meest volledige bibliografie van de boeken van de auteur. Hij komt aan 78 werken van Jasmijnen in 1929 tot Na jaar en dag in 1986. Van de verschillende boeken vermeldt Lucien Delange de verschillende versies en van sommigen zoals Het leven drijft (ook twee in het Duits) en Ik wil een dappere kerel (ook een Franstalige uitgave) komt hij aan zes verschillende uitgaven.
Boeken van André Demedts kwamen uit bij Steenlandt Kortrijk, De Kinkhoren Brugge, Balduin Pick Verlag Köln, Nijgh en Van Ditmar Rotterdam, Manteau Rotterdam-Brussel-Antwerpen, Desclée De Brouwer Brugge-Utrecht-Bussem-Breda, Verlag Die Rabenpresse Berlin, Eenhoorn Mechelen, Davidsfonds/Clauwaert Leuven, Die Poorte Oude God Antwerpen, Verlag Karl Alber München, Wereldbibliotheek Amsterdam, Kunstuitgevereij Pro Arte Diest, Librairie Saint-Charles Brugge, D.A.P. Reinaert-Uitgaven Brussel-Zele, Horizon-Uitgaven Mariakerke-Gent, Hernieuwen-Uitgaven Roeselare, Standaard-Boekhandel Antwerpen-Brussel-Gent, Arbeiderspers Brussel, t Groeit Antwerpen, Paul Pattloch Verlag Aschaffenburg, Orion uitgeverij Waregem, Ons Leekenspel Bussum, Elsevier Brussel-Amsterdam, Sint-Sixtusabdij Westvleteren, Het Spectrum Utrecht-Antwerpen, Sanderus Oudenaarde, B. Gottmer Nijmegem, Manz Verlag München, Biekorf Brugge, Heideland Hasselt, Algemeen Westvlaams Toneel Zwevegem, Belgische Boerenbond Leuven, Henry Fagne Bruxelles, Story-Scientia Gent-Leuven, Vlaamse Toeristenbond Antwerpen, De Rumberg Koekelare, De Nederlandse Boekhandel Antwerpen-Amsterdam, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Gent, Orion-Colibrant Brugge, Orbis en Orion Beveren, La Renaissance du Livre Bruxelles, Het Volk-Reinaert Gent, Lannoo Tielt.
André Demedts, mentor en schrijver, de titel van de bijdrage van Rudolf van de Perre, wijst op zijn minst op een dubbelaspect in het leven en het werk van de man. In het geval van André Demedts is er echter geen sprake van twee afzonderlijke werkzaamheden, omdat die twee aspecten een onverbrekelijke eenheid vormen, zoals ook de diversiteit van zijn literair oeuvre uiteindelijk als een sluitend geheel moet geïnterpreteerd worden. Rudolf van de Perre behandelt die aspecten wel even apart, maar op die wijze wordt ook duidelijk hoe sterk ze met elkaar verbonden zijn.
De bijdrage van de Demedts-kenner bij uitstek geeft aan dat André Demedts zich al vroeg geroepen voelde tot het schrijverschap. Hij besteedde al vroeg zijn vrije tijd (en zijn geld) aan lectuur en boeken. In literaire tijdschriften informeerde hij zich ook over de internationale stromingen. Maar al even vroeg openbaarde zich zijn Vlaams-sociale bewogenheid. Hij werd diep ontroerd door Voor Vlaanderen, mijn Vaderland van Leonaert de Bo en Vlaanderen Weezang aan den IJzer en Arm Vlaanderen van pater Stracke sterkten hem definitief in zijn overtuiging, dat ook Vlaanderen hem nodig had.
Rudolf van de Perre belicht in zijn bijdrage verder beide aspecten tijdens de verschillende stadia van zijn leven. Het is geweten dat het centrale thema van zijn omvangrijk prozawerk de onophoudelijke zoektocht is naar het geluk. In de loop der jaren is er wel een opmerkelijke verschuiving in deze thematiek. Uiteindelijk wordt na 1970 dit streven naar geluk verbonden met een historische en sociale dimensie en vindt het zijn bekroning in de monumentale romancyclus De eer van ons volk. Deze vierdelige cyclus is uitgegroeid tot het epos van een volksgemeenschap, waarin hoofdfiguur Karel Gillemijn het geloof belichaamt in een betere wereld, die op basis van evangelische naastenliefde en sociale rechtvaardigheid, geluk voor iedereen zou moeten waarborgen.
André Demedts ontzagwekkende bedrijvigheid als criticus en essayist kan niet onvermeld blijven, omdat het samen met zijn poëzie, proza en een paar toneelstukken, een onlosmakelijk geheel vormt. Als hij slechts deze discipline had beoefend, zou zijn naam al niet meer weg te denken zijn uit het Vlaamse literaire leven. Naast honderden bijdragen in periodieken (ondermeer Dietsche Warande & Belfort) en kranten, schreef hij een hele reeks monografieën, essays en studies.
Met Ik herinner mij
put Gabriëlle Demedts, zuster van de auteur, uit herinneringen aan hem die niet terug te vinden zijn in zijn Dag voor gisteren. Zo vertelde hij voor haar reeds op zeer jonge leeftijd boeiende verzonnen verhalen. Gabriëlle herinnert zich ook dat reeds van jongsaf een kracht van hem uitging. Zijn grote schuchterheid belette hem niet dat men onder de indruk kwam van zijn anders en méér zijn, wat een vriend-priester de uitspraak aan zijn grootouders ontlokte dat hij eens een groot missionaris zou worden. Toen hij in 1929 arrondissementeel leider werd van de Christelijke Arbeidersjeugd begonnen al zijn jaren van grote inzet, edelmoedigheid en kameraadschap. Dat betekende dat hij bijna elke avond per fiets door de modder, regen en wind of bitter vriesweer, soms driekwartier ver, op weg was om alles te helpen tot stand te komen. Het was toneel spelen, spreken, les geven, bezoeken brengen, bezoeken ontvangen, vriend zijn.
Monique Claerhout is in dit jaarboek al aan haar tweede bijlage over Demedts-land in woord en beeld. Als men zelf afkomstig is van die streek en in het bijzonder van Sint-Baafs-Vijve, vormt het lezen van zijn werken niet alleen een verkenningstocht, maar zeker ook een herkenningstocht. Niet alleen gebouwen, gehuchten en landschappen uit zijn eigen geboortedorp, maar ook verscheidene locaties in de omstreken zijn in zijn romanoeuvre vervat. Meer bepaald analyseert Monique Claerhout voor dit jaarboek de vierdelige reeks De eer van ons volk (De Belgische Republiek, Hooitijd, Goede Avond en Een houten kroon). De 15-bladzijden bijdrage met ondermeer korte tekstpassages wordt geïllustreerd met fotomateriaal van de kerk van Wakken, de Mandel, café Het Schaak, restaurant Het Bourgondisch Kruis, de omgeving van Ooigembos, het kasteel te Ooigem, hoeve t Goed ter Mote, het provinciaal domein De Baliekouter, beeldje uit de vroegere kapel aan t Blauw Kasteelke, de kapel ven de broeders-recoletten te Tielt, de Poelberg, Kapelletje op de Paanders, de Priesterage aan de Sint-Bavokerk, de kerk en De Posterij te Sint-Eloois-Vijve, kruisbeeld op de Dries te Wielsbeke, de omgeving van de Elsbos.
Van dezelfde Monique Claerhout is de bijdrage over legenden, volksgebruiken en verhalen uit de geboortestreek van André Demedts. We krijgen het verhaal van de Kalle, de vervloekte jager uit Kessenburg, hoe het spokenbos aan zijn naam kwam, het volksgebruik met de meitak, de varende vrouw, de vliegende geit of het spook van de Loverhoek.
Het negende jaarboek is opnieuw een lijvig boek van 366 bladzijden vol historische en volkse verhalen en fotos uit het verleden van de drie gemeenten. Naast genoemde bijdragen bevat het jaarboek bevat bovendien een vijftiental andere bijdragen van archeoloog Johan Hoorne, Griet Claerhout, Rudy Verbrugghe, José Tack, Michaël Delange, Geert Vroman, Bernard Delange, Guy Seyns, Emiliëne Vandenbulcke, Jos Colson, Carlos Verbrugghe, Bert De Smet, Marie-Christine Martens. Inleider is afscheidnement stichter-voorzitter Lode Beck, die 25 jaar heemkundige kring Juliaan Claerhout belicht.
Het jaarboek Leiesprokkels 2005-2006 van de Juliaan Claerhoutkring is te bekomen aan 25 euro bij de bestuursleden of via rekening nr 068-2003593-85 van de Juliaan Claerhoutkring, Wandellaan 53 te 8710 Wielsbeke. Info bij Lucien Delange, tel. 056/603 192.
