Op de officiële 11 juliviering in de Raadszaal van het stadhuis in Waregem mocht cultuurraadvoorzitter Bert De Smet ruim 150 aanwezigen verwelkomen in de raadszaal van het stadhuis. Hij liet zich voor zijn eerste 11-juli-toespraak in Waregem inspireren door ereburger André Demedts. 

“Lof zij het land waar ik geboren ben

en ook zal sterven naar Gods wil.

Hier groeit geen boom,

hier ligt geen steen,

die ik niet ken.”

“Ik wil u graag hartelijk welkom heten op deze 11 juliviering van de Cultuurraad. En hoe kan dat beter dan met de prachtige openingsverzen van het gedicht Lof van mijn land van André Demedts? Ik heb – en dat mag u gerust weten – een grote bewondering voor schrijver-dichter, cultuurpromotor en Waregems ereburger André Demedts. Ik ben dan wel een geheelonthouder, ook als het op religie aankomt, maar de christelijk geïnspireerde woorden van Demedts grijpen mij toch telkens aan. Ik word er altijd een beetje stil van. Het vat het wat mij betreft eigenlijk gewoon helemaal samen. Als ik in mijn en Demedts’ geboortedorp Sint-Baafs-Vijve of in mijn huidige woonplek Waregem stap of trap, dan groeit daar geen boom, dan ligt daar geen steen, die ik niet ken.

Wat Demedts beschrijft is voor mij de essentie van een identiteit. En zo ook van 11 juli. Het is ergens thuis zijn. Zich ergens mee verbonden voelen. Iets als van zichzelf beschouwen. En alle gekheid op een stokje. Uiteraard ken ik niet alle bomen en stenen in Sint-Baafs-Vijve en Waregem. Maar Demedts weet wel het gevoel van ergens thuis zijn heel erg treffend te omschrijven.

Zich verbonden voelen met een lokale, regionale, nationale entiteit en identiteit is belangrijk en waardevol. Maar moet tegelijk ook met de nodige bedachtzaamheid benaderd worden. We mogen ons verbonden voelen. We mogen trots zijn. Maar we mogen niet vergeten dat een gemeenschap dynamisch is. Waarden, gewoontes, tradities, talen, culturen, ze evolueren allemaal. Een samenleving leeft. Ze verandert. Ze past zich aan. Maar daar hebben we het vaak moeilijk mee. We koesteren het liever door het onder een stolp te steken zodat er zeker niets kan aan veranderen. En dat is ergens te begrijpen. We zoeken een houvast die ons zekerheid in de onzekerheid biedt.

Alleen, we kunnen de vooruitgang niet tegenhouden. Waarom zouden we ook? Dat Vlaanderen in het verre en minder verre verleden kon excelleren. Dat Vlaanderen zich kon onderscheiden. Dat Vlaanderen zich zo snel kon ontwikkelen. Dat was alleen maar mogelijk door de grote dynamiek en vooruitstrevendheid die het aan de dag legde. Het is geen toeval dat Vlaanderen in flink wat zaken pionier was of is. Dat Vlaanderen stoutmoedigheid getoond heeft. Denk daarbij aan de verregaande stedelijke autonomie in tijden dat dit verre van evident was. Aan de gedurfde economische ontwikkelingen. Aan de religieuze hervormingen. Aan de wetenschappelijke ontdekkingen. Aan de industriële en technologische innovaties. Maar evengoed en zeker ook aan de culturele omwentelingen. Die kwamen er allemaal niet zomaar. Die kwamen er door de openheid, de diversiteit en de aanpasbaarheid van de Vlaamse gemeenschap.

André Demedts was vaak – en ik zeg dat met het grootste respect – een nostalgische mijmeraar. Toch begreep hij als geen ander de relativiteit van de verbondenheid met een entiteit of identiteit. En ik citeer hierbij de laatste verzen van zijn gedicht Lof van mijn land:

“Alleen maar om een andere in mij,

die zich aan land noch lucht gewent,

en altijd voort aan ’t vragen blijft

of er niet nog een ander land bestaat,

dat hij veel beter kent.”

Alleen, beste vrienden, lijkt die relativiteit een beetje verdwenen. Het lijkt wel alsof Vlaanderen zich op zichzelf terugplooit. En dat is bijzonder jammer, want dat is niet alleen een gebrek aan strijdlust, het gaat ook compleet voorbij aan de échte identiteit van de Vlaming, met name: open en ondernemend. We moeten onszelf niet verloochenen. Laat staan batjes organiseren, ook al is het die tijd van het jaar. Maar ons halsstarrig vastklampen aan wat vaak vergane glorie is. Dat kan toch niet de juiste manier zijn om te streven naar een beter Vlaanderen?

De recentste verkiezingen zijn volgens sommigen een duidelijk signaal voor meer Vlaanderen. Een autonomer Vlaanderen ook. Alleen gaat het in de discussie over meer autonomie, over meer Vlaanderen, bijna nooit over het hoe en het waarom. Het gaat enkel over het wat. Vlaanderen moet autonomer worden. Punt. Alleen wordt het zo – en vergeef me de stevige uitspraak op een dag als vandaag – bijna een ridicule symbolische strijd. En ik besef als geen ander het belang van zo’n symbolische strijd. Dat is vaak erg waardevol. Maar we moeten ook eerlijk durven toegeven dat het ook vaak gewoon verlamt.

Het gaat dan immers niet meer over de meerwaarde van die autonomie. Het gaat enkel nog over de symboliek van die autonomie. En laat ons de dingen benoemen zoals ze zijn: meer autonomie voor Vlaanderen is geen doel. Het is een middel. Een middel om het voor de mensen die in Vlaanderen leven beter te maken.

Van dat Vlaanderen beter maken zien we politiek weinig tegenwoordig. Het politieke schouwspel is meer soap dan hoogstaand theater. Alles lijkt geblokkeerd te zijn. Er komt geen schot in de zaak. Dus hoe moet het nu verder? Onze gastspreker van vanavond, Ivan De Vadder, vertelt ons zo meteen meer over het verdriet van ons land. Want verdriet heeft het, dat is wel duidelijk. Voor wie Ivan De Vadder niet zou kennen, of geen lid is van zijn fanclub: Ivan De Vadder is politiek journalist en verslaggever bij de VRT. Hij analyseert de politieke actualiteit wekelijks in De afspraak op vrijdag en verzorgde ook de verslaggeving over de meest recente verkiezingen. Als er dus iemand meer duiding kan geven over hoe het nu verder moet met ‘ons land’, en ik laat bewust in het midden over welk land dat dan gaat, dan is het wel Ivan De Vadder.

Beste vrienden, voor ik mijn welkomstwoord afsluit en het woord aan Ivan De Vadder geef, wil ik graag nog kort enkele afsluitende bedenkingen meegeven. Vlaanderen feest vandaag. En dat is écht wel waardevol en belangrijk. Onze Vlaamse feestdag moet een feest zijn, van en voor iedereen. Een feest ook dat niet overschaduwd mag worden door agressieve symboliek, noch pro, noch contra. De Vlaamse feestdag moet een hoogdag zijn waarop Vlaanderen symbool staat voor een open, warme, verdraagzame, sociale, groene, ondernemende en liefst ook positief-tegendraadse samenleving. Een hoogdag ook waarop duidelijk is dat Vlaanderen insluit in plaats van uitsluit en verbindt in plaats van ontbindt.

Vlaanderen is er voor iedereen die er leeft. Het moet ons streven zijn om Vlaanderen op een warme, uitnodigende, respectvolle en stilaan ook volwassen wijze verder uit te bouwen. Dat is een taak van iedereen die in Vlaanderen woont of werkt. Vlaanderen moet, en daarmee citeer ik afsluitend opnieuw André Demedts, zij het in een andere context dan hij oorspronkelijk bedoelde, maar zijn woorden zijn even goed van toepassing. Vlaanderen moet – en ik citeer – “een ontmoetingsplek zijn waar jonge mensen elkaar ontmoeten, maar waar ook bejaarden komen die mogen spreken en die zeker zullen luisteren. Dat het een symbool moge zijn voor alle mensen, die over alle verschillen heen, toch één en hetzelfde verlangen hebben: een beetje gelukkig zijn.”

12-07-2019 om 17:36 geschreven door bernard

Gisterenavond konden we samen met een honderdtal andere genodigden aanwezig zijn in het stadhuis van Kortrijk bij de uitreiking van de André Demedtsprijs aan Vlaams wereldvermaard muziekfenomeen Dirk Brossé. Samen met een tentoonstelling door Davidsfonds in de bibliotheek te Kortrijk kan de uitreiking ook beschouwd worden als herdenking van het cultureel pionierswerk van André Demedts, die 25 jaar geleden overleed.

De uitreiking gebeurde  met een cultureel hoogstaande academische zitting in de hal naast de gotische zaal van het historische stadhuis.  We konden genieten van de muzikale opluistering door Nathalie Matthys op piano en sopraan Emma Posman, die nadien ook de felicitaties kregen van Dirk Brossé himself.   Hij ontving uit handen van de voorzitters van de twee Kortrijkse Marnixringen Broel en Kleikop een beeld van stripheld Lucky Luke. Lucky Luke is de hoofdpersoon in de gelijknamige Belgische stripreeks, die avonturen beleeft in het Wilde Westen. De strip werd bedacht door de Kortrijkzaan Maurice De Bevere onder het pseudoniem Morris.

De André Demedtsprijs wordt tweejaarlijks door de Marnixringen Kortrijk Broel en Kortrijk Kleikop uitgereikt aan een persoon of een vereniging die naar de geest en de doelstellingen van de Marnixring Internationale Serviceclub VZW bijzonder veel verdienste heeft verworven en op die manier in de voetsporen treedt van André Demedts, naar wie de prijs werd genoemd. De Marnixring heeft tot doel de Nederlandse taal- en cultuurgemeenschap te dienen door het verspreiden en behartigen van de Nederlandse (muziek)taal en cultuur en door het bevorderen van solidariteit, verstandhouding en vrede door het ideaal van dienstvaardigheid.

De figuur van Dirk Brossé past met zijn jarenlange culturele verdienste als ambassadeur en uitgangbord van Vlaanderen in de wereld bijzonder goed in dat profiel. Zoals cineast Stijn Coninx in zijn laudatio ook demonstreerde met een indrukwekkende lijst verdiensten en kenmerken van zijn vriend Dirk Brossé. Zijn cv met honderden muzikale meesterwerken, waarvan we er enkele pareltjes als Haiku Cycle te horen kregen, is indrukwekkend. Met tientallen (of waren het er honderd) woorden probeerde de laureaat te kenschetsen van culturele duizendpoot, kunstenaar, creatief, muziek, passie, liefde, moed, trompet, voelen, ernst en humor, harmonieus, muzikaal nederlands, … tot delen in vreugde en verdriet. Hij maakte voor het eerst kennis met Dirk Brossé in 1984 met filmmuziek voor Jean Pierre De Decker, waarvan hij assistent was. Bijzonder goede herinnering heeft hij aan zijn samenwerking bij Cocoflanel, Daens (Academy Award Nomination), Licht, enz. Deze wereldburger straalt ook culturen uit, ambassadeur voor Vlaanderen. Er bestaat volgens Stijn Coninx geen beter profiel ter promotie van de Nederlandstalige (muziek)taal en cultuur, met solidariteit en dienstbetoon, onwaarschijnlijk engagement. Voorwaar een fantastische keuze van de Marnixring Kortrijk.

Gepassioneerd door muziek werkt hij wereldwijd als dirigent en componist. Componeerde 400 werken, zowel filmmuziek en musicals als concerti, symfonische werken, oratoria, liederen en kamermuziek. Hij dirigeerde bovendien een hele reeks toporkesten in gernomeerde concertzalen over de hele wereld en realiseerde 90 CD-opnames. 

Laureaat Dirk Brossé dankte de organisatie voor dit eerbetoon. Hij gaat ij Hhet beeldje van Lucky Luke koesteren en het krijgt een ereplaats naast een onlangs aangeschaft Egyptisch masker in zijn woning. Hij blijft zijn passie volgen. De laatste anderhalve maand tourde  hij rond de wereld met een bijzondere herinnering aan zijn optreden in het VN-gebouw in New York, symbolische plek waar men waakt over de vrede in de wereld. De prijs doet hem ongelooflijk veel deugd, erkenning te krijgen bij de mensen van de  eigen cultuur. Hij is er zich van bewust als individu niets te betekenen zonder dat er mensen zijn die in u geloven. Wij hebben mekaar nodig. We kunnen maar openbloeien door het ontmoeten van mensen en de kracht als cultuurgemeenschap. 

24-11-2017 om 14:58 geschreven door bernard

Op donderdag 23 november reiken de Marnixringen Kortrijk Broel en Kleikop voor de 44ste keer de André Demedtsprijs uit. Deze prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan een persoon of vereniging omwille van zijn verdienste voor Vlaanderen en dit in de voetsporen van André Demedts.  De eerste Demedtsprijs werd in 1970 uitgereikt aan Luc Verbeke. De laatste winnaars gingen naar Jan Verheyen (2011) (filmregisseur), Karel Van Eetvelt (2013) (Unizo) en Etienne Vermeersch (2015) (fylosoof).

Dit jaar werd de componist/dirigent Dirk Brossé genomineerd als een bekroning voor zijn jarenlange culturele verdienste als veelzijdig componist, docent, dirigent, inspirator voor menig student …, waarbij hij zowel nationaal als internationaal een ambassadeur is voor Vlaanderen.  Tijdens deze uitreiking wordt uiteraard muziek gebracht van de hand van Dirk Brossé zelf.

Hiervoor wordt podium geboden aan jong talent : Nathalie Matthys aan de piano en Emma Posman sopraan.

De cineast Stijn Coninx, voor wie Brossé filmmuziek schreef, en de Vlaamse Minister van Cultuur Sven Gatz brengen de laudatio tijdens deze prijsuitreiking. Afspraak in het Kortrijkse stadhuis: donderdag 23 november om 19u15.

20-11-2017 om 00:00 geschreven door bernard

Veelzijdig kunstenaar en cultuurpromotor Georges Leroy was in het H Hartcollege te Waregem een leerling van André Demedts.  In  het tijdschrift Vlaanderen bracht hij in 1976 een getuigenis aan zijn leermeester in een bijdrage met bovenstaande titel.

Het waren de oorlogsjaren, het was de tijd waarop een relatief ijzeren discipline ons in een neo-Spartaans keurslijf poogde te modelleren tot toekomstige voortreffelijke staatsburgers. Droeg de oorlogsatmosfeer het hare hiertoe bij, ook erzonder waren de ethische en pedagogische normen bepaald minder tolerant, dan wat de dag van vandaag tucht, orde en respect wordt geheten. Wij, die stilaan veteranen worden, hebben van het strenge keurslijf geen trauma overgehouden, integendeel.

André Demedts wandelde tussen de uitersten door, met over zich de onaangetaste gemoedsrust en het ongeschokte vertrouwen waaraan jongelui die hun korte broek aan het ontgroeien waren, behoefte hadden. Zeker, we waren geïmponeerd door blauwe KSA-hemden, marsjeerden en lieten strijdliederen galmen, maar al deze behoeften van het jonge bloed werden vrij behoorlijk gekanaliseerd en in idealistisch getinte banen geleid.

In wezen hadden wij, pubers, in die reeds roerige tijd, minder nood aan dàt soort beweging, dan aan innerlijk zelfvertrouwen en verdieping. André Demedts was een katalysator, die ons onrustig en troebel water wist te reinigen en te kanaliseren tot een klare vliet, waarvan men de bodem kon zien. Hij leerde ons (zoals Alice Nahon) in onszelf te kijken. Hij had over zich het moeilijk te omschrijven charisma, waardoor hij, in onze tienerogen, als mens een hogere en geidealiseerde dimensie kreeg.

Ofschoon hij als leraar Nederlands, zich niet met half werk tevreden stelde en letterlijk als figuurlijk de puntjes op de i's wenste geplaatst te zien, is het niet zozeer de docerende, dan wel de moraliserende Demedts die op velen een blijvende indruk heeft nagelaten. Achteraf (als men zelf de leeftijd heeft bereikt van Demedts toén, en beroepshalve ook met tienerleerlingen geconfronteerd wordt) vraagt men zich af wat er precies zo fascinerends was aan de figuur van de oud-leraar. Je probeert de inmiddels dertig jaar oude en uiteengevallen puzzlestukjes in je geheugen weer in elkaar te zetten. Je herinnert je ‘meneer Demeds’ (met een tweede naam werd hij bij mijn weten niet bedacht), gewapend met een bedachtzame glimlach, waarmee je tenminste twee kanten uitkon. Hij keek ons aan, de bleekblauwe ogen soms half dichtgeknepen onder de bosjes borstelige wenkbrauwen, waarbij iedereen zich terzelfdertijd persoonlijk in de kijker voelde. Als hij het nodig vond, kon hij onverwacht een poosje de stilte laten spreken waarbij hij de schuldige 'n beetje stekelig, toch meer verwonderd dan geergerd, vizeerde. Ik heb onze leraar zelden kwaad gezien, en toen hij ooit een bengel met één hand bij de kraag omhooghees, hadden we het achteraf vooral over de ongekende fysieke kracht die hij in zijn armen verborg.

Onze leraar bezat een ietwat zangerige stem, die, bij verheffing, ietwat schel kon overslaan, wat bij esthetische en ethische vervoering (bij hem nooit te scheiden) indruk maakte.

Demedts was een Sokratisch moralist. Tussen het lesgeven en dicteren door (we hebben nogal een boom afgepend, misschien waren de leerboeken toen onbetaalbaar duur of eenvoudig niet beschikbaar) liet hij terloops ideeën los, die achteraf bekeken, stuk voor stuk fragmenten waren van een fundamentele levensvisie, meer gesteund op wijsheid dan op wijsgerigheid, die eerbied afdwong en die we onbewust als norm gingen aankleven. Enkele principes kwamen herhaaldelijk terug, zoals trouw aan een woord, een ideaal, eigen haard en volk. Ook de arbeid stond aangeschreven als een uitzonderlijk ethisch beginsel. Men kon het gevoel hebben dat hij meer respect had voor een hardwerkende zondaar dan voor maanzieke artiesten of kwezels die niets anders deden dan geboden prevelen, als konijnen die loof knabbelden. Kortom, in het beeld (en toonbeeld) dat hij ons voorhield waren de essentiële kenmerken: wils- en werkkracht, beginselvastheid, gebondenheid aan aarde en natuur, gehechtheid aan Vlaanderen, trouw aan het christelijk geloof.

Mogelijks hebben we toen onze leraar te idealistisch voorgesteld. We weten nu dat hij een gematigd realist is, die streeft naar compromissen tussen ideaal en werkelijkheid, althans zolang de ideële grondslagen van de levensbeschouwing niet in het gedrang komen.

Iedereen voelde zich door André Demedts ergens persoonlijk benaderd. Ik herinner me nochtans niet dat hij ons bijvoorbeeld stelselmatig bij de voornaam noemde, maar als het gebeurde, hechtten we hieraan dan ook een bijzondere betekenis.

Onze leraar Nederlands was ook de bezieler.

28-02-2014 om 00:00 geschreven door bernard

Gisteren verscheen in het eerste nummer dit jaar van ‘Neerlandia/Nederlands van Nu’, een uitgave van het Algemeen Nederlands Verbond, een interessant artikel van museummedewerker Nick Krekelbergh. Nick belicht André Demedts als schrijver-dichter, zijn Groot-Nederlands ideaal,  André Demedts in het kader van Frans-Vlaanderen en Zuid-Afrika en tenslotte zijn culturele erfenis. We publiceren hierbij zijn bijdrage.

Schrijver-dichter André Demedts

Hoewel het niet eens in zo’n héél grijs verleden is geweest dat de West-Vlaamse schrijver-dichter André Demedts zijn pennenvruchten aan het papier toevertrouwde, is zijn culturele erfenis groot, maar laat de publieke belangstelling voor zijn werk tegenwoordig misschien wat te wensen over. Demedts kon in zijn dagen evenwel rekenen op een niet onverdienstelijke staat van dienst en aan erkenning heeft het gedurende zijn vijftigjarige carrière als schrijver zelden ontbroken. In 1906 als boerenzoon geboren op het ouderlijke hof De Elsbos in Sint-Baafs-Vijve schopte hij het op eigen kracht tot leraar (1937) en uiteindelijk zelfs tot directeur van BRT West-Vlaanderen (1949), ook wel Radio Kortrijk geheten.

Tegelijk ontwikkelde Demedts zich vanaf de jaren 30 tot een bijna archetypisch Vlaams schrijver en dichter, die werkte in de traditie van Stijn Streuvels, Felix Timmermans en Ernest Claes en in de loop van zijn leven een enorme productiviteit aan de dag wist te leggen. Het meest vermeldenswaardig zijn de repressieroman De Levenden en de Doden (1959) en de tetralogie De Eer van ons Volk (1973-1978), een plattelandsepos dat zich afspeelt in de woelige periode rond de Franse Revolutie en deels gebaseerd is op Demedts’ eigen familiegeschiedenis. Tijdens zijn leven werd hij voor zijn oeuvre bekroond met verschillende prijzen. Hij overleed in 1992 in Oudenaarde.

Groot-Nederlands ideaal

Demedts was in de eerste plaats een geëngageerd schrijver, en vanuit dat engagement beperkte hij zich niet tot het schrijven van poëzie en proza. Een belangrijke rode draad in zijn werk vormde, naast zijn christelijke levensvisie en sociale bewogenheid, ook zijn toewijding aan het Vlaamse volk vanuit een Groot-Nederlands perspectief. Demedts streefde hierbij naar de culturele integratie tussen Vlaanderen, Nederland en Zuid-Afrika.

Dat uitte zich niet alleen in zijn boeken, maar ook en vooral in het werk dat André Demedts verrichtte als spreker en essayist, zodat we in hedendaagse termen van een echte cultuurpromotor mogen spreken. In de loop van meerdere decennia gaf hij letterlijk duizenden voordrachten, in een gemiddeld tempo van één lezing per week. Daarnaast zette hij ook verschillende projecten op touw die moesten bijdragen aan de Vlaams-Nederlandse integratie. Bijzondere aandacht ging hierbij uit naar Frans-Vlaanderen, een streek die lange tijd tot het Zuid-Nederlandse gebied had behoord, maar aan het eind van de zeventiende eeuw door Lodewijk XIV bij Frankrijk was aangehecht. Het is niet toevallig dat de Demedts’ inspanningen voor de Nederlandse taal en cultuur met name hier nog de meeste vruchten afwerpen, tot op de dag van vandaag.

Demedts en Frans-Vlaanderen

Frans-Vlaanderen werd door Demedts beschouwd als een vergeten loot aan de Nederlandse stam. Zijn belangstelling voor de streek groeide kort na de Tweede Wereldoorlog, mede als gevolg van de contacten die Demedts onderhield met een jonge leraar uit Frans-Vlaanderen, de latere professor Pierre Berteloot. Samen met Luc Verbeke organiseerde hij in 1948 een Frans-Vlaamse Begroetingsdag in Waregem. Die groeide uit tot een jaarlijkse traditie, die uiteindelijk de Frans-Vlaamse Cultuurdag werd genoemd.

De bedoeling was om de culturele contacten tussen Vlamingen en Frans-Vlamingen te stimuleren, om de onderlinge relaties te versterken en zo een reveil van het Nederlands cultuurbewustzijn in Frans-Vlaanderen in de hand te werken. De doelstellingen waren eerder cultureel van aard, omdat Demedts en de zijnen de hete politieke hangijzers en het daarbij horende vraagstuk van een eventueel rattachisme wilden ontwijken. Binnen de bredere Vlaamse Beweging zag Demedts voor zijn initiatieven vooral een ondersteunende rol, die meer van culturele aard dan van echt activistische betekenis was. Het in die tijd ontluikende idee van de Europese eenwording tegen de achtergrond waarvan gezocht moest worden naar een versteviging van de banden tussen alle Nederlandssprekenden, als een cultureel blok over de staatsgrenzen heen, was evenmin vreemd aan die opstelling.

De vierde Frans-Vlaamse Cultuurdag leidde tot de oprichting van het Komitee voor Frans-Vlaanderen en de oprichting van het tweetalige tijdschrift Notre Flandre – Vlaamse Heerd. Later werd de functie van dat tijdschrift in belangrijke mate overgenomen door Ons Erfdeel, dat in 1956 onder impuls van Demedts werd opgericht door het jeugdige trio Jozef Deleu, Jozef Declercq en Jan Delrue. In eerste instantie was ook dat tijdschrift tweetalig, maar vanaf 1960 werd het uitsluitend in het Nederlands uitgegeven.

In 1970 kwam het tot de oprichting van Stichting Ons Erfdeel. De stichting werd voorgezeten door een pluralistische raad van advies, waarin zowel Vlamingen als Nederlanders vertegenwoordigd waren. In 1972 werd in Rekkem, op de grens tussen West-Vlaanderen en Frankrijk, een dialoogcentrum gebouwd, dat de contacten tussen Frans-Vlaanderen en de rest van het Nederlanse taalgebied verder moest stimuleren. Tegelijk werd gestart met het tijdschrift Septentrion, dat Franstaligen diende te informeren over de Nederlandse cultuur. De stichting bracht vanaf 1976 ook het wetenschappelijk jaarboek De Franse Nederlanden / Les Pays-Bas Français uit, dat informatie over Noord-Frankrijk en zijn relatie tot Vlaanderen en Nederland bracht. Vanaf 1981 werden door het centrum ook allerlei brochures over de Nederlandse cultuur uitgegeven.

Ook vanuit zijn functie als directeur van BRT West-Vlaanderen trachtte André Demedts aandacht te besteden aan de positie van de Vlamingen ‘van over de schreve’, onder meer met het programma De Stem van Frans-Vlaanderen.

Zuid-Afrika

Niet alleen Frans-Vlaanderen vormde binnen het Nederlandse taalgebied een voorwerp van bijzondere interesse voor André Demedts. Ook voor Zuid-Afrika was een plaats weggelegd binnen diens Groot-Nederlandse visie. In zijn ogen was het Afrikaans net zo goed een vertakking van de brede Nederlandse stam. Net als zijn voorliefde voor Frans-Vlaanderen liet dat zijn sporen na in het werk van Demedts.

Al in 1944 besteedde hij aandacht aan de problematiek van de Afrikaners in het boek Trouw aan hun Volk, dat hij onder het pseudoniem Koen Lisarde publiceerde en dat gesitueerd was ten tijde van de Boerenoorlog. Demedts publiceerde regelmatig in Zuid-Afrikaanse tijdschriften en in 1948 werd hij lid van de Afrikaanse Skrywerskring, nadat hij één jaar eerder al lid was geworden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in Leiden. Vanaf dat moment werd hij vaste medewerker van het Zuid-Afrikaanse Tydskrif vir Letterkunde. Hij verzorgde er een rubriek met beschouwingen over de laatste prestaties op het vlak van literatuur en letterkunde uit Vlaanderen. André Demedts bezocht Zuid-Afrika uiteindelijk zelf in 1963. De reis resulteerde in tal van verslagen, essays en voordrachten.

Culturele erfenis

Demedts overleed in 1992, maar zijn gigantische inzet voor de Vlaams-Nederlandse integratie ging niet onopgemerkt voorbij aan de latere generaties. Al in 1970 werd in Kortrijk de André Demedtsprijs in het leven geroepen. Het doel van de prijs bestond erin om een persoon of organisatie te bekronen die zich, geheel in de geest van Demedts, had ingezet voor de Vlaamse ontvoogding, de Nederlandse integratie, de culturele contacten met Zuid-Afrika of het aanwakkeren van het cultureel bewustzijn in Frans-Vlaanderen. De prijs wordt nog steeds om de twee jaar uitgereikt in december.

Het Komitee voor Frans-Vlaanderen is eveneens nog steeds actief en organiseerde in 2012 alweer de 65e editie van de Frans-Vlaamse Cultuurdag. Ook worden door het Komitee cursussen Nederlands aangeboden, die mede op grond van de economische verhoudingen in de Franse grensstreek een groeiend succes hebben in Frans-Vlaanderen en de omliggende regio’s. Ook Ons Erfdeel is nog steeds werkzaam en vormt met een oplage van 8000 exemplaren een van de meest verspreide culturele tijdschriften binnen het Nederlandse taalgebied.

De persoonlijke erfenis van André Demedts laat zich evenwel nog het best voelen in zijn geboortedorp Sint-Baafs-Vijve. Daar ontstond in 1983 een heus André Demedtshuis in de oude pastorie naast de Sint-Bavokerk. Het gaat om een kunsten cultuurcentrum met maandelijkse tentoonstellingen, dat onderdak biedt aan het André Demedtsmuseum met oude archiefbeelden over zijn werk en een deel van zijn persoonlijke bibliotheek. Meer informatie hierover is te vinden op www.andredemedts.be .

Foto  :  Bestuursbijeenkomst van het Komitee voor Frans-Vlaanderen ten huize Luc Verbeke in 1975, met van links naar rechts: Raymond Watthy, André Demedts, Omer Vandeputte, Leo Vanackere, Luc Verbeke, Johan van Geluwe en Michiel Mispelon

28-03-2013 om 12:08 geschreven door bernard

Gisteren 4 november 2012 konden we n.a.v. de herdenking in zijn geboortedorp 20 jaar na zijn overlijden ook kennismaken met de vernieuwing van het André Demedtspad. Er werden permanente infopanelen aan het pad toegevoegd met verwijzingen naar de boeken en gedichten van Demedts. Er staan panelen aan het vertrekpunt aan het André Demedtshuis, aan het Leiesas of D'Hooie, de molen in Wakken, de kerk van Wakken, de Baliekouter, het Blauw Kasteeltje, de Roode Poorte en de kerk van Sint-Baafs-Vijve. Het pad loopt over 11 km over verharde wegen. Met een extra lus kunt u ook naar de Elsbos, het geboortehuis van André Demedts. 

05-11-2012 om 18:52 geschreven door bernard

Op zaterdag 3 en zondag 4 november 2012 vindt er een heus André Demedtsweekend plaats, naar aanleiding van het 20-jarig overlijden van de schrijver-dichter. De raad van bestuur van vzw André Demedtshuis en de medewerkers van het André Demedtsweekend nodigen u graag uit op één (of meerdere) van de activiteiten.

Programma

* Zaterdag 3 november 2012

=> 'Demedts doorgelicht': panelgesprek met Patrick Lateur (moderator), Jooris Van Hulle (literair recensent), Jozef Deleu (stichter Ons Erfdeel) en Jacques Fermaut (Frans-Vlaming). Zij vertellen meer over leven, werk en betekenis van André Demedts. Plaats: Sint-Bavokerk, Sint-Baafs-Vijve, 17 uur. Achteraf gratis receptie.

=> 'Demedts 2.0': voorstelling en opening nieuw audiovisueel luik bij het André Demedtsmuseum, met radio- en tv-fragmenten van, over en met de schrijver-dichter. Plaats: André Demedtshuis, Sint-Baafs-Vijve, 18.30 uur. Achteraf gratis receptie.

=> '5 voor 8. Kunst rond Demedts': opening tentoonstelling van 25 bekende en minder bekende kunstenaars die rond Demedts werkten. Plaats: André Demedtshuis, Sint-Baafs-Vijve, 18.30 uur. Achteraf gratis receptie.

* Zondag 4 november 2012

=> Herdenkingsmis en bloemenhulde aan graf Demedts. Plaats: Sint-Bavokerk, Sint-Baafs-Vijve, 9 uur.

=> 'Wandelen in de voetsporen van Demedts': erfgoedzoektocht met inwandeling nieuwe permanente infopanelen langs het André Demedtspad, met als hoofdprijs een weekend naar Frans-Vlaanderen. 11 km, vlotte doorgang, 's middags lunch. Kostprijs: 15 euro (of 20 euro met toegangsticket Koffieconcert Wouter Vercruysse), kinderen 8 euro. Graag voor dinsdag 30 oktober 2012 inschrijven via katrien.vanparys@pandora.be en over te schrijven op rek.nr. 468-6134561-56. Start: O.C. Den Aert, Sint-Baafs-Vijve, 10 tot 10.45 uur.

=> Koffieconcert Wouter Vercruysse. Plaats: Sint-Bavokerk, Sint-Baafs-Vijve, 17 uur.

Alle activiteiten zijn gratis, behalve de erfgoedtocht en het koffieconcert. Graag vooraf inschrijven (en betalen) bij de erfgoedtocht 'Wandelen in de voetsporen van Demedts' zodat u zeker kan genieten van het middagmaal.

Alle informatie vindt u in de folder. Die kan u gemakkelijk online bekijken via http://on.fb.me/Tc8sVA Als bijlage vindt u ook het campagnebeeld. Wie de affiche (geïntegreerd in de folder) overigens ophangt en daarvan een foto instuurt via www.facebook.com/andredemedts  maakt kans op enkele mooie prijzen!

Namens de Werkgroep Demedtsweekend : Monique Claerhout, Bernard Delange, Griet Delanghe, Alexander Demoor, Franck De Munster, Bert De Smet (coördinator), Geert Eeckhout, Jacob Hobbel, Nick Krekelbergh, John Moerman, Jos Vanderheyden, Katrien Vanparys, Dominiek Wemel

25-10-2012 om 18:08 geschreven door bernard

22-10-2012 om 00:00 geschreven door bernard

De maandelijkse tentoonstelling in het André Demedtshuis, Sint-Bavostraat 19 te Sint-Baafs-Vijve, is in oktober 2012 gewijd aan de Zultse kunstenaar Georges Dheedene (1909-1973). ‘Dheedene bij Demedts’ brengt een overzichtstentoonstelling van het werk van Dheedene met speciale aandacht voor twee werken die in het bezit waren van André Demedts zelf: een portret van vader Maurits Demedts en een landelijk tafereel met Den Elsbos op de achtergrond. Voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling heeft een herdenkingsprogramma rond “Dheedene bij Demedts” plaats in de Sint-Bavokerk, waarrond  het graf bevindt van André Demedts.

De vernissage van de tentoonstelling vindt plaats op vrijdag 5 oktober 2012 om 19.30 u. in het prachtig romaanse kerkje  Sint-Bavokerk. Naar aanleiding van het André Demedtsjaar 20 jaar na zijn overlijden werd in samenwerking met de Stedelijke Academie voor muziek, woord en dans van Deinze speciaal voor de openingsceremonie een  voorstelling uitgewerkt waarin naast muziek ook enkele teksten en gedichten van Demedts aan bod zullen komen. De tentoonstelling zelf wordt om 20.15 u. geopend door Franck De Munster, voorzitter van het André Demedtshuis. De receptie gaat daarna door in Den Aert, naast de kerk, gevolgd door het bezoek aan de tentoonstelling in het Demedtshuis achter de kerk.

In de tentoonstelling worden een aantal werken getoond met als onderwerp de streek tussen Leie en Mandel.  Daarbij  wordt gefocust op de krachtige werken, waarbij de schilder Georges Dheedene zich vrij voelde tijdens de creatie. Dit komt vooral tot uiting in een serie kleine schilderijtjes met post-expressionistische inslag. Deze pareltjes, die meer dan een halve eeuw oud zijn, ogen vandaag nog steeds verbazingwekkend modern en fris, en zullen ongetwijfeld het publiek weten te bekoren, temeer daar de meeste nog nooit eerder op een tentoonstelling werden vertoond.

De tentoonstelling bevat ook enkele grotere werken met taferelen die zich afspelen aan de oevers van Leie of Mandel, en een paar portretten, waaronder het pas gerestaureerde portret van de vader van André Demedts. Vermeldenswaard is ook het portret van de jonge Albert De Clerck, vader van voormalig minister van Justitie Stefaan De Clerck. Albert De Clerck die opgroeide in Zulte werd in de jaren zestig van vorige eeuw de allereerste minister voor Nederlandstalige cultuur.

De tentoonstelling "Dheedene bij Demedts" loopt van zaterdag 6 oktober tot zondag 28 oktober en is elk weekend te bezichtigen (zaterdag en zondag) van 14u tot 18u in het André Demedtshuis in Sint-Baafs-Vijve.

Praktisch: oktober 2012, André Demedtshuis, Sint-Bavostraat 19, 8710 Sint-Baafs-Vijve. Organisatie: vzw André Demedtshuis en Stichting Georges Dheedene, contact: griet.delanghe@wielsbeke.be

02-10-2012 om 00:00 geschreven door bernard

Dinsdag 2 oktober 2012 om 14.30 u.  geeft Jooris Van Hulle op uitnodiging van de plaatselijke Davidsfonds-afdeling  een lezing in het cultuurhuis te Nieuwpoort over het leven en werk van André Demedts.  Daarmee herdenkt Nieuwpoort nogmaals zijn ereburger 20 jaar na zijn overlijden op 4 november 1992. André Demedts (1906-1992) was jarenlang gastspreker tijdens de Frans-Vlaamse veertiendaagse in Nieuwpoort en werd in 1986 n.a.v. de 12^de veertiendaagse door toenmalig burgemeester Georrges Mommerency uitgeroepen tot ereburger van Nieuwpoort. Eerder dit jaar van 5 april tot 2 mei was er al een tentoonstelling over André Demedts in de bibliotheek van Nieuwpoort met foto’s en documenten uit de privécollectie van Etienne Desaever.

Demedts schreef een omvangrijk oeuvre bijeen, zowel wat het aantal publicaties betreft als de verschillende literaire genres erin vertegenwoordigd: romans, verhalen, toneel, jeugdboeken, monografieën, kritische bijdragen en poëzie. Jooris VAN HULLE volgt het spoor dat Demedts heeft getrokken als auteur én als volksopvoeder en tekent ook een beeld van de mens Demedts.

lezing en congres, lezing of gesprek :  Aanvang: 14.30 u. 

Waar : Cultuurhuis , Hoogstraat 2, 8620 Nieuwpoort

Toegang: € 4, koffie inbegrepen. Leden Davidsfonds: € 3. Cultuurabonnement geldig.

Info: M. Brysbaert – T 058 23 59 97

26-09-2012 om 00:00 geschreven door bernard

22-09-2012 om 00:00 geschreven door bernard

Naar aanleiding van het Demedtsjaar 20 jaar na het overlijden van André Demedts geven we u hier nog een getuigenis mee van Frans-Vlaming Wido Bourel. Eind vorig jaar verscheen van deze uit  Kaaster (Caëstre) afkomstige Vlaamse Nederlander ‘Hier, en aan de overkant’, het derde boekje in een reeks waarin ‘Wintertijd in Vlaanderen’ en ‘Een erfenis zonder testament’ vorig jaar nog werden bekroond met de dr. Snellaertprijs. ‘Een erfenis zonder testament’  was ook genomineerd voor de Luc Verbeke-prijs van het Komitee voor Frans-Vlaanderen

André Demedts contacteerde Wido Bourel in 1972 om voor BRT-West-Vlaanderen in de radio-studio te Kortrijk nieuws te brengen over Frans-Vlaanderen.  Op zijn website WIDOPEDIA vonden we een treffende getuigenis over zijn kennismaking met André.
  Wido Bourel

André

Ik leerde André Demedts kennen in 1972. Vanaf toen reed ik regelmatig met de fiets naar Kortrijk. Telkens werd ik in de Condédreef als een koning ontvangen.

Het was André die me voorstelde om voor de toenmalige BRT West-Vlaanderen nieuws te brengen over Frans-Vlaanderen. Ik hield vanaf dan regelmatig een radiopraatje - toen nog in schabouwelijk Nederlands - over Frans-Vlaanderen voor het programma De Zonnewijzer.

Hij introduceerde me ook bij de plaatselijke notabelen. Zo werd ik op een dag onverwachts door hem gestuurd naar een zekere ... Vandekerckove gestuurd om financiële steun voor Frans-Vlaanderen in ontvangst te nemen. Zonder op dat ogenblik te weten wie de man werkelijk was praatte ik een hele namiddag met Michiel Vandekerckhove over onze activiteiten en projecten. Een bezoek om nooit te vergeten.

Toen ik André bekend maakte dat ik één jaar in Vlaanderen wou komen werken om mijn Nederlands te verbeteren, hielp hij me - binnen de maand! - aan een job. Ik kon kiezen tussen werken bij een boomkweker in Roeselare (ik dacht toen nog aan studies tuinarchitectuur ...) of in de boekhandel van de VTB in Antwerpen. Ik koos voor dat laatste en deze stap heeft dan ook mijn verder leven bepaald.

Op een dag gaf ik André toe dat ik zijn literaire oeuvre nog niet kende. Hij antwoordde simpelweg : "Het heeft geen belang". Bij een volgend bezoek gaf hij me dan een blad met de tekst van zijn gedicht De erfenis, door hem stijlvol overgeschreven en ondertekend.

De erfenis

Zij kwamen en namen het land. Zij stalden hun paarden,

zij begrensden met één enkelen blik hun nieuw gebied.

De mannen slaafden, de vrouwen baarden

er was niet één onder hen, die het leven verried.

De wildernis door wind en water gehavend,

het bos en moeras werd een vruchtbaar veld.

De dagen en jaren vergingen, morgen en avond,

men viel op het werk toen de tijd was volteld.

Een ander stond op : zij werkten en zwegen,

zij deden hun zin, zij schikten de wegen,

de eeuwen verliepen, doch hun bruisende bloed

sloeg telkens weer over, hun kracht en hun moed

verstilden tot deernis en liefde voor haar, voor de vrouw,

die hun kinderen dragen en liefhebben wou.

Nu liggen zij stil en gerust in hun aarde gedolven

en ik nam hun alaam, en ik kreeg het gebied.

ik erfde het bloed, voor mij is het golven,

het rijzen en het dalen van land en van groen

tot waar dat mijn blik geen keuren meer ziet.

Voor mij is het stormen, de jeugd en het vuur,

de rijzende zon, het koren dat groeit,

zo lang als ik leef, zo lang als ik duur,

tot dat voor het laatst de hazelaar bloeit.

Tot dat wat ik kreeg mij weer wordt ontnomen

en mijn hart door de dood wordt beklemd;

dan zal hij er zijn, dan zal hij wel komen

wiens helmende lach mijn snik overstemt,

dan erft hij van eeuwen de smart en de tover,

zij worden zijn vreugde, zij worden zijn straf,

te zaam met het recht om onder het lover

te vermolmen tot aarde in ’t eenzame graf.

André Demedts

André Demedts en Wido Bourel dd. 28 september 1986 op de 39e Cultuurdag in Waregem (foto Luc Verbeke)

Demedts citaat : "Alles is zoals het moet zijn. Ik loop in de voetsporen van mijn voorouders en weldra zullen mijn kinderen langs dezelfde weg gaan. Alles heeft zin, want alles is met alles verbonden. Het heeft geen belang tot wat wij geroepen waren, beslissend is hoe wij aan onze roeping beantwoord hebben"  André Demedts/ De dag voor gisteren/ 1966

http://www.widopedia.eu/andre.html

29-05-2012 om 00:00 geschreven door bernard

Vandaag schrikkeldag 2012 is André Demedts de held van de dag bij ‘Erfgoeddag’.  We publiceren hier de bijdrage in erfgoeddag.

 “Wij kunnen geen armoe verdragen, ons volk niet zien verloren gaan en we hopen dat er een eeuwigheid bestaat, waar we gelukkig kunnen zijn.” Met zo’n granieten uitspraken heb je hem ten voeten uit: André Demedts (1906–1992), een oer-Vlaamse auteur en culturele spilfiguur. En eentje die zeker niet onopgemerkt is voorbijgegaan. 2012 is uitgeroepen tot het André Demetsjaar.

André wordt geboren op de ouderlijke hoeve De Elsbos, in Sint-Baafs-Vijve aan de Leie. Zelf boer worden is niet meteen zijn ambitie. Van jongs af grasduint hij in de bibliotheek van zijn vader en grootvader. Hij verslindt het werk van Conscience, Verne, Tolstoj, Shakespeare en ‘De Negerhut van Oom Tom’.

Hij probeert het ook zelf: op het college schrijft hij gedichten en toneelstukjes. Maar de dood van grootvader zorgt voor een belangrijke verandering. Nu er een paar helpende handen is weggevallen moet André aan de slag op de boerderij.

Geen man overboord, denkt hij. Maar het blijft niet bij denken alleen. Boeken, een eigen bibliotheek, tijdschriften van alle soort en slag, én schrijven: hij is ervan bezeten. Als achttienjarige publiceert hij zijn eerste gedicht. Vijf jaar later volgt zijn eerste bundel. 31 is hij wanneer hij in Waregem na zestien jaar boer selfmade leraar Nederlands wordt.

Culturele allesbrander

Nu krijgt André pas echt snelheid. Met de gedrevenheid die veel van zijn provinciegenoten kenmerkt, kleurt hij literaire en culturele bijeenkomsten. De KAJ, de sociale actie, het Vlaamse verenigingsleven worden zijn biotoop. In beklijvende voordrachten ijvert de leraar-causeur enthousiast voor de ontvoogding van zijn volk. En voor de culturele integratie van Vlamingen en Nederlanders. Hij geeft meer dan 3.000 voordrachten. Dat is één voordracht per week gedurende meer dan 50 jaar.

Ons Erfdeel en volksverheffing bij de BRT

Ook Frans-Vlaanderen en Zuid- Afrika liggen deze Groot-Nederlander na aan het hart. Met Luc Verbeke richt Demedts in Waregem de Frans-Vlaamse cultuurdagen in en spoort hij Jozef Deleu aan om ‘Ons Erfdeel’ uit te geven. Waar André verschijnt, inspireert en bezielt hij. Op vraag van Jan Boon wordt Demedts in 1949 directeur van de BRT, Omroep West- Vlaanderen. “Niet om zachtjes uit te bollen, ik wil tonen dat iemand die gedichten schrijft niet alleen goed is om fantasieën te beleven, maar ook om verantwoordelijkheid te dragen.”

Onder het pseudoniem Koen Lisarde schrijft hij populaire jeugdboeken. En op latere leeftijd bekronen diverse literaire prijzen zijn oeuvre.

"Een beetje gelukkig zijn"

André Demedts kreeg in zijn geboortedorp Sint-Baafs-Vijve een huis dat naar hem genoemd werd. Het André Demedtshuis, aan de boorden van de oude Leie, is anno 2012 een actief cultuur- en kunstencentrum. Of zoals Demedts het zelf verwoordde: “Ik hoop dat dit huis dat mijn naam draagt, een centrum wordt en blijft waarin jonge mensen elkaar ontmoeten, maar waar ook bejaarden komen die mogen spreken en die zeker zullen luisteren. Dat het een symbool moge zijn voor alle mensen, die over alle verschillen heen, toch één en hetzelfde verlangen hebben: een beetje gelukkig zijn.”

Het André Demedtsmuseum werd vorig jaar door vier jonge vrijwilligers volledig vernieuwd en ook interactiever en frisser gemaakt. Op 4 november 2012 - de twintigste overlijdensdag van André Demedts - wordt een nieuwe fase officieel voorgesteld, waarbij een audiovisueel luik met flink wat radio- en tv-fragmenten aan het museum wordt toegevoegd.

2012: Demedtsjaar

Dit jaar is het 20 jaar geleden dat Demedts stierf. In dat kader heeft de Werkgroep André Demedtsmuseum dit jaar uitgeroepen tot het André Demedtsjaar. In Sint-Baafs-Vijve, Waregem, Kortrijk, maar ook in Harelbeke en Nieuwpoort staat activiteiten en publicaties op het programma. Dit herdenkingsjaar strekt zich uit van het najaar 2012 tot en met het voorjaar van 2013.

De cultuurpromotor-schrijver Demedts zal op een open, frisse en verrassend moderne manier via een mix van initiatieven onder de aandacht worden gebracht. Het programma en de laatste nieuwtjes vind je via de website, via Twitter (#demedts en #demedtsjaar2012) en via Facebook.

Suggesties voor en aankondigingen van activiteiten zijn welkom bij coördinator Bert De Smet. Kennismaken met André Demedts doe je via deze website. Meer info over 'Ons Erfdeel' vind je op hun website.

http://erfgoeddag.faronet.be/nieuws/andre-demedtsjaar-van-de-leie-tot-zuid-afrika

Bekijk hieronder een BRT-documentaire uit 1965, met Ernest Claes en André Demedts. Je kan dit ook via deze link bekijken.  http://www.cobra.be/cm/cobra/cobra-mediaplayer/boek/1.680140  

29-02-2012 om 16:06 geschreven door bernard

In 2012 is André Demedts (1906-1992) 20 jaar overleden.  André Demedts is een Vlaams schrijver en cultuurpromotor. Hij werd in 1966 ereburger van Sint-Baafs-Vijve en in 1986 van Waregem. Het gezin Demedts-Ide vestigde zich in Waregem, eerst in de Karel van de Woestijnelaan en later in de Guido Gezellestraat. Schrijvers waren nooit veraf.

In Waregem schreef hij vier stevige romans, terwijl zijn ervaringen in het college hem stof en inspiratie leverden voor jeugdboeken onder het pseudoniem Koen Lisarde. André engageerde zich ook in de KAJ en het Vlaamse verenigingsleven. In 1948 organiseerde hij ook de eerste ‘Frans-Vlaamse Cultuurdag’.

Jürgen Dekemele, Alexander Demoor, Bert De Smet en Nick Krekelbergh richten vanuit het André Demedtsmuseum/André Demedtshuis een stuurgroep op om in 2012 opnieuw een breed André Demedtsjaar op gang te trekken. Externe adviseurs zoals Dirk Van Assche (De Franse Nederlanden/Ons Erfdeel) en Dirk Verbeke (Komitee voor Frans-Vlaanderen) vullen de stuurgroep aan. Waregem is vertegenwoordigd door Georges Vermaut en Marc Crabeels (Heilig Hartcollege) en Bernard Delange.

De stuurgroep ‘André Demedtsjaar 2012’ wil zoveel mogelijk mensen en organisaties in Sint-Baafs-Vijve (Wielsbeke), Waregem en Kortrijk warm maken om in het najaar van 2012 of het voorjaar van 2013 een activiteit rond Demedts of over onderwerpen die Demedts nauw aan het hart lagen te organiseren. Het is vooral de bedoeling om met een open, frisse en moderne geest de cultuurpromotor-schrijver via een mix van initiatieven terug onder de aandacht te brengen. Verenigingen en organisaties kunnen nu al een ‘Demedts-activiteit’ inschrijven in hun jaarprogramma.

Vanaf eind 2011 start de digitale communicatie rond het André Demedtsjaar. Suggesties voor en aankondigingen van activiteiten zijn welkom bij coördinator Bert De Smet (bertdesmet86@hotmail.com of  Bert De Smet, Priesteragestraat 20a, 8710 Sint-Baafs-Vijve). Kennismaken met André Demedts kan via http://blog.seniorennet.be/adjaar.

20-10-2011 om 00:00 geschreven door bernard

Deze maand plaatst Heemkunde-Vlaanderen, ankerpunt voor de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, als originele heemkundige activiteit de Juliaan Claerhout-kring uit Wielsbeke in de kijker. Samen met de vzw André Demedtshuis en Davidsfonds Wielsbeke/Sint-Baafs-Vijve stak de heemkring het André Demedtsmuseum in een nieuw en eigentijds jasje. Het vernieuwde museum opende op 18 juni de deuren. Tijdens het openingsweekend kwamen meer dan 500 bezoekers de herinrichting bewonderen.

Op zaterdag 18 juni werd het vernieuwde André Demedtshuis in Sint-Baafs-Vijve geopend na een vier maanden durende renovatie. Bijna 30 jaar na de opening in 1983 was het gebouw, een 18de-eeuwse pastorie, dringend aan herstel toe. De gemeente Wielsbeke investeerde 275.000 euro om het kunsten- en cultuurcentrum – genoemd naar schrijver-cultuurpromotor André Demedts (1906-1992) – klaar te stomen voor de toekomst. Tegelijkertijd werkte de vzw André Demedtshuis samen met Davidsfonds Wielsbeke/Sint-Baafs-Vijve en heemkring Juliaan Claerhout-kring een volledig vernieuwd André Demedtsmuseum uit.

De vernieuwing van het André Demedtsmuseum werd gedragen door vier jonge enthousiastelingen (Alexander Demoor, Jürgen Dekemele, Bert De Smet en Nick Krekelbergh) – tussen de 22 en de 33 jaar – die allemaal verbonden waren met ofwel de vzw André Demedtshuis, het Davidsfonds of de Juliaan Claerhout-kring. Samen met flink wat andere vrijwilligers – o.a. Jozef Deleu (medestichter Ons Erfdeel), Luc Verbeke (medestichter Komitee voor Frans-Vlaanderen), Dirk Verbeke (hoofdredacteur KFV-Mededelingen), Jooris Van Hulle en mensen van de Juliaan Claerhout-kring – kon het museum opgefrist worden. Er werd daarbij gekozen voor een nieuw concept dat eigentijdser is.

Het museum kreeg een combinatie van een statische en een dynamische insteek. De zes panelen met het leven van André Demedts zijn statisch. Naast een korte biografie wordt vooral dieper ingegaan op zijn rol als schrijver en cultuurpromotor. De rol van Demedts voor de Vlaams-Nederlandse samenwerking (hij inspireerde Jozef Deleu om Ons Erfdeel op te richten) en zijn inzet voor Frans-Vlaanderen (hij richtte samen met Luc Verbeke het Komitee voor Frans-Vlaanderen op, die vooral Nederlandse lessen in het vergeten stukje Vlaanderen gaf en geeft) en Zuid-Afrika is niet te evenaren en blijft onuitwisbaar.

De zes panelen zijn vastgemaakt op boekenkasten, waarin alle boeken van Demedts, over Demedts en over zijn interessevelden (literatuur & cultuur) worden ondergebracht. Vooral de Vlaams-Nederlandse samenwerking en Frans-Vlaanderen en Zuid-Afrika krijgen bijzondere aandacht. Ook worden flink wat tijdschriften waarvan André Demedts stichter, bezieler of redacteur was opgenomen. De boekerij wordt de komende weken, maanden en jaren verder aangevuld en verfijnd. Het is de bedoeling dat het museum via de boekerij een dynamisch karakter krijgt, waarbij de bezoeker op een speciaal daartoe voorziene leestafel de werken uit het museum kan raadplegen.

 Om het geheel extra aantrekkelijk te maken werd een vide gemaakt die de eerste verdieping – waar het museum zich bevindt – verbindt met de benedenverdieping. Om de aandacht naar het museum te trekken werd het prachtige gedicht ‘Gelegenheidsvers’ in het groot op de muur van de boven- en een stukje van de benedenverdieping geplaatst. Het museum wordt zo verbonden met de rest van het André Demedtshuis.

Pronkstukken van het museum zijn het authentieke bureau van André Demedts, twee van zijn originele boekenkasten en een deel van zijn eigen boekencollectie, samen met veel (archivalische) documenten, medailles, foto’s…

Zicht op het vernieuwde museum, met rechts het authentieke bureau van André Demedts

In 2012 – als Demedts 20 jaar overleden is – wordt het museum aangevuld met een interactief multimediaproject, waarbij radio- en tv-fragmenten met Demedts zullen ontsloten worden. Daarvoor zal samen met de gemeente Wielsbeke een projectsubsidie bij de provincie West-Vlaanderen worden aangevraagd.

De vernieuwing begon als een wild idee van vier jongeren op café. Het bleef niet bij cafépraat. Het wilde idee werd een echt project. De jonge enthousiastelingen trokken hun stoutste schoentjes aan, werkten een conceptnota uit en maakten – naast Franck De Munster en Dominiek Wemel van de vzw André Demedtshuis – flink wat vrijwilligers en sponsors warm om samen een vrijwilligersproject aan te vatten. Alles samen nam de vernieuwing drie jaar in beslag, waarvan de eerste twee jaar vooral voorbereidend waren (concept uitwerken, inventariseren, contacten met vrijwilligers, verenigingen, gemeente en sponsors leggen…). Het laatste jaar werd alles concreet en zeker nadat de renovatie vanuit de gemeente gestart was, kwam alles in een stroomversnelling terecht.

 Dochter Mieke Demedts knipt het lint door en opent hiermee het vernieuwde André Demedtshuis.

 Bert De Smet (Juliaan Claerhout-kring) geeft toelichting over het vernieuwde concept van het André Demedtsmuseum. Rechts staat Franck De Munster, voorzitter van de vzw André Demedtshuis, links Dominiek Wemel van dezelfde vzw.

Om de vernieuwing van het André Demedtshuis te vieren werd een feestelijk heropeningsweekend georganiseerd, van vrijdag 17 juni tot zondag 19 juni. Omdat Demedts het zo verlangde, organiseert de vzw André Demedtshuis elke maand kunsttentoonstellingen, en sinds een tiental jaar ook klassieke concerten en theaterproducties. Speciaal voor de heropening werd de tentoonstelling ‘Dolen. Onderweg in Europa’ van fotograaf Michiel Hendryckx naar Sint-Baafs-Vijve gehaald. Op vrijdagavond huldigde de gemeente Wielsbeke het vernieuwde gebouw in. Dochter Mieke Demedts mocht het lint doorknippen. Op zaterdagavond werd het André Demedtsmuseum geopend door de vzw André Demedtshuis, Davidsfonds Wielsbeke/Sint-Baafs-Vijve en de Juliaan Claerhout-kring. Op zondag was er tot slot nog een koffieconcert met Vier op ’n rij. Het openingsweekend was goed voor meer dan 500 bezoekers.

Flink wat bezoekers bewonderden het vernieuwde André Demedtshuis

De tentoonstelling ‘Dolen. Onderweg in Europa’ van Michiel Hendryckx is tot eind augustus elke dag van 14 tot 18 uur te bezichtigen. Het André Demedtsmuseum kan hopelijk nog jaren bezocht worden, met dezelfde openingsuren. Er is ook een gezellig terras, met zicht op de oude Leie en de neo-romaanse Sint-Bavokerk.

Met dank aan Bert De Smet voor het verslag en Carlos Pauwels en Eva De Smet voor de foto’s. Wie zich geroepen voelt om in de toekomst mee te werken aan de verdere uitbouw van het André Demedtshuis of het André Demedtsmuseum, mag altijd contact opnemen met bertdesmet86@hotmail.com

http://www.heemkunde-vlaanderen.be/?p=6331&utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter

24-06-2011 om 15:18 geschreven door bernard

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de renovatie van het André Demedtshuis.  De vorige ingreep dateert al van 1983, toen de oude pastorie van Sint-Baafs-Vijve verbouwd werd tot een cultureel centrum dat naar de gerenommeerde schrijver van proza, poëzie en essays, André Demedts werd genoemd (1906-1992). Op zaterdag 18 en zondag 19 juni 2011 opent het nieuwe Demedtshuis met een fototentoonstelling van Michiel Hendryckx en een koffieconcert van Flanders Recorder Quartet. Ook het vernieuwde museum opent dan de deuren.

Na ruim een kwarteeuw was het Demedtshuis dringend aan renovatie toe. Er waren problemen met opstijgend vocht, ook de toegankelijkheid kon beter, de toiletten dienden vernieuwd... Na een klein half jaar zijn de renovatiewerken bijna voltooid. Het resultaat mag gezien worden. “Voor de ramen stond vroeger een wand, maar nu kan je weer naar buiten kijken. Ook de voordeur is terug bruikbaar”, tonen Dominiek Wemel en Franck De Munster van de vzw André Demedtshuis tijdens een rondgang in dat bewuste Demedtshuis.  Eigenlijk gaat het om de oude pastorie die in 1983 door de gemeente werd omgebouwd tot cultuurcentrum. André Demedts zelf groeide elders in een uithoek van het dorp op. De schrijver overleed in 1992. De vzw staat sinds de vroege jaren tachtig in voor de uitbating van het Demedtshuis, dat idyllisch geprangd zit tussen de Romaanse Sint-Bavokerk en de oude Leiearm.

Maandelijks  worden er exposities georganiseerd met werk van binnen- en/of buitenland. Zo waren er in het verleden al projecten rond hedendaagse kunst, internationale kunstenaarsboeken en mail-art, Russische iconen, traditionele Afrikaanse kunst, fotografie, stripverhalen, kunstambachten en kunst van mentaalgehandicapten te bezichtigen. Daarnaast zijn er de concerten in de nabijgelegen Sint Bavokerk, waar op het kerkhof daar rond André Demedts begraven ligt.

“De renovatie van het André Demedtshuis in Sint-Baafs-Vijve, goed voor een kostprijs van 225.000 euro, is gestart op 31 januari dit jaar. De werken drongen zich al een tijdje op.  De laatste grote aanpak van het pand, toen de pastorie een cultuurtempel werd, dateert immers al van 1983", zegt schepen van Patrimonium Rik Buyse (N-VA). Eerst werd de ruwbouw van het André Demedtshuis onder handen genomen, met onder meer een opfrisbeurt van de gevel aan de kant van het kerkhof, de plaatsing van nieuwe goten, het isoleren van het dak en het slopen van alle muren in het gebouw. Die ruwbouw alleen al is goed voor een kostenplaatje van 151.000 euro.

Daarna volgde de vernieuwing van het sanitair en de verwarming. Zo verhuizen de toiletten naar boven, terwijl er ook een nieuw toilet voor personen met een handicap komt. De derde fase omvat aanpassing van de elektriciteitsvoorziening en aangepaste verlichting met losse spots. Er wordt ook een lift geïnstalleerd.

De dienst Cultuur, dat sterk samenwerkt met de vzw André Demedts, is bijzonder gelukkig met de vernieuwingen. Cultuurfunctionaris Griet Delanghe:  “Hier verlangen we echt al jaren naar. Zo zullen we bijvoorbeeld heel blij zijn met het verdwijnen van het tapijt. Nu krijgen we een gietvloer, waar we snel met een dweil over kunnen gaan. Hier hebben we jaren naar gevraagd. Het is een droom dat dit eindelijk gebeurt.”

De renovatiewerken maken het André Demedtshuis klaar voor de toekomst. Die toekomst is verder gepland met onder meer maandelijks een nieuwe tentoonstelling. Elke maand krijgt een nieuwe kunstenaar of groep kunstenaars de kans hier tentoon te stellen. Soms melden ze zich zelf aan, anderen komen op onze vraag. We zoeken zowel naar onbekend talent als gevestigde waarden. Zelfs de jeugdacademie exposeert hier.

In juli en augustus wordt volgens een ander stramien gewerkt. Dan wordt het terras hier geopend.  Sinds de fietsbrug hier werd gerealiseerd, richt men zich ook naar de vele toeristen die hier voorbijkomen tijdens de zomermaanden. De hele site is een ideale locatie voor een tussenstop. Je hebt hier immers niet alleen het Demedtshuis, maar ook de Sint-Bavokerk is zeker een bezoekje waard.

Veel aandacht zal in de nabije toekomst ook gaan naar het vernieuwde André Demedtsmuseum. Op de etage wordt één kamer volledig als museum ingericht. 'Enkele jonge universiteitsstudenten schraagden hier hun schouders onder. Alle attributen die verband houden met de Vlaamse schrijver werden geïnventariseerd en zullen duidelijk uitgestald staan volgens een educatief concept. Achter zijn bureau wordt ook nog een tv-scherm geïnstalleerd. In de toekomst zullen we daarop opnames van hem kunnen laten afspelen. Hij zal dus de mensen opnieuw toespreken. Er bestaat heel veel materiaal over, maar dat dient gedigitaliseerd te worden, wat duur is. Daarom hopen we dit met subsidies te kunnen realiseren, maar dit wordt toekomstmuziek. Niettemin zal het vernieuwde museum ook al te bezichtigen zijn op de opening op 18 juni.

04-06-2011 om 16:21 geschreven door bernard

Luc Verbeke herinnert vandaag in zijn poëzieblog aan Hilde Demedts:

“ Onlangs overleed Hilde Demedts, de jongste dochter van onze goede vriend wijlen André Demedts. Ze was nauwelijks 64 jaar oud en had al jaren af te rekenen met een slepende ziekte. Ze werd zaterdag j.l. begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Kortrijk, door de nieue deken Geert Morlion . Een gevulde kerk nam afscheid van de Kortrijkse ereschepen, die 27 jaar actief was in de Kortrijkse politiek, eerst als gemeenteraadslid vaanf 1983 en vanaf 1989 als schepen. Op de uitvaart noteerden we de aanwezigheid van Europees president Herman Van Rompuy, het schepencollege van Kortrijk en de ministers Stefaan De Clerck en Vincent Van Quickenborne.

Hilde had zelf haar uitvaart geregeld. De liederen en teksten had ze zelf gekozen of geschreven. Waarnemend burgemeester van Kortrijk, Lieven Lybeer, noemde haar een sterke vrouw met een enorm doorzettingsvermogen. De kracht die van haar uitging werd ook geprezen door een vriendin uit de Soroptimisten, een vereniging waarvan zij één van de stichtende leden was. Zelf schreef Hilde dat ze graag geleefd heeft en dat ze dankbaar was voor het leven en de liefde. Op het bidprentje stond een gedicht van vader André, dat hij voor haar had geschreven en dat we separaat publiceren.

Ze werd geboren in Waregem op 22 mei 1947 en overleed thuis in familiekring te Kortrijk op 20 april 2011. Ze had twee kinderen: Andres en Eve. Ik kende haar van kleinsaf, toen het gezin van André en Germaine Ide eerst woonde in de Gustaaf Vandewoestijnestraat en later in de Guido Gezellestraat en volgde ook later haar levensloop in Kortrijk. Ze is trouwens ook enkele jaren bestuurslid geweest van het Komitee voor Frans-Vlaanderen, gesticht in 1947 door André Demedts als voorzitter en door mezelf als secretaris.

Via de werking van het KFV zijn we nauw verbonden geweest met het gezin Demedts en die vriendschap bleef ook na het te vroege afscheid van André op 4 november 1992. Menigmaal ging ik op bezoek bij Germaine, waar ik ook vaak Hilde zag. We vergeten haar niet. “

http://blog.seniorennet.be/lucenmaria/archief.php?ID=905422   
http://www.focus-wtv.tv/programma/focus/afscheid-van-cdv-politica-hilde-demedts            

03-05-2011 om 00:00 geschreven door bernard

Speciaal voor zijn jongste dochter schreef André Demedt zijn gedicht ‘Voor Hilde’.  Het verscheen in zijn bundel ‘Daarna’ (1968). Dit bundel bevat slechts vijftien, meestal langere gedichten en overbrugt een periode van meer dan twintig jaar na zijn tweede bundel ‘Vaarwel’, dat verscheen in 1940. Ouder geworden had André Demedts leren relativeren.  Op zekere dag was hij tot het inzicht gekomen “dat het zelfs geen belang heeft wat er over ons gedacht en gezegd wordt. Van dat ogenblik afr had ik niets meer tegen het uitgeven van poëzie”.

Bij één van onze ontmoetingen tijdens het Demedtsjaar 2006 liet Hilde ontvallen dat ze van haar vader vooral zijn poëzie nog regelmatig las. Zijn poëziebundels lagen bijdehand en ’s avonds vond ze meermaals troost in het werk van haar vader. Ongetwijfeld hoorde daar ook ‘Voor Hilde’ bij.  We vinden ‘Voor Hilde’ ook terug op blz. 85 in de Verzamelde Gedichten (Leuven, Davidsfonds/Clauwaert, 1995, ISBN 90-6306-328-8)

Voor Hilde

 In de dagen van mijn diepste verslagenheid,

toen het mij 's avonds onverschillig liet

of ik 's morgens nog wakker zou worden,

liep zij met mij naar het bos.

Ouder dan vier was zij toen niet

en haar handje in mijn hand,

liet mijn leven niet los.

Spreken wij reeds met elkander?

Ik geloof dat wij gesprekken voerden

over Roodkapje en de wolf,

over een prinses met gouden haar,

over de kabouters in het kreupelhout,

die ons volgden en alles afloerden,

en toen ons gesprek ten einde was,

als dieren die ziek zijn,

gelaten, verlaten en koud,

lagen wij dicht bij elkaar,

want het plekje was klein

waar de zonneschijn scheen op het gras.

Haar hoofdje zonk op mijn borst

en mijn hart klopte tegen haar hoofd;

soms stel ik mij voor, als alles voorbij zal zijn,

ik bedoel, als mijn leven is uitgedoofd,

zal zij niet van achter, onder heur haar,

iets voelen bewegen, als een ader die klopt,

zoals in de tijd, toen zij lag

met haar hoofdje op mijn borst,

en ik lag met mijn hart onder haar?

Kan ik mij van haar verwijderen,

in wat tijd of eeuwigheid heet?

Het gaat alles te niet, maar ik ben trouw,

meer is er niet dat ik weet.

Als zij dan later van iemand houdt,

als meisje en ontluikende vrouw,

als zij moeder wordt en bezig is

met eten te koken of bedden opmaakt,

terwijl zij altijd maar denkt

hoe zij het moet doen om anderen

gelukkig te maken, zal ik gewis

bij haar zijn en al het gewin van mijn leven,

al het geluk waarvoor ik nu vecht,

om er zoveel te verzamelen als het maar kan,

al dat geluk zal ik haar geven,

zodat zij het nooit allemaal

meer wegschenken kan aan een man,

aan een zoon, aan een kind,

om het even aan wie, zij meer

dan zichzelven bemint.

Nog lopen wij soms naar het bos,

aan het zonnige plekje voorbij;

dan kijk ik naar haar

en zij kijkt naar mij,

onze handen omvatten elkaar.

25-04-2011 om 00:00 geschreven door bernard

In Kortrijk is donderdag 21 april 2011 ereschepen Hilde Demedts overleden aan de gevolgen van kanker.  Ze was de jongste dochter van veelzijdig cultuurpromotor André Demedts en Germaine Ide. Ze was doctor in de rechten en had een lange staat van dienst in de stad Kortrijk. Hilde Demedts kwam in 1983 in de Kortrijkse gemeenteraad. Zes jaar later, in mei 1989, werd ze schepen. Ze was doorheen de jaren onder meer bevoegd voor financiën, juridische zaken, burgerzaken, facility, veiligheid en openbare werken. Tijdens haar jarenlange politieke loopbaan ontpopte Demedts zich tot een vastberaden schepen met een grondige dossierkennis, een kritische blik, zin voor verantwoordelijkheid en perfectionisme. Vorige zomer nam ze wegens gezondheidsreden afscheid als schepen en onlangs werd haar de titel van ere-schepen van de stad Kortrijk toegekend. De uitvaartplechtigheid vindt plaats op zaterdag 30 april om 10.30 uur in de Onze-Lieve-Vrouwe-kerk in Kortrijk. Op haar uitdrukkelijk verzoek zal geen rouwregister geopend worden.

Hilde Demedts werd geboren in Waregem op 22 mei 1947 en bracht haar jeugd door in de Guido Gezellestraat in Waregem. Haar vader André Demedts was toen leraar aan het H. Hartcollege in Waregem en benevens algemeen cultureel ook reeds literair actief. Tijdens zijn leven schrijft hij meer dan dertig romans, heel wat toneelstukken, essays, en poëzie. Zijn oeuvre is doordesemd van een existentialistisch-filosofische inslag en wordt bekroond met de Staatsprijs. André Demedts is lid van de Koninklijke Akademie voor de Nederlandse Taal- en Letterkunde. Hij gaf ook honderden voordrachten in alle uithoeken van Vlaanderen. In 1949 wordt hij benoemd tot directeur van de gewestelijke omroep West-Vlaanderenen samen met zijn echtgenote en vier kinderen verhuist hij in 1953 naar Kortrijk. Hilde Demedts is op dat ogenblik zes jaar en de jongste in de rij. Ze heeft één zus en twee broers.

Hilde Demedts kwam tijdens het André Demedtsjaar in 2006 meermaals terug naar haar roots in Waregem en Wielsbeke. Zo was ze met haar moeder ook aanwezig bij de inhuldiging van de gedenkplaat aan haar geboortehuis in de Guido Gezellestraat.  Ze dankte toen het stadsbestuur in naam van haar moeder en haar familie voor de eer die Waregem bewees aan haar vader. Alhoewel zij als jongste kind hier niet zo lang heeft gewoond, bleven haar nog heel wat Waregemse herinneringen bij. In de voorkamer, achter het raam waarlangs de gedenkplaat is bevestigd, was het bureau gevestigd van André Demedts. Daar stond bijvoorbeeld de tafel en de boekenkast, die momenteel nog te bezichtigen is in het André Demedtsmuseum in het Demedtshuis in Sint-Baafs-Vijve. Een goede herinnering had Hilde Demedts ook aan het kastje rechts van het bureau, waar haar vader steeds chocolade in voorraad had om zijn kinderen te plezieren als deze zich braaf bij hem aanmeldden. Achteraan was de tuin en haar vader hield eraan tijdens het weekeind in de tuin te werken om tot rust te komen. Hij vond daar zijn inspiratie en creativiteit. Hilde Demedts stelde toen vast dat zij dat gebruik van hem had overgeërfd.

Na de inhuldiging van de gedenksteen André Demedts in de Guido Gezellelaan, volgde nog een boeiende lezing over de veelzijdige literator André Demedts van recensent Jooris Van Hulle voor ruim honderd geïnteresseerde ingeschrevenen in de raadszaal van het stadhuis. Vlak voor de inhuldiging van de gedenksteen, hebben Mevrouw Germaine Demedts en Hilde Demedts nog een bezoek gebracht aan de André Demedtstentoonstelling in de stadsbibliotheek. Ze kregen daarbij uitleg van samensteller Filip Cottenie. Hilde Demedts ging dat jaar ook graag in op het verzoek om haar vader nader toe te lichten voor leerlingen van het H.Hartcollege en hield eraan om tal van activiteiten tijdens het André Demedtsjaar persoonlijk bij te wonen.

Op de bres voor gelijke kansen

Na haar studies aan O.L.V. van Vlaanderen twijfelde ze tussen een opleiding psychiater en journaliste, maar haar vader raadde haar aan om rechten te volgen omdat zo'n opleiding brede perspectieven biedt. In 1970 studeert ze af aan de KULeuven als doctor in de rechten en schrijft ze zich in aan de Kortrijkse balie als stagiaire. In 1977 behaalde ze nog een postgraduaat economie. Hilde Demedts huwt in 1972 met Joseph Devoldere. In 1973 wordt ze moeder van zoon Andres en in 1975 bevalt ze van dochter Eve. Tussen de twee geboorten in gaat ze aan de slag als juridisch adviseur voor een grote verzekeringsmaatschappij. Samen met drie andere dames behoort ze tot de eerste lichting universitaire vrouwen. Telkens één van deze dames een trapje klimt in de hiërarchie, betekent dit een nieuwe overwinning voor de vrouwen in het bedrijf. Hilde Demedts ondervindt er aan den lijve de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Vanuit die ervaring groeit het vaste voornemen om voortaan in alles wat ze doet gelijkheid in kansen tussen mannen en vrouwen na te streven. Tien jaar na haar aanwerving wordt ze afdelingshoofd en nadien hoofdinspecteur voor de provincie West-Vlaanderen.

Politiek

Hilde Demedts is lid van de Jong Economische Kamer van Kortrijk. Daar ontmoet ze de zoon van een Kortrijks schepen die haar polst om in 1982 aan de gemeenteraadsverkiezingen deel te nemen. De CVP wil immers de lijst verruimen met vrouwen. Hilde Demedts is een jonge vrouw met een universitair diploma op zak en kan rekenen op de naambekendheid van haar vader. Ze krijgt de 37ste plaats op 41 kandidaten en wordt verkozen. Haar slogan luidt: ‘Stem vrouw, stem Vlaams’. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1988 wordt ze schepen. Hilde Demedts is de eerste vrouw in Kortrijk die rechtstreeks verkozen wordt tot schepen. Bovendien zetelt ze tijdens die legislatuur als enige vrouw in het schepencollege. In 1989 wordt Hilde Demedts schepen van Financiën, Juridische Zaken, Gelijke Kansenbeleid, Onderwijs en Jeugd. Na het overlijden van schepen Byttebier in 1990 krijgt ze er het departement Openbare Werken bij en draagt ze de bevoegdheid voor Onderwijs en Jeugd over aan een collega. In 1995 opteert ze opnieuw voor Financiën, Juridische Zaken en Gelijke Kansenbeleid.

Tijdens haar jarenlange politieke loopbaan ontpopte Demedts zich tot een vastberaden schepen met een grondige dossierkennis, een kritische blik, zin voor verantwoordelijkheid en perfectionisme. Sinds maart 1995 zit ze de vergaderingen voor van het overlegforum van de schepenen van Financiën van de tien Vlaamse Centrumsteden. Ze is ook lid van het College van Commissarissen van de VVSG. In 1996 besluit Hilde Demedts om naast haar politiek mandaat als schepen haar echtgenoot te helpen in hun handelszaak en zegt haar carrière in de verzekeringen vaarwel. Joseph Devoldere runt een handel in kantoorbenodigdheden. De zaak in Kortrijk heeft ook een filiaal in Roeselare. Jarenlang maakt Hilde Demedts deel uit van de Raden van Bestuur van de Kortrijkse Kamer voor Handel en Nijverheid en van het Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden.

Gelijke Kansenbeleid

Hilde Demedts is lid van het CMBV en van het KVLV. Ze engageert zich ook in Vrouw en Maatschappij. In 1992 wordt ze in het nationaal CVP-bestuur gecoöpteerd en behoudt haar plaats tot in 1998. Na de verkiezingen van 1988 sleept Hilde Demedts de bevoegdheid voor emancipatie in de wacht. Ze vraagt het statuut van pilootgemeente aan en werkt samen met een Gelijke Kansenambtenaar een tweesporenbeleid uit. Het intern beleid richt zich tot het stadspersoneel en wordt ondersteund door een Interne Begeleidingscommissie. Het externe beleid daarentegen heeft de Kortrijkse bevolking als doelgroep. Het Gelijke Kansenplatform dat samengesteld is uit de afgevaardigden van de Kortrijkse vrouwenorganisaties van alle politieke strekkingen en alle geïnteresseerde individuen, ondersteunt dit luik van het beleid. Hilde Demedts wordt er de eerste voorzitster van. Het platform verdedigt de plaats van de vrouw in alle geledingen van de maatschappij en werkt aan roldoorbrekende sensibiliseringsacties. Omdat buitenschoolse opvang voor kinderen nog steeds een belangrijk probleem is, richt Hilde Demedts in 1993 De Puzzel op.

Getuigenissen

De rode draad doorheen de loopbaan van Hilde Demedts is emancipatie en gelijkekansenbeleid. „Mij is het er gewoon om te doen dat iedereen gelijke kansen krijgt, dat iedereen kan kiezen. Nu is dat allemaal wettelijk geregeld en er is veel gerealiseerd, maar een vrouw moet zich altijd dubbel bewijzen. Ik heb daar altijd tegen gevochten en keihard voor gestreden". vertelde ze bij haar afscheid van de politiek. „De politiek heeft een negatieve bijklank gekregen, politici zijn van hun voetstuk gevallen. Er zijn er veel die het goed bedoelen en hun verantwoordelijkheid opnemen, maar we moeten eigenlijk niet op een voetstuk staan".

Haar medewerkers noemden haar vorig jaar in het Kortrijks Handelsblad: ,,Energiek, dynamisch, open en rechtuit, strijdlustig en alert, creatief, sociaalvoelend, wilskrachtig en besluitvaardig.” Het was voor Elise Heffinck haar eerste werkervaring. „Ik kon me geen betere jaren voorstellen als eerste werkervaring. In tegenstelling tot wat veel mensen misschien denken, was het echt wel leuk werken met haar. Ze was heel respectvol en moedigde ons aan om bij te leren. Schepen Demedts had altijd het beste voor met de mensen en was heel gedreven. Ik heb het grootste respect voor haar. Ook voor de manier waarop ze omging met haar ziekte."  Ann Desauw, die vaak met haar samenwerkte rond gelijkekansenbeleid, herinnert zich Demedts als een trotse vrouw die de emancipatie erg genegen was. Desauw: “Ze hield ervan dat alles goed geregeld was. Ze kon als schepen van Personeel ook goed luisteren naar de mens achter de werknemer.”

Haar voormalige echtgenoot Jo Devoldere herinnert zich haar als een sterke vrouw. Devoldere: “De positie van de vrouw in onze maatschappij vond ze zeer belangrijk. Ze vond dat vrouwen het nog altijd niet gehaald hadden. Desondanks werkte ze even graag met mannen als met vrouwen. Onze kinderen wonen en werken in het buitenland. Ze waren de jongste twee maanden in Kortrijk om haar bij te staan.”

Schepen Christine Depuydt : „Het overlijden van Hilde is niet onverwacht, maar toch komt het hard aan. We hadden altijd een goed contact. Ik ben blij dat ik nog twee jaar met haar in het college heb gezeten. Ik heb er veel van geleerd. Hilde dacht altijd na over het geheel, ze was niet enkel met haar eigen dossiers bezig. Ze was kritisch en daagde je uit om scherp te blijven. Ik zal haar strijdvaardigheid missen."

http://blog.seniorennet.be/adjaar/archief.php?ID=122

http://blog.seniorennet.be/adjaar/archief.php?ID=105

23-04-2011 om 00:00 geschreven door bernard

Ter illustratie dat in het werk van André Demedts ook stof ligt voor heemkundige en historische navorsers, dit resultaat van opzoekingswerk naar de vermelding van “Scheepstrekkers” in het werk van Demedts. Voor de vrachtboten langs onze bevaarbare en voltbare rivieren en kanalen voorzien waren van eigen motorkracht, werd de hulp ingeroepen van ‘scheepstrekkers’ of ‘scheepsjagers’ om deze schepen te ‘jagen’.

De Belgische republiek (1973)  p53/332

In een terugblik gaat verteller Karel Gillemijn (1765-1848), (over)overovergrootvader van  André Demedts, terug naar een gelijknamige voorouder. Hij was de zoon van Gillis Gillemijn die in 1625 met zijn gezin in Wakken kwam wonen.  In deel 1, 19 vermeldt hij op blz 53 :

“De oudste zoon van Gillis heette Karel, wat kerel  betekent, iemand met fut in zijn lijf, een man die een man is. De Gillemijns hebben hun oudste zonen dikwijls Karel of Gillis laten dopen en zo draagt ook jullie vader die naam. De Karel Gillemijn waarover ik vertel, was vooraan in de twintig, een stevige jongen met haar op zijn tanden. De luiaard scheren, met zijn handen in zijn broekzakken op een stoel zitten, dat kon hij niet. Als hij geen goed kon verrichten, zou hij kwaad gedaan hebben. Dezulken mogen niet werkeloos zijn, of zij ontbinden hun duivels. Thuis had hij geen bezigheid genoeg, het bedrijf was te klein. Daarom begon hij, waar hem dat gevraagd werd, in daghuren te werken. Toen was de Mandel nog bevaarbaar voor kleine schepen en op zekere dag liet zhij zich aanmonsteren, als scheepstrekker van de boten die naar Roeselare voeren met graan.

Zijn moeder was er tegen dat hij elders ging werken, maar dat deed de maat overlopen. Scheepstrekkers hadden  een slechte faam. Het gemeenste gespuis had er niets aan, zij leefden buiten de gemeenschap op hun eigen, kenden gebod noch verbod, dronken, vloekten en wallebakten met zot vrouwvolk, zonder naar iets of iemand om te zien. Nooit geweten dat er één oud zou worden, dertig jaar en zij waren versleten.

“Dat wil ik niet!” zei Karels moeder. “Van zulk volk zijn wij niet.”

Omdat hij eerst toegezegd had, wilde hij zijn woord niet eten. Een enige keer trok hij een schip naar Roeselare. “Je ziet toch dat ze mij niet opgegeten hebben,” zei hij toen hij terugkeerde. “Ik ben niet eens geschonden. Maar om jou te believen, moeder, zal ik niet meer meegaan.”

De Belgische republiek P 61 /332  in oorspronkelijke uitgave p 69 van 380.

We zijn omstreeks 1789 met opnieuw Karel Gillemijn (1765-1848). In deel 1, 23 verhaalt André Demedts op blz.  61 “Ongelooflijk wat een naarstige kerel kan doen op één zomerse dag! Nu was het negenmaal dertig dagen dat Karel op De Neringen zijn duivel in tweeën gewerkt had. De lange schone zomer lag op zijn reeuwstro, het was nu de laatste week van augustus. In maart had Karel genoeg grond ontgonnen om een vierendeel zomertarwe te zaaien, in april had hij bonen en raapkolen geplant en achter het huis , in de lochting, had hij een bed aardappels aangelegd, het nieuwe gewas waarover wonderen werden verteld.  De knollen had een scheepstrekker voor hem meegebracht uit de streek van Roeselare, waar hij ze voor schoon geld voor Karel gekocht had. “Wij kennen elkaar toch een beetje,”grinnikte hij. “Was je niet beter bij onze gilde, aan de waterkant gebleven?”

Geluk voor iedereen (1981)

            André Demedts, Geluk voor iedereen, C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I  - 194916 -  1981 - 383 pagina’s.

We zijn in de jaren 1840. De toenemende industrialisering veroordeelt het ambachtelijk spinnen en weven. Donkere armoede schuift over het land. Honqer ook, door de mislukte aardappeloogst in 1846 met cholera- en tyfus-epidemieën als gevolg. Op het Vlaamse platteland bezwijken duizenden mensen. Velen wijken uit naar Gent, naar de Waalse mijngebieden, naar Roubaix en Amerika.

p. 18-20 : … ’t Ging inderdaad slecht in de fabrieken,  gaf hij toe. Spinnerijen, weverijen, wolwasserijen vielen de enee na de andere stil. In Roebee, Rijsel en Terkoenje waren er honderden mensen zonder enig inkomen. Asiel had het evenwel voorzien en tijdig zijn voorzorgen genomen.

  Had hij gezeid dat hij in dienst van de koning van Pruisen getreden was, Dees en Wieze zouden niet meer verwonderd geweest zijn, dan nu hij hun vertelde dat hij scheepstrekker geworden was. In hun overtuiging was dat de slechtste en gemeenste van alle maniere, om zijn brood te verdienen. Wie zijn vader en moeder vermoord had, was er nog te goed voor.

-  Vooroordelen van kwezelaars en luiaards!

Hij zou verklaren wat ervan was. Scheepstrekkers waren altijd op weg., vandaag te VIjve en mogten in Gent of Rijsel. Nooit twee keer in hetzelfde bed slapen, geen wijf aan je been, geen kinderen aan je slippen hangen. Een vrij leven in open lucht. Aan niemand gehecht en door niets gebonden. Dàt was de schoonste toekomst voor de mensheid! Geen dwang, geen bazen of gendarmen, heren of papen; iedereen gelijk arm of rijk,  en wie tegen zou strubbelen werd de nek afgewrongen.

-  Dat zingen ze nu al te Gent, verzekerde Asiel.

Hij had het met zijn eigen oren gehoord, dat ze den keuneinck Leopold den Iersten van Saksen, Coburg-Gotha, op die manier zouden onthoofden.

-  Met  hoevelen trek je aan dat schip in VIjve?  Vroeg Dees, om aan de zotteklap een einde te maken.

Met drieën, twee mannen en een vrouw. Eigenlijk waqs het een manwijf, dat haar deel deed naast de felste kerel. Eten en smeren, vloeken en zweren, vechten als het erop aankwam dat het haar stoof, en haar snater roeren als een ratelende rattemolen.

Een geladen schip tegen de stroom in slepen, moest toch zware arbeid zijn?

Wat stroomopwaarts gesleept werd, kwam stroomafwaarts terug. Dat betekende halve krachtinspanning voor de trekkers. Wandelen op de tragel, een tijdje op een berm in de zonneschijn verpozen en toch geld verdienen. Er was ook mogelijkheid om een zeil uit te zetten. Als de wind gunstig woei, scheelde dat de helft van het werk.

Dees glimlachte…  Marja ontdekte veel beter dan haar broer Jin, waar er overdrijving of leugentaal in het spel was…  Zijn ware levensroeping lag elders dan aan de waterkant… Nu besefte hij ten volle, dat  hij zich door het kapitalisme in del uren had laten leggen.

Goede avond (1976) -360 p.

1797 De Zuidelijke Nederlanden zijn in Franse handen. Vanuit een milde menselijkheid schildert rasverteller André Demedts het harde leven van mensen in een tumultueuze tijd.

p. 86  “Vijve was een belangrijk knooppunt van wegen, met een posterij en bovendien een aanlegsteiger aan de Leie. Reizigers te voet en te paard bleven er overnachten, schippers en scheepstrekkers  pleisterden er zolang tot hun schepen gelost of geladen waren en al dat vreemd volk, onbekenden die kwamen en gingen, staken het veelal niet nauw in hun manieren.  Wat kon het hun schelen wat een naam zij achterlieten ? Vooral de scheepstrekkers werden weerzien voor ’t gemeenste volk van de wereld, maar als zij geld te verteren hadden, had ook hùn geld geen reuk ...”

De houten kroon 522 blz.

P 439 Sofie was niet thuis of had zich weggestoken, om hem geen goede dag te moeten wensen. Hij mocht haar hebben, de dokter waarmee zij nu aangeleid had. Francies Gillemijn zou zich door niemand meer laten vernederen, had hij geen geld en geen toekomst, hij zou bij de aardewerkers gaan om het even waar een vaart gegraven werd, of scheepstrekker of losser worden.  ’t Gemeenste dat bestond? Wat gaf het? Soort bij soort en werd hij geen veertig jaar oud, des te beter.

Zulke buien van opstandigheid moesten uitwoeden. ..

23-08-2010 om 10:35 geschreven door bernard