Heuglijke dag vandaag: de verzamelde vakbonden van NMBS, De Lijn, TEC en MIVB scoren vandaag een half-century, om het in snookertermen te stellen.
Inderdaad: 17 november is de 50ste dag van 2023 waarop het OV op één of andere manier verstoord is door asociale acties. De Lijn spant zoals wel vaker de kroon als het om onbetrouwbaarheid gaat: ze zijn vandaag ergens of algemener voor de 27ste dag in staking, gevolgd door de TEC met 20 dagen, de NMBS met 8 dagen en de MIVB met 4 dagen. Het kan zowel gaan om een beperkte staking in één depot, als om algemene "actiedagen" op dictaat van de vakbondsbonzen.

In de voorbije 26 jaar (ik begon met bijhouden in  1997) is alleen 2000 beter met 82 stakingsdagen. Er zal nog een flinke inspanning nodig zijn om dat record te breken, maar je weet maar nooit

17-11-2023 om 10:26 geschreven door overweg13  

De wandeling.
In 1998 verscheen een mooi verzorgde Wandel- en Fietsgids Beneden-Dijlevallei met acht wandelingen en twee fietsroutes, in en om Mechelen. Het was een gemeenschappelijk initiatief van PIME (Provinciaal Instituut voor Milieu-educatie van de provincie Antwerpen), Vakantiegenoegens en Natuurreservaten. Na 25 jaar hebben twee ervan een nieuwe naam en alle drie hebben ze een nieuw logo. Wij kozen een wandeling die in Battel vertrekt: de oude Dijle en het Zennegat. Die oude Dijle is ondertussen verwaterd tot een bufferbekken. Het is in de eerste plaats een dijk- en jaagpadwandeling, eerst langs de Dijle, daarna langs de Leuvense Vaart. Keerpunt in de wandeling is de samenvloeiing van Zenne en Dijle (het Zennegat). De TWQ is hoog: 86%, wat niet moeilijk te verklaren is: het eerste deel loopt over een (breed) fietspad langs de Dijle, het tweede langs een jaagpad langs de Leuvense Vaart. Daar ligt misschien ook de verklaring voor de relatieve zwakte van deze tocht: wie van water en watervogels houdt, komt ruimschoots aan zijn trekken, maar op het kaartje valt al te zien dat er weinig afwisseling is. We quoteerden met een eerder bescheiden 13.5/20, wat precies weergeeft wat we ervan vonden: verre van waardeloos, maar ook niet direct het van het. De foto’s.

Dit zijn er alvast 2:

De oude Dijle-arm is een ideale waterbuffer.

De Leuvense Vaart: we kijken richting Zennegat.

Het weer.
Na een toch wel lange periode van slecht weer (en het is nog niet gedaan!) voorspelde Bram om 7:30 vanmorgen nog een rustig, vrijwel droog weertype voor deze feestelijke zaterdag, maar de weergoden wilden van geen wapenstilstand weten en al snel bleek dat we het niet droog zouden houden: bij de heenreis kreeg het Brusselse al een stevige bui te verwerken, zelf moesten we enkele keren de paraplu openen voor wat onschuldig gedruppel en bij de terugreis kreeg Brussel opnieuw een stevige bui met hagel over zich. De voorspelling leek wel te kloppen voor de thuisbasis want daar kon ik nauwelijks neerslag uit de pluvio tappen.

De stafkaarten.
23/3-4 Mechelen (2021)

Hoe we er geraakten.
Traditioneel zijn de moeilijke verplaatsingen in herfst en winter achter de rug en ook vandaag is het eigenlijk een makkie: naar Mechelen sporen en daar de stadslijn 4 naar Leest nemen. Op zaterdag rijdt die om het half uur, maar vandaag is er zondagdienst en dan is er maar één bus per uur.

Een beetje geschiedenis.

Ik heb het eigenlijk nooit echt gehad met stadsnetten, in de eerste plaats omdat we ze zelden of nooit gebruiken en in de tweede plaats omdat ze zelden zo overzichtelijk zijn als de streeknetten. Ik sta met die afwijzende houding trouwens niet alleen want stadsnetten als Mechelen, Kortrijk, Roeselare, Aalst, Brugge en meer hebben in de voorbije decennia vaak moeten opboksen tegen de onwil of de weerzin van de verantwoordelijken, wat er meestal op neerkwam dat netten beperkt moesten worden, vooral om het de automobilisten die zo al het slachtoffer zijn van parkeerbeperkende maatregelen - dit is cynisme - niet te moeilijk te maken.
Onze bestemming van vandaag, Battel, kunnen we echter alleen maar met stadslijn 4 bereiken. Battel zelf is “dankzij” het verdwijnen van de elektrische stadstrams trouwens pas in de eerste helft van de jaren 1950 aan de bak gekomen. De 3 (of 4) stadstrams werden vervangen door meer buslijnen: dergelijke “verbeteringen” moesten wel vaker de pil van de verbussing vergulden. Dat gebeurde eerst met de lijnen 6 en 8 (afhankelijk van de reisweg). Later zou de 8 verdwijnen en zou de 6 gebruikt worden voor beide richtingen. Tegenwoordig wordt Battel bediend door lijn 4, die op een feestdag als vandaag om het uur rijdt. Zo een frequentie is niet meteen waar je bij een stadsbus aan denkt.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het is tegenwoordig sowieso al moeilijk om te voorspellen op welke samenstellingen je getrakteerd zal worden, vandaag is het helemaal onmogelijk: je zou een zondagdienst verwachten, met 2 tweeledige stellen, maar uiteindelijk blijken desiro’s ons naar Brussel te zullen brengen. In Halle zien we overigens ten overvloede hoe het met de info gesteld is: enkele schermen geven alleen de vervangingsbussen naar Edingen weer, dat van De Lijn is tijdelijk buiten dienst. Op de website van De Lijn is het gemakkelijker om oeps aan te treffen dan bijvoorbeeld belbus, en ook hier loopt het dus fout. Aribus staat al enkele weken vastgeroest op 10:10 en gegevens van de TEC ontbreken al maanden! Maar kom, we komen op tijd in Brussel-Zuid aan en we hebben ons voorgenomen om naar Mechelen te sporen met de Amsterdammer. Die komt met vertraging uit Amsterdam aan, maar hij zal toch zo goed als op tijd naar Mechelen rijden. De belangstelling voor deze trein is trouwens groot in de Brusselse stations.

De aansluitende bus van lijn 4 vertrekt van perron 17. Dachten we: zo tegen zijn vertrekuur aan, komt de chauffeur en die wenkt ons naar een perronnetje waar de bussen op hun vertrekuur wachten. De man is trouwens erg vriendelijk, op het joviale af. We zijn die stadsbusjes eigenlijk niet gewend, maar het valt mee: we kunnen zitten en de haltes volgen. Niet dat het scherm binnenin werkt: daar staat alleen op dat de volgende halte buiten dienst is en dat we even pauze nemen.

Tijdens de terugrit valt het ons op dat deze bus twee naast elkaar geplaatste infoschermen heeft: ze blijven wel leeg. De bus is stipt…

… en dus kunnen we met IC 3134 naar Brussel sporen, niet naar Charleroi, want tussen Brussel-Zuid en Nivelles rijden vervangingsbussen. Voor ons zit de 1784 in vertraging: de ene desiro zien we nog vertrekken in Mechelen en die zit meer dan vol. Gelukkig bestaat IC 3134 wel uit 3 desiro’s. Maar de vertraagde S-trein zorgt ervoor dat we toch nog 7 minuten vertraging bij elkaar sprokkelen bij aankomst in Brussel-Noord. In normale omstandigheden heb je dan voldoende tijd om IC 1935 te halen, maar perron 12 is gevuld met betogers en het wordt drummen om ons naar spoor 9 te begeven. Er wordt al gefloten als we op het perron aankomen, maar we kunnen nog net instappen. Deze trein is vandaag beperkt tot Halle, maar er zal daar wel geen probleem zijn voor de reizigers die verderop willen: infoborden vermelden immers alleen de bussen naar Edingen.

Van twee treinen (9227 en 1935) weten we zeker dat er treinbegeleiders meerijden: we hebben ze echt gezien! Aan Thomas werd ooit gezegd Zalig zij die niet zien en toch geloven, maar eerlijk gezegd : het is niet makkelijk om in het OV te blijven geloven…Van de andere treinen moeten we waarschijnlijk veronderstellen dat de tbg’s nog aan het opstarten zijn. Er zijn er nu eenmaal die hun volledige diensttijd in opstartmodus zitten. Voor goede verstaanders: we zijn vandaag andermaal niet gecontroleerd…

De treinlectuur.
Herman KOCH, Finse dagen.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Nu Peeters nog vervangen bij Mobiliteit…

Uitgedrukt…
Soms gehoord als reactie op de vraag “Gaat het?”: ja, het gaat, ne manke gaat ook. Waarmee dus eigenlijk bedoeld wordt dat het helemaal niet goed gaat.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

11-11-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
In 2004 verscheen bij Lannoo Groot wandelboek Vlaanderen van de hand van Luc Vanneste. Niet minder dan 75 wandelingen worden er in beschreven en wij opteerden voor nummer 53 Kwaremont - Prachtige panorama’s in de Vlaamse Ardennen. Voor de wielerliefhebbers: wij daalden de Oude Kwaremont af en beklommen de Paterberg. Onze gps noteerde 14.4 km (volgens de wandelbeschrijving 14.5 km) en de TWQ bedroeg een wat ontgoochelende 44%. Naast de voet-, veld- en boswegen liep de tocht hoofdzakelijk over rustige betonwegen. En de beloofde panorama’s vielen ons inderdaad te beurt, al is het haast onmogelijk om te genieten van een ongerept vergezicht: daar is hier al te duchtig voor gebouwd en zelfs de industrie strooit roet in het eten, dat heb je met vroegere kolencentrales zoals die van Ruien. We quoteerden 15.5/20.

Toch even een belangrijke waarschuwing. Ik citeer letterlijk:
Steeds dalend bereik je een betonweg. Juist waar die begint, neem je het smalle aardepad langs de prikkeldraad. Het pad verbreedt zich verder en je blijft onder een steile rand door wandelen tot je een bos met hoge beuken en weinig ondergroei bereikt. Het dichte bos begeleidt een jong beekdal. Veel dood hout en enkele bronnetjes in de steile wand dwingen je tot een ommetje. Rechts, enkele meters lager, ligt een moerassig bosje. Aan een hoek van een wei wijk je naar rechts uit. Enkele stammetjes helpen je een pril beekje over. Aan de overzijde sla je links af over de kop van een helling tussen het beekje dat je overstak en een volgend watertje door. Doorheen een donker bos klim je gestadig over een niet al te duidelijk spoor.

Neem het van me aan, zo eenvoudig als het hier voorgesteld wordt, is het allemaal niet. Het pad is in aanzet inderdaad prachtig, maar dat prille beekje is een echte beek, vermoedelijk als gevolg van de boomstammen in staat van bederf die hier voor een soort beverdam zorgen. De oversteek van het moerassige beekje is lang niet evident voor iedereen. Verderop wordt het wegje ook nog een niet al te duidelijk spoor. Ook dat konden we aan den lijve ondervinden: lage bramen maken de vordering moeilijk. Wij kwamen erdoor, maar ik vrees dat dit niet voor iedereen is weggelegd. Het is veelzeggend dat deze weg(?) niet meer voorkomt op de NGI-kaart (wel op Mapy.cz en Locus Map!) en evenmin is opgenomen in het regionale wandelnetwerk. Wie het moeilijke deel wil vermijden, kan in plaats van het boswegje (dat tegenwoordig begint met een overstapje) gewoon de betonweg volgen. Die brengt je bij de N36 die je dan een tijdje naar links moet volgen. Het kaartje en het bijhorende gpx-bestand kunnen ongetwijfeld helpen.

Vanaf de kop van de Paterberg zie je Kwaremont in de verte liggen.

En op weg naar Pensemont krijg je nog een mooi uitzicht op Kwaremont.

Meer foto’s hier.

Het weer.
Nazomeren heet dat tegenwoordig: thuis tekende ik een ongeziene 27.3° op, maar echt interessant waren pas de wolken: de altocumulus zorgde voor een heus spektakel in de lucht. En wind, wat was dat ook al weer?

De stafkaarten.
29/7-8 Ronse (2018)

Hoe we er geraakten.
Kwaremont Dorp is bereikbaar door een zogenaamde functionele buslijn 682 die dus het grootste deel van de dag niet rijdt. Gelukkig is er ook belbus 470 van de Vlaamse Ardennen. We komen niet onder de belbus uit voor de heenrit, voor de terugrit maken we wel gebruik van een reguliere rit. Voor ons komt het erop aan Ronse te bereiken, de bussen zorgen voor de rest. Voor de terugrit suggereert de app ook een verbinding via Ronse en Leuze. Spijtig genoeg blijkt zo iets onmogelijk zolang het seniorenbiljet verplicht een heen-en-terugbiljet blijft.

Een beetje geschiedenis.
Kwaremont lag ook in de dagen dat hier nog veel spoorlijnen het land doorkruisten wat onhandig tussen Ronse en Kluisbergen en het hoeft dan ook niet te verbazen dat al voor WO II een bus Ronse met Ruien via Kwaremont verbond en dat met vrij goed gespreide ritten, 6 op weekdagen en 7 op zondagen. Na WO II vond ik dezelfde tabel 118 zelfs zo goed als onveranderd terug in het spoorboekje van 1947. In het spoorboekje van 1955 verschijnt een tabel 1016, een particuliere autobuslijn, wat laat veronderstellen dat dit ook voordien het geval was. Dat duurt tot 1971, weliswaar onder tabelnummer 1216. In 1971 wordt de lijn vernummerd tot 480: voortaan is er sprake van een aanvullende buslijn van de NMBS. In 1977 is er al geen zondagdienst meer en eigenaardig genoeg wordt Kwaremont enkele jaren na elkaar vergeten in de lijst van de door het OV bediende gemeenten.
Eigenaardiger is nog dat in het busboekje van 1984 opnieuw een zondagdienst voorkomt, met 3 ritten HT op zaterdag en zondag. In 1993 vond ik 2 lijnen vermeld: 78 en 480.
In 1996 verschijnt lijn 68, een vernummering van lijn 480. De zondagdienst is ondertussen alweer geschrapt. Lijn 68 staat in voor 4 à 5 ritten maar krijgt in 2003 concurrentie van de in die periode in het kader van de basismobiliteit ingevoerde belbus 70. Op de folder prijkt Bel de bus als het u past. Toen werden we nog met u aangesproken. Logischerwijs werd de “vaste” lijn 68 afgebouwd tot een scholierenlijn. In mijn eigen gemeenterepertorium van 2011 vond ik nog dat de belbus ondertussen het nummer 470 kreeg.
(Ooit begin ik er weer aan, aan mijn gemeenterepertorium, maar het is nog enkele jaren wachten tot alle reorganisaties in Vlaanderen en Wallonië achter de rug zijn.)
Vandaag is er weinig essentieels veranderd aan de bediening van Kwaremont die we al sinds 2003 kennen. Alleen gaat de ontmenselijking van onze samenleving verder. Je kunt de belbus nu bestellen via de app Hoppin en je krijgt nu in eerste instantie een tijdvenster van 30 minuten: de exacte oppiktijd wordt later meegedeeld. Waar is de tijd dat je telefonisch meteen een vertrekuur kon krijgen en vooral: dat je ook kon melden dat je reisde in aansluiting met de trein, zodat de chauffeur eventueel op de vertraagde trein kon wachten.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het is maandag en vroeger kenden we het verschijnsel maandagziekte. Dat ook de NMBS onder die kwaal lijdt is verwonderlijk. Het werd inderdaad een dag met weinig of geen stipte treinen.
Het begint al met P7574. Ondanks zijn stipte vertrek in Halle slaagt hij er toch in nog 6 minuten vertraging bij elkaar te rijden. Maar erger(nis) is op komst. Als er geen vertragingen zijn, dan creëren we ze toch zelf, met de hulp van Infrabel dat er niet in slaagt de werken op tijd te beëindigen. Dat is al het geval tussen Sint-Niklaas en Antwerpen, maar voor ons is vooral het zelf gecreëerde probleem op lijn 36 van belang. We hebben dan wel voor een half uur reserve gezorgd, maar onze IC 5130 naar Kortrijk is eerst een P-trein Liège-Guillemins - Brussel-Zuid (7401) en die deelt volop in de klappen. (De eerste mededeling die we in Halle hoorden ging over een verminderde samenstelling, in Brussel-Zuid horen we er meer en daarbovenop nog een stevig aantal spoorwijzigingen, enkele keren zelfs wijzigingen van de wijzigingen. Ik hoor ze spijtig genoeg allemaal, wat voor heel wat ergernis zorgt.) Uiteindelijk zal de 5130 met 27 minuten vertraging in Brussel-Zuid vertrekken, doorzichtige trucjes om de vertraging te verkleinen leiden uiteindelijk tot een vertraging van 21 minuten bij aankomst in Oudenaarde. Tussendoor heeft vee ook nog de sporen bezet tussen Burst en Zottegem, maar de koeien zijn ondertussen weer thuis: hopelijk betaalt de boer zich blauw. We hebben dus een half uur reserve ingebouwd, gelukkig maar, want de voorziene aansluiting tussen IC 2332 en de S naar Ronse zal de mist ingaan. Dat is eigenaardig genoeg een meevaller voor ons, want zo komen we ongeveer op tijd in Ronse aan waar de belbus, sorry de flexbus, wacht. Het is het eeuwige dilemma: wachten op aansluitingen of net niet… er zijn altijd slachtoffers.

Voor ons is het de eerste keer dat we met de Hoppin-app een belbus hebben besteld. Bij de reservering krijg je een tijdvenster van 30 minuten aangeboden, ik heb 10:55 gekozen - in aansluiting met de S-trein - en dus kan de bus theoretisch tussen 10:55 en 11:25 vertrekken. Maar we krijgen onderweg nog een aantal berichten: onze belbus zal tussen 10:55 - 11:01 vertrekken en een Mercedes Sprinter zal de dienst uitmaken. De belbus komt inderdaad op het voorziene moment aan en voor ons - die de ruimste dienstregeling hebben genomen voor het plannen van onze tocht - is dat een meevaller: we winnen zo een half uur tijd.

De terugrit gebeurt met lijn 682. Als we instappen zijn er wel wat zitplaatsen vrij in een bus die grotendeels gebruikt wordt door bakvissen. Zelf moet ik een van de juffrouwen vragen wat ze wil wegnemen: haar voeten of haar tas. De blik waarmee ze beide verplaatst is donker, maar ik zit. Het zou een van de 100 actiepunten van De Lijn kunnen zijn: hoe maak je bakvissen diets dat ze niet met hun voeten op de zitjes mogen. Het lijkt hier wel een nationale sport, want de aangesproken scholierster is lang niet de enige.

De aansluitende S-trein staat klaar. Anders dan bij de heenreis zal nu blijken dat de 11 voorziene minuten tot Oudenaarde volstaan: binnenrijden op doodlopend spoor in Ronse heeft vanmorgen voor 2 minuten vertraging gezorgd.
De IC naar Brussels-Airport heeft al wat vertraging opgelopen: we vertrekken met 4 minuten vertraging en we lijken toch op tijd aan te komen in Brussel-Zuid maar andermaal gaat er veel tijd verloren bij het naderen van het Zuidstation. In Zottegem stapt een jonge zwarte op die zonder problemen in eerste plaatsneemt. Nu ja, zonder problemen, hij moet voortdurend op zijn hoede zijn, want je weet maar nooit waar de tbg vandaan komt. Veel gevaar is er niet: we zullen vijf treinen na elkaar géén controle krijgen. Ik boots zijn angstig kijken na en hij heeft het meteen door: ik zie dat je over mij aan het praten bent, wat is het probleem? Zo bevestigt hij onrechtstreeks wat het probleem is; ik antwoord dat er geen probleem is, zo bevestigend dat er wel een probleem is. Tot mijn grote verbazing verhuist hij naar tweede.
In Brussel-Zuid zouden we normaal de IC naar Binche nemen, maar die rijdt met 1 vierledig stel i.p.v. 2 - andermaal. En we zouden ons sowieso moeten haasten hebben. Dus kiezen we voor de S-trein naar Braine-le-Comte, maar die wordt verspoord - andermaal - en we krijgen een verlate IC-trein naar Quiévrain in de plaats. Als ik de samenstelling bekijk, ontbreekt een motrice maar dat is gelukkig niet het geval. Ook deze vertraging is vermoedelijk het gevolg van de stunt van Infrabel…

De treinlectuur.
Frederik Willem DAEM, Tekens van leven. Weliswaar een debuutroman, maar hij laat zich vlot lezen en sommige passages zijn klasse.
Roy JACOBSEN, De onzichtbaren.

Sarcasme: wat een goed boerend bedrijf als De Lijn moet aanvangen met al dat extra geld dat ze alweer van de Vlaamse regering krijgt, is onduidelijk. Verleden week waren hier in Halle elke dag maar een tiental ritten afgeschaft op lijnen 153-154-155 en 170 en die lijnen zijn niet eens het slachtoffer van de zogenaamde structurele afschaffingen…

Uitgedrukt…
Wie geeft met grepen, trekt met schepen. Het mooie van deze uitdrukking zit hem in de tegenstellingen geven - trekken (=ontvangen, denk aan loontrekkende) en grepen - schepen: een greep is een handvol en een schip is het resultaat van je liefdadigheid.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

02-10-2023 om 00:00 geschreven door overweg13