|
Computerkunst
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Digitale kunst
De allereerste computer voor
commercieel gebruik wordt verkocht in 1951. Je kunt je voorstellen dat die
computer, vergeleken met die van vandaag de dag, nog nauwelijks iets kon. Het
was meer een veredelde tekstverwerker. Maar van het begin af aan waren kunstenaars
geïnteresseerd in de nieuwe technologie. Het is ook wel eigen aan veel
kunstenaars dat ze op een nieuwsgierige en onderzoekende manier omgaan met
nieuwe media.
Halverwege de jaren '60 werd de
eerste tentoonstelling geopend met computerkunst Computer Generated Patterns.
Zoals de titel al aangeeft zagen de bezoekers vooral twee-dimensionale werken
die patronen lieten zien gecreëerd met behulp van een computerprogramma.
Burgers en kunstenaars moesten nog tot de jaren '80 wachten voordat de eerste PC
(personal computer) het licht zag. Deze PC was een stuk handzamer en had veel
meer mogelijkheden op het gebied van grafisch design. Kunstenaars konden
bestaande beelden manipuleren met behulp van een programma. Voor ons al zo
vanzelfsprekend, maar toen een noviteit. Fotografie, schilderkunst en
computerprogrammas vullen elkaar opeens aan. De scheiding tussen de kunsten
wordt een stuk minder duidelijk.
Peter Struycken
De
bekende Beatrix-postzegel van kunstenaar Peter Struycken uit 1980. Hij
gebruikte in 1969 voor het eerst een computer om een kunstwerk te maken. Hij
vindt het belangrijk om bepaalde structuur aan te brengen in zijn werk. De
postzegel is opgebouwd uit heel veel stipjes en die vormen zon structuur.
Struycken maakt vooral abstract werk. Zo ontwierp hij computergestuurde
verlichting voor het muziektheater in Amsterdam en het NAI in Rotterdam.
De computer als kunstenaar
Een groep Japanse computertechnici
ontwikkelde een programma voor de computer, dat het portret van John F. Kennedy
ontwierp. In dit geval is de computer het medium. De
kunstenaar gebruikt geen papier of klei, maar puur de computer plus programmas
om tot beeld te komen. Vaak genoeg wordt de computer slechts gebruikt om
bestaand beeld als een foto of tekening (al dan niet gecreëerd door de
kunstenaar) te manipuleren. Deze beeldinformatie wordt dan eerst ingevoerd. Er
is al beeld voordat de computer eraan te pas komt.
Copyright
Een computer zorgt ervoor dat je
beelden eindeloos kunt reproduceren, herhalen. Het idee van een kunstwerk dat
uniek, eenmalig is, komt hiermee in het gedrang. De vraag is of dat een gemis
is. De definitie van kunst verandert in ieder geval door de nieuwe technieken.
Het manipuleren van bestaand beeld roept de vraag naar copyright op. Je mag
vaak niet zomaar bestaand beeld gebruiken. Een kunstenaar heeft copyright op
dat beeld. Maar als je dat beeld alleen als uitgangspunt gebruikt voor je eigen
(nieuw) beeld, mag je het dan wel zomaar gebruiken? Eeuwen geleden was het heel
normaal om in de stijl van je leermeester te werken. Maar nu zijn er andere
regels in de wereld van de kunst. Of niet?
Kunst voor en door iedereen
Kunst is tegenwoordig niet meer
alleen voor een kleine elite, maar beschikbaar voor iedereen. De computer in
combinatie met internet heeft ervoor gezorgd dat we ieder moment van de dag
heel veel kunst kunnen bekijken. Musea spelen hierop in door middel van
schitterende websites waar je je in het museum zelf waant. Nadeel is
bijvoorbeeld dat je niet kan inschatten hoe groot zon schilderij nu eigenlijk
is. Of dat je de schildertechniek niet kan zien, omdat de afbeelding zo klein
is. Soms kan het daardoor voorkomen dat een heel beroemd werk dat je al kent
via internet, maar ook via mokken, pennen en t-shirts in werkelijkheid
tegenvalt. Een andere functie van internet binnen de kunst is promotie.
Beginnende kunstenaars kunnen zichzelf presenteren met behulp van een eigen
website. Het kan namelijk even duren voordat je je werk mag tentoonstellen. Nu
kunnen ze al een netwerk creëren en naamsbekendheid. Zo wegen de voordelen
tegen de nadelen op.
|
