- deze steenweg en brug in het havengebied liggen tussen de verbindingsgeul aan het Leopolddok en het Albertdok.
- de naam Oosterweel (oudere benamingen zijn Ousterweel, Austruweel, Osterwele en Otserwele - eerste vermelding in 1210) verwijst naar het verdwenen Belgisch polderdorp ten noorden van de stad Antwerpen.
- de plaats van het vroegere dorp zich nu de Antwerpse petroleumdokken bevinden.
- deze straat gelegen is aan de rand van de wijk Zurenborg, tussen de Van den Nestlei en de Steenbokstraat.
- ze vroeger "Mercatorstraat-Noord" genoemd werd, vertrekkend van de Plantin en Moretuslei, en al vermeld in 1877 in verband met riolerings- en bestratingswerken.
- met het oog op de aanleg van de verhoogde spoorweg van het Centraal Station werden alle huizen in de straat afgebroken zodat de straat van het toneel verdween.
-ze opnieuw aangelegd werd in 1902 onder de naam "Oostenstraat" in verband met de "Bouwmaatschappij van het Oosten van Antwerpen", die op Zurenborg stratenaanleg en huizenbouw overwegend voor haar rekening nam.
- langs de spoorwegberm siermetselwerk aangebracht.
- er zich in de straat twee Joodse synagoges bevinbden , met zowe hoofdsynagoge van de Israelisch Orthodoxe Gemeente Machsiké Hadass, ontworpen door Jules Hofman in 1912-14, als de synagoge Romi Goldmuntz, die door een herstelling van de Tweede Wereldoorlog naar ontwerp van Isia Isgour haar huidige uitzicht kreeg.
- deze kaai zich bevindt op het Eilandje te Antwerpen, tussen het Bonapartedok en het Willemdok.
- de naam van kaai verwijst naar Oostende een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen, die ongeveer centraal langs de Belgische kust ligt.
- niettegenstaande het adres van het MAS of museum aan de stroom, Hanzestedenplaats 1 is, onthouden wij ons niet om het gebouw hier af te beelden gezien het eveneens langs de Oostendekaai is gelegen.
(foto van Alfons Van Camp)
P.S. : bijkomende gegevens bekomen van Frits Schetsken.
Waar vandaag het Museum aan de Stroom (MAS) staat, lag vroeger het Oosters Huis van de Duitse kooplieden. Na het graven van het Bonaparte- en Willemdok zijn daarrond drie kaaien ontstaan, die eind 19de eeuw de namen Lübeckkaai, Bremenkaai en Hamburgkaai hebben gekregen. Dat had twee redenen: deze drie steden waren lid van de Hanze, een verbond van handelssteden rond de Duitse Noord- en Oostzeekusten en veel later bij de afkoop van de Scheldetol in 1863 hebben zij als vrije steden bijgedragen in het afkoopbedrag dat aan Nederland betaald moest worden. Voor wat hoort wat, inderdaad. Maar toen hun landgenoten in 1914 op een onvriendelijke wijze massaal naar Antwerpen kwamen afgezakt veroorzaakte dat vier jaar later een duidelijke afkeer tegenover alles wat Duits was en werden de namen gewijzigd in Nieuwpoortkaai, Veurnekaai en Oostendekaai. Dat waren drie grote West-Vlaamse steden die nogal hadden geleden onder die Duitse belangstelling voor Belgiė. Met Hamburg en Bremen is het later weer goedgekomen, elders in het havengebied, nabij het 3e Havendok zijn er nu opnieuw een Hamburg- en een Bremenstraat.
- deze laan gelegen is de "Tentoonstellingswijk", tussen de Volhardingstraat en de Eric Sasselaan.
- de naam van de laan verwijst naar Onafhankelijkheid (staatkunde).
- met onafhankelijk wordt bedoeld, dat een land of staat volledig soeverein heerst over zijn grondgebied, zelfstandig kan beslissen over het binnenlands en buitenlands beleid en niet (of niet meer) bestuurd wordt door een ander land.
- deze straat gelegen is tussen de Desguinlei en de Jan Van Rijswijcklaan, die de Doornelei en de Korte Lozanastraat kruist.
zicht op de Karel Oomstraat richting Gerard Legrellelaan (foto van Alfons Van Camp)
zicht op de Karel Oomsstraat vanaf de Korte Lozanastraat richting Jan Van Rijswijcklaan (foto avc)
- de straat genoemd werd naar de Vlaamse kunstschilder
Karel Ooms geboren te Dessel op 27 januari 1845 en gestorven te Cannes op 18 maart 1900.
- hij studeerde in de Kunstacademie van Antwerpen waar hij in 1865 als laureaat afstudeerde. Zijn bekendste werk is De verboden lezing
P.S. : bijkomende gegevens bekomen van Frits Schetsken :KAREL OOMS – DE STRAAT HEET NAAR HEM, HET HUIS WAS VAN ZIJN VROUW Op de Katteberg in Dessel wordt hij op 27 januari 1845 geboren als zoon van een eenvoudig landbouwer. Maar als hij op z’n 12de uitstekend blijkt te kunnen tekenen, financiert het gemeentebestuur van Dessel zijn opleiding aan de Antwerpse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Hij krijgt er les van Nicaise De Keyser himself en acht jaar later kan hij als laureaat beginnen aan een zelfstandige carrière als schilder. Hij blijft in Antwerpen wonen en verdient goed met portretten van de gegoede, kunstminnende burgerij. Maar hij gaat ook op reis, zowel binnen Europa als in het Midden-Oosten, waar hij Palestina en Egypte bezoekt, wat later tot een oriëntaalse toets in enkele werken zal leiden. Vandaag nog amper bekend, maar in zijn dagen geen lokaal talent, want prijzen voor zijn werk in Praag (1877), Amsterdam (1883), Adelaide (1887), Melbourne (1888) en Chicago (1893). Zijn oeuvre omvat niet minder dan 220 schilderijen, waarvan zowat een derde portretten. Hij is al 52 wanneer hij aan trouwen denkt en wel met een weduwe van 56, Edith van Eersel, voorheen gehuwd met Emile della Faille en dan ook een rijke dame, bovendien interesse voor kunst. Na de huwelijksvoltrekking in 1897 gaan ze in haar herenhuis in de Warandestraat wonen, zoals het deel van de vroegere Wilrijksebaan tussen het huidige Koning Albertpark en de Brialmontvesting in de 19de eeuw wordt genoemd. Omdat Ooms het aan zijn hart heeft, verhuizen ze niet lang nadien naar Ediths villa in Cannes. Wanneer daar echter op een dag in maart 1900 wordt ingebroken, is Karel daarvan zo van slag, dat hij op 18 maart ter plaatse overlijdt. Mede op aandringen van Edith wordt de Warandestraat in 1911 omgedoopt in Karel Oomsstraat. In de Reyndersstraat hebben Les Filles de la charité de Saint-Vincent de Paul hun klooster in het pand waar vandaag café De Groote Witte Arend aan een fraaie binnenplaats huist. Terzijde kan je door een glazen afscheiding een blik werpen in de tot kapel omgebouwde salon van deze zusters, de neogotisch versierde Chapelle Saint-Charles à la mémoire de Karel Ooms. Op Karel, prosit !
EEN GODDELIJKE AUTO UIT ANTWERPEN Wie Karel Oomsstraat zegt, zegt Minerva. Aan weerszijden van het zuidelijke deel van deze straat hebben de fabrieks- en kantoorgebouwen van dit automobielbedrijf gestaan, waarvan nu enkel nog een gemoderniseerd restant overeind is gebleven bij een inrit naast de Albert Heijn-supermarkt. Het begon ook bescheidener. Op 5 juni 1868 wordt in Amsterdam Salomon de Jong geboren binnen een joodse familie. Het gezin verhuist in 1881 naar Brussel en Sylvain – zoals Salomon intussen wordt genoemd – blijkt een technische knobbel te hebben. Hij begint in 1883 fietsen te verkopen, maar wil daar meer van weten en trekt daarvoor naar Engeland. In 1895 start Sylvain met zijn broers Henri en Jacques en nog drie Antwerpse handelaars met het vervaardigen van fietsen onder de naam Mercury Cycle Corporation. Maar na een studiereis in 1896 naar de Verenigde Staten besluit Sylvain in 1897 een eigen fietsenfabriek te beginnen in de Jacob Jacobsstraat, in het Antwerpse Jodenkwartier. De firma CVS de Jong & Co telt al snel veertig werknemers, die fietsen produceren onder de merknaam Minerva – de Romeinse godin van de Wijsheid en de Kunst. Dat heeft zo’n succes dat al in 1898 uitgekeken moet worden naar een grotere fabrieksruimte en die wordt gevonden in de Warandestraat op de hoek met de Briartstraat. Vanaf 1899 worden hier ook motorfietsen geassembleerd met De Dion Bouton motoren, waarna een jaar later de Minerva motorfiets het daglicht ziet. Eigenlijk eerder een fiets met daarop een 1 cilinder motortje gemonteerd, dat pas echt succesrijk wordt als werknemer Jan Olieslagers – jawel, dé Jan Olieslagers – het geval onderhanden neemt. Intussen produceren tweehonderd werknemer zo’n 200 fietsen per week. In Londen worden de Minerva motorfietsen geďmporteerd door Nederlander David Citroen, een neef van André, welke laatste na de Eerste Wereldoorlog in Parijs de Citroenfabriek zou beginnen. De Minerva’s worden in onderdelen naar het Verenigd Koninkrijk vervoerd en daar geassembleerd. David heeft een verkoper in dienst, een zekere Charles S. Rolls, die ook nog even in de Antwerpse fabriek zal werken om dan in 1904 met Frederick Henry Royce het wereldberoemde merk met de twee RR’s op te starten. Maar intussen heeft Minerva ook zijn eerste kleine auto gereed en in 1903 wordt NV Minerva Motors opgericht, waarna op 28 december 1904 een nieuw fabrieksgebouw op de hoek van de Warandestraat en de Wilrijkse Vest (nu Desguinlei) in gebruik wordt genomen, waarbij het aantal personeelsleden stijgt tot 550. Vanaf november 1906 worden die auto’s uitgerust met een motor zonder kleppen, een vinding van de Amerikaan Charles Yale Knight, die ook andere merken zullen gebruiken. De zaken gaan uitstekend en in 1910 komt er alweer een nieuw fabrieksgebouw bij, nu aan de kant van de Briartstraat. Met 1600 werknemers is Minerva dan de grootste fabriek van heel België. De Eerste Wereldoorlog doorkruist de groei, de directie verhuist naar Amsterdam in het neutrale Nederland, maar keert terug zodra die oorlog voorbij is. En dan volgt de bloeiperiode van Minerva met automobielen die kunnen concurreren met Rolls- Royce. Voortaan worden de motoren gemaakt in de op 16 augustus 1921 in Mortsel-Luithagen geopende Minervafabriek, waarna ze in Antwerpen in de luxueuze auto’s worden gemonteerd, die onder meer worden verkocht aan koningen, filmsterren en zelfs aan Henry Ford. In 1922 ontstaat de beroemde Minerva-radiatordop, een ontwerp van Pierre de Soete. Minerva telt stilaan 6500 werknemers en Sylvain de Jong heeft nog plannen om uit te breiden en trekt investeerders aan, maar het tij keert als op 24 oktober 1929 de Wall Street crash de vraag naar luxeauto’s doet verdampen. Maar de neergang is Sylvain bespaard, hij overlijdt op 16 augustus 1928 aan kanker. Als Salomon de Jong wordt hij in de Brusselse randgemeente Elsene begraven. Investeerders zetten het bedrijf nog een tijd voort, maar in 1935 neemt automobielfabriek Imperia van Mathieu van Roggen – weer een Nederlander, die nabij Luik is neergestreken – het bedrijf over. Tijdens de Tweede Wereldoorlog leggen de Duitsers beslag op alle bedrijfsgebouwen. In Mortsel vestigen ze er de Frontreparatur betrieb Erla VII in, waar Messerschmidt vliegtuigmotoren worden onderhouden en hersteld. Om dat te verhinderen voeren de geallieerden op 5 april 1943 een bombardement uit op dat bedrijf, waarbij veel bommen op het centrum van Mortsel-Oude God terechtkomen en daar 936 dodelijke slachtoffers onder de bevolking maken. Intussen is in 1939 een deel van de Antwerpse fabriek afgebroken, waarbij het Minerva-embleem verhuist naar de Nijverheidsschool in de Rodestraat, waar veel Minerva-technici zijn opgeleid. Na WO II doet Imperia een poging om het merk Minerva opnieuw leven in te blazen, maar dat lukt niet en tussen 1956 en 1960 zijn de resterende Antwerpse Minervafabrieken grotendeels gesloopt, waarmee het bedrijf uit het stadsbeeld is verdwenen. Op een deel van het fabrieksterrein zou later het Louise-Marie kinderziekenhuis gebouwd worden, maar dat is intussen ook alweer afgebroken.
- - - -- - - - - - - - - - -- - -
DE ROEM VAN DE ANTWERPSE KUNSTSCHOOL AAN DE KAREL OOMSSTRAAT Op nr.24 in de Karel Oomsstraat sta je op een plek waar de kunst zich al bijna 150 jaar thuis voelt. Een 19de-eeuws landhuis aan wat dan de Warandestraat heet, krijgt rond 1870 nieuwe bewoners. Hij heet Nicaise, zij Isabella, of zeg maar Bella. Zijn voornaam heb je vast vaker gehoord en inderdaad, het is dé Nicaise van de Antwerpse De Keyserlei. Hij heeft dan al een hele weg afgelegd, van schaapherder in Zandvliet, waar hij op 26 augustus 1813 geboren is, via succes als schilder in 1836 op de Brusselse salon met zijn monumentale doek ‘De Slag der Gulden Sporen’ (het origineel is verloren gegaan bij een bombardement op Kortrijk tijdens WO II, maar van drie voorstudies bevindt zich er een in Museum 1302 in diezelfde stad), tot zijn aanstelling als directeur van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen in 1855. Intussen is hij op 6 oktober 1840 getrouwd met Isabella Telghuys, zelf ook schilderes van genrestukken.
Ze laten architect Jos Schadde hun nieuwe woning helemaal aanpassen en uitbreiden in neorenaissancestijl, waarbij hij in 1882 het koetshuis ombouwt tot schildersatelier. Wanneer Nicaise op 17 juli 1887 in zijn woning overlijdt, wordt zijn lichaam onder enorme publieke belangstelling overgebracht naar de familiekelder die hij in 1881 heeft laten aanleggen achter het koor van de Sint-Gertrudiskerk in zijn geboortedorp, kort na het overlijden van zijn vrouw in 1879.
Het huis aan de Warandestraat wordt gekocht door Henri Fester, zoon van een Duits zakenman die in 1840 vanuit Frankfurt naar Antwerpen is gekomen. Samen met Adolf Mund heeft Henri in 1874 de verzekeringsmaatschappij Mund & Fester opgericht met kantoor aan de Groenplaats. Henri zal het herenhuis van Nicaise vanaf 1892 uitbouwen tot een echt kasteel in neo-Vlaamse renaissance, waarvoor hij architect Henri Thielemans in de arm neemt. Links en rechts wordt rond 1900 de voorgevel van het bestaande huis aangepast en uitgebreid en er komen ook een biljartzaal en een wintertuin. Fester is niet enkel in eigen huis kunstliefhebber, hij is medestichter van de Société de Musique en de Koninklijke Maatschappij der Nieuwe Concerten. Die laatste vereniging haalt de grote kleppers naar Antwerpen om zelf hun composities te dirigeren: Gustav Mahler, Sergei Prokofiev, Sergei Rachmaninov, Igor Stravinsky. En om eigen talent te stimuleren is Henri lid van Kunst van Heden, een belangrijke kunstena arsvereniging in die dagen.
Maar tijdens de Duitse invasie op 8 en 9 oktober 1914 wordt het huis van deze Duitse inwijkeling niet gespaard, amper de restanten van de gevels staan nog overeind. Maar nog tijdens die oorlog laat de familie Fester zijn imposante verblijf helemaal opnieuw opbouwen en ze zullen er tot in de jaren 1930 gebruik van blijven maken. Net voor de volgende oorlog overlijdt Henri, in 1939.
Als dat nieuwe oorlogsgeweld ook weer voorbij is, komen er waterratten in kasteel Fester, want het wordt nu een Rijksinternaat voor Schipperskinderen. Dat duurt tot 1984 als de Kunst het heft opnieuw in handen neemt en hier het Rijksinstituut voor Kunstsecundair Onderwijs zijn intrek neemt. Niet meteen een goed bekkende naam. Vandaag klinkt het dan ook een stuk zelfbewuster, want nu is hier de campus van de!Kunsthumaniora. (teksten van Frits Schetsken)
- deze laan deel uit maakt van de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt", een prestigieus villapark in 1910 aangelegd op gronden van de familie della Faille de Waerloos.
- het een laan is met een dubbele bomenrij, gelegen op het grondgebied van de districten Antwerpen en Wilrijk, en het Park Den Brandt via de Della Faillelaan verbindt met de Berkenlaan.
- de naam van de laan verwijst naar de boom "Olm" of Iep dat een loofboom is.
- deze straat zich bevindt op het Kiel aan het Sint-Catharinaplein, tussen de Piet Verhaertstraat en de Sint-Bernardsesteenweg.
zicht op de August Oleffestraat (foto van Alfons Van Camp)
- de naam van deze straat verwijst naar de Belgische kunstschilder Auguste Charles Louis Oleffe.
- hij geboren werd te Sint-Joost-ten-Node op 17.4.1867 en stierf te Oudergem op 13.11.1931.
- Oleffe lessen volgde aan de tekenschool in Sint-Joost-ten-Node en was om in zijn levensonderhoud te voorzien enige tijd werkzaam als lithograaf en tekenaar bij een drukkerij.
- hij op 24-jarige leeftijdin het huwelijk trad en zich in 1895 vestigde in Nieuwpoort waar hij zich geheel aan het schilderen wijdde.
- hij zeegezichten, alledaagse taferelen, vaak van jonge vrouwen in een tuin, en portretten van familieleden en vrienden schilderde, onder wie Rik Wouters (1910)
- hij een bewonderaar was van Manet, Monet en Renoir en liet zich in zijn werken inspireren door hun stijl en kleurgebruik, zoals in Mei (1908) en Lente (1911).
- deze straat gelegen is tussen de Steenhouwersvest en de Munstraat.
- ze op een landinwaartse verschuiving van de Schelde duiden (?) waardoor een nieuwe oever zou onstaan zijn.
- de eerste vermelding in 1382 voor komt.
- andere benamingen zijn : "buyten Sinte Janspoerte" en "Vlystrate".
- er zich aan het nr 21 het gebouw "De Groote Poort"bevindt. Dit een beschermd monument is bij besluit van de Vlaamse Executieven dd. 8.6.1988 (Definitief Besluit) en verschenen in het Staatsblad op 24.12.1988
- "De bescherming omvat de arcade aan de noordzijde van de binnenplaats., wat dus een gedeeltelijke bescherming van een klein onderdeel van het gebouw is en zeker niet de gevel aan de straatzijde"
foto van Alfons Van Camp
zicht op de Oever met het standbeeld van Jacob Jordaens (foto van Alfons Van Camp)
- er in de straat op een gevel deze prachtige tekeningen zijn aangebracht.
(foto van Alfons Van Camp)
- er zich het geboortehuis van Constance Teichmann zich bevindt
foto van A. Van Camp
P.S.: bijkomende gegevens van Frits Schetsken :
STANDBEELD JACOB JORDAENS Hij lijkt stevig te staan, toch is dit een van de zogeheten ‘wandelende standbeelden’ van Antwerpen. Jordaens is gestorven op 18 oktober 1678 en dat vond men twee eeuwen later een uitstekende aanleiding om onze derde grootste 17de-eeuwse schilder met een standbeeld te herdenken. In 1877 krijgt Jules Pécher de opdracht daartoe. Drie jaar later kan het worden onthuld op het kruispunt Van Breestraat - Rubenslei - Van Eycklei, een gezelschap waar Jacob zich bij thuis zal voelen. Maar dat is buiten de Antwerpenaren gerekend, die hem in 1901 daar een sta in de weg vinden, zelfs al zijn er nog amper auto’s. Jordaens wordt wandelen gestuurd naar de Geuzenhofkes, een aantal plantsoentjes op wat dan nog de Gemeenteplaats heet en na de Tweede Wereldoorlog de Franklin Rooseveltplaats zal worden. Daar verkeert Jacob in het gezelschap van collega-schilder Antoon Van Dyck, liberaal burgemeester Leopold De Wael – de oppergeus, want ‘geuzen’ is dan de naam voor de liberalen en die hebben deze ‘hofkes’ aangelegd – en van een opgewonden dame, de Franse Furie. Maar ook hier krijgt onze schilder niet het eeuwig leven, rond 1948 maken de hofkes plaats voor perrons voor de NMVB-lijnbussen. Jordaens mag nog van geluk spreken, hij krijgt gastvrijheid aangeboden in de tuin van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten aan de Mutsaardstraat. Terug naar school, voor het eerst in feite, want Jacob heeft het vak destijds geleerd via privé-onderricht van Adam van Noort. Hij lette vooral op diens dochter Catharina, met wie hij in 1616 trouwt. Zijn metgezellen van de hofkes vergaat het aanvankelijk slechter, zij worden naar een of ander buitengoed verbannen, uit het zicht van de Antwerpenaars. Van Dyck wordt als eerste in ere hersteld, Leopold en juffrouw Furie wachten nog steeds in een verborgen plekje van het Middelheim beeldenpark op enige make-over om terug te keren in het stadsbeeld. In 1968 mag Jacob Jordaens de academie verlaten om op 16 december van dat jaar nog eens onthuld te worden hier op de Oever. Waarom juist hier? Volg zijn blik, Jacob kijkt recht de Hoogstraat in, waar ooit op nr.43 de Halle van Lier was gelegen, een gebouw dat Jordaens in 1639 kocht om er zijn atelier en woning van te maken. En nog verder kijkend, kom je bij Hoogstraat 13, het huis waar Jacob op 19 mei 1593 het levenslicht heeft gezien. Vandaag ontwaart hij vanuit zijn standplaats dus pure nostalgie.
- dat deze plaats gelegen is bezijden de Ernest Van Dijckkaai ter hoogte van de Kuipers- en Kaasstraat, aan de trapjes.
- de aanleg dagtekent uit de tijd der kaaiwerker circa 1885.
- de naam van de plaats verwijst naar de Zuid-Nederlands schoolmeester, rederijker en blijspeldichter Willem Ogier.
- er op de balustrade het borstbeeld van de 17de-eeuwse rederijker en toneelschrijver Willem Ogier(foto van A. Van Camp)
geplaatst werd, dat onthuld werd in 1890.
- het een bronzen kopij is van het witmarmeren beeld door Louis Dupuis dat in de wandelgangen van de verdwenen Vlaamse Schouwburg aan de Kipdorpbrug stond opgesteld
zicht op de Willem Ogierplaats (foto van Alfons Van Camp)
- Willem Ogier ook Guilliam Ogier, werd genoemd en gedoopt werd te Antwerpen, op 17.7.1618 en aldaar stierf op 22.2.1689.
- deze straat ongeveer gelegen is aan de Royersbrug, tussen de Sloepenweg en de Oosterweelsteenweg.
- de naam van de straat voor zichzelf spreekt, nl. het weekdier de "oester"
- de oester een eetbaar weekdier is dat in ondiepe, warme wateren van de oceaan leeft. De schelp bestaat uit twee kleppen, de bovenste is vlak en de onderste gebogen.
Ik ben een gepensioneerde Hoofdinspecteur van eerste klasse bij de politie, officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de Heer Procureur des Konings, van 81 jaar. Mijn hobby's zijn vooral Antwerpen in beeld brengen en voetbal.
