Betekenis van de Antwerpse straatnamen + wetens -en bezienswaardigheden
30-04-2017
Nachtegaalstraat
NACHTEGAALSTRAAT
Wist U dat ... ?
- deze straat gelegen is in de wijk "Seefhoek", tussen de Dambruggestraat en de Diepestraat.
- ze onwettig geopend werd in 1861 en toen De Beysstraat genoemd werd naar de toenmalige grondeigenaar.
- de huidige naam is vermoedelijk circa 1865 in gebruik genomen en verwijst waarschijnlijk naar de vogel de "nachtegaal(wikipedia)
(in dichterlijke taal ook filomeel; Luscinia megarhynchos);
- dit een zangvogel is uit de onderfamilie Saxicolinae, vroeger ingedeeld bij de familie Turdidae (lijsters) maar nu onderdeel van de familie Muscicapidae.
- de naam afgeleid is van het Germaanse "galan": (galmend) zingen.
- deze straat gelegen is tussen de Oever en de Augustijnenstraat.
- ze geopend werd in 1498 om de toegang tot de Munt te vergemakkelijken die rond 1470 van de Vlasmarkt naar de zuidoosthoek van de Oever was overgebracht.
- er verschillende benamingen onder meer "Munster-" of "Augustijnenstraetken" aan werden gegeven.
- waar eens de Munt stond (1470-1782, rond 1845 omgebouwd tot stoomrijstpellerij, later stadsmagazijn, volledig gesloopt in 1977) nu een open terrein ligt voorbehouden voor sport- en ontmoetingscentrum (1980)
het vroegere Munthof
zicht op de huidige ontmoetingsplaats aan de Muntstraat (foto's van Alfons Van Camp)
- deze straat zich bevindt tussen de Vlaamse Kaai en de Leopold De Waelplaats.
- de Museumstraat een straat is die deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid, zoals opgemaakt in 1875.
- het één van de vijf korte, parallelle straten is,die het symmetrisch opgebouwde, trapeziumvormige bouwblok tussen de Leopold De Waelplaats (het plein voor het museum) en de Vlaamsekaai verdelen.
- de straatnamen van dit vijftal allemaal verwijzen naar het Museum voor Schone Kunsten.
- de centrale straat, uitgevend op de voorgevel van het museum e Museumstraat heet en de andere vier naar kunstenaars werden vernoemd.
- bij de aanleg van de wijk zou het hoogte van de Museumstraat een bouwplaats voor het museum zijn geweest.
- deze straat gelegen is nabij het De Conincplein en de Dambruggestraat.
- deze straat iets te maken zou hebben met het dier de "muis"
- er aan het nr 17 de gedenkplaat voor de Vlaamse kunstschilder, glazenier, graficus, houtsnijder, auteur en ontwerper van optochten Frans Van Immerseel is aangebracht.
(foto van ex-collega Jan Soenen)
- Frans VAN IMMERSEEL
geboren werd te Borsbeek op 20.6.1909 en stierf te Wilrijk op 5.2.1978. - hij in 1976 de erepenning van de Nederlandse cultuur kreeg uit handen van minister Rika De Backer.
- Enkele van zijn werken betreffen : - affiches van de kattestoet in Ieper - ontwerper en uitvoerder van de 5 dansende Duffelse reuzen - ontwerper van de kostuums voor de Peter Benoitfilm - auteur van Vlaamse koppen (1929) - garnaalvissers te paard (1973)
- deze laan evenwijdig naast het Churchilldok ligt.
- ze de naam kreeg, genaamd naar het domein Muisbroek.
- dit men vroeger de "Ekerse putten"noemd, een recreatiegebied van ongeveer 55 ha, waarvan 25 ha waterpartij en 15 ha lig- en speelweiden.
- Muisbroek dicht bij de stad Antwerpen en midden in een drukke wereldhaven ligt.
- het is een uniek stukje prachtige natuur waar het zalig hengelen is. De vijvers, die gegraven werden als waterwinning voor de toenmalige stoomrangeerlocomotieven van de spoorwegen, herbergen thans een groot aantal inheemse vissoorten en zijn een rustplaats voor waterwild en trekvogels.
- de put van Ekeren doorgaans het gehele jaar helder water heeft en fraai begroeid is met waterpest en fonteinkruid in het ondiepe deel. Het een zeer geliefde zoetwater duikstek onder de duikersverenigingen is.
- deze straat gelegen is tussen de Mechelsesteenweg en de Harmonistraat.
- ze geopend werd in 1879 en in verband met de nabij gelegen Harmonie genoemd werd naar de beroemde componist, pianist, violist en dirigent Wolfgang Amadeus Mozart.
(foto van CloudPix)
- deze geboren werd te Salzburg, op 27.1.1756 en stierf te Wenen op 5.12.1791.
- zijn doopnaam Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, was een uit het prinsaartsbisdom Salzburg.
- deze straat gelegen is aan het Academie voor Schone Kunsten, tussen het Klapdorp en de Blindestraat.
- deze straat circa 1478 lijkt getrokken te zijn van het klooster der minderbroeders tot aan de voormalige Achterstraat (Lange Noordstraat) en verder doorgetrokken werd tot op het Klapdorp circa 1490.
- ze aanvankelijk zogenaamd "(Lange) Minderbroedersstraat" heette.
- de huidige benaming, daterend uit einde 18de eeuw, zou afkomstig zijn van "takkenbos" en later van de familie Mutsaert, door wier eigendom de straat liep.
- er aan de splitsing met Blinde -Ambtman en Minderbroedersstraat het Academie voor Schone Kunsten is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens van Frits Schetsken :
No. 13 MUSEUM NOTTEBOHM In 1811 komen vanuit het Westfaalse Bielefeld de broers Johann Abraham en Diederich Wilhelm Nottebohm naar Antwerpen en gaan in de Mutsaardstraat wonen. Ze krijgen een handelsopleiding in de Antwerpse vestiging van het Frans-Zwitserse bedrijf Parish, Agie & Co. Beide broers beginnen in 1817 voor zichzelf, samen met twee andere Duitse broers, Jean en Albert Insinger, wier vader Herman vanuit zijn firma in Amsterdam al contact had met Parish, Agie & Co. De nieuwe firma Nottebohm frères – Frans is in die dagen de handelstaal – gaat zich toeleggen op de koloniale handel in graan, rijst, koffie en leer. In 1852 wordt een eigen rijstpellerij in gebruik genomen en de Nottebohms zijn ook actief betrokken bij transatlantische pakketbootdiensten.
Wanneer Johann Abraham in 1866 overlijdt, erft Wilhelm diens kunstcollectie en laat hij architect Joseph Antoine Hompus daarvoor een apart gebouw neerzetten in neoclassicistische stijl op de hoek met de Lange Noordstraat, pal naast het broederlijk woonhuis. Dit Museum Nottebohm met boven de ingang het familiewapen – uiteraard een notenboom – is niet openbaar toegankelijk, maar Wilhelm leidt er zijn uitgebreide vrienden- en kennissenkring uit Antwerpens grote Duitse kolonie rond.
De firma Nottebohm frères wordt in 1882 overgenomen door Albert von Bary, zelf afkomstig uit het Rijnland. Maar de naam Nottebohm zal dankzij latere generaties tot op vandaag in Antwerpen een bekende klank blijven hebben, dankzij Brabo, de Nottebohmzaal en het Woonzorgcentrum Nottebohm.
- deze straat gelegen is in de wijk "Schoonbroek", aan de Twee Kronenstraat.
- de naam van de straat verwijst naar de kreisfreie stad Münster" in het noordelijk deel van Noordrijn-Westfalen, Duitsland.
- het de hoofdstad is van de Regierungsbezirk Münster.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
P.S. : bijkomende gegevens van onze medewerker en freelancer Frits Schetsken :
Titel: MUNSTERSTRAAT Op 15 mei 1648 wordt het Verdrag van Munster gesloten tussen Spanje en de Republiek der Verenigde Nederlanden. Dat verdrag maakt een einde aan de Tachtigjarige Oorlog, die begonnen was in 1568 onder de Spaanse koning Filips II en het regiem van de hertog van Alva over onze streken. De Vrede van Munster betekende tevens de definitieve scheiding van de Nederlanden in een noordelijk deel - het latere Nederland - en een zuidelijk, waaruit in 1830 België zou voortkomen.
In de Ekerse wijk Schoonbroek zijn veel straten genoemd naar politieke gebeurtenissen uit de 16de en 17de eeuw.
- dit plein gelegen is op de Linkeroever van Antwerpen, tussen de Jules Persynsstraat en de Prosper Van Langendonckstraat.
zicht op het Multatuliplein (foto van Alfons Van Camp)
- het plein genoemd werd naar de Nederlandse schrijver
Eduard Douwes Dekker (foto van Wikipedia)
- hij geborenwerd te Amsterdam, op 2.3.1820 en stierf te Ingelheim am Rhein, op 19.2.1887.
- hij bestuursambtenaar was, die vooral bekend is geworden vanwege zijn roman " Max Havelaar, of De Koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij" die in 1860 verscheen onder het pseudoniem "Multatuli" (Latijn : voor 'ik' heb veel (leed- gedragen) (=multa tuli) .
-hij ook toneelstukken, pamfletten, soms in briefvorm, en aforismen schreef.
P.S. : meer informatie ivm Eduard Douwes Dekker (Bron : Frits Schetsken)
MAX HAVELAAR GEBOREN IN BRUSSEL Wanneer Eduard Douwes Dekker zich aan het schrijven zet van zijn beroemde boek ‘Max Havelaar’ – beschouwd als een van de topwerken uit de Nederlandse literatuur – gebeurt dat in Brussel. Als een berooid man, die op 29 maart 1856 zelf ontslag heeft genomen uit zijn bestuursfunctie als assistent-resident in het gebied Lebak op het eiland Java, toen nog Nederlands-Indië, nu Indonesië, is hij na zijn terugkeer in Europa in 1659 in het goedkope hotelletje Au Prince Belge beland, aan de Bergstraat 52 in de Belgische hoofdstad. Daar pent hij op een zolderkamer tussen 16 september en 13 oktober zijn aanklacht tegen de toestanden in het Nederlands-Indië van de 19de eeuw neer. De eerste druk van het boek verschijnt bij uitgeverij De Ruijter in Amsterdam op 14 mei 1860 en veroorzaakt heel wat ophef in de Nederlandse samenleving. Onder het pseudoniem Multatuli richt de schrijver zich tot de Nederlandse koning Willem III om hem te vragen de koloniale politiek te wijzigen. De inheemse bevo lking lijdt namelijk onder uitbuiting door zowel de eigen inlandse vorsten als de Nederlandse ambtenaren die de kolonie besturen. Koning Willem I heeft in 1830 het cultuurstelsel laten invoeren, waarbij de inheemse boeren 20 procent van hun grond moeten beplanten met gewassen als koffie, thee, suiker en indigo, die op de Europese markt veel geld opbrengen voor de Nederlandse Handelsmaatschappij, die de producten opkoopt, waarbij vooral de Amsterdamse Koffieveilingen grote zaken doen. Maar het betekent ook, dat de lokale bevolking in Nederlands-Indië honger lijdt, omdat er niet voldoende eigen voedingswaren zoals vooral rijst worden verbouwd. En dan is er nog de regel dat wie niet voldoende geschikte eigen grond bezit, ter vervanging 66 dagen per jaar voor het gouvernement moet werken, de zogeheten herendienst. Erger nog is de regeling waarbij inlandse vorsten en Europese ambtenaren een commissie krijgen op de opbrengst van die cultuurgoederen, hetgeen tot corruptie op allerlei niveaus leidt. Mede dankzij Douwes Dekkers boek wordt in 1870 dat cultuurstelsel afgeschaft. Een van de bekendste passages uit de Max Havelaar is het lied van Saïdjah en Adinda, waarbij als inspiratie voor het meisje Adinda het Brusselse zangeresje Estelle zou hebben gediend, dat Eduard in een café-chantant nabij zijn hotel zou hebben gezien. Buiten de Max Havelaar heeft Eduard Douwes Dekker nog heel wat andere pennenvruchten nagelaten, die veel minder bekend zijn gebleven. Rijk is hij er nooit van geworden, want in die tijd was het gebruikelijk dat de auteur zijn copyright afstond aan de uitgever, zodat Eduard geen geld ontving van de vele herdrukken van zijn Max Havelaar. Gelukkig werd hij evenmin, want de hoop op eerherstel bleek loos en ook de reacties van zijn lezers stelden hem teleur, omdat zijn verwachtingen zeer hoog gespannen waren. In 1866 vertrekt hij daarom naar Duitsland, waar hij op 19 februari 1887 tijdens een astma-aanval overlijdt in zijn huis in Ingelheim am Rhein, 67 jaar oud. Na crematie in Duitsland wordt de urn overgebracht naar Amsterdam, waar de as in een op 6 maart 1948 onthuld monument op de Westerveldbegraafplaats in Driehuis (gemeente Velsen) is verwerkt, terwijl de urn zelf tot de collectie van het Multatuli Museum behoort, dat in 1957 geopend is in de Amsterdamse Korsjespoortsteeg 20 , Multatuli’s geboortehuis. Op de Torensluis aan de Singel in Amsterdam staat sinds 1987 zijn borstbeeld en in de Bergstraat in Brussel is ook een gedenkplaat aangebracht. En dan is er koffie, heel toepasselijk dus en sinds 1988 met het keurmerk Max Havelaar voor eerlijk verhandelde bonen.
- deze straten gelegen zijn aan de Wolstraat, tussen de Korte Koepoortstraat en de Hoofdkerkstraat.
- in 1549 de Spaanse koopman don Diego de Sainct Jehan de "Moriaan" kocht samen met een aanpalende woning en twee huizen in de Wijngaardstraat en hij ook nog twee huizen bezat in de Wolstraat.
- hij op deze eigendommen hij twee straten opende : de Moriaanstraat en de Onze-Lieve-Vrouwstraat (zie Hoofdkerkstraat) .
- in 1552 hij de verbinding aan met de Wolstraat legde, juist tegenover de Oude Waag: en dat deze doorgang het Moriaanstraatje werd genoemd.
- er op de gevel van het hoekpand met Wolstraat een prachtige muurtekening, voorstellende Hendrik Conscience te bekijken valt.
- deze straat zich bevindt in het havengebied, tussen de Rijnkaai en het Kattendijkdok-Westkaai.
- de naam van de straat verwijst naar de hoofdstad Montevideo van Uruguay.
- aan het nr 2 de Red Star Line-gebouwen deel uitmaken van het magazijnencomplex
opgericht door de legendarische scheepvaartmaatschappij Red Star Line.
- deze maatschappij tussen het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw bijna drie miljoen passagiers vervoerde naar de Verenigde Staten en Canada.
- de gebouwen aan de Rijnkaai fungeerden als één van de belangrijkste vertrekpunten van deze grote emigratiebeweging.
- het Red Star Line 1-gebouw opgericht werd in 1894 ter vervanging van een ouder gebouw uit 1873.
- het Red Star Line 2-gebouw werd opgericht in 1902, het Red Star Line 3-gebouw in 1922.
- na een restauratie in 2013 het nieuwe Red Star Line Museum zich vestigde in het complex.
- Historiek Red Star Line Company
Gedurende de 19de eeuw ontwikkelde de haven van Antwerpen zich tot één van de belangrijkste Europese vertrekpunten van emigranten. De uitbouw van de IJzeren Rijn ten behoeve van de havenactiviteiten zorgde voor een verbinding met een ruim achterland, waardoor uit dat achterland potentiële emigranten vanuit alle delen van Europa hun weg vonden naar Antwerpen.
De Red Star Line Company werd opgericht in 1872.
Vanaf dat ogenblik tot 1934, wanneer ze haar activiteiten stopte, opereerde ze vanaf de Rijnkaai. Aanvankelijk beschikte ze slechts over wat losse infrastructuur verspreid in het gebied van het Eilandje en de stad.
De Red Star Line was de belangrijkste maatschappij in het vervoer van emigranten van Europa naar Amerika. Ze ontstond door de fusie van de International Navigation Company opgericht in Philadelphia in 1871 en de Companie Sociètè Anonyme de Navigation Belgo-Americaine opgericht in Antwerpen in 1872. Vanaf 1873 vaarden ze onder de gemeenschappelijke vlag Red Star Line.
Het eerste schip 'de Vaderland', oorspronkelijk gebouwd om petroleum te vervoeren, werd omgebouwd tot cargo en passagiersschip. Spoedig daarna kwamen ook 'de Nederland' en 'de Zwitserland' in dienst. Het meest bekende schip uit hun vloot, door zijn zeven wereldcruises, was 'de Belgenland II' (1914-1936). Door de uitbreiding van de activiteiten kon de compagnie Amerikaanse en Engelse maatschappijen opkopen waardoor ze op het hoogtepunt van haar activiteit, voor de Eerste Wereldoorlog, 133 schepen in dienst had en ongeveer 85 000 passagiers per jaar kon overbrengen.
- deze straat zich bevindt tussen de Mechelsesteenweg en de Molenstraat.
- ze in 1850 geopend werd als steeg, doorgetrokken tot aan Molenstraat in 1852 en bebouwd vanaf 1853.
- de straatnaam verwijst naar het naburige fort Montebello, opgericht in 1806-1810 op de plaats van het vroegere Luizenfort.
- het fort van Montebello gevestigd was te Lier, een deel van de Antwerpse defensiegordel. Hij gebouwd werd als ondersteuning van de citadel en de Begijnenpoort bewaakte.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.