Sofie en de Ketnetband bij ons op school (GO SHIL!)
Toon Hermans
Bob Benny
Bobby Prins
Conny en Danny Fabry
Eddy Mars
Eddy Smets en Letty Lanka
Jacky Lafon
John Terra
Laura Lynn
Lize Marke
Lucy Loes
Micha Marah
Mieke en Vader Abraham
Patrick Onzia
Phil Kevin
Tina Rosita
Wim Sonneveld
Greetje Kauffeld
Jannes
Jan Smit
Tony Bell
OPERETTE IS NIET OUBOLLIG
Wij houden de operette springlevend
22-10-2011
Blog over operette is WEL populair!
Bedankt beste bezoekers aan deze blog! In enkele weken tijd heeft de operette bewezen dat ze niet dood is, alleen wordt er te weinig aandacht aan gegeven! Momenteel (05/11/2011) staat onze blog op plaats 547 in de top 1000 van alle blogs. Bij de muziekblogs zitten we in de TOP 20, namelijk op de 18de plaats! Dat is niet belangrijk voor de blog zelf, wel voor de "operette" !We doen dus volle moed verder. Suggesties tot besprekingen van operettes zijn nog steeds welkom. Aankondigingen van operettes die worden opgevoerd, kunnen ook aangegeven worden. Ze zullen worden geplaatst! Ook de "opvolger" van de operette, de musical, zal binnenkort wat meer in de verf worden gezet! Groeten, Bertiepepper
De operette speelt in het 19de eeuwse Servië. Het is Strauss 14de podiumwerk. De première in 1894 vond plaats ale een jubileum voor Strauss die er 15 jaar carrière had opzitten. Ondanks het enthousiasme en succes van de eerste voorstellingen (met de vedette Alexander Girardi in de hoofdrol), kwamen de tekorten in het libretto (van Max Kalbeck en Gustav Davis) al gauw naar boven. Waarschijnlijk vond Strauss zijn interesse in het thema na het zien van Smetana's "Die verkaufte Braut" waarvoor Kalbeck de Duitse versie schreef. Al snel kwamen de twee librettisten in conflict: Kalbeck, die zijn eerste bühnewerk schreef, wilde meer de operakant uit, terwijl Davis, die de teksten van de liederen voor zijn rekening nam, meer de tradiotionele operettekant uitwilde!
Het kwam tot een hevige ruzie die er toe leidde dat de librettisten ermee stopten en Strauss tussen twee vuren zat! Resultaat was dus een zeer zwak libretto, maar op muzikaal vlak een meer dan interessant werk, tussen de opera en de operette in! Professor Christian Pollack een eminentie op operettevlak, omschrijft Jabuka als een meesterwerk met prachtig koor- en orkestwerk en doorspekt met aria's die Girardi goed afgingen! Ondanks het librettodebacle bleven Kalbeck en Strauss goede vrienden, maar wel jammer dat Kalbeck hiermee zijn bühnedebuut verknalde Op You Tube kan U nagenoeg de hele operette beluisteren, welliswaar in verschillende stukken. Lokale mannen en vrouwen zijn op weg naar Jabuka voor het jaarlijks appelfestival. Een gebruik wil dat een jongman die in een appel bijt, deze appel doorgeeft aan het meisje waar hij wil mee trouwen. Als deze er ook in bijt, stemt ze in. Bijt ze er niet in, wijst ze hem af. Er arriveren twee verarmde edelmannen, Mirko en Vasil, die hun ruinekasteel trachte te verkopen aan de rijke zetmeelfabriekseigenaar Bambora. Die trapt daar niet in, zodat de twee op zoek moeten naar een rijke buid. Ze worden de risé van de andere deelnemers aan het festival die hen belachelijk maken. Dan horen ze dat Jelka, de rijke boerendochter, het festival zal bezoeken. Ondertussen verschijnt ook de gerechtsdeurwaarder Joschko met zijn helper Franjo. Mirko en Vasil vrezen dat ze hun kasteel gaan kwijtraken voordat ze het kunnen verkopen aan Bambora. Wanneer deze aankomt met zijn dochter Annita, doet Vasil een poging zhet kasteel te verkopen door het op te hemelen. maar Bambora klaagt dat het niet goed gaat in de zetmeelindustrie. de mannen gaan dan kaart spelen en vooral vals spelen. Annita merkt op dat het verwerven van een kasteel toch wel een goede zaak kan zijn. De rijke boer Mischa en zijn mooie dochter Jelka en haar tante Petrija komen toe na een defect aan hun rijtuig. Jelka bezingt zichzelf als de schoonheidskoningin van het festival. Mirko ziet haar wel zitten maar Jelka weigert zijn avances. Mirko vraagt hulp aan Joschko om Jelka te strikken. deze stemt toe in de hoop zo het kasteel te bemachtigen.
Act 2: de tweede acte speelt zich af op het kasteel van Mirko en Vasil, dat Mirko ombouwt tot een herberg om zo alle gasten te kunnen ontvangen. vasil maakt avances bij Annita, iets wat Bambora wel zint, want hij ziet zo zijn kans het kasteel en een adelijke titel te bemachtigen. Voor Mirko verloopt het moeilijker, want jelka wil maar niet toehappen. Wanneer hij haar een appel presenteert, gooit ze hem na een zekere aarzeling voor zijn voeten. Mirko blijft echter verliefd en de andere gasten amuseren zich kostelijk met dit ongelukkige "paartje".Act 3: De rijke boer Mischa komt aan op het kasteel. Hij verneemt dat Mirko en Vasil er helemaal niet goed voorzitten en dat Joschko als gerechtsdeurwaarder hun kasteel wil inpikken. Als Bambora dat hoort, probeert hij Annita weg te halen van vasil. Ondertussen probeert een dronken Joschko zoveel mogelijk spullen uit het kasteel mee te nemen. Mischa dreigt ermee hem aan te klagen voor fraude, waardoor Joschko het onderspit moet delven. Wanneer Jelka de spot wordt voor de gasten, komt Mirko tussenbeide en laait de liefde weer op. Strauss zorgt voor een echt operetteslot met twee liefdeskoppels Vasil en Annita en Mirko en Jelka!
We hebben in de voorbije periode reeds 20 operettes en musicals besproken met daarbij heel wat muziek en beeldfragmenten. Hier het lijstje dat U reeds kan terugvinden op deze blog:
1. "Frühling" 1922 van Franz Lehar 2. "Der Zigeunerprimas" 1912 van Emmerich
Kalman 3. "No, No, Nanette" 1925 van Vincent Youmans 4. "Fürstin Ninetta"
1893 van Johann Strauss Jr. 5. "Der Bettelstudent" 1882 van Karl
Millöcker 6. "Orpheus in der Unterwelt" 1858 van Jacques Offenbach 7. "Les
Cloches de Corneville" 1877 van Robert Planquette 8. "H.M.S. Pinafore" 1878
van Gilbert & Sullivan 9. "Die Zirkusprinzessin" 1926 van Emmerich
Kalman 10. "Pique Dame" 1862 van Franz von Suppé 11. "Allegro" Rodgers & Hammerstein 12. "La Generala" Amadeo Vives 13. "La Mascotte" Edmond Audran 14. "Der Liebe Augustin" Leo Fall 15. "La Route Fleurie" Francis Lopez 16. "Urlaub nach Zapfenstreich" Jacques Offenbach 17. "Der Sterngucker "Franz Lehar 18. "Die Perlen der Cleopatra" Oscar Straus 19. "Trial By Jury" Gilbert & Sullivan 20. "Die Dubarry" Karl Millöcker en Theo Mackeben
Operette "DIE DUBARRY" 1879 van Karl Millöcker en 1931 Theo Mackeben
Als 20ste bepreking hebben we hier te maken met een eigenaardig werkstuk dat in 1879 wordt afgewerkt door Karl Millöcker onder de titel "Gräfin Dubarry", maar dat door gebrek aan succes vlug werd afgevoerd en in 1931 opnieuw met veel meer succes werd opgevoerd na een herwerking van Theo Mackeben als "Die Dubarry"
De oorspronkelijke "Gräfin Dubarry" was een operette in drie actes met muziek van Karl Millöcker en een libretto van F Zell en Richard Genée. Het verhaal draait rond de waargebeurde geschiedenis van Madame Du Barry, minnares van de Franse koning Lodewijk XVde. Eb het is misschien daar dat het schoentje knelt, want dat verhaal is niet echt een hapklare brok voor het operettepubliek. Zell en Genée kunnen er geen logisch en geschikt geheel van maken en derhalve verdwijnt het stuk reeds na 14 voorstellingen in Wenen van het toneel. men probeert nog wel eens vruchteloos het stuk opnieuw op de bühne te krijgen, maar het publiek wil niet mee. In 1931 neemt dan Theo Mackeben de operette onder handen. Mackeben was tot dan dirigent van de "Dreigroschenoper". Hij zette Paul Knepler, Ignaz Michael Welleminsky en E.M.Cremer aan de bewerking van de tekst en zelf componeerde hij twee nieuwe aria's die klassiekers zouden worden: "Ich schenk' mein Herz" en "Ja, so ist sie, die Dubarry":
Ga naar de volgende link:http://www.youtube.com/watch?v=6NofrnYkqEg Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=5sWxP6FfW30
Madame du Barry kan men bestempelen als één van de machtigste vrouwen aan het hof van de koning, samen met de koningin en echtgenote van de Franse vorst, Marie Antoinette. Spijtig genoeg zullen ze beiden hetzelfde lot ondergaan na de Franse Revolutie: de guillotine! Tegenwoordig wordt nog enkel de versie van 1931 gespeeld. In die versie is de operette ingedeeld in negen hoofdstukken. Ook werd er een koorpartij en een ballet toegevoegd. De operette speelt in het jaar 1762 in het slot Trianon in Versailles. de operette begint in een modeatelier in parijs, waar de modiste Jeanne de schilder René leert kennen. Ze gaan samenwonen en door een toeval ontmoet Jeanne de graaf Dubarry in het atelier. Deze vraagt haar voor hem te komen werken, maar Jeanne weigert. Echter iemand gaat aan René vertellen dat Jeanne "arlegeances" heeft gemaakt met Graaf Dubarry, en René zet Jeanne aan de deur.
Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=PO6wakJpsk8 Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=cVZjuVwvgB0 Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=nWUaflSikUA
Ondertussen vertelt markies De Brissac aan zijn vriend Graaf Dubarry dat hij in een voorstelling een prachtige danseres heeft gezien, Manon. Groot is Dubarry's verbazing dat deze danseres niemand minder is dan de modiste Jeanne! Graaf Dubarry denkt Jeanne voor zijn kar te kunnen spannen om een politiek spel aan het hof van Lodewijk XVde te spelen. deze is namelijk zijn maitresse Madame de Pompadour beu en wil wel wat nieuw, jong vlees in de kuip! Dubarry wil zich meer invloed aanmeten door de koning Jeanne als minnares te schenken. Na heel wat intriges komt Jeanne op een bal terecht bij de koning. Daar ontmoet ze opnieuw René, die nog steeds een boon heeft voor Jeanne. Maar wanneer de koning een prachtige beeltenis van Jeanne krijgt doorgespeeld en daardoor verliefd wordt op haar, denkt Jeanne dat René deze beeltenis heeft doorgespeeld (in werkelijkheid deed Graaf Dubarry dit!) en blaast ze alle bruggen op met René. Ze geeft toe aan de aandacht van de koning. Maar zijn ministerpresident, die liever had gezien dat zijn zuster de minnares van de koning werd, verklapt de koning dat Jeanne nog steeds gehuwd is en eigenlijk René nog graag ziet. De koning verlangt bewijzen en de ministerpresident organiseert een geheim treffen tussen René en Jeanne, dat de koning kan afluisteren. Echter tijdens dit treffen laat Jeanne duidelijk merken dat de relatie tussen René en haar voorbij is. Dat pleziert de koning enorm en hij ontslaat zijn ministerpresident. Zo is Jeanne erin geslaagd één van de machtigste vrouwen van Frankrijk te worden!
Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=hgdaxeysOC8 Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=fv0yuDUUXxA
En als afsluiter het aandoenlijke "Liebe Kleine Jeanne"
Ga naar de volgende link: http://www.youtube.com/watch?v=RI-iWLtAx44
Operette "TRIAL BY JURY" 1875 van Gilbert & Sullivan
Zoals Rodgers & Hammerstein en Lerner & Loewe onafscheidelijke namen zijn in de musicalwereld, zo zijn Gilbert & Sullivan dat in de operettewereld. Na een eerste probeersel, het muzikale kerststuk "Thepsis", was "Trial by Jury" hun eerste samenwerking in de operettegeschiedenis. Alleen al daarvoor is deze operette eenacter een mijlpaal. Komt daarbij dat de humorvolle en ironische tekst van Gilbert magistraal wordt aangevuld door de lichtvoetige muziek van Sullivan. In 1975 wordt deze eenacter in Engeland officieel uitgeroepen als de meest succesvolle Engelse eenacter uit de geschiedenis.
Scène uit "Trial By Jury" : illustratie in het maga zine "Sporting and Dramatic News" 1875
De plot is werkelijk op zijn Gilbert's: hilarisch en onwaarschijnlijk: Angelina klaagt haar verloofde Edwin aan omdat hij ondanks een belofte, niet met haar wil trouwen omdat hij verliefd is op een andere vrouw. Angelina moet trachten aan te tonen dat haar verlies enorm is. Edwin daarentegen tracht de jury te overtuigen dat hij een zeer slechte echtgenoot zou zijn, wanneer hij met Angelina zou moeten trouwen. Eerst raakt de rechter verliefd op één van de bruidsmeisjes en tenslotte betoont hij zijn liefde aan Angelina zelf. Te gek om los te lopen allemaal, maar de operette werd uirzonderlijk goed onthaald. U kan ze hier in drie stukken bekijken:
Operette "DIE PERLEN DER CLEOPATRA" 1923 van Oscar Straus
"Die Perlen der Cleopatra" is een operette van drie actes met een libretto van Julius Brammer en Alfred Grünwald die voor het eerst werd opgevoerd in 1923 in het "Theater an der Wien" in Wenen. Oscar Straus is een Oostenrijkse operettecomponist (1870 Wenen - 1954 Bad Ischl) die eigenlijk is geboren onder de naam Oscar Nathan Strauss met twee "s"en. Later liet hij de naam veranderen in Straus om zo een verwarring met de Strauss-walsdynastie te vermijden.
Rond de eeuwwisseling maakte Oscar Straus een aantal succesrijke operettes waarvan in 1907 "Ein Walzertraum" één van de meest in het oogspringende is! Wanneer ik de operette "Die Perlen der Cleopatra" voor het eerst hoorde, meende ik eerder invloeden van Offenbach en Wagner te bemerken dan Weense invloeden. Wat zeker is dat er heel wat ironische knipogen inzitten en dat, net zoals bij Offenbach, pikante toespelingen verweven zitten in de teksten! Wat te denken over het openingslied helemaal in het begin van de operette wanneer de Syrische Prins Belladonis arriveert in het paleis van Koningin Cleopatra. Hij zingt er het lied "Meine Kleine Liebesflöte" en de uitvoering van het Muziektheater uit Munchen laat aan de verbeelding niet veel meer over!
De operette speelt zich af in de antieke havenstad Alexandrië in de tweede helft van het jaar 100 voor onze tijdsrekening. Nadat prins Belladonis zijn lied heeft afgewerkt verschijnt Cleopatra. Zij beklaagt zichzelf en ziet een liefdesaffaire wel zitten om haar van haar kwaaltjes te verlossen. Pampylos, die haar horoscoop leest, ziet een flirt voor Cleopatra met Belladonis wel zitten. Ondertussen komt de legionair Silvius terug vanuit het kamp van Caesar. Hij is verliefd op de gezelschapsdame van Cleopatra, Charmian, maar Cleopatra strikt Silvius in haar eigen netten. Charmian wordt getroost door Pampylos en Belladonis, die Charmian aanraden een ander "lief" te zoeken, daarbij eerst aan hunzelf denkende! In haar boudoir hoort Cleopatra dat Silvius verliefd is op Charmian. Ze doet één van haar befaamde liefdesparels in rode wijn en wanneer Silvius de wijn drinkt, bedrijven Cleopatra en hij nadien de liefde! In de tweede act worden de verwikkelingen nog groter: De Nijl is bijna opgedroogd. Cleopatra bezoekt de God Ptah en dankzij de kussen die ze de mooie priester Radamos geeft, begint het water weer te stijgen!
Ondertussen wacht Belladonis nog steeds op Cleopatra en hij wacht met zijn "kleine liefdesfluit" in het liefdesconservatorium bij de jonge studentes waar hij zijn erotische fantasiëen kan botvieren. Silvius is niet blij dat Cleopatra blijkbaar niet genoeg heeft aan hem en hij zint op wraak door steun te geven aan de opstandelingen die Cleopatra van de troon willen stoten. Cleopatra en haar trouwe Pampylos breken de opstand en Silvius verdwijnt in de ketens! Act 2 eindigt wanneer Cleopatra weer één van haar liefdesparels oplost voor Belladonis! Act 3: nadat Cleopatra gebruik heeft mogen maken van de liefdesfluit van Belladonis, neemt ze afscheid van hem door hem een stuk land te schenken. Dan komt Marcus Antonius aan met zijn schip! Hij roept Egypte uit als een Romeinse provincie. Cleopatra zal ook hem in haar netten lokken met haar beroemde liefdesparels!
Kenners omschrijven deze operette als een meesterwerk van operette en cabaret, wars van enige erotische preutsheid of ingetogenheid. Op dat gebied alleen al is deze operette een buitenbeentje. De librettist had een boon voor Nietzche en Wagner, en dat voel je ook bij deze operette. Naar analogie met "Le Chat Noir" in Parijs, zat Straus mee in het groepje dat de "Überbrettl" oprichtte, een cabarethuis waar men naar hartelust kon schimpen met de welvoeglijkheid en de bestaande morele waarden.
Straus ontmoet er ene Rideamus, waarmee hij zijn eerste burleske operettes maakt. Ze zaten vol met maatschappijkritiek en ironische en cynische knipogen naar toenmalige gebeurtenissen en opvattingen. Dit werd beter onthaald in Berlijn dan in Wenen, maar naarmate de eerste wereldoorlog nadert, krijgt dit soort werk minder bijval. Die Lustige Nibelungen (1904) kon nog enigszins bekoren, maar Hugdietrichs Brautfahrt (1906) was helemaal geen succes.
Het werd Straus al vlug duidelijk dat wanneer hij wou overleven, hij toegevingen zou moeten doen aan het publiek! Met de operette "Ein Walzertraum" (2007) stopte hij de samenwerking met Rideamus en leverde hij een klassieke operette af. Hij zou er successen mee behalen die hij met de twee vorige operettes nooit behaalde tijdens zijn leven. Pas achteraf zou men begrijpen dat hij met die eerste operettes zijn tijd ver vooruit was. Ondertussen verloochende hij zijn roots niet door ook in zijn meer klassieke operettes dubbelzinnigheden en fijne toespelingen te verweven. Nu hij eindelijk successen behaalde (Straus maakte meer dan 50 podiumwerken, waaronder vele operettes), werd het tijd om nog eens naar de roots terug te keren. Dat deed hij zeker met "Die Perlen der Cleopatra", wat in mijn ogen als een meesterwerk mag beschouwd worden. In 1955 stelt Bernard Grunn terecht in zijn boek "Prince of Vienna": "Oscar is de Richard onder de operettecomponisten", daarmee verwijzend naar de magistrale werken van de operacomponist Richard Straus. Toen in 1957 de operette opnieuw op het podium kwam in Zurich, moesten de erotische passages wel geschrapt worden. Zo kwam de openingsscène met Belladonis er niet meer in voor en werd ook de uitspraak van Cleopatra tegen Marcus Antonius : "Laat je zwaard maar liever in de schede", verwijderd! Het probleem was dat er in die tijd van weinig operettes volledige versies waren uitgeschreven. Dat maakt het nu moeilijk voor ons om, zeker van deze operette, een definitieve versie te bepalen. Straus had immers de neiging om na één of enkele voorstellingen, zaken aan te passen en zelfs aria's te schrappen en bij te voegen. Tot slot: des schrijvers van deze operette voelden de adem van het nazisme in hun nek. Getuige daarvan de rol van Marcus Antonius, die van een dergelijk gehalte is dat ze daarmee de komst van Hitler en Mussolini zeker aankondigden!
Het succes van Die Lustige Witwe (1905) had Lehar al gehad wanneer hij in 1916 "Der Sterngucker" componeert, een operette in die actes met een oorspronkelijk libretto van Fritz Löhner, later in datzelfde jaar nog verbeterd door Arthur Maria Willner. In 1922 werd het libretto nogmaals aangepast voor een Italiaanse versie van de operette met als titel "La danza delle Libellule". De eerste versies van deze operette zijn echter helemaal in de vergeethoek geraakt, in zoverre dat tot sinds kort er enkel pianoversies bestonden van de muziek. Gelukkig is er het muzieklabel "CPO" die stelselmatig de vergeten operettes van Lehar in volledige orkestversie uitbrengen.
Het is spijtig, maar ook van deze operette is er geen bewegend beeldmateriaal te vinden en ook al zijn de muzikale stukken in de operette van meer dan behoorlijke kwaliteit, toch vind je moeilijk uitvoeringen terug van deze operette. U zal deze operette ook alleen kunnen beluisteren via mijn multiply account waarvan U de gegevens elders op mijn blog kan vinden.
Waar draait het in deze operette om: Franz, een jonge astronoom, heeft zijn jongere zuster Kitty opgevoed na de dood van hun ouders. Kitty en haar drie vriendinnen wachten Franz vol verwachting op wanneer hij hen bezoekt in hun laatste jaar op school. De drie meisjes flirten met hem en het komt zover dat hij verloofd geraakt met de drie vriendinnen tegelijk! En van hen zegt zelfs haar verloving op met haar vroegere vriend Paul, die op zijn beurt toch al een oogje had laten vallen op Kitty. er volgen heel wat complicaties wanneer de drie ouderparen van de meisjes een detective aan het werk zetten die de financiële toestand van Franz moet onderzoeken. Er zijn heel wat vrouwelijke truukjes nodig om Franz terug vanuit de sterrenhemel naar de aarde te brengen en hem uiteindelijk voor het altaar te leiden.
Operette "URLAUB NACH ZAPFENSTREICH" 1867 van Jacques Offenbach
"Urlaub nach Zapfenstreich" is een operette van één act uit 1867 en is geschreven in hetzelfde jaar als ""La Grande Duchesse de Gérolstein" en "Robinson Crusoé". De originele Franse titel is "La Permission de Dix Heures".
Deze min of meer vergeten operette van Offenbach werd in zijn Franse versie pas voor het eerst opgevoerd in Parijs in 1873. De eerste opvoering in de Duitse taal zou in Bad Ems geweest zijn, er is wel wat onzekerheid over het jaar (1866 of 1867). Het libretto is van Mélesville en Pierre Carmouche. Spijtig genoeg heb ik geen beeldmateriaal van deze operette kunnen vinden. Een van de laatste keren dat de operette werd opgevoerd was in 2010 door het "Petit Théâtre de Naples" in Parijs dat zich tot doel gesteld heeft van vergeten operettes uit de 19de eeuw weer op de planken te brengen. Volgens de toeschouwers was het de enige keer dat de operette was opgevoerd na de opname van 1950 die U ook kan beluisteren via mijn multiply account.
Hoe gaat het verhaal: De jeugdige Nicole is verliefd op de onstuimige militair Larose Pompon, maar haar tante, Madame Jobin, een jonge weduwe en verkoopster van militaire galons, weigert dat Nicole voor haar zou trouwen. Larose is van plan Madame Jobin in de armen te drijven van de jonge, naieve sergeant, Lanternick, niet wetende dat deze zelf verliefd is op Nicole.
Nicole en Larose Lanternick en Larose
Dankzij een list van Nicole, bemachtigt Larose de "toestemming van 10 uur" om uit de kazerne te geraken, waardoor het jong koppel kan afspreken in de tuin... waar ook Madame Jobin en Lanternick ronddwalen!
Nicole, Mme Jobin, Lanternick, Larose Finale van de operette
Door het nachtelijk uur en het gemis aan klaarte, doen er zich allerlei misverstanden en gedaanteverwisselingen voor. Plots blijkt de sergeant zich op de knieën van Mme Jobin te bevinden, waardoor een huwelijk onafwendbaar is. Daardoor is ook de weg vrij voor een trouwpartij van Larose en Nicole. Eind goed, Al goed!